حدیث - ۶

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

أدنی الکُفر أن یَسمَعَ الرَّجُلُ مِن أخیهِ الکَلِمَةَ فَیَحفَظَها عَلَیهِ یُریدُ أن یَفضَحَهُ بِها.

کمترین کفر این است که انسان از برادرش سخنی بشنود و آن را نگه دارد تا او را با آن سخن رسوا کند.

وسایل الشیعه، ج۱۷، ص۲۱۱

حدیث - ۷

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اللّهُمّ إنّی أعوذُ بکَ مِن الکُفرِ والفَقرِ ، فقالَ رجُلٌ : أیَعدِلانِ ؟ قالَ : نَعَم؛

بار خدایا ! من از کفر و فقر به تو پناه می‌برم. مردی عرض کرد: آیا این دو با هم برابرند ؟ فرمودند: آری

کنز العمّال : ۱۶۶۸۷

حدیث - ۸

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

لولا رَحمَهُ ربِّی علَی فُقَراءِاُمَّتِی کادَ الفَقرُ یَکونُ کُفرا؛

اگر رحمت پروردگار من به فقرای امّت من نبود ، نزدیک بود که فقر به کفر بینجامد.

جامع الأخبار : ۳۰۰ / ۸۱۷

حدیث - ۹

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

بین الایمان و الکفر ترک الصلاة ؛

فاصله میان ایمان و کفر، نماز نخواندن است

(میزان الحکمه ، ج ۵، ص ۴۰۲. کنزالعمال ، حدیث ۱۸۸۶۹)

حدیث - ۱۰

قال الصادق -عليه‌السلام -:

ان تارک الصلوة کافر ؛

همانا ترک کننده نماز واجب ، کافر است

(وسائل الشیعه ، ج ۳، ص ۲۸)

حدیث - ۱۱

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

من ترک الصلوة متعمدا فقد کفر؛

هرکس عمدا نمازش را ترک کند، کفر ورزیده است

(لئالی الاخبار، ص ۳۹۴)

حدیث - ۱۲

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

ما بین المسلم و بین ان یکفر الا ان یترک الصلاة الفریضة متعمدا او یتهاون بها فلا یصلیها؛

فاصله بین مسلمان و بین کفرش چیزی جز ترک نماز واجب نیست که یا عمدا ترک نماید و اصلا قبول نداشته باشد و یا از بی اعتنایی نماز نخواند.

(بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۲۱۶. میزان الحکمه ، ج ۵، ص ۴۰۲)

حدیث - ۱۳

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

تارک الصلاة ملعون فی التوراة ملعون فی الانجیل ملعون فی الزبور ملعون فی القران ملعون فی لسان جبرئیل ملعون فی لسان میکائیل ملعون فی لسان اسرافیل ملعون فی لسان محمد ؛

ترک کننده نماز در تورات و انجیل و زبور و قرآن مورد لعنت قرار گرفته و به زبان جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ملعون است

(انوار الهدایة ، ص ۱۹۷، الحکم الزاهره ، ص ۲۹۴)

حدیث - ۱۴

امام علیعليه‌السلام :

إنّ فیهِ شِفاءً مِن أکبَرِ الداءِ ، وهُو الکُفرُ والنِّفاقُ ، والغَیُّ والضَّلالُ ؛

در قرآن، درمان بزرگترین دردهاست : درد کفر و نفاق و تباهی و گمراهی

نهج البلاغة : الخطبة ۱۷۶ منتخب میزان الحکمة : ۴۵۸

حدیث - ۱۵

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اِیّـاکُـم اَن یَحسُـدَ بَعضُکـُم بَعضـاً فَـاِنَّ الکُفـرَ اَصلُه الحَسَـد؛

از حسـد ورزی به یکـدیگـر بپـرهیزیـد، زیـرا ریشه کفـر، حسـد است.

(تحف العقول، ص ۳۱۵)

حدیث - ۱۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وسلم فرمودند:

أدنی الکُفر أن یَسمَعَ الرَّجُلُ مِن أخیهِ الکَلِمَةَ فَیَحفَظَها عَلَیهِ یُریدُ أن یَفضَحَهُ بِها؛

کمترین کفر این است که انسان از برادرش سخنی بشنود و آن را نگه دارد تا او را با آن سخن رسوا کند.

(وسایل الشیعه، ج۱۷، ص۲۱۱)

حدیث - ۱۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من رمی مؤمنا بکفر فهو کقتله؛

هر که مؤمنی را به کفر نسبت دهد چنان است که او را کشته باشد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

کاد الفقر أن یکون کفرا؛

بیم آن است که فقر به کفر انجامد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

قتال المسلم کفر و سبابه فسوق و لا تحلّ لمسلم أن یهجر أخاه فوق ثلاثه أیّام؛

جنگ با مسلمان کفر است و ناسزا گفتنش گناه است و روا نیست که مسلمانی بیش از سه روز با برادر خود قهر کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۲۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الجفاء کلّ الجفاء و الکفر من سمع منادی اللَّه تعالی ینادی بالصّلاه و یدعوه إلی الفلاح فلا یجیبه؛

نشان خشونت و کفر نفاق آن است که کسی منادی خدا را بشنود که به نماز ندا می دهد و وی را به رستگاری می خواند و دعوت او را اجابت نکند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۲۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الجدال فی القرآن کفر؛

مجادله در باره قرآن کفر است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۲۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

التّحدّث بنعم اللَّه شکر و ترکه کفر و من لا یشکر القلیل لا یشکر الکثیر و من لا یشکر النّاس لا یشکر اللَّه و الجماعه خیر و الفرقه عذاب؛

گفتگو از نعمتهای خداوند شکر است و ترک آن کفر است و هر که نعمت کم سپاس نگذارد، سپاس نعمت بسیار را نخواهد گذاشت و هر که مردم را سپاس ندارد سپاس خدا را نخواهد داشت اجتماع مایه نیکی است و تفرقه موجب رنج و عذاب است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۲۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

بین العبد و بین الکفر ترک الصّلوه؛

میان بنده و کفر ترک نماز فاصله است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۲۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

الجفاء کل الجفاء و الکفر من سمع منادی الله تعالی ینادی بالصلاة و یدعوه الی الفلاح فلا یجیبه؛

نشانه ستمکاری و کفر آن است که کسی منادی خدا را بشنود که به نماز ندا می دهد و وی را به رستگاری می خواند و دعوت او را اجابت نکند.

( نهج الفصاحه ، ص ۲۷۹ )

حدیث - ۲۵

امام علی(عليه‌السلام ) می فرمایند:

سرانجام کافر ، دوزخ است.

غررالحکم ، باب دوزخ

حدیث - ۲۶

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

أرکانُ الکُفر أربَعَةٌ الرَّغبَةُ وَ الرَّهبَةُ وَ السَّخَطُ وَ الغَضَبُی

پایه های کفر چهار چیز است : میل و خواهش، ترس و بیم ، ناخشنودی و خشم.

(جهاد با نفس، ح ۴۷۵)

حدیث - ۲۷

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اُصُولُ الکُفر ثَلاثَهٌ الحِرصُ وَ الاِستِکبارُ وَ الحَسَدُی

ریشه های کفر سه چیز است: حرص و خود بزرگ بینی و حسد ورزیدن.

(جهاد با نفس، ح ۴۷۴)

حدیث - ۲۸

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

ایـاکـم ان یحسـد بعضکـم بعضـا فـان الکفـر اصله الحسـد.

از حسـد ورزی به یکـدیگـر بپـرهیزیـد، زیـرا ریشه کفـر، حسـد است.

