شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

مديريت اسلامى

نویسنده: محمد حسن نبوى
محقق: علی عطائی اصفهانی
مترجم: علی عطائی اصفهانی
گروه:

• مقدّمه

• فصل اوّل : حكومت و مديريّت اسلامى

• تشكيل حكومت از نظر اسلام

• حكومت و عدالت

• رابطه حكومت و مديريّت

• لزوم آگاهى از مديريّت اسلامى

• تعريف مديريّت

• فصل دوم : برنامه ريزى

• برنامه ريزى چيست ؟

• اهميّت برنامه ريزى

• اهميت برنامه ريزى از نظر آيات و روايات

• فوايد برنامه ريزى

• 1. مانع ندامت

• 2. حلّال مشكلات

• 3. استفاده بهتر از امكانات

• لوازم برنامه ريزى

• الف) اعتقاد به امكان حلّ مشكل

• ب) استفاده از روند گذشته

• پ) تفكّر

• انواع برنامه ريزى

• 1) برنامه ريزى جامع يا استراتژيك

• 2) برنامه ريزى عملياتى

• فصل سوم : اركان برنامه ريزى

• اركان برنامه ريزى

• 1. اهداف

• تعريف هدف

• الف) اهداف الهى

• ب) اهداف سازمانى

• ويژگيهاى مطلوب در اهداف

• الف) بلند همتى

• ب) واقع بينانه بودن اهداف

• پ) عدم كلّى گويى

• 2. پيش بينى

• محورهاى پيش بينى

• فصل چهارم : سازماندهى

• سازماندهى

• تعريف سازمان

• تعريف سازماندهى

• عمليّات سازماندهى

• 1. شناسايى و دسته بندى كارها

• 2. تعريف و واگذارى اختيارات و مسؤ وليتها

• تعريف اختيارات

• اختيارات و افراد سركش

• نحوه انتخاب مسؤ ول

• انتصاب افراد نالايق

• اعلان توانايى براى مسؤ وليّت

• روش عزل مسؤ ولان

• دلجويى پس از عزل

• تعدد مسؤ وليتها

• 3. ايجاد و برقرارى روابط

• مديريّت ، نه اجرا

• فصل پنجم : انگيزش

• انگيزش

• تعريف انگيزه

• تاءثير انگيزش

• نياز و انگيزش

• نيازهاى ناخودآگاه

• طبقه بندى نيازها

• سلسله مراتب نيازها

• طبقه بندى فعاليتها

• ناكامى

• نگاهى به نظريه هاى ديگر درباره انگيزش

• نظريه X و نظريه Y

• نظريه بهداشت انگيزش

• نظريه اى - آر - جى

• نظريه نيازهاى سه گانه

• نظريه ارزشيابى شناخت

• نظريه ويژگيهاى ضرورى شغل

• نظريه تعيين هدف

• نظريه برابرى

• نظريه انتظار

• نگرشى اسلامى به بحث انگيزش

• انسان بر سر دو راهى

• رابطه انگيزش و خير و شر

• نيازهاى مادى

• جاذبه هاى معنوى

• خلاصه :

