شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

۱۳ - خوشا به حال دخترداران!

۱۳- از قديم الأيام، در ميان اقوام مختلف، داشتن دختر سبب سر افكندگي در ميان خويش و اقوام بوده و هست منتهي با تفاوت و شدت و ضعف، از زنده بگور كردن گرفته تا مسايل ديگر؛

با اين فرهنگ و روحيه، تربيت و بزرگ كردن و شوهر دادن وو مادام العمر براي پدر و مادر، از مشكلات كمر شكن دوران عمراست، با اينكه دين مقدس اسلام براي احياء و شخصيت دادن به دختر و زن، دستورات و فرامين استثنائي و اختصاصي دارد، اما باز اين مشكلات و بار سنگين در گُرده والدين، سايه افكنده است، بدينجهت است كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در اين باره فرمايشاتي دارد كه ذيلًا مختصري از آنها را مي‌خوانيد.

۱ - أبان بن تغلب، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: البنات حسنات والبنون نعمة والحسنات يثاب عليها والنعمة يسأل عنها. دختران حسناتند و پسران نعمت، به حسنات ثواب مي‌دهند و از نعمت سؤال مي‌شود.«۲»

۲ - به پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم (تولد) دختري را مژده دادند (حضرت به روهاي اصحاب نگريست) و ناراحتي را در سيماي آنان ديد پس فرمود: مالكم؟ ريحانة أشمّها ورزقها علي اللَّه عزوجل. چه شده برايتان (چرا ناراحت شديد) ريحانه ايست مي‌بويم او را و روزي اش هم برخداي عزّ و جلّ است.«۳»

۳ - حمزة بن حمران، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: مردي پيش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و نزد او مرد (ديگري) بود، او را به مولودي خبر دادند، رنگ آن مرد تغيير يافت!، رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به او فرمود: مالك؟ قال: خير قال: قل، قال: خرجت والمرأة تمتخض

فأخبرت أنّها ولدت جارية، فقال له النبيصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : الأرض تقلّها والسماء تظلّها و اللَّه يرزقها، وهي ريحانة تشمّها، ثمّ أقبل علي أصحابه فقال من كانت له ابنة فهو مقروح، ومن كانت له ابنتان فيا غوثاه ومن كانت له ثلاث بنات وضع عنه الجهاد وكلّ مكروه، و من كانت له أربع بنات فيا عباد اللَّه أعينوه، يا عباد اللَّه أقرضوه، يا عباد اللَّه ارحموه.

چه شد برايت؟! گفت:

خير است، فرمود: بگو گفت: هنگام بيرون آمدن من، زنم را درد زايمان گرفته بود (كه الان) خبر دادند دختر زائيده است، رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: زمين او را بر مي‌دارد و آسمان بر او، سايه مي‌افكند و خدا روزي اش را مي‌دهد و او ريحانه ايست كه مي‌بوئي (تو چرا نا راحتي؟!) سپس رو به اصحاب كرد و فرمود: هركس يك دختر دارد، زخمدار است، و هركس دوتا دختر دارد، واغوثاه، و هركس سه دختر دارد، تكليف جهاد و همه كارهاي ناخوشايند، از او برداشته شده است و هر كس چهار دختر دارد اي بندگان خدا به او كمك كنيد، اي بندگان خدا به او قرض دهيد، اي بندگان خدا به او رحم نماييد!!.«۱»

۴ - روايت يكي از صادقينعليهما‌السلام است فرمود: إذا أصاب الرجل ابنة بعث اللَّه إليها ملكاً فأمرّ جناحه علي رأسها و صدرها و قال: ضعيفة خلقت من ضعف، المنفق عليها مُعانٌ إلي يوم القيامة. زماني كه مردي داراي دختري شد، خداوند فرشته‌اي را به آن دختر مي‌فرستد و بال هايش را به و سر وسينه آن دختر مي‌كشد و مي‌گويد:

ناتوانيست از ناتواني آفريده شده است، خرج دهنده او، كمك كرده مي‌شود تا روز قيامت.«۲»

۵ - يحيي بن المساور، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: موسي بن عمران گفت: يا رب أيّ الأعمال أفضل عندك؟ فقال: حبّ الأطفال فإنّ فطرتهم علي توحيدي فإن أمتّهم أدخلهم برحمتي جنّتي. پروردگارا كدام عمل پيش تو بهتر است؟ فرمود: دوست داشتن خردسالان زيرا فطرت آنها بر توحيد من است اگر آنها را ميراندم به بهشتم داخل مي‌نمايم.«۳

حقوق متقابل زن و شوهر

۱ - حقوق مرد برخانم‌

۱- هريك از زن و مرد بر ذمه ديگري حقوق متقابل دارند و بايد آن حقوق را مدّ نظر قرار داده و به وظايف خود عمل نمايند كه تعدادي از روايات آنها را در دو فصل بعدي مي آوريم.

۱ - حسين بن زيد، از امام صادق، از پدران بزرگوارشعليهم‌السلام از پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در حديث مناهي فرمود: ونهي أن تخرج المرأة من بيتها بغير اذن زوجها، فإن خرجت لعنها كلّ ملك في السماء وكلّ شئ تمرّ عليه من الجنّ والإنس حتي ترجع إلي بيتها، ونهي أن تتزيّن لغير زوجها، فان فعلت كان حقاً علي اللَّه عزوجل أن يحرقها بالنار، ونهي أن تتكلم المرأة عند غير زوجها وغير ذي محرم منها أكثر من خمس كلمات مما لا بدّ لها منه، و نهي أن تباشر المرأة المرأة وليس بينهما ثوب، ونهي أن تحدّث المرأة المرأة بما تخلو به مع زوجها- إلي أن قال: وقالعليه‌السلام : أيما امرأة آذت زوجها بلسانها لم يقبل اللَّه منها صرفاً ولا عدلًا ولا حسنةً من عملها حتي ترضيه، وإن صامت نهارها وقامت ليلها وأعتقت الرقاب وحملت علي جياد الخيل في سبيل اللَّه وكانت في أول من ترد النار، وكذلك الرجل إذا كان لها ظالما، ثم قال: ألا وأيما امرأة لم ترفق بزوجها وحملته علي ما لا يقدر عليه وما لا يطيق لم يقبل اللَّه منها حسنة وتلقي اللَّه وهو عليها غضبان.

ونهي نموده است كه، زن از خانه‌اش بي اجازه شوهر، بيرون رود، چنانچه خارج شود، بر او لعنت فرستند، فرشتگان وتمامي چيزهائي كه از كنار آن بگذرد از جن و انس تا به خانه‌اش برگردد، و اگر اين كار را بكند، خداوند حق دارد او را با آتش بسوزاند.

و نهي نمود: اينكه زن بيش از پنج كلمه نزد غير شوهرش با نامحرم حرف بزند كه ناچار از آن حرف زدن باشد!؛

و نهي فرمود: زن با زن ديگر مباشرت داشته باشد (زير يك لحاف بخوابند) كه ميان آنها لباسي نباشد؛

و نهي فرمود: زن آنچه كه ميان او و شوهرش مي‌گذرد، به ديگران بازگو نمايد تا اينكه گفت: امامعليه‌السلام فرمود: هر زني شوهر خود را با زبانش اذيت نمايد، خداوند از او نمي‌پذيرد صرف و عدل (بزرگ و كوچك عملي) و حسنه اي را، تا اورا از خود راضي نمايد اگرچه روزها روزه و شبها عبادت نمايد و برده‌ها آزاد كند و با بهترين اسبها، در راه خدا (آنچه را خدا راضي است را) حمل نمايد و اول كسي باشد كه به آتش وارد شود، و همچنين است مرد اگر بر زن ستم نمايد، سپس فرمود: هر زني كه با شوهرش مدارا ننمايد و او را بر آنچه توان آن را ندارد، وادار كند، خداوند عمل خوبي از او نمي‌پذيرد و خدارا ملاقات كند در حالي كه بر او غضبناك است.«۱»

۲ - محمد بن مسلم، از امام باقرعليه‌السلام فرمود: زني پيش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و گفت:

يا رسول اللَّه ما حقّ الزّوج علي المرأة؟ فقال لها: تطيعه ولا تعصيه ولا تتصدق من بيته بشئ إلّا باذنه ولا تصوم تطوّعاً إلّا باذنه ولا تمنعه نفسها وإن كانت علي ظهر قتب، ولا تخرج من بيته إلّا باذنه، فان خرجت بغير إذنه لعنتها ملائكة السّماء و ملائكة الأرض وملائكة الغضب وملائكة الرحمة حتي ترجع إلي بيتها. فقالت: يا رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : من أعظم الناس حقّاً علي الرّجل؟ قال: والده قالت: فمن أعظم الناس حقّاً علي المرأة؟ قال:

زوجها، قالت فما لي عليه من الحق مثل ما له علي؟ قال: لا ولا من كل مائة واحد، فقالت:

والذي بعثك بالحق لا يملك رقبتي رجل أبدا.

