روی دست آسمان خاطرات غدیر خم

 روی دست آسمان  خاطرات غدیر خم28%

 روی دست آسمان  خاطرات غدیر خم نویسنده:
گروه: امام علی علیه السلام

  • شروع
  • قبلی
  • 28 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 8955 / دانلود: 3596
اندازه اندازه اندازه
 روی دست آسمان  خاطرات غدیر خم

روی دست آسمان خاطرات غدیر خم

نویسنده:
فارسی

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

منابع تحقیق

۱ الاحتجاج علی أهل اللجاج ، أبو منصور أحمد بن علی الطبرسی (ت ۶۲۰ ه ) تحقیق: إبراهیم البهادری ومحمّد هادی به، طهران : دار الاُسوة ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۳ ه

۲ الأذکار النوویة ، محیی الدین أبو زکریا یحیی بن شرف النووی الدمشقی ( ت ۶۷۶ ه ) ، بیروت : دار الفکر للطباعة والنشر ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۴ ه

۳ الإرشاد فی معرفة حجج اللّه علی العباد ، أبو عبد اللّه محمّدبن محمّدبن النعمان العکبریالبغدادی المعروف بالشیخ المفید(ت ۴۱۳ ه ) تحقیق : مؤسّسة آل البیت ، قمّ : مؤسّسة آل البیت ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۳ ه

۴ الاستذکار لمذهب علماء الأمصار ، الحافظ أبو عمر یوسف بن عبد اللّه بن محمّد بن عبد البرّ القرطبی (ت ۳۶۸ ه ) ، القاهرة : ۱۹۷۱ م

۵ الاستیعاب فی معرفة الأصحاب ، یوسف بن عبد اللّه القُرطُبی المالکی (ت ۳۶۳ ه ) ، تحقیق : علی محمّد معوّض وعادل أحمد عبد الموجود ، بیروت : دار الکتب العلمیّة ، ۱۴۱۵ ه ، الطبعة الاُولی

۶ إعلام الوری بأعلام الهدی ، أبو علی الفضل بن الحسن الطبرسی (ت ۵۴۸ ه ) ، تحقیق : علی أکبر الغفّاری ، بیروت : دارالمعرفة ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۹۹ ه

۷ أعیان الشیعة ، محسن بن عبد الکریم الأمین الحسینیّ العاملیّ الشقرائیّ (ت ۱۳۷۱ ه ) ، إعداد : السیّد حسن الأمین ، بیروت : دارالتعارف ، الطبعة الخامسة، ۱۴۰۳ ه

۸ إقبال الأعمال، السیّد ابن طاووس، (ت ۶۶۴ ه)، تحقیق: جواد القیّومی الإصفهانی، قمّ : مکتب الإعلام الإسلامی، الطبعة الاُولی.

۹ الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرّة فی السنة ، أبو القاسم علی بن موسی الحلّی الحسنی المعروف بابن طاووس (ت ۶۶۴ ه ) ، تحقیق: جواد القیّومی ، قمّ : مکتب الإعلام الإسلامی ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۴ ه

۱۰ الالأمالی، أبو جعفر محمّد بن الحسن المعروف بالشیخ الطوسی (ت ۴۶۰ ه ) ، تحقیق : مؤسّسة البعثة ، قمّ : دار الثقافة ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۴ ه

۱۱ الأمالی ، محمّد بن علی بن بابویه القمّی (الشیخ الصدوق) (ت ۳۸۱ ه ) ، تحقیق : مؤسّسة البعثة ، قمّ : مؤسّسة البعثة ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۷ ه

۱۲ إمتاع الأسماع فیما للنبی من الحفدة والمتاع، تقی الدین أحمد بن محمّد المقریزی (ت ۸۴۵ ه )، تحقیق: محمّد عبد الحمید النمیسی، بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة الاُولی، ۱۴۲۰ ه

۱۳ أنساب الأشراف ، أحمد بن یحیی بن جابر البلاذریّ (ت ۲۷۹ ه ) ، إعداد : محمّد باقر المحمودیّ ، بیروت : دار المعارف ، الطبعة الثالثة.

۱۴ أقسام المولی فی اللسان ، أبو عبد اللّه محمّد بن النعمان العُکبَری البغدادی المعروف بالشیخ المفید (ت ۴۱۳ ه ) ، تحقیق : مهدی نجف

۱۵ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمّة الأطهار ، محمّد بن محمّد تقی المجلسی ( ت ۱۱۱۰ ه ) ، طهران : دار الکتب الإسلامیة ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۸۶ ه

۱۶ البدایة والنهایة ، أبو الفداء إسماعیل بن عمر بن کثیر الدمشقی (ت ۷۷۴ ه ) ، تحقیق : مکتبة المعارف ، بیروت : مکتبة المعارف

۱۷ بشارة المصطفی لشیعة المرتضی ، أبو جعفر محمّد بن محمّد بن علیّ الطبری (ت ۵۲۵ ه ) ، النجف الأشرف : المطبعة الحیدریّة ، الطبعة الثانیة ، ۱۳۸۳ ه

۱۸ بصائر الدرجات ، أبو جعفر محمّد بن الحسن الصفّار القمّی المعروف بابن فروخ (ت ۲۹۰ ه ) ، قمّ : مکتبة آیة اللّه المرعشی ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۴ ه

۱۹ تاج العروس من جواهر القاموس ، محمّد بن محمّد مرتضی الحسینی الزبیدی ( ت ۱۲۰۵ ه ) ، تحقیق : علی الشیری ، ۱۴۱۴ ه ، بیروت : دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع

۲۰ تاریخ ابن خلدون ، عبد الرحمن بن محمّد الحضرمی (ابن خلدون) (ت ۸۰۸ ه ) ، بیروت : دار الفکر ، الطبعة الثانیة ، ۱۴۰۸ ه

۲۱ تاریخ الطبریّ (تاریخ الاُمم والملوک) ، أبو جعفر محمّد بن جریر الطبری الإمامی (ت ۳۱۰ ه ) ، تحقیق : محمّد أبو الفضل إبراهیم ، بیروت : دار المعارف

۲۲ تاریخ بغداد أو مدینة السلام ، أبو بکر أحمد بن علی الخطیب البغدادی ( ت ۴۶۳ ه ) ، تحقیق : مصطفی عبد القادر عطاء ، بیروت : دار الکتب العلمیة ، الطبعة الاُولی

۲۳ تاریخ مدینة دمشق ، علی بن الحسن بن عساکر الدمشقی ( ت ۵۷۱ ه ) ، تحقیق : علی شیری ، ۱۴۱۵ ، بیروت : دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع

۲۴ التحصین ، علی بن طاووس الحلّی (ت ۶۶۴ ه ) ، قمّ : دار الکتاب ، ۱۴۱۳ ه

۲۵ تحف العقول عن آل الرسول ، أبو محمّد الحسن بن علیّ الحرانی المعروف بابن شعبة (ت ۳۸۱ ه )، تحقیق: علی أکبر الغفّاری، قمّ : مؤسّسة النشر الإسلامی ، الطبعة الثانیة، ۱۴۰۴ ه

۲۶ تحفة الأحوذی، المبارکفوری (ت ۱۲۸۲ ه )، بیروت : دار الکتب العلمیة، الطبعة الاُولی، ۱۴۱۰ ه

۲۷ تفسیر ابن کثیر (تفسیر القرآن العظیم) ، أبو الفداء إسماعیل بن عمر بن کثیر البصروی الدمشقی (ت ۷۷۴ ه ) ، تحقیق : عبد العظیم غیم ، ومحمّد أحمد عاشور ، ومحمّد إبراهیم البنّا ، القاهرة : دار الشعب

۲۸ تفسیر البغوی (معالم التنزیل) ، أبو محمّد الحسین بن مسعود الفرّاء البغوی (ت ۵۱۶ ه ) ، بیروت : دار المعرفة

۲۹ تفسیر الثعلبی ، الثعلبی، (ت ۴۲۷ ه)، تحقیق: أبو محمّد بن عاشور، بیروت : دار إحیاء التراث العربی، الطبعة الاُولی، ۱۴۲۲ ه

۳۰ تفسیر الطبریّ (جامع البیان فی تفسیر القرآن) ، أبو جعفر محمّد بن جریر الطبریّ (۳۱۰ ه )، بیروت : دار الفکر

۳۱ تفسیر العیّاشی، أبو النضر محمّدبن مسعود السلمی السمرقندی المعروف بالعیّاشی (ت ۳۲۰ ه )، تحقیق : السیّد هاشم الرسولی المحلاّتی ، طهران : المکتبة العلمیّة ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۸۰ ه

۳۲ تفسیر القمّی، علی بن إبراهیم القمّی، (ت ۳۲۹ ه )، تحقیق: السیّد طیّب الموسوی الجزائری، قمّ : منشورات مکتبة الهدی، الطبعة الثالثة، ۱۴۰۴ ه

۳۳ تفسیر نور الثقلین ، عبد علیّ بن جمعة العروسی الحویزی (ت ۱۱۱۲ ه ) ، تحقیق : السیّد هاشم الرسولی المحلاّتی ، قمّ : مؤسّسة إسماعیلیان ، الطبعة الرابعة، ۱۴۱۲ ه

۳۴ التلخیص الحبیر، أحمد بن علی بن حجر العسقلانی (ت ۸۵۲ ه )، تحقیق: محمد الثانی، الریاض: أضواء السلف، ۱۴۲۸ ه.

۳۵ التمهید لما فی الموطّأ من المعانی والأسانید ، یوسف بن عبد اللّه القرطبی (ابن عبد البرّ) (ت ۴۶۳ ه ) ، تحقیق : مصطفی العلوی ومحمّد عبد الکبیر البکری ، جدّة : مکتبة السوادی ، ۱۳۸۷ ه

۳۶ التنبیه والإشراف ، علی بن الحسین المسعودی (ق ۴ ه ) ، تصحیح : عبد اللّه إسماعیل الصاوی ، قاهره : دار الصاوی

۳۷ تنزیه الأنبیاء ، علی بن الحسین الموسوی (السیّد المرتضی) (ت ۴۳۶ ه ) ، قمّ : منشورات الشریف الرضی

۳۸ التوحید ، أبو جعفر محمّد بن علی بن الحسین بن بابَوَیه القمّی المعروف بالشیخ الصدوق ( ت ۳۸۱ ه ) ، تحقیق : هاشم الحسینی الطهرانی ، قمّ : مؤسّسة النشر الإسلامی ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۹۸ ه

۳۹ تهذیب الأحکام فی شرح المقنعة ، محمّد بن الحسن الطوسی ( ت ۴۶۰ ه ) ، تحقیق : السیّد حسن الموسوی ، طهران : دار الکتب الإسلامیة ، الطبعة الثالثة ، ۱۳۶۴ ش

۴۰ تهذیب الکمال فی أسماء الرجال ، یونس بن عبد الرحمن المزّی ( ت ۷۴۲ ه ) ، تحقیق : الدکتور بشّار عوّاد معروف ، بیروت : مؤسّسة الرسالة ، الطبعة الرابعة ، ۱۴۰۶ ه

۴۱ الثقات ، محمّد بن حبّان البستی (ت ۳۵۴ ه ) ، بیروت : مؤسّسة الکتب الثقافیة ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۸ ه

۴۲ جامع أحادیث الشیعة ، السیّد البروجردی ( ت ۱۳۸۳ ه ) ، قمّ : المطبعة العلمیة

۴۳ الجامع الصغیر فی أحادیث البشیر النذیر ، جلال الدین عبد الرحمن بن أبی بکر السیوطی ( ت ۹۱۱ ه ) ، بیروت : دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۱ ه

۴۴ الجواهر السنیة فی الأحادیث القدسیة، محمّد بن الحسن بن علی بن الحسین الحرّ العاملی (ت ۱۱۰۴ ه )، قمّ: مکتبة المفید.

۴۵ جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام ، محمّد حسن النجفی (ت ۱۲۶۶ ه ) ، بیروت : مؤسّسة المرتضی العالمیة

۴۶ الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة ، یوسف بن أحمد البحرانی ( ت ۱۱۸۶ ه ) ، تحقیق : وإشراف : محمّد تقی الإیروانی ، قمّ : مو ٔ ّسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرّسین

۴۷ الخرائج والجرائح ، أبو الحسین سعید بن عبد اللّه الراوندی المعروف بقطب الدین الراوندی (ت ۵۷۳ ه ) ، تحقیق : مؤسّسة الإمام المهدی عج ، قمّ : مؤسّسة الإمام المهدی عج ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۹ ه

۴۸ خصائص الأئمّة ، أبو الحسن الشریف الرضی محمّد بن الحسین بن موسی الموسوی (ت ۴۰۶ ه ) ، تحقیق : محمّد هادی الأمینی ، مشهد : آستان قدس رضوی

۴۹ خصائص الأئمّة علیهم‌السلام (خصائص أمیر المؤمنین علیه‌السلام) ، محمّد بن الحسین الموسوی (الشریف الرضی) (ت ۴۰۶ ه ) ، تحقیق : محمّد هادی الأمینی ، مشهد : مجمع البحوث الإسلامیّة التابع للحضرة الرضویّة المقدّسة ، ۱۴۰۶ ه

۵۰ الخصال ، أبو جعفر محمّد بن علی بن الحسین بن بابَوَیه القمّی المعروف بالشیخ الصدوق ( ت ۳۸۱ ه ) ، تحقیق : علی أکبر الغفاری ، قمّ : منشورات جماعة المدرّسین فی الحوزة العلمیة

۵۱ الدُرّ المنثور فی التفسیر المأثور ، جلال الدین عبد الرحمن بن أبی بکر السیوطی (ت ۹۱۱ ه ) ، بیروت : دار الفکر ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۴ ه

۵۲ دعائم الإسلام وذکر الحلال والحرام والقضایا والأحکام ، أبو حنیفة النعمان بن محمّد بن منصور بن أحمد بن حیّون التمیمی المغربی ( ت ۳۶۳ ه ) ، تحقیق : آصف بن علی أصغر فیضی ، قمّ : مو ٔ ّسة آل البیت ، بالاُوفسیت عن طبعة دار المعارف فی القاهرة ، ۱۳۸۳ ه

۵۳ ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی ، أبو العبّاس أحمد بن عبد اللّه الطبری (ت ۶۹۳ ه ) ، بیروت : دار المعرفة

۵۴ ذخیرة المعاد فی شرح الإرشاد ، العلاّمة المولی محمّد باقر السبزواری (ت ۱۰۹۰ ه ) ، قمّ : مؤسّسة آل البیت لإحیاء التراث

۵۵ روح المعانی فی تفسیر القرآن (تفسیر الآلوسی) ، محمود بن عبد اللّه الآلوسی (ت ۱۲۷۰ ه ) ، بیروت : دار إحیاء التراث العربی

۵۶ روضة الواعظین ، محمّد بن الحسن بن علیّ الفتّال النیسابوری (ت ۵۰۸ ه ) ، تحقیق : حسین الأعلمی ، بیروت : مؤسّسة الأعلمی ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۶ ه

۵۷ سبل السلام ( شرح بلوغ المرام ) ، محمّد بن إسماعیل الکحلانی المعروف بالأمیر ( ت ۱۱۸۲ ه ) ، تحقیق: محمّد عبد العزیز الخولی ، القاهرة : مطبعة البابی الحلبی ، الطبعة الرابعة ، ۱۳۷۹ ه

۵۸ سبل الهدی والرشاد فی سیرة خیر العباد، الإمام محمّد بن یوسف الصالحی الشامی ( ت ۹۴۲ ه ) ، تحقیق : عادل أحمد عبد الموجود وعلی محمّد معوّض ، بیروت : دار الکتب العلمیة ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۴ ه

۵۹ سعد السعود ، أبو القاسم علیّ بن موسی الحلّی المعروف بابن طاووس (ت ۶۶۴ ه ) ، قم : مکتبة الرضی ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۶۳ ه ش

۶۰ سنن ابن ماجة ، أبو عبداللّه محمّد بن یزید بن ماجة القزوینی ( ت ۲۷۵ ه ) ، تحقیق : محمّد فو ٔ د عبد الباقی ، بیروت : دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع

۶۱ سنن أبی داود ، أبو داود سلیمان بن أشعث السِّجِستانی الأزدی ( ت ۲۷۵ ه ) ، تحقیق : سعید محمّد اللحّام ، بیروت : دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۰ ه

