صديقه طاهره در نگاه ائمه معصوم (عليهم السلام)
مقدمه
تقديم به محضر مبارک حضرت فاطمه زهرا عليها السلام
مقام والاى حضرت فاطمه زهرا عليها السلام فقط ازمنظر معصومين عليهم السلام که همتاى ايشانند، قابل بيان است. کلمات و سخنان اين بزرگواران حکايت از کرامت و عظمت والاى اين بانوى عالمه دارد:
1 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام اميرالمؤمنين عليه السلام
در آخرين لحظات عمر مبارک حضرت فاطمه عليها السلام وصاياى خويش را به همسرشان مى نمودند که «اى پسرعمو! توهرگز مرا دردوران زندگى دروغگو وخائن نيافتى و هرگز بافرمانت مخالفت نکردم.»
على عليه السلام که شاهد درگذشت تنها ياور وتسلى بخش خود است، مى فرمايد: «پناه به خدا! تو داناتر و پرهيزگارتر و گرامى تر و نيکوتراز آنى که من به جهت مخالفت کردنت با خود، تو را نکوهش کنم. دورى از تو و احساس فراقت برمن گران خواهد بود ولى گريزى از آن نيست. به خدا سوگند! با رفتنت مصيبت رسول خداصلى الله عليه وآله را برمن تازه کردي. انالله وانااليه راجعون از اين مصيبت بزرگ و دردناک و تاثرآور و حزن انگيز!» (1)
دقت درکلام على عليه السلام در اين لحظات شدت علاقه و احترامش را به فاطمه عليها السلام مى رساند. در نگاه امام على عليه السلام فاطمه درچنان مرتبه والايى از زهد و خداترسى و عمل به احکام الهى قرار دارد که تصور مخالفت او باهمسرش ممکن نيست. حضرت على عليه السلام درپاسخ به ادعاهاى بى اساس معاويه مبنى برفضايل امويان در نامه اى مى نويسد: «... دوسيد جوانان اهل بهشت از ماست و «صبية النار» از شماست، کودکانى که نصيب آنان آتش گرديد. بهترين زنان جهان از ماست. و«حمالة الحطب » آنکه هيزم کشد براى دوزخيان از شماست. اين فضليت ها از ماست و آن فضيلت ها از شماست...» (2)
در شعرى که به ايشان منسوب است، مى فرمايد: «من به فاطمه و فرزندانش مباهات مى کنم! آن گاه به رسول خداصلى الله عليه وآله افتخارمى کنم در آن هنگام که فاطمه را به همسرى من درآورد.» (3)
شخصيت والايى چون حضرت على عليه السلام به همسرى بانوى جهان افتخار مى کند وهمسرى با او را ملاک برترى خود وشايستگى اش بر رهبرى اسلام مى داند.
2 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام حسن مجتبى عليه السلام
امام حسن عليه السلام در موارد بسيارى ازمادرشان سخن گفته اند. من جمله: «شبى ديدم مادرم در محراب به نماز ايستاده است وتا طلوع خورشيد مشغول رکوع و سجود بود وشنيدم براى يکايک مردان و زنان دعا مى کردو آنان را نام مى برد ولى براى خود چيزى نخواست. عرض کردم: مادر! چرا همان گونه که براى ديگران دعا مى کنى، براى خود دعانمى کني؟ فرمود: فرزندم! اول همسايه بعد ازآن خانه.» (4)
3 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام حسين عليه السلام
در روز عاشورا، در آن هنگام که لشکردشمن امام حسين عليه السلام را احاطه کرد. ضمن خطبه مفصلى فرمودند: «مرا بين کشته شدن و ذلت مخير کرده اند و من هرگز تن به پستى نمى دهم. خدا و رسول مرا از چنين کارى بازمى دارند. همچنين نياکان پاک و دامن هاى مطهر و پاکيزه اجازه چنين پذيرشى را به من نمى دهند.» (5)
در يک کلام، امام حسين عليه السلام دليل پايمردى و مقاومت خويش را تربيت الهى فاطمه عليها السلام مى داند.
امام حسين عليه السلام نقل مى کند: «آن زمان که رسول خدا صلى الله عليه وآله در خانه ام سلمه بود، صرصائيل (يکى از فرشتگان الهى » نزد پيامبرآمد و عرض کرد: نور را به عقد نور درآور.پيامبر فرمود: چه کسى را براى چه کسی؟ گفت: دخترت فاطمه عليها السلام را براى على ابن ابى طالب. سپس در حضور جبرئيل و ميکائيل و صرصائيل فاطمه را به عقد على درآورد.» (6)
4 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام سجاد عليه السلام
امام سجاد عليه السلام مى فرمايد: «وقتى که قيامت فرا رسد، منادى ندا مى دهد: در اين روز، ترس و اندوهى به خود راه ندهيد. همه خوشحال ازاين عفو عمومى سربالا مى برند. فاطمه عليها السلام وارد محشر مى شود و گفته مى شود کسانى که به آيات ما ايمان آوردند و مسلمان شدند به جز مسلمانانى که دوستدار اهل بيت هستند، همگى سرها را بزير اندازند. آن گاه اعلام مى شود: اين است فاطمه دخت محمدصلى الله عليه وآله.او و همراهانش به سوى بهشت مى روند.خداوند فرشته اى را خدمت وى مى فرستد ومى گويد: حاجتت را از من بخواه!
