شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

۱۳ - خوشا به حال دخترداران!

۱۳- از قديم الأيام، در ميان اقوام مختلف، داشتن دختر سبب سر افكندگي در ميان خويش و اقوام بوده و هست منتهي با تفاوت و شدت و ضعف، از زنده بگور كردن گرفته تا مسايل ديگر؛

با اين فرهنگ و روحيه، تربيت و بزرگ كردن و شوهر دادن وو مادام العمر براي پدر و مادر، از مشكلات كمر شكن دوران عمراست، با اينكه دين مقدس اسلام براي احياء و شخصيت دادن به دختر و زن، دستورات و فرامين استثنائي و اختصاصي دارد، اما باز اين مشكلات و بار سنگين در گُرده والدين، سايه افكنده است، بدينجهت است كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در اين باره فرمايشاتي دارد كه ذيلًا مختصري از آنها را مي‌خوانيد.

۱ - أبان بن تغلب، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: البنات حسنات والبنون نعمة والحسنات يثاب عليها والنعمة يسأل عنها. دختران حسناتند و پسران نعمت، به حسنات ثواب مي‌دهند و از نعمت سؤال مي‌شود.«۲»

۲ - به پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم (تولد) دختري را مژده دادند (حضرت به روهاي اصحاب نگريست) و ناراحتي را در سيماي آنان ديد پس فرمود: مالكم؟ ريحانة أشمّها ورزقها علي اللَّه عزوجل. چه شده برايتان (چرا ناراحت شديد) ريحانه ايست مي‌بويم او را و روزي اش هم برخداي عزّ و جلّ است.«۳»

۳ - حمزة بن حمران، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: مردي پيش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و نزد او مرد (ديگري) بود، او را به مولودي خبر دادند، رنگ آن مرد تغيير يافت!، رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به او فرمود: مالك؟ قال: خير قال: قل، قال: خرجت والمرأة تمتخض

فأخبرت أنّها ولدت جارية، فقال له النبيصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : الأرض تقلّها والسماء تظلّها و اللَّه يرزقها، وهي ريحانة تشمّها، ثمّ أقبل علي أصحابه فقال من كانت له ابنة فهو مقروح، ومن كانت له ابنتان فيا غوثاه ومن كانت له ثلاث بنات وضع عنه الجهاد وكلّ مكروه، و من كانت له أربع بنات فيا عباد اللَّه أعينوه، يا عباد اللَّه أقرضوه، يا عباد اللَّه ارحموه.

چه شد برايت؟! گفت:

خير است، فرمود: بگو گفت: هنگام بيرون آمدن من، زنم را درد زايمان گرفته بود (كه الان) خبر دادند دختر زائيده است، رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: زمين او را بر مي‌دارد و آسمان بر او، سايه مي‌افكند و خدا روزي اش را مي‌دهد و او ريحانه ايست كه مي‌بوئي (تو چرا نا راحتي؟!) سپس رو به اصحاب كرد و فرمود: هركس يك دختر دارد، زخمدار است، و هركس دوتا دختر دارد، واغوثاه، و هركس سه دختر دارد، تكليف جهاد و همه كارهاي ناخوشايند، از او برداشته شده است و هر كس چهار دختر دارد اي بندگان خدا به او كمك كنيد، اي بندگان خدا به او قرض دهيد، اي بندگان خدا به او رحم نماييد!!.«۱»

۴ - روايت يكي از صادقينعليهما‌السلام است فرمود: إذا أصاب الرجل ابنة بعث اللَّه إليها ملكاً فأمرّ جناحه علي رأسها و صدرها و قال: ضعيفة خلقت من ضعف، المنفق عليها مُعانٌ إلي يوم القيامة. زماني كه مردي داراي دختري شد، خداوند فرشته‌اي را به آن دختر مي‌فرستد و بال هايش را به و سر وسينه آن دختر مي‌كشد و مي‌گويد:

ناتوانيست از ناتواني آفريده شده است، خرج دهنده او، كمك كرده مي‌شود تا روز قيامت.«۲»