۶۲ سنن الترمذی ( الجامع الصحیح ) ، أبو عیسی محمّد بن عیسی بن سورة الترمذی ( ت ۲۷۹ ه ) ، تحقیق : عبد الرحمن محمّد عثمان ، بیروت : دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع ، الطبعة الثانیة ، ۱۴۰۳ ه

۶۳ سنن الدارمی ، أبو محمّد عبد اللّه بن عبد الرحمن الدارمی (ت ۲۵۵ ه ) ، تحقیق : مصطفی دیب البغا ، بیروت : دار العلم

۶۴ السنن الکبری ، أبو بکر أحمد بن الحسین بن علی البیهقی ( ت ۴۵۸ ه ) ، بیروت : دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع

۶۵ السنن الکبری ، أبو عبد الرحمن بن شعیب النسائی ( ت ۳۰۳ ه ) ، بیروت : دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۴۸ ه

۶۶ سنن النسائی (بشرح الحافظ جلال الدین السیوطی وحاشیة الإمام السندی) ، أبو بکر عبد الرحمن أحمد بن شعیب النسائی (ت ۳۰۳ ه ) ، بیروت : دارالمعرفة ، الطبعة الثالثة ، ۱۴۱۴ ه

۶۷ السیرة الحلبیّة ، علی بن برهان الدین الحلبی الشافعی ( ت ۱۱ ه ) ، بیروت : دار إحیاء التراث العربی

۶۸ السیرة النبویّة ، إسماعیل بن عمر البصروی الدمشقی (ابن کثیر) (ت ۷۴۷ ه ) ، تحقیق : مصطفی عبد الواحد ، بیروت : دار إحیاء التراث العربی

۶۹ شرح الأخبار فی فضائل الأئمّة الأطهار ، أبو حنیفة القاضی النعمان بن محمّد المصری (ت ۳۶۳ ه ) ، تحقیق : السیّد محمّد الحسینی الجلالی ، قمّ : مؤسّسة النشر الإسلامی ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۲ ه

۷۰ شواهد التنزیل لقواعد التفضیل ، أبو القاسم عبیداللّه بن عبد اللّه النیسابوریّ المعروف بالحاکم الحسکانیّ (ق ۵ ه ) ، تحقیق : محمّد باقر المحمودیّ ، طهران : مؤسّسة الطبع والنشر التابعة لوزارة الثقافة والإرشاد الإسلامیّ ، الطبعة الاُولی ۱۴۱۱ ه

۷۱ الصافی فی تفسیر القرآن (تفسیر الصافی) ، محمّد محسن بن شاه مرتضی (الفیض الکاشانی) (ت ۱۰۹۱ ه ) ، طهران : مکتبة الصدر ، الطبعة الاُولی، ۱۴۱۵ ه.

۷۲ صحیح ابن حبّان ، علیّ بن بلبان الفارسی المعروف بابن بلبان (ت ۷۳۹ ه ) ، تحقیق : شعیب الأرنؤوط ، بیروت : مؤسّسة الرسالة ، الطبعة الثانیة ، ۱۴۱۴ ه

۷۳ صحیح ابن خزیمة ، أبو بکر محمّد بن إسحاق السلمی النیسابوری المعروف بابن خزیمة (ت ۳۱۱ ه ) ، تحقیق : محمّد مصطفی أعظمی ، بیروت : المکتبة الإسلامیة ، الطبعة الثالثة ، ۱۴۱۲ ه

۷۴ صحیح البخاری ، أبو عبد اللّه محمّد بن إسماعیل البخاری (ت ۲۵۶ ه ) ، تحقیق : مصطفی دیب البغا ، بیروت : دار ابن کثیر ، الطبعة الرابعة، ۱۴۱۰ ه

۷۵ صحیح مسلم ، أبو الحسین مسلم بن الحجّاج القشیری النیسابوری ( ت ۲۶۱ ه ) ، بیروت : دار الفکر ، طبعة مصحّحة ومقابلة علی عدّة مخطوطات ونسخ معتمدة

۷۶ الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف ، أبو القاسم رضی الدین علیّ بن موسی بن طاووس الحسنی (ت ۶۶۴ ه ) ، مطبعة الخیام ـ قمّ ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۰ ه

۷۷ العدد القویة، رضی الدین علی بن یوسف الحلّی (ق ۸ ه ) ، تحقیق : مهدی الرجائی ، قمّ : مکتبة آیة اللّه المرعشی العامّة ، ۱۴۰۸ ه

۷۸ علل الشرائع ، أبو جعفر محمّد بن علی بن الحسین بن بابَوَیه القمّی المعروف بالشیخ الصدوق ( ت ۳۸۱ ه ) ، تقدیم : السیّد محمّد صادق بحر العلوم ، ۱۳۸۵ ه ، النجف الأشرف : منشورات المکتبة الحیدریة

۷۹ عمدة القاری شرح البخاری ، أبو محمّد بدر الدین أحمد العینی الحنفی (ت ۸۵۵ ه ) ، مصر : دار الطباعة المنیریة

۸۰ عمدة عیون صحاح الأخبار فی مناقب إمام الأبرار (العمدة) ، یحیی بن الحسن الأسدی الحلّی المعروف بابن البطریق (ت ۶۰۰ ه ) ، قمّ : مؤسّسة النشر الإسلامی ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۷ ه

۸۱ عون المعبود (شرح سنن أبی داود) ، محمّد شمس الحقّ العظیم الآبادی (ت ۱۳۲۹ه ) ، بیروت : دار الکتب العلمیة، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۵ ه

۸۲ عیون أخبار الرضا علیه‌السلام ، أبو جعفر محمّد بن علی بن الحسین بن بابَوَیه القمّی المعروف بالشیخ الصدوق ( ت ۳۸۱ ه ) ، تحقیق : الشیخ حسین الأعلمی ، ۱۴۰۴ ه ، بیروت : مو ٔ ّسة الأعلمی للمطبوعات

۸۳ عیون الأثر فی فنون المغازی والشمائل والسیر (السیرة النبویّة لابن سیّد الناس) ، محمّد عبد اللّه بن یحیی بن سیّد الناس (ت ۷۳۴ ه ) ، بیروت : مؤسّسة عزّ الدین ، ۱۴۰۶ ه

۸۴ غایة المرام وحجّة الخصام فی تعیین الإمام ، هاشم بن إسماعیل البحرانی (ت ۱۱۰۷ ه ) ، تحقیق : السیّد علی عاشور ، بیروت : مؤسّسة التاریخ العربی ، ۱۴۲۲ ه

۸۵ الغدیر فی الکتاب والسنّة والأدب ، عبد الحسین أحمد الأمینی (ت ۱۳۹۰ ه ) ، بیروت : دار الکتاب العربی ، الطبعة الثالثة ، ۱۳۸۷ ه

۸۶ فتح الباری شرح صحیح البخاری ، أحمد بن علی العسقلانی (ابن حجر) (ت ۸۵۲ ه ) ، تحقیق : عبد العزیز بن عبد اللّه بن باز ، بیروت : دار الفکر ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۷۹ ه

۸۷ فتح القدیر الجامع بین فنّی الروایة والدرایة من علم التفسیر، محمّد بن علی بن محمّد الشوکانی (ت ۱۲۵۰ ه).

۸۸ فرائد السمطین فی فضائل المرتضی والبتول والسبطین والأئمّة من ذرّیّتهم ، إبراهیم بن محمّد بن المؤیّد بن عبد اللّه الجوینیّ (ت ۷۳۰ ه ) ، تحقیق : محمّد باقر المحمودیّ ، بیروت : مؤسّسة المحمودیّ ، الطبعة الاُولی، ۱۳۹۸ ه

۸۹ الفصول المختارة من العیون والمحاسن ، أبو القاسم علیّ بن الحسین الموسوی المعروف، بالشریف المرتضی وعلم الهدی (ت ۴۳۶ ه ) ، قمّ : المؤتمر العالمی بمناسبة ذکری ألفیة الشیخ المفید ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۳ ه

۹۰ الفصول المهمّة فی معرفة أحوال الأئمّة ، علیّ بن محمّد بن أحمد المالکی المکّی المعروف بابن صبّاغ (ت ۸۵۵ ه ) ، بیروت : مؤسّسة الأعلمی

۹۱ فضائل الصحابة ، أبو عبد اللّه أحمد بن محمّد بن حنبل المعروف بالنسائی (ت ۲۴۱ ه ) ، تحقیق : وصیّ اللّه بن محمّد عبّاس ، جدّة : دار العلم ، الطبعة الاُولی، ۱۴۰۳ ه

۹۲ فقه القرآن ، سعید بن عبد اللّه الراوندی (قطب الدین الراوندی) (ت ۵۷۳ ه ) ، تحقیق : أحمد الحسینی ، قمّ : مکتبة آیة اللّه المرعشی النجفی ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۹۷ ه

۹۳ الفقیه = کتاب من لا یحضره الفقیه ، أبو جعفر محمّد بن علیّ بن الحسین بن بابویه القمّی المعروف بالشیخ الصدوق (ت ۳۸۱ ه ) ، تحقیق : علی أکبر الغفّاری ، قمّ : مؤسّسة النشر الإسلامی

۹۴ فیض القدیر، شرح الجامع الصغیر، محمّد عبد الرؤوف المناوی، تحقیق: أحمد عبد السلام، بیروت : دار الکتب العلمیة، الطبعة الاُولی، ۱۴۱۵ ه

۹۵ قرب الإسناد، أبو العبّاس عبد اللّه بن جعفر الحِمیَری القمّی (ت بعد ۳۰۴ ه ) ، تحقیق : مؤسّسة آل البیت ، قمّ : مؤسّسة آل البیت ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۳ ه

۹۶ الکافی ، أبو جعفر ثقة الإسلام محمّد بن یعقوب بن إسحاق الکلینی الرازی ( ت ۳۲۹ ه ) ، تحقیق : علی أکبر الغفاری ، طهران : دار الکتب الإسلامیة ، الطبعة الثانیة ، ۱۳۸۹ ه

۹۷ الکامل، عبد اللّه بن عدی، (ت ۳۶۵ ه )، تحقیق: یحیی مختار غزّاوی، بیروت : دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع، الطبعة الثالثة ، ۱۴۰۹ ه

۹۸ الکامل فی التاریخ ، أبو الحسن علیّ بن محمّد الشیبانیّ الموصلیّ المعروف بابن الأثیر (ت ۶۳۰ ه ) ، تحقیق : علی شیری ، بیروت : دار إحیاء التراث العربیّ ، الطبعة الاُولی ۱۴۰۸ ه

۹۹ کتاب الغیبة ، الشیخ ابن أبی زینب محمّد بن إبراهیم النعمانی (ت ۳۴۲ ه ) ، تحقیق : علی أکبر الغفاری ، طهران : مکتبة الصدوق ، ۱۳۹۹ ه

۱۰۰ کتاب سلیم بن قیس ، سلیم بن قیس الهلالی العامری (ت حوالی ۹۰ ه ) ، تحقیق : محمّد باقر الأنصاری ، قمّ : نشر الهادی ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۵ ه

۱۰۱ کشف الغمّة فی معرفة الأئمّة ، علیّ بن عیسی الإربلیّ (ت ۶۸۷ ه ) ، تصحیح : السیّد هاشم الرسولیّ المحلاّتیّ ، بیروت : دارالکتاب الإسلامیّ ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۱ ه

۱۰۲ کشف المحجّة لثمرة المهجة ، أبو القاسم رضیّ الدین علی بن موسی بن طاووس الحسنی (ت ۶۶۴ ه )، تحقیق: محمّد الحسّون ، قمّ : مکتب الإعلام الإسلامی ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۲ ه

۱۰۳ کمال الدین وتمام النعمة ، أبو جعفر محمّد بن علی بن الحسین بن بابَوَیه القمّی المعروف بالشیخ الصدوق ( ت ۳۸۱ ه ) ، تحقیق : علی أکبر الغفّاری ، قمّ : مو ٔ ّسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرّسین ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۵ ه

۱۰۴ کنز العمّال فی سنن الأقوال والأفعال ، علاء الدین علی المتّقی بن حسام الدین الهندی ( ت ۹۷۵ ه ) ، ضبط وتفسیر : الشیخ بکری حیّانی ، تصحیح وفهرسة : الشیخ صفوة السقا ، بیروت : مو ٔ ّسة الرسالة ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۹۷ ه

۱۰۵ کنز الفوائد ، أبو الفتح الشیخ محمّد بن علیّ بن عثمان الکراجکی الطرابلسی (ت ۴۴۹ ه ) ، إعداد : عبد اللّه نعمة ، قمّ : دار الذخائر ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۰ ه

۱۰۶ لسان المیزان ، أبو الفضل أحمد بن علی بن حجر العسقلانی (ت ۸۵۲ ه ) ، بیروت : مؤسّسة الأعلمی ، الطبعة الثالثة ، ۱۴۰۶ ه

۱۰۷ المبسوط فی فقه الإمامیّة ، أبو جعفر محمّد بن الحسن المعروف بالشیخ الطوسی (ت ۴۶۰ ه ) ، تحقیق : محمّد علی الکشفی ، طهران : المکتبة المرتضویّة ، الطبعة الثالثة، ۱۳۸۷ ه

۱۰۸ مجمع البیان فی تفسیر القرآن ، أبو علیّ الفضل بن الحسن الطبرسیّ (ت ۵۴۸ ه .) ، تحقیق : السید هاشم الرسولیّ المحلاّتیّ والسیّد فضل اللّه الیزدیّ الطباطبائیّ ، بیروت : دار المعرفة ، الطبعة الثانیة ، ۱۴۰۸ ه

۱۰۹ مجمع الزوائد ومنبع الفوائد ، نور الدین علی بن أبی بکر الهیثمی ( ت ۸۰۷ ه ) ، بیروت : دار الکتب العلمیة ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۸ ه

۱۱۰ المجموع (شرح المهذّب) ، الإمام أبو زکریا محی الدین بن شرف النووی ( ت۶۷۶ ه ) ، بیروت : دار الفکر

۱۱۱ المحلّی ، أبو محمّد علی بن أحمد بن سعید (ابن حزم) ( ت ۴۵۶ ه ) ، تحقیق : أحمد محمّد شاکر ، بیروت : دار الفکر

۱۱۲ مختصر بصائر الدرجات ، حسن بن سلیمان الحلّی (ق ۹ ه ) ، قمّ : انتشارات الرسول المصطفی

۱۱۳ مختلف الشیعة ، أبو منصور الحسن بن یوسف بن المطهّر الأسدی الحلّی ( ت ۷۲۶ ه ) ، تحقیق : مؤسّسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرّسین ، قمّ : مؤسّسة النشر الإسلامی ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۲ ه

۱۱۴ مدارک الأحکام، السیّد محمّد العاملی، (ت ۱۰۰۹ ه )، قمّ : مؤسّسة آل البیت لإحیاء التراث ، الطبعة الاُولی، ۱۴۱۰ ه

۱۱۵ المراجعات ، عبد الحسین شرف الدین العاملی (ت ۱۳۷۷ ه ) ، تحقیق : حسین الراضی ، قمّ : دار الکتاب الإسلامی

۱۱۶ المزار ، محمّد مکّی العاملی الجزینی الشهیر بالشهید الأوّل ( ت۷۸۶ ه ) ، تحقیق ونشر : مدرسة الإمام المهدی ـ قمّ الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۰ ه

۱۱۷ مسار الشیعة فی مختصر تواریخ الشریعة ، أبو عبد اللّه محمّد بن محمّد بن نعمان العکبری البغدادی ( ت ۴۱۳ ه ) ، تحقیق : مهدی نجف ، بیروت : دار المفید للطباعة والنشر ، الطبعة الثانیة ، ۱۴۱۴ ه

۱۱۸ مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل ، المیرزا حسین النوری ( ت ۱۳۲۰ ه ) ، تحقیق : مؤسّسة آل البیت ، قمّ : مو ٔ ّسة آل البیت ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۸ ه

۱۱۹ المستدرک علی الصحیحین ، أبو عبد اللّه محمّد بن عبد اللّه الحاکم النیسابوری (ت ۴۰۵ ه )، تحقیق : مصطفی عبد القادر عطا ، بیروت : دار الکتب العلمیّة ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۱ ه

۱۲۰ المسترشد فی إمامة أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب علیه‌السلام ، أبو جعفر محمّد بن جریر الطبری الإمامی (ق ۵ ه ) ، تحقیق : أحمد المحمودی ، طهران : مؤسّسة الثقافة الإسلامیّة لکوشانبور ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۵ ه

۱۲۱ مستند الشیعة فی أحکام الشریعة ، العلاّمة المولی أحمد بن محمّد مهدی النراقی (ت ۱۲۴۵ ه ) ، تحقیق : مؤسّسة آل البیت لإحیاء التراث ، مشهد : مؤسّسة آل البیت لإحیاء التراث ، ۱۴۱۵ ه

۱۲۲ مسند أبی یعلی الموصلی ، أبو یعلی أحمد بن علیّ بن المثنّی التمیمی الموصلی (ت ۳۰۷ ه ) ، تحقیق : إرشاد الحقّ الأثری ، جدّة : دار القبلة ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۸ ه

۱۲۳ مسند أحمد ، أحمد بن محمّد بن حنبل الشیبانی (ت ۲۴۱ ه ) ، تحقیق : عبد اللّه محمّد الدرویش ، بیروت : دار الفکر ، الطبعة الثانیة ، ۱۴۱۴ ه

۱۲۴ مشکل الآثار ، أبو جعفر أحمد بن محمّد الأزدی الحجری الطحاوی (ت ۳۲۱ ه ) ، بیروت : دار صادر.

