حدیث - ۵۸

امام رضا (عليه‌السلام ) فرمودند:

لا یستَکمِلُ عَبدٌ حقیقةَ الایمانِ حَتَّی تَکونَ فیهِ خِصالُ ثَلاثٍ: اَلتَّفقُّهُ فِی الدّینِ وَحُسنُ التَّقدیرِ فِی المَعیشَةِ، وَالصَّبرُ عَلَی الرَّزایا؛

هیچ بنده ای حقیقت ایمانش را کامل نمی کند مگر این که در او سه خصلت باشد: دین شناسی، تدبر نیکو در زندگی و شکیبایی در مصیبت ها و بلاها.

(بحار الانوار، ج ۷۸، ص ۳۳۹، ح۱)

حدیث - ۵۹

امام محمد باقرعليه‌السلام فرمودند:

اِنَّ لِکُلِّ شَیءٍ قُفلاً وَ قُفلُ الایمانِ الرِّفقُ؛

هر چیزی قفلی دارد و قفل ایمان، مدارا کردن و نرمی است.

(جهاد النفس، ح۲۷۱)

حدیث - ۶۰

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لایَکمُلُ إیمانُ امریٍ حَتّی یُحِبَّ مَن أحَبَّ الله وَ یُبغِضُ مَن أبغَضَ اللهُ؛

ایمان هیچ کس کامل نمی شود مگر هر که را خدا دوست دارد، دوست داشته باشد و آن که را خدا دشمن دارد دشمن داشته باشد.

(شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۵۱)

حدیث - ۶۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

من افطر یوما من شهر رمضان خرج روح الایمان منه؛

هر کس یک روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد، روح ایمان از او جدا می‌شود.

(من لا یحضره الفقیه ج ۲ ص ۷۳، ح ۹)

حدیث - ۶۲

حضرت فاطمه زهراعليها‌السلام فرمودند:

فَفَرَضَ اللّه‌ُ الاْیمانَ تَطْهیرا مِنَ الشِّرْکِ... وَ الْعَدْلَ تَسْکینا لِلْقُلوبِ؛

خداوند ایمان را برای پاکی از شرک... و عدل و داد را برای آرامش دل‌ها واجب نمود.

(من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۵۶۸)

حدیث - ۶۳

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

(علامة) اَلایمانُ أَن تُؤثِرَ الصِّدقَ حَیثُ یَضُرُّکَ عَلَی الکَذِبِ حَیثُ یَنفَعُکَ؛

(نشانه) ایمان، این است که راستگویی را هر چند به زیان تو باشد بر دروغگویی، گرچه به سود تو باشد، ترجیح دهی.

(نهج البلاغه، حکمت۴۵۸)

حدیث - ۶۴

امام حسن عسکریعليه‌السلام فرمودند :

خَصلَتانِ لَیسَ فَوقَهُما شَی‌ءٌ: اَلْإیمانُ بِاللَّهِ ونَفعُ الإخوانِ؛

دو خصلت است که بالاتر از آنها چیزی نیست: ایمان به خدا و سود رساندن به برادران.

(بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۳۷۴)

حدیث - ۶۵

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

اِنَّ الایمانَ اَفضلُ مِن الاسلامِ بِدَرجَةٍ, وَ التَّقـوی اَفضـلُ مِن الایمانِ بِدَرَجَةٍ وَ لَم یَعطِ بَنو آدَمَ اَفضلُ مِنَ الیَقینِ؛

ایمان یک درجه بالاتر از اسلام است, و تقوا یک درجه بالاتر از ایمان است و به فـرزنـد آدم چیزی بـالاتـر از یقیـن داده نشده است.

(تحف العقول، ص۴۴۵)

حدیث - ۶۶

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

أحسَنُ الناسِ إیماناً أحسَنُهم خُلقاً و ألطَفُهم باَهلِه، وَ اَنا اَلطَفُکم بِاَهلی؛

نیکوترین مردم از نظر ایمان، خوش خلق‌ترین و با لطف ترین آنها نسبت به اهل خویش است.

(عیون اخبار الرضا، ۳۸)

حدیث - ۶۷

امام کاظمعليه‌السلام فرمودند :

اِیاک وَ المِزاحَ فَاِنَّهُ یذهَبُ بِنُورِ ایمانِک؛

از شوخی (بی مورد) بپرهیز، زیرا که شوخی نور ایمان تو را می برد.

(بحارالانوار، ج۷۸، ص۳۲۱)

حدیث - ۶۸

امام کاظمعليه‌السلام فرمودند :

اَلحَیاءُ مِنَ الیمانِ وَالیمانُ فِی الجَنَّةِ وَالبَذاءُ مِنَ الجَفاءِ وَالجَفاءُ فِی النّارِ؛

حیا از ایمان و ایمان در بهشت است و بدزبانی از بی مهری و بدرفتاری است و بدرفتاری در جهنم است.

(بحارالأنوار، ج۷۸، ص۳۰۹، ح۱)

حدیث - ۶۹

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اِذَا اتَّهَمَ المُؤُمِنُ اَخاهُ اِنماثَ الایمانُ مِن قَلبِهِ کَما یَنماثُ المِلحُ فِی الماءِ ؛

هرگاه مؤمن به برادر [دینی] خود تهمت بزند، ایمان در قلب او از میان می رود، همچنان که نمک در آب، ذوب می شود.

(کافی، ج ۲، ص ۳۶۱، ح ۱)

حدیث - ۷۰

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اِنَّ مِن حَقیقَةِ الایمانِ اَن تُؤثِرَ الحَقَّ وَ اِن ضَرَّکَ عَلَی الباطِلِ وَ اِن نَفَعَکَ وَ اَن لا یَجوزَ مَنطِقُکَ عِلمَکَ؛

از حقیقت ایمان این است که حق را بر باطل مقدم داری، هر چند حق به ضرر تو و باطل به نفع تو باشد و نیز از حقیقت ایمان آن است که گفتار تو از دانشت بیشتر نباشد.

(محاسن، ج ۱، ص ۲۰۵)

حدیث - ۷۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اَلسَّخاءُ مِن أخلاقِ الأنبیاءِ، وهُوَ عِمادُ الإیمانِ، ولا یَکونُ مُؤمِنٌ إلاّ سَخیّا، ولا یَکونُ سَخیّا إلاّ ذو یَقینٍ وهِمَّةٍ عالیَةٍ ؛ لأِنَّ السَّخاءَ شُعاعُ نورِ الیَقینِ، ومَن عَرَفَ ما قَصَدَ هانَ عَلَیهِ ما بَذَلَ؛

سخاوت از اخلاق پیامبران و ستون ایمان است هیچ مؤمنی نیست مگر آن که بخشنده است و تنها آن کس بخشنده است که از یقین و همّت والا برخوردار باشد ؛ زیرا که بخشندگی پرتو نور یقین است هر کس هدف را بشناسد بخشش بر او آسان شود.

(بحارالأنوار، ج۷۱، ص۳۵۵، ح۱۷)

حدیث - ۷۲

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

مَن تَعَصَّبَ أو تُعُصِّبَ لَهُ فَقَد خَلَعَ ربقَهَ الإیمانَ مِن عُنُقِهِ؛

کسی که از چیزی طرفداری مصرّانه و نابجا کند یا اینکه از جانب دیگران به نفع او طرفداری نابجا شود ( و او خشنود باشد ) محققاً که ریسمان ایمان را از گردن خویش باز کرده است.