اي رسول خدا! حق شوهر برگردن زن چيست؟! فرمود:

۱ - او را اطاعت نمائي و نافرماني نكنيد؛ يد

۲ - و از خانه او بدون اجازه، چيزي تصدق نكنيد؛

۳ - و روزه مستحبي نگيرد، مگر با اجازه او؛

۴ - و او را از خود مانع نشو اگرچه در بالاي كوهان شتر باشد؛

۵ - و ازخانه بدون اجازه بيرون نروي، اگر بيرون رود، فرشته‌هاي آسمان و زمين و فرشتگان غضب و رحمت، بر او لعنت نمايد تا به خانه برگردد؛

گفت: اي رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم براي مرد چه كسي حقش بر او بزرگتر است؟ فرمود:

پدرش، گفت: براي زن چه كسي، بزرگترين حق را دارد؟! فرمود: شوهرش، گفت: آيا من هم به او حقي دارم آن گونه كه او دارد؟! فرمود: نه و نه يك صدم! زن گفت:سوگند به آن كهِ ترا به حق فرستاده است مردي مالك گردن من نخواهد شد ابداً (و هيچ وقت ازدواج نخواهم كرد).«۱

۲ - حقوق خانمها بر آقايان‌

۲ - در فصل‌هاي مختلف اين كتاب راجع به حقوق مرد روايات زياد آورده شده است؛ اما نسبت به حقوق خانمها در گردن آقايان علاوه بر محتواي بعضي از فصل‌هاي پيشين به مطالب ذيل توجه فرماييد.

خداوند متعال در قرآن مجيد مي فرمايد:( وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ ) و براي زنان هم مانند آنچه كه برعليه آنان است، هست.«۲»

۱ - و من حقّها عليه، أن يشبعها و أن يكسوها و أن يغفر لها اذا جهلت. و از حق زن بر مرد، او را سير نمايد و بپوشاند و اگر از او ناداني ديد، او را ببخشد (و گذشت نمايد).«۳»

۲ - از امام صادقعليه‌السلام فرمود: زني پيش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و از حق مرد بر زن پرسيد و جواب داد، گفت: حق زن بر مرد چيست؟ فرمود: يكسوها من العري و يطعمها من الجوع و اذا أذنبت غفر لها، قالت فليس لها عليه شيي‌ءٌ غير هذا؟ قال: لا قالت:

لا و اللَّه لا تزوّجت أبداً ثمّ ولّت فقال النّبيّ ارجعي فرجعت فقال انّ‌اللَّه عزّوجلّ يقول: «وان يستعففن خير لهنّ». او را از برهنگي بپوشاند، و از گرسنگي برهاند، و اگر گناهي سر زد ببخشايد، گفت: جز اينها براي زن چيزي در گردن مرد نيست؟! فرمود: نه گفت:

نه به خدا قسم ابدا ازدواج نمي كنم، سپس برگشت برود پيامبر فرمود: برگرد، برگشت، فرمود: خداي عز وجل فرمود: اگر عفاف داشته باشند، برايشان بهتر است (يعني اگر ازدواج نكردي، عفاف داشته باش).«۴»

۳ - ولا يقبحها و جهاً. به او ترش روئي نكند.«۵»

۴ - اميرمؤمنانعليه‌السلام در حديث مفصلي به پسرش محمد حنفيه نوشت: المرئة ريحانة و ليست بقهرمانة فدارها علي كلّ حال و أحسن الصّحبة لها ليصفوا عيشك. همانا زن (گل) ريحان است نه قهرمان پس با او در هر حال مدارا كن و صحبت با او را نيكو گردان تا زندگي ات صاف (و شفاف) باشد«۱».

۵ - رحم اللَّه عبداً أحسن فيما بينه و بين زوجته خدا رحمت كند بنده‌اي را كه ميان خود و همسرش را اصلاح (و خوش رفتاري) نمايد.«۲»

۶ - عمرو بن أبي المقدام از أبي جعفرعليه‌السلام و عبدالرحمن بن كثيراز أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: أميرمؤمنانعليه‌السلام در نامه‌اي به امام حسنعليه‌السلام نوشت: لا تُملك المرأة من الأمر ما يجاوز نفسها فانّ ذلك أنعم لحالها و أرخي لبالها وأدوم لجمالها فَانّ المرأة ريحانة وليست بقهرمانة ولا تعد بكرامتها نفسها واغضض بصرها بسترك واكففها بحجابك ولا تطمعها ان تشفع لغيرها فيميل من شفعت له عليك معها واستبق من نفسك بقيّةً فانّ امساكك عنهنّ وهنّ يرين انّك ذو اقتدار خير من ان يرين حالك علي انكسار. زن را بيش از توانش به كار وامدار چون اين روش (مناسب و) بهتر به حال و آرامش خاطر و دوام زيبائي اوست، همانا زن (مانند گل) ريحانه است نه قهرمانه، و با گرامي داشتن فوق العاده و پرداختن زياد او را از حد خود بالاتر نبر (و پر رو نكن)، و چشم اورا با پوشاندن (و تقواي) خود، فرو ببند، و با حجاب خود، او را (از حرام) بازدار، و (راه او را براي شفاعت به ديگران، (باز مگذار و) به طمع نينداز كه (روزي) شفاعت شونده بر عليه تو، ميل نمايد (و با او هم دست شود) و براي خودت چيزي (از قدرت) خود نگهدار زيرا خود داري تو از همه خواسته‌هاي آنها در حالي كه آنان تورا قدرتمند ببينند، برايت بهتر است از اين كه حال تو را شكسته (و ناتوان بينند).«۳»

۷ - إسحاق بن عمار گويد: به ابي عبد اللَّهعليه‌السلام گفتم: ما حق المرأة علي زوجها الذي إذا فعله كان محسناً؟ قال: يشبعها ويكسوها وان جهلت غفر لها.