۱۲۵ مصباح المتهجّد ، أبو جعفر محمّد بن الحسن بن علیّ بن الحسن الطوسی (ت ۴۶۰ ه ) ، تحقیق : علیّ أصغر مروارید ، بیروت : مؤسّسة فقه الشیعة ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۱ ه

۱۲۶ المصباح فی الأدعیة والصلوات والزیارات ، تقی الدین إبراهیم بن زین الدین الحارثی الهمدانی المعروف بالکفعمی (ت ۹۰۵ ه ) ، قمّ : منشورات الرضی

۱۲۷ معانی الأخبار ، أبو جعفر محمّد بن علی بن الحسین بن بابَوَیه القمّی المعروف بالشیخ الصدوق ( ت ۳۸۱ ه ) ، تحقیق : علی أکبر الغفّاری ، ۱۳۷۹ ه ، قمّ : مو ٔ ّسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرّسین ، الطبعة الاُولی، ۱۳۶۱ ه

۱۲۸ المعجم الأوسط ، أبو القاسم سلیمان بن أحمد اللخمی الطبرانی ( ت ۳۶۰ ه ) ، تحقیق : قسم التحقیق بدار الحرمین ، ۱۴۱۵ ه ، القاهرة : دار الحرمین للطباعة والنشر والتوزیع

۱۲۹ معجم البلدان ، أبو عبد اللّه شهاب الدین یاقوت بن عبد اللّه الحموی الرومی ( ت ۶۲۶ ه ) بیروت : دار إحیاء التراث العربی ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۹۹ ه

۱۳۰ المعجم الکبیر ، أبو القاسم سلیمان بن أحمد اللخمی الطبرانی (ت ۳۶۰ ه ) ، تحقیق : حمدی عبد المجید السلفی ، بیروت : دار إحیاء التراث العربی ، الطبعة الثانیة ، ۱۴۰۴ ه

۱۳۱ معجم قبائل العرب ، عمر رضا کحّالة ، بیروت : مؤسّسة الرسالة ، ۱۴۱۴ ه ، هفتم

۱۳۲ معجم ما استعجم ، عبد اللّه بن عبد العزیز البکری (ت ۴۸۷ ه ) ، تحقیق : مصطفی السقّا ، بیروت : عالم الکتب ، الطبعة الثالثة ، ۱۴۰۳ ه

۱۳۳ المغنی ، أبو محمّد عبد اللّه بن أحمد بن محمّد بن قدامة ( ت ۶۲۰ ه ) ، بیروت : دار الکتاب العربی

۱۳۴ الملل والنحل ، أبو الفتح محمّد بن عبد الکریم الشهرستانی (ت ۵۴۸ ه ) ، بیروت : دار المعرفة ، ۱۴۰۶ ه

۱۳۵ مناقب آل أبی طالب (مناقب ابن شهر آشوب ) ، أبو جعفر رشید الدین محمّد بن علی بن شهر آشوب المازندرانی ( ت ۵۸۸ ه ) ، قمّ : المطبعة العلمیة

۱۳۶ المناقب (المناقب للخوارزمی) ، للحافظ الموفّق بن أحمد البکری المکّی الحنفی الخوارزمی (۵۶۸ ه )، تحقیق : مالک المحمودی ، قمّ : مؤسّسة النشر الإسلامی ، الطبعة الثانیة ، ۱۴۱۴ ه

۱۳۷ منتقی الجمان فی الأحادیث الصحاح والحسان ، جمال الدین أبو منصور الحسن بن زین الدین الشهید ( ت ۱۰۱۱ ه ) ، تحقیق : علی أکبر الغفاری ، قمّ : جامعة المدرّسین ، الطبعة الاُولی ، ۱۳۶۲ ه

۱۳۸ المهذّب ، عبد العزیز بن البرّاج الطرابلسی (ت ۴۸۱ ه) ، قمّ : مؤسّسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرّسین ، ۱۴۰۶ش

۱۳۹ میزان الاعتدال فی نقد الرجال ، محمّد بن أحمد الذهبی ( ت ۷۴۸ ه ) ، تحقیق : علی محمّد البجاوی ، بیروت : دار الفکر

۱۴۰ نصب الرایة ، عبد اللّه بن یوسف الحنفی الزیلعی (ت ۷۶۲ ه) ، القاهرة : دار الحدیث ، ۱۴۱۵ ش

۱۴۱ نظم درر السمطین ، محمّد بن یوسف الزرندی (ت ۷۵۰ ه) ، إصفهان : مکتبة الإمام أمیر المؤمنین ، ۱۳۷۷ ش

۱۴۲ النوادر (مستطرفات السرائر) ، أبو عبد اللّه محمّد بن أحمد بن إدریس الحلّی (ت ۵۹۸ ه ) ، تحقیق : مؤسّسة الإمام المهدی عج ، قمّ : مؤسّسة الإمام المهدی عج ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۰۸ ه

۱۴۳ النهایة فی غریب الحدیث والأثر ، أبو السعادات مبارک بن مبارک الجزری المعروف بابن الأثیر (ت ۶۰۶ ه ) ، تحقیق : طاهر أحمد الزاوی ، قمّ : مؤسّسة إسماعیلیان ، الطبعة الرابعة ، ۱۳۶۷ ش

۱۴۴ نهج الإیمان ، علی بن یوسف بن جبر (ق ۷ ه ) ، تحقیق : السیّد أحمد الحسینی ، مشهد : مجتمع الإمام الهادی ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۸ ه

۱۴۵ نیل الأوطار من أحادیث سیّد الأخیار ، العلاّمة محمّد بن علی بن محمّد الشوکانی (ت ۱۲۵۵ ه ) ، بیروت : دار الجیل

۱۴۶ وسائل الشیعة ، محمّد بن الحسن الحرّ العاملی ( ت ۱۱۰۴ ه ) ، تحقیق : مؤسّسة آل البیت ، قمّ : مو ٔ ّسة آل البیت لإحیاء التراث ، الطبعة الثانیة ، ۱۴۱۴ ه

۱۴۷ ینابیع المودّة لذوی القربی ، سلیمان بن إبراهیم القندوزی الحنفی (ت ۱۲۹۴ ه ) ، تحقیق : علی جمال أشرف الحسینی ، طهران : دارالاُسوة ، الطبعة الاُولی ، ۱۴۱۶ ه

نویسنده، کتب، ناشر

ارتباط با نویسنده

اشاره

دوستان خوبم! دوست دارم نظر شما را درباره این کتاب بدانم، نظر شما، سرمایه من است.

پیامک خود را به سامانه پیام‌کوتاه من به شماره ۳۰۰۰۴۵۶۹ بفرستید.

شما را دوست دارم و فقط به عشق شما می‌نویسم.

سامانه پیام‌کوتاه ۳۰۰۰۴۵۶۹

سایت www.hasbi.ir

ایمیل khodamian@yahoo.com

درباره نویسنده

دکتر مهدی خُدّامیان آرانی به سال ۱۳۵۳ در شهرستان آران و بیدگل اصفهان دیده به جهان گشود. وی در سال ۱۳۶۸ وارد حوزه علمیّه کاشان شد و در سال ۱۳۷۲ در دانشگاه علامه طباطبائی تهران در رشته ادبیات عرب مشغول به تحصیل گردید.

ایشان در سال ۱۳۷۶ به شهر قمّ هجرت نمود و دروس حوزه را تا مقطع خارج فقه و اصول ادامه داد و مدرک سطح چهار حوزه علمیّه قم (دکترای فقه و اصول) را أخذ نمود.

موفقیّت وی در کسب مقام اوّل مسابقه جهانی کتاب رضوی بیروت در تاریخ ۸۸/۸/۸ مایه خوشحالی هموطنانش گردید و اوّلین بار بود که یک ایرانی توانست در این مسابقات، مقام اوّل را کسب نماید.

بازسازی مجموعه هشت کتاب از کتب رجالیّ شیعه از دیگر فعالیّت‌های پژوهشی این استاد است که فهارس الشیعه نام دارد، این کتاب ارزشمند در اوّلین دوره جایزه شهاب، چهاردهمین دوره کتاب فصل و یازدهمین همایش حامیان نسخ خطّی به رتبه برتر دست یافته است و در سال ۱۳۹۰ به عنوان اثر برگزیده سیزدهمین همایش کتاب سال حوزه انتخاب شد.

دکتر خدّامیان هرگز جوانان این مرز و بوم را فراموش نکرد و در کنار فعالیّت‌های علمی، برای آنها نیز قلم زد. او تاکنون بیش از ۵۰ کتاب فارسی نوشته است که بیشتر آنها جوایز مهمّی در جشنواره‌های مختلف کسب نموده است. قلم روان، بیان جذاب و همراه بودن با مستندات تاریخی - حدیثی از مهمترین ویژگی این آثار می‌باشد.

آثار فارسی ایشان با عنوان «مجموعه اندیشه سبز» به بیان زیبایی‌های مکتب شیعه می‌پردازد و تلاش می‌کند تا جوانان را با آموزه‌های دینی بیشتر آشنا نماید. این مجموعه با همّت انشارات وثوق به زیور طبع آراسته شده است.

کتب نویسنده

کتب فارسی

اشاره

ناشر همه کتاب‌های فارسی، نشر وثوق می‌باشد.

این فهرست کتاب‌های چاپ شده تا سال ۱۳۹۲ می‌باشد.

رمان مذهبی

۱ - مهاجر بهشت: حوادث روزهای پایانی زندگی پیامبر

۲ - قصه معراج : حوادث و شگفتی‌های معراج پیامبر

۳ - بانوی چشمه: زندگی حضرت خدیجه(س)

۴ - فریاد مهتاب: زندگی حضرت زهرا(س)

۵ - روشنی مهتاب: پاسخ به شبهات وهابیت - دفاع از حقیقت و ولایت

۶ - سرزمین یاس: ماجرای بخشش فدک به فاطمه(س)

۷ - روی دست آسمان: عید غدیر

۸ - سکوت آفتاب: شهادت حضرت امیر المو ٔ نین

۹ - آرزوی سوم: ماجرای جنگ خندق

۱۰ - فانوس اول: ماجرای شهادت مالک بن نویره

۱۱ - الماس هستی: دهه امامت، غدیر خم.

۱۲ - در قصر تنهایی: ماجرای صلح امام حسنعليه‌السلام

۱۹-۱۳: هفت شهر عشق: نگاهی نو به حماسه عاشورا (این کتاب در چاپ اول در هفت کتاب چاپ شد، در چاپ دوم به بعد در یک جلد چاپ شد).

۲۰ - در اوج غربت: ماجرای شهادت مسلم بن عقیل

کتاب «سلام بر خورشید» در موضوع امام‌حسینعليه‌السلام می‌باشد (شرح زیارت عاشورا).

۲۱ - صبح ساحل: حوادث زندگی امام صادقعليه‌السلام

۲۲ - لذت دیدار ماه: ثواب زیارت امام رضاعليه‌السلام

۲۳ - داستان ظهور: زیبایی‌های ظهور امام زمانعليه‌السلام

۲۴ - حقیقت دوازدهم: اثبات ولادت امام زمانعليه‌السلام

۲۵ - آخرین عروس: داستان میلاد امام زمانعليه‌السلام

کتاب «راهی به دریا» شرح زیارت آل‌یاسین می‌باشد و کتاب «گمگشته دل» در فضیلت انتظار ظهور نوشته شده است. این‌دو کتاب نیز در موضوع امام‌زمانعليه‌السلام می‌باشد.

آموزه‌های دینی

۲۶ - خدای خوبی‌ها: خداشناسی، توحید ناب

۲۷ - با من تماس بگیرید: راه و روش دعا کردن

۲۸ - با من مهربان باش: مناجات با خدا

۲۹ - خدای قلب من: مناجات با خدا

۳۰ - تا خدا راهی نیست: سخنان خدا با پیامبران

۳۱ - در آغوش خدا: زیبایی‌های مرگ مومن

۳۲ - یک سبد آسمان: نگاهی به چهل آیه قرآن

۳۳ - راهی به دریا: شرح زیارت آل یاسین معرفت امام زمانعليه‌السلام

۳۴ - سلام بر خورشید: شرح زیارت عاشورا

۳۵ - نردبان آبی: شرح زیارت جامعه، امام‌شناسی

۳۶ - گمگشته دل: فضیلت انتظار ظهور

۳۷ - آسمانی‌ترین عشق: فضلیت محبت به اهل بیتعليه‌السلام

۳۸ - همسر دوست داشتنی: زندگی زناشویی بهتر

۳۹ - بهشت فراموش شده: احترام به پدر و مادر

۴۰ - سمت سپیده: ارزش علم دانش

۴۱ - چرا باید فکر کنیم: ارزش فکر و اندیشه

۴۲ - لطفا لبخند بزنید: ارزش لبخند و شادمانی

۴۳ - راز خشنودی خدا: آثار کمک کردن به مردم

۴۴ - به باغ خدا برویم: فضیلت حضور در مسجد

۴۵ - راز شکرگزاری: شکر نعمت‌های خدا

۴۶ - فقط به خاطر تو: آثار اخلاص در عمل

۴۷ - معجزه دست دادن : آثار دست دادن، ارتباط اجتماعی

کتب عربی

۴۹ - تحقیق « فهرست سعد »

۵۰ -تحقیق « فهرست الحمیری »

۵۱ - تحقیق « فهرست حمید ».

۵۲ - تحقیق « فهرست ابن بطّة ».

۵۳ - تحقیق « فهرست ابن الولید »

۵۴ - تحقیق « فهرست ابن قولویه »

۵۵ - تحقیق « فهرست الصدوق »

۵۶ - تحقیق « فهرست ابن عبدون »

۵۷ - تحقیق « آداب أمیر المؤمنین»

۵۸ - الصحیح فی فضل الزیارة الرضویة

۵۹ - الصحیح فی البکاء الحسینی

۶۰ - الصحیح فی فضل الزیارة الحسینیة

۶۱ - الصحیح فی کشف بیت فاطمه(س).

۶۲ - صرخة النور.

۶۳ - إلی الرفیق الأعلی.

نشر وثوق

(ناشر همه کتاب‌های فارسی، نشر وثوق می‌باشد).

انتشارات وثوق از سال ۱۳۷۶ فعالیت خود را درحوزه نشر کتاب آغاز کرد و امروز بسیار خرسند است که قدمی هر چند کوچک در جهت ترویج تعالیم اسلام و پاسخ گویی به نیازهای فکری وفرهنگی نسل جوان کشورعزیزمان ایران برداشته واین توفیق الهی قرین راهش بوده که محققان واندیشوران علم و ادب را همچنان از این دریای معرفت وبصیرت جرعه نوش کند.

چاپ و نشر بیش از ۳۵۰ عنوان اثر در موضوعات مذهبی ، اخلاقی ، اجتماعی ، فلسفه وکلام به صورت عمومی و تخصصی حاصل کوشش های این انتشارات است.

از جمله کارهای بسیار مهم و ارزشمند انتشارات وثوق قرارداد مجموعه کتابهایی تحت عنوان اندیشه سبز می باشد که این قرارداد از ابتدای سال ۱۳۸۶ شروع شده است و تاکتون توانستم ۴۸ عنوان کتاب تحت عوان اندیشه سبز روانه بازار نماییم.

