Hadždž u Islamu

Na naredbu hadždža, kao petog islamskog šarta, Uzvišeni Stvoritelj je ukazao slijedećim riječima: “…Hodočastiti Hram dužan je, Allaha radi, svaki onaj koji je u mogućnosti; a onaj koji neće da vjeruje – pa, zaista, Allah nije ovisan ni o kome.” (Prijevod značenja Alu-Imran 97) Prenosi se da je Resulullah, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “O ljudi, Allah vam je propisao hadždž, pa ga obavite…” (Muslim) Dužnost hadždža je potvrđena Kur’anom, sunnetom i idžma’om, tako da osoba koja negira obavezu hadždža, kao stroge dužnosti (farza) smatra se nevjernikom. Onaj ko potvrđuje da je hadždž farz, ali ga zanemari, njegovo vjerovanje je u velikoj opasnosti. Nek se pripaze oni koji odgađaju hadždž Potvrđeno je od jednog ashaba, da je rečeno: “Nek` umre kao Jevrej ili kao Kršćanin!” – ponovio je to tri puta – “čovjek koji umre, a ne obavi hadždž, a imao je mogućnosti, te odbio da ga obavi.” (El-Bejheki) Prenosi se od El-Hasana, da je rekao jedan od halifa: “Odlučio sam da pošaljem ljude u neke krajeve, pa da uvide ko sve ima mogućnost, te ne obavi hadždž, da im narede džizju. Oni nisu muslimani, oni nisu muslimani.” (Se’id) Dakle, osoba koja posjeduje mogućnosti da obavi hadždž, a ne obavi ga, nalazi se u velikoj opasnosti za očuvanje svoje vjere, osim da ga spriječi u tome bolest ili druga poteškoća. Inače, umire kao Jevrej ili Kršćanin, kao što se prenosi od Ebu-Hurejre, radijallahu ‘anhu: “Ko umre i ne obavi hadždž islama, a ništa ga ne spriječi, opravdani razlog ili vladar koji je silnik, nek umre tj. odabere od dvije smrti, ako hoće kao Jevrej ili kao Kršćanin!” Za osobu koja je preminula, a nije obavila hadždž i da je imala namjeru da ga obavi, dozvoljeno je da neko drugi obavi tu dužnost za nju. Prenosi se od Ibn-‘Abbasa, radijallahu ‘anhuma, da je neka žena iz plemena Džuhejne došla kod Resulullaha, sallallahu ‘alejhi ve sellem, i rekla: “Zaista se moja majka zavjetovala da će obaviti hadždž i umrla je ne obavivši ga. Da li ja mogu umjesto nje obaviti hadždž?”, on reče: “Da, obavi hadždž za nju.’ Kad bi ti znala da tvoja majka ima dug, da li bi ga isplatila?” Ispunite dug prema Allahu, jer Allah je najpreči da se prema Njemu ispunjavaju obaveze.” (Buhari) Zato se, o brate, boj Allaha i izvrši ono što ti On naređuje i ne traži hajra u drugom mimo pokornosti: “Kada Allah i Poslanik Njegov nešto narede, onda ni vjernik ni vjernica nemaju pravo da po svom nahođenju postupe…” (Prijevod značenja Al-Ahzab, 36) Vrijednost hadždža Ebu-Hurejre, radijallahu ‘anhu, prenosi da je Resulullah, sallallahu ‘alejhi ve sellem, upitan koje je najbolje djelo: “Vjerovanje u Allaha i Njegova Poslanika!”, zatim je upitan: “Koje nakon toga?”, rekao je: “Džihad na Allahovom putu!”, zatim je upitan: “Koje nakon toga?”, rekao je: “Hadždž mebrur (ispravno i iskreno obavljeni hadždž)!” (Buhari i Muslim) Ebu-Hurejre, radijallahu ‘anhu, prenosi da je Resulullah, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “… a za hadždž mebrur, nema druge nagrade za njega, osim Džennet.” (Buhari i Muslim) Prenosi se od Ebu-Hurejre, radijallahu ‘anhu, da je Resulullah, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Ko obavi hadždž, a ne bude nepristojne i ružne riječi govorio, i ne bude kršio Allahove propise, vratiće se (bez grijeha) kao na dan kada ga je majka rodila.” (Buhari i Muslim) Vrijednost hadždža i ‘umre je tolika da se oni koji obavljaju te obrede ubrajaju u Allahove robove koji kada mole Allaha, subhanehu ve te’ala, On im prima dovu; kada traže nešto od Njega, On im daje; kada traže oprost, On im oprašta. Allah, dželle ša’nuhu, se ponosi takvim Svojim robovima ukazujući melekima na njih i na Svoju milost prema njima dok oni borave na ‘Arefatu, govoreći: “Idite oprostio sam vam!” To je, uistinu, velika blagodat i zar čovjeku treba veći dar od Allahova oprosta, kojeg On, ‘azze ve dželle, daje kome On hoće. Pored velike vrijednosti i nagrade koju čovjek dobija izvršavajući obred hadždža, trebamo znati da se hadždžom iskazuje pokornost Allahovim naredbama, potpuna predanost svome Gospodaru i privrženost Njegovoj vjeri što potvrđuje sljedeći ajet: “Onaj ko se sasvim preda Allahu, uz to čini dobra djela, uhvatio se za najčvršću vjeru…” (Prijevod značenja Luqman, 22) Suština i značenje obavljanja hadždža Postavlja se pitanje iz pozicije imana, islama i Šerijata; koje je to suštinsko i opće značenje obavljanja hadždža? Kao sastavni dio islamske tradicije svih objava, hadždž je u svim vremenima bio i ostaje do Sudnjeg dana, ljudski odziv na Allahov poziv: “I oglasi ljudima hadždž! – dolaziće ti pješke i na kamilama iznurenim, dolaziće iz mjesta dalekih.” (Prijevod značenja El-Hadždž, 27).