อาบน้ำละหมาดจะเช็ดหรือล้าง

เรียบเรียง:เชคยูซุฟ เพชรกาหรีม
________________
ฮะดิษในตำราอะลิสุนนะฮ์ ยืนยันว่า นบี ศ็อลฯและท่านอลีเช็ด(ศรีษะและเท้า)ขณะอาบน้ำละหมาด
เรื่องนี้ได้ถกเถียงกันอย่างมากมายถึงวิธีการอาบน้ำละหมาดว่าจะล้างหรือเช็ด(ศรีษะ-เท้า) ซึ่งต่างมัศฮับต่างก็ปฏิบัติกันไปตามความหลักความเชื่อของตนเอง แต่สิ่งหนึ่งที่ปฏิเสธเสียไม่ได้นั้นคือ คำสั่งที่มาจากอัลกุรอาน และคำวัจนะของท่านนบี ศ็อลฯเท่านั้นคือคำตอบ เรื่องนี้ในตำรามากมายได้ระบุและได้บอกถึงวิธีการของการอาบน้ำละหมาดตามแบบฉบับของท่านนบี และในที่นี้จะขอหยิบยกบางริวายัตให้ได้อ่านกัน
ในตำราของชาวสุนนะฮมีบันทึกไว้ถึงความชัดเจนของวิธีการอาบน้ำละหมาดของท่านนบี ศ็อลฯ ว่าท่านนั้นได้เช็ดศรีษะและเท้า
•ฮะดิษที่ 1. ท่านอิมามอะลี คือบุคคลเดียวที่สามารถจะพูดได้เต็มคำว่าท่านได้ใช้ชีวิตอยู่กับท่านนบีนับตั้งแต่ในวัยเด็กท่านได้อยู่ภายใต้การอบรมดูแลจากท่านนบีมาโดยตลอด ในเรื่องของการอาบน้ำละหมาดท่านได้ กล่าวว่า "ฉันได้เห็นท่านนบีได้เช็ดเท้าขณะที่ท่านอาบน้ำละหมาด
ซึ่งตัวบทฮะดิษมีดังต่อไปนี้.
حَدَّثَنَا وَکِیعٌ حَدَّثَنَا الْأَعْمَشُ عَنْ أَبِی إِسْحَاقَ عَنْ عَبْدِ خَیْرٍ عَنْ عَلِیٍّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ کُنْتُ أَرَى أَنَّ بَاطِنَ الْقَدَمَیْنِ أَحَقُّ بِالْمَسْحِ مِنْ ظَاهِرِهِمَا حَتَّى رَأَیْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَمْسَحُ ظَاهِرَهُمَاُ
ท่านอมีรูลมุมินีน อ.กล่าวว่า "ฉันคิดว่าการล้างลงบนฝ่าเท้าย่อมจะมีความเหมาะสมกว่าการที่จะเช็ดหลังเท้า จนวันหนึ่งฉันก็ได้เห็นท่านนบีได้ทำการเช็ดไปบนหลังเท้า(ในขณะท่านเอาน้ำละหมาด)"
อ้างอิงจาก:
مسند احمدبن حنبل ج2ص139 موسسه الرساله.
ฮะดิษบทนี้ได้ถูกยืนยันไว้ว่า เป็นฮะดิษที่ศออีย์ และสามารถเชื่อถือได้
•ฮะดิษที่ 2.ในหนังสือมุสนัน อบี ดาวูด ตำราของชาวสุนนะฮกับสายรายงานที่เชื่อถือได้พูดถึงเรื่องนี้ไว้ว่า..