(جهاد النفس، ح ۵۵۸)

حدیث - ۷۳

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَفضَلُ الإِیمانِ اَن تَعلَمَ اَنَّ اللهَ مَعَکَ حَیثُ ما کُنتَ؛

برترین ایمان آن است که معتقد باشی هر کجا هستی خداوند با توست.

(کنزالعمال، ج۱، ح۶۶)

حدیث - ۷۴

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

لا یَبلُغُ العَبدُ صَریحَ الایمانِ حَتّی یَدَعَ المِزاحَ وَالکَذِبَ وَیَدَعَ المِراءَ وَإِن کانَ مُحِقّا؛

بنده به ایمان ناب نرسد، مگر آن که شوخی و دروغ را ترک گوید و مجادله (بگومگو) را رها کند، هر چند حق با او باشد.

(الترغیب والترهیب، ج۳، ص۵۹۴، ح۲۰)

حدیث - ۷۵

مَن کانَ یُؤمِنُ بِاللّه وَالیَومِ الآخِرِ فَلیُکرِم ضَیفَهُ؛

هر کس به خدا و روزقیامت ایمان دارد،باید میهمانش راگرامی دارد.

(کافی، ج۶، ص۲۸۵، ح۱)

حدیث - ۷۶

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

ما آمَنَ بی مَن باتَ شَبعانَ وَجارُهُ طاوِیا، ما آمَنَ بی مَن باتَ کاسیا وَجارُهُ عاریا؛

به من ایمان نیاورده است آن کس که شب سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد. به من ایمان نیاورده است آن کس که شب پوشیده بخوابد و همسایه اش برهنه باشد.

(مستدرک الوسائل، ج۸، ص۴۲۹، ح۹۸۹۷)

حدیث - ۷۷

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

ثَلاثُ خِصالٍ مَن کُنَّ فیهِ فَقَدِ استَـکمَلَ خِصالَ الایمانِ: اَلَّذی إذا رَضیَ لَم یُدخِلهُ رِضاهُ فی باطِلٍ وَ اِن غَضِبَ لَم یُخرِجهُ مِنَ الحَقِّ وَ لَو قَدَرَ لَم یَتَعاطَ ما لَیسَ لَهُ؛

سه ویژگی است که در هر کس یافت شود، ویژگی های ایمان کامل می گردد: آن که وقتی خشنود گردد، خشنودی اش او را به باطل نکشاند و خشمش او را به هنگام خشم، از حق بیرون نبرد و هر گاه توان یافت، به آنچه از او نیست، دست درازی نکند.

(الاصول الستة عشر، ص ۳۵)

حدیث - ۷۸

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

لا یُکمِلُ المُؤمِنُ ایمانَهُ حَتّی یَحتَویَ عَلی مِائَةٍ وَ ثَلاثِ خِصالٍ:... لا یَقبَلُ الباطِلَ مِن صَدیقِهِ وَ لا یَرُدُّ الحَقَّ مِن عَدُوِّهِ...؛

ایمان مؤمن کامل نمی شود، مگر آن که ۱۰۳ صفت در او باشد:... باطل را از دوستش نمی پذیرد و در مقابله با دشمن، حق را پایمال نمی کند.

(بحارالأنوار، ج ۶۷، ص ۳۱۰)

حدیث - ۷۹

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَلغَیرَةُ مِنَ الایمانِ وَالمِذاءُ مِنَ النِّفاقِ؛

غیرت از ایمان است و بی بند و باری از نفاق.

(نهج الفصاحه، ح ۲۰۴۵)

حدیث - ۸۰

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

مَن رَأی مِنکُم مُنکَرا فَلیُغَیِّرهُ بِیَدِهِ، فَإن لَم یَستَطِع فَبِلِسانِهِ، فَإن لَم یَستَطِع فَبِقَلبِهِ وَذلِکَ أضعَفُ الإیمانِ؛

هر کس از شما منکری ببیند باید با دست و اگر نتوانست با زبان و اگر نتوانست با قلبش آن را تغییر دهد، که پائین ترین درجه ایمان همین (تغییر قلبی) است.

(نهج الفصاحه، ح ۳۰۱۰)

حدیث - ۸۱

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَلصَّلاةُ مِن شَرائِعِ الدّینِ وَ فیها مَرضاةُ الرَّبِّ عَزَّوَجَلَّ وَ هِیَ مِنهاجُ النبیاءِ وَ لِلمُصَلّی حُبُّ المَلائِکَةِ وَ هُدیً و ایمانٌ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ بَرَکَةٌ فِی الرِّزقِ؛

نماز، از آیین های دین است و رضای پروردگار، در آن است. و آن راه پیامبران است. برای نمازگزار، محبت فرشتگان، هدایت، ایمان، نور معرفت و برکت در روزی است.

(خصال، ص ۵۲۲، ح ۱۱)

حدیث - ۸۲

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مَجالِسُ اللَّهوِ تُفسِدُ الإیمانَ ؛

نشست‌های بیهوده ، ایمان را تباه می‌کند

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۹۸۱۵

حدیث - ۸۳

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مِن شَرائِطِ الإیمانِ حُسنُ مُصاحَبَةِ الإخوانِ ؛

از شرایط ایمان ، نشست و برخاستِ نیک با برادران داشتن است

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۹۲۸۲

حدیث - ۸۴

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

حَیاءُ الرِّجُلِ مِن نَفسِهِ ثَمَرَةُ الاِیمانِ ؛

شرم مرد از خودش ، نتیجه ایمان است

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۴۹۴۴

حدیث - ۸۵

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

أفضَلُ الإیمانِ الأمانَةُ ؛

برترین ایمان، امانتداری است

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۲۹۰۵

حدیث - ۸۶

قال ابوعبداللهعليه‌السلام :

من لم یأت قبرالحسینعليه‌السلام حتی یموت کان منتقص الایمان منتقص الدین، ان ادخل الجنة کان دون المؤمنین فیها؛

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

هر کس به زیارت قبر امام حسینعليه‌السلام نرود تا بمیرد، ایمانش ناتمام و دینش ناقص خواهد بود به بهشت هم که برود پایین تر از مومنان در آنجا خواهد بود.

وسائل الشیعه، ج ??، ص ???

