اندیشه‌های حسینی و شصت مجلس مصیبت از تذكره الشهداء. شریف كاشانی

نویسنده: احسان زاهری

تذکراین کتاب توسط مؤسسه فرهنگی - اسلامی شبکة الامامین الحسنینعليهما‌السلام بصورت الکترونیکی برای مخاطبین گرامی منتشر شده است.

لازم به ذکر است تصحیح اشتباهات تایپی احتمالی، روی این کتاب انجام گردیده است

سپیده سخن

اَلسَّلامُ عَلَیكَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ الْحُسَینعليه‌السلام اَلسَّلامُ عَلَی الْحُسَین وَ عَلی عَلِی ابْنِ الحُسَین وَ عَلی اَوْلادِ الْحُسَین وَ عَلی اَصْحابِ الْحُسَین.از آن جا كه مردم به خصوص مؤمنین و شیعیان علی‌عليه‌السلام عنایت خاصی به مظلومیت سید و سالار شهیدان حضرت ابی عبداللَّه الحسینعليه‌السلام و یاران باوفایش دارند، مجلس‌های بسیاری به مناسبت‌های تولد و شهادت، محرم و عاشورا، كربلا و نینوا، اربعین و اسراء، برقرار می‌نمایند، هزینه‌های سنگینی را در راستای اظهار ادب و ارادت به حماسه خونین او و فداكاری و ایثار او صرف می‌نمایند، در اقامه تعزیه و عزاداری او شب‌ها و روزهای بسیاری را صرف زنده نگه‌داشتن نام و یاد او، اندیشه و حماسه‌اش، ایثار و گذشتش، شجاعت و انقلابش، ایمان و هجرت و شهادتش می‌نمایند، این توجه توده‌های مردم ما را بر آن داشت، تا نسل جوان، شور آفرینان حماسه مقدسش را نسبت به گوشه‌ائی و برگزیده‌ائی از رسالت آرمان و افكار او آشنا نمائیم. لذا در بیش از چهل عنوان موضوعات مختلف انتخاب گردید، تا در مجالس آن حضرت كه دانشگاه حسینیان و مركز بررسی و تحلیل بیانات و تفسیر سخنان پیامبر گونه او می‌باشد،مورد بحث قرار گیرد، تا مردم تحت تربیت اندیشه‌های آن امام نور و اصحابش قرار گیرند و در روش و منش عملی و كاربردی خود جلوه‌ایی از آن حجت الهی گردند، راستی! چرا باید نمایش‌های جنگ و اسارت و غیره در تعزیه‌خوانی‌ها مطرح گردد، امّا صبر و استقامت، ایمانِ شهداء و اسراء، نجوای عارفانه و عاشقانه آن‌ها در آخرین شب از عمرشان به نمایش گذاشته نشود، بر ماست كه افكار و پیام‌های آن نور خدا را در جامعه روشن نمائیم، تا جهت رسیدن به عزت‌های دنیایی و آخرتی، سعادت‌ها و كمالات انسانی الگوی خویش را آن ولی خدا و یاران عاشقش قرار دهیم.والسلام«احسان زاهری»

امام حسین و شكرگزاری

اشاره

قدردانی و سپاس در مقابل خدمت و نعمت، از احكام قطعی وجدان و فطرت سالم، عقل و عرف و شرع می‌باشد. لذا همه انسان‌ها سپاسگزاری از خالق بشر را تحسین می‌نمایند و آن را كاری انسانی و عقلایی و زیبنده فطرت و وجدان سالم می‌دانند.امام حسینعليه‌السلام فرمود: «شُكرُكَ لِنِعْمَةٍ سالِفَةٍ یقْتَضی نِعْمَةً انِفَةً؛ سپاس و تشكر برای نعمت‌های گذشته، زمینه را برای نعمت‌های آینده آماده می‌نماید».خداوند در قرآن می‌فرماید( لَئِنْ شَكَرتُم لاَزیدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرتُم اِنَّ عَذابی لَشَدید ) [۱] اگر از نعمت‌های الهی تشكر و سپاس گزاری نمایید، آن‌ها را حتماً برای شما زیاد می‌كنم و اگر ناسپاسی (از نعمت‌ها) نمایید، به درستی كه عذاب من سخت است». خداوند به حضرت موسیعليه‌السلام وحی فرمود:( یا مُوسی اُشْكُرنی حَقَّ شُكری، فَقال: یارَبِّ كَیفَ اَشْكُرُكَ حَقَّ شُكْرِكَ، وَ لَیسَ مِن شُكْرٍ اَنْ اَشكُرَ بِه اِلاَّ وَ اَنتَ اَنْعَمتَ بِه عَلی؟ ) [۲] ای موسیعليه‌السلام حق تشكر مرا بجا آور، پس موسیعليه‌السلام فرمود: ای پروردگارم! چگونه حق سپاسگزاری تو را بجا آورم، در حالی كه هر شكری كه بجای می‌آورم، تو به من نعمت دیگری عطا فرمودی».( فَقال: یا مُوسی شَكَرْتنی حَقَ شُكری حین عَلِمْتَ اِنَّ ذلِكَ مِنّی ) [۳] ای موسیعليه‌السلام زمانی كه دانستی آن متعلق به من است، حق سپاسگزاری مرا بجای آوردی».حضرت علیعليه‌السلام می فرماید: «شُكْرُ المُؤمِن یظْهَرُ فی عَمَله وَ شُكرُ المُنافِقِ لا یتَجاوَزُ لِسانَه؛[۴] سپاسگزاری انسان با ایمان در عملش ظاهر می‌شود و قدردانی منافق از زبانش تجاوز نمی‌كند».حضرت علیعليه‌السلام فرمود: «شُكُر العالِمِ عَلی عِلمِه، عَمَلهُ بِه وَ بَذْلُهُ لِمُسْتَحَقِّةِ؛[۵] قدردانی دانشمند بر علمش، همان عمل او به دانشش و بخشیدن آن به مستحقین علم می‌باشد».شكر نعمت، نعمتت افزون كند كفر نعمت، نعمتت ویران كند

