گنجنامه

گنجنامه25%

گنجنامه نویسنده:
گروه: سایر کتابها

گنجنامه
  • شروع
  • قبلی
  • 88 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 9224 / دانلود: 2706
اندازه اندازه اندازه
گنجنامه

گنجنامه

نویسنده:
فارسی

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

قناعت برای پادشاهی کافی است (همانند سلطنت و پادشاهی انسان را بی نیاز می کند).

از امام رضاعليه‌السلام درباره قناعت سؤال شد، حضرت فرمودند: قناعت برایِ انسان چهار فایده را جمع می کند: اولّ، پاک نگه داشتن نفس؛ دوّم، بالا بردن قدر و منزلتِ انسان؛ و سوّم، کنار گذاشتن زحمات و هزینه های زیادی؛ و چهارم، دوری جستن از اطاعت مردم دنیا. و دو نفر در واقع راه قناعت را پیش می گیرند: کسی که به مال کمِ دنیا بسنده می کند به خاطر این که به اجر اُخروی نائل شود و انسان کریمی که از انسان هایِ پست خود را دور نگه می دارد.

و از دیگر گنجها: اخلاق نیک و ادب تو نسبت به خلق خداست و از مولای ما حضرت امیرالمؤمنینعليه‌السلام روایتی وارد شده است که فرموده اند: گنجهای روزی ها در گشاده رویی و خوش اخلاقی است.

و از دیگر گنجها: صبر تو در روزگارت می باشد؛ چرا که طبق گفتار پیامبرِ تو محمّد مصطفیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم صبر گنجی از گنجهای بهشت است.

و از دیگر گنجها: روزگار است که برای تو بعضی از اسرار و حقایق پنهان را آشکار می کند؛ و این سخن را امام جوادعليه‌السلام فرموده اند.

و از دیگر گنجها: این سخن است که: «اظهار کردن هر امری قبل از آن که قطعی گردد، از بین بردن آن کار است»؛ که از امام جوادعليه‌السلام نقل شده است.

و از دیگر گنجها: این حدیث است که: «کسی که به دیگران قبل از آزمودن آنها اعتماد کند، خود را در معرض هلاکت قرار داده و گرفتار عاقبت

المتعبه؛ کما عن أبی جعفر الجوادعليه‌السلام .(۱)

الصمت

و منها: صمتک فی محالّها؛ لأنّ الصمت کنز وافر و زَیْن الحلیم و ستر الجاهل؛ کما قاله الإمام الصادقعليه‌السلام .(۲)

الانتظار للصلاه

و منها: انتظارک للصلاه؛ بعد الصلاه؛ فإنّه کنز من کنوز الجنّه؛ کما قاله نبیّک خاتم الأنبیاء و المرسلینصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم .(۳)

سوره الحمد

و منها: قراءتک سوره الحمد؛ فإنّها من کنز الجنه؛ کما عن رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم .(۴)

آیه الکرسی

و منها: قراءتک آیه الکرسی؛ فإنّها من کنز تحت العرش کما قال أبو عبدالرحمن القاسم بن عبدالرحمن أخبره عن صُدَیّ أبی اُمامه الباهلی: أنّه سمع علیّ بن أبیطالبعليه‌السلام یقول: ما أری رجلاً أدرک عقله الإسلام و ولد فی الإسلام یبیت لیلهً سوادَها -قلت(۵) : و ما سوادها یا أبا اُمامهَ؟ قال: جمیعها- حتّی یقرأ هذه الآیه: «اللّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ» فقرأ الآیه إلی قوله: «العَلِیُّ الْعَظِیمُ»(۶) ؛ ثمّ قال: فلو تعلمون ما هی - أو قال: ما فیها- لما ترکتموها علی حالٍ، إنّ رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم أخبرنی قال: اُعطیتُ آیه الکرسی من کنزٍ تحت العرش و لم یُؤتَها نبیٌّ کان قبلی. قال علیّعليه‌السلام : فما بتّ لیلهً قطُّ منذ سمعتُها من رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم حتّی أقرأها.

_________________________

۱- ۱. الدره الباهره /۵۶ و نقل عنه فی بحارالأنوار ۷۵/۳۶۴.

۲- ۲. الفقیه ۴/۳۹۶، ح۵۸۴۳.

۳- ۳. التهذیب ۲/۲۳۷.

۴- ۴. بحارالأنوار ۸۳/۲۱ من طبع بیروت.

۵- ۵. القائل هو أبو عبدالرحمن القاسم بن عبدالرحمن، یسأل من أبی اُمامه.

۶- ۶. سوره البقره ۲/۲۵۵.

پُر از رنج و سختی می شود».

و از دیگر گنجها: این است که ساکت باشی در جای خود؛ زیرا سکوت گنجی بزرگ و زینت انسان بردبار و باعث پوشش شخص نادان است؛ چنان که از امام صادقعليه‌السلام نقل شده است.

و از دیگر گنجها: این است که بعد از انجام هر نماز در انتظار نماز باشی، زیرا این حالت گنجی از گنجهای بهشت است؛ همان گونه که پیامبر تو که آخرین پیامبران است چنین مطلبی را فرموده اند.

و از دیگر گنجها: این است که سوره مبارکه حمد را بخوانی که این سوره از گنجهای بهشت است؛ که این حقیقت را نیز پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرموده است.

و از دیگر گنجها: قرائت آیه الکرسی می باشد که این آیه از گنج زیر عرش الهی است؛ چنان که قاسم بن عبدالرّحمن از صُدَی أبی اُمامه باهِلی روایت نموده که از حضرت علیّ ابن ابی طالبعليه‌السلام شنیده حضرت فرمود: برای مردی که عقل او اسلام را درک کرده است و در اسلام متولّد شده است شایسته نمی بینم که سیاهی شب را بخوابد (قاسم گوید به أبی اُمامه گفتم؟ منظور از سیاهی شب چیست؟ گفت: همه شب) مگر اینکه این آیه را( اللّهُ لَآ إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ ) تا «العَلِیُّ الْعَظِیمُ»بخواند. سپس فرمود: اگر بدانید که در این کار چه ارزشی است یا فرمود: چه اجر و پاداشی در این قرائت است هرگز آن را در هیچ حالی ترک نمی کردید. همانا پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به من خبر داد که آیه الکرسی گنجی از زیر عرش است که به من عطا شده است و به پیامبری قبل از من داده نشده است. پس حضرت علیعليه‌السلام فرمود: من از زمانی که این مطلب را از پیامبر شنیدم حتّی یک شب هم نخوابیدم مگر این که این آیه را خواندم.ثمّ قال: یا أبا اُمامه، إنّی أقرأها ثلاثَ مرّات فی ثلاثه أحایینَ(۱) من کلّ لیلهٍ. فقلت: و کیف تصنع فی قرائتک لها یابنَ عمّ محمّدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ؟ قال: أقرأها قبل الرکعتین بعد صلاه عشاء الآخره. فواللّه ما ترکتها مذ سمعتُ هذا الخبرَ عن نبیّکمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم حتّی أخبرتک به.(۲)

سوره القدر

و منها: قرائتک سوره القدر؛ لأنّها کنز القرآن؛ کما عن الإمام الصادقعليه‌السلام .(۳)

سوره المؤمنین

و منها: روی عن النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم أنّه قال: أوّلها [أی أوّل سوره المؤمنین] و آخرها من کنوز الجنه. مَنْ عَمِلَ بثلاث آیات مِن أوّلها واتّعظ بأربعٍ مِنْ آخرها، فقد نجا و أفلح.(۴) الصلاه علی محمد و آله و منها: صلاتک علی محمّدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و آل محمّدعليهم‌السلام ؛ کما ورد فی صحیحه محمّد بن مسلم عن أحدهما علیهماالسلام قال: ما فی المیزان شیءٌ أثقلَ من الصلاه علی محمّد و آل محمّد، و إنّ الرجل لَتوضَع أعمالُه فی المیزان، فتمیل به فیخرج الصلاه علیه فیضعها فیمیزانه فیرجَّح [به].(۵)

و روی معاویه بن عمّار عن جعفر بن محمّدعليه‌السلام قال: من صلّی علی محمّد و آله

________________________

۱- ۱. جمع حین.

۲- ۲. أمالی الشیخ الطوسی، المجلس الثامن عشر ح۱۹/ ۵۰۸ الرقم ۱۱۱۲.

۳- ۳. المصباح للکفعمی /۵۸۸ و نقل عنه فی مستدرک الوسائل ۴/۳۶۳، ح۱۴۵.

۴- ۴. منهج الصادقین ۶/۲۰۳، أنوار التنزیل المعروف بتفسیر البیضاوی /۲۹۰ من الطبع الحجری، التفسیر الکبیر للفخر الرازی ۲۳/۱۲۸ و فیه: «من کنوز العرش»، خواص الآیات /۹۱ من الطبع الحجری لعمنا آیه اللّه الشیخ محمّدتقی آقاالنجفی الاصفهانی قدس سره

۵- ۵. الکافی ۲/۴۹۴ ح۱۵.