حق زن بر شوهرش چيست كه اگر آن را انجام دهد از نيكوكاران به شمار آيد؟! فرمود: شكم او را سير نمايد و او را بپوشاند و اگر ناداني كرد، او را ببخشد.«۱»

۸ - أبو عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: كانت امرأة عند أبيعليه‌السلام تؤذيه فيغفر لها. زني نزد پدرمعليه‌السلام بود و او را اذيت مي كرد (پدرم) آن زن را مي بخشيد.«۲»

۹ - سماعة بن مهران، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: اتّقوا اللَّه في الضعيفين يعني بذلك اليتيم والنّساء وانّما هنّ عورة درباره دو ناتوان (يعني يتيم و زنها)، از خدا بترسيد همانا آنها عورت (و شايسته پرهيزند).«۳»

۱۰ - يونس بن عمار گويد: أبو عبد اللَّهعليه‌السلام كنيز فرزندش إسماعيل را به من تزويج نمود و فرمود: به او نيكي كن، گفتم: نيكي چيست فرمود: اشبع بطنها واكس جنبها واغفر ذنبها، ثم قال: اذهبي وسطك اللَّه ماله. شكمش را سير نماو اندامش را بپوشان و گناهش را ببخش سپس به كنيز فرمود: برو خداوند آنچه او از خير دارد (يا مالش را برتو ارزاني دارد).«۴»

۱۱ - محمد بن مسلم، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام گفت: رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: أوصاني جبرئيل بالمرأة حتي ظننت انّه لا ينبغي طلاقها إلا من فاحشة مبينة. جبرئيل آن قدر درباره زن، به من سفارش نمود، خيال كردم او را نمي‌شود طلاق داد مگر در فاحشه گي آشكار.«۵»

۱۲ - امام صادقعليه‌السلام فرمود: رحم اللَّه عبداً أحسن فيما بينه و بين زوجته فانّ اللَّه عزوجل قد ملكه ناصيتها و جعله القيّم عليها. خدا رحمت كند بنده‌اي را كه ميان خود و زنش را نيكو نمايد چون خداي عزّوجلّ جان او را به او تمليك نموده و او را بر او سرپرست قرار داده است.«۱»

۱۳ - از أبي الحسن موسيعليه‌السلام فرمود: إذا وعدتم الصغار فأوفوا لهم، فانّهم يرون أنّكم أنتم الذين ترزقونهم، وإنّ اللَّه لا يغضب بشئ كغضبه للنساء والصبيان. هروقت به بچه‌ها وعده‌اي داديد، وفا كنيد زيرا آنها گمان مي‌كنند كه روزي آنها را مي‌دهيد و خداوند برهيچ چيزي مانند (مظلومان) زنان و بچه‌ها غضب نمي‌كند.«۲»

۱۴ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در حديث مناهي فرمود: زن بي اجازه شوهر بيرون رود اول كسي باشد كه به آتش وارد مي شود و فرمود: وكذلك الرجل إذا كان لها ظالماً و مرد هم اين طور است (اول كسي كه به آتش وارد مي شود) اگر به زن ظلم نمايد.«۳»

۱۵ - قال رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : وعلي الرجل مثل ذلك الوزر والعذاب إذا كان لها مؤذيا ظالما ومن صبر علي سوء خلق امرأته واحتسبه أعطاه اللَّه (بكل مرة) يصبر عليها من الثواب مثل ما اعطي ايوب علي بلائه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: وعين اين وزر و عذاب، (كه در روايت قبلي گفته شد) بر مرد هم هست، اگر زن را اذيت و ستم نمايد، و هركس بر اخلاق بد زنش صبر كند و اميد اجر داشته باشد، خداوند به هر مرتبه آن كه صبر مي‌كند، ثواب عطا فرمايد به اندازه‌اي كه به ايوبعليه‌السلام داده در مقابل صبر بر بلاها (و گرفتاري ها) يش.«۴

۳ - ثواب صبر به اخلاق بد همسر!

۳- اعضاي خانواده در گرو رفتار بزرگ خانواده اند كه آنها را چگونه ببار آورد و تربيت نمايد و به جامعه تحويل دهد، اگر در فضاي خانه و خانواده محبت و علاقه و رفاقت و دوستي حكم فرما شود: زندگي شيرين و صميمي خواهد شد و گرنه خشونت و اخلاق ناپسند جاي آنها را خواهد گرفت؛

بدين خاطر در دين اسلام دستورات اكيد آمده است كه سرپرست خانه با برخوردهاي زيبا و خوب، اعضاي خانواده را به زندگي، دلبسته و وابسته نمايد و اميد را در دلشان زنده كند و از هرگونه برخورد زشت و نگران كننده بپرهيزد كه عواقب خطرناك و وخيمي در پي خواهد داشت كه آن سرش ناپيدا.

در روايات و اخبار فراوان نيز، به رفتار زيبا و اخلاق نيكو مخصوصاً با اعضاي خانواده، تشويق و ترغيب زياد آمده است، زيرا قوام زندگي و موفقيت وكاميابي مرهون اين خصلت و صفت پسنديده و انساني است. به چند روايت توجه فرماييد.

۱ - إسحاق بن عمار: از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: إنّما مثل المرأة مثل الضلع المعوج إن تركته انتفعت به وإن أقمته كسرته. وفي حديث آخر استمتعت به. همانا مثل زن مانند دنده كج است اگر به حال خود واگذاري بهره‌مند شوي و اگر راستش كني مي شكند، و در حديث ديگر به جاي «انتفعت، استمتعت» آمده است.«۱»

۲ - محمد واسطي گفت: أبو عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: انّ إبراهيم شكا إلي‌اللَّه ما يَلْقي من سوء خلق ساره فأوحي اللَّه إليه: انما مثل المرأة مثل الضلع المعوج ان أقمته كسرته و ان تركته استمتعت به اصبر عليها. حضرت ابراهيم از بدي اخلاق سارا به خدا شكايت نمود، خداوند به او وحي نمود، همانا مثل زن مانند دنده كج است اگر به حال خود واگذاري بهره‌مند شوي و اگر راستش كني مي شكند، به (بد اخلاقي او) صبر كن.«۲»

۳ - حسين بن زيد: از امام صادق: از پدرانشعليهم‌السلام در حديث المناهي از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: (ألا) و من صبر علي خُلق امرأة سيئة الخُلق واحتسب في ذلك الأجر أعطاه اللَّه ثواب الشاكرين (في الاخرة). آگاه باش هركس به خاطر خدا به اخلاق زن بد اخلاق، صبر نمايد خداوند در آخرت اجر شكر گذاران را به او عطا فرمايد.«۳»

۴ - پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: من صبر علي سوء خلق امرأته أعطاه (اللَّه) من الأجر ما أعطاه داودعليه‌السلام علي بلائه، ومن صبرت علي سوء خلق زوجها أعطاها مثل

(ثواب) آسيه بنت مزاحم. هر (مردي) به اخلاق بد همسرش صبر نمايد خداوند از اجر عطا نمايد آنچه را كه در صبر به بلا، براي داود عطا نموده است، و هر (زني) به اخلاق بد شوهرش صبر كند، خداوند مانند ثواب آسيه دختر مزاحم (زن فرعون) را به او عطا نمايد.«۱»

۵ - ألا ومن صبر علي خلق امرأة سيئة الخلق واحتسب في ذلك الاجر أعطاه اللَّه ثواب الشاكرين في الاخرة، ألا وأيماامرأة لم ترفق بزوجها وحملته علي ما لا يقدر عليه وما لا يطيق لم تقبل منها حسنة وتلقي اللَّه (وهو) عليها غضبان. (حضرت فرمود:) آگاه باش هركس به اخلاق زن بد اخلاق، صبر نمايد و در اين صبر پاداش خدا را در نظر گيرد، خداوند براي او ثواب شكرگزاران را در آخرت عطا نمايد،

آگاه باش هر زني با شوهرش مدارا نكند و اورا برچيزي كه قدرت و طاقت آن را ندارد، وادار سازد، از او حسنه‌اي قبول نمي‌شود و خدارا ملاقات نمايد در حالي بر او غضبناك است. «۲»

۶ - جابر (بن يزيد جعفي)، از أبي عبد اللَّه (عليه‌السلام ) فرمود: انّ اللَّه كتب علي الرجال الجهاد و علي النساء الجهاد فجهاد الرجل ان يبذل ماله ودمه حتي يقتل في سبيل اللَّه، وجهاد المرأة ان تصبر علي ما تري من اذي زوجها وغيرته. خداوند برمردان و زنان، جهاد را نوشته (و واجب نموده) است، پس جهاد مرد بذل مال و جان است تا در راه خدا كشته شود، و جهاد زن آن است كه بر اذيت وغيرت (و سختگيري) شوهرش، صبر نمايد.«۳

۴- بيرون رفتن خانم بي اجازه شوهر!

