شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

تذکراین کتاب توسط مؤسسه فرهنگی - اسلامی شبکة الامامین الحسنین عليهما‌السلام بصورت الکترونیکی برای مخاطبین گرامی منتشر شده است.

لازم به ذکر است تصحیح اشتباهات تایپی احتمالی، روی این کتاب انجام گردیده است.

شگفتی های آفرینش

از زبان امام صادق (علیه السلام)

یا توحید مفضّل

ترجمه و نگارش: نجفعلی میرزایی

بسم الله الرحمن الرحیم

( سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ )

به زودی نشانه های خود را در آفاق هستی و جانهایشان بر آنان می نمایانیم تا بر ایشن روشن شود که او حق است.

(سوره فصّلت قسمتی از آیه ۵۳)

فهرست تفصیلی موضوعات

پیشگفتار مترجم ۱۳

۱- شرح حال کوتاهی از مفضل بن عمر ۱۳

۲- جایگاه رفیع مفضل در روایات ۱۴

۳- جایگاه مفضل از نظر دانشمندان اسلامی ۱۷

۴- پاسخ به یک شبهه ۲۳

۵- کتاب توحید مفضل ۲۵

۶- مشابهت توحید مفضل با قرآن کریم ۲۶

۷- معجزات کلام امام صادق عليه‌السلام ۲۹

۸- رفع یک شبهه ۳۲

۹- شرحها و ترجمه های توحید مفضل ۳۳

۱۰- ترجمه حاضر ۳۶

۱۱ - سخن پایانی ۳۷

گفتگوی مفضّل و ابن ابی العوجاء ۴۰

علت املای کتاب بر مفضل ۴۱

مجلس اول ۴۳

نا آگاهی اهل شک به اسباب و علل آفرینش ۴۴

هیات جهان و شکل گیری آن ۴۶

آفرینش آدمی و تدبیر جنین در رحم ۴۶

چگونگی تولد کودک، تغذیه، رشد دندان و بالغ شدن او ۴۷

راز رویش مو بر صورت ۴۸

اگر انسان، باهوش و اندیشه به دنیا می آمد ۴۹

فواید گریه کودکان ۵۱

آفرینش آلات مجامعت و شکل مناسب آنها ۵۲

اعضای بدن و فواید هر کدام ۵۲

پندار اهل طبیعت و پاسخ به آنان ۵۳

هضم غذا، ساخت خون و جریان آن در تمام بدن ۵۳

آغاز رشد بدن و چگونگی شکل گیری آن در رحم ۵۴

ایستادن و نشستن وجه تمایزی برای انسان ۵۵

اختصاص حواس پنجگانه به آدمی و بزرگداشت او ۵۵

اسرار حواس پنجگانه ۵۶

حکمت محروم بودن عده ای از چشم و گوش و عقل ۵۷

آفرینش اعضای جفت و فرد ۵۸

چگونگی آفرینش دستگاه صوتی ۵۹

منافع دیگر این اعضا ۵۹

مغز و جمجمه و محافظها ۶۰

شگفتی در پلک چشم ۶۱

قلب و پوشش آن ۶۱

نای و مری ۶۱

منافذ خروجی مواد زاید ۶۲

جهاز هاضمه و کبد ۶۲

مغز، خون، ناخنها، گوش و ران ۶۲

آفرینش انسان به صورت نر و ماده ۶۳

قلب و پیوند آن با ریه ۶۴

آلت مرد و تدبیر در آفرینش آن ۶۵

چگونگی آفرینش مخرج ۶۵

آفرینش شگفت دندانها ۶۶

مو و ناخن و فواید آنها ۶۶

راز رویش مو در روی زهار و زیر بغل ۶۷

فواید آب دهان ۶۸

چرا شکم انسان مانند لباس، زیپ و دکمه ندارد؟ ۶۸

اسرار خوردن خوابیدن و مجامعت کردن ۶۹

نیروهای درونی و جایگاه آنها ۷۲

نعمت حافظه و فراموشی ۷۳

در میان حیوانات، تنها انسان باحیاست ۷۳

اختصاص یافتن آدمی به نطق و نوشتن ۷۴

رفع نیازهای دینی و دنیایی انسان ۷۶

عدم آگاهی انسان به مدت عمر خود ۷۷

خواب و راز در هم آمیختگی راست و دروغ آن ۸۰

شرح آفرینش اشیا برای رفع نیاز آدمی ۸۰

نان و آب، عوامل اصلی معاش و حیات آدمی ۸۲

ناهمگونی شکلهای مردم و همگونی وحوش و پرندگان ۸۳

رشد بدن حیوان و راز توقف آن ۸۴

دشواری حرکت و راه رفتن برای انسان ۸۴

تولد نر و ماده، عامل بقای نسل حیوانات ۸۵

راز رویش مو بر زهار و رشد ریش برای مردان ۸۵

مجلس دوم ۸۷

چگونگی آفرینش حیوانات ۸۹

آفرینش حیوانات سه گانه ۹۰

حکمتها و تدابیر نهفته در حیوانات گوشتخوار ۹۰

راز استقلال بچه های چهار پایان ۹۱

پاهای حیوان و چگونگی حرکت ۹۲

راز انقیاد برخی از حیوانات در برابر انسان ۹۳

راز عدم شعور و عقل در درندگان ۹۴

سگ حیوان باوفا و مدافع انسان ۹۴

اسرار شکل صورت، دهان و دم چهارپا ۹۵

اسرار آفرینش فیل و خرطوم آن ۹۶

شرمگاه حیوان ماده ۹۷