بعد از آن فرمود: همانا من این آیه را سه مرتبه در سه زمان در هر شب می خوانم. من عرض کردم که ای پسرعموی پیامبر، درباره قرائت این آیه چگونه عمل می کنید؟ فرمودند: من آن را قبل از دو رکعت نافله عشا، بعد از نماز عشا (قبل از نافله عشا و بعد از نماز فریضه عشا) می خوانم. به خدا قسم از زمانی که این خبر را از پیامبر شما شنیدم هرگز آن را ترک نکردم تا به تو خبر دادم.

و از دیگر گنجها: تلاوت سوره مبارکه قدر است؛ چون این سوره به فرموده امام صادقعليه‌السلام گنج قرآن است.

و از دیگر گنجها: روایتی است از پیامبر خاتمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نقل شده که فرموده است: اولِ سوره مؤمنون و آخر آن از گنجهای بهشت است. هرکه به سه آیه اوّل آن عمل کند و از چهار آیه آخر آن پند گیرد، نجات یابد و رستگار گردد.

و از دیگر گنجها: صلوات تو بر حضرت محمّد و خاندانش است؛ چنان که در صحیحه محمّد بن مسلم به نقل از یکی از آن دو بزرگوار (امام باقر و امام صادقعليهما‌السلام ) آمده است که حضرت فرمود: در میزان هیچ چیزی از صلوات بر حضرت محمّد و آل محمّد سنگین تر نیست. و همانا اعمال مردی را در میزان قرار می دهند و نزدیک است که طرفِ کفّه اعمال صالحه سبک شود که ثواب صلوات، اعمال صالحه را سنگین می کند و برتری می بخشد.

و معاویه بن عمّار از امام جعفر صادقعليه‌السلام روایت نموده که حضرت فرمود: کسی که صد مرتبه بر حضرت محمّدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و آل محمّدعليهم‌السلام

مأه مرّه، قضی اللّه له مأه حاجه.(۱)

راجع فی هذا المجال موسوعتی الحدیثیّه ۶/۱۲۸ و جامع أحادیث الشیعه ۱۹/۵۳۶.

کلمه التوحید

و منها: کلمه التوحید؛ کما ورد فی معتبره بل صحیحه مالک بن أعین عن أبی عبداللّهعليه‌السلام قال: من قال مأه مرّه: «لا إله إلّا اللّه الملک الحقّ المبین»، أعاذه اللّه العزیز الجبّار من الفقر، و أنس وحشه قبره، و استجلب الغنی، و استقرع باب الجنّه.(۲)

و روی الإربلی نحوها فی کشف الغمه ۳/۱۶۹ و لأجل ثواب کلمه التوحید راجع أوّل کتاب ثواب الأعمال لشیخنا الصدوق قدس سره

المعروف

و منها: معروفک إلی الغیر؛ فإنّه کنز من أفضل الکنوز فلا یزهدنّک فی المعروف کفرُ مَنْ کفره و لا جُحودُ مَن جحده کما عن أمیرالمؤمنینعليه‌السلام .(۳) و کذا روی الآمدی عنهعليه‌السلام قال: المعروف کنزٌ.(۴) و عنهعليه‌السلام : المعروف کنزٌ من أفضل الکنوز، و زرعٌ من أنمی الزروع، و حصنٌ من أحصن الحصون.(۵)

محبه القلوب إلیک و منها: محبه القلوب إلیک فإنّها أنفع الکنوز؛ کما عن أمیرالمؤمنینعليه‌السلام .(۶)

إیاک و معاداه الرجال و منها: إیّاک و معاداه الرجال؛ لانّ سیدی و مولای علی بن الحسینعليه‌السلام قال لابنه: یا بنیَّ، إیّاک و معاداهَ الرجال؛ فإنّه لن یَعْدِمَک مکرُ حلیم و مفاجَأهُ لئیم.(۷)

__________________________

۱- ۱. کشف الغمه ۳/۱۶۵.

۲- ۲. ثواب الأعمال /۲۲.

۳- ۳. الجعفریات /۲۳۵ و نقل عنه فی مستدرک الوسائل ۴/۳۶۳، ح۱۴۵.

۴- ۴. الغرر و الدرر للآمدی، ح۲۱۹.

۵- ۵. تمام نهج البلاغه، ۵/۲۴۴، تألیف السید صادق الموسوی الشیرازی.

۶- ۶. غررالحکم، ح۳۳۵.

۷- ۷. نثرالدر ۱/۳۳۸؛ کشف الغمه ۳/۶۱.

صلوات بفرستد، خداوند صد حاجت او را برآورده می کند.

در این باره (آثار و برکات صلوات) به کتاب دائره المعارف حدیثی من ج۶، ص۱۲۸ و جامع احادیث شیعه ج۱۹، ص۵۳۶ مراجعه کن.

و از دیگر گنجها: کلمه توحید است؛ همان طوری که در حدیث معتبره بلکه صحیحه مالک بن أعین از امام صادقعليه‌السلام وارد شده است که حضرت فرمود: هرکس صد مرتبه بگوید: لا اِلهَ اِلَّا اللّه ُ الْمَلِکُ الْحَقُّ الْمُبینُ، خداوند عزیز جبّار او را از فقر در پناه خود قرار می دهد و با او در وحشتِ قبر اُنس می گیرد و وی را بی نیازش می کند و با این کار درِ بهشت را کوبیده است.

و إربلی شبیه همین حدیث را در کشف الغمّه ج۳، ص۱۶۹ روایت نموده است؛ و برای ثواب کلمه توحید به اوّلِ کتاب ثواب الأعمال شیخ صدوق قدس سره مراجعه کن.

و از دیگر گنجها: رساندن خیر و نیکی به دیگران است که از بهترین گنجها به شمار می آید و از انجام خیر و نیکی در حقّ دیگران دریغ نکن. پس مبادا خیر رساندن به دیگران را به جهت ناسپاسی کسی که به او خیر رسانده ای کم کنی، یا به خاطر آنکه آن فرد ناسپاس خیر و خوبی رساندن تو را انکار کرده است؛ و این سخن از امیرالمؤمنینعليه‌السلام است. و همین طور آمُدی از ایشانعليه‌السلام روایت نموده است که فرمودند: «انجام کارهای نیک گنج است». و از اوعليه‌السلام روایت شده است که فرمود: «انجام کار شایسته و خیر رساندن به دیگران از بهترین گنجهاست و از زراعتهایی است که بیشترین نتیجه را در پی دارد و دژ محکمی است که از محکمترین دژها شمرده می شود».

و از دیگر گنجها: محبّت تو در دل مردم است؛ و در کلام امیر المؤمنینعليه‌السلام این گنج از سودمندترین گنجها شمرده شده است.

و از دیگر گنجها: پرهیز از دشمنی کردن با مردم است؛ زیرا آقا و مولا و پیشوای من علی بن الحسینعليه‌السلام به فرزندشان فرمودند: ای فرزندم، بپرهیز از دشمنی با مردم چون برای تو جز حیله دراز مدت انسان بردبار و برخورد سریع انسان پست چیزی را به دنبال ندارد.

العمل

و منها: عملک کما عن النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فی حدیث: العمل کنزٌ.(۱)

و عن علیعليه‌السلام أنّه قال فی حدیث: ولْیَکُن أحبّ الکنوز إلیک و أوثقها عندک نفعا و عائدهً الاستکثارُ مِن صالح الأعمال و اعتقاد صالح الآثار.(۲)

و قالعليه‌السلام : من کنوز البرّ إخفاء العمل و الصبر علی الرّزایا و کتمان المصائب.(۳)

التقوی

و منها: تقواک کما عن أمیرالمؤمنینعليه‌السلام أنّه قال: فإنّ التقوی أفضلُ کنزٍ و أحرزُ حرزٍ و أعزُ عزٍّ.(۴)

الصلاه فی أول یوم من رجب

و منها: صلاتک فی أوّل یوم من رجب عَشْر رکعات تقرأ فی کلِّ رکعه فاتحهَ الکتاب مرّهً و قل هو اللّه أحد ثلاثَ مرّات؛ فإنّها من غرائب الکنز کما روی عن رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم .(۵)

دعاء لأبی عبداللهعليه‌السلام

و منها: دعاؤک بما ورد عن أبی عبداللّهعليه‌السلام ؛ فإنّه کنزٌ هو خیرٌ من الدنیا و ما فیها و هو سرٌّ مِن سرّ رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم . فاحتفظ به و لاتعلّمه إلاّ لمن تثق به. و إنّه دعاءٌ لایَسألُ اللّه عزوجل شیئا إلّا أعطاه قائله.(۶)

الجوشن الکبیر

و منها: دعاؤک اللّه تعالی بدعاء الجوشن الکبیر المعروف؛ فإنّه کنز من کنوز اللّه تعالی کما عن الإمام الحسین الشهیدعليه‌السلام .(۷)

________________________

۱- ۱. بحارالأنوار ۷۴/۱۸۳، ح۲۸.