۴ - زن از نظر روحي و جسمي، لطيف و تأثّرپذير است لذا در شرايع آسماني مخصوصاً در شريعت اسلام از حضور اين قشر از جامعه را، در محافل عمومي و جوامع همگاني حتي براي نماز جمعه و عيد فطر و عيد قربان هم«۴»، بنا به عللي، ممانعت به عمل آورده است؛

۱ - جلوگيري از متلاشي شدن خانواده‌ها! زيرا بانوان اگر در جامعه مانند مردان ظاهر شوند و خود نمائي نمايند، يا خود منحرف مي‌شوند و يا مردان را با جلوه گري احياناً با عشوه گري خود به انحراف مي‌كشانند؛

۲ - حضورشان در اجتماع و صحبت با هم جنسان خود، بتدريج متأثر شده دچار افسردگي و يا بد رفتاري با شوهر خود خواهند شد؛

۳ - در اثر اين ممارست‌ها به طور ناخواسته به منجلاب و تباهي گرفتار خواهند شد.

۴ - چيزهاي خانمانسوز و خانه بر انداز را، از همنشينان و همنوعان خود ياد گرفته و در موقعيت‌هاي مناسب، اجرا مي كند.

وعلل زيادي كه باكمي تفكر، براي هركسي روشن مي‌شود، و براي اين كه شوهران صلاحيت حضور در اين گونه جاها را خوب تشخيص مي‌دهد، بدينجهت در اين باره فرمايشاتي دارند كه نمونه هائي از آن را مي‌آوريم.

۱ - عبد الملك بن عمير، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: أربعة لا تقبل لهم الصلاة الامام الجائر، والرجل يؤم القوم وهم له كارهون، والعبد الابق من مواليه من غير ضرورة، والمرأة تخرج من بيت زوجها بغير إذنه. چهار گروهند كه نمازشان قبول نمي‌شود!؛

الف - رهبر ستمگر؛

ب - ‌مردي كه به قومي امامت نمايد كه آنها او را دوست ندارند؛

ج - بنده‌اي كه از مواليان خود بدون ضرورت، بگريزد؛

د - و زني كه بدون اجازه شوهر از خانه بيرون رود.«۱»

۲ - حسين بن زيد، از امام صادق، از پدران بزرگوارشعليهم‌السلام از پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در حديث مناهيفرمود: ونهي أن تخرج المرأة من بيتها بغير اذن زوجها، فإن خرجت لعنها كل ملك في السماء وكل شئ تمر عليه من الجن والانس حتي ترجع إلي بيتها ...، ونهي نموده است كه، زن از خانه‌اش بي اجازه شوهر، بيرون رود، چنانچه خارج شود، بر او لعنت فرستند، فرشتگان وتمامي چيزهائي كه از كنار آن بگذرند از جن و انس تا به خانه‌اش برگردد.«۱»

۳ - و از او سؤال نمودم عن المرأة لها أن تخرج من بيت زوجها بغير إذنه؟ قال: لا. از زن آيا مي‌تواند بي اجازه شوهر از خانه‌اش بيرون رود؟! فرمود: نه.«۲»

۴ - محمد بن مسلم، از امام باقرعليه‌السلام فرمود: زني پيش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و گفت:

يا رسول اللَّه ما حق الزوج علي المرأة؟ فقال لها:. ولا تخرج من بيته إلا باذنه، فان خرجت بغير إذنه لعنتها ملائكة السماء وملائكة الأرض و ملائكة الغضب و ملائكة الرحمة حتي ترجع إلي بيتها. حق مرد برگردن زن چيست؟! فرمود: و ازخانه بدون اجازه بيرون نرود، اگر بيرون رود، فرشته‌هاي آسمان و زمين و فرشتگان غضب و رحمت، بر او لعنت نمايد تا به خانه برگردد.«۳»

۵ - وليد بن صبيح، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام گفت: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود:

أية امرأة تطيبت ثم خرجت من بيتها فهي تلعن حتي ترجع إلي بيتها متي رجعت. هر زني خود را خوشبو نموده و از خانه خود بيرون رود، لعنت كرده مي‌شود تا به خانه برگردد.«۴

۵ - غيرت زنانه!

۵ - در دوران زندگي زن و شوهر، مراحل گوناگون وجود دارد، بعضي از اوقات زن به خاطر علاقه زياد به شوهرش اورا تحت نظر دارد كه مبادا زن ديگري، بر زندگي او وارد شود! و گاهي زن به اندازه‌اي به شوهر فشار مي‌آورد كه او را از راه مستقيم منحرف كرده و از خود دور مي‌سازد؛ روايت در باره اولي از فرط محبت و دوست داشتن تلقي و دومي را زاييده كفر مي‌داند توجه كنيد.

۱ - صفوان، ازاسحاق بن عمارگفت: به ابا عبد اللَّهعليه‌السلام گفتم: المرأة تغار علي الرجل تؤذيه قال: ذاك من الحبّ. زن براي مردش غيرت ورزيده اذيتش مي‌كند، فرمود: آن از دوست داشتن است.«۱»

۲ - امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: غيرة المرأة كفر وغيرة الرجل ايمان. غيرت زن (در بد رفتاري بامرد) كفر است و غيرت مرد ايمان!.«۲»

۳ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: الغيرة من الإيمان والبذاء من الجفاء. غيرت از (گروه) ايمان و بد دهني از (دسته) ستم است.«۳»

۴ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: كتب اللَّه الجهاد علي رجال امتي والغيرة علي نساء امتي فمن صبر منهم واحتسب أعطاه أجر شهيد. خداوند جهاد را به مردان امت من نوشته و غيرت را براي زنان امتم، پس هركس به (غيرت) آنها صبرنمايد، (خداوند) اجر شهيد براو عطا فرمايد.«۴

۶ - حسادت چه كارها كه نكند!!

۶- انسان در گذران عمر بايد هشيار و آگاهانه زندگي نمايد، تا با كوچك‌ترين غفلت، خود رابه درد سر نينداخته و آبروي خود را به باد ندهد؛

مراقب اعمال و رفتار خود باشد مبادا، با كمترين بي توجهي بنيان خانه و خانواده‌اش را متزلزل ساخته و بر اندازد؛

مخصوصاً مواظب باشد حس حسادت همسرش را تحريك و بيدار نكند، زيرا حسد از صفات مذمومه و ناپسندي است كه پيامدهاي خطرناك و بدبخت كننده دارد به طوري كه در قرآن كريم خطاب به پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مي‌فرمايد: بنام بخشاينده مهربان: بگو پناه مي‌برم به پروردگار سپيده صبح از شر هر آفريده‌اي و از شر تاريكي‌ها وقتي كه جهان را فرا گيرد و از شر زنهاي افسونگر وقتي كه به گره مي‌دمد (و بر آن افسون مي‌خواند) و از شرّ حسودان هنگامي كه حسد مي‌ورزند.«۵»

پس وقتي آتش حسد آدمي را فراگيرد و غليان كند و در دل زبانه كشد، از هيچ گونه رسوايي و جنايت و خيانت وو فروگذار نخواهد شد، پناه برخدا!! به روايت ذيل دقت نمائيد.