۵ - يحيي بن المساور، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: موسي بن عمران گفت: يا رب أيّ الأعمال أفضل عندك؟ فقال: حبّ الأطفال فإنّ فطرتهم علي توحيدي فإن أمتّهم أدخلهم برحمتي جنّتي. پروردگارا كدام عمل پيش تو بهتر است؟ فرمود: دوست داشتن خردسالان زيرا فطرت آنها بر توحيد من است اگر آنها را ميراندم به بهشتم داخل مي‌نمايم.«۳

حقوق متقابل زن و شوهر

۱ - حقوق مرد برخانم‌

۱- هريك از زن و مرد بر ذمه ديگري حقوق متقابل دارند و بايد آن حقوق را مدّ نظر قرار داده و به وظايف خود عمل نمايند كه تعدادي از روايات آنها را در دو فصل بعدي مي آوريم.

۱ - حسين بن زيد، از امام صادق، از پدران بزرگوارشعليهم‌السلام از پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در حديث مناهي فرمود: ونهي أن تخرج المرأة من بيتها بغير اذن زوجها، فإن خرجت لعنها كلّ ملك في السماء وكلّ شئ تمرّ عليه من الجنّ والإنس حتي ترجع إلي بيتها، ونهي أن تتزيّن لغير زوجها، فان فعلت كان حقاً علي اللَّه عزوجل أن يحرقها بالنار، ونهي أن تتكلم المرأة عند غير زوجها وغير ذي محرم منها أكثر من خمس كلمات مما لا بدّ لها منه، و نهي أن تباشر المرأة المرأة وليس بينهما ثوب، ونهي أن تحدّث المرأة المرأة بما تخلو به مع زوجها- إلي أن قال: وقالعليه‌السلام : أيما امرأة آذت زوجها بلسانها لم يقبل اللَّه منها صرفاً ولا عدلًا ولا حسنةً من عملها حتي ترضيه، وإن صامت نهارها وقامت ليلها وأعتقت الرقاب وحملت علي جياد الخيل في سبيل اللَّه وكانت في أول من ترد النار، وكذلك الرجل إذا كان لها ظالما، ثم قال: ألا وأيما امرأة لم ترفق بزوجها وحملته علي ما لا يقدر عليه وما لا يطيق لم يقبل اللَّه منها حسنة وتلقي اللَّه وهو عليها غضبان.

ونهي نموده است كه، زن از خانه‌اش بي اجازه شوهر، بيرون رود، چنانچه خارج شود، بر او لعنت فرستند، فرشتگان وتمامي چيزهائي كه از كنار آن بگذرد از جن و انس تا به خانه‌اش برگردد، و اگر اين كار را بكند، خداوند حق دارد او را با آتش بسوزاند.

و نهي نمود: اينكه زن بيش از پنج كلمه نزد غير شوهرش با نامحرم حرف بزند كه ناچار از آن حرف زدن باشد!؛

و نهي فرمود: زن با زن ديگر مباشرت داشته باشد (زير يك لحاف بخوابند) كه ميان آنها لباسي نباشد؛

و نهي فرمود: زن آنچه كه ميان او و شوهرش مي‌گذرد، به ديگران بازگو نمايد تا اينكه گفت: امامعليه‌السلام فرمود: هر زني شوهر خود را با زبانش اذيت نمايد، خداوند از او نمي‌پذيرد صرف و عدل (بزرگ و كوچك عملي) و حسنه اي را، تا اورا از خود راضي نمايد اگرچه روزها روزه و شبها عبادت نمايد و برده‌ها آزاد كند و با بهترين اسبها، در راه خدا (آنچه را خدا راضي است را) حمل نمايد و اول كسي باشد كه به آتش وارد شود، و همچنين است مرد اگر بر زن ستم نمايد، سپس فرمود: هر زني كه با شوهرش مدارا ننمايد و او را بر آنچه توان آن را ندارد، وادار كند، خداوند عمل خوبي از او نمي‌پذيرد و خدارا ملاقات كند در حالي كه بر او غضبناك است.«۱»

۲ - محمد بن مسلم، از امام باقرعليه‌السلام فرمود: زني پيش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و گفت:

يا رسول اللَّه ما حقّ الزّوج علي المرأة؟ فقال لها: تطيعه ولا تعصيه ولا تتصدق من بيته بشئ إلّا باذنه ولا تصوم تطوّعاً إلّا باذنه ولا تمنعه نفسها وإن كانت علي ظهر قتب، ولا تخرج من بيته إلّا باذنه، فان خرجت بغير إذنه لعنتها ملائكة السّماء و ملائكة الأرض وملائكة الغضب وملائكة الرحمة حتي ترجع إلي بيتها. فقالت: يا رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : من أعظم الناس حقّاً علي الرّجل؟ قال: والده قالت: فمن أعظم الناس حقّاً علي المرأة؟ قال:

زوجها، قالت فما لي عليه من الحق مثل ما له علي؟ قال: لا ولا من كل مائة واحد، فقالت:

والذي بعثك بالحق لا يملك رقبتي رجل أبدا.

اي رسول خدا! حق شوهر برگردن زن چيست؟! فرمود:

۱ - او را اطاعت نمائي و نافرماني نكنيد؛ يد

۲ - و از خانه او بدون اجازه، چيزي تصدق نكنيد؛

۳ - و روزه مستحبي نگيرد، مگر با اجازه او؛

۴ - و او را از خود مانع نشو اگرچه در بالاي كوهان شتر باشد؛

۵ - و ازخانه بدون اجازه بيرون نروي، اگر بيرون رود، فرشته‌هاي آسمان و زمين و فرشتگان غضب و رحمت، بر او لعنت نمايد تا به خانه برگردد؛

گفت: اي رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم براي مرد چه كسي حقش بر او بزرگتر است؟ فرمود:

پدرش، گفت: براي زن چه كسي، بزرگترين حق را دارد؟! فرمود: شوهرش، گفت: آيا من هم به او حقي دارم آن گونه كه او دارد؟! فرمود: نه و نه يك صدم! زن گفت:سوگند به آن كهِ ترا به حق فرستاده است مردي مالك گردن من نخواهد شد ابداً (و هيچ وقت ازدواج نخواهم كرد).«۱

۲ - حقوق خانمها بر آقايان‌

۲ - در فصل‌هاي مختلف اين كتاب راجع به حقوق مرد روايات زياد آورده شده است؛ اما نسبت به حقوق خانمها در گردن آقايان علاوه بر محتواي بعضي از فصل‌هاي پيشين به مطالب ذيل توجه فرماييد.

خداوند متعال در قرآن مجيد مي فرمايد:( وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ ) و براي زنان هم مانند آنچه كه برعليه آنان است، هست.«۲»

۱ - و من حقّها عليه، أن يشبعها و أن يكسوها و أن يغفر لها اذا جهلت. و از حق زن بر مرد، او را سير نمايد و بپوشاند و اگر از او ناداني ديد، او را ببخشد (و گذشت نمايد).«۳»

۲ - از امام صادقعليه‌السلام فرمود: زني پيش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و از حق مرد بر زن پرسيد و جواب داد، گفت: حق زن بر مرد چيست؟ فرمود: يكسوها من العري و يطعمها من الجوع و اذا أذنبت غفر لها، قالت فليس لها عليه شيي‌ءٌ غير هذا؟ قال: لا قالت:

لا و اللَّه لا تزوّجت أبداً ثمّ ولّت فقال النّبيّ ارجعي فرجعت فقال انّ‌اللَّه عزّوجلّ يقول: «وان يستعففن خير لهنّ». او را از برهنگي بپوشاند، و از گرسنگي برهاند، و اگر گناهي سر زد ببخشايد، گفت: جز اينها براي زن چيزي در گردن مرد نيست؟! فرمود: نه گفت:

نه به خدا قسم ابدا ازدواج نمي كنم، سپس برگشت برود پيامبر فرمود: برگرد، برگشت، فرمود: خداي عز وجل فرمود: اگر عفاف داشته باشند، برايشان بهتر است (يعني اگر ازدواج نكردي، عفاف داشته باش).«۴»

۳ - ولا يقبحها و جهاً. به او ترش روئي نكند.«۵»

۴ - اميرمؤمنانعليه‌السلام در حديث مفصلي به پسرش محمد حنفيه نوشت: المرئة ريحانة و ليست بقهرمانة فدارها علي كلّ حال و أحسن الصّحبة لها ليصفوا عيشك. همانا زن (گل) ريحان است نه قهرمان پس با او در هر حال مدارا كن و صحبت با او را نيكو گردان تا زندگي ات صاف (و شفاف) باشد«۱».

