ارمغان تربیت (ارمغان3)

ارمغان تربیت (ارمغان3)0%

ارمغان تربیت (ارمغان3) نویسنده:
گروه: خانواده و کودک

ارمغان تربیت (ارمغان3)

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

نویسنده: سیّدمحمّدطاهر مدرّسی حجازی
گروه: مشاهدات: 9758
دانلود: 2678

توضیحات:

ارمغان تربیت (ارمغان3)
جستجو درون كتاب
  • شروع
  • قبلی
  • 111 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 9758 / دانلود: 2678
اندازه اندازه اندازه
ارمغان تربیت (ارمغان3)

ارمغان تربیت (ارمغان3)

نویسنده:
فارسی

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

.کودک و تشویق به کار و حرفه

گفته شد که کودک را به کار اجباری و کارهای خلاف شرع و نامناسب [و آنچه که ضرر جسمی، روحی و شخصیتی داشته باشد] نباید گماشت و نباید کار، مانع تحصیل گردد. اما تشویق نوجوانان و جوانان به کارهای مناسب و کمال های ارزنده یک وظیفه و یک ضرورت است.

فرزندان را نباید بی کار، بی مسئولیت، تنبل و عزیز پرورده بار آورد که آینده ی تلخی خواهند داشت. [البته درس خواندن خود بهترین و ارزنده ترین کار است] در این باره بعداً اشاره هایی خواهیم داشت.

. کودک و منع معامله

در برخی موارد اسلام به کودکان اجازه خرید و فروش را نمی دهد و با توجه به پیامدهای منفی آن، از معامله ی کودکان [پیش از بلوغ اعم از دختر و پسر] جلوگیری فرموده است.

! عَنْ أبی عَبْدِ ٱ للهِ ٱ لصّادِقِعليه‌السلام :«نَهی[رَسُولُ ٱ للهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ] عَنْ کَسْبِ ٱ لغُلامِ ٱ لصَّغیرِ...»(1)

امام صادقعليه‌السلام :«[پیامبرخداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ] از پیشه وری [برخی معاملات] پسر بچه ی کوچکی که خود دارای حرفه ای د ر ستی نیست نهی فرموده است،زیرا هرگاه مالی برای فروش و کسب نداشته باشد تن به دزدی خواهد داد.»

. کودک و کار اجباری

گاهی والدینِ بی فرهنگ، خلاف کار و بی مسئولیت به جای تربیتِ

1- ) وسائل الشیعه:17/163؛ التهذیب:6/367.

ص: 182

سالم، دانش پروری فرزندان و سایر نیازهای آنان، آن ها را به کارهای اجباری، طاقت فرسا و احیاناً خلاف شرع و خطرناک می گمارند، که ستمی است بس بزرگ و خیانتی است بس وحشت زا.

! عَنْ رَسولِ ٱ للهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :«وَیْلٌ لِأَوْلَادِ آخِرِ ٱ لزَّمانِ مِنْ آبَآئِهِمْ. قِیلَ مِنْ آبَآئِهِمُ ٱ لمُشْرِکِینَ؟ قَالَ: لا، مِنْ آبَآئِهِمُ ٱ لمُؤْمِنِینَ ٱ لَّذِینَ لایُعَلِّمُونَهُمْ شَیْئاً مِنَ ٱ لفَرآئِضِ وَ إِذَا تَعَلَّمُوا مَنَعُوهُم وَ رَضُوا عَنْهُمْ بِعَرَضٍ یَسِیرٍ مِنَ ٱ لدُّنْیا فَأَنَا مِنْهُمْ بَرِئٌ وَ هُمْ مِنِّی بُرَآءُ.»(1)

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : «وای بر فرزندان آخرالزمان از دست پدرانشان، عرض شد از دست پدران مشرک شان؟ فرمود: نه از دست پدران مؤمن شان، که هیچ چیزی از واجبات را به آنان نمی آموزند و اگر آن ها خود چیزی بیاموزند، پدرانشان آن ها را جلوگیری می کنند و به استفاده ی ناچیزی از متاع دنیا از آنان راضی هستند، پس من از آن ها بیزارم و آنان از من بیزارند.»