حدیث - ۸۷

امام علیعليه‌السلام :

زَینُ الإیمانِ طَهارَةُ السَّرائرِ وحُسنُ العَملِ فی الظّاهِرِ؛

زیور ایمان ، پاکی درون است و نیک رفتاری برون

غرر الحکم : ۵۵۰۴

حدیث - ۸۸

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

أحسَنُ زِینَةِ الرَّجُلِ‌السَّکِینَةُ معَ إیمانٍ ؛

نیکوترین زیورِ مرد ، آرامش همراه ایمان است

بحار الأنوار : ۷۱ /۳۳۷/۲

حدیث - ۸۹

قال الصادقعليه‌السلام

من خلع جماعة المسلمین قدر شبر، خلع ربقة الایمان من عنقه ؛

کسی که به اندازه یک وجب از جماعت مسلمانان (عملا) دوری کند، ریسمان ایمان را از گردنش درآورده و به دور افکنده است

(بحارالانوار، ج ۸۸، ص ۱۳)

حدیث - ۹۰

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

الطهور شطر الایمان ؛

طهارت ، جزئی از ایمان است

(ریاض الصالحین ، ص ۲۹۷)

حدیث - ۹۱

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

بین الایمان و الکفر ترک الصلاة ؛

فاصله میان ایمان و کفر، نماز نخواندن است

(میزان الحکمه ، ج ۵، ص ۴۰۲. کنزالعمال ، حدیث ۱۸۸۶۹)

حدیث - ۹۲

قال علیعليه‌السلام

و عن ذلک ما حرس الله عبده المؤ منین بالصلوات و الزکوات ، و مجاهدة الصیام فی الایام المفروضات لما فی ذلک من تعفیر عتاق الوجوه بالتراب تواضعا ؛

خداوند بندگان با ایمانش را از تبهکاری و ستمگری و گردنکشی به وسیله نمازها و زکات ها و سعی در گرفتن روزه ها در روزه هایی که واجب نموده است ، حفظ می کند....؛ زیرا در نماز انسان صورتهای آزاده و نیکو را از روی فروتنی در پیشگاه الهی بر خاک می مالد.

(نهج البلاغه ، فیض الاسلام ، ص ۷۹۸)

حدیث - ۹۳

قال علی -عليه‌السلام -:

و عن ذلک ما حرس الله عباده المؤ منین بالصلوات و الزکوات ؛

و از اینجاست که خداوند با نمازها و زکاتها و سختکوشی در نماز، از بندگان با ایمانش پاسداری می کند.

(نهج البلاغه ، فیض الاسلام ، ص ۷۹۸)

حدیث - ۹۴

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

علم الایمان الصلاة ، اول ما یحاسب علیه الصلاة ، ان اول ما فرض الله علی عباده الصلاة و اخر ما یبقی عند الموت الصلاة ، و اول ما یحاسب به یوم القیامة الصلاة فمن اجاب فقد سهل علیه ما بعده ، و من لم یجب فقد اشتد ما بعده ؛

نشانه ایمان نماز است ، اول آن چه از آن حساب می شود نماز است ، همانا اول آن چه خداوند بر بندگانش واجب کرده نماز است ، آخر آن چه هنگام مرگ (برای یاری می ماند) نماز است ، اول چیزی که روز قیامت به حساب آن رسیدگی می شود نماز است ، هرکس جواب داد ما بعد آن آسان شده است ، و هرکس نتواند جواب دهد ما بعد آن سخت تر خواهد شد.

(اصول وافی ، ج ۲، ص ۶۵)

حدیث - ۹۵

راءی النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم رجلا یقول : اللهم اغفرلی و لا اراک تفعل فقال لهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لم یسوء ظنک قال : لانی اذنبت فی الجاهلیة و الاسلام فقالصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اما ما اذنبت فی الجاهلیة فقد محاه الایمان و فقلت فی الاسلام ، الصلوة الی الصلوة کفارة لما بینهما؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مردی را دید که چنین می گوید: خدایا مرا بیامرز و نمی بینم تو را که مرا بیامرزی ، رسول گرامی به او فرمودند: به خدا سوء ظن نداشته باش ، آن مرد گفت : من در جاهلیت (قبل از اسلام ) و بعد از اسلام گناه کردم ، حضرت فرمودند: اما گناهانی که در جاهلیت کردی ، ایمان و اسلام ، آنها را محو کرده است و گناهی که در اسلام مرتکب شده ای ، کفاره گناهان بین دو نماز از این نماز تا نماز بعدی است

(مستدرک الوسائل ، ج ۳، ص ۱۶)

حدیث - ۹۶

قال علیعليه‌السلام

فرض الله الایمان تطهیرا من الشرک و الصلوة تنزیها عن الکبر ؛

خداوند، ایمان را برای پاکسازی انسانها از شرک واجب کرده است ، و نماز را برای پاکسازی از کبر.

(نهج البلاغه ، کلمات قصار ۲۵۲)

حدیث - ۹۷

قال علی -عليه‌السلام -:

عباد الله !ان افضل ما توسل به المتوسلون الی الله جل ذکره ، الایمان بالله و برسله و ما جائت به من عند الله ، و اقام الصلاة فانها الملة ؛

ای بندگان خدا! به راستی گرامی ترین چیزی که بندگان صالح به وسیله او به خداوند تقرب می جویند، ایمان به خدا و پیامبران ، و آن چه که از جانب خداوند آورده اندو اقامه نماز می باشد، زیرا که نماز ملت است

(بحارالانوار، ج ۷۷، ص ۲۹۰.میزان الحکمة ، ج ۵، ص ۳۷۵)

حدیث - ۹۸

قال علیعليه‌السلام

معاشر الناس ، ان النساءنواقص الایمان ...فاما نقصان ایمانهن فقعود هن عن الصلوة و الصیام ؛

ای مردم ! زنان نسبت به مردان ایمان کمتری دارند، و دلیل بر کمتر بودن ایمان آنها این است که در ایام عادت از نماز و روزه باز نشسته می شوند.

(نهج البلاغه ، فیض الاسلام ، ص ۱۷۹)

حدیث - ۹۹

قال الصادقعليه‌السلام

قال لقمان لابنه : لکل شی ء علامة یعرف بها و یشهد علیها و ان للدین ثلاث علامات : العلم و الایمان و العمل به ، (الی ان قال ) و للعامل ثلاث علامات الصلوة و الصیام و الزکوة ؛

حضرت لقمان به فرزندانش فرمود: برای هر چیزی علامتی است که به وسیله آن علامت شناخته می شود و به او شهادت داده می شود، به درستی که برای دین سه علامت است : ۱ - علم ۲ - ایمان ، ۳ - عمل به ایمان ، تا آن جا که فرمود: برای عامل به دین سه علامت است : ۱ - نماز ۲ - روزه ، ۳ - زکات

(مستدرک الوسائل ، ج ۱، ص ۱۸۳)

حدیث - ۱۰۰

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

علم الایمان الصلوة ؛

علامت و نشانه ایمان نماز است

(شهاب الاخبار، ص ۵۹)

حدیث - ۱۰۱

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

قالَ اللّه‌ُ جلَّ جلالُه : ما آمَنَ بی مَن فَسَّرَ بِرَأیهِ کَلامی؛

خداوند جلّ جلاله فرمود: به من ایمان نیاورده‌است ، کسی که سخن مرا بر اساس رأی خودش تفسیر کند

بحار الأنوار : ۹۲ / ۱۰۷ / ۱ منتخب میزان الحکمة : ۴۶۰

حدیث - ۱۰۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَلمؤمِنُ القَویُّ خَیرٌ وَ اَحَبُّ اِلَی اللّه مِنَ المُؤمِنِ الضَّعیفِ ؛

انسان با ایمان نیرومند، نزد خداوند بهتر و محبوب تر است از انسان با ایمان ناتوان.

صحیح مسلم، ج ۸، ص ۵۶

حدیث - ۱۰۳

حضرت زهراعليها‌السلام فرمودند:

فَجَعلَ اللهُ الایمانَ تَطهیراً لَکم مِنَ الشِّرکِ ، وَ الصَّلاةَ تَنزیهاً لَکم عَن الکِبرِ؛

خدای تعالی ایمان را برای پاکیزگی از شرک قرار داد ، و نماز را برای دوری از تکبر و خودخواهی.

