วิเคราะห์เรื่องราวของอิมามมะฮ์ดี ตอนที่ 9

สภาพทางความคิด, การเมือง, ทางสังคมของชีอะฮ์ ยุคอิม่ามมะฮ์ดี(อ)#ฆ็อยบัต
เราจะอธิบายสามสภาพนี้แบบสังเขปก่อน
สภาพทางความคิด
ชีอะฮ์มีโอกาสได้สดับฟังความรู้จากบรรดาอิมามแห่งอะฮ์ลุลบัยต์นบี(อ)ที่ได้ถ่ายทอด”อุซูล”ให้แก่พวกเขา แล้วพวกเขาได้บันทึก”อุซูล”เหล่านั้นไว้ในตำราของพวกเขา เป็นที่รู้จักกันในชื่อ “อุซูล อัรบะอะฮ์ มิอะฮ์”
อุซูล(أُصُوْلٌ) เป็นพหูพจน์ของคำว่า อัซลุน(أَصْلٌ) อุซูลคือ กิตาบ(كتاب) 400 เล่ม ที่บรรดาลูกศิษย์อิม่าม(อัศฮาบ)ได้ฟังจากอิม่ามโดยตรงแล้วบันทึกลงกระดาษ หรือ ผู้บันทึก(มุฮัดดิษ)ได้ฟังฮะดีษของอิม่ามจากลูกศิษย์อิมามโดยตรง ตำราอุซูล 400 เล่มนี้มีอยู่ก่อนสมัยของอิมามมะฮ์ดี(อ)
قال الشيخ المفيد: صنّف الإماميّة من عهد أمير المؤمنين علي(ع) إلى عهد أبي محمد الحسن العسكري (صلوات اللّه عليه ) أربعمئة كتاب تسمّى «الأُصول»
เชคมูฟีด ตาย 413 กล่าวว่า บรรดาชีอะฮ์ได้เรียบเรียงตำราตั้งแต่สมัยอิม่ามอะลี(อ)จนมาถึงสมัยอิม่ามฮาซันอัสการี(อ)ขึ้น 400 กิตาบ พวกเขาเรียกมันว่า “อุซูล”
ดูหนังสือ มะอาลิมุลอุละมาอ์ ผู้แต่งอิบนุชะรอชูบ หน้า 3
เมื่อเชคกุลัยนี่ ตาย 329 เดินทางไปแสวงหาริวายัตของอะฮ์ลุลบัยต์นบีจากตำราอุซูลเหล่านั้นมารวบรวมไว้ เขาจึงตั้งชื่อตำราฮะดีษของเขาว่า อุซูล กาฟี เป็นต้น
บรรดาอิมามแห่งอะฮ์ลุลบัยต์ยังได้อธิบายอย่างละเอียดเกี่ยวกับหลักการศรัทธา(อะกีดะฮ์)และฟิกฮ์(หลักปฏิบัติตามบทบัญญัติอิสลาม) และบรรดาอิม่ามได้ส่งเสริมบรรดาศิษย์ให้บันทึกอะกีดะฮ์และฟิกฮ์ไว้ในตำราของพวกเขาอีกด้วย
สภาพทางการเมือง
ยุคการปกครองของอับบาซียะฮ์อยู่ในช่วงที่วิกฤตมาก เพราะบรรดาอิมามแห่งอะฮ์ลุลบัยต์(อ)ถูกอธรรมอย่างหนัก พวกกาหลิบได้บังคับให้บรรดาอิม่ามย้ายที่พำนักจากมะดีนะฮ์(ซาอุฯ)ไปอยู่ที่ซะมัรรอ(อิรัก) และสั่งทหารให้จับตามองบรรดาอิม่ามอย่างเข้มงวด ทำให้การติดต่อพบปะระหว่างอิม่ามกับผู้ปฏิบัติตามอะฮ์ลุลบัยต์นบี เป็นไปด้วยความยากลำบาก
ฝ่ายกาหลิบมีหน่วยทหารลับไว้จัดการกับพวกชีอะฮ์ผู้ปฏิบัติตามอะฮ์ลุลบัยต์นบี  ตั้งแต่ในสมัยอิมามญะอ์ฟัรศอดิก(อ)และได้ทวีความรุนแรงที่สุดในสมัยอิม่ามอาลีฮาดีและอิมามฮาซันอัสกะรี่(อ)
บรรดาอิม่ามจึงไม่สามารถทำหน้าที่เผยแผ่ศาสนาอิสลามให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ได้อย่างเต็มที่ ได้แต่ถ่ายทอดความรู้ศาสนากันอย่างลับๆ
บรรดาอิมามได้ทุ่มเทความพยายามอย่างเต็มที่เพื่อเผยแพร่วิชาความรู้ออกไปให้กว้างขวางด้วยการติดต่อกันอย่างลับๆ และเพื่อรักษาแนวความคิดของอะฮ์ลุลบัยต์นบีเอาไว้
ส่วนอีกด้านหนึ่งนั้น บรรดาอิมามได้ดำเนินการต่อสู้ต่อพวกอับบาซียะฮ์ โดยให้การสนับสนุนขบวนการปฏิวัติของพวกอะละวีย์บางกลุ่ม เพื่อบั่นทอนหรือต่อต้านกับอำนาจการปกครองของพวกอับบาซียะฮ์ที่ได้สร้างความอธรรมกดขี่ต่อประชาชนโดยทั่วไป
สภาพทางสังคม
ชีอะฮ์ผู้ปฏิบัติตามอะฮ์ลุลบัยต์นบีต้องทนทุกข์ทรมานอยู่กับการกดขี่ของบรรดากาหลิบ พวกเขาโดนยึดทรัพย์ โดนข่มขู่เอาชีวิต โดนฆ่า โดนข่มเหงรังแกจากเจ้าหน้าที่รัฐที่คอยจับผิด ยกเว้นในช่วงเวลาที่มีชีอะฮ์บางคนได้เป็นเจ้าหน้าที่รัฐ พวกเขาก็จะได้รับการผ่อนปรนบ้างเล็กน้อย
ฝ่ายบรรดาอิมามก็โดนคุมตัวไว้อย่างเข้มงวดมากขึ้น
มีทหารกาหลิบคอยเฝ้ามองการเคลื่อนไหวของอิม่ามทั้งกลางวันและกลางคืน
แต่การกระทำของกาหลิบนี้ ก็ไม่สามารถสกัดกั้นความนิยมในตัวของบรรดาอิม่ามที่แพร่หลายอยู่ในหมู่ประชาชนได้

บทความโดย เชคอับดุลญะวาด สว่างวรรณ