فاطمه عرض مى دارد: پروردگارا! حاجت من آن است که مرا و کسانى را که فرزندان مرايارى کردند، مورد عفو قرار دهي.» (7)
5 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام محمدباقر عليه السلام
امام باقر عليه السلام به جابر روايت کردند که: «...چون قيامت شود، جبرئيل ندا مى دهد:خديجه دختر خويلد کجاست؟ مريم دخترعمران، آسيه دختر مزاحم، ام کلثوم خوهرموسى کجايند؟ آنان از جاى بر مى خيزند...اى اهل محشر! امروز من کرامت را براى محمد و على و حسن و حسين و فاطمه عليهم السلام قرار دادم. سرها را پايين بياندازيد و چشمها رافرو ببنديد، چون فاطمه مى خواهد به بهشت برود. سپس جبرئيل ناقه اى بهشتى مى آورد وآن حضرت را به بهشت مى برد و ليکن ايشان وقتى نزديک بهشت مى رسد درنگ مى کند.خداوند مى فرمايد: درنگ شما براى چيست؟
فاطمه مى گويد: پروردگارا! دوست دارم درچنين روزى مقامم شناخته شود. خداوندمى فرمايد: اى دختر حبيبم! برگرد و نظرافکن و هرکس را که دوستى تو يا دوستى يکى از فرزندان تو در دلش باشد، او را گرفته و واردبهشت کن.»
در ادامه امام باقر عليه السلام مى فرمايد: «به خداسوگند! اى جابر در آن روز فاطمه شيعيان ودوستانش را همانند پرنده اى که دانه خوب رااز دانه بد جدا مى کند، از بين جمعيت جدامى کند.» (8)
6 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام جعفرصادق عليه السلام
مرحوم مجلسى در ضمن روايتى از امام صادق عليه السلام نقل مى کند: «فاطمه، صديقه کبرى است. محور حرکت انسانهاى گذشته، معرفت و شناخت حضرت فاطمه بوده است.» (9)
سيد هاشم بحرانى روايت ديگرى از امام صادق عليه السلام نقل مى کند که: «نبوت هيچ پيامبرى تکميل نشد مگر اين که به فضيلت آن حضرت اقرار نموده، محبت او را داراباشد.» (10)
امام صادق عليه السلام در ذيل آيه شريفه «اناانزلناه فى ليلة القدر»؛ مى فرمايد: منظوراز «ليلة » فاطمه و منظور از «قدر» خداونداست. هرکس فاطمه را آن گونه که سزاواراست، بشناسد، «ليلة القدر» را درک کرده است.» (11)
7 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام موسى کاظم عليه السلام
امام کاظم عليه السلام مى فرمايد: «همانا فاطمه، صديقه و شهيده است.» (12) سليمان جعفرمى گويد: از امام کاظم عليه السلام شنيدم که فرمودند: «در خانه اى که اسم محمد يا على، حسن، حسين، جعفر، عبدالله و از زنان فاطمه باشد، فقر و تنگدستى وارد نخواهدشد.» (13)
8 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام رضا عليه السلام
امام رضا عليه السلام از اجداد گراميش نقل مى کندکه پيامبرصلى الله عليه وآله به على عليه السلام فرمودند: سه فضيلت به تو داده شد که به من داده نشده است. على عليه السلام عرض کرد: چه چيزهايى به من داده شده است؟ فرمود: تو پدر زنى چون من دارى که من چنين پدر زنى ندارم، همسرى چون فاطمه به تو داده شده که به من داده نشده است، حسن و حسين به توداده شده که به من داده نشده است.» (14)
امام رضا عليه السلام از پدران بزرگوار خود ازرسول خداصلى الله عليه وآله نقل مى کند که پس از ازدواج على و فاطمه عليهما السلام خداوند عزوجل فرمودند: «اگر على عليه السلام را نمى آفريدم براى دخترت فاطمه همتا و همسرى در روى زمين يافت نمى شد.» (15)
9 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام جواد عليه السلام
امام جواد عليه السلام خطاب به موسى بن قاسم که گفت: در حج از طرف مادرت نيز زيارت کردم وگاهى هم نکردم; فرمودند: «آن را زياد کن، زيراکه برترين چيزى است که بدان عمل مى کني.» (16)