سازمان حقوق بشر، یا سازمان یونیسف دراین باره مسائلی را مطرح کرده اند، در حالی که قرآن، پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و ائمه ی معصومینعليهم‌السلام از چهارده قرن پیش تر این حقیقت را بسیار عالی بیان داشته اند.

تا این جا جهان پرنشاط و دل انگیز کودک را به تماشا نشستیم، حال گامی فراتر گذاشته، جلوه ای از جهان شکوفای نوجوان و جوان را به نظاره خواهیم نشست.

1- ) مستدرک الوسائل؛2/625

ص: 183

فصل نهم: «پرتوی از رسالت نوجوانان و جوانان»

اشاره

در این فصل، فرازهایی از افق تابناک زندگی و زندگانی نوجوانان و جوانان را در چشم انداز قرار خواهیم داد تا در بهارستان زندگی، جوانه های امید شکوفا شوند و شکوفه ها بارور گردند.

جوان و مربّی لایق

هرگاه نوجوانان درس می خوانند، مربی لایق و روان شناس بلکه روان کاو باید استعداد، سلیقه، فکر، اندیشه، عشق و شوقِ آنان را ارزیابی کند و پس از دوره ی عمومی، آنان را به سمت و سوی مناسب سوق دهند تا در همان مسیر به حد تخصص برسند؛ و باید به روش کارشناسانه درک کرد که آیا این نوجوان و جوان می خواهد سیاست مدار شود، یا مهندس، پزشک، روان شناس، جامعه شناس، حقوق دان، روحانی، مجتهد، محقق، پژوهش گر، هنرمند، تاجر و... آن گاه او را وادارد که به طور مناسب انتخاب رشته کند و منظم و هدفمندانه حرکت کند تا با دو بال نیرومند استعداد و اشتیاق پرواز کرده به قله های بلند دانش،کمال و هنر دست یابد.

جوان و همّت بلند و هدف عالی

از مهم ترین وسایل پیشرفت و ترقی فرد و جامعه، داشتن اهداف والا و مشروع و معقول است. هر انسانی در زندگی و زندگانی دارای هدف یا اهدافی است، اگر کسی هدف نداشته باشد، جاهل، نادان و احمق خواهد بود، اما برخی اهداف پست و ذلّت بار و دور از عقل و منطق و احیاناً خلاف شرع دارند، که جداً خطرناک است.

در زندگی و زندگانی شرافت مندانه، تنها کسی موفق است که با همت بلند، اهداف عالی را انتخاب کند و در رسیدن به آن از هیچ تلاشی فروگذار نکند. آری هدف والا، همّت بلند می خواهد، به قول شاعر:

«همت بلند دار که مردان روزگار

از همت بلند به جایی رسیده اند»

! عَنْ أَمیرِ ٱ لمُؤْمِنینَ عَلیٍّعليه‌السلام :« ٱ لمَرْءُ بِهِمَّتِهِ لا بِقُنْیَتِهِ.»(1)

امام علیعليه‌السلام : «(ارزشِ) انسان به همّت والای اوست نه به ثروتش.»

! عَنِ الامامِ ٱ لباقِرِعليه‌السلام :«لا شَرَفَ کَبُعْدِ ٱ لهِمَّهِ.»(2)

امام باقرعليه‌السلام : «هیچ شرافت و افتخاری چون بلند همّتی نیست.»

جوان و اُمید

در تحوّلات زندگی برخی انسان ها به خاطر گناه، فساد و قانون شکنی از رحمت خدا مأیوس می شوند، و برخی در اثر شکست و نیز عدم موفقیت، رشته های امید را از دست می دهند، آنان باید بدانند که یأس

1- ) غررالحکم: 2167.

2- ) بحار؛78/165/1.

ص: 185

بسیار خطرناک است، انسان مسلمان در هیچ شرایطی نباید از عنایات خداوند و زمینه های خدادادی مأیوس شود.

تنها با اُمید است که چرخ های زندگی می چرخد. نااُمیدی از خداوند مایه ی شکست و بدترین گناه است؛ و ناامیدی از خود نیز ذلّت بار و مانع پیشرفت انسان است.