داستان

در زمان رسول گرامی اسلامصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در شهر مدینه شخصی بود بسیار ظاهر الصّلاح، بطوریكه كسی در حقّ او در هیچ موردی گمان سوء ظن و خلاف نداشت، تا جایی كه شاید بسیاری از مردم در برخورد با او از وی طلب دعا می‌كردند. ولی او بدون توجّه به ظاهر آراسته خویش بعضی از شبها به خانه مردم مدینه دستبرد می‌زد!شبی برای دزدی از دیوار خانه‌ای بالا رفت، اثاث زیادی در آن خانه دید و در میان خانه بغیر از یك زن جوان تنها كسی نبود. عجیب خوشحال شد، كه امشب علاوه بر چنگ آوردن مال فراوان، در رختخواب عیش و عشرت هم شركت خواهد كرد.همان طور كه در دل شب بر سر دیوار منظره فریبنده اثاث خانه و چهره دلربای زن را می‌نگریست، به فكر فرو رفت: دزدی تاكی؟ ننگ تا چه مدت؟ برای چه باید زحمات انبیاء و اولیا را از یاد برد؟ عاقبت این همه گناه و فساد چه خواهد شد؟ در پیشگاه حق و در دادگاه عدل جواب این همه ظلم و جنایت را چگونه باید داد؟ آری، با ادامه این اعمال به روزی خواهم رسید، كه برای من راه گریز و فراری از چنگال عدالت نخواهد بود. آن روز پس از اتمام حجت حق، مبتلا به غضب خداوندی می‌شوم و از آن پس به زندان آتش خواهم افتاد و انتقام آلودگیهایم را پس خواهم داد. پس اندكی تأمل و فكر، از دزدی و تجاوز به آن زن سخت پشیمان شد و با دست تهی به خانه برگشت. به وقت صبح نیز خود را به لباس خوبان و صلحا آراست و به مسجد به محضر مقدّس رسول اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم رفت و در حضور آن جناب نشست. ناگهان دید زن صاحب خانه‌ای كه شب گذشته برای دزدی اثاث، آن را در نظر گرفته بود، به محضر رسول اكرم آمد و عرضه داشت: ای رسول خدا! زن بی شوهری هستم با ثروتی زیاد هستم، پس از چند ازدواج، دیگر قصد شوهر كردن نداشتم، اما دیشب به نظرم رسید، كه دزدی به خانه‌ام راه پیدا كرده، گرچه چیزی نبرد، ولی مرا وحشت زده كرد و از این پس می‌ترسم در تنهایی به زندگی ادامه دهم. اگر صلاح می‌دانید، برای من همسری انتخاب كنید.حضرت اشاره به آن مرد، یعنی به دزد شب گذشته كردند و فرمودند: اگر میل داری، تو را به این شخص تزویج كنم.زن به چهره مرد خیره شد، او را پسندید و نسبت به او اظهار میل و رغبت كرد.پیامبر اسلامصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم عقد آن زن را برای آن مرد بست، سپس هر دو به منزل آمدند. دزد در كمال نشاط و شادی داستان خود را برای آن زن تعریف كرد و به او گفت: اگر شب گذشته ثروتت را می‌بردم و دامن عفتت را آلوده می‌كردم، علاوه بر این كه یك شب بیشتر در كنار تو نبودم، آتش غضب همیشگی حق را برای خود برمی افروختم. ولی در عاقبت كار فكر كردم و بر هجوم هوای نفس صبر و استقامت ورزیدم و در نتیجه برای همیشه به ثروت حلال و زوجه صالحه و عاقبت خوش و سعادت ابدی رسیدم.[۶] .