از ویژگی های مهم این مجموعه می توان به سادگی و روانی مطالب مذهبی با رویکرد داستان و رمان اشاره کرد که با توجه به مستند بودن مطالب و استفاده از منابع دست اول کتب شیعه و سنی با قلمی بسیار شیوا جوانان عزیز را جذب کرده و کلام ناب معصومین علیهم السلام را ترویج نماییم.

خرید کتاب‌های فارسی نویسنده

تلفکس: ۷۰۰ ۳۵ ۷۷-۰۲۵۳

همراه: ۳۹ ۵۸ ۲۵۲ ۰۹۱۲

خرید اینترنتی: سایت نشر وثوق: www.Nashrvosoogh.com

سامانه پیام کوتاه نشر وثوق ۳۰۰۰۴۶۵۷۷۳۵۷۰۰

۱ إنّ رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله أقام بالمدینة عشر سنین لم یحجّ: الکافی ج ۴ ص ۲۴۵، تهذیب الأحکام ج ۵ ص ۴۵۵، مستطرفات السرائر ص ۵۵۱، فقه القرآن للراوندی ج ۱ ص ۲۶۶، تفسیر الصافی ج ۳ ص ۳۷۳، تفسیر نور الثقلین ج ۱ ص ۱۴۶. ۲ أقام خالد علی القوم ستّة أشهر یدعوهم...: الإرشاد ج ۱ ص ۶۲، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۶۳، أعیان الشیعة ج ۱ ص ۴۱۰. ۳ بعث رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله علیّاً علیه‌السلام إلی الیمن لیدعوهم إلی الإسلام...: أعلام الوری ج ۱ ص ۲۵۷، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۶۰. ۴ وایمُ اللّه، لأَن یهدی اللّه علی یدیک رجلاً...: الکافی ج ۵ ص ۲۸، تهذیب الأحکام ج ۶ ص ۱۴۱، مشکاة الأبرار ص ۱۹۳، بحار الأنوار ج ۹۷ ص ۳۴. ۵ سمعت رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وقد سُئل: بأیّ لغةٍ خاطبک ربّک لیلة المعراج...: تفسیر الصافی ج ۳ ص ۱۷۷، کشف الغمّة ج ۱ ص ۱۰۳، ینابیع المودّة ج ۱ ص ۲۴۶. ۶ لیلة اُسری بی إلی السماء، کلّمنی ربّی جلّ جلاله... فقال: إنّ علیّا حجّتی بعدک علی خلقی...: الجواهر السنیة ص ۲۳۰، بحار الأنوار ج ۱۸ ص ۳۴۰. ۷ سمعتُ النداء من ورائی: یا محمّد أحبب علیّا، یا محمّد أکرم علیّا...: الیقین ص ۴۲۷، بحار الأنوار ج ۱۸ ص ۴۲۷. ۸ بلغ مَن حجّ مع رسول اللّه من أهل المدینة وأهل الأطراف والأعراب سبعین ألف إنسان: الاحتجاج ج ۱ ص ۶۸، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۰۲، تفسیر الصافی ج ۲ ص ۵۳، تفسیر نور الثقلین ج ۲ ص ۷۳. ۹ فأسلمت همدان کلّها فی یومٍ واحد، فکتب علیّ علیه‌السلام إلی رسول اللّه...: الاستیعاب ج ۳ ص ۱۱۲۱، الکامل لابن الأثیر ج ۲ ص ۳۰۰، السیرة الحلبیة ج ۳ ص ۲۲۵، أعلام الوری ج ۱ ص ۲۵۸. ۱۰ همدان قبیلة کبیرة من الیمن: الکامل لابن الأثیر ج ۱ ص ۲۶، معجم قبائل العرب ج ۳ ص ۱۲۲۴. ۱۱ فلمّا قرأ کتابه خرّ ساجداً، ثمّ جلس...: الاستیعاب ج ۳ ص ۱۱۲۱، تاریخ الطبری ج ۲ ص ۳۹۰، التنبیه والإشراف ص ۲۳۸. ۱۲ کاتب أمیر المو ٔ نین علیه‌السلام بالتوجّه إلی الحجّ من الیمن...: الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۱، مستدرک الوسائل ج ۸ ص ۸۴ ، کشف الغمّة ج ۱ ص ۲۳۶، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۸۴. ۱۳ فخرج صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بهم لخمس بقین من ذی القعدة: سنن النسائی ج ۵ ص ۱۵۶، السنن الکبری للبیهقی ج ۵ ص ۶، السنن الکبری للنسائی ج ۲ ص ۳۵۰، مسند أبی یعلی ج ۴ ص ۹۳، البدایة والنهایة ج ۵ ص ۱۲۷، السیرة النبویّة لابن کثیر ص ۲۱۴. ۱۴ لمّا أوحی اللّه تعالی إلی إبراهیم أن أذّن فی الناس بالحجّ...: الکافی ج ۴ ص ۳۳۵، دعائم الإسلام ج ۱ ص ۲۹۴، علل الشرائع ج ۲ ص ۴۱۶، وسائل الشیعة ج ۱۲ ص ۳۷۴، وراجع: الدرّ المنثور ج ۴ ص ۳۴۵، تاریخ مدینة دمشق ج ۶ ص ۲۰۶. ۱۵ فقال رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله: اللّه أکبر، قد سقتُ أنا ستّاً وستّین: کشف الغمّة ج ۱ ص ۲۳۶، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۸۵. ۱۶ ثمّ خرج حتّی أتی المسجد الذی عند الشجرة، فصلّی فیه الظهر، ثمّ عزم بالحجّ...: الکافی ج ۴ ص ۲۴۵، تهذیب الأحکام ج ۵ ص ۴۵۵، وسائل الشیعة ج ۱۱ ص ۲۱۴، جامع أحادیث الشیعة ج ۱۰ ص ۳۵۱. ۱۷ واجتمعوا لحجّ رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله، وإنّما کانوا تابعین ینظرون ما یو ٔ َرون به ویتّبعونه...: الکافی ج ۴ ص ۲۴۵، الحدائق الناضرة ج ۱۴ ص ۳۱۶، الفصول المهمّة للحرّ العاملی ج ۱ ص ۶۴۹، منتقی الجمان ج ۳ ص ۱۲۲، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۹۰. ۱۸ به شخصی که لباس احرام به تن کند وذکر لبّیک بگوید «مُحرِم» می‌گویند. ۱۹ فلمّا کان بالغمیم اعترض المشاة، فصفّوا صفوفاً، فشکوا إلیه المشی...: إمتاع الأسماع ج ۲ ص ۱۰۷. ۲۰ ودخل مکّة لأربع مضین من ذی الحجّة: صحیح ابن خزیمة ج ۴ ص ۳۶۳، المعجم الکبیر ج ۷ ص ۱۲۷، وسائل الشیعة ج ۱۳ ص ۱۹۹. ۲۱ کان استلمه فی أوّل طوافه: الکافی ج ۴ ص ۲۴۵، مستند الشیعة ج ۱۲ ص ۱۵۹، وسائل الشیعة ج ۱۱ ص ۱۲۴؛ فاستلمه وفاضت عیناه بالبکاء...: تلخیص الحبیر ج ۷ ص ۳۱۷، المستدرک للحاکم ج ۱ ص ۴۵۵، صحیح ابن خزیمة ج ۴ ص ۲۱۲، سبل الهدی والإرشاد ج ۸ ص ۴۶۲. ۲۲ ثمّ وضع شفتیه علیه یبکی طویلاً...: سنن ابن ماجة ج ۷ ص ۹۸۲، تهذیب الکمال ج ۲۶ ص ۲۴۲، میزان الاعتدال ج ۳ ص ۶۷۶ ۲۳ کان ملکاً من عظماء الملائکة عند اللّه، فلمّا أخذ اللّه من الملائکة المیثاق...: الکافی ج ۴ ص ۱۸۶، علل الشرائع ج ۲ ص ۴۳۰، مختصر بصائر الدرجات ص ۲۲۱، بحار الأنوار ج ۲۶ ص ۲۶۹. ۲۴ إنّ اللّه یباهی بالطائفین: مجمع الزوائد ج ۳ ص ۲۰۸، تاریخ بغداد ج ۵ ص ۳۶۹، مسند أبی یعلی ج ۴ ص ۳۳۰، الجامع الصغیر ج ۱ ص ۲۸۱، کنز العمّال ج ۵ ص ۴۹، لسان المیزان ج ۳ ص ۲۲۶؛ یُنزِل اللّه فی کلّ یوم مئة وعشرون رحمة، ستّون منها للطائفین: المعجم الکبیر ج ۱۱ ص ۱۰۲، الکامل لابن عدی ص ۲۷۸، تفسیر مجمع البیان ج ۱ ص ۳۸۳، فیض القدیر ج ۲ ص ۴۰۲، وراجع:المحاسن ج ۱ ص ۱۴۵، الکافی ج ۴ ص ۲۴۰. ۲۵ مَن طاف بالبیت سبعاً یحصیه، کتبت له...: السنن الکبری ج ۵ ص ۱۷۶، الدرّ المنثور ج ۴ ص ۳۵۸؛ مَن طاف بهذا البیت اُسبوعاً...: الکافی ج ۴ ص ۴۱۱، وسائل الشیعة ج ۱۳ ص ۳۰۳. ۲۶ لمّا أوحی اللّه تعالی إلی إبراهیم أن أذّن فی الناس بالحجّ...: الکافی ج ۴ ص ۳۳۵، دعائم الإسلام ج ۱ ص ۲۹۴، علل الشرائع ج ۲ ص ۴۱۶، وسائل الشیعة ج ۱۲ ص ۳۷۴، وراجع: الدرّ المنثور ج ۴ ص ۳۴۵، تاریخ مدینة دمشق ج ۶ ص ۲۰۶. ۲۷ ثمّ رجع إلی الرکن فاستلمه...: صحیح مسلم ج ۴ ص ۴۰، سنن الدارمی ج ۲ ص ۴۶، الثقات لابن حَبّان ج ۲ ص ۱۲۵، البدایة والنهایة ج ۵ ص ۱۷۷، المجموع ج ۸ ص ۵۰، المغنی لابن قُدَامة ج ۳ ص ۴۰۳. ۲۸ إنّ رسول اللّه کان إذا یقف علی الصفا یکبّر ثلاثاً...: السنن الکبری للنسائی ج ۵ ص ۲۴۰. ۲۹ فرقی علیه حتّی رأی البیت، فاستقبل القبلة وقال:...أنجَزَ وعده وهزَمَ الأحزاب وحده: مسند أحمد ج ۳ ص ۳۷۰، صحیح مسلم ج ۴ ص ۴۰، سنن ابن ماجة ج ۲ ص ۱۰۲۳، عون المعبود ج ۵ ص ۲۵۶، عیون الأثر ج ۲ ص ۳۴۳، الأذکار النوویة ص ۱۹۶، المحلّی ج ۷ ص ۱۲۰. ۳۰ ثمّ صعد علی الصفا فقام بقدر ما یقرأ الإنسان سورة البقرة: الکافی ج ۴ ص ۲۵۰، وسائل الشیعة ج ۱۱ ص ۲۲۴. ۳۱ فمَن کان منکم لیس معه هدی فلیحلّ ولیجعلها عمرة: صحیح مسلم ج ۴ ص ۴۰، سنن الدارمی ج ۲ ص ۴۶، صحیح ابن حبّان ج ۹ ص ۲۵۵، الدرر لابن عبد البرّ ص ۲۶۲، نصب الرایة ج ۳ ص ۱۲۹، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۴۰۴ ؛ وأمر مَن لم یکن ساق الحجّ أن یطوف وأن یسعی ویقصّر: مسند أحمد ج ۱ ص ۲۴۱، صحیح البخاری ج ۲ ص ۱۵۱، صحیح مسلم ج ۴ ص ۳۳، سنن أبی داود ج ۱ ص ۴۰۱، فتح الباری ج ۳ ص ۳۳۵، صحیح ابن حبّان ج ۹ ص ۲۳۷. ۳۲ نزل رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بمکّة بالبطحاء هو وأصحابه، ولم ینزل الدور...: الکافی ج ۴ ص ۲۴۶، تهذیب الأحکام ج ۵ ص ۴۵۶، وسائل الشیعة ج ۱۱ ص ۲۱۵. ۳۳ أما تستحیون تخرجون رؤوسکم تقطّر من الغسل ورسول اللّه علی إحرامه؟: مستدرک الوسائل ج ۸ ص ۸۵ ، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۸۶. ۳۴ ما لی أراک یا عمر محرماً؟ أسقتَ هدیاً؟ : الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۴، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۸۶. ۳۵ قد علمت أنّ النبیّ فعله وأصحابه، ولکنّی کرهت أن یظلّوا مُعرِسین بهنّ فی الأرَاک ثمّ یروحون فی الحجّ تقطُر رو ٔ سهم: مسند أحمد ج ۱ ص ۵۰، صحیح مسلم ج ۴ ص ۴۶، سنن ابن ماجة ج ۲ ص ۹۹۲، سنن النسائی ج ۵ ص ۱۵۳، السنن الکبری للبیهقی ج ۵ ص ۲۰. ۳۶ یَلَملَم، میقات کسانی است که از طرف یمن به سوی مکّه می‌آیند. ۳۷ وخرج أمیر المؤمنین بمن معه من المعسکر الذی صحبه إلی الیمن... وخلّف علیهم رجلاً منهم: الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۲، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۸۴. ۳۸ فوجد ریحاً طیّباً، ووجد علیها ثیاباً مصبوغة، فقال: ما هذا یا فاطمة؟...: الکافی ج ۴ ص ۲۴۶، تهذیب الأحکام ج ۵ ص۴۵۶، وسائل الشیعة ج ۱۱ ص ۲۱۵. ۳۹ قلتُ: «اللّهمّ إهلالاً کإهلال نبیّک»، وسقتُ معی من البُدن أربعاً وثلاثین بَدَنة: الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۲، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۸۴. ۴۰ فلمّا دخلوا مکّة کثرت شکایاتهم... ارفعوا ألسنتکم عن علیّ بن أبی طالب: الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۳، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۸۵. ۴۱ فلمّا کان یوم الترویة عند الزوال أمر الناس أن یغسلوا ویهلّوا بالحجّ: المبسوط للطوسی ج ۱ ص ۳۱۰، النهایة ص ۲۰۷، المهذّب ج ۱ ص ۲۴۳، السرائر ج ۱ ص ۵۲۳، البدایة والنهایة ج ۵ ص ۱۸۷، السیرة النبویّة لابن کثیر ج ۴ ص ۳۳۷. ۴۲ ذهب المشهور إلی أنّ یوم العرفة من حجّة الوداع تاسع ذی الحجّة، کان یوم الجمعة، راجع: تفسیر مجمع البیان ج ۳ ص ۲۷۳، تفسیر جامع البیان ج ۶ ص ۱۰۵؛ وکان فی حجّة الوداع بعرف یوم الجمعة: المغنی لابن قُدَامة ج ۲ ص ۱۹۴. ۴۳ مِن الذنوب ذنوب لا یُغفر إلاّ بعرفات..: دعائم الإسلام ج ۱ ص ۲۹۴، مستدرک الوسائل ج ۸ ص ۳۷، بحار الأنوار ج ۹۶ ص ۵۰. ۴۴ قال لإبراهیم علیه‌السلام هناک: اعترف بذنبک...: المحاسن ج ۲ ص ۶۴، کتاب من لا یحضره الفقیه ج ص ۱۹۶، علل الشرائع ج ۱ ص ۴۳۶. ۴۵ فجعل الناس یبتدرون أخفاف ناقته... أیّها الناس، لیس موضع ناقتی: مختلف الشیعة ج ۴ ص ۲۳۴، مدارک الأحکام ج ۷ ص ۴۱۳، ذخیرة المعاد ج ۱ ص ۶۵۲، جواهر الکلام ج ۱۹ ص ۴۹، الکافی ج ۴ ص ۲۴۷، وسائل الشیعة ج ۱۱ ص ۲۱۶. ۴۶ ثمّ استقبل القبلة، فلم یزل واقفاً حتّی غربت الشمس: سنن الدارمی ج ۲ ص ۴۸، الاستذکار ج ۴ ص ۲۹۸، التمهید ج ۲۴ ص ۴۲۶، السیرة النبویّة لابن کثیر ج ۴ ص ۳۵۴. ۴۷ یا محمّد، إنّ اللّه یقرؤک السلام... فاعهد عهدک وقدّم وصیّک: الاحتجاج ج ۱ ص ۶۹، الیقین لابن طاووس ص ۳۴۴، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۰۲. ۴۸ فخشی رسول اللّه قومه وأهل النفاق والشقاق أن یتفرّقوا ویرجعوا إلی جاهلیة...: المصادر السابقة. ۴۹ علیّ کان قد قتل من قریش وغیرهم من القبائل قتلی کلّ واحد منهم...: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۴، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۳۰. ۵۰ إنّ رسول اللّه وقف بعرفات ، فلمّا همّت الشمس أن تغیب...: الکافی ج ۴ ص ۴۶۴، وسائل الشیعة ج ۱۳ ص ۵۵۹. ۵۱ ثمّ أفاض وأمر الناس بالدَّعَة، حتّی انتهی إلی المزدلفة وهو المشعر الحرام، فصلّی المغرب والعشاء الآخره...: الکافی ج ۴ ص ۲۴۷، تهذیب الأحکام ج ۵ ص ۴۵۷، وسائل الشیعة ج ۱۱ ص ۲۱۶. ۵۲ ثمّ استقبل القبلة فدعاه وکبّره وهلّله ووحّده، فلم یزل واقفاً حتّی أسفر...: صحیح مسلم ج ۴ ص ۴۲، السنن الکبری للبیهقی ج ۵ ص ۸ ، سنن أبی داود ج ۱ ص ۴۲۷، صحیح ابن حبّان ج ۹ ص ۲۵۸. ۵۳ فأفاض رسول اللّه السکینة والوقار والدعة، وأفاض بذکر اللّه تعالی...: علل الشرائع ج ۲ ص ۴۴۴، تهذیب الأحکام ج ۵ ص ۶۳۷، بحار الأنوار ج ۹۶ ص ۲۶۷. ۵۴ حرّک ناقته وهو یقول: واقبل توبتی، وأجب دعوتی: تهذیب الأحکام ج ۵ ص ۶۳۷، کتاب من لا یحضره الفقیه ج ۲ ص ۴۶۸، وسائل الشیعة ج ۱۴ ص ۲۲. ۵۵ قال لإبراهیم علیه‌السلام : تمنّ علی ربّک ما شئت: عیون أخبار الرضا علیه‌السلام ج ۱ ص ۹۸، بحار الأنوار ج ۶ ص ۹۷. ۵۶ فرماه بسبع حصیات یکبّر مع کلّ حصاة: المجموع ج ۸ ص ۲۴۳، جامع البیان ج ۱ ص ۷۷۰، تفسیر الثعلبی ج ۲ ص۱۱۰، تفسیر البغوی ج ۱ ص ۱۷۴، جامع أحادیث الشیعة ج ۱۲ ص ۵. ۵۷ وعنده ظهر له إبلیس، ثمّ أمره بالذبح...: تفسیر القمّی ج ۲ ص ۲۲۴، بحار الأنوار ج ۱۲ ص ۱۲۷، وسائل الشیعة ج ۱۱ ص ۲۳۷؛ إنّ الجمار إنّما رُمیَت لأنّ جبرئیل حین أرَی إبراهیم المشاعر برز له إبلیس...: قرب الإسناد ص ۱۴۷، بحار الأنوار ج ۱۲ ص ۱۰۲. ۵۸ له بکلّ حصاة یرمی به تحطّ عنه کبیرة موبقة: الکافی ج ۴ ص ۴۸۰، بحار الأنوار ج ۹۶ ص ۲۷۳. ۵۹ صدقت نیّته کانت أوّل قطرة...: دعائم الإسلام ج ۱ ص ۱۸۴. ۶۰ أیّها الناس، اسمعوا واعقلوا، فإنّی لا أدری لعلّی لا ألقاکم بعد عامی هذا: تحف العقول ص ۳۰، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۱۳، وراجع: تفسیر الآلوسی ج ۶ ص ۱۹۷، تاریخ الطبری ج ۲ ص ۴۰۲، تاریخ ابن خلدون ج ۲ ص ۵۸، السیرة النبویّة لابن هشام ج ۴ ص ۱۰۲۲. ۶۱ ثمّ رکب رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله فأفاض إلی البیت وصلّی بمکّة الظهر: صحیح مسلم ج ۴ ص ۴۲، السنن الکبری ج ۸ ص ۸ ، صحیح ابن حبّان ج ۹ ص ۲۵۹، سبل السلام ج ۲ ص ۲۰۰، نیل الأوطار ج ۵ ص ۱۵۱، المحلّی ج ۷ ص ۱۲۱. ۶۲ فلمّا کان آخر یوم من أیّام التشریق أنزل اللّه علیه: «إِذَا جَآءَ نَصْرُ اللَّهِ وَ الْفَتْحُ» : إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۲، تفسیر القمّی ج ۱ ص ۱۷۳، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۱۴. ۶۳ صلِّ فی مسجد الخیف... فإنّه قد صلّی فیه ألف نبیّ: الکافی ج ۴ ص ۵۱۹، تهذیب الأحکام ج ۵ ص ۲۷۴، وسائل الشیعة ج ۵ ص ۲۶۸. ۶۴ فجاء إلی مسجد الخیف فدخله ونادی: الصلاة جامعة...: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۲، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۲۹. ۶۵ مائده: ۵۵. ۶۶ فوافی فی مکّة مع الرسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله، ثمّ توجّه علیّ علیه‌السلام یوماً نحو الکعبة یصلّی، فلمّا رکع أتاه سائل فتصدّق بحلقة خاتمه، فأنزل اللّه...: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۱، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۲۸. ۶۷ فرائد السمطین ج ۱ ص ۳۳۴، نظم درر السمطین ص ۱۳۲. ۶۸ إنّ أفئدتنا لا تقوی علی ذلک أبداً مع الطاعة له، فنسأل رسول اللّه أن یُبدلّه لنا: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۲، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۲۸. ۶۹ أخرجتُ من مالی صدقة یتصدّق بها عنّی وأنا راکع أربعاً وعشرین مرّة علی أن ینزل فیَّ مثلما نزل فی علیّ، فما نزل شیء: شرح الأخبار ج ۲ ص ۳۴۶، سعد السعود ص ۹۷، مستدرک الوسائل ج ۷ ص ۲۵۸. ۷۰ فخرج منهم أربعة نفر إلی مکّة، ودخلوا الکعبة وتعاهدوا وکتبوا...: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۳، تفسیر الصافی ج ۲ ص ۶۹، تفسیر نور الثقلین ج ۱ ص ۶۵۶، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۱۴؛ فدخلوا الکعبة فکتبوا بینهم کتاباً، إن مات محمّد...: تفسیر القمّی ج ۲ ص ۳۵۶. ۷۱ راجع: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۱۵ ۷۲ أذن النبیّ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بالرحیل نحو المدینة فارتحلنا: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۳، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۲۹. ۷۳ ورجع من مکّة وقد شیّعه خمسة آلاف من أهل مکّة...: تفسیر العیّاشی ج ۱ ص ۳۳۲، غایة المرام ج ۳ ص ۳۲۶؛ وقد شیّعه من مکّة اثنا عشر ألف رجل من الیمن، وخمسة ألف رجل من المدینة: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۶۵. ۷۴ ونزل علیه فی الیوم الثالث، وکان رسول اللّه بموضعٍ یقال له غدیر خمّ...: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۶۶. ۷۵ فخرج رسول اللّه حتّی نزل الجُحفَة، فلمّا نزل القوم وأخذوا منازلهم: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۳۰. ۷۶ فاصله مکّه تا جحفه حدود ۱۸۹ کیلومتر است، از مکّه تا فرودگاه شهر رابغ ۱۸۰ کیلومتر است‌از آنجا تا جحفه ۹ کیلومتر می‌باشد، امّا در بعضی از کتب فقهی این فاصله ۲۲۰ کیلومتر ذکر شده است. ۷۷ وکان فی حجّة الوداع بعرف یوم الجمعة: المغنی لابن قُدَامة ج ۲ ص ۱۹۴، وراجع: تفسیر مجمع البیان ج ۳ ص ۲۷۳، جامع البیان ج ۶ ص ۱۰۵، عمدة القاری ج ۱۸ ص ۱۹۹، سنن الترمذی ج ۴ ص ۳۱۶. وأنت خبیر بإنّه بناءً علی هذا یکون یوم الغدیر الثامن عشر ذی الحجّة یوم الأحد، کما اُشیر إلیه فی هامش الغدیر ج ۱ ص ۴۲. ۷۸ کان معه من الصحابة ومن الأعراب وممّن یسکن حول مکّة والمدینة مئة وعشرون ألفاً...: العدد القویّة ص ۱۸۳، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۵۰. ۷۹ غدیر خمّ علی ثلاثة أمیال من الجُحفَة: الغدیر ج ۴ ص ۳۰۲، عمدة القاری ج ۲ ص ۲۱۸، الفصول المهمّة لابن الصبّاغ ج ۱ ص ۲۴۵، تاج العروس ج ۱۶ ص ۲۲۵. ۸۰ بین الجُحفَة والبحر نحو من من ستّة أمیال: معجم البلدان ج ۲ ص ۱۱۱. ۸۱ هذا الغدیر تصبّ فیه عین، وحوله شجر کبیر: معجم البلدان ج ۲ ص ۳۸۹، معجم ما استعجم ج ۲ ص ۳۶۸؛ وحوله شجر کثیر ملتفّ، وهی الغیضة التی تُسمّی خمّ: معجم ما استعجم ج ۲ ص ۸ ۸۲ خمّ: موضع غدیر خمّ، من خممت البیت أی کنسته، فکأنّها سُمّیت بذلک لنقائها... وقیل: هو علی ثلاثة أمیال من الجُحفَة: معجم البلدان ج ۲ ص ۳۸۹. ۸۳ أتاه جبرئیل علی خمس ساعات مضت من النهار...: الاحتجاج ج ۱ ص ۷۰، الیقین ص ۳۴۶، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۰۳. ۸۴ مائده: ۶۷. ۸۵ نزل رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله من حجّة الوداع، نزل علیه جبرئیل فقال: «یَـأَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَآ أُنزِلَ إِلَیْکَ ...»: الکافی ج ۱ ص ۲۹۵، شرح الأخبار ج ۲ ص ۳۴۷، الخرائج والجرائح ج ۲ ص ۴۸۸، مناقب آل أبی طالب ج ۲ ص ۲۲۴، تفسیر فرات ص ۱۲۴، الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۵، الاحتجاج ج ۱ ص ۷۰، کشف الغمّة ج ۱ ص ۳۱۸، سعد السعود ص ۷۰، المزار للشهید الأوّل ص ۷۶، تفسیر الثعلبی ج ۴ ص ۹۲، المناقب للخوارزمی ص ۷، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۸۶، و ج ۳۷ ص ۱۱۵، فتح القدیر ج ۲ ص ۶۰، الملل والنحل ج ۱ ص ۱۶۳، شواهد التنزیل ج ۲ ص ۳۹۱، ینابیع المودّة ج ۲ ص ۲۴۹. ۸۶ أنیخوا ناقتی، فو اللّه ما أبرح من هذا المکان حتّی أبلّغ رسالة ربّی...: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۶۶. ۸۷ فأمره أن یردّ مَن تقدّم منهم ویحبس من تأخّر عنهم: روضة الواعظین ص ۹۰، الیقین ص ۳۴۵، تفسیر الصافی ج ۲ ص ۵۵، تفسیر نور الثقلین ج ۱ ص ۶۵۴، بحار الأنوارج ۳۷ ص ۲۰۴. ۸۸ «مغیلان»: نام درختی است خاردار، شبیه به درخت اقاقیا که به عربی به آن سَمَر گویند: لغتنامه دهخدا. ۸۹ نزل رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بین مکّة والمدینة عند سَمُرَات خمس دوحاتٍ عظام...: تاریخ مدینة دمشق ج ۴۲ ص ۲۱۶، الغدیر ج ۱ ص ۳۱؛ فأمر رسول اللّه فقُمَّت السَّمُرَات...: تفسیر العیّاشی ج ۱ ص ۳۳۲. ۹۰ نزل رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بین مکّة والمدینة عند سَمُرات خمس دوحاتٍ عظام...: تاریخ مدینة دمشق ج ۴۲ ص ۲۱۶، الغدیر ج ۱ ص ۳۱؛ فأمر رسول اللّه فقُمَّت السَّمُرَات...: تفسیر العیّاشی ج ۱ ص ۳۳۲؛ فدعی المقداد وسلمان وأبا ذر وعمّار... أن یعمدوا إلی أصل الشجرتین فیقمّوا ما تحتها فکسحوه: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۵، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۳۱. ۹۱ وأمر بما تحت الشجر من شوکٍ فقُمّ: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۷۹؛ فکنس اُناس ما تحت السَّمُرَات: تاریخ مدینة دمشق ج ۴۲ ص ۲۱۶. ۹۲ فأمر رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله أن یُقَمَّ ما تحتهنّ ویُنصب له من الأحجار کهیئة المنبر...: روضة الواعظین ص ۹۱۲، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۰۴؛ وأمرهم أن یضعوا الحجارة بعضها علی بعض کقامة رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۵. ۹۳ أمر أن یو ٔ ی بأحلاس دوابّنا وأقتاب إبلنا وحقائبنا، فوضعنا بعضها علی بعض، ثمّ ألقینا علیها ثوباً: تفسیر العیّاشی ج ۲ ص ۹۸، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۵۲؛ وأمر أن یُنصب له منبر من أقتاب الإبل: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۶۶. ۹۴ وظُلِّلَ لرسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بثوبٍ علی شجرةٍ من الشمس: مسند أحمد ج ۴ ص۳۷۲، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۸۷. ۹۵ لمّا کان یوم غدیر خمّ أمر رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله منادیاً فنادی: «الصلاة جامعة»: الأمالی للصدوق ص ۶۷، روضة الواعظین ص ۱۰۳، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۱۲؛ أمر رسول اللّه بالدوحات فی غدیر خمّ فقُمن، ثمّ نودی: «الصلاة جامعة»: قرب الإسناد ص ۵۷، التحصین ص ۵۷۸، نهج الإیمان لابن جبر ص ۹۱؛ وانتهی إلینا رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله فنادی: «الصلاة جامعة»: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۵؛ فنزلنا بغدیر خمّ، فنودی فینا: «الصلاة جامعة»: العمدة لابن البطریق ص ۹۲، ذخائر العقبی ص ۷۶، المراجعات ص ۲۶۳، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۴۹. ۹۶ وإنّ منّا لمن یضع رداءه علی رأسه وبعضه تحت قدمیه من شدّة الحرّ: العمدة ص ۱۰۴، الطرائف ص ۱۴۳. ۹۷ إنّ الناس تنحّوا عن النبیّ، وأمر علیّاً فجمعهم: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۸، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۳۳. ۹۸ ثمّ نودی بالصلاة فصلّی بأصحابه رکعتین، ثمّ أقبل...: الخصال ص ۶۶، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۲۱. ۹۹ حتّی إذا کنّا بالجُحفَة بغدیر خمّ صلّی الظهر...: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۹۱. ۱۰۰ أیّها الناس، هل تسمعون؟ فإنّی رسول اللّه إلیکم...: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۹۱. ۱۰۱ مائده: ۶۷، أیّها الناس، إنّه لم یکن نبیّ من الأنبیاء ممّن کان قبلُ إلاّ وقد عمّر، ثمّ دعاه اللّه فأجابه...: تفسیر العیّاشی ج ۱ ص ۳۳۴، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۴۱؛ قال: کأنّی دُعیت فأجبت...: فضائل الصحابة ص ۱۵، المستدرک للحاکم ج ۳ ص ۱۰۹، مجمع الزوائد ج ۹ ص ۱۶۴، السنن الکبری للنسائی ج ۵ ص ۱۳۰، خصائص أمیر المؤمنین للنسائی ص ۹۳، المعجم الکبیر ج ۵ ص ۱۶۶، تفسیر الآلوسی ج ۶ ص ۱۹۴، أنساب الأشراف ص ۱۱۰. ۱۰۲ نشهد أنّک بلّغت ونصحت وأدّیت ما علیک...: تفسیر العیّاشی ج ۱ ص ۳۳۴، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۴۱. ۱۰۳ ودعا أمیرَ المؤمنین فرقی معه حتّی قام عن یمینه...: الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۵، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۸۷. ۱۰۴ سمعتُ رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله یوم غدیر خمّ وهو یقول: إنّی تارک فیکم الثقلین...: شرح الأخبار ج ۲ ص ۴۸۱، وراجع: کمال الدین ص ۲۳۴، کشف المحجة ص ۷۶، فضائل الصحابة ص ۱۵، المستدرک ج ۳ ص ۱۰۹، السنن الکبری ج ۵ ص ۴۵، تفسیر ابن کثیر ج ۴ ص ۱۲۲، تفسیر الآلوسی ج ۶ ص ۱۹۴. ۱۰۵ قام فینا (رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) یوماً خطیباً بماءٍ یُدعی خمّ، وقال: إنّی تارک فیکم الثقلین کتاب اللّه اُذکّرکم اللّه فی أهل بیتی. ثلاث مرّات: صحیح ابن حبّان ج ۴ ص ۶۳، المعجم الکبیر ج ۵ ص ۱۸۳، تاریخ مدینة دمشق ج ۴۱ ص ۱۹. ۱۰۶ فقال النبیّ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله: مَن أولی بکم مِن أنفسکم؟ فجهروا فقالوا: اللّه ورسوله، ثمّ قال ثانیة...: تفسیر العیّاشی ج ۱ ص ۳۳۲، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۳۹. ۱۰۷ بصائر الدرجات ص ۹۷، قرب الإسناد ص ۵۷، الکافی ج ۱ ص ۲۹۴، التوحید ص ۲۱۲، الخصال ص ۲۱۱، کمال الدین ص ۲۷۶، معانی الأخبار ص ۶۵، کتاب من لا یحضره الفقیه ج ۱ ص ۲۲۹، تحف العقول ص ۴۵۹، تهذیب الأحکام ج ۳ ص ۱۴۴، کتاب الغیبة للنعمانی ص ۷۵، الإرشاد ج ۱ ص ۳۵۱، کنز الفوائد ص ۲۳۲، الإقبال بالأعمال ج ۱ ص ۵۰۶، مسند أحمد ج ۱ ص ۸۴ ، سنن ابن ماجة ج ۱ ص ۴۵، سنن الترمذی ج ۵ص ۲۹۷، المستدرک للحاکم ج ۳ ص ۱۱۰، مجمع الزوائد ج ۷ ص ۱۷، تحفة الأحوذی ج ۳ ص ۱۳۷، مسند أبی یعلی ج ۱۱ ص ۳۰۷، المعجم الأوسط ج ۱ ص ۱۱۲، المعجم الکبیر ج ۳ ص ۱۷۹، التمهید لابن عبد البرّ ج ۲۲ ص ۱۳۲، نصب الرایة ج ۱ ص ۴۸۴، کنز العمّال ج ۱ ص ۱۸۷، ج ۱۱ ص ۳۳۲، ۶۰۸، تفسیر الثعلبی ج ۴ ص ۹۲، شواهد التنزیل ج ۱ ص ۲۰۰، الدرّ المنثور ج ۲ ص ۲۵۹. ۱۰۸ مَن کنت مولاه فعلیّ مولاه... فقالها ثلاثاً: تفسیر فرات ص ۵۰۶، ینابیع المودّة ج ۱ ص ۱۰۴، ج ۳ ص ۱۴۲، الطرائف ص ۱۴۴، وراجع: الکافی ج ۱ ص ۲۹۵، الأمالی للطوسی ص ۲۴۷، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۲۴. ۱۰۹ ثمّ ضرب بیده إلی عضده فرفعه... حتّی صارت رجله مع رکبة رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله: الاحتجاج ج ۱ ص ۷۶، التحصین ص ۵۸۳، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۰۹. ۱۱۰ معاشر الناس ، هذا علیّ أخی ووصیّی وواعی علمی : المصادر السابقة ۱۱۱ هل سمعتم؟ فقالوا: اللّهمّ بلی، قال: فأقررتم؟ قالوا: بلی...: تفسیر العیّاشی ج ۲ ص ۹۸، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۵۲. ۱۱۲ یا رسول اللّه، ما تأویل هذا؟ فقال: مَن کنت نبیّه فهذا علیّ أمیره: تفسیر فرات ص ۵۱۶، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۹۴. ۱۱۳ ما مِن علمٍ إلاّ وقد علّمته علیّاً...: الاحتجاج ج ۱ ص ۷۴، التحصین ص ۵۸۲، تفسیر الصافی ج ۲ ص ۵۹، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۰۸؛ معاشر الناس، هذا علیّ، أنصرکم لی وأحقّکم بی، وأقربکم إلیَّ وأعزّکم علیَّ: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۱۰. ۱۱۴ معاشر الناس، ذرّیة کلّ نبیّ من صلبه، وذرّیتی من صلب علیّ: روضة الواعظین ص ۹۵، التحصین ص ۵۸۴، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۱۰. ۱۱۵ إنّا صراط اللّه المستقیم... ثمّ علیّ من بعدی: إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۷، التحصین ص ۵۸۶، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۳۲. ۱۱۶ تغابن: ۸ ۱۱۷ فضائل علی بن أبی طالب عند اللّه عزّ وجلّ وقد أنزلها فی القرآن أکثر مِن أن اُحصیها... مَن یطع اللّه ورسوله وعلیّاً والأئمّة الذین ذکرتهم، فقد فاز فوزاً مبیناً: روضة الواعظین ص ۹۹، الاحتجاج ج ۱ ص ۸۳ ۱۱۸ معاشر الناس، فآمنوا باللّه ورسوله والنور الذی أنزل، أنزل اللّه النور فیَّ ثمّ فی علیّ، ثمّ النسل منه إلی المهدی: الاحتجاج ج ۱ ص ۷۷، إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۴۷، الیقین ص ۳۵۴، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۳۲؛ معاشرالناس، إنّی نبیّ وعلیّ وصیّی، ألا إنّ خاتم الأئمّة منّا القائم المهدی...: روضة الواعظین ص ۹۷، الاحتجاج ج ۱ ص ۸۰ ، التحصین ص ۵۸۸، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۱۳. ۱۱۹ وأمرَ الناس أن یبلّغ الشاهد الغائب: الکافی ج ۱ ص ۲۸۹، دعائم الإسلام ج ۱ ص ۱۵، کتاب سلیم بن قیس ص ۱۴۵، الأمالی للطوسی ص ۵۶۰، الاحتجاج ج ۱ ص ۱۰۶، ینابیع المودّة ج ۳ ص ۳۶۹. ۱۲۰ لمّا نزلت: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ...»، قال النبیّ: اللّه أکبر علی إکمال الدین...: المسترشد ص ۴۶۸، مناقب آل أبی طالب ج ۲ ص ۲۲۶، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۵۶. ۱۲۱ مائده: ۳. ۱۲۲ فقام بولایة علیّ علیه‌السلام یوم غدیر خمّ... فأنزل اللّه : «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ...»: الکافی ج ۱ ص ۲۸۹، وراجع: دعائم الإسلام ج ۱ ص ۱۵، الأمالی للصدوق ص ۵۰، روضة الواعظین ص ۳۵۰، إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۶۲، الیقین ص ۲۱۲، بشارة المصطفی ص ۳۲۸، المناقب للخوارزمی ص ۱۳۵، کشف الغمّة ج ۱ ص ۲۹۶، تاریخ بغداد ج ۸ ص ۲۸۴، تاریخ مدینة دمشق ج ۴۲ ص ۲۳۳، البدایة والنهایة ج ۷ ص ۳۸۶. ۱۲۳ یا قوم، هنّؤونی هنّؤونی...: مناقب آل أبی طالب ج ۲ ص ۲۳۷، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۵۹؛ معاشر الناس، قولوا الذی قلت لکم، وسلّموا علی علیّ بإمرة المؤمنین...؛ ومن جاء بعده من الأئمّة منّی...: روضة الواعظین ص ۹۹، الاحتجاج ج ۱ ص ۸۳ ، تفسیر الصافی ج ۲ ص ۶۶، تفسیر نور الثقلین ج ۱ ص ۳۰۵. ۱۲۴. فنادته القوم: نعم سمعنا وأطعنا أمر اللّه وأمر رسوله...: روضة الواعظین ص ۹۹، تفسیر الصافی ج ۲ ص ۶۶، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۱۷. ۱۲۵ وأمر علیّاً علیه‌السلام أن یجلس فی خیمةٍ له بإزائه...: الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۶، کشف الغمّة ج ۱ ص ۲۳۸، أعلام الوری ج ۱ ص ۲۶۲. ۱۲۶ عمّمنی رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله یوم غدیر خمّ بعمامة...: شرح الأخبار ج ۱ ص ۳۲۱، السنن الکبری للبیهقی ج ۱۰ ص ۱۴، مسند أبی داود الطیالسی ص ۲۳، نظم درر السمطین ص ۱۱۲، الکامل لابن عدی ج ۴ ص ۱۷۳، میزان الاعتدال ج ۷ ص ۳۹۶؛ إنّ رسول اللّه عمّم علیّ بن أبی طالب عمامته السحاب: الغدیر ج ۱ ص ۲۹۲. ۱۲۷ لمّا نصّ علی أمیر المو ٔ نین بالإمامة فی ابتداء الأمر، جاءه قوم من قریش...: مناقب آل أبی طالب ج ۲ ص ۷۵۵، تنزیه الأنبیاء للشریف المرتضی ص ۱۶۷، بحار الأنوار ج ۱۷ ص ۷۱. ۱۲۸ کان من قول رسول اللّه بغدیر خمّ: سلّموا علی علیّ بإمرة المؤمنین، فقالا: مِن اللّه ورسوله؟ فقال: نعم، حقّاً من اللّه ورسوله: الاحتجاج ص ۱۰۸، بحار الأنوار ج ۲۸ ص ۲۶۶، تفسیر نور الثقلین ج ۳ ص ۸۲ ۱۲۹ فقال له عمر: بخ بخ یابن أبی طالب، أصبحت مولای...: روضة الواعظین ص ۳۵۰، الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۷، العمدة ص ۱۹۵. ۱۳۰ وکان أوّل من هنّأه بذلک عمر بن الخطّاب، فقال له: بخ بخ یابن أبی طالب...: مسار الشیعة ص ۳۹. ۱۳۱ إنّ هذا یوم عظیم الشأن، فیه وقع الفرج...: مصباح المتهجّد ص ۷۵۵، إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۵۷، المصباح ص ۶۹۸، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۶۴. ۱۳۲ فجاءت الأبالسة إلی إبلیس الأکبر، وحَثَوا التراب علی رؤوسهم...: تفسیر القمّی ج ۲ ص ۲۱۰، تفسیر الصافی ج ۴ ص ۲۱۸، تفسیر نور الثقلین ج ۱ ص ۶۵۸، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۲۰. ۱۳۳ هل عرفتم الفارس؟ ذلک جبرئیل عرض علیکم...: مناقب آل أبی طالب ج ۲ ص ۲۳۹، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۶۱. ۱۳۴ الأمالی للصدوق ص ۶۷، خصائص الأئمّة ص ۴۲، روضة الواعظین ص ۱۰۳، المسترشد ص ۴۶۹، أقسام المولی ص ۳۵، الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۷، الفصول المختارة ص ۲۵۹، مناقب آل أبی طالب ج ۲ ص ۲۳۰، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۱۲. ۱۳۵ لا تزال یا حسّان مو ٔ ّداً بروح القدس ما نصرتنا بلسانک: خصائص الأئمّة ص ۴۲، الإرشاد ج ۱ ص ۱۷۷، بحار الأنوار ج ۲۱ ص ۳۸۸. ۱۳۶ أکثر المخالفین لجؤوا فی دفع الاستدلال به إلی تجویز کون المراد الناصر والمحبّ: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۴۱، المراجعات ص ۲۸۰. ۱۳۷ ورسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله یقول کلّما بایع قوم: الحمد للّه الذی فضّلنا علی جمیع العالمین: روضة الواعظین ص ۹۹، الاحتجاج ج ۱ ص ۸۴ ، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۱۷. ۱۳۸ قیامت: ۳۱ ـ ۳۵. ۱۳۹ لقد رأیت معاویة حتّی قام فتمطّی وخرج مغضباً...: تفسیر فرات ص ۵۱۷، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۹۴. ۱۴۰ أوصلوا البیعة والمصافقة ثلاثاً...: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۲۱۷. ۱۴۱ فسمعنا أحد الثلاثة وهو یقول: واللّه محمّد لأحمق إن کان یری أنّ الأمر یستقیم لعلیّ من بعده!: تفسیر العیّاشی ج ۲ ص ۹۸، بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۵۲، تفسیر نور الثقلین ج ۲ ص۲۴۳. ۱۴۲ اکتم علینا، فإنّ لکلّ جِوار أمانةً، فقال لهم: ما هذا من جِوار الأمانة...: المصادر السابقة. ۱۴۳ ثمّ مضی حتّی أتی رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وعلیّ إلی جانبٍ مُحتَبٍ بحمائل سیفه...: المصادر السابقة. ۱۴۴ فلمّا کان بعد ثلاثة وجلس النبیّ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله مجلسه، أتاه رجل...: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۶۶. ۱۴۵ أخذ رسول اللّه بعضد علی بن أبی طالب یوم غدیر خمّ ثمّ قال: مَن کنت مولاه، فقام إلیه أعرابی... فهذا عن اللّه أم عنک؟!...: شواهد التنزیل ج ۲ ص ۳۸۵؛ لمّا بلغ بغدیر خمّ وشاع ذلک فی البلاد، أتی الحارث بن النعمان الفهری...: مناقب آل أبی طالب ج ۲ ص ۲۴۱، إقبال الأعمال ج ۲ ص ۲۵۱، الطرائف ص ۱۵۳. ۱۴۶ إمّا أن تتوب وإمّا أن ترحل عنّا، قال: إنّ قلبی لا یطاوعنی إلی التوبة...: مناقب آل أبی طالب ج ۲ ص ۱۶۷، نهج الإیمان ص ۴۸۸. ۱۴۷ أنفال: ۳۳. ۱۴۸ فرکب راحلته، فلمّا أصحر أنزل اللّه علیه طیراً من السماء فی منقاره حصاة: مناقب آل أبی طالب ج ۲ ص ۱۶۷، تفسیر مجمع البیان ج ۱۰ ص ۴۴۵، بحار الأنوار ج ۱۵ ص۲ ۱۳۸. ۱۴۹ .معارج: ۱ ـ ۲ وأنزل اللّه تعالی علی رسوله: «سَأَلَ سَآئِلُ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ»...: مناقب آل أبی طالب ۲ ص ۱۶۶، الغدیر ج ۱ ص ۲۴۱، ۲۴۳. ۱۵۰ طوبی لمن والاه، والویل لمن عاداه، کأنّی أنظر إلی علیّ وشیعته یوم القیامة یُزفّون علی نوق...: بحار الأنوار ج ۳۷ ص ۱۶۷.