۲- ۲. دعائم الإسلام ۱/۳۴۵ و نقل عنه فی مستدرک الوسائل ۱۳/۱۴۵.

۳- ۳. عیون أخبار الرضاعليه‌السلام ۲/۳۸، ح۱۰۵، صحیفه الإمام الرضاعليه‌السلام /۶۶، ح۱۱۹.

۴- ۴. بحارالأنوار ۷۴/۳۷۴، ح۳۶.

۵- ۵. إقبال الأعمال /۶۳۷.

۶- ۶. راجع بحارالأنوار ۹۲/۲۰۴، ح۳۸.

۷- ۷. بحارالأنوار ۹۱/۴۰۲.

و از دیگر گنجها: کِردار توست؛ همان طوری که پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در حدیثی فرمودند: عمل انسان گنج است.

و از علیعليه‌السلام نقل شده است که آن حضرت فرمودند: دوست داشتنی ترین گنجها در نزد تو و با اعتمادترین آنها از نظر نفع و سودمندی این است که هرچه بیشتر کارهای شایسته را انجام دهی و به آثار و برکات باارزش چنین اعمالی اعتقاد داشته باشی.

و در حدیث دیگری فرمودند: از گنجهای نیکی پنهان انجام دادن کارهای خیر و بردباری در سختی ها و پنهان نمودن مصیبت ها می باشد.و از دیگر گنجها: این است که تقوای الهی را پیشه خودسازی؛ همان طوری که از امیرالمؤمنینعليه‌السلام نقل شده است: تقوی برترین گنج و بهترین حرز و عزیزترین عزّت است.

و از دیگر گنجها: نمازی است که در اوّلین روز ماه رجب آن را انجام می دهی و آن ده رکعت می باشد: در هر رکعت یک بار سوره حمد و سه بار سوره توحید را می خوانی که از عجیب ترین گنجهاست؛ همان طور که پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرموده است.

و از دیگر گنجها: دعایی است که از امام صادقعليه‌السلام نقل شده؛ و به راستی آن گنجی است بهتر از دنیا و آن چه در دنیاست. و رازی از رازهای رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم است. پس این دعا را نگهداری کن و جز به کسی که به او اعتماد داری یاد نده. و این دعایی است که به وسیله آن خواننده دعا از خداوند عزّوجلّ هرچه بخواهد به او عطا می کند.

و از دیگر گنجها: این است که با دعای جوشن کبیر به درگاه خداوند متعال مناجات کنی؛ و این دعا همان گونه که امام حسینعليه‌السلام فرموده اند از گنجهای خداوند متعال است.

کلمات من کنوز العرش

و منها: إن تُردْ کلماتٍ من کنوز العرش، فاقرأ الدعاء الذی نزل به جبرئیلعليه‌السلام من السماء ضاحکا مستبشرا، و هَدِیّهً من اللّه تعالی إلی رسولهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم .(۱)

الوسائل إلی المسائل

و منها: ما ذکره ابن طاوس قال: بإسنادنا إلی أبی جعفر بن بابویهرحمه‌الله عن ابراهیم بن محمد بن الحارث النوفلی قال: حدثنی أبی و کان خادما لمحمد بن علی بن موسی الجوادعليه‌السلام لمّا زوّج المأمون أبا جعفر محمّد بن علی بن موسی الرضاعليه‌السلام ابنته کتب إلیه إنّ لکل زوجه صداقا من مال زوجها و قد جعل اللّه أموالنا فی الآخره مؤجله مذخوره هناک کما جعل أموالکم معجله فی الدنیا و کنزها ههنا و قد أمهرت ابنتک الوسائل إلی المسائل و هی مناجات دفعها إلیَّ أبی قال: دفعها إلیّ أبی جعفرعليه‌السلام قال: دفعها إلیّ محمد أبی قال دفعها إلیّ علی بن الحسینعليه‌السلام أبی قال: دفعها إلیّ الحسین أبی قال: دفعها إلیّ الحسنعليه‌السلام أخی قال: دفعها إلیّ أمیرالمؤمنین علی بن أبیطالبعليه‌السلام قال: دفعها إلیّ رسول اللّه قال: دفعها إلّی جبرئیلعليه‌السلام قال: یا محمد ربّ العزه یقرئک السلام و یقول لک: هذه مفاتیح کنوز الدنیا و الآخره فاجعلها وسائلک إلی مسائلک تصل إلی بغیتک فتنجح فی طلبتک فلا تؤثرها فی حوائج الدنیا فتبخس بها الحظ من آخرتک و هی عشر وسائل إلی عشره مسائل تطرق بها أبواب الرغبات فتفتح و تطلب بها الحاجات فتنجح و هذه نسختها ثمّ ذکر الأدعیه...(۲)

__________________________

۱- ۱. بحارالأنوار ۹۲/۱۹۸، ح۳۲.

۲- ۲. مهج الدعوات، /۳۰۹ طبع بیروت، و نقل عنه فی بحارالأنوار، ۵۰/۷۳.

و از دیگر گنجها: اگر خواستی به کلماتی از گنجهای عرشی دست یابی، دعایی را بخوان که جبرئیل خندان و با بشارت برای پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آورد و آن کلمات و دعا را به عنوان هدیه از جانب خداوند متعال به پیامبرشصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم رساند و از دیگر گنجها: سیّد بن طاووسرحمه‌الله گوید: با سندهای ما به ابوجعفر بن بابویه از ابراهیم بن محمد بن حارث نوفلی نقل شده است که گفت: پدرم از خدمتگزاران امام محمد جواد بود مرا حدیث کرد وقتی مأمون دخترش را به ازدواج ایشان درآورد حضرت برای او چنین نوشت: برای هر زنی مهری از شوهرش می باشد و حق تعالی اموال ما را در آخرت ذخیره نموده است همچنان که اموال شما را در دنیا به شما داده و من مهریّه دختر ترا دعاهایی قرار می دهم که وسائل برای رسیدن به خواسته ها و حاجتها است و آن ادعیه و مناجاتی است که پدرم به من داده و به او از پدرش موسی بن جعفرعليه‌السلام و به آن حضرت هم از طریق پدرش امام جعفر صادقعليه‌السلام و به او هم از پدرش امام محمد باقرعليه‌السلام و به او هم از پدرش امام علی بن حسینعليه‌السلام رسیده و او هم از پدرش امام حسینعليه‌السلام و او نیز از برادرش امام حسنعليه‌السلام و آن بزرگوار هم از پدرش امیرالمؤمنین علی بن ابی طالبعليه‌السلام و او هم از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و رسول خدا هم از جبرییل دریافت نموده است و جبرییل به پیامبر گفت: یا محمد! پروردگار عزیز ترا سلام می رساند و می فرماید این کلیدهای گنجهای دنیا و آخرت است آنرا وسیله خود برای درخواستهایت قرار بده تا به مراد خود برسی و این دعاها را برای رسیدن به نیازهای دنیوی قرار نده که از بهره آخرت تو کم می شود، و آن دعاها ده وسیله است که بواسطه آنها درهای امور شگفت آور باز می شود و به سبب آنها تو به حاجات خود می رسی و این است نسخه آن دعاها:...

و أنت تجد نصوص الأدعیه فی کتاب الباقیات الصالحات للمحدث الجلیل الشیخ عباس القمیرحمه‌الله المطبوعه بهامش مفاتیح الجنان فراجعها.

الکنز فی الروایات یطلق علی أشیاء و امور

اشاره

و اعلم یا بنی، إنّ الکنز قد یطلق فی الروایات علی أشیاء و اُمور:

کان تحته کنز لهما منها: ما ورد فی خبر علی بن أسباط قال: سمعت أباالحسن الرضاعليه‌السلام یقول: کان فی الکنز الذی قال اللّه عزوجل: «و کان تحتَه کنزٌ لهما»(۱) کان فیه: «بسم اللّه الرّحمن الرّحیم». عجبتُ لِمن أیقن بالموت کیف یفرح و عجبتُ لمن أیقن بالقَدَر کیف یحزَن و عجبت لمن رأی الدنیا و تقلّبها بأهلها کیف یرکن إلیها؟! و ینبغی لمن عَقَل عن اللّه أن لا یتّهم اللّه فی قضائه و لا یستبطئه فی رزقه. فقلتُ: جُعلت فِداک! أرید أن أکتبه. قال: فضرب و اللّه یدَه إلی الدواه لیضعها بین یدی فتناولت یده فقبّلتها و أخذتُ الدواه فکتبته.(۲)

و روی نحوها الشیخ بسنده المعتبر فیالتهذیب ۹/۲۷۶ و نقل عنه فی وسائل الشیعه ۲۶/۹۹، ح۹.

لا حول و لا قوه إلا بالله

و منها: ما ورد عن أبیعبداللّهعليه‌السلام عن أبیهعليه‌السلام عن آبائهعليهم‌السلام قال: قال رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : من تظاهرت علیه النعم فَلْیَقُل: «الحمدللّه رب العالمین»، و من ألحّ علیه الفقر فلیُکثِرْ مِن قول: «لاحول و لاقوه إلّا باللّه العلیّ العظیم». فإنّه کنز من کنوز الجنه و فیه شفاء من اثنین و سبعین داءً أدناهم الهمّ.(۳)

_________________________

۱- ۱. سوره الکهف /۸۲.