پیام

۱. تشكر و سپاس و قدردانی از خدمات و هدایای دیگران یك اصل پذیرفته شده در نزد همه انسان‌هاست و هر كسی در این مسیر از خدمت كنندگان به مردم و جامعه تشكر نكند، مورد توبیخ و سرزنش عقلاء قرار می‌گیرد.۲. همیشه قدردانی و تشكر از صاحب نعمت عامل تشویق او در اكرام و اطعام و عنایت است. لذا شاكرین زمینه را، آماده خدمات دیگران به خود می‌نمایند.۳. ناسپاسی و كفران نعمت، انسان را از هستی ساقط كرده و مورد سرزنش قرار می‌دهد.۴.استفاده صحیح از نعمت موجب فراوانی آن می‌شود.۵. به كار گرفتن نعمت در جهت خلاف اهداف خالق و صاحب آن موجب نارضایتی او و محروم شدن از آن می‌گردد.۶. قدردانی از نعمت‌ها باید در تمام جهات اعتقادی و عملی و رفتاری زندگی انسان محقق گردد.

امام حسینعليه‌السلام و معرفت الهی

اشاره

شناخت از مباحث اساسی و زیر بنایی می‌باشد. كه اگر این مهم مورد بی‌توجهی قرار گیرد. عبادات و اعمال در محضر معشوق و محبوب جاهلانه بوده و ارزش چندانی نخواهد داشت. لذا امام حسینعليه‌السلام در بیان رسا و بلیغ خود خطاب به مردم فرمود:( اَیهَا النَّاسُ اِتَّقُوا اللَّهَ جَلَّ ذِكْرُهُ، مَا خَلَقَ العِبادَ اِلا لِیعرِفُوهُ فَاِذا عَرَفُوهُ عَبْدُوهُ وَ اِذَا عَبَدوُهُ اِستَغنُوا بِعِبادَتِه عَن عِبادَةِ مَاسَواه ؛) [۷] ای مردم! از خداوندی كه یاد او جلیل است، بترسید. او بندگان را نیافرید، مگر برای این كه او را بشناسند. پس زمانی كه او را شناختند، عبادت او را نمودند و زمانی كه او را پرستش نمودند، از بندگی غیر او بی نیاز می‌شوند. مردی سؤال كرد، ای فرزند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم پدر و مادرم فدایت معنای شناختن خداوند چیست؟امام فرمود: «مَعْرِفَةُ اَهْلِ كُلِّ زِمانٍ اِمامَهُمُ الَّذی یجِبُ طاعَتُهُ؛[۸] اهل هر زمانی امام خودشان را كه واجب است، از او اطاعت كنند. بشناسند». لذا انسان برای كسب شناخت باید دست توسل به عنایت الهی زند، تا كامیاب گردد.«اَللهُمَ مَا عَرَفنَاكَ حَقَّ مَعْرِفَتِك: خدایا نشناختم حق شناخت ترا».«اَللهُمَّ عَرِّفْنِی نَفسَك وَ اِنَّ لَم تُعرَّفنی نَفسَك لَم اَعرِفْ رَسُولَك: خدایا! خودت را به من معرفی نما، اگر خودت را به من نشناسی. رسول تو را هم نخواهم شناخت».«اَللهُمَّ عَرِّفْنِی رَسُولَكَ فَانّك اِنْ لَم تُعَرِّفَنِی رَسُولَكَ لَم اَعْرِف حُجَّتَك؛ خدایا! رسول خود را به من بشناس به درستی كه اگر رسولت را به من معرفی نكنی حجت تو (امام معصوم خود را) نخواهم شناخت».«اَللّهُمَّ عَرِّفنی حُجَّتَك: خدایا! حجتت را به من معرفی نما». یعنی امام زمانم را بشناسم.«فانِّكَ اِنْ لَم تُعَرِّفنی حُجَّتَكَ ظَلَلْتُ عَن دینی: به درستی كه اگر حجت خود را به من معرفی ننمائی از دینم گمراه شده‌ام». حال انسان باید بداند، زیر بنای همه اعتقادات و ایمان و عمل صالح، عزت و شوكت، قربت و منزلت در پیشگاه حضرت حق، معرفت و شناخت، شعور و درك معشوق و مولای خویش است.خداوند در قرآن فرمود:( ما خَلَقْتُ الجِنِّ وَ الاِنسَ اِلاَّ لِیعْبُدُون ) [۹] جن و انسان را نیافریدم، مگر برای این كه مرا عبادت كنند». یعنی نسبت به من شناخت و معرفت كسب نمایند.امام حسینعليه‌السلام فرمود: «دِرَاسَةُ العِلمِ لِقَاحُ المَعرِفَةِ؛[۱۰] بررسی علوم و بحث‌های آن، شناخت را بارور می‌نماید».خداوند در قرآن فرمود:( مَن اَحْیاهَا فَكاَنَّمَا اَحْیا النَّاسَ جَمیعاً ) [۱۱] كسی كه انسانی را زنده نماید (یعنی معرفت و شناخت، علم و آگاهی به او دهد) گویا همه مردم را حیات بخشیده است.»

