شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

مسند نويسى در تاريخ حديث

نویسنده: دکتر سيد کاظم طباطبايى
گروه:

• شناسنامه کتاب

• مقدّمه

• بخش اوّل :

• اشاره

• 1- سند

• 2- اِسْناد

• 3- مُسْنِد

• 4- مُسْنَد

• بخش اول :

• روشهاى تدوين حديث وسنجش شيوه مسندنويسى با ديگر روشها

• 1- كتابهايى كه برمحور ابواب تأليف شده‏اند:

• 2 - كتابهايى كه برمحور نامهاى صحابه مدوّن شده‏اند:

• 3- معاجم

• 4 - كتابهايى كه براساس واژه‏ هاى آغازين احاديث مرتّب شده‏اند

• 5- مجامع يا كتابهاى فراگير

• 6- زوايد

• 7- كتابهاى تخريج

• 8- اجزاء

• 9- مشيخات

• 10- علل

• 11- امالى

• نقد و سنجش روش مسندنگارى

• سبب نهادن نام مسند بر كتابهاى مورد بحث

• هرج و مرج و بى‏قانونى در به‏كار بردن نام مسند

• نوعى ديگر از مسندها

• بخش دوم :

• 1- جايگاه مسندنويسى در مراحل تدوين حديث اهل سنّت

• 2- مراحل تدوين حديث نزد اهل سنّت

• 3- نخستين مؤلّف مسند كيست؟

• 4- جايگاه نخستين مسندنويسان در طبقه‏بندى ابن‏حجر از محدّثان وراويان

• 5- منزلتِ مسندها در ميان مجموعه‏ هاى حديث

• 6- مسندها مايه‏ هايى براى تأليف صحاح و سنن

• بخش سوم :

• 1- اشاره به گونه‏گونى و كثرت مسندها

• 2- آشنايى با مسندها و مرورى بر پاره‏اى از احوال مسندنويسان

• آشنايى اجمالى با مسندهايى كه به مؤلّفان خود منسوبند (2)

• آشنايى اجمالى با مسندهايى كه به مؤلّفان خود منسوبند (3)

• بخش چهارم :

• ترتيب مسند شافعى

• گزيده‏ ها و شروح مسند شافعى

• بخش چهارم :

• مجموعه‏ هايى كه به خطا يا از روى سهل انگارى آنها را مسند خوانده‏اند

• تفسير تك واژه‏ هاى نامأنوس حديث در قالب مسند

• پاره‏اى آگاهى‏هاى ديگر

• بخش پنجم :

• 1- حديث درميان شيعيان و سنيّان راهى جداگانه پيموده است

• 2- معناى اصل

• 3- عصر تأليف اصول چهارصدگانه

• 4- جايگاه نويسندگان اصول اربعمأة در طبقه‏بندى آيةاللّه بروجردى از محدّثان

• 5- وجوه همانندى ميان اصلها و مسندها

• 6- برترى اصلها بر مسندها

• 7- نگاهى كوتاه به چند اصل مشهور

• 8- آشنايى اجمالى بامسندهاى شيعه و مرورى بر پاره‏اى از احوال نويسندگان آنها

• بخش ششم :

• دور نماى مطلب

• اشاره به كليّاتى از ز ندگانى زيد شهيد و آثار او

• راويان مسند زيد

• 1- ابوخالد عمروبن خالد واسطى (د . پس از 145 ق / 762 م):

• 2- ابراهيم بن زِبْرِقان كوفى‏ (51) (د . 183 ق):

• 3- نصربن مزاحم مِنْقَرى كوفى (د . 212 ق):

• 4- سليمان بن ابراهيم محاربى (د . نيمه دوم سده سوم):

• 5- على‏بن محمّد نخعى (د . 324 ق):

• 6- ابوالقاسم عبدالعزيز بن اسحاق بغدادى معروف به «ابن بقّال» (د . 363 ق/ 974 م):

• مقدار ارزش و اعتبار مسند زيد شهيد

• الف - طعنهاى دسته نخست

• ب - طعنهاى دسته دوم

• بخش هفتم :