احتجاج طبرسی، ج۱، ص۲۵۸

حدیث - ۱۰۴

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

(علامة) اَلایمانُ أَن تُؤثِرَ الصِّدقَ حَیثُ یَضُرُّکَ عَلَی الکَذِبِ حَیثُ یَنفَعُکَ؛

(نشانه) ایمان، این است که راستگویی را هر چند به زیان تو باشد بر دروغگویی، گرچه به سود تو باشد، ترجیح دهی.

نهج البلاغه، حکمت ۴۵۸

حدیث - ۱۰۵

اَلصَّلاةُ مِن شَرائِعِ الدّینِ وَ فیها مَرضاةُ الرَّبِّ عَزَّوَجَلَّ وَ هِیَ مِنهاجُ النبیاءِ وَ لِلمُصَلّی حُبُّ المَلائِکَةِ وَ هُدیً و ایمانٌ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ بَرَکَةٌ فِی الرِّزقِ؛

نماز، از آیین‌های دین است و رضای پروردگار، در آن است. و آن راه پیامبران است. برای نمازگزار، محبت فرشتگان، هدایت، ایمان، نور معرفت و برکت در روزی است.

(خصال، ص ۵۲۲، ح ۱۱)

حدیث - ۱۰۶

امام محمد باقر (عليه‌السلام )فرمودند:

ایمان ، اقرار با عمل است ، و اسلام ، اقرار بدون عمل است.

تحف‌العقول ، ص ۳۰۷

حدیث - ۱۰۷

امام محمد باقر (عليه‌السلام )فرمودند:

ایمان ، دوستی با (دوستان خدا ) و دشمنی ( با دشمنان خدا ) است.

تحف‌العقول ، ص ۳۰۴

حدیث - ۱۰۸

امام حسن عسکری(عليه‌السلام ) فرمودند:

دو صفت هست که بالاتر از آنها چیزی نیست: ۱- ایمان به خدا، ۲- سود رسانی به برادران دینی.

(تحف‌العقول/۵۲۰)

حدیث - ۱۰۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

النّظافه من الإیمان؛

پاکیزگی از ایمان است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الْمُؤْمِنُ مِنْ أَهْلِ الإیمان بِمَنْزِلِهِ الرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ یألم الْمُؤْمِنِ لِأَهْلِ الإیمان کما یألم الْجَسَدِ لِمَا فی الرَّأْسِ ؛

مؤمن نسبت به اهل ایمان چون سر نسبت به تن است مؤمن از رنج مؤمنان رنجور شود چنان که تن از رنج سر رنجور گردد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من شرب خمرا خرج نور الإیمان من جوفه؛

هر که شراب نوشد نور ایمان از ضمیرش برود.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من رأی منکم منکرا فلیغیّره بیده فإن لم یستطع فبلسانه فإن لم یستطع فبقلبه و ذلک أضعف الإیمان؛

هر کس از شما ناشایسته ای بیند به دست خویش مانع آن شود و اگر نتواند به زبان و اگر نتواند به دل مانع شود که حد اقل ایمان همین است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من زنی أو شرب الخمر نزع اللَّه منه الإیمان کما یخلع الإنسان القمیص من رأسه؛

هر که زنا کند یا شراب بنوشد خدا ایمان از او بکند همچنان که انسان پیراهن از سر خویش بیرون می کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من أحبّ للَّه و أبغض للَّه و أعطی للَّه و منع للَّه فقد استکمل الإیمان؛

هر که برای خدا دوست دارد و برای خدا دشمن دارد و برای خدا عطا کند و برای خدا منع کند به کمال ایمان رسیده است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من تزوّج فقد استکمل نصف الإیمان فلیتّق اللَّه فی النّصف الباقی؛

هر که زن بگیرد یک نیمه ایمان خویش را کامل کرده از خدا در باره نیم دیگر بترسد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من سرّه أن یجد طعم الإیمان فلیحبّ المرء لا یحبّه إلّا للَّه تعالی؛

هر که دوست دارد حلاوت ایمان بچشد کسی را فقط برای خدا دوست دارد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من کان یؤمن باللَّه و الیوم الآخر فلیقل خیرا و لیصمت؛

هر که به خدا و آخرت ایمان دارد یا خبری گوید و یا خاموش ماند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من انتهر صاحب بدعه ملأ اللَّه قلبه أمنا و إیمانا؛

هر که بدعتگزاری را توبیخ کند خدا قلب وی را از امان و ایمان پر کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من کظم غیظا و هو قادر علی أن ینفذه ملأه اللَّه أمنا و إیمانا؛

هر کس خشمی را که تواند آشکار کند فرو برد خدا وی را از امنیت و ایمان سرشار کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

مداراه النّاس نصف الإیمان و الرّفق بهم نصف العیش؛

مدارا کردن با مردم یک نیمه ایمان است و ملایمت با آنها یک نیمه خوش زیستن است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ما من جرعه أحبّ إلی اللَّه تعالی من جرعه غیظ یکظمها عبد، ما کظمها عبد إلّا ملاء اللَّه تعالی جوفه إیمانا؛

هیچ جرعه ای نزد خدا از جرعه خشمی که بنده ای فرو برد محبوب تر نیست. هر بنده ای جرعه خشم فرو برد خدا ضمیر او را از ایمان پر کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ما أخاف علی أمّتی إلّا ضعف الیقین؛

بر امت خویش بیم ندارم مگر از ضعف ایمان.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ما خاب من استخار و لا ندم من استشار و لا آمن بالقرآن من استحلّ محارمه؛

هر که از خدا خیر جوید نا امید نشود و هر که مشورت کند نادم نگردد و هر که محارم قرآن را حلال شمارد به قرآن ایمان ندارد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لا یقبل إیمان بلا عمل و لا عمل بلا إیمان؛

ایمان بی عمل و عمل بی ایمان پذیرفته نیست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لا یستکمل العبد الإیمان حتّی یکون فیه ثلاث خصال الإنفاق من الإقتار و الإنصاف من نفسه و بذل السّلام؛

تا سه صفت در بنده ای نباشد ایمان وی کامل نشود صدقه دادن در تنگ دستی و انصاف دادن به ضرر خویش و سلام بسیار کردن.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لا یستکمل أحدکم حقیقه الإیمان حتّی یخزن لسانه؛

هیچ کس از شما حقیقت ایمان را کامل نکند مگر آن که زبان خویش نگهدارد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لا یستقیم إیمان عبد حتّی یستقیم قلبه و لا یستقیم قلبه حتّی یستقیم لسانه؛

ایمان بنده به استقامت نیاید تا قلب وی به استقامت گراید و قلب وی به استقامت نگراید تا زبان وی به استقامت آید.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لا یبلغ العبد حقیقه الإیمان حتّی یعلم أنّ ما أصابه لم یکن لیخطئه و ما أخطأه لم یکن لیصیبه؛

بنده به حقیقت ایمان نرسد تا بداند که آنچه بدو رسیده نمیشد نرسد و آنچه بدو نرسیده نمیشد برسد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لا مظاهره أوثق من المشاوره و لا إیمان کالحیاء؛