مژده دهید ، بوی بهار می‌رسد !

دل پیامبر بی‌قرار دیدن علیعليه‌السلام شده است ، فاطمهعليهما‌السلام نیز در انتظار آمدن همسرش است

آنجا را نگاه کن ! سواری به سوی ما می‌آید ! بوی خوش یار مهربان می‌آید ، خدای من ! این علیعليه‌السلام است که به این سو می‌آید

علیعليه‌السلام در حالی که لباس احرام بر تن دارد از اسب پیاده می‌شود

پیامبر از خیمه بیرون می‌آید ، علیعليه‌السلام را می‌بوسد و می‌بوید و او را به خیمه دعوت می‌کند

علیعليه‌السلام گزارش‌های سفر خود را به پیامبر می‌دهد : «خدا مرا کمک کرد و من توانستم مردم یمن را مسلمان کنم؛ وقتی نامه شما به دستم رسید همراه با پنج هزار نفر به سوی مکّه آمدم ، همه ما در یَلَمْلَم ،36 لبّیک گفتیم و وقتی نزدیک مکّه رسیدم به همراهان خود دستور دادم در آنجا توقّف کنند تا من نزد شما بیایم و کسب تکلیف کنم ».37

پیامبر با شنیدن سخنان علیعليه‌السلام خوشحال می‌شود و شکر خدا را به جا می‌آورد

اکنون ، علیعليه‌السلام می‌داند که فاطمهعليهما‌السلام چشم انتظار اوست

او از پیامبر اجازه می‌گیرد تا به خیمه فاطمهعليهما‌السلام برود و او را ببیند

علیعليه‌السلام وارد خیمه می‌شود

بوی عطر تمام خیمه را فرا گرفته است ، او سلام می‌کند و جواب می‌شنود

علیعليه‌السلام با دیدن همسرش تعجّب می‌کند ، فاطمهعليهما‌السلام از احرام بیرون آمده و لباس زیبایی بر تن کرده است

علیعليه‌السلام از فاطمهعليهما‌السلام سوال می‌کند :

ــ فاطمه ! پیامبر هنوز لباس احرام بر تن دارد ، چرا تو از احرام بیرون آمده‌ای ؟

ــ این دستور پدرم بود ، هر کس که با خود قربانی همراه نیاورده است باید از احرام خارج شود و در روز عرفه دوباره احرام ببندد38

اکنون ، علیعليه‌السلام به سوی پیامبر باز می‌گردد و ماجرا را شرح می‌دهد

پیامبر رو به او می‌کند و می‌گوید :

ــ علی جان ! تو هنگام احرام چگونه نیّت کردی ؟

ــ من هنگامی که در میقات بودم چنین گفتم : «خدایا ! من مانند لبّیک پیامبر ، لبّیک می‌گویم»

ــ آیا از میقات با خود قربانی هم آورده‌ای ؟

ــ آری ، من با خود سی و چهار شتر آورده‌ام و نیّت کرده‌ام که آنها را در این سفر حج، قربانی کنم39

لبخندی دلنشین بر چهره پیامبر نمایان می‌شود ، در میان این همه جمعیّت ، فقط حجِّ علیعليه‌السلام مانند حجِّ پیامبر است

از ماه من شکایت نکنید !