داستان

ابن عباس می‌گوید: سلمان فارسی را در خواب دیدم، با تاجی از یاقوت و حلل بهشتی. پس، سؤال كردم، بعد از ایمان به خدا و رسول چه عملی را در بهشت افضل یافتی؟گفت: بعد از ایمان به خدا و رسول، بهتر از دوستی علی بن ابی طالب‌عليه‌السلام و اقتدا به آن حضرت نیافتم.[۱۲] .

پیام‌ها

۱. شناخت زیر بنای اصول اعتقادی و فروع دین می‌باشد.۲. فلسفه آفرینش، شناخت و معرفت حق است.۳. شناخت امام زمان بر همه مردم واجب است، زیرا واجبات دینی را باید از او آموخته و عمل نمود، حال كه عمل به دین واجب است، پس شناختِ مرجع و امام واجب می‌گردد، چون دین را باید از كارشناس و معلم آن یاد گرفت.۴. عبادت و بندگی و شناخت واقعی حضرت حق انسان را از غیر او بی نیاز می‌نماید. چون معشوق حقیقی را شناخته است.۵. شناخت خداوند موجب معرفت قرآن و وحی، نبوت و امامت می‌گردد. و اگر انسان اینها را نشناسد، از دین گمراه می‌گردد.۶. جلسات علمی و بحث‌های اصول و فروع دین، شناخت و دانش انسان را بالا می‌برد.۷. اندیشه و شناخت و شعور دادن به انسانها در واقع زنده نمودن بشریت است. ۸. باید با تمام وجود شناخت و معرفت را از خداوند در خواست نمائیم، تا لیاقت و ظرفیت این نعمت بزرگ را به ما عنایت فرماید. تا قطره‌ایی از حقِ عبادت و شكرِ معرفت او را به جای آوریم.۹. زنده كردن فكری و اعتقادی مردم و جامعه بشری و ایجاد شناخت و معرفت از بالاترین عبادات و اساسی‌ترین تبلیغ و با فضیلت‌ترین اعمال می‌باشد.