۵ - رحم اللَّه عبداً أحسن فيما بينه و بين زوجته خدا رحمت كند بنده‌اي را كه ميان خود و همسرش را اصلاح (و خوش رفتاري) نمايد.«۲»

۶ - عمرو بن أبي المقدام از أبي جعفرعليه‌السلام و عبدالرحمن بن كثيراز أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: أميرمؤمنانعليه‌السلام در نامه‌اي به امام حسنعليه‌السلام نوشت: لا تُملك المرأة من الأمر ما يجاوز نفسها فانّ ذلك أنعم لحالها و أرخي لبالها وأدوم لجمالها فَانّ المرأة ريحانة وليست بقهرمانة ولا تعد بكرامتها نفسها واغضض بصرها بسترك واكففها بحجابك ولا تطمعها ان تشفع لغيرها فيميل من شفعت له عليك معها واستبق من نفسك بقيّةً فانّ امساكك عنهنّ وهنّ يرين انّك ذو اقتدار خير من ان يرين حالك علي انكسار. زن را بيش از توانش به كار وامدار چون اين روش (مناسب و) بهتر به حال و آرامش خاطر و دوام زيبائي اوست، همانا زن (مانند گل) ريحانه است نه قهرمانه، و با گرامي داشتن فوق العاده و پرداختن زياد او را از حد خود بالاتر نبر (و پر رو نكن)، و چشم اورا با پوشاندن (و تقواي) خود، فرو ببند، و با حجاب خود، او را (از حرام) بازدار، و (راه او را براي شفاعت به ديگران، (باز مگذار و) به طمع نينداز كه (روزي) شفاعت شونده بر عليه تو، ميل نمايد (و با او هم دست شود) و براي خودت چيزي (از قدرت) خود نگهدار زيرا خود داري تو از همه خواسته‌هاي آنها در حالي كه آنان تورا قدرتمند ببينند، برايت بهتر است از اين كه حال تو را شكسته (و ناتوان بينند).«۳»

۷ - إسحاق بن عمار گويد: به ابي عبد اللَّهعليه‌السلام گفتم: ما حق المرأة علي زوجها الذي إذا فعله كان محسناً؟ قال: يشبعها ويكسوها وان جهلت غفر لها.

حق زن بر شوهرش چيست كه اگر آن را انجام دهد از نيكوكاران به شمار آيد؟! فرمود: شكم او را سير نمايد و او را بپوشاند و اگر ناداني كرد، او را ببخشد.«۱»

۸ - أبو عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: كانت امرأة عند أبيعليه‌السلام تؤذيه فيغفر لها. زني نزد پدرمعليه‌السلام بود و او را اذيت مي كرد (پدرم) آن زن را مي بخشيد.«۲»

۹ - سماعة بن مهران، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: اتّقوا اللَّه في الضعيفين يعني بذلك اليتيم والنّساء وانّما هنّ عورة درباره دو ناتوان (يعني يتيم و زنها)، از خدا بترسيد همانا آنها عورت (و شايسته پرهيزند).«۳»

۱۰ - يونس بن عمار گويد: أبو عبد اللَّهعليه‌السلام كنيز فرزندش إسماعيل را به من تزويج نمود و فرمود: به او نيكي كن، گفتم: نيكي چيست فرمود: اشبع بطنها واكس جنبها واغفر ذنبها، ثم قال: اذهبي وسطك اللَّه ماله. شكمش را سير نماو اندامش را بپوشان و گناهش را ببخش سپس به كنيز فرمود: برو خداوند آنچه او از خير دارد (يا مالش را برتو ارزاني دارد).«۴»

۱۱ - محمد بن مسلم، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام گفت: رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: أوصاني جبرئيل بالمرأة حتي ظننت انّه لا ينبغي طلاقها إلا من فاحشة مبينة. جبرئيل آن قدر درباره زن، به من سفارش نمود، خيال كردم او را نمي‌شود طلاق داد مگر در فاحشه گي آشكار.«۵»