(تحف العقول ، ص ۳۱۵)

حدیث - ۲۹

قال الامام علیعليه‌السلام : قَلبُ الکَافِرِ أَقسَی مِنَ الحَجَرِ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: دل کافر، سخت تر از سنگ است.

«جامع الأخبار، ص ۳۸۳، ح ۱۰۷۱»

ایمان

حدیث - ۱

قال الامام علیعليه‌السلام : الصّبرُ ثمرةُ الایمان.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: صبر، ثمره و نتیجه ایمان است.

«تصنیف غررالحکم، ص ۲۸۰، ح ۶۲۱۷»

حدیث - ۲

قال الامام الصادقعليه‌السلام : إذَا اِتَّهَمَ المُؤمِنُ أخَاهُ اِنمَاثَ الإیمَانُ مِن قَلبِهِ کَمَا یَنمَاثُ المِلحُ فی المَاءِ.

امام صادقعليه‌السلام فرمود : هرگاه مؤمن به برادر (دینی) خود تهمت زند، ایمان در قلب او ناپدید می شود همچنان که نمک در آب حلّ می‌شود.

«الکافی، ج ۲، ص ۳۶۱»

حدیث - ۳

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : لا یَبلُغُ العَبدُ صَرِیحَ الإِیمَانِ حَتَّی یَدَعَ المِزَاحَ وَالکذبَ وَیَدَعَ المِرَاءَ وَإِن کانَ مُحِقّاً.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: بنده به ایمان ناب نرسد، مگر آن گاه که شوخی و دروغ را ترک گوید و مجادله را رها کند، هر چند بر حق باشد.

«الکافی، ج ۳، ص ۵۹۴»

حدیث - ۴

قال الإمام علیعليه‌السلام : مجالسة أهل الهوی منساة للإیمان و محضرة للشیطان.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: همنشینی با هوسرانان باعث از یاد رفتن ایمان و حاضر شدن شیطان است.

«نهج البلاغه، خطبه ۸۶»

حدیث - ۵

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الوُضوءُ شَطرُ الإیمانِ ، والسِّواکُ شَطرُ الوُضوءِ

وضو ، بخشی از ایمان است و مسواک زدن بخشی از وضو

کنزالعمّال : ۲۶۲۰۰

حدیث - ۶

رسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَن أمسی وأصبحَ وعِندَهُ ثَلاثٌ فقد تَمَّت علَیهِ‌النِّعمَةُ فی الدُّنیا : مَن‌أصبَحَ وأمسی مُعافیً فی بَدَنِهِ ، آمِنا فی سَرْبهِ ، عِندَهُ قُوتُ یَومِهِ ، فإن کانَت عِندَهُ الرّابِعَةُ فَقد تَمَّت علَیهِ النِّعمَةُ فی الدُّنیا والآخِرَةِ ؛ وهُو الإیمانُ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

هر که شب و روز خود را سپری کند و از سه چیز برخوردار باشد نعمت دنیا بر او تمام شده است : کسی که صبح و شامش را در تندرستی و آسایش خاطر گذراند و خوراک روز خود را داشته باشد و اگر چهارمین نعمت را هم داشته باشد ، نعمت دنیا و آخرت را کامل دارد و آن(چهارمین) نعمت ایمان است

تحف العقول : ۳۶

حدیث - ۷

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : علیٌّ اَوّلُ مَنْ آمَنَ بی وَ اَوّلُ مَنْ یُصافِحُنیِ یوم القیامةِ.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: علیعليه‌السلام نخستین کسی بود که به من ایمان آورد و اولین کسی است که در قیامت با من مصافحه می‌کند.

«بحار الانوار، ج ۳۵، ص ۵۵»

حدیث - ۸

قال الله عزّوجلّ:

چنان‌که هیچ درختی بدون میوه کامل نیست، ایمان نیز بدون کنار‌گذاشتن کارهای حرام کامل نمی‌شود.

(علل‌الشرایع۱/۲۵۰)

حدیث - ۹

قال الامام الصادقعليه‌السلام :

لا یُمَحِّضُ رجلٌ الایمانَ باللهِ حتّی یکونَ اللهُ احبُّ الیهِ من نفسِهِ و ابیهِ و امّهِ و ولدِهِ و اهلِهِ وَ مالِهِ و من الناسِ کُلُّهِمِ.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

ایمان انسان پاک و خالص نمی گردد مگر اینکه خداوند در نزد او محبوبتر و دوست داشتنی تر از جان، مال، پدر، مادر، فرزند و خانواده اش و همه مردم باشد.

«بحارالانوار، ج ۷، ص ۲۵»

حدیث - ۱۰

. قال الامام الرضاعليه‌السلام : مَن قَرَء قل هو الله احد و أمَنَ بها فَقد عَرَفَ التوحیدَ.

امام رضاعليه‌السلام فرمودند: کسی که قل هو الله احد (سوره توحید) را بخواند و به آن ایمان داشته باشد به درستی که توحید را شناخته است.

«الکافی، ج ۱، ص ۱۲۴»

حدیث - ۱۱

قال الامام الصادقعليه‌السلام :

إنَّ الرَّجعَةَ لَیسَ بِعَامَّةٍ، وَهِیَ خَاصَّةٌ لا یَرجِعُ إلا مَن مَحَّضَ الإیمَانَ مَحضاً أو مَحَّضَ الشِّرک مَحضاً.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

رجعت برای همه نیست بلکه اختصاص به عده خاصی دارد. رجعت نمی کند مگر کسی که ایمان خالص داشته باشد یا شرک خالص.

«بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۳۹»

حدیث - ۱۲

امام صادقعليه‌السلام :

إذا اتَّهَمَ المؤمنُ أخاهُ انْماثَ الإیمانُ مِن قلبِهِ کما یَنْماثُ المِلحُ فی الماءِ

هرگاه مؤمن به برادر خود تهمت زند ایمان در قلب او آب شود همچنان که نمک در آب حلّ می‌شود

الکافی : ۲ / ۳۶۱ / ۱

حدیث - ۱۳

امام علیعليه‌السلام :

لا یَجِدُ عَبدٌ طَعمَ الإیمانِ حتّی یَترُکَ الکذبَ هَزلَهُ وجِدَّهُ

هیچ بنده‌ای طعم ایمان را نچشد ، مگر آن گاه که دروغ ، شوخی یا جدّی آن را ترک گوید

بحار الأنوار : ۷۲ / ۲۴۹ / ۱۴

حدیث - ۱۴

امام باقرعليه‌السلام :

إنّ الکذبَ هُو خَرابُ الإیمانِ

براستی که دروغ ویران کننده ایمان است

بحار الأنوار : ۷۲ / ۲۴۷ / ۸

حدیث - ۱۵

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

کُلَّما ازدادَ العَبدُ إیمانا ازدادَ حُبّا للنِّساءِ ؛

هر چه ایمان بنده بیشتر شود، زن دوستی او فزونتر می‌شود

النوادر للراوندیّ : ۱۲ منتخب میزان الحکمة : ۵۱۰

حدیث - ۱۶

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إنَّ مِن تَمامِ إیمانِ الْعَبدِ أن یَستَثنِیَ فی کُلِّ شَی‌ءٍ؛

نشانه کامل بودن ایمان بنده این است که در هر کاری «ان شاء اللَّه» بگوید.

میزان الحکمة، ح ۹۹۱۰

حدیث - ۱۷

امام صادقعليه‌السلام :

الصَّبرُ رَأسُ الإیمانِ؛

شکیبایی، سرِ ایمان است.