امام حسینعليه‌السلام و تقوا

اشاره

مباحث تقوا در میان آیات الهی، بیانات حیات بخش چهارده معصومعليهم‌السلام ، انبیای الهی، اولیای او و شهداء راه حق و فضیلت به صورت وسیعی مطرح گردیده است. نویسندگان و گویندگان بارها در موقعیت‌ها و مناسبت‌های مختلف، تقوای الهی را در جهات مختلف زندگی سیاسی و اجتماعی، حكومتی و اجرایی، عبادی و اخلاقی یاد آور شده و آن مهم را بیان و تشریح نموده‌اند، در یكی از بیانات، حضرت امام حسینعليه‌السلام فرمود: «اُوصِیكُم بِتَقوَی اللَّهِ فَاِنَّ اللَّهَ قَد ضَمَنَ لَمَن اتَّقاه، اَنْ یحَوِّلَهُ عَمَّا یكرَهُ اِلی مَا یحِبُّ وَ یرزُقُهُ مِن حَیثُ لا یحتَسِب؛[۱۳] شما را به تقوای الهی سفارش می‌كنم؛ به درستی كه خداوند برای اهل تقوا ضمانت نموده، آن چه از آن ناراحت است، به آن چه كه دوست دارد، تبدیل نماید. و بدون حساب به او روزی كرامت نماید».تقوی: روح و جان، عقل و دل را از گناهان و حرام حفظ نمودن و آن‌ها را به اعمال زیبای الهی كه انجام واجبات و ترك كارهای حرام است مزین كردن، و از آن بالاتر، انجام مستحبات و ترك مكروهات می‌باشد.مثال: انسان پا برهنه در سرزمین پر از خاشاك و تیغ چگونه باید با دقت و هوشیاری قدم بردارد، تا بتواند صحیح و سالم مسیر را ادامه دهد، لذا در جامعه باید برای رعایت تقوا این گونه با آگاهی و بینش صحیح زندگی كرد.خداوند در قرآن می‌فرماید:( اِنَّ الحَسَناتِ یذهِبْنَّ السَّیئاتِ ) [۱۴] به درستی كه خوبیها، بدیها را از میان می‌برد». بله، تقوای الهی اعمال زشت انسان را از پرونده حذف نموده و رفتار نیكو و كمالات را در نامه اعمال او ثبت می‌گرداند. قرآن شریف كه كتاب هدایت انسانی است، در مورد اوصاف متقین می‌فرماید:( ذلِكَ الكِتابُ لا رَیبَ فِیهِ هُدی لِلْمُتَّقین )ْ ؛ [۱۵] شكّی در آن كتاب نیست، كه هدایتی برای اهل تقوی است.( اَلَّذینَ یؤْمِنُونَ بِالْغَیبِ وَ یقیمُونَ الصَّلوةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهِمْ ینْفِقُونْ ) [۱۶] كسانی كه ایمان به خدا آوردند و نماز را اقامه نموده و از آن چه روزی آن‌ها نمودیم (در راه خدا) انفاق می‌نمایند. ( وَ الَّذینَ یؤْمِنُونَ بِما اُنْزِلَ اِلَیكَ وَ ما اُنزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ بِالْأخِرَةِ هُمْ یؤقِنُونْ ) [۱۷] و كسانی كه ایمان آوردند به آن چه به تو (ای پیامبر) نازل شده [قرآن كریم] و آن چه قبل از تو نازل شد [كتاب‌های آسمانی دیگر] و آخرت را به طور قطع باور دارند. ( اُولئِكَ عَلی هُدَی مِنْ رَبِّهِمْ وَ اُؤلئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونْ ) [۱۸] اینان از جانب خداوند هدایت یافته و رستگار و پیروزند».پس انسان‌های با تقوی اهل اقامه نماز و پرداخت زكات و انفاق در راه خدا بوده و اهل ایمان به او و پیامبرش و همه انبیاء الهی و معاد می‌باشند.حضرت علیعليه‌السلام فرمود: ( اِنَّ تَقوَی اللَّهِ مِفتاحُ سِدادٍ و ذخیرةُ مَعادٍ و عِتقٌ مِن كُلِّ مَلَكَةٍ و نِجاةٌ مِن كُلِّ هَلَكةٍ ) [۱۹] به درستی كه تقوای الهی باز كننده هر بسته‌ای و ذخیره روز قیامت و آزادی از هر حاكمی و نجاتی از هر هلاكتی است. چه قدر محفوظ بودن از گناهان در سرنوشت انسانی مؤثر، مفید و كارساز است! كه انسان را از بردگی حاكمان و شیاطین طغیانگر آزاد نموده و نسبت به بن بست‌ها راه‌گشا و انسان را از راههای هلاكت دنیایی و آخرتی نجات دهنده و برای روزی كه هیچ ثروت و ریاستی كارسازی و ارزشی ندارد، این تقوای خدایی به عنوان سرمایه خوب انسانی، فقر و بیچارگی انسان را جبران می‌نماید و اگر گروهی، این گوهر كمیاب الهی را كسب كنند، از همه برتر می‌گردند. چرا كه خداوند می‌فرماید:( اِنَّ اَكرَمَكُم عِندَاللَّهِ اَتْقیكُم ) [۲۰] به درستی كه بهترین شما در پیشگاه خداوندی با تقواترین شماها هستند».امام علیعليه‌السلام در معنای تقوا و فجور می‌فرماید:( «اِعْلَمُوا عِبادَاللَّهِ اَنَّ التَقوی دارُ حِصنٍ عَزیزٍ و الفُجُورُ دارُ حِصِنٍ ذلیلٍ ) [۲۱] بندگان الهی بدانید؛ به درستی كه تقوا: قلعه، خانه و دژ مستحكم و ارزشمندی است و فجور؛ خانه و سنگر ذلت و خاری است. بله؛ تقوا انسان را به عزت می‌رساند، امّا گناه، فسق و فجور، انسان را با ذلت‌ها و نكبت‌ها گره می‌زند، حال امر به تقوا و خوبی نمودن، نهی از زشتی‌ها و بدی‌ها، ظلم و فسق و فجور وظیفه هر انسانی است، كه خواهان حركت در مسیر عزت و شرفِ اعتقادی و دینی می‌باشد.در روایت، تقوا به سنگر محكم حفاظتی تشبیه شده كه ساكنین آن از تیرهای دشمنان حفظ می‌گردند و هم چنین در تشبیه دوم: از زبان مبارك حضرت آمده است( اَلا اِنّ التَقوی مَطَایا ذُلَلٌ، حُمِلَ عَلَیهَا اَهْلُهَا و اُعْطُوا [ صفحه ۲۵] اَزِمَّتَها فَاورَدَتْهُمُ الجَنَةَ ) [۲۲] آگاه باشید! به درستی كه تقوا مركبی رام و راهوار است، اهل او بر آن سوار و زمامش در دست آن‌هاست؛ پس آن مركب آن‌ها را وارد بهشت می‌نماید. بله؛ تقوای الهی انسان را به سلامتی و با آرامش كامل به مقصد و مقصود كه همان بهشت برین و مقام قرب الهی است، نایل می‌گرداند.