۱۲ - امام صادقعليه‌السلام فرمود: رحم اللَّه عبداً أحسن فيما بينه و بين زوجته فانّ اللَّه عزوجل قد ملكه ناصيتها و جعله القيّم عليها. خدا رحمت كند بنده‌اي را كه ميان خود و زنش را نيكو نمايد چون خداي عزّوجلّ جان او را به او تمليك نموده و او را بر او سرپرست قرار داده است.«۱»

۱۳ - از أبي الحسن موسيعليه‌السلام فرمود: إذا وعدتم الصغار فأوفوا لهم، فانّهم يرون أنّكم أنتم الذين ترزقونهم، وإنّ اللَّه لا يغضب بشئ كغضبه للنساء والصبيان. هروقت به بچه‌ها وعده‌اي داديد، وفا كنيد زيرا آنها گمان مي‌كنند كه روزي آنها را مي‌دهيد و خداوند برهيچ چيزي مانند (مظلومان) زنان و بچه‌ها غضب نمي‌كند.«۲»

۱۴ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در حديث مناهي فرمود: زن بي اجازه شوهر بيرون رود اول كسي باشد كه به آتش وارد مي شود و فرمود: وكذلك الرجل إذا كان لها ظالماً و مرد هم اين طور است (اول كسي كه به آتش وارد مي شود) اگر به زن ظلم نمايد.«۳»

۱۵ - قال رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : وعلي الرجل مثل ذلك الوزر والعذاب إذا كان لها مؤذيا ظالما ومن صبر علي سوء خلق امرأته واحتسبه أعطاه اللَّه (بكل مرة) يصبر عليها من الثواب مثل ما اعطي ايوب علي بلائه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: وعين اين وزر و عذاب، (كه در روايت قبلي گفته شد) بر مرد هم هست، اگر زن را اذيت و ستم نمايد، و هركس بر اخلاق بد زنش صبر كند و اميد اجر داشته باشد، خداوند به هر مرتبه آن كه صبر مي‌كند، ثواب عطا فرمايد به اندازه‌اي كه به ايوبعليه‌السلام داده در مقابل صبر بر بلاها (و گرفتاري ها) يش.«۴

۳ - ثواب صبر به اخلاق بد همسر!

۳- اعضاي خانواده در گرو رفتار بزرگ خانواده اند كه آنها را چگونه ببار آورد و تربيت نمايد و به جامعه تحويل دهد، اگر در فضاي خانه و خانواده محبت و علاقه و رفاقت و دوستي حكم فرما شود: زندگي شيرين و صميمي خواهد شد و گرنه خشونت و اخلاق ناپسند جاي آنها را خواهد گرفت؛

بدين خاطر در دين اسلام دستورات اكيد آمده است كه سرپرست خانه با برخوردهاي زيبا و خوب، اعضاي خانواده را به زندگي، دلبسته و وابسته نمايد و اميد را در دلشان زنده كند و از هرگونه برخورد زشت و نگران كننده بپرهيزد كه عواقب خطرناك و وخيمي در پي خواهد داشت كه آن سرش ناپيدا.

در روايات و اخبار فراوان نيز، به رفتار زيبا و اخلاق نيكو مخصوصاً با اعضاي خانواده، تشويق و ترغيب زياد آمده است، زيرا قوام زندگي و موفقيت وكاميابي مرهون اين خصلت و صفت پسنديده و انساني است. به چند روايت توجه فرماييد.

۱ - إسحاق بن عمار: از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: إنّما مثل المرأة مثل الضلع المعوج إن تركته انتفعت به وإن أقمته كسرته. وفي حديث آخر استمتعت به. همانا مثل زن مانند دنده كج است اگر به حال خود واگذاري بهره‌مند شوي و اگر راستش كني مي شكند، و در حديث ديگر به جاي «انتفعت، استمتعت» آمده است.«۱»

۲ - محمد واسطي گفت: أبو عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: انّ إبراهيم شكا إلي‌اللَّه ما يَلْقي من سوء خلق ساره فأوحي اللَّه إليه: انما مثل المرأة مثل الضلع المعوج ان أقمته كسرته و ان تركته استمتعت به اصبر عليها. حضرت ابراهيم از بدي اخلاق سارا به خدا شكايت نمود، خداوند به او وحي نمود، همانا مثل زن مانند دنده كج است اگر به حال خود واگذاري بهره‌مند شوي و اگر راستش كني مي شكند، به (بد اخلاقي او) صبر كن.«۲»