۲- ۲. الکافی ۲/۵۹، ح۹.

۳- ۳. وسائل الشیعه ۷/۱۷۵، ح۷.

و متن این دعاها را در کتاب باقیات الصالحات محدث بزرگوار مرحوم آقای حاج شیخ عباس قمیرحمه‌الله ، چاپ شده در حاشیه مفاتیح الجنان می یابی، پس به آن کتاب شریف مراجعه کن. و بدان پسرم، که گنج در روایات به اموری اطلاق شده است: از جمله آنها: طبق آن چه در خبر علیّ بن اسباط آمده آن است که وی می گوید از امام رضاعليه‌السلام شنیدم که فرمود: در داخل گنجی که خداوند عزّوجلّ می فرماید: «و در زیر آن دیوار گنجی برای آن دو کودک یتیم بود»، چنین نوشته شده بود: به نام خداوند بخشنده مهربان. در شگفتم از کسی که یقین به مرگ دارد چگونه شادمان است، و تعجّب می کنم از کسی که قضا و قدر الهی را باور کرده است چرا غمناک می شود، و در تعجّبم از کسی که دنیا و دگرگونی آن را نسبت به اهلش می بیند چگونه به آن اعتماد می کند؟! و سزاوار است کسی که تقوای الهی دارد خدا را در تقدیر و روزی رسانیش متّهم نکند. علیّ بن اسباط گوید به امام عرض کردم: جانم فدای شما! می خواهم این مطلب را بنویسم. به خدا قسم حضرت با دست خود مُرکّب را برداشت تا آن را در مقابل من بگذارد، که من دستِ آن حضرت را گرفتم و بوسیدم و مرکّب را از دست حضرت گرفتم و این حدیث را نوشتم.

شبیه همین خبر را شیخ طوسیرحمه‌الله با سندِ معتبر خود در کتاب تهذیب، ج۹، ص۲۷۶ روایت کرده و در کتاب وسائل الشّیعه، ج۲۶، ص۹۹، حدیث۹ هم به نقل از تهذیب آمده است.

و از جمله: آن که امام صادقعليه‌السلام از پدرش و از پدران بزرگوارشعليهم‌السلام و آنها از پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نقل کرده اند که آن حضرت فرمودند: کسی که نعمت های الهی به او روی می آورد بگوید «الحمدللّه ربّ العالمین»؛ و چنان چه کسی از فقر به ستوه آید، بسیار بگوید: «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ اِلّا بِاللّه الْعَلّیِ الْعَظیم». که همانا این ذکر گنجی از گنجهای بهشت است و در آن شِفایِ هفتاد و دو درد است که کم ترین آنها غم و اندوه می باشد.

و منها: ما رواها البرقی بإسناده عن الحسن البصری قال: کنت مع أبی جعفرعليه‌السلام بمنی و قدمات رجل من قریش. فقال: یا أباسعید، قُمْ بنا إلی جنازته. فلمّا دخلنا المقابر، قال: ألا اُخبرکم بخمس خصال هی من البِرّ، و البرّ یدعو إلی الجنه؟ قلت: بلی، قال: إخفاء المصیبه و کتمانها، و الصدقه تعطیها بیمینک لاتعلم بها شمالک، و بِرّ الوالدین فإنّ برّهما للّه رضیً، و الإکثار من قول: «لاحول و لا قوه إلّا باللّه العلیّ العظیم» فإنّه من کنوز الجنه، و الحبّ لِمحمد و آل محمد (صلّی اللّه علیه و علیهم أجمعین).(۱)

و منها: مارواها البرقی عن یونس عن عمرو بن جمیع رفعه قال: قال سلمان الفارسی رضوان اللّه علیه: أوصانی خلیلی بسبعه خصال لا أدَعُهنّ علی کلّ حال: أوصانی أن أنظر إلی من هو دونی و لا أنظر إلی من هو فوقی، و أن أحبّ الفقراء و أدنو منهم، و أن أقول الحقّ و إن کان مرّا، و أن أصل رَحِمی و إن کانت مُدْبِرهً، و لا أسال الناسَ شیئا، و أوصانی أن أُکثِرَ مِن قول «لا حول و لا قوه إلّا باللّه العلّی العظیم»، فإنّها کنز من کنوز الجنه.(۲)

و منها: قال الإربلی: قال مالک بن أنس: قال جعفرعليه‌السلام یوما لسفیان الثوری: یا سفیان، إذا أنعم اللّه علیک بنعمه فأحببت بقاءها، فأکثِر مِن الحمد و الشکر علیها؛ فإنّ اللّه عزوجل قال فی کتابه العزیز: «لئن شکرتم لأزیدنّکم»(۳) . و إذا استبطأت

_________________________

۱- ۱. المحاسن ۱/۷۱، ح۲۷.

۲- ۲. المحاسن ۱/۷۴، ح۳۴.

۳- ۳. سوره ابراهیم /۷.

و از جمله: روایتی است که برقی با سند خود از حسن بصری نقل نموده است که وی گوید: با امام باقرعليه‌السلام در سرزمین مِنی بودم که مردی از قریش فوت کرد. حضرت فرمود: ای ابوسعید [کنیه حسن بصری است]، برخیز با هم به تشییع جنازه او برویم. وقتی داخل قبرستان شدیم حضرت فرمود: آیا به شما خبر ندهم از پنج فضیلت که در زمره نیکی هاست و نیکی انسان را به بهشت می رساند؟ گفتم: بفرمائید. حضرت فرمود: پنهان کردن مصیبت و کتمانِ آن، صدقه در حالی که آن را وقتی با دست راست خود عطا کردی دست چپ تو نفهمد، نیکی به پدر و مادر که نیکی به آنها باعث رضایت خداست، زیاد گفتن ذکرِ «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ اِلّا بِاللّه الْعَلّیِ الْعَظیم» که این ذکر از گنجهای بهشت است و دوستی پیامبر و خاندان آن حضرت که خداوند به آن حضرت و همه خاندان وی درود و رحمت فرستد.

و از جمله: روایتی است که برقی از عمروبن جمیع مرفوعا نقل کرده است که وی گوید: سلمان فارسی (رضوان اللّه علیه) می گفت: دوست من (یعنی پیامبر اسلامصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) هفت خصلت را به من سفارش نمود که آن ها را در هیچ حالی ترک نمی کنم: پیامبر مرا توصیه کرد به شخصی که از نظر مالی از من پایین تر است نگاه کنم و به کسی که از نظر مالی از من بالاتر است نگاه نکنم، فقرا را دوست داشته باشم و به آنها نزدیک شوم، حقّ را بگویم اگر چه تلخ باشد، با خویشانم صله رحم کنم اگرچه آنها به من پُشت کنند، از مردم چیزی نخواهم، و توصیه نمودند که بسیار بگویم ذکرِ «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ اِلّا بِاللّه الْعَلّیِ الْعَظیم» را که گنجی از گنجهای بهشت است.

و از جمله: حدیثی است که اِربلی از مالک بن انس نقل کرده می گوید: امام جعفر صادقعليه‌السلام روزی به سفیان ثوری فرمود: ای سفیان، زمانی که خداوند به تو نعمتی داد و دوست داری که آن نعمت برایت باقی بماند، خدا را به خاطر آن نعمت، سپاس و شکر فراوان کن که خداوند عزّوجلّ در کتاب عزیزش می فرماید: «اگر سپاسگزاری کردید برای شما نعمت خود را زیاد می کنم»؛ و اگر

الرزق فأکثِرْ مِن الاستغفار؛ فإنّ اللّه عزوجل قال فی کتابه: «استغفروا ربّکم إنّه کان غفّارا یُرسِلِالسماءَ علیکم مِدرارا و یُمْدِدْکم بأموال و بنین...» -یعنی فی الدنیا-«و یجعلْ لکم جنّاتٍ»(۱) فی الآخره. یا سفیان، إذا حَزَنک أمرٌ من سلطان أو غیره فأکثِرْ من قول «لا حول و لا قوّه إلّا باللّه العلی العظیم»، فإنّها مفتاح الفرج و کنز من کنوز الجنه».(۲)

العجب لمن فزع من أربع کیف لا یفزع إلی أربع و منها: ما رواها الصدوق بإسناده عن أبیعبداللّهعليه‌السلام قال: عَجِبْتُ لمن فَزع من أربعٍ کیف لا یَفْزَع إلی أربعٍ: عجبتُ لمن خاف العدوَّ کیف لایفزع إلی قوله تعالی: «حَسْبُنا اللّه و نعم الوکیل»(۳) ؟! فإنی سمعت اللّه عزوجل یقول بِعَقِبها: «فانقلبوا بنعمه من اللّه عزوجل و فضلٌ لم یَمْسَسْهُم سوءٌ»(۴) ، و عجبت لمن اغتمّ کیف لایفزع إلی قوله تعالی: «لا إله إلّا أنت سبحانک إنّی کنت من الظالمین»(۵) ؟! فإنّی سمعت اللّه عزوجل بعقبها: «فاستجبنا له و نجّیناه من الغمّ و کذلک نُنْجِی المؤمنین»(۶) ، و عجبت لمن مُکر به کیف لایفزع إلی قوله تعالی: «و اُفوِّض أَمری إلی اللّه إنّ اللّه بصیرٌ بالعباد»(۷) ؟! فإنّی سمعت اللّه عزوجل یقول بعقبها: «فَوَقاه اللّه سیئاتِ ما مکروا»(۸) ، و

_________________________

۱- ۱. سوره نوح /۱۲-۱۰.