میزان الحکمة: ح ۱۰۲۲۱

حدیث - ۱۸

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

خَصلَتانِ لیسَ فَوقَهُما مِنَ البِرِّ شَیءٌ الإیمانُ بِاللّه و النَّفعُ لِعبادِ اللّه؛

دو خصلت است که هیچ کار خوبی بالاتر از آن دو نیست : ایمان به خدا و سود رساندن به بندگان خدا

میزان الحکمة، ج ۵ ، ص ۵۰۲

حدیث - ۱۹

امام علیعليه‌السلام :

الْإِیثارُ أَحسَنُ الإِحسانِ، وأعلی مَراتِبِ الإِیمانِ؛

ایثار، بهترین احسان و بالاترین مرتبه ایمان است.

میزان الحکمه، ح ۱۵

حدیث - ۲۰

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

خداوند چهارچیز را در چهار چیز قرار داده است :

۱ - .برکت علم را در احترام به استاد

۲ - .بقای ایمان را در تعظیم خدا به وسیله انجام بی چون چرای دستوراتش

۳ - .لذت و برکت زندگی را در نیکی به پدر و مادر

۴ - .و آزادی از جهنم را در آزار ندادن مردم.

نصایح، صفحه ۲۳۰

حدیث - ۲۱

امام کاظمعليه‌السلام فرمودند:

رجلٌ مِن قم یدعو الناس الی الحقِّ، یجتمع معه قومٌ کُزبُر‌الحدید لا تزلهم‌الریاحُ العواصف و لا یملّون مِنَ‌الحرب و لا یجبُنون و علی الله یتوکلون والعاقبه للمُتَّقینَ؛

مردی از قم، مردم را به سوی حق دعوت می‌کند. جماعتی همانند پاره‌های آهن گرد او جمع می‌شوند که طوفان‌های سهمگین آنان را به‌ لرزه درنمی‌آورد، از جنگ نمی‌هراسند و ترسی به دل راه نمی‌دهند، بر خدا توکل دارند و سرانجام، پیروزی با پارسایان است.

بحارالانوار؛ ج۶۰، ص۲۱۶.

حدیث - ۲۲

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

من اسبع وضوءه و احسن صلوته و ادی الزکوة ماله و خزن لسانه و کف غضبه و استغفر لذنبه و ادی النصیحة لاهل بیت رسوله فقد الستکمل حقائق الایمان و ابواب الجنة مفتحة له؛

هر که خوب وضو سازد و نمازش را درست بخواند و زکات مالش را بپردازد و زبانش را نگاه دارد و خشمش را فرو برد و برای گناهانش طلب آمرزش کند و حقوق دوستی خاندان پیغمبر را ادا کند، حقیقت ایمان را کامل کرده و درهای بهشت برایش باز است

(ثواب الاعمال ، ص ۶۴).

حدیث - ۲۳

قال الامام الباقرعليه‌السلام :

اِنَّ الکذِبَ هُوَ خرابُ الایمانِ؛

دروغگوئی، مایه ویرانی ایمان است.

«اصول کافی، ج ۲، ص ۳۳۹»

حدیث - ۲۴

قال الامام الباقرعليه‌السلام :

ما أخلَصَ العبدُ الایمانَ باللهِ عزّ و جلّ اربعینَ یوماً، اِلّا زهَّدَهُ اللهُ عزّ و جلّ فی الدّنیا و بصّره داءَها و دواءَها ؛

هیچ بنده ای، چهل روز ایمانش را به خدا خالص نکرد، مگر اینکه خداوند او را نسبت به دنیا بی رغبت گرداند و درد دنیا و داروی آن را به او بنمایاند و سپس حکمت را در دلش قرار دهد و زبانش را به سخنان حکیمانه گویا سازد.

«اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶»

حدیث - ۲۵

قال الامام الکاظمعليه‌السلام :

المؤمِنُ مثلُ کَفّتَیِ المیزانُ کُلَّما زیدَ فی ایمانِهِ زیدَ فی بلائِهِ؛

انسان مؤمن همانندِ دو کفّه ترازو است که هر چه بر ایمانش افزوده شود، بلاها و امتحاناتش بیشتر می گردد.

«تحف العقول، ص ۴۰۸»

حدیث - ۲۶

قال الامام الصّادقعليه‌السلام :

من زَنی خَرَجَ من الایمانِ و مَنْ شرِبَ الخَمرَ خرَج من الایمانِ ؛

کسی که زنا کند و کسی که شراب بنوشد و کسی که در روز ماه رمضان، عمداً روزه خود را افطار کند، اینها از حوزه ایمان خارج شده اند.

«بحارالانوار، ج ۶۶، ص ۱۹۷»

حدیث - ۲۷

قال الامام الصّادقعليه‌السلام :

مَنْ خَلَع جماعَةَ المسلمین قدرَ شبرٍ، خَلَعَ ربقَةَ الایمانِ مِنْ عُنُقِهِ؛

کسی که از اجتماع مسلمین به اندازه یک وجب دوری گزیند، ریسمان ایمان را از گردن خود برداشته (ایمان خود را از دست داده).

«وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۳۷۷»

حدیث - ۲۸

سُئِلَ عن الامام الصّادقعليه‌السلام :

ما الّذی یُثبِتُ الایمانَ فی العَبدِ؟ قال: الّذی یُثبتُه فیه الوَرعُ و الّذی یُخرِجُهُ منه الطَّمع؛

از امام صادقعليه‌السلام پرسیدند: چه چیزی ایمان انسان را پا برجا و ثابت می کند؟ حضرت فرمودند:

پرهیزگاری و تقوا، ایمان را در انسان تثبیت می کند و طمع، ایمان را از دل آدمی خارج می سازد.

«بحارالانوار، ج ۶۷، ص ۳۰۴»

حدیث - ۲۹

قال الامام الصّادقعليه‌السلام :

انّ الایمانَ عَشرُ درجاتٍ بمنزلةِ السُّلَّم یُصعَدُ منه مِرقاةً بعدَ مرقاةٍ ؛

همانا ایمان ده درجه دارد، همانند پلّکانی که پلّه پله از آن بالا می روند مقداد در درجه هشتم، ابوذر در درجه نهم و سلمان در دهمین درجه قرار داشت.

«بحارالانوار، ج ۶۶، ص ۱۶۶»

حدیث - ۳۰

مَنْ أحبَّ لِلّهِ و أبغَضَ لِلّهِ و أعطَی لِلّهِ فهُوَ ممَّنْ کَمُلَ ایمانُهُ؛

کسی که دوستی و دشمنی او فقط برای خدا باشد و به خاطر رضای خدا عطا و بخشش نماید، از کسانی است که ایمانشان به درجه کمال رسیده است.

«وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص ۴۳۱»

حدیث - ۳۱

قال الامام الصّادقعليه‌السلام :

لا یَکمُلُ ایمانُ العبدِ حتّی تکونَ فیهِ اربَعُ خصالٍ، یُحسِنَ خُلقَهُ وَ تسخو نفسُهُ ؛

ایمان انسان کامل نمی گردد مگر آنکه چهار خصلت در او وجود داشته باشد: ۱. اخلاقش نیکو باشد. ۲. نفس او نرم و پذیرا باشد. ۳. کنترل سخن داشته باشد و بیهوده سخن نگوید. ۴. اضافی ثروتش را در راه خدا بدهد.

«امالی شیخ طوسی، ص ۱۲۵»

حدیث - ۳۲

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

لا ایمانَ لِمَن لا أمانَةَ لَه؛

انسانی که امانتدار نیست، ایمان ندارد.