۳ - حسين بن زيد: از امام صادق: از پدرانشعليهم‌السلام در حديث المناهي از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: (ألا) و من صبر علي خُلق امرأة سيئة الخُلق واحتسب في ذلك الأجر أعطاه اللَّه ثواب الشاكرين (في الاخرة). آگاه باش هركس به خاطر خدا به اخلاق زن بد اخلاق، صبر نمايد خداوند در آخرت اجر شكر گذاران را به او عطا فرمايد.«۳»

۴ - پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: من صبر علي سوء خلق امرأته أعطاه (اللَّه) من الأجر ما أعطاه داودعليه‌السلام علي بلائه، ومن صبرت علي سوء خلق زوجها أعطاها مثل

(ثواب) آسيه بنت مزاحم. هر (مردي) به اخلاق بد همسرش صبر نمايد خداوند از اجر عطا نمايد آنچه را كه در صبر به بلا، براي داود عطا نموده است، و هر (زني) به اخلاق بد شوهرش صبر كند، خداوند مانند ثواب آسيه دختر مزاحم (زن فرعون) را به او عطا نمايد.«۱»

۵ - ألا ومن صبر علي خلق امرأة سيئة الخلق واحتسب في ذلك الاجر أعطاه اللَّه ثواب الشاكرين في الاخرة، ألا وأيماامرأة لم ترفق بزوجها وحملته علي ما لا يقدر عليه وما لا يطيق لم تقبل منها حسنة وتلقي اللَّه (وهو) عليها غضبان. (حضرت فرمود:) آگاه باش هركس به اخلاق زن بد اخلاق، صبر نمايد و در اين صبر پاداش خدا را در نظر گيرد، خداوند براي او ثواب شكرگزاران را در آخرت عطا نمايد،

آگاه باش هر زني با شوهرش مدارا نكند و اورا برچيزي كه قدرت و طاقت آن را ندارد، وادار سازد، از او حسنه‌اي قبول نمي‌شود و خدارا ملاقات نمايد در حالي بر او غضبناك است. «۲»

۶ - جابر (بن يزيد جعفي)، از أبي عبد اللَّه (عليه‌السلام ) فرمود: انّ اللَّه كتب علي الرجال الجهاد و علي النساء الجهاد فجهاد الرجل ان يبذل ماله ودمه حتي يقتل في سبيل اللَّه، وجهاد المرأة ان تصبر علي ما تري من اذي زوجها وغيرته. خداوند برمردان و زنان، جهاد را نوشته (و واجب نموده) است، پس جهاد مرد بذل مال و جان است تا در راه خدا كشته شود، و جهاد زن آن است كه بر اذيت وغيرت (و سختگيري) شوهرش، صبر نمايد.«۳

۴- بيرون رفتن خانم بي اجازه شوهر!

۴ - زن از نظر روحي و جسمي، لطيف و تأثّرپذير است لذا در شرايع آسماني مخصوصاً در شريعت اسلام از حضور اين قشر از جامعه را، در محافل عمومي و جوامع همگاني حتي براي نماز جمعه و عيد فطر و عيد قربان هم«۴»، بنا به عللي، ممانعت به عمل آورده است؛

۱ - جلوگيري از متلاشي شدن خانواده‌ها! زيرا بانوان اگر در جامعه مانند مردان ظاهر شوند و خود نمائي نمايند، يا خود منحرف مي‌شوند و يا مردان را با جلوه گري احياناً با عشوه گري خود به انحراف مي‌كشانند؛

۲ - حضورشان در اجتماع و صحبت با هم جنسان خود، بتدريج متأثر شده دچار افسردگي و يا بد رفتاري با شوهر خود خواهند شد؛

۳ - در اثر اين ممارست‌ها به طور ناخواسته به منجلاب و تباهي گرفتار خواهند شد.

۴ - چيزهاي خانمانسوز و خانه بر انداز را، از همنشينان و همنوعان خود ياد گرفته و در موقعيت‌هاي مناسب، اجرا مي كند.