شگفتی آفرینش زرافه ۹۷

آفرینش میمون و تفاوت آن با انسان ۹۹

راز پوشش جسم حیوانات و ناهمگونی پاهای آنها ۱۰۰

حیوانات در وقت احساس مرگ خود را پنهان می کنند ۱۰۱

راز هوش حیواناتی چون بز کوهی، روباه و دلفین ۱۰۲

افعی و ابر ۱۰۳

مورچه، شیر مگس، عنکبوت و سرشت آنها ۱۰۳

حکمتهای نهفته در آفرینش پرنده ۱۰۵

آفرینش تخم پرندگان و تدابیر نهفته در آن ۱۰۷

چینه دان پرنده ۱۰۸

راز ناهمگونی رنگ پرندگان ۱۰۸

چگونگی پر پرندگان ۱۰۹

راز درازپایی برخی از پرندگان ۱۰۹

گنجشکان در پی یافتن غذا ۱۱۰

معاش جغد و شب پره ۱۱۱

آفرینش شب پره (خفاش) ۱۱۲

حیله ابن تمره در استفاده از خار خسک ۱۱۲

زنبور عسل، از ساخت خانه تا ساخت عسل ۱۱۳

ملخ، حیوانی ضعیف و در عین حال قوی! ۱۱۳

سیل ملخ ۱۱۴

آفرینش ماهیها ۱۱۴

راز کثرت نسل ماهیها ۱۱۵

گستردگی حکمت آفرینشگر و کوتاهی دانش آفریدگان ۱۱۶

مجلس سوم ۱۱۷

اسرار رنگ آسمان ۱۱۸

فواید طلوع و غروب خورشید ۱۱۸

حکمت و سود فصلهای چهارگانه سال ۱۱۹

شناخت زمانها و فصول از طریق حرکت خورشید ۱۲۰

ماه، عامل پدیدار گشتن ماههای قمری ۱۲۱

شماری از فواید نور ماه ۱۲۱

ستارگان و اختلاف حرکت آنها و اینکه برخی جملگی و برخی بتنهایی در حرکت اند ۱۲۲

فواید برخی از ستارگان ۱۲۴

خورشید، ماه، ستارگان و بروج، براهین وجود آفرینشگر ۱۲۵

اندازه های شب و روز ۱۲۶

گرما و سرما و فواید آن دو ۱۲۷

باد و ویژگیهای آن ۱۲۹

هوا و اصوات ۱۲۹

شکل زمین ۱۳۰

فواید آب و سبب کثرت آن ۱۳۲

فواید هوا و سبب افزونی آن ۱۳۴

فواید آتش و اینکه در اجسام ذخیره شده است ۱۳۴

نزول باران و صافی هوا و فایده ناهمگونی حالت هوا ۱۳۶

منافع نزول باران بر زمین و حکمتهای در آن ۱۳۷

فواید کوهها ۱۳۸

معادن و استفاده انسان از آنها ۱۳۹

فواید رویندگان ۱۴۱

راز کثرت حبوبات ۱۴۱

راز پوشش دانه های حبوبات ۱۴۲

حکمت آفرینش درخت و گیاه ۱۴۳

آفرینش و وصف برگ درختان ۱۴۴

هسته و دانه درخت و گیاه ۱۴۵

حکمتهای نهفته در مرگ درختان و تجدید حیات آنها ۱۴۵

شگفتی انار و نشانه های هدفمندی خلقت ۱۴۶

بوته های ضعیف و میوه های بزرگ ۱۴۷

زمان رسیدن میوه ها با زمان احتیاج، هماهنگ است ۱۴۷

حکمتهای درخت نخل و فایده شاخه ها و چوب آن ۱۴۸

ویژگیهای گیاهان دارویی ۱۴۹

مجلس چهارم ۱۵۱

بلاها، عقیده نادانان و پاسخ به شبهه آنان ۱۵۲

چرا بلاها هم برای فاجر است و هم برای صالح؟ ۱۵۵

مرگ و نیستی و انتقاد جاهلان و پاسخ به آنان ۱۵۷

اشکالی دیگر بر تدبیر آفرینش و پاسخ آن ۱۵۹

نام یونانی این جهان هستی ۱۶۲

مانی کور است و دلایل حکمت را نمی نگرد ۱۶۲

انتقاد «معطله» که چرا چیزی که در عقل نیاید حس نشود ۱۶۳

عقل، خدای را با شناخت اقراری در می یابد، نه احاطه ای ۱۶۳

آفرینش خورشید و اختلاف فلاسفه در شکل و مقدار آن ۱۶۵

شناخت او به چهار صورت است ۱۶۶

اصحاب طبایع و مناقشه سخن آنان ۱۶۸

بسم الله الرحمن الرحیم

پیشگفتار مترجم

از آنجا که «مفضل بن عمر» راوی این کتاب است و کسی است که امام صادقعليه‌السلام او را سزاوار حمل این اسرار و معارف دانسته و این شگفتیها و عجایب خلقت را بر او املا فرموده، هر قدر که جایگاه رفیعش بیشتر روشن شود، بر اعتبار کتاب نیز افزوده می شود.

نگارنده هر چه تلاش کرد به شرح حال کاملی از این شخصیت اسلامی دست نیافت.(۱) در نتیجه در این مقدمه بیشتر کوشش شده که جایگاه و منزلت مفضل در نزد امامان معصومعليهم‌السلام و دانشمندان بزرگ اسلامی - رضوان الله علیهم - بیان شود.

۱- شرح حال کوتاهی از مفضل بن عمر

نامش «مفضل»، نام پدر «عمر» و کنیه اش «ابو محمد» یا

____________________

۱. البته در کتاب توحید مفضل با مقدمه و تعلیقه های آقای کاظم مظفر م