۲- ۲. کشف الغمّه ۳/۱۵۴، مطالب السؤول ۲/۵۶، أورده ابن حمدون فی التذکره الحمدونیه ۱/۱۱۳، الراغب فی المحاضرات ۲/۴۶۷، الذهبی فی السیر ۶/۲۶۱.

۳- ۳. سوره آل عمران /۱۷۳.

۴- ۴. سوره آل عمران /۱۷۴.

۵- ۵. سوره الأ نبیاء /۸۷.

۶- ۶. سوره الأ نبیاء /۸۸.

۷- ۷. سوره غافر /۴۴.

۸- ۸. سوره غافر/۴۵.

ای فرزندم؛ گنج سوّم امیرالمؤمنین علی بن ابیطالبعليه‌السلام می باشد (که در ۱۳ رجب در حالی که سی سال از واقعه عام الفیل گذشته بود به دنیا آمد و در ۲۱ ماه رمضان سال ۴۰ هجری به شهادت رسید) آن حضرت جانشین بلافصل پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و برادر و وصّی و داماد وی و شوهر دختر رسول خدا فاطمه زهراعليها‌السلام سرور زنان عالم می باشد. و دارای ولایت تکوینی و تشریعی است و او به منزله نفس رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم است به دلالت آیه شریفه مباهله با این فرق که حضرت محمّدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آخرین نفر از پیامبران الهی است ولی حضرت علی اوّلین امام از امامان معصوم و پدر آن بزرگواران می باشد.

و در روایتی آمده است که پیامبر خدا در حالی که نزدیک وفاتشان بود فرمودند: ای مردم این علیّ بن ابیطالب گنج خدا در این روزگار و آینده است کسی که امروز و آینده او را دوست بدارد و ولایت وی را برگزیند. پس به عهد و پیمانی که از جانب خدا بر عهده اوست وفا نموده است و آنچه را که خدا بر او واجب کرده ادا نموده است و کسی که با او امروز و بعد از این دشمنی نماید روز قیامت در حالی که عذری برای او نیست در نزد پروردگارش محشور می شود در حالی که کور و لال است و در نزد خداوند دلیل و حجتی ندارد.

شیخ صدوق - رحمت و رضوان الهی بر او باد- با سندهای خود از حضرت علیّ بن ابیطالبعليه‌السلام روایت نموده است که پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به او فرمود:

ای علی برای تو در بهشت گنجی است و تو صاحب دو مهم آن هستی.

در امالی شیخ صدوق اضافه به این جملات عبارت دیگری را در ادامه حدیث آورده است و آن این است: و پیروان تو به عنوان حزب خدای عزّوجّل شناخته می شوند.

شیخ صدوق در ذیل این حدیث در تفسیر «گنج در بهشت» که در این روایت آمده است دو وجه ذکر می کند:

الأوّل: إنّهعليه‌السلام مفتاح نعیمها.

الثانی: قال: و قد سمعت بعض المشایخ یذکر أنّ هذا الکنز هو ولده المحسنعليه‌السلام و هو السّقط الذی ألقته فاطمهعليها‌السلام لمّا ضغطت بین البابین.

و قال فی تفسیر «ذو قرنیها»: إنّ قرنین هما الحسن و الحسین علیهماالسلام ، أو المراد بهما قرنیالدنیا؛ أی: شرقها و غربها و أنّک الحجه علیها.

راجع لتفصیل کلامه إلی کتابه معانیالأخبار/ ۲۰۶ و ۲۰۷.

و قال علیعليه‌السلام : أنا کنزُ الغِنی.(۱) و قال أیضا: أنا کنز ملهوف.(۲)

بنیّ، علیک بالتمسک بحبل ولایته و إمامته، و هو حبل اللّه المتین و صراطه المستقیم و باب مدینه علم النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، و هو الحقّ کما قال النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : «الحقّ مع علیٍ و علیٌّ مع الحقِّ لا یفترقان حتّی یردا علیَّ الحوض».(۳)

و هو الجنه کما قال النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : «علیٌّ قسیمُ النارِ».(۴)

بنیّ، علیک بحبِّ مَن تولّاه مِن شیعته و موالیه(۵) و البراءه ممَّنْ عاداه مِن مخالفیه و غاصبی حقوقه. فاعلم أنّک إن نصرت علیّا فاللّه هو ناصرک، و إن خذلته فاللّه هو خاذلک -أعیذک باللّه من ذلک- و الوجه فی ذلک هو دعاء النبی المستجاب قطعا فی

___________________________

۱- ۱. الفضائل ۱/۸۰ لشاذان بن جبرئیل القمی، و نقل عنه فی کتاب «فاطمه الزهراء آیه عظمه اللّه» /۱۷۰.

۲- ۲. نوادر المعجزات /۱۱۲ ح۱۲ للطبری الإمامی، الطبعه الحدیثه.

۳- ۳. الخصال، /۵۵۹، المناقب، ۲/۲۶۰، کشف الغمه ۱/۱۴۴، بحارالأنوار، ۲۹/۱۶، ۳۱/۳۲۴، ۳۸/۲۸.

۴- ۴. المناقب ۲/۹، بحارالأنوار، ۳۹/۲۰۴، ۴۰/۱۷۶.

۵- ۵. فی هذا المجال راجع کتابیالمطبوع «ألف حدیث فی المؤمن».

اوّل: این که حضرت علیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم کلید نعمت های بهشت است.

دوّم: همان طوری که من از بزرگان شنیده ام آن گنج فرزندش محسن می باشد که او همان جنینی بوده که از حضرت فاطمهعليها‌السلام سقط شد آن زمان که حضرت فاطمهعليها‌السلام در فشار بین دو در (در و دیوار) قرار گرفت.

و شیخ صدوق در تفسیر «صاحب دو مهم» گفته است که مراد امام حسن و امام حسینعليها‌السلام می باشند و یا این که منظور دو طرف دنیا یعنی مشرق و مغرب می باشد و این که تو حجّت بر عالم دنیا می باشی، که مفصّل کلام شیخ صدوق را می توانی در کتابش معانی الاخبار ص۲۰۷ و ص۲۰۶ ببینی.

در حدیث دیگری از حضرت علیعليه‌السلام نقل شده است که آن حضرت فرمودند: من گنج بی نیازی هستم. و همچنین آن حضرت فرموده است: من گنج آن کَسَم که فریاد خواهد و او را اندوه رسیده باشد.

فرزندم بر تو باد به ولایت و امامت این بزرگوار چنگ زنی که او ریسمان محکم خدا و راه مستقیم الهی و درب شهر علم و دانش پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می باشد؛ و اوست حقّ همان طوری که پیامبر فرموده است: «حق با علی است و علی با حق است و این دو از هم جدا نمی شوند تا روز رستاخیز در حوض کوثر بر من وارد شوند».

و در حقیقت بهشت خودِ حضرت علیعليه‌السلام است؛ همان طوری که پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: «علیعليه‌السلام قسیمِ (نقطه مقابل) آتشِ جهنم است».

فرزندم بر تو باد به دوستی کسانی که آن حضرت را دوست دارند که همان شیعیان و پیروان آن حضرت می باشند. و بر تو باد به برائت از دشمنان آن حضرت که همان مخالفان آن امام و غصب کنندگان حقوقش می باشند. پس بدان که اگر یاور حضرت علیعليه‌السلام باشی همانا خدا یاور توست و اگر آن حضرت را رها کنی در حقیقت خدا ترا رها می کند؛ و دلیل این مطلب دعای مستجاب پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در روز یوم غدیرخم حیث قال بعد نصب أمیرالمؤمنینعليه‌السلام بالولایه و الخلافه: «من کنتُ مولاه فعلیٌّ مولاه. اللّهمّ وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله...» إلی آخره.

و اعلم أنّ مذهب أمیرالمؤمنینعليه‌السلام هو مذهب الشیعه الإمامیّه الاثنا عشریه، و هو المذهب الحقّ الوحید الفرید الذی قامت لحقانیته أدله و حجج و أمارات لا تعدّ و لا تحصی.