! عَنْ أَمیرِ ٱ لمُؤْمِنینَ عَلیٍّعليه‌السلام :«کُلُّ قانِطٍ آیِسٌ.»(1)

امام امیرمؤمنانعليه‌السلام : «هر ناامیدی مایه ی ناکامی و شکست است.»

! عَنْ أَمیرِ ٱ لمُؤْمِنینَ عَلیٍّعليه‌السلام :«قَتَلَ ٱ لقُنُوطُ صاحِبَهُ.»(2)

امیرمؤمنان امام علیعليه‌السلام : «ناامیدی صاحب خود را می کشد.»

اما باید دانست که اُمید بستن به مردم عادی مایه ذلّت و خواری است.

! عَنِ الامامِ محمَّدٍ ٱ لباقِرِعليه‌السلام :«خَیْرُ ٱ لمَالِ ٱ لثِّقَهُ بِ ٱ للهِ، وَ ٱ لیَأْسُ مِمَّا فِی أَیْدِی ٱ لنَّاسِ.»(3)

امام محمّد باقرعليه‌السلام : «بهترین سرمایه، اعتماد و امید بستن به خداوند و نااُمیدی از آن چه که مردم دارند، می باشد.»

جوان و هنرهای ورزشی

ورزش های رزمی و هنری که مورد نیاز و سودمند است، از دان هایی است که اسلام به آموختن آن ها فرمان داده است.

1- ) غررالحکم: 6842.

2- ) غررالحکم: 6731.

3- ) وسائل الشیعه:6/315/33.

ص: 186

! عَنْ رَسولِ ٱ للهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :«عَلِّمُوا أَوْلَادَکُمُ ٱ لسِّبَاحَهَ وَ ٱ لرِّمایَهَ.»(1)

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : «به فرزندان خود شناکردن و تیراندازی بیاموزید.»

در این روایت آموزش شنا و تیراندازی برای فرزندان، به عنوان یک نمونه مطرح شده است یعنی یک سرفصلی است از هنرهای ورزشی و رزمی، با توجه به مسائل مختلف و شرایط زمان، جوانان می توانند از آموزش فوتبال، والیبال، بسکتبال و... به عنوان هنرهای مهم ورزشی و تفریحی در سطح عالی بهره مند شوند، و نیز بهره گیری رزمی به عنوان نیروی دریایی که در برخی کشورها یک ضرورت اجتناب ناپذیر و مقدس است جهت دفاع از اسلام و مرزهای اسلامی سزامند است. (مثل قایق ها، کشتی ها، زیردریایی ها و سایر وسایل رزمی دریایی و...) خلاصه آن که در شرایط کنونی مسلمانان به ویژه نسل جوان و ارتش های کشورهای اسلامی پا به پای دشمنان اسلام بلکه جلوتر باید پیشرفت کنند، البته اسلام دستور تجاوز را نداده است اما دفاع امری است مشروع و معقول که به این منظور باید نیرومند شد و برای حفظ اسلام و مسلمین آماده بود.

لطیفه:

جوانی از دوستش پرسید: به کدام یک از هنرهای ورزشی علاقه مند هستید؟!! گفت: شب گردی با دوستان، خواب های صبح و عصر !!!.

1- ) وسائل الشیعه:6/315/33.

ص: 187

جوان و آموزش و پرورش

قبلاً بیان شد که آموزش عملی کودک از نخستین روزهای ولادت آنان و از گفتن اذان و اقامه و... در گوش کودک آغاز می شود اما در دوران نوجوانی آموزش های متنوع و پرورش های فوق العاده ای را باید برای آنان در نظر گرفت (آموزش های دینی، مذهبی، اخلاقی، سیاسی، ادبی، هنری، رزمی، ورزشی و...) زیرا نوجوانی دوران رشد شخصیّت انسان است، آن گونه که در دبیرستان برنامه های درسی دختران و پسران سیر صعودی و تکاملی ویژه دارند، سایر آموزش ها و پرورش ها نیز باید همگام رو به ترقّی و تکامل باشند. شایسته است که نوجوانان و جوانان مطالعات جنبی در رشته های ضروری داشته باشند و باید توجه داشت که از فیلم های شهوانی، انحرافی و... و کتاب های گمراه کننده و شبهه ناک نباید استفاده کنند که خطرآفرین و عامل سقوط شان خواهند بود.