داستان

مرحوم شیخ با برادر خود از كاشان به مشهد مسافرت نمود، پس از آن به تهران آمد، در مدرسه، در حجره یكی از طلاب منزل گرفت. روزی شیخ به او پولی داد؛ تا نان خریداری كند، وقتی برگشت، شیخ دید حلوا هم گرفته و بر روی نان گذاشته است. به او گفت: پول حلوا را از كجا آوردی؟ گفت: به عنوان قرض گرفتم. شیخ فقط آن چه از نان، حلوایی نشده بود برداشت و فرمود: من یقین ندارم، برای اداء قرض زنده باشم.روزی همان طلبه پس از سالها به نجف آمده بود، خدمت شیخ عرض كرد: چه عملی انجام دادید كه به این مقام رسیدید و شما را موفق نمود، اینك در رأس حوزه علمیه قرار گرفته‌اید و مرجع همه شیعیان جهان شدید؟شیخ فرمود: به این علّت كه جرأت نكردم، حتی نان زیر حلوا را بخورم، ولی تو با كمال جرأت نان و حلوا را تناول نمودی.

پیام

۱. تقوا: اول و آخر كمال، ظاهر و باطن تكامل انسان می‌باشد.۲. انسان با تقوا در دنیا و آخرت تحت بیمه الهی می‌باشد. و از همه خطرات حفظ می‌گردد.۳. متقین را خداوند هدایتگر و در همه موارد یار و مدافع آن‌هاست.۴. تقوا بدی‌ها را محو می‌نماید.۵. تقوا انسان را به مقام تمیز و جدا كردن حق از باطل می‌رساند.( اِنْ تَتَّقُوا اللّهَ یجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً ) [۲۳] اگر تقوای الهی را پیشه كنید، خداوند مقام تفكیك حق از باطل را به شما عنایت می‌نماید.۶. هرچه خود مصونی انسان از گناهان بالاتر رود، ارزش وجودی او در پیشگاه حضرت حق گرامی‌تر می‌گردد

امام حسینعليه‌السلام و قرآن

اشاره

آری! حضرت امام حسینعليه‌السلام كه قربانی تحقق آرمان‌ها و رسالت قرآن است، سر بریده او بالا نی تلاوت قرآن می‌نماید.بانگ لبیك كه حجاج به لب می‌آورند آیه‌هایی است كه بر نیزه تلاوت كردی بله، این از بزرگترین معجزات الهی و بالاترین نمایش قدرت الهی و اثبات حقانیت حسینیان و بر خلاف عادت در نظام تكوین است؛ زیرا هر زمانی خداوند برای تجلّی قدرت خویش اراده نماید، همان شود.خداوند در قرآن كریم می‌فرماید:( اِذْا اَرْادَ اللَّهُ شَیئاً اَن یقُولَ لَهُ كُن فَیكُون ) [۲۴] زمانی كه خداوند اراده نماید، كه چیزی بشود، می‌شود». قرآن خواندن سربریده حضرت امام حسینعليه‌السلام برای اثبات حقانیت آن حماسه خونین و راه و اهداف آن قیام مقدس می‌باشد.حضرت امام حسینعليه‌السلام بهره‌گیری مردم را از قرآن بر چهار وجه بیان می‌فرماید:( كِتابُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ عَلی اَرْبَعَةِ اَشْیآءِ، عَلَی الْعبادَةِ وَ الاْشارَةِ وَ اللَّطآئِفِ وَ الْحَقآئِقِ، فَالعِبادَةُ لِلْعَوامِ، وَ الاْشارَةُ لِلْخَواصِّ، وَ اللَّطائِفُ لِلاْوْلیاءِ وَ الْحَقآئِقُ لِلاْنْبِیاءِ عليهم‌السلام ) [۲۵] كتاب خداوند عزیز و بزرگ چهار چیز در بر دارد؛ عبادت و اشاره، لطیفه‌ها و حقیقت‌ها، پس عبادت آن برای عوام و اشارات آن برای خواص و ظرافت‌ها و دقت‌هایش برای دوستان (خدا و رسول و اهل بیتعليهم‌السلام و حقیقت‌های آن برای انبیاء الهی می‌باشد.لذا هر كسی بر حسب استعداد و شناخت و فهم خود از این دریای علوم به گونه‌ای بهره‌برداری می‌نماید، یكی عبادت را پیگیری و از آن لذت می‌برد، دیگری رمزها و اشارات قرآن را مورد بررسی قرار می‌دهد وگروهی از دوستان الهی به ظرافت‌های تربیتی، سیاسی، فرهنگی و... پرداخته و چهارمی به استخراج احكام واقعی و حقیقی آن در تمام ابعاد فكری، فرهنگی و علمی می‌پردازد. تا بشریت را با آن هدایت نماید و به مقصد برساند. امام حسینعليه‌السلام فرمود: «القرآنُ ظاهِرُهُ اَنیقٌ و باطِنُهُ عَمیقٌ؛[۲۶] قرآن ظاهرش زیبا و شگفت‌انگیز و درون آن ریشه‌دار و عمیق است.»