و أمّا السند القطعی لمذهبنا مذهب أهل البیتعليهم‌السلام الذی لا یمکن لأحدٍ أن یناقش فیه و فی دلالته هی مولاتنا فاطمه الزهراء بنت رسول اللّه و قره عینه و ثمره فؤاده، سیده نساء العالمین من الأوّلین و الآخرین سلام اللّه علیها (المولوده ۲۰ جمادیالثانیه خمسه أعوام بعد البعثه - المتوفاه شهیده فی ۱۳ إلی ۱۵ جمادیالاُولی أو ۳ جمادیالثانیه عام ۱۱)؛ فإنه قال رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فی حقّها غیر مرهٍ: «فاطمه بضعهٌ منّی. فمن أغضبها أغضبنی».(۱)

فاطمه الزهراءعليها‌السلام

و من المعلوم عند الجمیع بأنّ فاطمه الزهراء سلام اللّه علیها استشهدت بعد أبیها رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بشهور لأجل مصائب و محن وردت علیها من قبل الخلافه و السلطه الموجوده فی زمانها و التی کانت غاضبه علیها، و لذا وصّت بأن یدفنها أمیرالمؤمنینعليه‌السلام سرّا و لا یحضر أحد من غاصبی حقوقها فی تشییعها و دفنها کما

____________________________

۱- ۱. قد ذکرت مصادر هذه الروایه من بعض طرق العامه فی کتابی: موسوعه أحادیث أهل البیتعليهم‌السلام ۸/۲۵۴ فراجع ما حررته هناک.

عید غدیرخم است پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در حالی که حضرت علیعليه‌السلام را به عنوان جانشین خود نصب نمودند دعا کردند که هرکس تاکنون من پیشوای او بودم از این به بعد علی پیشوای اوست، خدایا اهل ولایت او را در کنف ولایت خود گیر، و با دشمنان وی دشمن باش. خدایا یاور یارانش باش و به خودشان واگذار کسانی که علیعليه‌السلام را یاری نکردند... تا آخر حدیث.

و بدان که مذهب حضرت امیرالمؤمنینعليه‌السلام همان مذهب شیعه دوازده امامی است. مذهبی که تنها و یگانه مذهب حق می باشد و برای حقانیتش دلائل و براهین و نشانه های بی شماری اقامه شده است.

و امّا سند قطعی مذهب ما که همان مذهب اهل بیتعليهم‌السلام است و سندی که برای کسی امکان ایراد و اشکال بر آن نیست در واقع یک نفر است و آن حضرت فاطمه زهراعليها‌السلام دختر رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و نور چشم آن حضرت و میوه دلش، سرور زنان عالمیان از اوّلین و آخرین می باشد (که آن حضرت در بیستم جمادی الثّانی سال پنجم بعثت به دنیا آمد و در ۱۳ إلی ۱۵ جمادی الاوّل و یا سوم جمادی الثّانی سال یازدهم هجری به شهادت رسید.)

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در شأن حضرت فاطمهعليها‌السلام بارها فرمودند: فاطمه پاره تن من است هر که او را به خشم آورد مرا به خشم آورده است.

و نزد همه معلوم و آشکار است که آن حضرت به شهادت رسید بعد از پدرش پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به فاصله چند ماه به دلیل مصیبت ها و آزارهایی که بر آن بزرگوار وارد شد از جانب حکومتِ وقت و حقّ آن حضرت غصب شد و به همین خاطر هم وصیّت نمود که حضرت علی او را در پنهانی دفن کند و در تشییع جنازه اش و هنگام دفنش یکی از آنهایی که حقوق وی را غصب نمودند حاضر نشوند

حدثنا التاریخ، و لم ترضَ عنهم، و معلوم أنّ غضبها من غضب اللّه و رضاها من رضا اللّه. و اعلم یابنیّ، أنّ لفاطمه سلام اللّه علیها حرمه عنداللّه تعالی و جاه عظیم فی الدنیا و الآخره، و لها حرمه عند أبیها رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بحیث یُقَبِّلُها کلّما دخلت هی علیه کما ورد فی الروایه،(۱) و لها حرمه عند بعلها أمیرالمؤمنینعليه‌السلام و عند أولاده الأئمه المعصومینعليهم‌السلام فإذا أردت حاجه فاطلبها من اللّه تعالی و اجعل واسطتک بینک و بین اللّه عزوجل و بین من له الولایه فاطمه الزهراء سلام اللّه علیها، و کذلک شفیعتک بینک و بین اللّه، و واسطتک بینک و بین بعلها و أولادها؛ فإنّهم یبجّلونها و یقدّسونها و لها مقام الشفاعه فی الدنیا و الآخره.

و قد ثبت عندی بطرق مختلفه أنّها مدفونه فی بیتها و هذا من أسرار آل محمدعليهم‌السلام . و إن وفقک اللّه لزیارتهاعليها‌السلام و زیاره أبیهاصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، فاقرأ زیارتها بعد زیاره أبیهاصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و أنت قائم فی حضره بیتها المعلوم حالیا أنّه فی خلف قبر رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بأقدام. و اسأل اللّه الرحمه و المغفره لی فی ذاک المکان الذی یعادل الجنه بل هو الجنه حقّا.

________________________

۱- ۱. سنن الترمذی ۵/۳۶۱، مستدرک الصحیحین ۳/۱۵۴ و ۱۵۹ من الطبعه القدیمه، جامع الأصول ۹/۱۲۷، ح۶۶۷۷، ذخائر العقبی /۴۱، الأدب المفرد /۱۴۱، للبخاری من الطبعه القدیمه، سنن البیهقی ۷/۱۰۱، بحارالأنوار ۳۷/۷۱ (۱۵/۶۰۵)، فضائل الخمسه ۳/۱۵۸، للفیروز آبادی، التاج الجامع للأصول ۵/۲۵۴.

همانطوری که تاریخ این حقیقت را گزارش کرده است و آن حضرت از آنان راضی نبود. و روشن است که خشم او خشم خدا و رضایتش رضایت خدا است.

و بدان ای فرزندم؛ فاطمه زهراعليها‌السلام در نزد خداوند متعال احترام ویژه و جایگاه بلندی در دنیا و آخرت دارد و در نزد پدرش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم . به طوری که پیامبر هر زمان دخترش بر او وارد می شد او را می بوسید چنانچه در روایت آمده است. و در نزد حضرت امیرالمؤمنینصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و فرزندانِ معصوم آن حضرتعليهم‌السلام هم این احترام و جایگاه مخصوص وجود دارد. پس هرگاه از درگاه خدا حاجتی داشتی آن را از خداوند بخواه و واسطه بین خود و خدای خود و ائمه معصومینعليهم‌السلام را فاطمه زهراعليها‌السلام قرار بده و به وی متوسّل شو، و او را شفیع بین خود و خدایت و واسطه بین خودت و امیرالمؤمنینعليه‌السلام همسر گرامیش و فرزندان معصومشعليهم‌السلام قرار ده. چون ایشان او را گرامی می دارند و بزرگ می شمارند و مقام شفاعت در دنیا و آخرت از آن اوست.

و برای من از راه های گوناگون ثابت شده است که آن حضرت در خانه خودش دفن شده است، و این از اسرار آل محمدعليهم‌السلام می باشد.

و اگر خدا به تو توفیق زیارت آن حضرتعليها‌السلام و زیارت پدرشصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را عطا فرمود، زیارت آن حضرت را بعد از زیارت پدرش در حال ایستاده در کنار خانه اش که فعلاً مشخّص است و در چند قدمی پشت قبر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم واقع شده بخوان. و از خدا در آن مکان که معادل بهشت بلکه بهشت واقعی است برای من رحمت و آمرزش بخواه.

ثم اخرج إلی البقیع الغَرقد وزُر أولادها الأئمه الهداه الأربع المدفونین فیه.

و فی شأن أولادها -و هم الأئمه المعصومون من أهل البیتعليهم‌السلام - قال أمیرالمؤمنینعليه‌السلام : فیهم کرائمُ القرآن و هم کنوز الرحمن. إنْ نَطَقُوا صَدَقُوا و إنْ صَمَتُوالم یُسْبَقُوا، الخطبه.(۱)

الإمام الحسن المجتبیعليه‌السلام

یا بنیّ، و اعلم أنّ الإمام بعد أمیرالمؤمنینعليه‌السلام هو نجله الإمام الحسن المجتبیعليه‌السلام السبط الأکبر (المولود فی النصف من شهر رمضان عام ۳ و المستشهد مسموما فی ۷ أو ۲۸ صفر عام ۵۰ هجریا) الذی سمّه معاویه - علیه الهاویه - علی ید جَعْدَه بنت أشعث بن قیس و هی زوجه الإمام ممّا أدی إلی لفظ کبده الشریف فی الطشت، کما أفصحت بذلک الروایات التاریخیه(۲) و استشهدعليه‌السلام و ذهب إلی جوار ربّه و للإلتحاق بجده و أمّه و أبیه.