تعاونی بهتر از مشورت نیست و ایمانی چون حیا نیست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لا إیمان لمن لا أمانه له و لا دین لمن لا عهد له؛

هر که امانت ندارد، ایمان ندارد و هر که پیمان نگه ندارد، دین ندارد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لیس بمؤمن مستکمل الإیمان من لم یعد البلاء نعمه و الرّخاء مصیبه؛

هر که بلا را نعمت و فراوانی را مصیبت نداند، ایمان وی کامل نیست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لیس الإیمان بالتّمنّی لکن هو ما وقر فی القلب و صدّقه العمل؛

ایمان داشتن به آرزو کردن نیست بلکه ایمان آن است که در قلب جای دارد و عمل آن را تصدیق کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لو کان الإیمان بالثّریّا لتناوله رجال من فارس؛

اگر ایمان در ثریا بود، مردانی از فارس بدان می رسیدند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لو آمن بی عشره من الیهود لآمن بی الیهود؛

اگر ده تن از یهودیان به من ایمان آورده بودند همه یهودیان به من ایمان می آوردند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۵

کفی بالموت واعظا و کفی بالیقین غنی؛

چه پند آموزیست مرگ و چه غنایی است ایمان.

نهج الفصاحه

حدیث - ۷۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لا دین إلّا بمروّه؛

دین جز به جوانمردی قوام نمی گیرد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لیغشینّ أمّتی من بعدی فتن کقطع اللّیل المظلم، یصبح الرّجل فیها مؤمنا و یمسی کافرا، یبیع أقوام دینهم بعرض من الدّنیا قلیل؛

پس از من امتم را فتنه ها خواهد گرفت چون پاره های شب تاریک که در اثنای آن مرد به صبح مؤمن است و به شب کافر شود و کسانی دینشان را به مال ناچیز دنیا فروشند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لن یبرح هذا الدّین قائما یقاتل علیه عصابه من المسلمین حتّی تقوم السّاعه؛

این دین پیوسته استوار است و گروهی از مسلمانان بر آن پیکار کنند تا قیامت در آید.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لکلّ شی ء عماد و عماد هذا الدّین الفقه؛

هر چیزی را ستونی هست و ستون این دین دانائی است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

کرم المرء دینه و مروّته عقله و حسبه خلقه؛

کرامت مرد به دین اوست و مروت وی به عقل اوست و شرف وی به اخلاق اوست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

قوام المرء عقله و لا دین لمن لا عقل له؛

اعتبار مرد به عقل اوست و هر که عقل ندارد، دین ندارد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

العلم أفضل من العباده و ملاک الدّین الورع؛

علم از عبادت بهتر است و اساس دین ترس خداست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

العقل فی أمر الدّنیا مضرّه و العقل فی أمر الدّین مسرّه؛

عقل در کار دنیا مایه ضرر است و در کار دین مایه سرور.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

علیک بحسن الخلق، فإنّ أحسن النّاس خلقا أحسنهم دینا؛

نیک خویی کن که از مردم هر که نکوخوی تر دینش نکوتر.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

رأس الدّین النّصیحه للَّه و لدینه و لرسوله و لکتابه و لأئمّه المسلمین و للمسلمین عامّه؛

اساس دین، خیرخواهی برای خدا و دین خدا و پیامبر خدا و کتاب خدا و پیشوایان مسلمانان و همه مسلمانان است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۸۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

رأس الدّین الورع؛

اساس دین، پرهیزکاری است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۰

الدّین النّصیحه؛

کمال دین خیر خواهی است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خیرکم إسلاما أحاسنکم أخلاقا إذا فقهوا؛

از میان شما اسلام آن کس بهتر است که اخلاقش نیک تر است اگر در کار دین دانا باشند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خیر دینکم الورع؛

بهترین صفات دین شما پرهیزکاری است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خیر النّاس أقرؤهم و أفقههم فی دین اللَّه و أتقاهم للَّه و آمرهم بالمعروف و أنهاهم عن المنکر و أوصلهم للرّحم؛

بهترین مردم کسانی هستند که قرآن بهتر خوانند و در کار دین داناتر باشند و از خدا بیشتر ترسند و به نیکی بیشتر امر کنند و از بدی بیشتر جلوگیری کنند و با خویشاوندان بیشتر نزدیک شوند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خصلتان لا یجتمعان فی منافق حسن سمت و لا فقه فی الدّین؛

دو خصلت است که در منافق جمع نشود نیکنامی و دانائی در امور دین.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الحیاء هو الدّین کلّه؛

حیا تمام دین است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

حسن الخلق نصف الدّین؛

نیک خوئی یک نیمه دین است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

تنکح المرأه لأربع، لمالها، و لحسبها و لجمالها و لدینها فاظفر بذات الدّین تربّت یداک؛

زن را برای چهار چیز گیرند، مال و شرف و جمال و دین و تو زن دین دار بجوی.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

بعثت بالحنیفیّه السّمحه و من خالف سنّتی فلیس منّی؛

من دینی ساده و آسان آورده ام و هر که با روش من مخالفت کند از من نیست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۹۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الاقتصاد نصف العیش و حسن الخلق نصف الدّین؛

میانه روی یک نیمه معیشت است و خوش خلقی یک نیمه دین است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أیّما شابّ تزوّج فی حداثه سنّه عجّ شیطانه یا ویله عصم منّی دینه؛

هر جوانی در آغاز جوانی زن بگیرد شیطان وی بانگ برآرد وای بر او دین خود را از دستبرد من محفوظ داشت.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أوّل ما تفقدون من دینکم الأمانه و آخر ما تفقدون الصّلوه؛

نخستین چیزی که از دین خود از دست می دهید، امانت است و آخرین چیزی که از دست می دهید، نماز است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّما یدرک الخیر کلّه بالعقل و لا دین لمن لا عقل له؛

همه خوبیها را به عقل می توان دریافت و هر که عقل ندارد، دین ندارد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّما أنا بشر إذا أمرتکم بشی ء من دینکم فخذوا به و إذا أمرتکم بشی ء من رأیی فإنّما أنا بشر؛

من انسانی مانند شما هستم وقتی شما را بچیزی در کار دین دستور دادم بدان رفتار کنید و وقتی از پیش خود شما را به چیزی فرمان دادم من انسان هستم.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّ لکلّ شی ء دعامه و دعامه هذا الدّین الفقه و لفقیه واحد أشدّ علی الشّیطان من ألف عابد؛

هر چیزی اساسی دارد و اساس این دین دانش است و یک دانشمند برای شیطان از هزار عابد بدتر است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّ لکلّ دین خلقا و إنّ خلق هذا الدّین الحیاء؛

هر دینی خوی خاص دارد و خوی دین ما حیاست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إن اللَّه تعالی لیؤیّد الإسلام برجال ما هم من أهله.