دانش نجات از ذلّت

علم و دانش یکی از برجسته ترین وسایل عزت و عظمت است، همانسان که جهل و خرافات مایه ی ذلّت و زبونی می باشد. رسالت والدین ایجاب می کند که فرزندانشان را با فروغ علم از ظلمت کده های جهل، خرافات و ذلت نجات دهند و نیز جوانان باید با ایمان قوی و اراده ی آهنین، قله های بلند دانش را تسخیر کنند. انسان ها اجازه ندارند که در زندگی ذلّت بکشند مگر برای علم آموزی و اندوختن دانش. و چه فصل زیبا و پرباری است فصل جوانی برای آموختن دانش که در صفحات زرّین قلب شان حک خواهد شد.

! عَنْ رَسولِ ٱ للهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :«مَنْ تَعَلَّمَ فِی شَبَابِهِ کانَ بِمَنْزِلَهِ ٱ لرَّسْمِ فِی ٱ لحَجَرِ، وَ مَنْ تَعَلَّمَ وَ هُوَ کَبِیرٌ کَانَ بِمَنْزِلَهِ ٱ لکِتَابِ عَلیوَجْهِ ٱ لْمآءِ»(1)

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : «هر کس در جوانیِ خویش دانش بیاموزد همانند حک کردن تصویر در دل سنگ (پایدار) است، و هرکس در بزرگ سالی دانش فراگیرد، همانند نوشتن بر سطح آب است.»

آموزش واجب

آموزش دارای اقسامی است: واجب، حرام، مستحب، مکروه و مباح. و هرکدام دارای جایگاه ویژه ای است که در اسلام بیان شده است. دانستن اصول دین، فروع دین، احکام دین، اخلاق اسلامی و... برای هر مسلمانی واجب است، بنابراین هر خانواده ی مسلمان باید واجبات را به فرزندان شان آموزش دهند، و از آموزش های حرام جلوگیری کنند. همانند بهره گیری از کتاب های گمراه کننده، فیلم های غیراسلامی، کارهای خلاف و .

! عَنْ رَسولِ ٱ للهِ ٱ لأعْظَمِ:«مَنْ لَمْ یَصْبِرْ عَلی ذُلِّ ٱ لتَّعَلُّمِ سَاعَهً بَقِیَ فِی ذُلِّ ٱ لجَهْلِ أَبَداً.»(2)

پیامبر عظیم الشأن: «هرکسی که به ذلت و خواری دانش آموختن ساعتی [مدت و زمانی] صبر و پایداری نکند، برای همیشه در ذلت و خواری جهل و نادانی باقی خواهد ماند»

1- ) بحار:1/222.

2- ) عوالی اللآلی:1/285/135.

ص: 189

اسلام و مرز دانش پژوهی

در مکاتب و مذاهب ساخته ی بشر مسئله ی دانش پژوهی دارای حد و مرزهای خاصی است. امّا در اسلام دانش و علم آموختن همانند اقیانوس بی ساحل است که محدودیّت ندارد، از دیدگاه اسلام کلمه ی فارغ التحصیل جایگاه واقعی ندارد. آغاز و پایان زندگی مرز علم و دانش اندوزی است.

! عَنْ رَسولِ ٱ للهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :«اُطْلُبُوا ٱ لعِلْمَ مِنَ ٱ لمَهْدِ إِلَی ٱ للَّحدِ»(1)

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : «از گهواره (از آغاز زندگی) تا گور در پی اندوختن علم و دانش باشید.» [بنابراین فارغ التحصیل بنایی است بی پایه.]

دانش از سرزمین های دور

از دیدگاه فرهنگ اسلام و عقل و خرد، به دست آوردن علم و دانش محدوده ی مکانی ندارد، در هر جای دنیا که نور دانش جلوه کند، شایسته است که انسان برای کسب آن بکوشد.