• 1- آشنايى با مؤلّف

• 2- تصحيح وانتشار مسند حميدى

• 3- كارهايى كه مصحّح روى اين مسند انجام داده است

• 4- راويان مسند حميدى

• 5- شمار احاديث مسندحميدى وپاره‏اى‏آگاهى‏هاى ديگر در آن باره

• 6- مناقب اهل بيت در مسند حميدى

• 7- فهارس مسند حميدى

• 8- آثار ديگر حميدى

• 9- مسند حميدى و كتاب المطالب العاليه

• 10- زنجيره روايت ابن حجر تا مسند حميدى

• بخش هشتم :

• 1- گزارشى‏كوتاه از زندگانى احمد

• 2- استادان احمد

• 3- راويان احمد

• 4- آراء و نظريات احمد

• 5- آثار احمد

• 6- موقعيت ابن حنبل در ميدان فقاهت

• 7- مقصود پسر حنبل از حديث ضعيف

• 8- كليّاتى درباره مسند احمد و اهميّت آن

• 9- آيا احمد خود مسند را تنقيح كرده است؟

• 10- معيار تقديم و تأخير مسانيد صحابه در مسند احمد

• 11- پاره‏اى از آشفتگيها و ناهمواريها در مسند

• بخش هشتم :

• 1- راويان مسند

• 2- كتابها و آثارى كه درباره مسند احمد نوشته‏اند

• الف - نوشته‏ هاى توصيفى

• ب - فهرستهاى راهنما

• ج - شرحها

• د - كارهاى اصلاحى

• ه - گزيده‏ ها

• چاپهاى مسند

• شمار احاديث اين كتاب و پاره‏اى آگاهى‏هاى ديگر

• بخش هشتم :

• مسند احمد و نخستين دفترهاى حديثى

• مقدار ارزش و اعتبار احاديث مسند احمد

• 1- آراء و دلايل گروه نخست

• 2- نظرات و دلايل دسته دوم

• 3- نظرات و آراء دسته سوم

• يك حديث ساختگى از نگاه ابن جوزى

• يك حديث ساختگى از نگاه حافظ زين‏الدين عراقى

• يك حديث بى‏پايه از نگاه علاّمه مامقانى‏

• يك حديث بى اساس از ديدگاه احمد محمدشاكر

• يك حديث جعلى از ديدگاه نگارنده

• جلوه‏ هاى تشيّع در مسند احمد

• بخش نهم :

• 1- گزارشى كوتاه از زندگانى و آراء ابوحنيفه

• 2- مقصود از مسندهاى ابى‏حنيفه چيست؟

• 3- آشنايى با مسندهاى ابو حنيفه و مؤلّفان آنها

• 4- علّت تعدّد مسندهاى ابوحنيفه

• 5- سخنى درباره ارزش مسانيد ابوحنيفه‏

• بخش دهم :

• 1- مسند ابى يعلى موصلى

• نگاهى كوتاه به زندگانى و آثار مؤلّف

• آگاهى هايى درباره مسند ابى يعلى

• منزلت و اعتبار مسند ابى يعلى

• چاپ و انتشار مسند ابويعلى

• شمار احاديث مسند ابويعلى و پاره‏اى آگاهى هاى ديگر

• 2- مسند اصحابى كه در زمان پيامبر مرده‏اند

• تحليلى از زندگانى و آثار مؤلّف

• آگاهى هايى درباره مسند اصحابى كه در زمان پيامبر مرده‏اند

• 3- بخش مسانيد در جمع الجوامعِ سيوطى

• 4- المسند الجامع

• هدف از فراهم ساختن اين كتاب

• علت نامگذارى كتاب به المسند الجامع

• علت انتخاب اين روش

• پاره اى اطلاعات اساسى درباره اين مجموعه

• ميزان اعتبار احاديث اين مسند از نگاه مؤلفانش

• شمار اصحابى كه مرويات آنان در (المسند الجامع) فراهم آمده است