«بحار الانوار، ج ۶۹، ص ۱۹۸»

حدیث - ۳۳

قال النبیّصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

لا یجتمع الشحُّ و الایمانُ فی قلبِ عبدٍ أبداً؛

هرگز بخل و ایمان در قلب بنده ای، با هم جمع نمی شوند.

«بحار الانوار، ج ۷۰، ص ۳۰۲»

حدیث - ۳۴

قال النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

ما آمَنَ بی مَن باتَ شعْبانَ و جارُهُ طاویاً، ما آمَنَ بی مَنْ باتَ کاسیاً و جارُه عاریاً؛

کسی که سیر بخوابد در حالی که همسایه اش گرسنه باشد و نیز کسی که پوشیده بخوابد در حالی که همسایه اش برهنه باشد، به من ایمان نیاورده است.

«المستدرک الوسائل، ج ۸، ص ۴۲۹»

حدیث - ۳۵

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

الغَضَبُ یُفسِدُ الایمانَ، کما یفسِدُ الخلّ العَسَل؛

خشم و غضب ایمان را فاسد می کند، چنانچه سرکه عسل را تباه می سازد.

«اصول کافی، ج ۲، ص ۳۰۲»

حدیث - ۳۶

قال النبیّصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَن کانَ أکثرُ همهِ نِیلَ الشهواتِ، نزَعَ من قلبهِ حلاوَةُ الایمانِ؛

کسی که بیشترین همتش رسیدن به خواسته های نفسانی باشد، شیرینی ایمان از قلبش بیرون می رود.

«مجموعة ورّام، ص ۳۵۷»

حدیث - ۳۷

قال النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مداراةُ النّاسِ نِصفُ الایمانِ؛

مدارا کردن با مردم نیمی از ایمان است.

«تحف العقول، ص ۳۵»

حدیث - ۳۸

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

خصلَتان لیسَ فوقَهُما من البرِّ شیءٌ: الایمانُ باللهِ و النّفعُ لعبادِ الله؛

دو خصلت است که هیچ عمل خیری بالاتر و برتر از آنها نیست؛ ایمان به خدا و سود رساندن به بندگان او.

«تحف العقول، ص ۳۵»

حدیث - ۳۹

سُئِلَ عن رسولِ اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فَما علامَةُ الایمانِ؟ فقالَ رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : أمّا علامَةُ الایمانِ فأربَعةٌ: الاِقرارُ بِتَوحیدِ الله و الایمانُ بِهِ و الایمانُ بکُتُبهِ و الایمانُ بِرُسُلِهِ؛

از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم سؤال شد: نشانه ایمان چیست؟ حضرتصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

نشانه ایمان چهار چیز است: ۱ - اقرار به یگانگی خداوند متعال، ۲ - اعتقاد و ایمان به آن، ۳ - ایمان به کتب آسمانی، ۴ - و ایمان به پیامبران الهی.

«تحف العقول، ص ۱۹»

حدیث - ۴۰

قال الامام علیعليه‌السلام :

الایمانُ معرفَةٌ بالقَلبِ و اقرارٌ باللِسانِ و عَمَلٌ بالأرکانِ؛

ایمان عبارت است از شناخت ومعرفت قلبی، اقرار با زبان و عمل با اعضاء و جوارح.

«نهج البلاغه، حکمت ۲۱۸»

حدیث - ۴۱

قال الامام علیعليه‌السلام :

أصلُ الایمانِ حُسنُ التّسلیم لأمر اللهِ؛

اصل و اساس ایمان، به نیکوئی تسلیم امر خدا شدن است.

«تصنیف غررالحکم، ص ۸۷، ح ۱۴۴۴»

حدیث - ۴۲

قال الامام علیعليه‌السلام :

لا شَرَف اَعلی من الایمان؛

هیچ شرافتی بالاتر از ایمان نیست.

«تصنیف غرر الحکم، ص ۸۷، ح ۱۴۶۵»

حدیث - ۴۳

قال الامام علیعليه‌السلام :

أقربُ النّاس مِنَ اللهِ سبحانَهُ أحْسَنُهم ایماناً؛

نزدیک ترین مردم به خداوند سبحان، کسانی هستند که ایمانِ نیکوتری دارند.

«تصنیف غرر الحکم، ص ۸۷، ح ۱۴۵۸»

حدیث - ۴۴

قال الامام علیعليه‌السلام :

لا نَجاةَ لِمَن لا ایمانَ له؛

کسی که ایمان ندارد نجات نخواهد یافت.

«تصنیف غرر الحکم، ص۸۷، ح ۱۴۶۶»

حدیث - ۴۵

الایمانُ علی أربعة أرکانٍ: اَلتوکّلُ علی الله، و التفویضُ اِلیَ اللهِ، و التسلیمُ لأمرِ اللهِ و الرّضا بقضاءِ اللهِ؛

ایمان بر چهار رکن استوار است: توکّل بر خدا، واگذاری کارها به پروردگار، تسلیم امر و فرمان خدا بودن و راضی بودن به قضایِ الهی.

«بحار الانوار، ج ۷۵، ص ۶۳»

حدیث - ۴۶

قال الامام علیعليه‌السلام :

اکمَلُکُم ایماناً أحسَنُکُم خُلقاً؛

کامل ترین شما از نظر ایمان، نیکوترین شما از حیث اخلاق است.

«بحار الانوار، ج ۶۸، ص ۳۸۷»

حدیث - ۴۷

قال الامام علیعليه‌السلام :

وَ علیکُم بالصّبر فانَّ الصّبرَ من الایمان کالرّأسِ من الجَسَدِ، و لا خیرَ فی جَسَدٍ لا رأسَ مَعَهُ و لا فی ایمانٍ لا صبرَ مَعَهُ؛

بر شما باد به صبر و شکیبائی، زیرا نقش صبر در ایمان همانند سر است برای بدن، و همان طور که بدن بدون سَر فایده ای است، در ایمانِ بدون صبر نیز خیری وجود ندارد.

«نهج البلاغه، حکمت ۷۹»

حدیث - ۴۸

قال الامام علیعليه‌السلام :

خَفضُ الصَّوت و غَضُّ البَصرِ و مشیُ القَصْد من أمارَةِ الایمانِ و حُسنِ التّدین؛

پائین آوردن صدا، فروبستن چشم و اعتدال در راه رفتن از نشانه های ایمان و دینداری نیکو است.

«تصنیف غرر الحکم، ص ۸۹، ح ۱۴۹۹»

حدیث - ۴۹

قال الامام علیعليه‌السلام :

حیاءُ الرّجلِ من نَفسِهِ ثمرةُ الایمان؛

حیاءِ انسان از خودش ثمره ایمانِ به خداست.

«تصنیف غرر الحکم، ص ۸۹، ح ۱۴۹۸»

حدیث - ۵۰

قال الامام علیعليه‌السلام :

ثمرةُ الایمانِ الفوزُ عند الله؛

ثمره و نتیجه ایمان، رستگاری در نزد خداوند است.

«تصنیف غررالحکم، ص ۸۸، ح ۱۴۹۱»

حدیث - ۵۱

قال الامام علیعليه‌السلام :

الایمانُ شجرةٌ، اصلُهَا الیقینُ و فَرعُهَا التّقی و نورُهَا الحیاءُ و ثَمَرُها السّخاءُ؛

ایمان درختی است که ریشه اش یقین، شاخه اش تقوی، نور و شکوفه اش حیاء و میوه آن سخاوت است.

