ศัตรูที่ร้ายกว่าชัยฏอนคือนัฟซู ตอนที่ 1

การต่อสู้กับอารมณ์ใฝ่ต่ำ

ต่อสู้กับแรงปรารถนาด้านมืด
 

 أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ
” พึงทราบเถิด! ด้วยการรำลึกถึงอัลลอฮ์เท่านั้น ทำให้จิตใจสงบมั่น "    
                               
                                ซูเราะฮ์ อัร-เราะอฺด์  โองการที่ 28

               นัฟซู , ฮะวาอ์ หรือ อะฮ์วาอ์ หมายถึง อารมณ์ใฝ่ต่ำและแรงปรารถนาที่พาไปสู่ด้านมืดของมนุษย์   เป็นตัวตนของเรา   เป็นพลังด้านลบภายในที่นำพาชีวิตเราไปสู่ความมืดดำ  การต่อสู้กับความต้องการด้านมืดและอารมณ์ใฝ่ต่ำของมนุษย์มีมาอย่างช้านานในหน้าประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ    มีนักปราชญ์และศาสดาในประวัติศาสตร์หลายท่านที่สอนให้ต่อสู้กับแรงปรารถนาด้านมืดนี้  บ้างก็ใช้วิธีทรมานตัวเอง  บ้างก็ใช้การครุ่นคิดเพื่อให้เห็นถึงผลร้ายของมัน  บ้างก็ใช้สติปัญญา  บ้างก็ใช้ศรัทธา  บ้างก็ใช้การรักษาศีลแต่ทั้งหมดนี้ต้องอยู่ภายใต้สติและสมาธิที่มั่นคง  มีศาสตร์ด้านจริยศาสตร์ถูกเขียนขึ้นและรวบรวมเป็นตำรามากมาย  บ้างก็ถูกรู้จักในนามของศาสตร์ด้านปรัชญาในความหมายที่กว้าง บ้างก็เป็นคำสอนที่อยู่ในศาสนา แต่สิ่งที่เป็นรูปธรรมที่สุดของมันก็คือการละทิ้งสิ่งที่เรียกว่าบาป เพราะการจะหลีกเลี่ยงจากบาปนั้นย่อมต้องต่อสู้กับจิตใจของตนเอง

        ในศาสนาอิสลามเองให้ความสำคัญกับเรื่องนี้เป็นอย่างมาก   ในคัมภีร์อัลกุรอานมีกล่าวถึงเรื่องนี้ไว้ในหลายต่อหลายที่ด้วยกัน  ในบางโองการสั่งให้เราระมัดระวังเป็นพิเศษจากนัฟซู ( ซูเราะฮ์ อัลมาอิดะฮ์ โองการที่ 105) มีรายงานจากท่านศาสดามุฮัมมัด ถึงขั้นที่ว่าศัตรูที่ร้ายกาจที่สุดนั้นคือนัฟซูเหมือนกับที่ต้องทำสงครามกับศัตรู ทำไมนัฟซูจึงมีอิทธิพลต่อมนุษย์มากมายเช่นนี้ มนุษย์หลายคนต้องต่อสู้กับสิ่งเหล่านี้ซึ่งเรียกว่าเป็นการต่อสู้กับจิตใจตนเอง เหตุผลที่ต้องคอยระมัดระวังและต้องต่อสู้ก็เพราะถ้าปล่อยมันไว้มันจะมีอิทธิพลถึงขั้นที่สั่งการให้มนุษย์ประพฤติในสิ่งที่ชั่วร้ายได้ (ซูเราะฮ์ ยูซุฟ โองการที่ 53)

       นัฟซู  ถูกอธิบายถึงมุมที่เป็นด้านมืดของจิตใจมนุษย์  เป็นอารมณ์ใฝ่ต่ำ  เป็นแรงปรารถนาด้านมืดมันร้ายกาจยิ่งกว่าชัยฏอน สิ่งที่นัฟซูต่างจากชัยฏอนคือชัยฏอนเป็นสิ่งเร้าที่มาจากภายนอก (บางครั้งก็เข้าไปกระซิบกระซาบในหัวใจของมนุษย์ วางไข่ ฟักเป็นตัว ครอบงำอิริยาบถของมนุษย์) ส่วนนัฟซูเป็นอารมณ์ความรู้สึก แรงปรารถนาที่มาจากภายในของมนุษย์ จะเรียกมันว่าคือตัวเราเลยก็ไม่ผิดนัก นัฟซูมีหลายประเภทด้วยกันมีทั้งทางบวกและทางลบแต่ส่วนใหญ่ที่กล่าวถึงมักจะเป็นทางลบ มีทั้งนัฟซูที่คอยตักเตือนเราคอยต่อว่าและประนามเรา(นัฟซุลเลาวามะฮ์) นัฟซูที่ลากเราลงสู่ความต่ำต้อย เป็นนัฟซูที่น่ากลัวที่สุดคือนัฟซูที่สั่งการพาเราไปสู่ความชั่ว (นัฟซุลอัมมาเราะฮ์) ซึ่งยากที่จะต่อสู้ นอกจากได้รับความเมตตาจากพระองค์เท่านั้นที่จะทำให้เรารอดพ้น นัฟซูที่เป็นด้านบวกก็คือจิตใจที่สงบมั่น เปี่ยมด้วยความรักและความศรัทธาที่มีต่อพระองค์ (นัฟซุลมุตมะอินนะฮ์)  

      สิ่งที่ควรตระหนักคิดให้เป็นอย่างดีก็คือการทำบาปมักผ่านอิริยาบถทางร่างกาย โดยผ่านอวัยวะดังต่อไปนี้คือ  ตา  หู  ปาก   มือ  เท้า  ท้อง  อวัยวะสืบพันธุ์ หมายถึง  การใช้อวัยวะทั้งเจ็ดส่วนนี้ ไม่ทางตรงหรือทางอ้อมไปสู่การทำบาป อวัยวะต่างๆเหล่านี้เปรียบเสมือนเครื่องมือหรือกองทัพที่อยู่ภายใต้ศูนย์บัญชาการของเราซึ่งเรียกว่า หัวใจ ประเด็นของมันก็คือใครเป็นผู้สั่งการมันและใครเป็นผู้ที่ควบคุมมันอยู่ดังนั้นการยึดครองในส่วนนี้จะมีความสำคัญที่สุด ถ้าชัยฏอนยึดครองได้มันก็จะตกเป็นกองทัพของชัยฏอน  ถ้านัฟซูยึดครองได้กองทัพนี้ก็จะตกเป็นของนัฟซู (ถ้าชัยฏอนยึดครองได้ก็แสดงว่านัฟซูได้ยกให้กับมัน) ถ้าหากสติปัญญากับความศรัทธายึดครองมาได้มันก็จะอยู่ภายใต้การบัญชาการที่พาไปสู่ด้านสว่างและความสูงส่งในความเป็นมนุษย์ แต่หากว่าไม่สามารถควบคุมมันได้สมรภูมินี้เราคือผู้พ่ายแพ้อย่างราบคาบ ฉะนั้นฐานที่มั่นนี้คือฐานที่มั่นที่สำคัญที่สุด

           ขอทิ้งท้ายด้วยฮะดิษบทหนึ่งที่ได้กล่าวถึงเรื่องของหัวใจว่า  หัวใจคือฮารัม (ขอบเขตที่ศักดิ์สิทธิ์)ของพระองค์  ดังนั้นอย่าให้ผู้ที่มิใช่พระองค์เข้ามาอาศัยอยู่ในฮารัมนี้......