! عَنِ ٱ لنَّبیِّ الاکْرَمِ:«اُطْلُبُوا ٱ لعِلْمَ وَ لَوْ بِ ٱ لصِّینِ.»(2)

پیامبر بزرگوار اسلامصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : «علم و دانش را اگر چه در چین (دورترین نقطه جغرافیایی از مدینه منوّره) باشد به دست آورید.»

[برخی گفته اندکه منظور تکنیک و صنعت و علوم روز است که در چینِ آن روز رونق داشت، پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمان فراگیری آن را داده است.]

1- ) نهج الفصاحه: 64/ح 327.

2- ) کنزالعمال: 28697.

ص: 190

لطیفه:

سه نفر جوان، بدون اجازه ی والدین عازم خارج شدند. وقتی که در مرز گرفتار شدند، گفته شد که بدون اجازه ی والدین سفر کردن حرام و گناه است. یکی از آن جوان ها گفت: امر خدا و پیامبر مهم است یا امر پدر و مادر؟ مگر خدا نگفته است علم را به دست آورید از ایتالیای ژاپن!!! من می خواهم آن جا درس بخوانم.!!! رفیقش در گوش او گفت:کله خراب! بگو استرالیای ژاپن!!!. [آنان نمی دانستندکه در حدیث سرزمین چین گفته شده است و دارای شرایطی است]

. علم از هر آموزگار

با توجه به اهمّیت علم و دانش است که اسلام فراگیری آن را آزاد گذاشته است تا از هرکسی بتوان آن را فرا گرفت.

! عَنْ أَمیرِ ٱ لمؤْمِنینَعليه‌السلام :«لاتَنْظُرْ إِلیمَنْ قَالَ، وَ ٱ نْظُرْ إِلی مَا قَالَ.»(1)

امیرمؤمنان امام علیعليه‌السلام : «به شخص گوینده [و شخص معلم که اگرچه واجدالشرایط نباشد] نگاه نکن، بلکه به اصل مطلب و مطالب علمی و حکیمانه توجّه و نگاه کن.»

جوان و آگاهی از زمان خود

هدف داری و کمال آموزی ارتباط مستقیم با نیازها و شرایط زمان دارد، در سابق مردم با وسایل عادی و ابتدایی زندگی می کردند امّا امروزه مدرن ترین وسایل و تکنولوژی پیشرفته، زندگی مردم را در اختیار گرفته

1- ) کنزالعمال: 44318، 44397.

ص: 191

است و باید هر کسی افزون بر دانستن روش بهره برداری از آن ها، باید به فکر ساختن وسایلی پیشرفته تر از آن ها باشند، گرچه در عصر ماشینیزم در برخی کشورها یا حداقل روستاها دامداری سنتی، کشاورزی سنتی، کسب و کارهای سنتی و زندگی سنتی کاملاً حاکم است امّا پیشرفت برق آسای تکنیک و صنعت به زودی فراگیر و مسلّط خواهد شد. لذا جوانان با شرایط مترقّی عصر و زمان خود باید رشد کنند و صفحات جدیدتری را بگشایند. اسلام این حقیقت را به صراحت بیان داشته است.

! عَنِ الامامِ ٱ لصّادِقِعليه‌السلام :« ٱ لعَالِمُ بِزَمَانِهِ لاتَهْجُمُ عَلَیْهِ ٱ للَّوَابِسُ.»(1)

امام صادقعليه‌السلام : «هر کسی که شرایط و مقتضیاتِ زمانش را بشناسد، آماج اشتباهات قرار نگیرد.»

. جوان و عصر شتاب

روزگاری مردم با کمترین امکانات زندگی شان را سر و سامان می دادند اما امروزه با بیشترین و مدرن ترین امکانات به سامانی نمی رسند، پس باید با شرایط روز، سرعت و شتاب زمان در حرکت بود.

! امیرمؤمنان (صَلواهُ ٱ للهِ عَلیْهِ) می فرمایند: «فرزندان خویش را مقیّد به آداب خود نکنید زیرا آنان برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شده اند.»(2)

پس با توجه به شرایط زمان که زمانِ سرعت و شتاب است، نوجوانان و جوانان باید با برنامه ریزی مدرن و دقیق راه های دور را نزدیک کنند و

1- ) تحف العقول: 356.