«تصنیف غررالحکم، ص ۸۷، ح ۱۴۴۱»

حدیث - ۵۲

قال الامام علیعليه‌السلام :

المؤمِنُ دائم الذِّکرِ، کَثیرُ الفکرِ عَلیَ النّعماءِ شاکِرٌ وَ فِی البلاءِ صابرٌ؛

انسان با ایمان دائماً مشغول به ذکر خداوند، بیشتر اوقات در حال تفکّر بر نعمت های الهی، شاکر (بر نعمات) و در موقع بلاء و سختی نیز صبور و بردبار است.

«تصنیف غررالحکم، ص ۹۰، ح ۱۵۳۳»

حدیث - ۵۳

قال الامام علیعليه‌السلام :

بالایمانِ یُرتَقی الی ذِروَةِ السعادَةِ و نِهایةِ الحبورِ؛

انسان به واسطه ایمان، به بلندترین قلّه سعادت نائل می گردد و از سرور کامل برخوردار می شود.

«تصنیف غررالحکم، ص ۸۹، ح ۱۴۹۶»

حدیث - ۵۴

قال الامام علیعليه‌السلام :

هُدِیَ مَنْ أخْلصَ ایمانه؛

کسی که ایمان او به پرودگارش خالصانه باشد، اهل هدایت است.

«تصنیف غررالحکم، ص ۸۹، ح ۱۵۰۶»

حدیث - ۵۵

قال الامام علیعليه‌السلام :

ما مِنْ شیءٍ یحصل بِهِ الاَمانُ أبلغُ من ایمانٍ و احسانٍ؛

هیچ چیزی بهتر از ایمان به خدا و نیکوکاری، امنیت در دنیا و آخرت را برای انسان حاصل نمی‌کند.

«تصنیف غررالحکم، ص ۸۸، ح ۱۴۸۸»

حدیث - ۵۶

قال الامام علیعليه‌السلام :

ما آمَنَ باللهِ مَنْ سکنَ الشَکُّ قَلْبَه؛

کسی که در قلب او شک و تردید ساکن است، به پروردگار عالم ایمان ندارد.

«تصنیف غرر الحکم، ص ۸۷، ح ۱۴۴۶»

حدیث - ۵۷

قال الامام علیعليه‌السلام :

«آفةُ الایمانِ الشِّرکُ؛

شرک به خدا، آفت ایمان است.

«تصنیف غرر الحکم، ص ۸۹، ح ۱۵۰۸»

حدیث - ۷۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لا دین إلّا بمروّه؛

دین جز به جوانمردی قوام نمی گیرد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لیغشینّ أمّتی من بعدی فتن کقطع اللّیل المظلم، یصبح الرّجل فیها مؤمنا و یمسی کافرا، یبیع أقوام دینهم بعرض من الدّنیا قلیل؛

پس از من امتم را فتنه ها خواهد گرفت چون پاره های شب تاریک که در اثنای آن مرد به صبح مؤمن است و به شب کافر شود و کسانی دینشان را به مال ناچیز دنیا فروشند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لن یبرح هذا الدّین قائما یقاتل علیه عصابه من المسلمین حتّی تقوم السّاعه؛

این دین پیوسته استوار است و گروهی از مسلمانان بر آن پیکار کنند تا قیامت در آید.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لکلّ شی ء عماد و عماد هذا الدّین الفقه؛

هر چیزی را ستونی هست و ستون این دین دانائی است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

کرم المرء دینه و مروّته عقله و حسبه خلقه؛

کرامت مرد به دین اوست و مروت وی به عقل اوست و شرف وی به اخلاق اوست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

قوام المرء عقله و لا دین لمن لا عقل له؛

اعتبار مرد به عقل اوست و هر که عقل ندارد، دین ندارد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

العلم أفضل من العباده و ملاک الدّین الورع؛

علم از عبادت بهتر است و اساس دین ترس خداست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

العقل فی أمر الدّنیا مضرّه و العقل فی أمر الدّین مسرّه؛

عقل در کار دنیا مایه ضرر است و در کار دین مایه سرور.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

علیک بحسن الخلق، فإنّ أحسن النّاس خلقا أحسنهم دینا؛

نیک خویی کن که از مردم هر که نکوخوی تر دینش نکوتر.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

رأس الدّین النّصیحه للَّه و لدینه و لرسوله و لکتابه و لأئمّه المسلمین و للمسلمین عامّه؛

اساس دین، خیرخواهی برای خدا و دین خدا و پیامبر خدا و کتاب خدا و پیشوایان مسلمانان و همه مسلمانان است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

رأس الدّین الورع؛

اساس دین، پرهیزکاری است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۰

الدّین النّصیحه؛

کمال دین خیر خواهی است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خیرکم إسلاما أحاسنکم أخلاقا إذا فقهوا؛

از میان شما اسلام آن کس بهتر است که اخلاقش نیک تر است اگر در کار دین دانا باشند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خیر دینکم الورع؛

بهترین صفات دین شما پرهیزکاری است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خیر النّاس أقرؤهم و أفقههم فی دین اللَّه و أتقاهم للَّه و آمرهم بالمعروف و أنهاهم عن المنکر و أوصلهم للرّحم؛

بهترین مردم کسانی هستند که قرآن بهتر خوانند و در کار دین داناتر باشند و از خدا بیشتر ترسند و به نیکی بیشتر امر کنند و از بدی بیشتر جلوگیری کنند و با خویشاوندان بیشتر نزدیک شوند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خصلتان لا یجتمعان فی منافق حسن سمت و لا فقه فی الدّین؛

دو خصلت است که در منافق جمع نشود نیکنامی و دانائی در امور دین.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الحیاء هو الدّین کلّه؛

حیا تمام دین است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

حسن الخلق نصف الدّین؛

نیک خوئی یک نیمه دین است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

تنکح المرأه لأربع، لمالها، و لحسبها و لجمالها و لدینها فاظفر بذات الدّین تربّت یداک؛

زن را برای چهار چیز گیرند، مال و شرف و جمال و دین و تو زن دین دار بجوی.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

بعثت بالحنیفیّه السّمحه و من خالف سنّتی فلیس منّی؛

من دینی ساده و آسان آورده ام و هر که با روش من مخالفت کند از من نیست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الاقتصاد نصف العیش و حسن الخلق نصف الدّین؛

میانه روی یک نیمه معیشت است و خوش خلقی یک نیمه دین است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أیّما شابّ تزوّج فی حداثه سنّه عجّ شیطانه یا ویله عصم منّی دینه؛

هر جوانی در آغاز جوانی زن بگیرد شیطان وی بانگ برآرد وای بر او دین خود را از دستبرد من محفوظ داشت.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أوّل ما تفقدون من دینکم الأمانه و آخر ما تفقدون الصّلوه؛

نخستین چیزی که از دین خود از دست می دهید، امانت است و آخرین چیزی که از دست می دهید، نماز است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّما یدرک الخیر کلّه بالعقل و لا دین لمن لا عقل له؛

همه خوبیها را به عقل می توان دریافت و هر که عقل ندارد، دین ندارد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّما أنا بشر إذا أمرتکم بشی ء من دینکم فخذوا به و إذا أمرتکم بشی ء من رأیی فإنّما أنا بشر؛

من انسانی مانند شما هستم وقتی شما را بچیزی در کار دین دستور دادم بدان رفتار کنید و وقتی از پیش خود شما را به چیزی فرمان دادم من انسان هستم.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّ لکلّ شی ء دعامه و دعامه هذا الدّین الفقه و لفقیه واحد أشدّ علی الشّیطان من ألف عابد؛

هر چیزی اساسی دارد و اساس این دین دانش است و یک دانشمند برای شیطان از هزار عابد بدتر است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّ لکلّ دین خلقا و إنّ خلق هذا الدّین الحیاء؛

هر دینی خوی خاص دارد و خوی دین ما حیاست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إن اللَّه تعالی لیؤیّد الإسلام برجال ما هم من أهله.