۱ - ابن أبي عمير: از عبد الرحمن بن حجاج گويد: بينما رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قاعد إذ جاءت امرأة عريانة حتي قامت بين يديه فقالت: يا رسول اللَّه، انّي فجرت فطهّرني، قال: و جاء رجل يعدو في اثرها فألقي عليها ثوباً، فقال ما هي [منك]؟ قال: صاحبتي يا رسول اللَّه خلوت بجاريتي فصنعت ما تري قال: ضمّها إليك، ثمّ قال: انّ الغيراء لا تبصر أعلي الوادي من أسفله. (روزي) رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نشسته بود، زن لخت و عريان آمد و پيش روي آن حضرت ايستاد و گفت: اي رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم من زنا كرده‌ام مرا پاك كن (سنگ سارم نما چون شوهردارم)! و مردي پشت سر او مي‌دويد و آمد لباسي روي آن زن انداخت، حضرت پرسيد او با تو چه نسبتي دارد؟ عرض كرد: اي رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم زن من است، من با كنيزم خلوت كرده بودم (و او آمد و ما را ديد) دست به اين كار زد كه ديدي، فرمود: او را بردار (وببر) زن غيرت دار (در حسادت زنانگي) بالاي وادي را از پايينش نمي‌بيند (و تشخيص نمي‌دهد).«۱»

۲ - يونس بن يعقوب: از سعيده گفت: بعثني أبو الحسنعليه‌السلام إلي امرأة من آل الزبير لأنظر إليها أراد أن يتزوّجها- إلي ان قالت: فتزوّجها فلمّا بلغ ذلك جواريه جعلن يأخذن بأردانه وثيابه وهو ساكت يضحك لا يقول لهن شيئاً، فذكر انّه قال: ما شئ مثل الحرائر. ابوالحسنعليه‌السلام مرا براي پسنديدن زني از آل زبير فرستاد كه اراده ازدواج با او را داشت، و با او ازدواج نمود وقتي كه كنيزان آن حضرت از قضيه با خبر شدند دامن و لباس آن حضرت را مي‌گرفتند (كه ماهستيم زن ديگر چرا؟!) و حضرت ساكت بود ومي خنديد و چيزي به آنها نمي‌گفت ويادش آمد كه مي‌فرمود: هيچ چيز (از نظر شخصيت و متانت و دوست داشتني‌تر) مانند زنان آزاد نمي‌شود.«۲

۳ - تشويق به ازدواج‌

در روايات اسلامي كمتر مطلبي پيدا مي‌شود كه مانند تشويق به ازدواج و تشكيل خانواده: سخن گفته و اهميت داده باشد: زيرا ازدواج زير بناي زندگي و تحكيم جوامع بشري است: هر اجتماع و جامعه‌اي فاقد اين نعمت و اجراي فرامين الهي در اين مورد باشد روي سعادت و خوشبختي را نديده و مزه آن را نخواهد چشيد:

اساساً بدون ازدواج، اجتماعي وجود ندارد كه بتوان به آن متكي شد و يا در باره آن سخن گفت!.

قرآن مجيد براي ازدواج كننده‌ها قاطعانه وعده بي نيازي را داده است كه در فصل اول آيات بيان آن گذشت.

۱ - از ابي جعفرعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: مابني بناء في الإسلام أحبّ اليّ من التّزويج. هيچ بنائي در اسلام بنا نشده است براي من دوست داشتني‌تر از ازدواج باشد.«۲»

۲ - امام باقرعليه‌السلام فرمود: مابني بناء في الإسلام أحبّ الي‌اللَّه عزّ و جلّ من التّزويج در اسلام بنائي بنا نشده است كه به خداي عز و جل دوست داشتني‌تراز ازدواج باشد.«۱»

۳ - ابي عبداللَّهعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: «من تزوّج (فقد) أحرز نصف دينه«۲»

(فليتّق اللَّه في النّصف الأخر«۳» ) الباقي هركس ازدواج كند نصف دينش را نگهداشته، پس از خدا بترسد در (حفظ) نصف باقي.«۴»

۴ - قال الصّدوق: وقال رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : اتّخذوا الأهل فإنّه أرزق لكم رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: متأهّل شويد ازدواج روزي شما را بيشتر مي‌كند«۵» .

۵ - در كتاب (الخصال) باسند خود از عليعليه‌السلام در حديث الأربعمأة فرمود تزوّجوا فإنّ التّزويج سنّة رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، فانّه كان يقول: من كان يحبّ أن يتبع سنّتي فإنّ من سنّتي التّزويج، واطلبوا الولد، فإنّي مكاثر بكم الأمم غداً، وتوقّوا علي أولادكم من لبن البغي من النّساء والمجنونة فإن اللّبن يعدي. ازدواج كنيد همانا ازدواج سنّت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم است و مي‌فرمود: هر كس دوست دارد به سنّت من تبعيت كند، از سنّت من ازدواج است، فرزند طلب نماييد من فردا به سبب شما به امّت هاي ديگر مباهات مي‌كنم، و اولاد خود را از شير زنان زناكار و ديوانه نگهداريد، زيرا شير اثر گذار است.«۶»

۶ - محمد بن مسلم: از أبي عبداللَّهعليه‌السلام گفت: اميرمؤمنانعليه‌السلام فرمود: تزوّجوا فانّ رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قال: من أحبّ أن يتّبع سنّتي فإنّ من سنّتي التزويج. ازدواج كنيد چون رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: هركس دوست دارد پيرو سنّت من شود، از سنّت من.ازدواج است.«۱»

۷ - محمد بن محمد (شيخ مفيد در (المقنعة) گفت: رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: من أحبّ أن يلقي اللَّه طاهراً مطهراً فليلقه بزوجة. هركس دوست دارد خدا را پاك و مطهّر ملاقات كند، او را بازوجة ملاقات نمايد.«۲»

۸ - وقال: قال النبيصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : ركعتان يصلّيهما متزوّج أفضل من رجل عزب يقوم ليله ويصوم نهاره. و باز فرمود: دو ركعت نماز متأهل بهتر است از نماز مجرّد كه شب تا صبح قيام كند و روزش را هم روزه بگيرد.«۳»

۹ - ابن القداح از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: جاء رجل إلي أبيعليه‌السلام فقال له: هل لك من زوجة؟ قال: لا، فقال أبي: ما احبّ أنّ لي الدّنيا وما فيها وانّي بتّ ليلةً وليست لي زوجةٌ، ثمّ قال: الركعتان يصلّيهما رجل متزوج أفضل من رجل أعزب يقوم ليله ويصوم نهاره. ثم أعطاه أبي سبعة دنانير ثم قال: تزوّج بهذه. ثم قال أبي: قال رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : اتّخذوا الأهل فإنه أرزق لكم امام صادقعليه‌السلام فرمود: مردي پيش پدرم آمد، پدرم به او فرمود آيا زن گرفته‌اي؟! گفت: نه، پدرم فرمود: من دوست ندارم تمامي دنيا مال من شود، اما من يك شب بدون زن بخوابم! سپس فرمود: دو ركعت نماز زن دار بهتر است از نماز مجرد كه شب تا بامداد قيام و روزش را روزه بدارد؛ سپس پدرم هفت دينار به او داد و فرمود: (برو) با اين (پول) ازدواج كن سپس پدرم گفت: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود:

زن بگيريد زيرا اين كار روزي را زياد مي‌كند.«۴»

۱۰ - و فرمود: ركعتان يصليهما المتزوج أفضل من سبعين ركعة يصلّيها غير متزوج. دو ركعت نماز متأهل از هفتاد ركعت غير متأهل افضل است.«۵»

۱۱ - امام صادقعليه‌السلام فرمود: ركعتان يصلّيهما المتزوّج أفضل من سبعين ركعة يصلّيها عزب

دو ركعت نمازي كه متأهل بخواند بهتر از هفتاد ركعت مجرد است.«۱»

۱۲ - در روايت فريقين آمده رسول خدا فرمود: «النّكاح سنّتي فمن رغب عن سنّتي فليس منّي» ازدواج سنّت من است هر كس از سنت من دوري جويد از من نيست. «۲»

۱۳- رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: يا معشر الشّباب من استطاع منكم الباه فليتزوّج فانّه أغضّ للبصر و أحصن للفرج و من لم يستطع فليصم فانّ الصّوم له وجاءٌ» اي گروه جوان‌ها هركس مي‌تواند، ازدواج كند زيرا ازدواج پوشانانده چشم و نگهدارنده اندام جنسي است، اگر توان ازدواج نداشتيد، روزه بگيريد چون روزه بازدارنده است.«۳»