وعلل زيادي كه باكمي تفكر، براي هركسي روشن مي‌شود، و براي اين كه شوهران صلاحيت حضور در اين گونه جاها را خوب تشخيص مي‌دهد، بدينجهت در اين باره فرمايشاتي دارند كه نمونه هائي از آن را مي‌آوريم.

۱ - عبد الملك بن عمير، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: أربعة لا تقبل لهم الصلاة الامام الجائر، والرجل يؤم القوم وهم له كارهون، والعبد الابق من مواليه من غير ضرورة، والمرأة تخرج من بيت زوجها بغير إذنه. چهار گروهند كه نمازشان قبول نمي‌شود!؛

الف - رهبر ستمگر؛

ب - ‌مردي كه به قومي امامت نمايد كه آنها او را دوست ندارند؛

ج - بنده‌اي كه از مواليان خود بدون ضرورت، بگريزد؛

د - و زني كه بدون اجازه شوهر از خانه بيرون رود.«۱»

۲ - حسين بن زيد، از امام صادق، از پدران بزرگوارشعليهم‌السلام از پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در حديث مناهيفرمود: ونهي أن تخرج المرأة من بيتها بغير اذن زوجها، فإن خرجت لعنها كل ملك في السماء وكل شئ تمر عليه من الجن والانس حتي ترجع إلي بيتها ...، ونهي نموده است كه، زن از خانه‌اش بي اجازه شوهر، بيرون رود، چنانچه خارج شود، بر او لعنت فرستند، فرشتگان وتمامي چيزهائي كه از كنار آن بگذرند از جن و انس تا به خانه‌اش برگردد.«۱»

۳ - و از او سؤال نمودم عن المرأة لها أن تخرج من بيت زوجها بغير إذنه؟ قال: لا. از زن آيا مي‌تواند بي اجازه شوهر از خانه‌اش بيرون رود؟! فرمود: نه.«۲»

۴ - محمد بن مسلم، از امام باقرعليه‌السلام فرمود: زني پيش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و گفت:

يا رسول اللَّه ما حق الزوج علي المرأة؟ فقال لها:. ولا تخرج من بيته إلا باذنه، فان خرجت بغير إذنه لعنتها ملائكة السماء وملائكة الأرض و ملائكة الغضب و ملائكة الرحمة حتي ترجع إلي بيتها. حق مرد برگردن زن چيست؟! فرمود: و ازخانه بدون اجازه بيرون نرود، اگر بيرون رود، فرشته‌هاي آسمان و زمين و فرشتگان غضب و رحمت، بر او لعنت نمايد تا به خانه برگردد.«۳»

۵ - وليد بن صبيح، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام گفت: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود:

أية امرأة تطيبت ثم خرجت من بيتها فهي تلعن حتي ترجع إلي بيتها متي رجعت. هر زني خود را خوشبو نموده و از خانه خود بيرون رود، لعنت كرده مي‌شود تا به خانه برگردد.«۴

۵ - غيرت زنانه!

۵ - در دوران زندگي زن و شوهر، مراحل گوناگون وجود دارد، بعضي از اوقات زن به خاطر علاقه زياد به شوهرش اورا تحت نظر دارد كه مبادا زن ديگري، بر زندگي او وارد شود! و گاهي زن به اندازه‌اي به شوهر فشار مي‌آورد كه او را از راه مستقيم منحرف كرده و از خود دور مي‌سازد؛ روايت در باره اولي از فرط محبت و دوست داشتن تلقي و دومي را زاييده كفر مي‌داند توجه كنيد.

۱ - صفوان، ازاسحاق بن عمارگفت: به ابا عبد اللَّهعليه‌السلام گفتم: المرأة تغار علي الرجل تؤذيه قال: ذاك من الحبّ. زن براي مردش غيرت ورزيده اذيتش مي‌كند، فرمود: آن از دوست داشتن است.«۱»

۲ - امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: غيرة المرأة كفر وغيرة الرجل ايمان. غيرت زن (در بد رفتاري بامرد) كفر است و غيرت مرد ايمان!.«۲»

۳ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: الغيرة من الإيمان والبذاء من الجفاء. غيرت از (گروه) ايمان و بد دهني از (دسته) ستم است.«۳»

۴ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: كتب اللَّه الجهاد علي رجال امتي والغيرة علي نساء امتي فمن صبر منهم واحتسب أعطاه أجر شهيد. خداوند جهاد را به مردان امت من نوشته و غيرت را براي زنان امتم، پس هركس به (غيرت) آنها صبرنمايد، (خداوند) اجر شهيد براو عطا فرمايد.«۴

۶ - حسادت چه كارها كه نكند!!