خداوند اسلام را به مردانی که مسلمان نیستند، یاری می کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الهوا و العبوا فإنّی أکره أن یری فی دینکم غلظه؛

تفریح کنید و بازی کنید زیرا دوست ندارم که در دین شما خشونتی دیده شود.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

اعلم أنّ النّصر مع الصّبر و أنّ الفرج مع الکرب و أنّ مع العسر یسرا؛

بدان که ظفر قرین صبر است و گشایش قرین رنج و بدنبال سختی سستی ای هست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۰۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إذا أتاکم من ترضون خلقه و دینه فزّوّجوه إن لا تفعلوا تکن فتنه فی الأرض و فساد عریض؛

وقتی کسی که خلق و دین وی مایه رضایت است به خواستگاری می آید به وی زن بدهید و اگر چنین نکنید فتنه و فساد در زمین فراوان خواهد شد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۰

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

آفَهُ الدِّینِ ثَلاثَهٌ: فَقیهٌ فاجِرٌ و إمامٌ جائرٌ و مُجتَهِدٌ جاهِلٌ؛

آفت دین سه چیز است: دانای بد کار و پیشوای ستم کار و مجتهد نادان.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۱

امام حسن مجتبیعليه‌السلام فرمودند:

هلاکت و نابودی دین و ایمان هر شخص در سه چیز است: تکبّر، حرص، حسد. تکبّر سبب نابودی دین و ایمان شخص می باشد و به وسیله تکبّر شیطان با آن همه عبادت ملعون گردید. حرص و طمع دشمن شخصیّت انسان است، همان طوری که حضرت آدمعليه‌السلام به وسیله آن از بهشت خارج شد. حسد سبب همه خلاف ها و زشتی ها است و به همان جهت قابیل برادر خود هابیل را به قتل رساند.

اعیان الشّیعة، ج ۱، ص ۵۷۷

حدیث - ۱۱۲

قالَتْ فاطِمَةُ الزَّهْراءعليها‌السلام :

جَعَلَ اللّهُ الاْیمانَ تَطْهیراً لَکُمْ مِنَ الشّـِرْکِ، وَ الصَّلاةَ تَنْزیهاً لَکُمْ مِنَ الْکِبْرِ، وَ الزَّکاةَ تَزْکِیَةً لِلنَّفْسِ، وَ نِماءً فِی الرِّزقِ، وَ الصِّیامَ تَثْبیتاً لِلاْخْلاصِ، وَ الْحَّجَ تَشْییداً لِلدّینِ ؛

حضرت فاطمه زهراعليها‌السلام فرمودند:

خداوند سبحان، ایمان و اعتقاد را برای طهارت از شرک و نجات از گمراهی ها و شقاوت ها قرار داد. و نماز را برای خضوع و فروتنی و پاکی از هر نوع تکّبر، مقرّر نمود. و زکات (و خمس) را برای تزکیه نفس و توسعه روزی تعیین نمود. و روزه را برای استقامت و اخلاص در اراده، لازم دانست. و حجّ را برای استحکام أساس شریعت و بناء دین اسلام واجب نمود.

ریاحین الشّریعة، ج ۱، ص ۳۱۲

حدیث - ۱۱۳

قال رَسُولُ اللّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إنَّ اللّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَیُبْغِضُ الْمُؤْمِنَ الضَّعیفِ الَّذی لادینَ لَهُ، فَقیلَ: وَ ما الْمُؤْمِنُ الضَّعیفُ الَّذی لا دینَ لَهُ؟ قالَ: اَلذّی لا یَنْهی عَنِ الْمُنْکَرِ؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

همانا خداوند دشمن دارد آن مؤمنی را که ضعیف و بی دین است، سؤال شد: مؤمن ضعیف و بی دین کیست؟ پاسخ داد: کسی که نهی از منکر و جلوگیری از کارهای زشت نمی کند.

وسائل الشّیعة، ج ۱۶، ص ۱۲۲، ح ۲۱۱۳۹

حدیث - ۱۱۴

قال رَسُولُ اللّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

یَأتی عَلی النّاسِ زَمانٌ، الصّابِرُ مِنْهُمْ عَلی دینِهِ کَالْقابِضِ عَلی الْجَمَرِ؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

زمانی بر مردم خواهد آمد که صبر نمودن در برابر مسائل دین و عمل به دستورات آن همانند در دست گرفتن آتش گداخته است.

بحارالأنوار، ج ۲۸، ص ۴۷، ح ۹

حدیث - ۱۱۵

پیامبراکرم (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و سلم ) می فرمایند :

الصلاة من شرایع الدین ، و فیها مرضاة الرب - عز و جل - فهی منهاج الانبیاء؛

نماز از سنتهای دین ، و مایه خشنودی پروردگار و راه و روش پیامبران است

بحار الانوار، ج ,۸۲ ص ۲۳۱

حدیث - ۱۱۶

قال امیرالمؤمنینعليه‌السلام :

اوصیکم بالصلاة و حفظها، فانها خیر العمل و هی عمود دینکم.

امیرالمؤمنینعليه‌السلام فرمود:

شما را به نماز و مراقبت از آن سفارش می‌کنم چونکه نماز برترین عمل و ستون دین شماست

بحار، ج ۸۲، ص ۲۰۹

حدیث - ۱۱۷

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

الصلاة من شرایع الدین، و فیها مرضاة الرب عز و جل، فهی منهاج الانبیاء.

پیامبر گرامیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود:

نماز از آداب (اولیه) دین است، و آن مایه خشنودی خدا، و راه و روش پیامبران الهی است

بحار، ج ۸۲، ۲۳۱

حدیث - ۱۱۸

امام جعفر صادق (عليه‌السلام ) :

اذا أراد الله بعبد خیرا فقهه فی الدین؛

چون خدا خیر بنده ای خواهد، او را در دین دانشمند کند

اصول کافی ، ج ۱ ، ص ۳۹

حدیث - ۱۱۹

حضرت رسوا اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

یأتی عَلیَ النّاسِ زَمانٌ، الصّابِرُ مِنْهُمْ عَلی دینِهِ کَالْقابِضِ عَلیَ الْجَمَرِ؛

زمانی بر مردم خواهد آمد که صبر کردن در برابر مسائل دین و عمل به دستورات آن همانند در دست گرفتن آتش گداخته است.

بحارالأنوار: ج ۲۸، ص ۴۷، ح ۹

حدیث - ۱۲۰

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

مردم هر شهری به سه چیز نیازمندند که در امور دنیا و آخرت خود به آنها رجوع کنند و اگر آن سه را نداشته باشند گرفتار سرگردانی می‌شوند: دین‌شناسِ دانایِ پرهیزکار، حاکم نیکوکاری که مردم از او اطاعت کنند و پزشک دانای مورد اعتماد.

تحف العقول، ص ۳۲۱.

حدیث - ۱۲۱

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله می فرمایند :

اِنَّما یُدْرَکُ الْخَیْرُ کُلُّهُ بِالْعَقْلِ، وَ لا دینَ لِمَنْ لا عَقْلَ لَهُ؛

همه خوبی‌ها با عقل شناخته می‌شوند و کسی که عقل ندارد، دین ندارد.

تحف العقول، ص ۵۴

حدیث - ۱۲۲

امام علیعليه‌السلام :

اِجْعَلِ الدِّینَ کَهْفَکَ وَالْعَدْلَ سَیْفَکَ تَنْجُ مِنْ کُلِّ سوءٍ وَتَظْفَرْ عَلی کُلِّ عَدُوٍّ؛

دین را پناهگاه و عدالت را اسلحه خود قرار ده تا از هر بدی نجات پیدا کنی و بر هر دشمنی پیروز گردی.

