شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

حدیث - ۱۲۵

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

و من کان یقوی علی ان یطول الرکوع و السجود فلیطول ما استطاع یکون ذلک فی تسبیح الله و تحمیده و تمجیده و الدعاء و التضرع فان اقرب ما یکون العبد الی ربه هو مساجد؛

کسی که توانایی آن را دارد که رکوع و سجودش را در نماز طولانی کند، باید به مقدار توانایی اش طول دهد و باید در رکوع و سجود به تسبیح و حمد و ستایس و دعا و تضرع به درگاه خداوند اشتغال داشته باشد، زیرا نزدیک ترین حالت بنده به خدا همان لحظاتی است که در سجده با خدا خلوت می کند.

(اصول وافی ، ج ۸، ص ۷۰۷).

حدیث - ۱۲۶

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

و اذا رفعت راءسک من الرکوع فقل : ((سمع الله لمن حمده )) ؛

وقتی سر از رکوع برداشتی بگو: ((سمع الله لمن حمده )).

بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۱۵.

حدیث - ۱۲۷

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

کان رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اذا رکع لو صب علی ظهره ماء لاستقر و قال : فرج اصابعک علی رکبتیک فی االرکوع ، و ابلغ اطراف اطابعک عیون الرکبتین؛

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم هنگامی که به رکوع می رفت ، اگر آب بر پشتش ریخته می شد، استقرار می یافت سپس فرمود: انگشتان را بر روی زانوهایت در رکوع باز کن و انگشتان را به گودیهای زیر زانو برسان (بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۱۵).

حدیث - ۱۲۸

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا رکعت فضع کفیک علی رکبتیک و ابسط ظهرک ولاتقنع راءسک و لاتصوبه؛

هرگاه به رکوع رفتی ، کف دستها را بر زانو بگذار و پشت بدنت را درست باز و پهن کن و سرت را بالاو پایین مبر.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۱۵).

حدیث - ۱۲۹

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

لاصلاة لمن لم یقم صلبه فی رکوعه و سجوده؛

نمازش درست نیست کسی که در رکوع و سجودش پشت خود را مستقیم و راست قرار ندهد.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۰۷).

حدیث - ۱۳۰

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

لایرکع عبدالله رکوعا علی الحقیقة ، الازنیة الله تعالی بنور بهائه و اظله فی ضلال کبریائه و کساه کسوة اصفیائه؛

هیچ بنده ای برای خدا به حقیقت رکوع نکند مگر آن خداوند تعالی او را به نورجمال خود بیاراید و در سایه کبریایی اش جای دهد و جامه برگزیدگانش بپوشاند.

(مصباح الشریعه ، ص ۱۴).

حدیث - ۱۳۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

من قراء مائة ایة یصلی بها فی لیلة کتب الله - عزولج - له بها قنوت لیلة؛

هرکس دریک شب یکصد آیه از قرآن را در نمازی بخواند، خدا به این وسیله برای او عبادت سراسر شب بنویسد.

(الکافی ، ج ۲، ص ۴۴۵).

حدیث - ۱۳۲

قلت لابی عبدالله - الرجل یدخل فی الصلوة فیجود صلاته و یحسنها رجاء ان یستجر بعض من یراه الی هواه ؟ قال : لیس هو من الریاء؟ ؛

از امام صادقعليه‌السلام پرسیدم اگر کسی نمازش را با قرائت زیبا و نیکو به جا آورد، به امید آنکه حاضران که او را می بینند مجذوب شده و راه او را در پیش گیرند (آیا به نمازش اشکالی وارد می شود؟) فرمودند: این از مصادیق ریا نیست

(وسائل الشیعه ، ج ۱، ص ۵۶).

حدیث - ۱۳۳

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

و لاتقراء فی المکتوبة سورة ناقصة ولاباءس به فی النوافل؛

در نماز واجب ، کمتر از یک سوره کامل ، بعد از حمد نخوان ، اما در نمازهای نافله اشکال ندارد.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۴۲).

حدیث - ۱۳۴

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

لاتقرن بین السورتین فی الفریضة فاما فی النافلة فلا باءس؛

هیچگاه در نماز واجب ، بعد از حمد، دو سوره از قرآن را با هم نخوان ، ولی در نماز نافله اشکال ندارد.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۴۵).

حدیث - ۱۳۵

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا قراءت الفاتحة و قد فرغت من قرائتها و انت فی الصلاة فقل : الحمد لله رب العالمین؛

هنگامی که فاتحه را خواندی و قرائتش را به اتمام رساندی و در حال نماز بودی بگو: ((الحمدلله رب العالمین )).

بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۶۰

حدیث - ۱۳۶

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

الاجهار ببسم الله الرحمن الرحیم فی الصلاة واجب؛

آشکار خواندن ((بسم الله الرحمن الرحیم )) در نماز واجب است

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۷۵).