خداوند اسلام را به مردانی که مسلمان نیستند، یاری می کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الهوا و العبوا فإنّی أکره أن یری فی دینکم غلظه؛

تفریح کنید و بازی کنید زیرا دوست ندارم که در دین شما خشونتی دیده شود.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

اعلم أنّ النّصر مع الصّبر و أنّ الفرج مع الکرب و أنّ مع العسر یسرا؛

بدان که ظفر قرین صبر است و گشایش قرین رنج و بدنبال سختی سستی ای هست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إذا أتاکم من ترضون خلقه و دینه فزّوّجوه إن لا تفعلوا تکن فتنه فی الأرض و فساد عریض؛

وقتی کسی که خلق و دین وی مایه رضایت است به خواستگاری می آید به وی زن بدهید و اگر چنین نکنید فتنه و فساد در زمین فراوان خواهد شد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۰

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

آفَهُ الدِّینِ ثَلاثَهٌ: فَقیهٌ فاجِرٌ و إمامٌ جائرٌ و مُجتَهِدٌ جاهِلٌ؛

آفت دین سه چیز است: دانای بد کار و پیشوای ستم کار و مجتهد نادان.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۱

امام حسن مجتبیعليه‌السلام فرمودند:

هلاکت و نابودی دین و ایمان هر شخص در سه چیز است: تکبّر، حرص، حسد. تکبّر سبب نابودی دین و ایمان شخص می باشد و به وسیله تکبّر شیطان با آن همه عبادت ملعون گردید. حرص و طمع دشمن شخصیّت انسان است، همان طوری که حضرت آدمعليه‌السلام به وسیله آن از بهشت خارج شد. حسد سبب همه خلاف ها و زشتی ها است و به همان جهت قابیل برادر خود هابیل را به قتل رساند.

اعیان الشّیعة، ج ۱، ص ۵۷۷

حدیث - ۱۱۲

قالَتْ فاطِمَةُ الزَّهْراءعليها‌السلام :

جَعَلَ اللّهُ الاْیمانَ تَطْهیراً لَکُمْ مِنَ الشّـِرْکِ، وَ الصَّلاةَ تَنْزیهاً لَکُمْ مِنَ الْکِبْرِ، وَ الزَّکاةَ تَزْکِیَةً لِلنَّفْسِ، وَ نِماءً فِی الرِّزقِ، وَ الصِّیامَ تَثْبیتاً لِلاْخْلاصِ، وَ الْحَّجَ تَشْییداً لِلدّینِ ؛

حضرت فاطمه زهراعليها‌السلام فرمودند:

خداوند سبحان، ایمان و اعتقاد را برای طهارت از شرک و نجات از گمراهی ها و شقاوت ها قرار داد. و نماز را برای خضوع و فروتنی و پاکی از هر نوع تکّبر، مقرّر نمود. و زکات (و خمس) را برای تزکیه نفس و توسعه روزی تعیین نمود. و روزه را برای استقامت و اخلاص در اراده، لازم دانست. و حجّ را برای استحکام أساس شریعت و بناء دین اسلام واجب نمود.

ریاحین الشّریعة، ج ۱، ص ۳۱۲

حدیث - ۱۱۳

قال رَسُولُ اللّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إنَّ اللّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَیُبْغِضُ الْمُؤْمِنَ الضَّعیفِ الَّذی لادینَ لَهُ، فَقیلَ: وَ ما الْمُؤْمِنُ الضَّعیفُ الَّذی لا دینَ لَهُ؟ قالَ: اَلذّی لا یَنْهی عَنِ الْمُنْکَرِ؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

همانا خداوند دشمن دارد آن مؤمنی را که ضعیف و بی دین است، سؤال شد: مؤمن ضعیف و بی دین کیست؟ پاسخ داد: کسی که نهی از منکر و جلوگیری از کارهای زشت نمی کند.

وسائل الشّیعة، ج ۱۶، ص ۱۲۲، ح ۲۱۱۳۹

حدیث - ۱۱۴

قال رَسُولُ اللّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

یَأتی عَلی النّاسِ زَمانٌ، الصّابِرُ مِنْهُمْ عَلی دینِهِ کَالْقابِضِ عَلی الْجَمَرِ؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

زمانی بر مردم خواهد آمد که صبر نمودن در برابر مسائل دین و عمل به دستورات آن همانند در دست گرفتن آتش گداخته است.

بحارالأنوار، ج ۲۸، ص ۴۷، ح ۹

حدیث - ۱۱۵

پیامبراکرم (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و سلم ) می فرمایند :

الصلاة من شرایع الدین ، و فیها مرضاة الرب - عز و جل - فهی منهاج الانبیاء؛

نماز از سنتهای دین ، و مایه خشنودی پروردگار و راه و روش پیامبران است

بحار الانوار، ج ,۸۲ ص ۲۳۱

حدیث - ۱۱۶

قال امیرالمؤمنینعليه‌السلام :

اوصیکم بالصلاة و حفظها، فانها خیر العمل و هی عمود دینکم.

امیرالمؤمنینعليه‌السلام فرمود:

شما را به نماز و مراقبت از آن سفارش می‌کنم چونکه نماز برترین عمل و ستون دین شماست

بحار، ج ۸۲، ص ۲۰۹

حدیث - ۱۱۷

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

الصلاة من شرایع الدین، و فیها مرضاة الرب عز و جل، فهی منهاج الانبیاء.

پیامبر گرامیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود:

نماز از آداب (اولیه) دین است، و آن مایه خشنودی خدا، و راه و روش پیامبران الهی است

بحار، ج ۸۲، ۲۳۱

حدیث - ۱۱۸

امام جعفر صادق (عليه‌السلام ) :

اذا أراد الله بعبد خیرا فقهه فی الدین؛

چون خدا خیر بنده ای خواهد، او را در دین دانشمند کند

اصول کافی ، ج ۱ ، ص ۳۹

حدیث - ۱۱۹

حضرت رسوا اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

یأتی عَلیَ النّاسِ زَمانٌ، الصّابِرُ مِنْهُمْ عَلی دینِهِ کَالْقابِضِ عَلیَ الْجَمَرِ؛

زمانی بر مردم خواهد آمد که صبر کردن در برابر مسائل دین و عمل به دستورات آن همانند در دست گرفتن آتش گداخته است.

بحارالأنوار: ج ۲۸، ص ۴۷، ح ۹

حدیث - ۱۲۰

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

مردم هر شهری به سه چیز نیازمندند که در امور دنیا و آخرت خود به آنها رجوع کنند و اگر آن سه را نداشته باشند گرفتار سرگردانی می‌شوند: دین‌شناسِ دانایِ پرهیزکار، حاکم نیکوکاری که مردم از او اطاعت کنند و پزشک دانای مورد اعتماد.

تحف العقول، ص ۳۲۱.

حدیث - ۱۲۱

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله می فرمایند :

اِنَّما یُدْرَکُ الْخَیْرُ کُلُّهُ بِالْعَقْلِ، وَ لا دینَ لِمَنْ لا عَقْلَ لَهُ؛

همه خوبی‌ها با عقل شناخته می‌شوند و کسی که عقل ندارد، دین ندارد.