۱۴ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: من بركةالمرئة سرعة تزويجها. از بركت زن زود تزويج نمودن (و زود شوهر كردن) اوست.«۴»

۱۵ - جميل بن دراج، گفت: أبو عبداللَّه (عليه‌السلام ) فرمود: ما تلذّذ النّاس في الدنيا والآخرة بلذة أكثر لهم من لذة النساء، وهو قول اللَّه عزوجل «زُيِّنَ للنّاس حب الشّهوات من النّساء و البنين» إلي آخر الآية ثمّ قال: وإن أهل الجنّة ما يتلذّذون بشئ من الجنة أشهي عندهم من النكاح لا طعام و لا شراب. مردم لذت نبرده است در دنيا وآخرت كه لذتش بيشتر از لذت زنان باشد، و آن است (معناي) فرموده خداي عز و جل «براي مردم زينت داده شده است دوست داشتن شهوات از زنان و فرزندان» تا آخر آيه سپس فرمود: و همانا اهل بهشت لذتي نمي برند در بهشت كه گواراتر باشد نزد آنها از نكاح، نه خوردني و نه آشاميدني (يعني هيچ يك از اينها مانند نكاح لذت بخش تر نخواهد بود).«۵»

۱۶ - راوندي: باسند خود از موسي بن جعفر، از پدرانشعليهم‌السلام از پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود:

ما من شابّ تزوّج في حداثة سنّه إلّا عجّ شيطانه يا ويله يا ويله عصم منّي ثلثي دينه، فليتّق اللَّه العبد في الثّلث الباقي. نيست جواني كه در نوجواني ازدواج نمايد مگر اينكه شيطانش فرياد زند واي بر او واي بر او از (شر) من دو سوم دينش را حفظ نمود پس بنده در يك سوم باقيمانده از خدا بترسد.«۱»

۱۷ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: الدّنيا متاع و خير متاعها الزّوجة الصالحة. دنيا متاع است و بهترين متاعش زن صالحه است.«۲»

۱۸ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: زوّجوا أياماكم فان اللَّه يحسن لهم في أخلاقهم ويوسع لهم في أرازقهم ويزيدهم في مروّاتهم. بي زنهايتان را زن دهيد زيرا خداوند آنها را در اخلاقشان، زيبا نمايد و در روزي هايشان وسعت دهد و مروّتشان را زياد نمايد.«۳

۴ - نهي از ترك ازدواج!

بعضي از زنها و مردها، به گمان تقرب جستن به خدا و به خاطر فراغت خاطر وو

از ازدواج صرف نظر كرده ترك تزويج مي نمايند!، غافل از اينكه اين عمل بر خلاف رضاي خدا و خواسته اسلام و مبارزه با طبيعت است، زيرا خدائي كه «نر و ماده» را آفريده، براي آنها لازم كرده است كه غريزه جنسي خود را خاموش نمايند ولي نه از راه نامشروع بلكه آن گونه كه خداوند دستور داده است، پس رهبانيت مخصوصاًترك تزويج براي زن و مرد، اگر بتواند خود را از حرام نگهدارد، مكروه و در غير اين صورت حرام قطعي مي باشد!. به روايات ذيل دقت نمائيد.

۱ - رساله محكم و متشابه از تفسيرالنعماني: از عليعليه‌السلام نقل مي نمايد فرمود:

جماعتي از اصحاب، زنها و خوردن روز و خوابيدن شبها را بر خود حرام نمودند، ام سلمه اين جريان را به رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم خبرداد، حضرت به سوي آن اصحاب رفت و فرمود: انّي آتي النّساء و آكل بالنّهار و أنام باللّيل فمن رغب عن سنّتي فليس منّي و أنزل اللَّه تعالي: «لا تحرّموا طيّبات ما أحلّ اللّه لكم و لا تعتدواانّه لا يحبّ المعتدين* و كلوا ممّا رزقكم اللّه حلالًا طيّباً و اتّقواللّه الّذي أنتم به مؤمنون» فقالوايا رسول اللَّه انّا حلفنا علي ذالك فأنزل اللّه: «لايؤاخذكم اللّه باللّغو في أيمانكم» الي قوله «ذالك كفّارة أيمانكم اذا حلفتم واحفظوا أيمانكم» من با زنها مباشرت دارم و روزها مي خورم و شبها مي خوابم پس هركس از سنّت من دوري جويد، از من نيست و خداي عزّوجلّ (اين آيات را) نازل نمود: «اي كساني كه ايمان آورده‌ايد چيزهاي پاكيزه را كه خداوند براي شما حلال كرده است، حرام نكنيد؛ و از حد تجاوز ننماييد زيرا خداوند متجاوزان را دوست نمي‌دارد» و از نعمت‌هاي حلال و پاكيزه‌اي كه خداوند به شماروزي داده است، بخوريد و (از مخالفت) خداوندي كه به او ايمان آورده‌ايد، بپرهيزيد، گفتند: اي رسول خدا ما براي اين كار قسم خورده‌ايم! پس خداوند نازل نمود: «خداوند شما را به خاطر سوگندهاي بيهوده (و خلاف سنّت الهي) مؤاخذه نمي‌نمايد؛ (تا فرمود:) اين است كفاره سوگندهايتان اگر قسم خورده‌ايد و سوگندهاي خود را حفظ نماييد» (تا آخر آيه).«۱»

۲ - ابي يعفور از امام صادقعليه‌السلام فرمود: نهي رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم النّساء أن يتبتّلن و يعطّلن أنفسهنّ من الأزواج. رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نهي نمود زنها را كه خود را منقطع نمايند و از ازدواج معطل نمايند!.«۲»

۳ - زني به امام صادقعليه‌السلام وارد شد و گفت: أصلحك اللَّه انّي امرأة متبتّلة فقال، ماالتّبتّل عندك؟! قالت لاأتزوّج! قال: و لِمَ؟ قالت: ألتمس بذلك الفضل فقال: انصرفي، فلوكان ذلك فضلًا لكانت «فاطمة» أحقّ به منك انّه ليس أحديسبقها الي الفضل. خدا تورا اصلاح نمايد من زني «متبتّله» هستم! فرمود: پيش تو (منظور از) تبتّل چيست؟

گفت: (يعني) ازدواج نمي‌نمايم! فرمود: چرا؟ گفت: با اين كار فضيلت (و شرافت) مي جويم! فرمود: منصرف شو، اگر اين كار فضيلت داشت «فاطمهعليها‌السلام » از تو پيش قدم مي شد زيرا كسي از فاطمهعليها‌السلام براي كسب فضيلت، سبقت نمي‌كند (و پيشي نمي‌گيرد).«۳»

۴ - دعائم الإسلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم انّه نهي عن التّبتّل و نهي النّساء أن يتبتّلن و يقطعن أنفسهنّ من الأزواج. رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم از محروم ساختن خود و زنها را از انقطاع از ازدواج، نهي نموده است.«۱»

۵ - راهنمائي ناتوانان از ازدواج!

در جوامع بشري، خيلي‌ها هستند كه با اين وضع تورّم و چشم و هم چشمي‌ها و خودنمائي‌ها و نبود كار و مسكن وو ...، به ازدواج تن در نمي‌دهند و يا قدرت آن را ندارند، كار به جائي رسيده است كه زندگي مجردي را به اين گونه ازدواج‌ها ترجيح مي‌دهند و غرايز جنسي خود را از بازار آزاد، اشباع مي‌كنند و يا مي‌سوزند و مي‌سازند؛

حالا اگر كسي داراي ايمان و دين قوي باشد، آيا براي رفع اين مشكل در صورت امكان، با «ازدواج موقت» خود را آرام كند يا راه ديگري نيز براي مهار كردن خود وجود دارد؟!، به راهنمائي ها و صلاح ديد روايات ذيل دقت نماييد.