اکنون علیعليه‌السلام با پیامبر خداحافظی می‌کند و به مسجد الحرام می‌رود و اعمال خود را انجام می‌دهد و بعد سریع به سوی مردم یمن که در بیرون شهر هستند می‌رود

امّا وقتی به اهل یمن می‌رسد می‌بیند که آنها لباس‌های احرام خود را عوض کرده‌اند و پارچه‌های نو بر تن دارند

ــ شما این همه پارچه نو از کجا آورده‌اید ؟

ــ ما از پارچه‌هایی که همراه کاروان بود استفاده کرده‌ایم

ــ این پارچه‌ها از بیت‌المال است ، من باید آنها را تحویل پیامبر بدهم ، شما چرا به آنها دست زده‌اید ؟

ــ ما می‌خواستیم با لباس‌های احرامِ تمیز و نو به زیارت خانه خدا برویم

ــ هر چه سریع‌تر این پارچه‌ها را از تن بیرون آورید !

اهل کاروان این دستور را انجام می‌دهند ، امّا در دلشان از علیعليه‌السلام ناراحت می‌شوند

به هر حال ، مردم یمن به سوی مکّه حرکت می‌کنند و وارد مسجد الحرام می‌شوند و اعمال خود را انجام می‌دهند

سپس آنها نزد پیامبر می‌روند و در حضور پیامبر از علیعليه‌السلام شکایت می‌کنند : «ما می‌خواستیم با لباس احرام نو طواف خانه خدا را انجام دهیم ، امّا علیعليه‌السلام با این کار ما مخالفت کرد ».

پیامبر چون سخنان اهل یمن را می‌شنود رو به آنها می‌کند و می‌گوید : «هرگز در مورد علیعليه‌السلام بدگویی نکنید ، او اگر بر شما سخت‌گیری کرده است برای این بوده که می‌خواسته دستور خدا را اجرا کند»40

با این سخن پیامبر ، همه می‌فهمند که علیعليه‌السلام در راه حق کوتاهی نمی‌کند ، او می‌خواسته است با این کار خود از بیت المال دفاع کند

چند روز می‌گذرد .

ظهر روز پنجشنبه ، هشتم ماه ذی الحجّه فرا می‌رسد ، پیامبر دستور می‌دهد تا مردم غسل کنند و لباس احرام بر تن کنند و لبّیک بگویند41

بار دیگر صدای لبّیک در همه جا می‌پیچد ، چه شوری بر پا می‌شود !

هزاران هزار نفر ، همراه با پیامبر ، لبّیک‌گویان به سوی سرزمین عرفات حرکت می‌کنند

آنها شب را در راه می‌مانند و صبح جمعه که روز عرفه است به سرزمین عرفات می‌روند42

همسفر خوبم !

اینجا سرزمین عرفات است

سرزمینی که خدا گناهان بزرگ را به حرمت آن می‌بخشد و رحمت خود را بر بندگان خویش نازل می‌کند43

آیا می‌دانی که جبرئیل ، ابراهیمعليه‌السلام را به این سرزمین آورد و به او گفت : «ای ابراهیم ! به گناه خویش اعتراف کن»44

این سرزمین ، جایی است که ما باید به گناهان خود اعتراف کنیم تا خداوند ما را مشمول عفو و رحمت خود قرار دهد

آیا آن کوه را می‌بینی که آنجاست ؟

فکر می‌کنم که همان کوه رحمت (جبل النّور) است

پیامبر کنار این کوه می‌ایستد ، همه مردم می‌خواهند کنار این کوه وقوف کنند

پیامبر رو به آنها می‌کند و با دست اشاره به سرزمین عرفات می‌کند و می‌گوید : «ای مردم ! شما می‌توانید در تمام این سرزمین وقوف کنید»45

پیامبر از ظهر تا نزدیک غروب ، رو به قبله می‌ایستد و مشغول دعا می‌شود46

اشک در چشمان او حلقه زده است و با خدای خویش راز و نیاز می‌کند

در جای جای این سرزمین ، صدای گریه و دعا به گوش می‌رسد

اکنون به عهد خویش وفا کن!

وقتی در مدینه بودیم جبرئیل بر پیامبر نازل شد و به آن حضرت دستور داد تا سفر مهم خود را شروع کند و در آن سفر ، حجِّ خانه خدا و ولایت علیعليه‌السلام را برای مردم بیان نماید

قرار است در این سفر اسلام کامل شود ، پیامبر تا امروز همه واجبات را برای مردم گفته است ، فقط ولایت علیعليه‌السلام مانده است که باید در این سفر برای مردم بیان شود

آیا می‌دانی که در همین صحرای عرفات، آیه ولایت نازل می‌شود ؟

گوش کن ، این جبرئیل است که با پیامبر سخن می‌گوید : «ای محمّد ! خدا به تو سلام می‌رساند و از تو می‌خواهد تا به عهد خود وفا کنی و علی را به عنوان جانشین خود معرّفی کنی ».47

امروز مردم باید بدانند که حج با ولایت علیعليه‌السلام کامل می‌شود

امّا پیامبر رو به جبرئیل می‌کند و می‌گوید : «ای جبرئیل ! عدّه‌ای از این مردم دشمنی و کینه علی را به دل دارند ، می‌ترسم که آنان در میان امّت من اختلاف ایجاد کنند و باعث شوند امّت من از اسلام روی برگردانند ، از تو می‌خواهم که از خدا بخواهی تا مرا از فتنه آنها ایمن گرداند»48

همسفر خوبم ! پیامبر می‌داند که بزرگان قبیله قُریش هرگز به جانشینی علیعليه‌السلام راضی نخواهند شد

قریش یکی از بزرگ‌ترین قبیله‌های عرب است ، ریاست شهر مکّه به دست این قبیله است و برای همین تمام عرب‌ها به این قبیله احترام می‌گذارند

گر چه خود پیامبر نیز از این قبیله است ، امّا بزرگان این قبیله با اسلام دشمنی‌های زیادی نمودند

علیعليه‌السلام در جنگ بدر و اُحُد ، بزرگان قریش را که به جنگ اسلام آمده بودند ، کشته است49

اگر شمشیر علیعليه‌السلام در جنگ بدر و اُحُد نبود ، دشمنان ، اسلام را نابود کرده بودند

این علیعليه‌السلام بود که بدون هیچ گونه ترس و واهمه‌ای در مقابل آنها ایستاد و تا پای جان از اسلام دفاع کرد

امروز بزرگان قریش به ظاهر مسلمان شده‌اند ، امّا آنها کینه بزرگی از علیعليه‌السلام به دل دارند

آنها رسم‌های روزگار جاهلیّت را فراموش نکرده‌اند و در فکر انتقام خون قریش هستند

اگر امروز آنها بفهمند که پیامبر می‌خواهد علیعليه‌السلام را به عنوان جانشین خود معرّفی کند، دسیسه خواهند کرد

برای همین، پیامبر می‌خواهد، خدا او را از فتنه‌های آنها ایمن کند

جبرئیل به آسمان می‌رود...

اگر خوب نگاه کنی اشک را در چشمان پیامبر می‌بینی ! او بزرگان قریش را به خوبی می‌شناسد ، می‌داند که آنها به این سادگی ، ولایت علیعليه‌السلام را قبول نخواهند کرد

پیامبر می‌خواهد در بهترین موقعیّت ، این مأموریّت مهم را انجام دهد ، او منتظر برگشتن جبرئیل است

کاش همه مردم ، قلب صاف و بدون کینه‌ای داشتند ، آن وقت در همین سرزمین عرفات ، پیامبر مراسم بیعت با علیعليه‌السلام را بر گزار می‌کرد

آنجا را نگاه کن !

پیامبر ، علیعليه‌السلام را به حضور می‌طلبد

علیعليه‌السلام با عجله می‌آید و پیامبر با او مشغول سخن می‌شود و به او خبر می‌دهد که جبرئیل بر او نازل شده است

همسفرم ! نگاه کن ، وقت زیادی تا غروب خورشید نمانده است

پیامبر نگاهی به خورشید می‌کند و دست به دعا برمی‌دارد ، او می‌خواهد دعا کند

دعای پیامبر این است : «خدایا ! من به عفو و بخشش تو پناه می‌برم ، مرا از رحمت خود بی‌نصیب مگردان»50

اکنون موقع حرکت است ، همه مردم آماده شده‌اند با غروب آفتاب همه به سوی سرزمین مَشعَر حرکت می‌کنند

شوری بر پا می‌شود ، گویی یک بیابان به حرکت افتاده است ، تا چشم کار می‌کند مردمانی را می‌بینی که به سوی سرزمین مشعر حرکت می‌کنند ، چه محشری بر پا شده است !

تو هم با چشمانی اشکبار با سرزمین عرفات وداع می‌کنی !

آیا بار دیگر دیدار این سرزمین قسمت ما خواهد شد ؟

ای خدای سرزمین مشعر!

هوا دیگر تاریک شده است و ستارگان جلوه نمایی می‌کنند ، آسمان چه شکوهی دارد !

پیامبر در حالی که بر شتر خویش سوار است و ذکر استغفر اللّه بر لب دارد به سوی سرزمین مشعر می‌رود

بعد از ساعتی به آن سرزمین می‌رسیم ، پیامبر دستور می‌دهد تا بلال اذان بگوید ، نماز مغرب و عشاء بر پا می‌شود51

امشب که شب عید قربان است ، باید در این صحرا بمانیم و فردا اوّل طلوع آفتاب به سرزمین منا برویم

بعد از نماز ، پیامبر مقداری استراحت می‌کند

تو هم خیلی خسته‌ای ، قدری استراحت کن .

. .همسفر ! برخیز ! اذان صبح نزدیک است ، باید سریع وضو بگیری ، الآن نماز بر پا می‌شود

صدای اذان در این سرزمین می‌پیچد :

اللّه اکبر !

نماز بر پا می‌شود ، چه نماز باصفایی !

هوا دارد روشن می‌شود و پیامبر رو به قبله ایستاده است و مشغول دعا است

دعای پیامبر تا لحظه روشن شدنِ هوا، طول می‌کشد ، وقتی که هوا کاملاً روشن می‌شود پیامبر به سوی سرزمین منا حرکت می‌کند52

پیامبر از مردم می‌خواهد تا به آرامی قدم بردارند و موجب اذیّت و آزار دیگران نشوند

در روزگار جاهلیّت ، رسم بر این بود که مردم با عجله ، سرزمین مشعر را ترک می‌کردند ، امّا پیامبر با این رسم مخالفت می‌کند و برای همین، دستور می‌دهد تا مردم به آرامی به سوی منا بروند53

گوش کن !

پیامبر زیر لب این دعا را زمزمه می‌کند : «خدایا ! توبه مرا قبول کن و دعای مرا مستجاب نما !»54

سلام بر سرزمین آرزوها

امروز ، روز عید قربان است و ما اکنون به سرزمین منا رسیده‌ایم

آیا می‌دانی چرا این سرزمین را منا نامیده‌اند ؟

وقتی که جبرئیل ، ابراهیمعليه‌السلام را به این سرزمین آورد به او گفت : «ای ابراهیم ! هر چه می‌خواهی آرزو کن !»55

اینجا سرزمینی است که آرزوهای بزرگ برآورده می‌شود

پیامبر به سوی جَمَره یا همان شیطان بزرگ می‌رود تا بر آنجا سنگ بزند ، پیامبر هفت سنگ بر آن می‌زند و هر بار فریاد اللّه اکبر او در همه جا می‌پیچد56

البته ما باید سنگ‌های خود را به آن ستونی که در وسط به عنوان نشانه ، نصب شده بزنیم ، اینجا سه ستونِ سنگی هست که به هر کدام از آنها جَمَره می‌گویند ، امروز فقط به یکی از آنها سنگ می‌زنیم ، امّا فردا و روز بعد از آن ، باید به همه ستون‌ها سنگ بزنیم

می‌دانم دلت می‌خواهد داستان جَمَره را برایت بگویم

وقتی که خدا خواست ابراهیمعليه‌السلام را امتحان کند ، به او دستور داد تا فرزند دلبندش ، اسماعیلعليه‌السلام را به این سرزمین بیاورد و در راه او قربانی کند

ابراهیمعليه‌السلام همراه با اسماعیل به این سرزمین آمد ، شیطان سر راه او آمد و او را این‌گونه وسوسه کرد : «تو چقدر بی‌رحم هستی ! آیا می‌خواهی با دست خودت فرزندت را سر ببری ؟»

جبرئیل به کمک ابراهیمعليه‌السلام آمد و به او دستور داد که شیطان را با سنگ بزند

ابراهیمعليه‌السلام سنگی برداشت و به سوی شیطان پرتاب کرد

او با زبان دل این‌گونه با شیطان سخن می‌گفت : «تو می‌خواهی مرا وسوسه کنی تا دستور خدای خویش را انجام ندهم ! من ، خود ، فرزند و هر چه که دارم را فدای خدا می‌کنم»

همسفر خوبم !

از آن روز رسم شده است که حاجی به همان جایی سنگ بزند که ابراهیمعليه‌السلام به شیطان سنگ زده است57

حاجی با این کار خود ، به تمام وسوسه‌هایی که شیطان می‌کند ، سنگ می‌زند

آیا می‌دانی به عدد هر سنگی که به جَمَره می‌زنی خداوند گناهی از گناهان کبیره تو را می‌بخشد ؟58

دوست خوب من !

اکنون دیگر موقع قربانی کردن است

نگاه کن ! پیامبر شترهایی را که از میقات همراه خود آورده است ، قربانی می‌کند ، علیعليه‌السلام هم شترهای خودش را قربانی می‌کند

کسانی که همراه خود قربانی نیاورده‌اند ، اینجا شتر یا گوسفندی را خریداری و قربانی می‌کنند

پیامبر رو به مردم می‌کند و می‌گوید : «امروز روز قربانی کردن است ، اگر در نیّت خود خالص باشید وقتی خون قربانی به زمین می‌ریزد خدا تمام گناهان شما را می‌بخشد»59

چه مژده‌ای از این بالاتر !

اکنون پیامبر موی سر خود را می‌تراشد و مردم هم مانند او این کار را انجام می‌دهند ، البته تو خود می‌دانی که زنان فقط باید مقدار کمی از گیسوی خود را کوتاه کنند

اکنون همه ، حاجی شده‌اند ، قلب‌ها با بخشش گناهان پاک شده است

همسفرم ! مبارک باشد ، تو دیگر حاجی شده‌ای !

به مردم خبر می‌رسد که پیامبر می‌خواهد برای آنها سخن بگوید ، این لحظه بهترین موقع برای سخنرانی است

مردم جمع می‌شوند و منتظرند تا پیامبر سخن خود را شروع کند

پیامبر نگاهی به جمعیّت می‌کند و چنین می‌گوید : «به سخنان من گوش دهید و بدانید من به زودی به دیدار خدای خویش خواهم شتافت ، ای مردم ! از ریختن خون یکدیگر خودداری کنید و مال یکدیگر را به حرام تصرّف نکنید ، بدانید که شما خدای خویش را ملاقات خواهید کرد و او از کردار و رفتار شما سوال خواهد نمود ، من ، همه سنّت‌های روزگار جاهلیّت را زیر پای خود می‌نهم و آنها را باطل اعلام می‌کنم ، بهترین شما نزد خدا باتقواترین شماست ، هر ربا و بهره‌ای که در روزگار جاهلیّت بوده است ، پرداخت آن لازم نیست ، و هر خونی که در آن روزگار ریخته شده است باید فراموش شود و کسی دیگر به فکر انتقام نباشد ...».60

همسفر خوبم !