داستان

ناپلئون روزی درباره مسلمین فكر كرد و پرسید: مركز آنان كجاست؟ گفتند: مصر. وقتی با یك مترجم به كشور مصر مسافرت كرد و به كتابخانه آنجا وارد شد. مترجم قرآن را باز كرد، این آیه آمد: ( اِنَّ هَذَا القُرآنِ یهدِی لِلَّتی هِی اَقوَمُ وُ یبَشِّرُ المؤمنین ) [۲۷] به درستی كه این قرآن هدایت می‌كند به آنچه درست و محكم‌تر است و بر مؤمنان بشارت می‌دهد، وقتی مترجم این آیه را برای او خواند و ترجمه كرد؛ از كتابخانه بیرون آمد و شب را تا صبح به فكر این آیه بود. صبح باز به كتابخانه آمد و مترجم آیاتی دیگری از قرآن را برایش ترجمه كرد.روز سوم هم مترجم از قرآن برای او ترجمه كردو خواند. ناپلئون از قرآن سؤال كرد.گفت: اینان معتقدند كه خداوند قرآن را بر پیامبر آخر الزمان محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نازل كرده است و تا قیامت كتاب هدایت آنان است.ناپلئون گفت: آن چه من از این كتاب استفاده كردم، این طور احساس نمودم،اول؛ اگر مسلمین از دستورات جامع این كتاب استفاده كنند، روی ذلت نخواهند دید.دوم: تا زمانی كه قرآن بین آنها حكومت كند، مسلمانان تسلیم ما غربی‌ها نخواهند شد؛ مگر ما بین آنها و قرآن جدایی بیافكنیم.[۲۸] .

پیام‌ها

۱. هر یك از موارد استفاده از قرآن لذت و شیرینی خاص خود را به طالب آن علوم الهی می‌چشاند. مثل اینكه هر غذایی طعم ویژه خود را دارا می‌باشد

۲. همه مردم لذت و بهره‌برداری از این دریای علوم الهی را دارند.۳. اگر تمام استعدادها در جهت استخراج هدف‌ها و گوهرهای ناب قرآن شریف بسیج گردند، قادر به كشف همه علوم آن نخواهند بود، قرآن گل همیشه بهاری است، كه هر لحظه طراوت و تازگی خود را در طول تاریخ حفظ نموده و مبتكران علوم از آن بهره‌مندند.۴. فیلسوف و متكلم، فقیه و محدث، منطقی و عالم به علوم طبیعی، هر یك از آنها در جایگاه علمی خویش از قرآن كریم بهره می‌برند و این كتاب عزیز جوابگو و اشباع كننده همه آن‌ها می‌باشد.

امام حسینعليه‌السلام و نماز عاشق

اشاره

همه حركت‌ها و تلاش‌ها، بیان‌ها و خطبه‌ها، نامه‌ها و برخوردها از مدینه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم تا كرببلا و نینوا یكی پس از دیگری سپری گشت. تا این كه روز عاشورا، روز عشق و شوق، روز هجرت و جهاد و شهادت، روز ملاقات با محبوب و معشوق خویش یعنی ملاقات با خدا، رسیدن به محضر حضرت رب العالمین فرا رسید، طلوع خورشید پهنه گیتی را روشن كرد، رمزها و سخنان بین لشگر حق و باطل تبادل گردید. تا این كه اذان ظهر شد، «ابوثامه صیداوی» از رزم آوران لشگر توحید، از منادیان حق، از عاشقان دلباخته حسین بن علیعليه‌السلام به محضر امامش شرفیاب گردید و عرضه داشت؛ یا اباعبداللَّهعليه‌السلام ! جانم فدای تو، این لشگر به جنگ تو نزدیك گشته است، سوگند به خدا كشته نشوی، تا كشته شوم و به خون خویش غلطان گردم، دوست دارم كه نماز ظهر را با تو اقامه كنم، آن گاه خدای خویش را ملاقات نمایم، حضرت سر به آسمان برداشت و فرمود: نماز را یاد كردی، خدا ترا از نمازگزاران و ذاكرین قرار دهد، بله، اول وقت است، به این قوم بگویید؛ دست از جنگ بردارند، تا ما نماز بگذاریم. در این حال «حصین بن تمیم» چون این را بشنید، فریاد برداشت؛ كه نماز شما قبول درگاه خدا نیست، حبیب بن مظاهر اسدی این پیر كربلای حسینی فریاد برداشت؛ ای حِمارِ غَدّار! نماز پسر رسول خدا قبول نمی‌شود، از تو قبول خواهد شد. در این جا، جنگی بین حبیب و دشمنان رخ داد، كه تفصیل آن در «منتهی‌الآمال» آمده است.