غررالحکم، ج۲، ص ۲۲۱، ح ۲۴۳۳.

حدیث - ۱۲۳

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

مِنْ عَلامَةِ اَحَدِهِمْ (المُتَقینَ) اَنَّکَ تَری لَهُ قُوَّةً فی دینٍ... وَحِرْصا فی عِلْمٍ وَعِلْما فی حِلْمٍ؛

از نشانه‌های پرهیزکاران این است که می‌بینی در دین نیرومند... در کسب دانش حریص و دارای علم همراه با بردباری‌اند.

نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳.

حدیث - ۱۲۴

امام علی(عليه‌السلام ) می فرمایند:

دین ندارد آن کس که توبه را به تأخیر اندازد.

(غررالحکم ، باب توبه)

حدیث - ۱۲۵

امام علی(عليه‌السلام ) می فرمایند:

آن کـه نـهـان خـود را اصـلاح نـمـاید، خدا آشکار او را نیکو گرداند، و آن که به کار دینش همّت گـمـارد، خـداونـد کار دنیای او را سامان دهد، و آن که رابطه خود و خدا را نیکو گرداند، خداوند رابطه او و مردمان را نیکو دارد.

نهج البلاغه

حدیث - ۱۲۶

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

آنـان (ائمـهعليهم‌السلام ) دارنـدگـان راز پـیـامـبـرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و پشتیبان امر وی و ظرف علم و مرجع قوانین و در بردارنده کتب رسالت و کوه های پابرجای دین او هستند.

(نهج البلاغه، خ ۲)

حدیث - ۱۲۷

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

... و (رسـول خـداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) پـرچـم حـق را در مـیـان ما بر جای نهاد، کسی که از آن پیش افتد از دین بیرون است ، و آن که پس بمانَد تباه و سرنگون و آن که همراهی کند رستگار خواهد شد.

(نهج البلاغه ، خ ۹۹)

حدیث - ۱۲۸

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

هر چیزی آفتی دارد که مایه فساد آن می شود و آفت این دین زمامداران بدند.

(نهج الفصاحه ، ح ۲۲۵۵)

حدیث - ۱۲۹

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

آفت دین سه چیز است : دانای بدکار، پیشوای ستم کار و مجتهد نادان.

(نهج الفصاحه ، ح ۴)

حدیث - ۱۳۰

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

برترین (مرتبه) دین کوتاه کردن آرزو است، و برترین عبادت اخلاص عمل.

غررالحکم ، باب آرزو

حدیث - ۱۳۱

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

انسان با ایمان اندوهش درباره آخرت خویش و همه تلاش و کوشش در راه بازگشتگاه او است.

غررالحکم ، باب آخرت

حدیث - ۱۳۲

امام علی(عليه‌السلام ) می فرمایند:

آخرت را با ترک دنیا به چنگ آورید و دنیا را با ترک دین به دست نیاورید.

غررالحکم ، باب آخرت

حدیث - ۱۳۳

حضرت امام صادقعليه‌السلام فرمودند :

دین را خوب بفهمید زیرا هر که دین را خوب نفهمد مانند صحراگرد است. خداوند در کتابش می فرماید (۱۲۴ سوره ۹) تا در امر دین دانش اندوزند و چون بازگشتند قوم خود را بیم دهند شاید آنها بترسند.

اصول کافی جلد ۱ صفحه ۳۶

حدیث - ۱۳۴

امیر المؤمنینعليه‌السلام فرمودند :

ای مردم بدانید کمال دین طلب علم و عمل بدانست ، بدانید که طلب علم بر شما از طلب مال لازم تر است زیرا مال برای شما قسمت و تضمین شده. عادلی (که خداست) آن را بین شما قسمت کرده و تضمین نموده و به شما می رساند ولی علم نزد اهلش نگهداشته شده و شما مأمورید کــه آن را از اهلش طلب کنید ، پس آنرا بخواهید.

کتاب کافی جلد ۱ ص ۳۵

حدیث - ۱۳۵

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

بهترین جامه ها و پوشش های دین ، شرم و حیاست.

غررالحکم ، باب حیا

حدیث - ۱۳۶

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

کسی که درباره ذات خدای تعالی تفکر کند، الحاد ورزیده از دین بیرون رود.

غررالحکم ، باب معرفت خدا

حدیث - ۱۳۷

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

جهاد، ستون دین و راه روشن نیکبختان است.

غررالحکم ، باب جهاد

حدیث - ۱۳۸

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

مَنْ رُزِقَ الدِّینَ فَقَدْ رُزِقَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ؛

هر کس دین روزی او شود، براستی خیر دنیا و آخرت روزی او شده است.

غررالحکم، ح ۸۵۲۳

حدیث - ۱۳۹

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

حُسْنُ الظَّنِّ راحَةُ الْقَلْبِ وَ سَلامَةُ الدّینِ؛

خوش‌گمانی، مایه آسایش قلب و سلامت دین است.

غررالحکم، ح ۴۸۱۶

حدیث - ۱۴۰

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

عَلَی الْعاقِلِ اَنْ یُحْصی عَلی نَفْسِهِ مَساویَها فِی الدّینِ وَ الرَّأیِ وَ الاَْخْلاقِ وَ الاَْدَبِ ، فَیَجْمَعُ ذلِکَ فی صَدْرِهِ اَوْ فی کِتابٍ وَ یَعْمَلُ فی اِزالَتِها ؛

بر عاقل است که بدی‌هایش را در دین، اندیشه، اخلاق و ادب یادداشت کند و به‌خاطرش بسپارد و برای از بین بردن آنها بکوشد.

تحف العقول، ص ۳۷۶.

حدیث - ۱۴۱

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله می فرمایند :

ما مِنْ شابٍ تَزَوَّجَ فی حَداثَةِ سِنِّهِ اِلاّ عَجَّ شَیْطانُهُ : یا وَیْلَهُ ، یا وَیْلَهُ! عَصَمَ مِنّی ثُلُـثَی دینِهِ ، فَلْیَتَّقِ اللّه‌َ الْعَبدُ فِی الثُّـلُثِ الْباقی ؛

هر جوانی که در سن کم ازدواج کند ، شیطان فریاد بر می‌آورد که : وای برمن ، وای بر من! دو سوم دینش را از دستبرد من ، مصون نگه داشت پس بنده باید برای حفظ یک سومِ باقی مانده دینش ، تقوای الهی پیشه سازد

نوادر راوندی ، ص ۱۱۲

حدیث - ۱۴۲

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

اِتَّقُوا اللّهَ وصُونوا دِینَکُم بِالوَرَعِ؛

از خدا پروا کنید و با پارسایی از دینتان پاسداری نمایید.

الکافی: ج ۲ ، ص ۷۶ ، ح ۲

حدیث - ۱۴۳

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

صُن دینَکَ بِدُنیاکَ تَربَحهُما وَ لا تَصُن دُنیاکَ بِدِینِکَ فَتَخسَرَهُما؛

دین خود را با دنیایت حفظ کن تا هر دو را ببری ، و دینت را وسیله حفظ دنیایت قرار مده ، که هر دو را می‌بازی.