تحف العقول، ص ۵۴

حدیث - ۱۲۲

امام علیعليه‌السلام :

اِجْعَلِ الدِّینَ کَهْفَکَ وَالْعَدْلَ سَیْفَکَ تَنْجُ مِنْ کُلِّ سوءٍ وَتَظْفَرْ عَلی کُلِّ عَدُوٍّ؛

دین را پناهگاه و عدالت را اسلحه خود قرار ده تا از هر بدی نجات پیدا کنی و بر هر دشمنی پیروز گردی.

غررالحکم، ج۲، ص ۲۲۱، ح ۲۴۳۳.

حدیث - ۱۲۳

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

مِنْ عَلامَةِ اَحَدِهِمْ (المُتَقینَ) اَنَّکَ تَری لَهُ قُوَّةً فی دینٍ... وَحِرْصا فی عِلْمٍ وَعِلْما فی حِلْمٍ؛

از نشانه‌های پرهیزکاران این است که می‌بینی در دین نیرومند... در کسب دانش حریص و دارای علم همراه با بردباری‌اند.

نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳.

حدیث - ۱۲۴

امام علی(عليه‌السلام ) می فرمایند:

دین ندارد آن کس که توبه را به تأخیر اندازد.

(غررالحکم ، باب توبه)

حدیث - ۱۲۵

امام علی(عليه‌السلام ) می فرمایند:

آن کـه نـهـان خـود را اصـلاح نـمـاید، خدا آشکار او را نیکو گرداند، و آن که به کار دینش همّت گـمـارد، خـداونـد کار دنیای او را سامان دهد، و آن که رابطه خود و خدا را نیکو گرداند، خداوند رابطه او و مردمان را نیکو دارد.

نهج البلاغه

حدیث - ۱۲۶

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

آنـان (ائمـهعليهم‌السلام ) دارنـدگـان راز پـیـامـبـرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و پشتیبان امر وی و ظرف علم و مرجع قوانین و در بردارنده کتب رسالت و کوه های پابرجای دین او هستند.

(نهج البلاغه، خ ۲)

حدیث - ۱۲۷

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

... و (رسـول خـداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) پـرچـم حـق را در مـیـان ما بر جای نهاد، کسی که از آن پیش افتد از دین بیرون است ، و آن که پس بمانَد تباه و سرنگون و آن که همراهی کند رستگار خواهد شد.

(نهج البلاغه ، خ ۹۹)

حدیث - ۱۲۸

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

هر چیزی آفتی دارد که مایه فساد آن می شود و آفت این دین زمامداران بدند.

(نهج الفصاحه ، ح ۲۲۵۵)

حدیث - ۱۲۹

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

آفت دین سه چیز است : دانای بدکار، پیشوای ستم کار و مجتهد نادان.

(نهج الفصاحه ، ح ۴)

حدیث - ۱۳۰

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

برترین (مرتبه) دین کوتاه کردن آرزو است، و برترین عبادت اخلاص عمل.

غررالحکم ، باب آرزو

حدیث - ۱۳۱

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

انسان با ایمان اندوهش درباره آخرت خویش و همه تلاش و کوشش در راه بازگشتگاه او است.

غررالحکم ، باب آخرت

حدیث - ۱۳۲

امام علی(عليه‌السلام ) می فرمایند:

آخرت را با ترک دنیا به چنگ آورید و دنیا را با ترک دین به دست نیاورید.

غررالحکم ، باب آخرت

حدیث - ۱۳۳

حضرت امام صادقعليه‌السلام فرمودند :

دین را خوب بفهمید زیرا هر که دین را خوب نفهمد مانند صحراگرد است. خداوند در کتابش می فرماید (۱۲۴ سوره ۹) تا در امر دین دانش اندوزند و چون بازگشتند قوم خود را بیم دهند شاید آنها بترسند.

اصول کافی جلد ۱ صفحه ۳۶

حدیث - ۱۳۴

امیر المؤمنینعليه‌السلام فرمودند :

ای مردم بدانید کمال دین طلب علم و عمل بدانست ، بدانید که طلب علم بر شما از طلب مال لازم تر است زیرا مال برای شما قسمت و تضمین شده. عادلی (که خداست) آن را بین شما قسمت کرده و تضمین نموده و به شما می رساند ولی علم نزد اهلش نگهداشته شده و شما مأمورید کــه آن را از اهلش طلب کنید ، پس آنرا بخواهید.

کتاب کافی جلد ۱ ص ۳۵

حدیث - ۱۳۵

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

بهترین جامه ها و پوشش های دین ، شرم و حیاست.

غررالحکم ، باب حیا

حدیث - ۱۳۶

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

کسی که درباره ذات خدای تعالی تفکر کند، الحاد ورزیده از دین بیرون رود.

غررالحکم ، باب معرفت خدا

حدیث - ۱۳۷

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

جهاد، ستون دین و راه روشن نیکبختان است.

غررالحکم ، باب جهاد

حدیث - ۱۳۸

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

مَنْ رُزِقَ الدِّینَ فَقَدْ رُزِقَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ؛

هر کس دین روزی او شود، براستی خیر دنیا و آخرت روزی او شده است.

غررالحکم، ح ۸۵۲۳

حدیث - ۱۳۹

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

حُسْنُ الظَّنِّ راحَةُ الْقَلْبِ وَ سَلامَةُ الدّینِ؛

خوش‌گمانی، مایه آسایش قلب و سلامت دین است.

غررالحکم، ح ۴۸۱۶

حدیث - ۱۴۰

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

عَلَی الْعاقِلِ اَنْ یُحْصی عَلی نَفْسِهِ مَساویَها فِی الدّینِ وَ الرَّأیِ وَ الاَْخْلاقِ وَ الاَْدَبِ ، فَیَجْمَعُ ذلِکَ فی صَدْرِهِ اَوْ فی کِتابٍ وَ یَعْمَلُ فی اِزالَتِها ؛

بر عاقل است که بدی‌هایش را در دین، اندیشه، اخلاق و ادب یادداشت کند و به‌خاطرش بسپارد و برای از بین بردن آنها بکوشد.

تحف العقول، ص ۳۷۶.

حدیث - ۱۴۱

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله می فرمایند :

ما مِنْ شابٍ تَزَوَّجَ فی حَداثَةِ سِنِّهِ اِلاّ عَجَّ شَیْطانُهُ : یا وَیْلَهُ ، یا وَیْلَهُ! عَصَمَ مِنّی ثُلُـثَی دینِهِ ، فَلْیَتَّقِ اللّه‌َ الْعَبدُ فِی الثُّـلُثِ الْباقی ؛

هر جوانی که در سن کم ازدواج کند ، شیطان فریاد بر می‌آورد که : وای برمن ، وای بر من! دو سوم دینش را از دستبرد من ، مصون نگه داشت پس بنده باید برای حفظ یک سومِ باقی مانده دینش ، تقوای الهی پیشه سازد

نوادر راوندی ، ص ۱۱۲

حدیث - ۱۴۲

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

اِتَّقُوا اللّهَ وصُونوا دِینَکُم بِالوَرَعِ؛

از خدا پروا کنید و با پارسایی از دینتان پاسداری نمایید.

الکافی: ج ۲ ، ص ۷۶ ، ح ۲

حدیث - ۱۴۳

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

صُن دینَکَ بِدُنیاکَ تَربَحهُما وَ لا تَصُن دُنیاکَ بِدِینِکَ فَتَخسَرَهُما؛

دین خود را با دنیایت حفظ کن تا هر دو را ببری ، و دینت را وسیله حفظ دنیایت قرار مده ، که هر دو را می‌بازی.