همگام با پیشرفت های زمانی، مکانی، سیاسی و... گام بردارند مثلاً به این برنامه ها و نظم آفرینی ها توجه کنند:

1. برنامه ریزی منظم و دقیق و تقسیم اوقات داشته باشند.

2. کلیه کارها را درجه بندی کنند. [اهَمّ و مهم را در نظر بگیرند]

3. از کارهای مصرفی و بی نتیجه بپرهیزند. [و از لهو و لعب جداً خودداری کنند.]

4. فن و روش تُندخوانی را که بسیار سودمند است، بیاموزند.

5. از فن و روش تُندنویسی که کمالِ والایی است، استفاده کنند.

6. در هرکاری نخست تفکر و تدبیر، سپس انتخاب و اجرایی نمایند.

7. در انتخاب نباید عجله کرد، اما پس از انتخاب در انجام عمل باید جدّیت و سرعت به خرج داد تا هر چه زودتر به نتیجه برسد.

8. با انتخاب مشروع؛ هر برنامه و کاری را باید با استقامت و پایداری به کمال رساند. و به چند کار نباید پرداخت (که همه کاره بیکاره است.)

9. از شاگردی باید آغاز کرد و با همت بلند باید استاد شد و نباید اسیر کار ضعیف گردید. زیرا تا فن و حرفه ی انسان، ضعیف باشد انسان اسیر اوست و هرگاه قوی شد، خادم و تحت فرمان انسان خواهد شد.

در موارد یاد شده و صدها مورد دیگر با سستی و تنبلی نمی شود دست یافت، اما با نظم، جدیّت و تلاش آری.

جوان و مطالعه ی جنبی (روش جدید مطالعه)

هر کسی افزون بر درس، کار و مصروفیّت ها، باید برنامه ی ویژه ی مطالعه ی جنبی داشته باشد و اوقات مطالعه را نیز باید مدیریت کند، مثلاً کسی که هیچ برنامه ی مطالعه ندارد، یکباره توان زیر بار رفتن آن را نخواهد داشت ولی می تواند هر کتاب تازه ای را که به دست می آورد، یک بار فهرست آن را بخواند، سپس چند موضوع انتخابی آن را مطالعه کند، نخست در هر روز 10 دقیقه پیش از ظهر، 10 دقیقه بعدازظهر و 10 دقیقه شب مطالعه کند، آن گاه به تدریج بر آن بیافزاید تا آن که لذت مطالعه را درک کند و با نشاط و شوق پنجره های دانش را فراروی خویش باز کند. [کسی که با قرآن و کتاب سروکار ندارد به خودش ستم می کند.]

جوان و روزنامه ها و مجلات و...

جوانان خردمند باید روزنامه ها، هفته نامه ها، ماه نامه ها و مجله های علمی، سیاسی، اقتصادی، فکری، فرهنگی و... را مطالعه کنند.

برخی از مردم از روزنامه ها فقط صفحه ی حوادث، یا ورزش و یا صفحه ی اعلانات را مطالعه می کنند، نباید به آن ها بسنده کرد، بلکه سایر صفحات را نیز باید خواند. و عده ای هیچ گونه سروکار با کتاب و نشریات ندارند این گونه بی توجهی یا بی تفاوتی از هر نظر زیان آور است.

البته استفاده ی درست از فضاهای مجازی و وسایل مدرن بهترین جایگزین نشریات خواهند بود که نیز نیاز به مدیریت آگاهانه دارد.

جوان و رادیو و تلویزیون

در هر زمانی به ویژه در زمان حساس کنونی هر کسی به خصوص نسل جوان از رادیو، تلویزیون و سایر رسانه ها و تکنولوژی روز استفاده عاقلانه، مدبرانه و سودمند باید داشته باشند.

اما بهره گیری از برنامه های خلاف شرع و رقص و ساز نه تنها گناه که ضررهای فراوان جسمی، فکری، روحی و روانی و... دارد، بنابراین استفاده از برنامه های آموزنده، فیلم و سریال های مشروع و مفید و... خوب است ولی نباید زیاده روی کرد، زیرا افراط و تفریط مایه ی ذلت و بدبختی است. در هر برنامه ی مناسب، اعتدال و میانه روی را باید رعایت کرد.