آری! نماز عشق را با هجرت و جهاد، جنگ و شهادت و خون، اقامه نمودند تا به همه انسان‌ها در طول تاریخ بگویند؛ كه حسینیان در كربلا و نینوا، نمایش عبادت و سجده الهی را با عزیزترین سرمایه‌ها كه جان‌ها می‌باشد، حفاظت و حراست نمودند. لذا در زیارتنامه حضرت می‌خوانیم: «وَ اَشهَدُ اَنَّكَ قَد اَقَمتَ الصَّلوة؛ شهادت می‌دهم كه تو (با خون و جان، فرزندان و اصحاب خویش و اسارت خاندانت) نماز را زنده و پایدار نمودی». و حضرت زهراعليهما‌السلام برای دفاع از ولایت و امامت، زنده نمودن دین و نماز، جان را فدا كرد.نماز عشق را خواندم به پشت درب این خانه ولی من سجده خود را میان كوچه‌ها كردم نماز عشق در سر راه كوفه: حضرت امام حسینعليه‌السلام به راه كوفه كه رسیدند، حر بن یزید ریاحی با چهار هزار سوار راه را بسته بودند، صحبت‌ها و مذاكرات تا وقت نماز ظهر ادامه یافت، حضرت حجاج بن مسروق را فرمود: تا اذان بگوید. سپس حضرت خطاب به لشگر دشمن سخنانی بیان كردند و بعد فرمود: اقامت نماز گفتند. و به حر فرمود: تو هم با لشگر خود نماز اقامه كن. حر جواب داد، پشت سر شما اقامه می‌نمائیم،هر دو لشگر نماز را خوانند و در نماز عصر هر دو لشگر به امام حسینعليه‌السلام اقتداء نمودند.[۲۹] .آری! زنده كردن نماز از آرمانهای قیام حسینی است.اقامه نماز خونین كربلا: روایت شده؛ حضرت سیدالشهداءعليه‌السلام به زهیر بن قین و سعید بن عبداللَّه فرمود: كه پیش روی من بایستید تا نماز به جای آورم. بر حسب فرمان حضرت ایستادند و خود را هدف تیرها و نیزه های دشمن قرار دادند، تا این كه حضرت با نیمی از اصحاب نماز خوف را اقامه نمودند (و نیم دیگر لشگر بعد از آنها با امام نماز خواندند). تا این كه روی زمین افتاد، و در آن حال عشق بازی می‌فرمود:خدایا! سلام مرا به پیامبرت برسان و به او ابلاغ كن، كه در این كار قصد كردم نصرت ذریه ترا و جان داد در حالی كه سیزده چوبه تیر در بدن او یافتند، غیر از زخم‌های شمشیر و نیزه‌ها دیگر.[۳۰] . آری! نماز عشق از ظهر روز جنگ احد در اطراف مدینة الرسولصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، تا نماز ظهر جنگ صفین به امامت مولای عارفان علی بن ابیطالبعليهما‌السلام ، تا نماز خونین سحرگاه نوزده رمضان در محراب رنگین مسجد كوفه، تا نماز عشق در نینوا و كرببلا، همه گویای نقش تربیتی و انسان سازی این دانشگاه عشق و محبت است. آری! همه مردم بیائیم و این مانور و نمایش عبادی و سیاسی، اجتماعی و فردی را در همه ابعاد زندگی خویش جهت آبادی دنیا و آخرت خود زنده نمائیم. این راه همه انبیای الهی و طریق فطرت و عقل سلیم است. لذا كسانی كه از این مسیر فاصله گرفته‌اند، راه شیطانی و باطل، گمراهی و سقوط را انتخاب نموده‌اند. تاریخ در سطرهای خود بیان‌گر این واقعیت می‌باشد.

داستان

خواجه منصور وزیر «سلطان طغرل» مردی دانا، با تقوی و درستكار بود، روزی سلطان طغرل وزیر را قبل از طلوع آفتاب احضار كرد. مأموران به منزل وی رفتند و او را در حال خواندن دعا دیدند. امر پادشاهی را ابلاغ نمودند، ولی وزیر به گفته آنان توجهی نكرد و همچنان به خواندن دعا ادامه داد. مأموران بی‌اعتنایی او را به عرض رساندند، سلطان طغرل به سختی خشمگین گردید. وزیر پس از فراغت از نماز و دعا به دربار آمد. به محض ورود، شاه با تندی به وی گفت: چرا دیر آمدی؟وزیر در كمال آرامش خاطر عرض كرد: ای پادشاه! من بنده خداوندم، چاكر سلطان طغرل، تا از بندگی خدا فارغ نشوم، نمی‌توانم به وظایف چاكری پادشاه قیام كنم.گفتار محكم و پر از حقیقت وزیر، شاه را سخت تحت تأثیر قرار داد و دیده‌اش را اشك آلود كرد و به وزیر آفرین گفت و سفارش كرد؛ كه همواره به این روش ادامه بده و بندگی خدا را بر چاكری ما مقدّم بدار، تا از بركت آن امور كشور همواره صحیح و استوار بماند.[۳۱] .