غررالحکم و دررالکلم ، ح ۵۸۶۱

حدیث - ۱۴۴

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

یا مَعشَرَ الفِتیانِ، حَصِّنوا اَعراضَکُم باِلاَْدَبِ وَ دینَـکُم بِالعِلمِ

ای جوانان! آبرویتان را با ادب و دینتان را با دانش حفظ کنید.

تاریخ یعقوبی ، ج ۲، ص ۲۱۰

حدیث - ۱۴۵

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند

لا یَزالُ الدّینُ قائِمًا ما قامَتِ الکَعبَةُ

تا زمانی که کعبه بر پاست، دین بر پاست.

الکافی : ج ۴ ، ص ۲۷۱ ، ح ۴

حدیث - ۱۴۶

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

ثَلاثَةٌ تُورِثُ المَحَبَّةَ : الدّینُ وَالتَّواضُعُ وَالبَذل؛

سه چیز است که محبّت می آورد : دین ، فروتنی و بخشش.

تحف العقول، ص ۳۱۶

حدیث - ۱۴۷

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مَن رُزِقَ الدِّینَ فَقَد رُزِقَ خَیرَ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ؛

هر کس دین روزی او شود، براستی خیر دنیا و آخرت روزی او شده است.

(غررالحکم، ح ۸۵۲۳)

حدیث - ۱۴۸

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

مَن کَانَ عَاقِلاً کَانَ لَهُ دِین وَ مَن کَانَ لَهُ دِین دَخَلَ الجَنَّةَ

کسی که عاقل باشد دین دارد و کسی که دین دارد وارد بهشت خواهد شد.

(جهاد با نفس، ح ۸۳)

حدیث - ۱۴۹

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مِن عَلامَةِ اَحَدِهِم (المُتَقینَ) اَنَّک تَری لَهُ قُوَّةً فی دینٍ... وَحِرصا فی عِلمٍ وَعِلما فی حِلمٍ

از نشانه های پرهیزکاران این است که می بینی در دین نیرومند در کسب دانش حریص و دارای علم همراه با بردباری‌اند.

(نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳)

حدیث - ۱۵۰

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

لیس منّا مَن ترک دنیاه لدینه و دینه لدنیاه

از ما نیست آن که دنیای خود را برای دینش و دین خود را برای دنیایش ترک گوید.

(بحارالانوار،ج??،ص???)

حدیث - ۱۵۱

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لکل شی ء وجه و وجه دینکم الصلاة

هر چیز دارای سیماست ، سیمای دین شما نماز است

(بحار الانوار،ج۸۲،ص۲۲۷)

حدیث - ۱۵۲

حضرت امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

بالاترین خوشبختی، استواری در دین است.

غررالحکم، ح ۲۸۶۹.

حدیث - ۱۵۳

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

اف برمسلمانی که برای کار دین خویش و پرس و جو درباره ی آن، (دست کم) روزجمعه ی هر هفته خود را، از کارهای دیگر فارغ نمی سازد.

خصال شیخ صدوق، ص ۳۹۳.

حدیث - ۱۵۴

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

حسن الخلق نصف الدین؛

خوی نیکو، نصف دین است.

الحضال، ج۳۰، ص ۱۰۶.

حدیث - ۱۵۵

حضرت امام علی (عليه‌السلام ) می فرمایند:

بالاترین خوشبختی، استواری در دین است.

غررالحکم، ح ۲۸۶۹.

حدیث - ۱۵۶

امام جوادعليه‌السلام می فرمایند:

لن یستکمل العبد حقیقة الإیمان حتی یؤثر دینه علی شهوته؛

بنده هرگز حقیقت ایمان را به کمال نرساند مگر آنگاه که دینش را بر هوس خود ترجیح دهد.

میزان الحکمه، ج۱، ص ۳۷۲.

حدیث - ۱۵۷

امام باقر (عليه‌السلام )می فرمایند:

الکمال و کل الکمال التفقه فی الدین و الصبر علی انائبة و تقدیر المعیشه؛

کمال و بلکه همه ی کمال انسانی در سه چیز است: دانا بودن در دین و احکام آن، شکیبا بودن در ناراحتی ها و مصائب و برنامه ریزی درست در اقتصاد زندگی

اصول کافی، ج۱، ص ۳۲.

حدیث - ۱۵۸

حضرت رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

به راستی خداوند عزوجل دشمن می دارد مؤمن ناتوانی که دین ندارد. به آن حضرت عرض کردند: مؤمن ناتوانی که دین ندارد، کیست؟ فرمودند: کسی که نهی از منکر نکند.

وسایل الشیعه، ج۱۱، ص۳۹۷.

حدیث - ۱۵۹

امام هادی(عليه‌السلام ) می فرمایند:

اگر بعد از غیبت قائم ما نبود وجود علمایی که به سوی او (مردم را فرا) می خوانند و به وجود او رهنمون می شوند و با حجتهای الهی از دین او دفاع می کنند و بندگان ناتوان خدا را از دام ابلیس و پیروان او می رهانند، بی گمان همه ی مردم از دین خدا بر می گشتند.

بحارالانوار/ج۲/ص۶.

حدیث - ۱۶۰

قال الامام علیعليه‌السلام : زَینُ الدّین الصّبرُ و الرضا.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: زینت و زیبائی دین، صبر و رضا (به قضای پروردگار) است.

«تصنیف غررالحکم، ص ۲۸۱، ح ۶۲۴۳»

کفر

حدیث - ۱

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

دنَی الکُفرِ أن یَسمَعَ الرجلُ عن أخیهِ الکَلِمَةَ فَیَحفَظَها علَیهِ یُریدُ أن یَفضَحَهُ بها ، اُولئکَ لا خَلاقَ لَهُم

کمترین درجه کفر ، این است که آدمی از برادر خود سخنی بشنود و آن را نگه دارد تا (روزی) به وسیله آن رسوایش گرداند ؛ اینان از خیر و خوبی بی‌نصیبند

بحار الأنوار : ۷۸/۲۷۶/۱۱۲

حدیث - ۲

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اصولُ الکُفرِ ثَلاثَهٌ الحِرصُ وَ الاِستِکبارُ وَ الحَسَدُ؛

ریشه های کفر سه چیز است: حرص و بزرگ منشی نمودن و حسد ورزیدن.

(جهاد النفس، ح ۵۵۰)

حدیث - ۳

امام صادقعليه‌السلام :

اصولُ الکُفرِ ثَلاثَهٌ الحِرصُ وَ الاِستِکبارُ وَ الحَسَدُ؛

ریشه های کفر سه چیز است:حرص و بزرگ منشی نمودن و حسد ورزیدن.

جهاد النفس، ح ۵۵۰

حدیث - ۴

امام حسن عسکریعليه‌السلام :

المُومِنُ بَرَکَةٌ عَلی المُومِنِ وَ حُجَّةٌ عَلی الکافر؛

مومن برای مومن برکت و برای کافر، اتمام حجت است.

تحف العقول، ص۴۸۹

حدیث - ۵

امام صادقعليه‌السلام :

اِیّـاکُـم اَن یَحسُـدَ بَعضُکـُم بَعضـاً فَـاِنَّ الکُفـرَ اَصلُه الحَسَـد؛

از حسـد ورزی به یکـدیگـر بپـرهیزیـد، زیـرا ریشه کفـر، حسـد است.

تحف العقول، ص ۳۱۵