زکريا بن آدم نقل مى کند: «در محضر امام رضا عليه السلام بودم که امام جواد عليه السلام در حالى که بيش از چهار سال از عمرش نگذشته بود، وارد شد. وقتى نشست دستش را روى زمين قرار داد و سر به آسمان بلند نمود و مدتى طولانى به فکر فرو رفت. امام رضا عليه السلام فرمود:جانم فدايت! چرا اين چنين در انديشه اي؟ پاسخ داد: به جهت ستم هايى که نسبت به مادرم فاطمه عليها السلام انجام دادند.» (17)
10 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام هادى عليه السلام
آن حضرت در مورد علت نامگذارى حضرت صديقه طاهره عليها السلام به «فاطمه »، از رسول خداصلى الله عليه وآله نقل مى کند: «دخترم فاطمه را بدان جهت فاطمه ناميدند که خداوند عزوجل او ودوستانش را از آتش جهنم به دور نگه مى دارد.» (18)
11 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام حسن عسکرى عليه السلام
امام حسن عسکرى عليه السلام از امام على عليه السلام، ازرسول خداصلى الله عليه وآله نقل مى کند که: «آن هنگام که خداوند آدم و حوا را آفريد، آنان در بهشت به خود مباهات مى کردند. آدم به حوا گفت:خداوند هيچ مخلوقى بهتر از ما نيافريده است. خداوند به جبرئيل فرمود: اين دوبنده ام را به فردوس برين ببر! زمانى که واردفردوس شدند، چشمانشان به بانويى افتاد که جامه اى زيبا از جامه هاى بهشتى در برداشت و تاجى نورانى بر سرگذاشته و دو گوشواره درخشان به گوشش آويخته بود و بهشت ازپرتو نور چهره اش درخشان بود. حضرت آدم به جبرئيل گفت: حبيبم جبرئيل! اين بانو که اززيبايى چهره اش بهشت نورانى گشته، کيست؟گفت: او فاطمه دخترمحمدصلى الله عليه وآله پيامبرى ازنسل تو است که درآخرالزمان خواهد آمد.گفت: اين تاجى که برسردارد، چيست؟ پاسخ داد: شوهرش على بن ابيطالب عليه السلام است. گفت:اين دو گشواره که بر دوگوش او است چيست؟ پاسخ داد: دو فرزندش حسن و حسين مى باشند. آدم گفت: حبيبم!آيا اينان پيش از من آفريده شده اند؟ گفت:بلى، اينان در علم مکنون خداوند چهارهزارسال پيش از آن که تو آفريده شوى، وجودداشتند.» (19)
12 - فاطمه عليها السلام از نگاه امام مهدى (عج)
حضرت بقية الله (عج) فرمودند: «دختررسول خدا فاطمه عليها السلام براى من سرمشق والگوى نيکويى است.» (20)
امام مهدى عليه السلام که با ظهور خويش عالم رامتحول مى سازد، حضرت فاطمه عليها السلام را الگوى عملى و حکومتى خويش مى شمرد و اين، حکايت از مقام عظماى بانوى عالم، حضرت زهرا عليها السلام دارد.
آنچه مطرح شد، قطره اى از درياى وجود فاطمه عليها السلام بود. (21) به اين اميد که در قيامت مارا مشمول عنايت و شفاعت خود قرار دهد.
پى نوشت ها :
1 - فاطمة الزهرا من المهد الى اللحد، ص 609 و 610;روضة الواعظين، ص 151.
2 - نهج البلاغه، نامه 28.
3 - ديوان امام على ابن ابى طالب (ع)، محمدعبدالرحمن عوض، ص 65.
4 - بحارالانوار، ج 43، ص 81 و 82، حديث 3.
5 - همان، ج 45، ص 9.
6 - همان، ج 43، ص 123، حديث 31.
7 - عوالم العلوم، 11/2/1780 و 1779.
8 - بحارالانوار، ج 43، ص 64.
9 - همان، ص 105.
10 - مدينة المعاجز به نقل: فاطمة الزهرا بهجة القلب المصطفى، ص 86.
11 - بحارالانوار، ج 43، ص 65، حديث 580.
12 - مرآة العقول، ج 5، ص 315.
13 - سفينة البحار، ج 4، ص 295.
14 - مسندالرضا، ج 1، ص 119، حديث 81.
15 - همان، ج 1، ص 141، حديث 177.
16 - اصول کافى، ج 4، ص 314، حديث 2.
17 - بحارالانوار، ج 50، ص 59.
18 - لسان الميزان، ج 3، ص 346.
19 - بحارالانوار، ج 53، ص 180.
20 - اهم منابع از کتب روايى و مذهبى بوده است. بويژه اصول کافى و بحارالانوار و مجلات پيام زن و آينه عصمت.