۱ - مردي پيش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و گفت: اي رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ليس عندي طول فانْكح النّساء فالَيْكَ أشكوا العزوبة فقال: وَفّرْ شعرجسدك و أدِمِ الصّيام، ففعل فذهب مابه من الشّبق من امكان ازدواج ندارم و (از ناراحتي‌هاي تجرد نيز) برايت شكايت مي‌كنم فرمود: اندام (جنسي ات) را پرپشت نما (و نتراش) و روزه را ادامه ده، پس اين كار را كرد، تا (آتش) غريزه جنسي اش خاموش شد.«۲»

۲ - اسماعيل بن زياد از ابي زياد از امام صادق از عليعليهما‌السلام فرمود: ما (أ) كثر شعر رجل قطّ الّا قلّت شهوته به يقين موي مردي زياد نگشت مگر اينكه شهوتش كم شد.«۳»

۳ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در باره كسي كه قدرت ازدواج ندارد فرمود: و من لم يستطع فليصم فانّ الصّوم له وجاءٌ» اگر توان ازدواج نداشتيد، روزه بگيريد چون روزه بازدارنده است.«۱» به فصل بعدي نيز توجه نماييد.

۶ - واسطه گري ميان دو جوان!

انسان در دوران زندگي اش، با فيصله دادن و آشتي برقرار نمودن ميان دو يا چند نفر سر و كار دارد يعني اين اقدام با زندگي آدميان عجين شده است، اگر دركارهاي خداپسندانه سعي و كوشش نمايد، در دنيا محبوب خدا و خلق خواهد شد و در آخرت مستحق پاداش و اجر مهمي خواهد گرديد؛

پس اگر كسي در ميان خانواده‌ها رفت و آمد نمايد و سعي و كوشش بخرج دهد كه امر ازدواج دو جوان سر بگيرد و بهم برسند، خداوند او را در روز قيامت در پناه خود گرفته و امنيت خواهد بخشيد.

۱ - امام صادق از اميرمؤمنانعليهما‌السلام «أفضل الشّفاعات ان تشفع بين اثنين في نكاح حتي يجمع اللَّه بينهما» بهترين واسطه گريها، واسطه بودن در ازدواج دو نفراست تا خداوند ميان آنها را جمع نمايد.«۲»

۲ - امام كاظمعليه‌السلام فرمود: «ثلاثة يستظلّون بظلّ عرش اللَّه يوم القيامة يوم لاظلّ الا ظلّه، رجل زوّج أخاه المسلم، أو أخدمه، أو كتم له سرّاً» سه نفر روز قيامت در زير سايه عرش خدا قرار مي‌گيرند روزي كه سايه‌اي غير از آن نخواهد بود، ۱ - مردي كه برادر مسلمانش را (زن دهد و) تزويج نمايد، ۲ - يا او را به خدمتي وادارد (ياخدمتكار دهد كه كارهاي او را انجام دهد)، ۳ - يا سرّ او را پنهان نمايد.«۳»

۳ - سماعة بن مهران از ابي عبداللَّهعليه‌السلام فرمود: أربعة ينظر اللَّه اليهم يوم القيامة من أقال نادماً أو أغاث لهفاناً أو أعتق نسمة أو زوّج عزباً چهار نفرند خداوند در روز قيامت (به آنهابا رحمت) نظر نمايد، هركس نادمي را برگرداند (كسي كه در معامله يا درباره چيزي پشيمان شود آن را پس دهد)، يا به فرياد گرفتاري برسد، يا برده‌اي را آزاد نمايد، يا مجردي را زن دهد (و واسطه سرگرفتن ازدواج او شود).«۱»

۴ - امام صادق فرمود: من زوّج أعزب كان ممّن ينظر اللَّه عزّ و جلّ اليه يوم القيامة. هركس مجردي را زن دهد از كساني مي‌شود كه خداي عز و جل در قيامت به او نظر (رحمت) نمايد.«۲»

۵ - در روايت عبداللَّه بن سليمان نوفلي آمده است در حديث طولاني امام صادقعليه‌السلام به عبداللَّه نجاشي نوشت، حديث كرد مرا پدرم از پدرانشعليهم‌السلام از عليعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: و من زوّج أخاه المؤمن امرئة يأنس بها و تشدّعضدها و يستريح بها، زوّجه اللَّه من الحورالعين و آنسه بمن أحبّه من الصّدّيقين من أهل بيت نبيّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و اخوانه و آنسهم به. و هركس به برادر مؤمنش زن دهد كه با او انس گيرد و بازوانش را محكم نمايد (در شدايد ياور او شود) و با او آرام گيرد، خداوند از حورعين او را تزويج نمايد و با راستان از اهلبيت پيغمبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و برادرانش، او را مأنوس نمايد و آنها را هم با او مأنوس كند.«۳»

۶ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: «من عمل في تزويج بين مؤمنين حتي يجمع بينهما زوّجه اللَّه عزوجل ألف امرئة من الحور العين كلّ امرأة في قصر من درّ و ياقوت، و كان له بكل خطوة خطاها او بكل كلمة تكلّم بها في ذلك عمل سنة قام ليلها و صام نهارها و من عمل في فرقة بين امرأة و زوجها كان عليه غضب اللَّه و لعنته في الدنيا و الاخرة و كان حقّاً علي اللَّه ان يرضخه بألف صخرة من نار و من مشي في فساد ما بينهما و لم يفرّق كان في سخط اللَّه عزوجل و لعنته في الدنيا و الاخرة و حرّم عليه النظر الي وجهه» هر كس در تزويج ميان مؤمنان كاري كند تا آنها را بهم برساند، خداي عز و جلّ به او هزار نفر از زنان حورعين تزويج نمايد، هر زني در قصري از درّ و ياقوت باشد، و به هر گامي كه در اين راه برداشته، يا حرفي كه زده است، ثواب يك سال عبادت كه روزهايش روزه و شب هايش عبادت كرده باشد را، مي‌دهد؛

وهركس سعي كند ميان زن و شوهرش جدائي بيفكند، غضب خدا و لعنتش در دنيا و آخرت بر او خواهد بود، و شايسته است خداوند او را با هزار سنگ آتشين سنگ باران نمايد (و بكوبد)، و هركس در بهم زدن ميان آنها، قدمي بردارد امّا موفق نشود كه آنها را جدا كند، در غضب خداي عزّ و جلّ و لعنت او در دنيا و آخرت بوده و بر او ديدن وجه خدا را، حرام خواهد نمود.«۱»

۷ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: من عمل في تزويج حلال حتي يجمع اللَّه بينهما زوّجه اللَّه من الحور العين، وكان له بكل خطوة خطاها وكلمة تكلّم بها عبادة سنة. هركس در تزويج حلال كار كند تا ميان آن‌ها را جمع نمايد (و بهم رساند) خداوند از حوريان ممتاز، براي او تزويج و به هر قدمي (دراصلاح اين كار) برداشته و به هركلمه‌اي زده، عبادت يك سال مي نويسد.«۲»

۸ - از عليعليه‌السلام فرمود: وأفضل الشفاعات أن يشفع بين اثنين في نكاح حتي يجمع شملهما. و بهترين ميانجي‌گري آن است كه براي ازدواج (ميان دو نفر) وساطت نمايد تا آنها را بهم رساند.«۳

۷ - سه چيز بي حساب‌

در تشكيلات خداوندي، همه چيز حساب و كتابي دارد و محاكمه‌اي!، پس انسان بايد خود را براي پاسخ گوئي به سؤالات مأمورين الهي آماده ساخته و بگونه‌اي خود را از دست بازجويان روز قيامت برهاند اما در اين ميان در باره سه چيز بازجويي نخواهد شد!.