متأسفانه برخی اسیر و دلباخته ی تلویزیون و... می شوند و از کارهای اساسی و حیاتی فردی، خانوادگی و اجتماعی خود باز می مانند.

اشاره به یکی از ضررهای تلویزیون و...

محققان گفته اند کسانی که در شبانه روز بیش از 3 ساعت تلویزیون نگاه کنند دو برابر از کسانی که تلویزیون نگاه نمی کنند به مرگ زودرس گرفتار می شوند؛ همچنین پژوهشگران بیان داشته اند که از جمله سه کار بیش تر عامل مرگ زودرس می شوند: 1. زیاده روی در تماشای تلویزیون. 2. زیاده روی در رانندگی. 3. زیاده روی در کار با رایانه وکامپیوتر.(1)

1- ) تلویزیون ایران، شبکه ی اول سیما،5/4/1393 ساعت 14:30 دقیقه.

. جوان و ماهواره

پیشرفت های رو به گسترش علمی و صنعتی بشر، فضاهای شگفت انگیزی را ایجاد کرده است. در صدر همه، ماهواره که چشم حیرت زده ی دنیا را به خود خیره ساخته است؛ منطقِ گریزِ از ماهواره یا هر وسیله ی پیشرفته ی دیگر درست نیست بلکه با منطق ستیزِ سالم باید پیروز شد آن هم نه ستیزِ منفی و نفی آن ها بلکه ستیز با برنامه های ضد بشری و ضد ارزشی آن ها و بهره برداری سودمند از آن ها زیرا آن سان که فواید فراوانی در وجودآن نهفته است زیان های خطرناکی نیز در پشت پرده و نقاب آن پنهان است. بدون تردید خردمندانِ متعهد و خودساخته برترین استفاده ها را از ماهواره می کنند، اما انسان های نامطلوب اسیر بی اراده ی برنامه های مبتذل و خطرناک آن شده اند که فاجعه ای است بس وحشت زا.

و به صراحت باید گفت: که ایستگاه های گرداننده و هدایت کننده ی ماهواره بسیار وحشتناک عمل کرده اند و پنجره های ضد بشری و ضد ارزشی را گشوده اند که هر کدام یک پرتگاه سقوط خواهند بود، اما خوشبختانه برخی شبکه های علمی، فرهنگی، دینی، هنری و... به همّت تشکّل های سالم و انسان های وارسته به کار افتاده اند که در جهت ارزش ها برترین راه و روش را فراراه بشریت قرار داده اند. بنابراین جوانان باید سروکار با ماهواره داشته باشند، اما باید خوب مدیریت کنند.

در یک جمله باید گفت: ماهواره، اینترنت و هزاران وسایل علمی و صنعتی و تکنولوژی های پیشرفته ی دیگر باید تحت فرمان انسان های سالم

باشند نه آن که انسان و ارزش های بشری اسیر آن ها و...

. جوان و اینترنت (رایانه)

اشاره

از اینترنت باید بهره برداری سالم و معقول کرد. وقتِ گران بها و فرصت های طلایی را نباید قربانی برنامه های ناسالم و نامطلوب آن نمود.

اینترنت نباید کانون عشق بازی جوانان و پرتگاه ازدواج های آن چنانی و ویرانگر باشد، از اینترنت پنجره های دانش و بینش را باید گشود. پیشرفت های علمی، صنعتی، اخلاقی، اجتماعی و... را در صفحات اینترنت باید به جستجو نشست. نه فسق و فساد و بدبختی، نه معاملات حرام، نه قمار بازی های مدرن و...را. [برخی از معامله ها، اینترنتی و تلفنی صورت می گیرد که اگر مسائل شرعی رعایت نشود کاملاً حرام خواهد بود. گاهی با یک غفلت، حلالِ خدا حرام می شود. با تأسف امروز اکثر بازارهای دنیا را ربا و معاملات حرام فراگرفته است.!!!]