غررالحکم و دررالکلم ، ح ۵۸۶۱

حدیث - ۱۴۴

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

یا مَعشَرَ الفِتیانِ، حَصِّنوا اَعراضَکُم باِلاَْدَبِ وَ دینَـکُم بِالعِلمِ

ای جوانان! آبرویتان را با ادب و دینتان را با دانش حفظ کنید.

تاریخ یعقوبی ، ج ۲، ص ۲۱۰

حدیث - ۱۴۵

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند

لا یَزالُ الدّینُ قائِمًا ما قامَتِ الکَعبَةُ

تا زمانی که کعبه بر پاست، دین بر پاست.

الکافی : ج ۴ ، ص ۲۷۱ ، ح ۴

حدیث - ۱۴۶

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

ثَلاثَةٌ تُورِثُ المَحَبَّةَ : الدّینُ وَالتَّواضُعُ وَالبَذل؛

سه چیز است که محبّت می آورد : دین ، فروتنی و بخشش.

تحف العقول، ص ۳۱۶

حدیث - ۱۴۷

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مَن رُزِقَ الدِّینَ فَقَد رُزِقَ خَیرَ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ؛

هر کس دین روزی او شود، براستی خیر دنیا و آخرت روزی او شده است.

(غررالحکم، ح ۸۵۲۳)

حدیث - ۱۴۸

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

مَن کَانَ عَاقِلاً کَانَ لَهُ دِین وَ مَن کَانَ لَهُ دِین دَخَلَ الجَنَّةَ

کسی که عاقل باشد دین دارد و کسی که دین دارد وارد بهشت خواهد شد.

(جهاد با نفس، ح ۸۳)

حدیث - ۱۴۹

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مِن عَلامَةِ اَحَدِهِم (المُتَقینَ) اَنَّک تَری لَهُ قُوَّةً فی دینٍ... وَحِرصا فی عِلمٍ وَعِلما فی حِلمٍ

از نشانه های پرهیزکاران این است که می بینی در دین نیرومند در کسب دانش حریص و دارای علم همراه با بردباری‌اند.

(نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳)

حدیث - ۱۵۰

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

لیس منّا مَن ترک دنیاه لدینه و دینه لدنیاه

از ما نیست آن که دنیای خود را برای دینش و دین خود را برای دنیایش ترک گوید.

(بحارالانوار،ج??،ص???)

حدیث - ۱۵۱

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لکل شی ء وجه و وجه دینکم الصلاة

هر چیز دارای سیماست ، سیمای دین شما نماز است

(بحار الانوار،ج۸۲،ص۲۲۷)

حدیث - ۱۵۲

حضرت امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

بالاترین خوشبختی، استواری در دین است.

غررالحکم، ح ۲۸۶۹.

حدیث - ۱۵۳

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

اف برمسلمانی که برای کار دین خویش و پرس و جو درباره ی آن، (دست کم) روزجمعه ی هر هفته خود را، از کارهای دیگر فارغ نمی سازد.

خصال شیخ صدوق، ص ۳۹۳.

حدیث - ۱۵۴

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

حسن الخلق نصف الدین؛

خوی نیکو، نصف دین است.

الحضال، ج۳۰، ص ۱۰۶.

حدیث - ۱۵۵

حضرت امام علی (عليه‌السلام ) می فرمایند:

بالاترین خوشبختی، استواری در دین است.

غررالحکم، ح ۲۸۶۹.

حدیث - ۱۵۶

امام جوادعليه‌السلام می فرمایند:

لن یستکمل العبد حقیقة الإیمان حتی یؤثر دینه علی شهوته؛

بنده هرگز حقیقت ایمان را به کمال نرساند مگر آنگاه که دینش را بر هوس خود ترجیح دهد.

میزان الحکمه، ج۱، ص ۳۷۲.

حدیث - ۱۵۷

امام باقر (عليه‌السلام )می فرمایند:

الکمال و کل الکمال التفقه فی الدین و الصبر علی انائبة و تقدیر المعیشه؛

کمال و بلکه همه ی کمال انسانی در سه چیز است: دانا بودن در دین و احکام آن، شکیبا بودن در ناراحتی ها و مصائب و برنامه ریزی درست در اقتصاد زندگی

اصول کافی، ج۱، ص ۳۲.

حدیث - ۱۵۸

حضرت رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

به راستی خداوند عزوجل دشمن می دارد مؤمن ناتوانی که دین ندارد. به آن حضرت عرض کردند: مؤمن ناتوانی که دین ندارد، کیست؟ فرمودند: کسی که نهی از منکر نکند.

وسایل الشیعه، ج۱۱، ص۳۹۷.

حدیث - ۱۵۹

امام هادی(عليه‌السلام ) می فرمایند:

اگر بعد از غیبت قائم ما نبود وجود علمایی که به سوی او (مردم را فرا) می خوانند و به وجود او رهنمون می شوند و با حجتهای الهی از دین او دفاع می کنند و بندگان ناتوان خدا را از دام ابلیس و پیروان او می رهانند، بی گمان همه ی مردم از دین خدا بر می گشتند.

بحارالانوار/ج۲/ص۶.

حدیث - ۱۶۰

قال الامام علیعليه‌السلام : زَینُ الدّین الصّبرُ و الرضا.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: زینت و زیبائی دین، صبر و رضا (به قضای پروردگار) است.

«تصنیف غررالحکم، ص ۲۸۱، ح ۶۲۴۳»

کفر

حدیث - ۱

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

دنَی الکُفرِ أن یَسمَعَ الرجلُ عن أخیهِ الکَلِمَةَ فَیَحفَظَها علَیهِ یُریدُ أن یَفضَحَهُ بها ، اُولئکَ لا خَلاقَ لَهُم

کمترین درجه کفر ، این است که آدمی از برادر خود سخنی بشنود و آن را نگه دارد تا (روزی) به وسیله آن رسوایش گرداند ؛ اینان از خیر و خوبی بی‌نصیبند

بحار الأنوار : ۷۸/۲۷۶/۱۱۲

حدیث - ۲

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اصولُ الکُفرِ ثَلاثَهٌ الحِرصُ وَ الاِستِکبارُ وَ الحَسَدُ؛

ریشه های کفر سه چیز است: حرص و بزرگ منشی نمودن و حسد ورزیدن.

(جهاد النفس، ح ۵۵۰)

حدیث - ۳

امام صادقعليه‌السلام :

اصولُ الکُفرِ ثَلاثَهٌ الحِرصُ وَ الاِستِکبارُ وَ الحَسَدُ؛

ریشه های کفر سه چیز است:حرص و بزرگ منشی نمودن و حسد ورزیدن.

جهاد النفس، ح ۵۵۰

حدیث - ۴

امام حسن عسکریعليه‌السلام :

المُومِنُ بَرَکَةٌ عَلی المُومِنِ وَ حُجَّةٌ عَلی الکافر؛

مومن برای مومن برکت و برای کافر، اتمام حجت است.

تحف العقول، ص۴۸۹

حدیث - ۵

امام صادقعليه‌السلام :

اِیّـاکُـم اَن یَحسُـدَ بَعضُکـُم بَعضـاً فَـاِنَّ الکُفـرَ اَصلُه الحَسَـد؛

از حسـد ورزی به یکـدیگـر بپـرهیزیـد، زیـرا ریشه کفـر، حسـد است.

تحف العقول، ص ۳۱۵