«حَدَّثَنَا شُعْبَهُ، قَالَ: أَخْبَرَنِی عَبْدُ الْمَلِکِ بْنُ مَیْسَرَهَ، قَالَ: سَمِعْتُ النَّزَّالَ بْنَ سَبْرَهَ، یَقُولُ: صَلَّى عَلِیٌّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، الظُّهْرَ فِی الرَّحَبَهِ، ثُمَّ جَلَسَ فِی حَوَائِجِ النَّاسِ حَتَّى حَضَرَتِ الْعَصْرُ، ثُمَّ أُتِیَ بِکُوزٍ مِنْ مَاءٍ فَصَبَّ مِنْهُ کَفًّا فَغَسَلَ وَجْهَهُ وَیَدَیْهِ، وَمَسَحَ عَلَى رَأْسِهِ وَرِجْلَیْهِ، ثُمَّ قَامَ فَشَرِبَ فَضْلَ الْمَاءِ، وَهُوَ قَائِمٌ، وَقَالَ: إِنَّ نَاسًا یَکْرَهُونَ أَنْ یَشْرَبُوا وَهُمْ قِیَامٌ، وَرَأَیْتُ رَسُولَ اللَّهِ فَعَلَ مِثْلَ الَّذِی فَعَلْتُ، وَقَالَ: ” هَذَا وُضُوءُ مَنْ لَمْ یُحْدِثْ ”
ท่าน นัซซาล บิน ซับเราะฮ กล่าวว่า "ท่านอลีได้ทำการละหมาดศุฮริเสร็จ จากนั้นท่านได้นั่งร่วมกับประชาชน(เพื่อตอบปัญหาชัรอี)และเมื่อเวลาละหมาดอัสรีมาถึงท่านได้เอาภาชนะใส่น้ำมา เสร็จแล้วท่านได้เทน้ำลงไปบนฝ่ามือและท่านก็ได้ล้างใบหน้าและมือทั้งสองของท่าน และจากนั้นท่านก็ได้เช็ดไปที่ศรีษะและเท้าทั้งสองของท่าน เมื่อเสร็จสิ้นท่านก็ได้ลุกขึ้นยืนและได้ดื่มน้ำที่เหลือนั้นเสีย และท่านกล่าวว่าแม้บางคนคิดว่าการยืนดื่มน้ำนั้นเป็นมักรูฮแต่ฉันเคยเห็นท่านรอซูลเคยปฏิบัติเช่นนี้เหมือนที่ฉันปฏิบัติ"
อ้างอิงจาก:
أبو داود الطیالیسی، مسند أبی داود الطیالسی، دار النشر: دار هجر للنشر والتوزیع، بلد النشر:مصر، شماره حدیث۱۳۹٫
ผู้รายงานตัวบทต้นนี้ก็เคยรายงานในบุคคอรีย์และมุสลิมเช่นกัน และริวายัตรายงานสามารถเชื่อถือได้
•ฮะดิษที่ 3.ท่านอบี มะฏัร กล่าวว่า:
«عن ابى مطر قال: بينما نحن جلوس مع على (عليه السلام) فى المسجد جاءرجل إلى على (عليه السلام) و قال: أرنى وضوء رسول الله (صلى الله عليه وآله) فدعا قنبر فقال: اتيتنى بكوز من ماء، فغسل يده و وجهه ثلاثاً فأدخل بعض أصابعه فى فيه و استنشق ثلاثاً و غسل ذارعيه ثلاثاً و مسح رأسه واحدة ... و رجليه إلى الكعبين؛
อบี มะฏัร กล่าวว่า "ขณะที่พวกเราได้นั่งอยู่กับท่านอลีในมัสยิดนั้นได้มีชายผู้หนึ่งเดินเข้ามาและได้พูดกับท่านอลีว่า ท่านโปรดสอนวิธีการอาบน้ำละหมาดของท่านรอซูลแก่ฉันด้วยเถิด จากนั้นท่านอลีได้เรียกคัมบัรให้เอาน้ำมาให้ท่านหนึ่งเหยือกจากนั้นท่านได้ล่างมือและใบหน้าของท่านสามครั้งและท่านได้เอานิ้วใส่ไปในปาก(ทำความสะอาดช่องปาก)และได้บ้วนน้ำทิ้งถึงสามครั้งและท่านก็ได้ล้างมือและใบหน้าถึงสามครั้ง จากนั้นท่านก็ได้เช็ดศรีษะและเท้าจนถึงข้อเท้าของท่าน"
อ้างอิงจาก:
كنزالعمّال، ج 9، ص 448؛ به همين مضمون در مسند احمد ، ج3، ص 291
สายรายงานฮะดิษข้างต้นศออี้ย์เชื่อถือได้
#และอีกมากมายจากฮะดิษตำราอะลิสุนนะฮที่ได้สาธยายถึงวิธีการอาบน้ำละหมาดของท่านนบี ศ็อลฯ สามารถเป็นคำตอบให้ผู้ประกอบกิจสามารถตัดสินใจด้วยตัวเองได้ว่าจะล้างหรือว่าจะเช็ด