آسیب شناسی اینترنت

بدون تردید اگر از اینترنت در جهت علمی، معقول، سالم و درست استفاده شود، دارای فواید فراوانی است و می توان قدرتمندانه راه صد ساله را یک ساعته پیمود و مسلماً زمینه های ترقی و پیشرفت شگفت انگیز در این وسیله ی مدرن و حیرت زا در ابعاد گوناگون به طور وسیع و گسترده وجود دارد اما در پشت پرده و چهره ی دلربای آن خطرها و ضررهایی نیز کمین کرده اند و زهر کشنده ی آن قربانی های فراوانی گرفته و خواهد گرفت که به برخی اشاره می شود:

1. اعتیاد و سر سپردگی به آن.

2. عشق بازی ها، دوست یابی های جاهلانه و خطرساز، مزاحمت ها و... برخلاف عقل وشرع که بر ضد کرامت انسانی است.

3. تماشای فیلم، عکس، مظاهر فساد و ضد اخلاقی و...

4. افراط و زیاده روی که ضررهای جسمی و روانی خواهد داشت.

اینک به مطلبی توجه شما را جلب می کنم.

آسیب شناسی مستند اینترنت (رایانه)

روزنامه ی خراسان به برخی آسیب های رایانه به این شرح پرداخته است که یادآوری آن خالی از فایده نیست:

1. برخی از رایانه ها گرد و غبار سمی ایجاد می کند که برای بدن مضر است... و این گرد و غبار بر عملکرد دستگاه تناسلی تأثیر می گذارد.

2. سندروم تونل کارپل: «استفاده ی طولانی از صفحه کلید و موس رایانه، مچ دست وعصب انگشت میانی ملتهب می شود.» سندروم کارپل( cts )

3. سردرد و میگرن و...

4. خطر بروز ترومبوز سیاه رگی( dvt ) که در اثر لخته شدن خون و رسیدن به ریه ها فرد دچار آمبولی ریه می شود.

5. خطر زمین خوردن...

در مجموع 78 هزار مورد آسیبِ کار با رایانه در آمریکا ثبت شده است، که بین سال های 1994 و 2006م بوده است.(1)

1- ) روزنامه ی خراسان شماره ی: 18755 دوشنبه20/5/1393.

. جوان و تلفن همراه

اشاره

از بهترین و مفیدترین تکنولوژی پیشرفته که بالاترین شانس بهره برداری و کاربردی را دارد و مردم عاشقان دلباخته او هستند، تلفن همراه است که رو به گسترشِ اعجاب انگیز است. استفاده سالم از آن جداً سودمند است و درصد بالای مشکلات ارتباطی بشر را حل کرده است.

تلفن همراه همانند بسیاری از وسایل دیگر همانند تلویزیون، کامپیوتر، اینترنت، ماهواره و... دارای دو جنبه ی سالم و ناسالم است و نیاز به مدیریت عاقلانه دارد. از تلفن همراه می توان برترین و ارزنده ترین استفاده و بهره را داشت، از قبیل:

1. ارتباط تلفنی مناسب برای انجام برنامه های انسانی و لازم.

2. ارسال پیام های علمی، فرهنگی، تبلیغی، اقتصادی، سیاسی و...

3. بهره برداری از قرآن،کتاب، فرهنگ، دانش، صنعت، نیایش و...

4. اطلاع رسانی های مناسب در گستره ی بین المللی و جهانی.

5. استفاده از نرم افزارهای کاربردی، شایسته و مفید. و موارد دیگر.

کسانی که می خواهند از تلفن همراه درست استفاده کنند، شایسته است که همواره این مسائل را به این شرح رعایت کنند:

1. نباید زیاده روی کنند زیرا افراط و زیاده روی در هر چیز خطرساز، زیان بار و اعتیادآور است.

2. کسانی که ناراحتی اعصاب یا وسواس دارند جز در موارد ضروری از آن استفاده نکنند.

3. گوشی همراه را نزدیک قلب، آلت تناسلی، سر، صورت و برخی مواضع حساس بدن همیشه و زیاد نباید قرار داد.

4. در هنگام خواب و مطالعه گوشی را حدوداً یک متر دورتر از خود باید قرار دهند.

5. اگر از گوشی تنها برای تلفن استفاده شود زیان آن ناچیز است.