۶- انسان در گذران عمر بايد هشيار و آگاهانه زندگي نمايد، تا با كوچك‌ترين غفلت، خود رابه درد سر نينداخته و آبروي خود را به باد ندهد؛

مراقب اعمال و رفتار خود باشد مبادا، با كمترين بي توجهي بنيان خانه و خانواده‌اش را متزلزل ساخته و بر اندازد؛

مخصوصاً مواظب باشد حس حسادت همسرش را تحريك و بيدار نكند، زيرا حسد از صفات مذمومه و ناپسندي است كه پيامدهاي خطرناك و بدبخت كننده دارد به طوري كه در قرآن كريم خطاب به پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مي‌فرمايد: بنام بخشاينده مهربان: بگو پناه مي‌برم به پروردگار سپيده صبح از شر هر آفريده‌اي و از شر تاريكي‌ها وقتي كه جهان را فرا گيرد و از شر زنهاي افسونگر وقتي كه به گره مي‌دمد (و بر آن افسون مي‌خواند) و از شرّ حسودان هنگامي كه حسد مي‌ورزند.«۵»

پس وقتي آتش حسد آدمي را فراگيرد و غليان كند و در دل زبانه كشد، از هيچ گونه رسوايي و جنايت و خيانت وو فروگذار نخواهد شد، پناه برخدا!! به روايت ذيل دقت نمائيد.

۱ - ابن أبي عمير: از عبد الرحمن بن حجاج گويد: بينما رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قاعد إذ جاءت امرأة عريانة حتي قامت بين يديه فقالت: يا رسول اللَّه، انّي فجرت فطهّرني، قال: و جاء رجل يعدو في اثرها فألقي عليها ثوباً، فقال ما هي [منك]؟ قال: صاحبتي يا رسول اللَّه خلوت بجاريتي فصنعت ما تري قال: ضمّها إليك، ثمّ قال: انّ الغيراء لا تبصر أعلي الوادي من أسفله. (روزي) رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نشسته بود، زن لخت و عريان آمد و پيش روي آن حضرت ايستاد و گفت: اي رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم من زنا كرده‌ام مرا پاك كن (سنگ سارم نما چون شوهردارم)! و مردي پشت سر او مي‌دويد و آمد لباسي روي آن زن انداخت، حضرت پرسيد او با تو چه نسبتي دارد؟ عرض كرد: اي رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم زن من است، من با كنيزم خلوت كرده بودم (و او آمد و ما را ديد) دست به اين كار زد كه ديدي، فرمود: او را بردار (وببر) زن غيرت دار (در حسادت زنانگي) بالاي وادي را از پايينش نمي‌بيند (و تشخيص نمي‌دهد).«۱»

۲ - يونس بن يعقوب: از سعيده گفت: بعثني أبو الحسنعليه‌السلام إلي امرأة من آل الزبير لأنظر إليها أراد أن يتزوّجها- إلي ان قالت: فتزوّجها فلمّا بلغ ذلك جواريه جعلن يأخذن بأردانه وثيابه وهو ساكت يضحك لا يقول لهن شيئاً، فذكر انّه قال: ما شئ مثل الحرائر. ابوالحسنعليه‌السلام مرا براي پسنديدن زني از آل زبير فرستاد كه اراده ازدواج با او را داشت، و با او ازدواج نمود وقتي كه كنيزان آن حضرت از قضيه با خبر شدند دامن و لباس آن حضرت را مي‌گرفتند (كه ماهستيم زن ديگر چرا؟!) و حضرت ساكت بود ومي خنديد و چيزي به آنها نمي‌گفت ويادش آمد كه مي‌فرمود: هيچ چيز (از نظر شخصيت و متانت و دوست داشتني‌تر) مانند زنان آزاد نمي‌شود.«۲