و اعلم أنّ والده أمیرالمؤمنینعليه‌السلام أوّل مظلوم ظلم فی الإسلام و ظلامته هی اغتصاب الخلافه منه و من ولده علیه وعليهم‌السلام التی هی میراثهم الشّرعیّ الذی یرثه الأئمهعليهم‌السلام کابرا عن کابر، و قد ورثه الحسنعليه‌السلام من أبیه؛ و هو أیضا من المظلومین. فعلیک بالدفاع عنه و عن والده و التذکیر بما وقع علیهما بأی مناسبه

_________________________

۱- ۱. نهج البلاغه، الخطبه ۱۵۴، و رواها الآمدی فی غررالحکم، ح۱۰۰۶۲.

۲- ۲. راجع فی هذالمجال إلی الرّساله التی کتبها بالفارسیه المحقق الجلیل جویا جهانبخش باستدعاء منّی. و قد سماها «حکایت اخگر الماس ریزه ها» و طبعتها عام ۱۳۸۴ش دارالنشر «دلیل ما» بقم المقدسه. فالمؤلف جمع فیها النصوص الروائیه و التاریخیه و أثبت فیها أنّهعليه‌السلام رأی کبده فی الطشت.

سپس از مسجدالنّبی به سوی بقیع نورانی بیرون رو و چهار امام هدایتگر مدفون در آنجا را که فرزندان حضرت فاطمهعليها‌السلام هستند زیارت کن.

و در شأن فرزندان حضرت زهراعليها‌السلام که همان پیشوایان معصوم از اهل بیت پیامبرند، حضرت امیرالمؤمنینعليه‌السلام می فرمایند: «درباره آنان آیات ویژه قرآن نازل شده است و آنان گنجهای خداوند رحمان می باشند که اگر سخن بگویند راست بگویند و اگر سکوت کنند کسی در سخن گفتن به آنها پیشی نمی گیرد...»

ای فرزندم، بدان که امام بعد از حضرت امیرالمؤمنینعليه‌السلام فرزند آن بزرگوار سبط اکبر امام حسن مجتبیعليه‌السلام می باشد (که آن حضرت در نیمه ماه رمضان سال سوّم هجری در مدینه به دنیا آمد و در هفتم یا ۲۸ صفر سال ۵۰ هجری مسموم و شهید شد.) امام حسنعليه‌السلام سبط اکبر پیامبر اسلام را معاویه (که جایگاهش دوزخ باد) به دست زن آن حضرت جَعْدَه دختر أشعث بن قیس به شهادت رساند؛ و به حدّی سمّ در بدن امام اثر نمود که آن حضرت پاره های جگر خود را داخل طشتی ریخت و مشاهده کرد و این واقعیّتی است که روایات تاریخی به آن اعتراف دارند. و امام با این حال از دنیا رحلت کرد و به جوار رحمت پروردگارش و زیارت جدّش و مادر و پدرش شتافت.

و بدان که پدرش امیرالمؤمنینعليه‌السلام اوّلین مظلوم در اسلام است؛ و مظلومیّت در واقع ارثی است که امامان معصومعليهم‌السلام از همدیگر می برند و این موضوع را امام حسنعليه‌السلام از پدرشعليه‌السلام به ارث بُرد. آن حضرت درنهایتِ مظلومیّت قرار داشت؛ لذا توصیه می کنم که از مقام و مظلومیّت او و پدرش و آن چه برایت نوشتم که امام حسنعليه‌السلام جگرش را در داخل طشت دید در هر مناسبتی یاد کنی و دفاع نمایی.

کانت. و لا سیما التذکر بما کتبت لک من أنّهعليه‌السلام رأی کبده فی الطشت.

و التحق الإمام الحسن المجتبیعليه‌السلام بالرفیق الأعلی مظلوماً و شهیدا و دفن فی البقیع بعد منعهم من دفنه فی حجره رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم التی ورثها من أمّه فاطمه الزهراءعليها‌السلام و هی ترثها من أبیها رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم .

و اعلم أنّ له کرما یختص به و هو کریم أهل البیتعليهم‌السلام . فإنْ کانت لک حاجه، فاسأل اللّه تعالی من طریقه و بشفاعته، تصل إلیها إن شاءاللّه تعالی؛ فهو یکافئ و یجازی کلَّ مَنْ ذکره و خدمه و عظّمه جزاءً سریعا عاجلاً. و أنا جرّبت ذلک مرارا فی حیاتی یاولدی و حظیت بالمکافئه.

الإمام الحسین الشهیدعليه‌السلام

یا بنیّ، و اعلم أنّ الإمام بعده هو أخوه الإمام الحسین بن علی سیدالشهداءعليه‌السلام (المولود ۳ أو ۵ شعبان عام ۴ و المقتول(۱) شهیدا فی الیوم العاشر من محرم الحرام عام ۶۱). و له من بین الأئمه خصائص و فضائل:

منها: أنّ کلّهم سفن النجاه و لکن سفینه الحسین مجراها علی اللجج الغامره أسرع(۲) .

و منها: أن تربته أمان من کلِّ خوف و شفاء من کلِّ داءٍ -و أنا قد جرّبت هذا الأمر مرارا فی حیاتی- فلا تشک فیه أبدا.

و منها: أن تحت قبته استجابه الدعاء و قد جربت هذا الأمر أیضا مرارا فی

_______________________

۱- ۱. قد کتبت فی مقتله کتابی المطبوع «یوم الطّفّ».

۲- ۲. الخصائص الحسینیه /۵.

و امام حسن مجتبیعليه‌السلام در این حالت به لقاء اللّه پیوست و در قبرستان بقیع دفن شد.

و این بعد از آن بود که نگذاشتند آن حضرت را در کنار قبر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و در آن حجره و جایگاهی که از طریق مادرش فاطمه زهراعليها‌السلام از پیامبر به او ارث می رسید دفن کنند.

بدان که برای امام حسنعليه‌السلام کرم و بخشش خاصّی است و آن حضرت کریم اهل بیت پیامبرعليهم‌السلام می باشد. اگر حاجتی به درگاه خدا داشته باشی، از طریق او و با شفاعتش از خدا بخواه و چنانچه خواستِ خدا باشد به خواسته ات می رسی؛ که خداوند متعال هرکسی را که به یاد امام حسنعليه‌السلام باشد و خدمتگزار وی باشد و آن حضرت را بزرگ شمارد، پاداش سریع و اجر جزیل عطا فرماید. فرزندم، این موضوع را من بارها تجربه کرده ام و از آثار و برکاتش بهره مند شده ام.

فرزندم، بدان که امام بعد از آن حضرت برادرش امام حسینعليه‌السلام فرزند حضرت علیعليه‌السلام سیّدالشهداء می باشد (که در سوّم یا پنجم شعبان سال چهارم هجری متوّلد شد و در روز دهم محرّم سال ۶۱ هجری به شهادت رسید.)

امام حسینعليه‌السلام در بین امامان معصومعليهم‌السلام دارای ویژگی های منحصر به فردی است و همین طور فضائل مخصوصی را داراست که از جمله آنها این است که:

با این که همه آن بزرگواران کشتی های نجات انسان هایند، ولی کشتی امام حسینعليه‌السلام بر موجهای بلند و خطرناک سریع تر حرکت می کند.

و دیگر این که خاک مرقد آن حضرت ایمنی بخش از هر ترس و شفاء برای هر درد است -و این حقیقت را من بارها در زندگیم تجربه کرده ام- پس هرگز دراین باره شک به خود راه مده.

و این که در زیر گنبد حَرَمِ آن حضرت دعا مستجاب است، و این موضوع را نیز بارها در زندگیم تجربه کرده ام،

حیاتی، فلا تشک فیه أبدا فإن وفقک اللّه زیارته فی مدینه کربلاء المقدسه، فلا تنسانی أن تطلب المغفره و الرحمه لی.

و منها: أنّ الأئمهعليهم‌السلام من بعده کلّهم من ذریته علیه وعليهم‌السلام

و اعلم یا بنیّ، أن الحسینعليه‌السلام سریع الإجابه. فإن کان لک حاجه إلی اللّه تعالی فتوسّل بالحسینعليه‌السلام ، یقض اللّه حاجتک سریعا عاجلاً قریبا إن شاء اللّه تعالی.

و أن اللّه تعالی یحبّ أن یقیم مجلس عزاء الحسین إلی یوم القیامه. فعلیک أن تقیم مجلس عزائه مادمت حیّا؛ لأنّه تفیدک فی الدنیا و الآخره. و اجعل سعیک فی هذه الإقامه من أفضل و أعظم ما عبدتَ اللّه به.

و اعلم أنّ زیارتهعليه‌السلام من أفضل العبادات بحیث لم تثبت لدیَّ عباده أفضل منها. فإن شئت أن تزوره فی کلِّ یوم فزره، و إن کنت نائیا عن مزاره، فزُره بزیاره عاشوراء المعروفه، فإنّها تکفی لزیارته من قریب و بعید فی کلِّ یوم، کما هو دَیْدَنی.

و اعلم أنّ من أعظم الکنوز هو البکاء علیهعليه‌السلام ، و الدمعه التی جرت من أجله تطفی نار الجحیم، و هی عنداللّه تعادل التوبه المقبوله، و حینَ جریان الدمعه و بعدها یکون دعائک مستجابا ببرکتها، فلا تغفُل عن البکاء علیه.