• مدير مسلمان و انگيزشها

• اسلام و انگيزش براى تاءمين نيازمنديها

• مذمّت بيكارى

• درماندگان

• پرستش و انگيزش

• فصل ششم : رهبرى

• رهبرى

• تعريف رهبرى

• قدرت

• قدرت چيست ؟

• منابع قدرت

• موفقيّت و اثر بخشى

• عوامل قدرت شخصى

• 1. صفات فردى رهبر

• 2. رفتار رهبر

• 3. زيردستان

• 4. همكاران

• 5. فرادستان

• 6. سازمان

• 7. موفقيت و شرايط

• فصل هفتم : صفات فردى رهبر

• صفات فردى رهبر

• ويژگيهاى فردى رهبر در آيات و روايات

• 1. سعه صدر

• شرح صدر و مديريّت

• علايم سعه صدر

• 2. هوش

• 3. توانمنديهاى علمى و فنّى

• تقسيم تواناييها

• 4. ابتكار و نو آورى

• 5. سعى و كوشش

• ثمره سعى و كوشش

• 6. پشتكار

• 7. شجاعت

• آفت شجاعت

• 8. شهرت

• شهرت طلبى

• 9. سخنرانى

• الف) تفهيم پيام

• ب) زيبايى كلام

• ايمان به خدا و عمل صالح

• فصل هشتم : رفتار رهبرى

• اهميت رفتار رهبرى

• سبكهاى رهبرى

• بازتابهاى سبكهاى رهبرى

• تئوريهاى موقعيتى و اقتضايى

• سبك رهبرى در منابع اسلامى

• اصول اسلامى در سبك رهبرى

• اصل محبّت

• 1. محبت به مؤ منان

• 2. مهر و محبّت به انسانها

• 3. لزوم مدارا و دوستى

• اصل شدّت عمل

• لزوم فرمانبرى

• حدود فرمانبرى

• عملى بودن فرمان

• اطاعت يكطرفه

• تمرّد و نافرمانى

• نافرمانى ظلم است

• به كارگيرى شدّت

• مقايسه سبك اسلامى با سبكهاى مديريّتى امروز

• ديگر عوامل اثر بخشى

• 1. يگانگى هدفها

• يگانگى هدفها در مديريّت اسلامى

• 2. مشاركت و اثر بخشى

• 3. پرهيز از جزئى نگرى

• سرانجام جزئى نگرى

• 4 - استفاده از فرصتها

• 5. پرهيز از لجاجت

• 6. اخلاقيات اسلام و اثر بخشى

• فصل نهم : سلوك مديريّت

• سلوك مديريّت

• عدالت

• عدالت و روابط اجتماعى

• عدالت ، دستخوش هوسها

• عدالت و بيت المال

• ثواب عدالت

• حل مشكلات مردم

• لزوم سعى در اصلاح امور مردم

• حوايج انسانها و مديريّت

• رسيدگى به نيازهاى مردم

• وظيفه انسانهاى سرشناس در جامعه

• رسيدگى به امور افراد صالح

• خدمت به مردم و نتايج دنيوى آن

• ثواب كمك و نيكى به مردم

• اطرافيان

• اطرافيان و شكست مديران

• اطرافيان ، مبيّن شخصيت مدير

• اطرافيان ناباب

• زبانبازى

• تملّق

• دروغ

• خيانت

• همنشينى با خائنان

• هماهنگى با خائنان

• بركنارى خائنان

• خائنان موجب شكست

• نتيجه خيانت

• اطرافيان خوب

• واسطه بين نيازمندان و مديران

• سخن

• اهميت سخن

• سخن خوب

• ويژگيهاى سخن خوب

• 1. كم گويى

• 2. مفيد گويى

• 3. آرام گويى

• 4. متانت در سخن

• 5. پرهيز از منّت گذاشتن

• 6. پرهيز از ادعاى بيجا

• سكوت بيجا

• توجيه زيردستان

• حدود تعريف و توبيخ

• وفاى به عهد

• رضايت اكثر مردم

• رفع شبهه

• آموزش عقايد

• فصل دهم : لغزشگاه ها

• لغزشگاه ها

• رياست طلبى

• ظلم

• ستم موجب شكست است :

• ترس از مدير موجب نفرت است :

• ستم آفت آبادانى است :

• عاقبت ظلم

• جلوگيرى از ظلم

• تكبّر

• منشاء تكبّر در رياست

• فرجام تكبّر

• علاج مستى رياست

• ترساندن مردم

• تحقير مؤ منان

• هديه

• پنهان شدن از مردم

• فصل يازدهم : كنترل

• كنترل

• تعريف كنترل

• محورهاى كنترل

• اركان كنترل

• ارزيابى و نظارت

• 1. نظارت آشكار

• 2. نظارت درونى

• 3. نظارت پنهان

• 1. صفات ماءموران مخفى

• 2. تجسس بيجا

• طرّاحى سيستم ارزيابى

• 1. تعيين نتايج مورد انتظار يا بايدها

• 2. تعيين شاخصها براى سنجش نتايج مورد انتظار

• 3. تعيين استاندار يا الگوى مطلوب

• 4. تعيين نحوه و روش جمع آورى اطلاعات يا طرّاحى شبكه اطلاعاتى

• 5. مقايسه اطلاعات و نتيجه گيرى

• نقاط استراتژيك يا كليدى در ارزيابى

• عمليات نظارت و ارزيابى

• 1. ارزيابى برنامه

• 2. ارزيابى نيروها

• فصل دوازدهم : پيگيرى

• پيگيرى

• محورهاى پيگيرى

• 1. برنامه

• 2. مشكلات اجرايى

• 3. نيروهاى اجرايى

• تشويق از نظر روايات

• نيروهاى خطاكار

• 1. خطاكاران حتى

• 2. متّهمان به خطا

• الف) بازجويى

• ب) داورى و قضاوت

• عفو و گذشت

• ملاك براى شناخت موارد عفو

• حفظ اسرار كاركنان

• حفظ اسرار براى روز مبادا

• دفاع از خطاكاران

• حقوق كاركنان

• 1. تعيين حقوق

• 2. پرداخت حقوق در وقت مقرر

• 3. جلوگيرى از تضييع حقوق

• رابطه هزينه و نتيجه در كنترل

• حفظ و ثبت دقيق تجربيات

• ارتباط تجربه با عقل

• تاءثير تجربه در رشد افكار

• فصل سيزدهم : تصميم گيرى

• اهميت تصميم گيرى

• مراحلتصميم گيرى

• لوازم تصميم گيرى

• 1. عاقبت انديشى

• 2. استفاده از تجارب

• 3. مشورت

• فوايد مشورت

• 4. رعايت خطوط كلّى برنامه جامع و برنامه عملياتى

• قاطعيّت

• نمودهاى قاطعيت

• موانع قاطعيت

• 1. ترديد و دودلى

• 2. ترس

• 3. هوسهاى مردم

• 4. خويشان و نزديكان

• 5. استهزا

• 6. حرف مردم

• لغزشگاه ها در تصميم گيرى

• 1. پيروى از هوسهاى نفسانى

• 2. تصميم گيرى بدون تمركز

• 3. ناپختگى

• 4. فريب

• افشاى تصميم