پیامبر می‌داند که بعضی از سنّت‌های عصر جاهلیّت در میان مردم باقی مانده است ، برای همین او با این سخنان خود ، همه آن سنّت‌های غلط را باطل اعلام می‌کند

سخنرانی پیامبر تمام شده است و او می‌خواهد به مکّه باز گردد تا طواف حج و بقیّه اعمال مکّه را انجام دهد

پیامبر سوار بر شتر خود می‌شود و به سوی مکّه می‌رود تا خانه خدا را زیارت کُند و اعمال خود را انجام دهد

من و تو هم باید همراه پیامبر برویم و اعمال خود را انجام دهیم

پیامبر بعد از انجام اعمال خود ، تصمیم می‌گیرد تا به سرزمین مناباز گردد ، زیرا بر هر حاجی لازم است که شب یازدهم ماه ذی الحجّه در سرزمین منا باشد61

می‌دانم که خیلی خسته هستی ، خیلی راه رفته‌ای و طواف و سعی انجام داده‌ای ، امّا باید عجله کنیم و قبل از غروب آفتاب ، خود را به سرزمین منا برسانیم

دیگر راهی نمانده است !

نگاه کن ، ما نزدیک منا هستیم ، همان جایی که باید قربانی کرد !

اکنون دیگر می‌توانی جایی را برای استراحت پیدا کنی

سلام بر یادگار عزیز خورشید

امروز ، روز یازدهم ماه ذی الحجّه است و ما باید به سوی جَمَره برویم و هر سه شیطان را سنگ بزنیم

ما با هم این عمل واجب خود را انجام می‌دهیم و به درون چادرمان می‌رویم و به استراحت می‌پردازیم

روز دوازدهم فرا می‌رسد ، امروز هم باید به جَمَره برویم و آخرین سنگ‌های خود را به شیطان بزنیم ، آیا می‌دانی این تنها عمل واجبی است که باقی مانده است ؟ بعد از آن ، دیگر حجِّ ما تمام می‌شود

خبری می‌شنوم ، امروز جبرئیل نزد پیامبر آمده و سوره نصر را بر آن حضرت نازل کرده است

نمی‌دانم چه رمز و رازی در میان است که پیامبر با نزول این سوره می‌فهمد که مرگ او بسیار نزدیک است62

برای همین او می‌خواهد سخنان مهمّی را برای مردم بیان کند

یک نفر در میان مردم اعلام می‌کند : «ای مردم ! همگی کنار مسجد خیف جمع شوید پیامبر می‌خواهد برای ما سخن بگوید»

حتما سوال می‌کنی مسجد خیف کجاست

در سرزمین منا ، مسجد مقدّسی وجود دارد که در آن مکان ، هزار پیامبر نماز خوانده‌اند63

مسجد پر از جمعیّت شده است ، دیگر جایی نیست ، امّا من هر طور شده خود را به داخل مسجد می‌رسانم

پیامبر نگاهی به جمعیّت می‌کند و می‌گوید : «ای مردم ! من به زودی به دیدار خدای خود خواهم رفت ، بدانید که من دو چیز گرانبها در میان شما به یادگار می‌گذارم ، آن دو چیز گرانبها ، قرآن و عترت من می‌باشند ، خداوند به من خبر داده است که قرآن و عترت من ، هرگز از هم جدا نمی‌شوند تا در روز قیامت کنار حوض کوثر به من ملحق شوند ».64

همسفر خوبم!

این پیام مهمّی بود که پیامبر در این مکان مقدّس به گوشِ همه مردم رساند ، امروز دیگر همه می‌دانند که عترت و خاندان پیامبر ، خیلی عزیز و محترم هستند ، قرآن و علی و فاطمه و حسن و حسینعليه‌السلام ، یادگارهای پیامبر هستند

صدای اذان ظهر به گوش می‌رسد ، بیا سریع وضو بگیریم و در نماز شرکت کنیم

بعد از نماز ، پیامبر به سوی جَمَره می‌رود و سنگ‌های خود را به سه شیطان می‌زند و سپس به مکّه باز می‌گردد

در این شهر گمشده‌ای دارم

ما به مکّه باز می‌گردیم و در منطقه اَبطَح چادرهای خود را بر پا می‌کنیم

من به چادر خود می‌روم تا خاطرات این سفر حج را بنویسم و برای آیندگان به یادگار بگذارم

نمی‌دانم چه می‌شود که یکباره هوای دیدن پیامبر به دلم می‌افتد ، برمی‌خیزم و به سوی خیمه پیامبر می‌روم

آیا تو هم همراه من می‌آیی ؟

اینجا خیمه پیامبر است ، جمعی از یاران ، پروانه وجود او شده‌اند

من سلام می‌کنم و داخل خیمه می‌شوم

یاران پیامبر از آن حضرت سوال‌های مختلفی می‌پرسند و جواب می‌شنوند

ناگهان ، پیامبر سکوت می‌کند و به نقطه‌ای خیره می‌شود ، همه به چهره پیامبر نگاه می‌کنند ، هیچ کس سخن نمی‌گوید

لحظه‌ای می‌گذرد ، صدای «اللّه اکبرِ » پیامبر سکوت خیمه را می‌شکند

همه می‌خواهیم بدانیم چه شده است

پیامبر رو به ما می‌کند و می‌گوید : «همین الآن ، جبرئیل بر من نازل شد و این آیه را بر من وحی کرد :(إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ ءَامَنُواْ ؛ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَوةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکوةَ وَهُمْ رَ اکِعُونَ )، بدانید که فقط خدا و پیامبر و کسانی که در رکوع نماز صدقه می‌دهند ، بر شما ولایت دارند65

همه به فکر فرو می‌روند ، به راستی منظور خدا از کسی که در رکوع صدقه می‌دهد کیست ؟ او کیست که همچون خدا و رسول خدا بر همه ولایت دارد ؟

من هیچ کس را نمی‌شناسم که در رکوع ، صدقه داده باشد

پیامبر رو به یارانش می‌کند و می‌گوید : «برخیزید ! برخیزید ! ما باید به مسجد الحرام برویم و آن کسی را که این آیه در مورد او نازل شده است، پیدا کنیم»

همه به سوی مسجد الحرام می‌رویم

مسجد پر از جمعیّت است ، عدّه‌ای مشغول نماز و گروهی دیگر مشغول طواف هستند

خدایا ! ما چگونه گمشده خود را پیدا کنیم ؟

چگونه بفهمیم چه کسی در میان این همه جمعیّت ، صدقه داده است ؟

خوب است که ما به دنبال یک فقیر بگردیم و از او سوال کنیم ، این طوری بهتر می‌توانیم گمشده خود را پیدا کنیم

آنجا را نگاه کن !

یک مرد عرب می‌خواهد از درِ مسجد بیرون برود ، نگاه کن ، چهره او زرد است ، حتما خیلی گرسنه است ، لباس‌های او را نگاه کن که چقدر ژولیده است !

آیا موافقی از او سراغ گمشده خود را بگیریم ؟

همه ما نزد آن فقیر می‌رویم ، نگاه کن ، این فقیر چقدر خوشحال است ! مثل اینکه تمام دنیا را به او داده‌اند

پیامبر به او نگاهی می‌کند و می‌پرسد : «ای مرد عرب ! از کجا می‌آیی ؟ چرا این‌قدر خوشحالی ؟»

مرد عرب با دست ، گوشه مسجد را نشان می‌دهد و می‌گوید : «من از پیش آن جوان می‌آیم ، او به من این انگشتر قیمتی را داد»

صدای اللّه اکبرِ پیامبر در مسجد طنین می‌اندازد

همه از این فقیر می‌خواهند تا بیشتر توضیح دهد

مرد عرب می‌گوید : «ساعتی قبل ، وارد مسجد شدم و از مردم درخواست کمک کردم ، امّا هیچ کس به من کمک نکرد ، من در مسجد دور می‌زدم و طلب کمک می‌کردم ، در این میان ، نگاهم به جوانی افتاد که در رکوع بود ، او با دست اشاره کرد تا من به سوی او بروم ، من هم پیش او رفتم و او انگشتر خود را به من داد»

همه مردم ، اللّه اکبر می‌گویند ، و ما به سوی آن جوان می‌رویم

آن جوان ، هنوز دارد نماز می‌خواند

پیامبر تا او را می‌بیند اشک در چشمانش حلقه می‌زند !

به راستی این کیست که دیدنش این‌گونه اشک شوق بر چشمان پیامبر جاری کرده است ؟

او را شناختی یا نه ؟

چطور می‌شود آقای خودت را نشناسی ؟

او مولای تو ، علیعليه‌السلام است که به حکم قرآن ، از امروز بر همه مسلمانان ، ولایت دارد66

بازار داغ انگشترها !

این خبر در شهر مکّه می‌پیچد که خداوند آیه‌ای را در مورد علیعليه‌السلام نازل کرده است ، آنهایی که مانند تو عشق علیعليه‌السلام در سینه دارند خوشحال می‌شوند ، به راستی چه آقا و مولایی بهتر از علیعليه‌السلام !

امّا در میان مردم گروهی هستند که کینه علیعليه‌السلام را به سینه دارند ، این خبر آنها را بسیار ناراحت می‌کند

برای همین آنها جلسه‌ای تشکیل می‌دهند و با یکدیگر در مورد این موضوع گفتگو می‌کنند

آیا می‌خواهی سخن آنها را بشنوی ؟

گوش کن : «ما هرگز ولایت علی را قبول نمی‌کنیم ، آخر چگونه می‌شود یک جوان بر ما که پنجاه سال از او بزرگ‌تر هستیم حکومت کند ؟ علی خیلی جوان است ، او برای رهبری شایسته نیست»

همسفر خوبم !

معلوم می‌شود که هنوز این مردم به سنّت‌های جاهلیّت ایمان دارند

عرب‌ها که همیشه رهبران خود را با ریش‌های سفید دیده‌اند نمی‌توانند رهبری یک جوان را قبول کنند

امروز علیعليه‌السلام فقط سی و دو سال دارد ، درست است که او همه خوبی‌ها و کمال‌ها را دارد ، امّا برای این مردم هیچ چیز مانند یک مشت ریشِ سفید نمی‌شود ، برای آنها ارزش ریشِ سفید از همه فضایل برتر است !!!

البته بعضی از این مردم ، فکر می‌کنند که خلیفه باید خیلی جدی باشد و همیشه قیافه اخمو داشته باشد تا همه از او بترسند ، امّا علیعليه‌السلام همیشه لبخند به لب دارد و اهل شوخی است و برای همین به درد خلافت نمی‌خورد67

سرانجام آنها تصمیم می‌گیرند تا نزد پیامبر بروند

نگاه کن ! آنها به سوی خیمه پیامبر می‌روند ، خوب است ما هم همراه آنها برویم

آنها وارد خیمه می‌شوند و سلام می‌کنند و به پیامبر می‌گویند : «ما هرگز نمی‌توانیم رهبری و ولایت علی را قبول کنیم ، ما نمی‌توانیم از علی پیروی کنیم ، از تو می‌خواهیم تا شخص دیگری را به جای او معرّفی کنی»

پیامبر نگاهی به آنها می‌کند و به آنان می‌گوید که من نمی‌توانم از جانب خودم ، دستور خدا را تغییر دهم

آنها وقتی این سخن را می‌شنوند ، با ناامیدی از خیمه پیامبر خارج می‌شوند68

آنها به فکر نقشه‌ای دیگر می‌افتند ، آیا می‌خواهی تو را از آن باخبر کنم ؟

آنها می‌خواهند به مسجد بروند و در حال رکوع به فقیرها صدقه بدهند تا خداوند آیه‌ای را هم در مورد آنها نازل کند !!

آنها با خود فکر می‌کنند که اگر آیه‌ای در مورد آنها نازل بشود چقدر خوب می‌شود ، آن وقت ، آنها هم بر مردم ولایت خواهند داشت

همسفرم !

آنها پول‌های خود را روی هم می‌ریزند ، این یک سرمایه گذاری مشترک است ، هرکس باید سهم خودش را بدهد

با این پول می‌توان بیست و چهار انگشتر قیمتی خرید

خبر می‌رسد که در مسجد الحرام بازار صدقه دادن ، خیلی داغ شده است !

چند نفر کنار درهای مسجد ایستاده‌اند ، یکی از آنها هم در داخل مسجد مشغول نماز است ، وقتی یک فقیر وارد مسجد می‌شود ، دور او حلقه می‌زنند و از او می‌خواهند تا نزد آن شخصی برود که نماز می‌خواند و یک انگشتر قیمتی بگیرد

فقیر هم که از اصل ماجرا، بی‌خبر است خوشحال می‌شود و به آن طرف می‌رود

با نزدیک شدن فقیر ، یکی به آن نمازگزار علامت می‌دهد و او به رکوع می‌رود و در رکوع به آن فقیر انگشتری قیمتی داده می‌شود !

درد سرت ندهم ! 24 فقیر، صاحب انگشتر شدند، امّا آیه‌ای نازل نشد که نشد !69

انگشترهایی که این گروه به هدر دادند ، شاید از انگشتر علیعليه‌السلام قیمتی‌تر باشد ، امّا انگشتر علیعليه‌السلام چیزی داشت که همه این 24 انگشتر نداشت و آن ، اخلاص صاحبِ انگشتر بود

پیمانی سیاه در خانه دوست

آنجا را نگاه کن !

آن چهار مرد را ببین ، آنها آهسته با یکدیگر چه می‌گویند ؟

ــ دیدید که حدس من درست بود ! محمّد می‌خواهد علی را به عنوان جانشین خود معرّفی کند

ــ آری ، به زودی همه مردم با علی بیعت خواهند کرد

ــ باید کاری بکنیم ، ما هرگز اجازه نمی‌دهیم که علی بر ما حکومت کند !

ــ ما باید با هم، پیمانی مهم ببندیم

همه با این نظر موافقت می‌کنند ، آنها با سرعت به سوی کعبه حرکت می‌کنند

آیا می‌دانی آنها می‌خواهند چه کنند ؟

خوب است که ما هم همراه آنها برویم

نگاه کن ! درِ کعبه باز می‌شود و آنها وارد خانه خدا می‌شوند

حدس من این است که اینها از بزرگان قریش هستند که به این راحتی وارد کعبه شدند

راستی یادم رفت بگویم ، عرب‌ها رسمی دارند که پیمان‌نامه‌های مهمّ خود را در داخل کعبه قرار می‌دهند

امّا این چهار نفر می‌خواهند در داخل کعبه ، پیمان‌نامه‌ای را بنویسند

به راستی این چه پیمانی است که باید در کعبه نوشته شود ؟!

من باید هر طوری هست وارد کعبه بشوم ، آخر من برای بیان حقیقت ، مسئولیّت دارم

یکی از آنها قلم و کاغذی را برمی‌دارد و شروع به نوشتن می‌کند

خدای من ! او چه می‌نویسد ؟ آنها می‌خواهند چه پیمان‌نامه‌ای را امضا کنند ؟

«ما چهار نفر با یکدیگر پیمان می‌بندیم که وقتی محمّد از دنیا برود نگذاریم حکومت به خاندان او برسد»70

من باور نمی‌کنم ، عدّه‌ای در میان یاران پیامبر باشند و میان خود پیمانی این‌گونه ببندند !

آخر مگر خاندان پیامبر چه کرده‌اند که اینان این‌گونه با آنها دشمنی می‌ورزند ؟

امّا یادم می‌آید که از قدیم گفته‌اند ریاست و سیاست پدر و مادر نمی‌شناسد !

اینها برای رسیدن به حکومت و ریاستِ چند روزه دنیا حاضر هستند هر کاری بکنند

اکنون می‌فهمم که چرا پیامبر در عرفات ، از خداوند خواست تا او را در مقابل فتنه‌های دشمنان حفظ کند

اکنون می‌فهمم که چرا پیامبر تا به حال ، مراسم بیعت با علیعليه‌السلام را برگزار نکرده است


3

4

5

6

7