و إن ترد أفضل من ذلک، فاذکر مصائبه حتّی یبکی الناس، و أبک أنت أیضا معهم؛ فإنّ ذکر مصائبه کذلک من أفضل الأعمال. فاسع لتسجّل اسمک فی قائمه الذاکرین لمصائبهعليه‌السلام ، و اکتب اسمک فی قائمه المقیمین لتعزیتهعليه‌السلام حتّی تفیدک فی الآجله و العاجله.

لذا در این باره تردید به خود راه مده، پس اگر خداوند توفیق زیارت آن حضرت را در شهر مقدّسِ کربلا به تو عنایت کرد برای من طلب رحمت و آمرزش کُن.

از دیگر ویژگی های آن حضرت این است که امامان معصومعليهم‌السلام که بعد از او هستند همه از فرزندان و نسلِ آن امام می باشند.

بدان فرزندم که امام حسینعليه‌السلام زود اجابت می کند کسانی را که به آن حضرت توسّل پیدا کنند. پس اگر حاجتی به درگاه خدای متعال داری، متوسّل به آن حضرت شو که خداوند به زودی حاجت تو را برآورده می کند. ان شاء اللّه تعالی.

و خداوند برپا داشتن مجالس ماتم و عزای امام حسینعليه‌السلام را دوست دارد که تا روز قیامت اقامه شود؛ لذا بر تو باد به برپائی مجلس عزای آن حضرت تا زمانی که زنده هستی به خاطر این که این موضوع تو را در دنیا و آخرت فایده می بخشد؛ و سعی و تلاش خود را در اقامه عزای آن حضرت از بهترین و بالاترین عبادات محسوب کن.

و بدان که زیارت مرقد امام حسینعليه‌السلام از بهترین عبادت ها محسوب می شود، به طوری که در نزد من عبادتی بالاتر از آن ثابت نشده است. پس اگر خواستی آن حضرت را هر روز زیارت کنی؛ و اگر از مزار آن امام دور باشی، با زیارت عاشورای معروفه زیارت نما و این زیارت نامه ای است که می توان با آن امام حسینعليه‌السلام را از دور و نزدیک و در هر روز زیارت نمود، همان طوری که سیره و روش من است.

و بدان که از بزرگ ترین گنجها گریه بر امام حسینعليه‌السلام است که گریه و اشک جاری بر او می تواند آتش سوزان جهنّم را خاموش کند، و اشک برای آن حضرت در نزد خداوند معادل توبه مقبول می باشد، و در زمان جاری شدن اشک و بعد از آن دعایت به برکت اشک و گریه بر آن حضرت مستجاب است. پس از گریه بر آن حضرت غفلت نکن.

و اگر بالاتر و بهتر از این را می خواهی مصائب آن حضرت را برای مردم بخوان تا گریه کنند و تو نیز با آنان گریه کن که ذکر مصائب آن حضرت نیز از بهترین اعمال به شمار می آید. پس سعی کن نام خودت را در زمره ذاکران مصائب آن حضرت ثبت کنی و همین طور در گروه برپا کنندگان عزای آن حضرت قرار دهی، تا در آینده دور و نزدیک به آثار و برکات و فوائد آن برسی.

الإمام علی بن الحسین السجادعليه‌السلام

و الإمام من بعده هو ولده علی بن الحسینعليه‌السلام سیّدالساجدین و زین العابدین و تاج البکّائین (المولود ۱۵ جمادیالثانیه أو ۹ شعبان عام ۳۸ و المستشهد مسموما فی ۱۲ أو ۲۵ محرم الحرام عام ۹۵) الذی بکی علی أبیه أکثر من ثلاثین عاما و أحیی المذهب بعد استشهاد أبیهعليه‌السلام .

و قد ورّث لنا کنزا خفیّا من کثره ظهوره و اشتهاره و هو أدعیته المجموعه تحت عنوان «الصحیفه السجادیه»، و هو زبور آل محمد و اُخت القرآن. و فیها أدعیه کثیره قد جرّبتُ بعضها فنجحت و وُفّقت. فلا تغفل من هذا الکنز الذی بجوارک و ادع اللّه به. و اشتهار هذه الصحیفه یغنینا عن أسنادها، و لکن مع ذلک لها أسناد صحاح وصلت إلینا بواسطه أعلام الطائفه الحقّه.

کما أنّه قد ورّث لنا کنزا آخرا یسمی ب_ «رساله الحقوق»، و فیه أیضا منافع و دررٌ و جواهر جمه. فعلیک بمطالعتها و استخراجها.

الإمام محمد بن علی باقر العلومعليه‌السلام

و الإمام من بعده هو ولده الإمام محمّد بن علیعليه‌السلام باقر علم الأوّلین و الآخرین (المولود فی غره رجب أو ۳ صفر عام ۵۷ و المستشهد مسموما فی السابع من ذیالحجه عام ۱۱۴ هجریا) الذی أسّس لنا هو و ولده الفقه و اُصوله و قواعد الإستنباط، و کلّنا نُعّد من تلامذته و نجلس علی موائد علومه، و کلٌّ یستفیدون منها بقدر وسعهم و طاقتهم، و کلّنا عیاله و عیال ولده.

بل أخذ العامه منهعليه‌السلام قدرا کبیرا من مسائلهم فی باب الحج، کما رووا عنهعليه‌السلام فی أبواب فقهیه أخری.

و امام بعد از او فرزندش علیّ بن الحسینعليه‌السلام سرور سجده کنان و زینت عبادت کنندگان و تاج افتخار گریه کنان است (در ۱۵ جمادی الثّانی یا ۹ ماه شعبان سال ۳۸ به دنیا آمد و در ۱۲ یا ۲۵ محرّم الحرام سال ۹۵ به زهر جفا مسموم و شهید شد). آن حضرت در عزای پدر گرامیش بیش از سی سال گریه کرد و زنده کننده مذهب بعد از شهادت پدرش بود.

آن امام بزرگوار برای ما گنجی را به ارث گذاشت که از فرط آشکاری و شهرت، پنهان است. آن همان دعاهای گردآوری شده حضرت است که «صحیفه سجّادیه» نام دارد و زبور آل محمّدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و خواهر قرآن است. در این کتاب دعاهای زیادی است و من بعضی از این دعاها را خوانده ام و آثار و برکات آنها را دیده و تجربه کرده ام. پس از این گنجی که در نزد توست غافل مباش و با آن خدا را بخوان. البته شهرت این کتاب ما را از این که به اسناد آن بپردازیم بی نیاز می کند، ولی با این حال سندهای صحیحی را که به آن حضرت منتهی می شود و به وسیله علمای شیعه امامیّه به دست ما رسیده است در اختیار داریم.

همچنین آن بزرگوار گنج دیگری را برای ما به ارث گذاشته است که «رساله حقوق» نامیده می شود که در این کتاب نیز مروارید و جواهر و گوهرهای گرانبهایی از معارف وجود دارد. از مطالعه این کتاب و استخراج جواهرات آن نیز غافل مشو.

و امام بعد او فرزندش امام محمّد باقرعليه‌السلام شکافنده دانش اوّلین و آخرین است. (در اوّل ماه رجب یا سوم ماه صفر سال ۵۷ هجری به دنیا آمد و در هفتم ذی الحجه سال ۱۱۴ هجری قمری بر اثر مسمومیّت به شهادت رسید). این امام بزرگوار و فرزندش برای ما علم فقه و اصول و قوانین استنباط احکام شرعی را بنا نهادند و همه ما از شاگردان آن حضرت به شمار می آییم و بر سر سفره علوم و دانش های آن امام نشسته ایم. و هرکس به اندازه توانایی و ظرفیّت خود از علم و دانش آن بزرگوار استفاده می کند و در واقع همه ما جزء خانواده علمی و معنوی او و فرزندش محسوب می شویم.

بلکه اهل سنّت نیز بسیاری از مسائل حج و غیر آن از مسائل فقهی را از وی گرفته اند و از او روایت می کنند.

الإمام جعفر بن محمد الصادقعليه‌السلام

و الإمام من بعده ولده الإمام جعفر بن محمّد الصادقعليه‌السلام (المولود ۱۷ ربیع الأول عام ۸۳ -و المستشهد مسموما فی ۲۵ شوال المکرم عام ۱۴۸). رئیس مذهب الإمامیه الحقّه، و هو شیخ الأئمهعليهم‌السلام و قد وصل المذهب إلینا بواسطته و واسطه أبیه الإمام الباقرعليه‌السلام ، و لهما فی حفظ المذهب و تبلیغه و ترویجه و تربیه التلامیذ و حفظ الحدیث عن طریق الرواه حقّ علی الشیعه لاینکره أحدٌ حتی انتسب المذهب إلیه، فعرف أتباعه بالجعفریه نسبه الی الإمام جعفر بن محمّدعليه‌السلام .


3

4

5

6

7

8