۱ - علي بن رئاب از حلبي، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: ثلاثة أشياء لا يحاسب (اللَّه عليها) عليهنّ المؤمن: طعام يأكله، وثوب يلبسه، وزوجة صالحة تعاونه ويحصن بها فرجه. سه چيز براي مؤمن محاسبه نخواهد شد،

۱ - طعامي كه مي‌خورد؛

۲ - لباسي كه مي‌پوشد؛

۳ - همسر صالحه‌اي كه ياور او باشد و ناموس او را پاسداري نمايد و خود را از شهوات نفساني مهار كند، (زيرا اين‌ها ضروريات زندگي است كه خداوند متكفّل آنهاست).«۱

۸ - آرامش مؤمن‌

در زندگي دنياي مادي ما، براي فرد فرد انسان‌ها آرامش و راحتي فكر، از آرزوهاي مهم و شرط اصلي آن است زيرا در غير اين صورت: زندگي برايش معنا و مفهومي نخواهد داشت،! از جمله آرامش بخش ها سه چيز است.

۱ - سعيد (شعيب) بن جناح: از مطر مولي معن: از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: ثلاثة للمؤمن فيها راحة: دار واسعة تواري عورته وسوء حاله من الناس، وامرأة صالحة تعينه علي أمر الدنيا والآخرة، وابنة يخرجها إما بموت أو بتزويج. سه چيز مايه آرامش مؤمن است،

۱ - خانه وسيع كه آبروي خود و بدي حالش را از مردم بپوشاند؛

۲ - و همسر صالحه كه كمك او باشد در كارهاي دنيا و آخرتش؛

۳ - دختري كه از خانه بيرون فرستد يا با مرگ و يا با عروسي (كه آبروي خود را نگه داشته و از غم او بياسايد).«۲»

۲ - حسن (بن حسن)، ازمادرش فاطمه دخترامام حسين از پدرش حسين بن علي، از پدرش علي بن أبي طالبعليهم‌السلام فرمود: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: من اعطي أربع خصال فقد اعطي خير الدنيا والاخرة وفاز بحظه منهما: ورعٌ يعصمه عن محارم اللَّه، و حسن خلق يعيش به في الناس، وحلم يدفع به جهل الجاهل، و زوجة صالحة تعينه علي أمر الدنيا والاخرة به هركس چهار خصلت داده شده، همانا خير دنيا و آخرت به او داده شده و در هردو آن به حق خود رسيده است،

الف‌ خويشتن داري كه او را از حرام‌ هاي خدا نگهدارد؛

ب اخلاق نيكو كه با آن با مردم زندگي نمايد؛

ج حلمي كه با آن جهالت نادانان را (از خود) دور سازد؛

د - همسر شايسته‌اي كه به كار دنيا و آخرت او كمك نمايد.«۱»

۳ - حسين بن علوان، از امام صادق، از پدرانشعليهم‌السلام فرمود: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: حسن البشر نصف العقل، والتقدير نصف المعيشة، والمرأة الصالحة أحد الكاسبين خوشروئي نصف عقل و اندازه‌گيري نصف معيشت و زن صالحه يكي از كسب كنندگان (يعني وجودش سبب جلب روزي وبركت زندگي) است.«۲»

۴ - در كتاب دعوات راوندي: از ربيعة بن كعب گفت: شنيدم پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مي فرمود من اعطي خمساً لم يكن له عذر في ترك عمل الاخرة: زوجة صالحة تعينه علي أمر دنياه وآخرته، وبنون أبرار، ومعيشة في بلده، وحسن خلق يداري به الناس، وحب أهل بيتي. به هركسي پنج چيز داده شود، ديگر براي ترك عمل آخرت عذري برايش باقي نمي‌ماند؛

۱ - همسر شايسته‌اي كه او را براي كارهاي دنيا و آخرت، ياري رساند؛

۲ - وفرزندان نيكوكار؛

۳ - و (وسيله كسب) معيشت او در شهرش باشد؛

۴ - و اخلاق نيكو كه با آن با مردم مدارا داشته باشد؛

۵ - و دوست داري اهل بيت منعليهم‌السلام .«۳

ازدواج با چه كساني‌

اشاره

زماني كه شخصي تصميم گرفت براي خودش همسري اختيار نمايد، چه دختر يا پسر و چه مرد و چه زن، بايد خيلي هوشيار باشد و بداند كه تا پايان عمر مي‌خواهد با كهِ زندگي كند و مادر يا پدر بچه هايش: كهِ خواهد بود و با كدام خانواده افت و خيز خواهد كرد چون يكي از مشكلات مهم و قابل توجه زندگي، انتخاب همسر و همسرّ شايسته و لايق، و مادر و يا پدر بچه هاست، بايد بداند كه يك نسل را تا ابد الدّهر، مي‌خواهد روي چه بنيان پي ريزي و بالاي چه فونداسيون، بنا نمايد، پس هيچ وقت اسير هوا و هوس و غرايز جنسي زود گذر و سپري شونده نباشد! زيرا نسل ادامه مي‌يابد و ماندگار است و پايان ناپذير.

و مي دانيم كه اصالت و نجابت در انتخاب همسر، حرف اول را مي زند و شرط اول زندگي و تشكيل خانواده است، پس در انتخاب شريك زندگي، شتاب زده نشويد تا دچار اشتباه شويد، در اين باره به روايات ذيل دقت نماييد

۱ - رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم چه فرمود؟!

۱ - دركتاب‌هاي شيعه و سنّي از رسول خدا صلي الله عليه و آله روايت شده است، النّاس معادن كمعادن الذّهب والفضّة، خيارهم في الجاهليّة خيارهم في الإسلام، اذا فقهوا«۱» (اذا تفقهوا«۲» ) النّاس معادن كمعادن الذّهب والفضّة، من كان له أصل في الجاهلية فله أصل في الإسلام«۳» النّاس معادن، في الخير و الشّرّ، خيارهم في الجاهلية، خيارهم في الإسلام اذافقهوا. فرمود: مردم معدنهائي همانند معادن زر و سيم، هستند خوبان آنها در جاهليت، خوبانند در اسلام اگر بفهمند و هوشيار باشند، و هر كس در جاهليت أصالت داشت، در اسلام نيز اصيل است؛

و همچنين در خير و شر (خوبي و بدي)، مانند معادن مختلف هستند.«۴»

اين حديث، علاوه بر اينكه، از احاديث علمي مورد قبول شيعه و سنّي است، خيلي از مسائل و پيش آمدهاي گوناگون زندگي را براي ما، معنا مي‌كند،

باز از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم روايت شده است «اذاسمعتم بجبل زال عن مكانه فصدّقوا وإذا سمعتم برجل زال عن خلقه فلا تصدقوا فإنّه يصير إلي ما جبل عليه»

«اگر شنيديد كوهي از جايش زايل (و بركنده) شده است باور كنيد، اما اگر شنيديد مردي (و آدمي) از اخلاق (ونهاد خود) دست برداشته‌است، باور نكنيد!! زيرا او برنهاد و طبيعت خود بر مي گردد!!.«۱»

۲ - ابي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: قام النبيصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم خطيباً فقال: أيّها النّاس ايّاكم و خضراء الدّمن قيل: يا رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وما خضراء الدّمن؟ قال: المرأة الحسناء في منبت السوء. رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بلند شد و سخنراني كرد و فرمود: اي مردم مبادا به خضراء دِمَنْ نزديك شويد (و به سراغ آن رويد) گفتند: اي رسول خدا خضراء دمن چيست؟! فرمود: زن زيبا در رويشگاه (و خانواده) بد.«۲»

۳ - محمد بن أبي طلحة: از امام صادق: از پدرانشعليهم‌السلام از رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قال للناس: ايّاكم وخضراء الدمن، قيل: يا رسول اللَّه وما خضراء الدمن؟ قال: المرأة الحسناء في منبت السوء. به مردم فرمود: مبادا به خضراء دِمَنْ نزديك شويد (و به سراغ آن رويد) پرسيدند اي رسول خدا خضراء دمن چيست؟! فرمود: زن زيبا در رويشگاه (و خانواده) بد (كه طبعاً به اصل ونسبش مي رود).«۳