حدیث - ۱۳۷

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا ام الرجل القوم جاء شیطان الی الشیطان الذی هو قرین الامام فیقول هل ذکر الله ؟ یعنی هل قراء بسم الله الرحن الرحیم ؟ فان قال : نعم هرب منه و ان قال : لا، رکب عنق الامام و دلی رجلیه فی صدره فلم یزل الشیطان امام القوم حتی یفرغوا من صلاتهم؛

هنگامی که کسی به امامت گروهی می ایستد، شیطان نزد شیطانی دیگر که نزدیک امام ایستاده ، می آید و می پرسد: آیا نام خدا را ذکر کرد؟ یعنی آیا ((بسم الله الرحمن الرحیم )) خوانده شد؟ پس اگر بگوید: آری از امام دور می شود و اگر بگوید: نه ، بر گردن امام سوار می شود و پاهایش را بر سینه اش می آویزد و بدین سان شیطان پیشاپیش آن گروه به امامت می ایستد تا از نمازشان فارغ گردند.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۲۰).

حدیث - ۱۳۸

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

فاذا کبرت فاستصغر مابین السموات العلی و الثری دون کبریائه؛

هرگاه تکبیرة الاحرام گفتی ، همه چیز را از آنچه در آسمان و زمین است در مقابل خدای کبیر و متعال ، کوچک و ناچیز بشمار، مگر کبریایی و بزرگی خداوند متعال را.

(مصباح الشریعه ، ص ۹۱).

حدیث - ۱۳۹

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا افتتحت الصلوة فکبر ان شئت واحدة و ان شئت ثلاثا و ان شئت خمسا و ان شئت سبعا فکل ذلک مجز عنک غیر انک اذا کنت اماما لم تجهر الا بتکبیرة؛

وقتی خواستی وارد نماز شوی ، اگر خواستی یک تکبیر و اگر خواستی سه یاپنج یاهفت تکبیر بگو که به هر قسم عمل نمایی ، کافی است ، ولی اگر امام جماعت هستی جز یک تکبیر را بلند بگو.

(اصول وافی ، ج ۸، ص ۶۴۱).

حدیث - ۱۴۰

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

تحریم الصلوة التکبیر و تحلیلها التسلیم؛

به وسیله تکبیرة الاحرام ، منافیات نماز حرام می گردد، و به وسیله سلام ، حلال می شود.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۳۱۰).

حدیث - ۱۴۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا افتتحت الصلوة فکبر ان شئت واحدة و ان شئت ثلاثا و ان شئت خمسا و ان شئت سبعا فکل ذلک مجز عنک غیر انک اذا کنت اماما لم تجهر الا بتکبیرة؛

وقتی خواستی وارد نماز شوی ، اگر خواستی یک تکبیر و اگر خواستی سه یاپنج یاهفت تکبیر بگو که به هر قسم عمل نمایی ، کافی است ، ولی اگر امام جماعت هستی جز یک تکبیر را بلند بگو.

(اصول وافی ، ج ۸، ص ۶۴۱).

حدیث - ۱۴۲

سؤ ل ابوعبداللهعليه‌السلام :

لای علة توضع الیدان الی الارض فی السجود قبل الرکعتین ؟ قال : لان الیدین بهما مفتاح الصلاة؛

از امام صادقعليه‌السلام سوال شد: چرا دستها (پس از تشهد)پیش از دو رکعت (دوم ) بر زمین گذاشته می شود؟ فرمودند: چون مفتاح و کلید نماز دستها هستند (و درتکبیرة الاحرام بالا می روند).

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۸۴).

حدیث - ۱۴۳

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا قمت من الرکعة فاعتمد علی کفیک ، و قل : بحول الله و قوته اقوم و اقعد فان علیاعليه‌السلام کان یفعل ذلک؛

هنگامی که پس از انجام رکعتی از نماز برمی خیزی ، بر دو دست تکیه کن و بگو: (( بحول الله وقوته اقوم و اقعد)) زیرا علیعليه‌السلام چنین می کرد. (بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۸۳).

حدیث - ۱۴۴

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا قمت من السجود قلت : اللهم بحولک و قوتک اقوم و اقعد و ارکع و اسجد

هنگامی که از سجده برخاستی (و خواستی قیام کنی ) بگو: (( اللهم بحولک و قوتک اقوم و اقعد و ارکع و اسجد))

بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۸۳

حدیث - ۱۴۵

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا قمت الی الصلوة فقل اللهم انی اقدم الیک محمداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بین یدی حاجتی و اتوجه به الیک فاجعلنی به وجیها عندک فی الدنیا و الاخرة و من المقربین و اجعل صلوتی به مقبولة و ذنبی به مغفورا و دعائی به مستجابا انک انت الغفور الرحیم؛

هرگاه به نماز ایستادی بگو: خدایا! محمد پیامبرتصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را نزد تو شفیع قرار می دهم به واسطه او روی به تو می آورم ، حاجت خود می طلبم پس مرا به حرمت او در دنیا و آخرت وگناهم راببخشای و دعایم را مستجاب فرما؛ زیرا تو آمرزنده و مهربانی

(اصول وافی ، ج ۸، ص ۶۳۵).

حدیث - ۱۴۶

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا قام المصلی الی الصلاة ، نزلت علیه الرحمة من اعنان السماء الی اعنان الارض و حفت به الملائکة و ناداه ملک لو یعلم هذا المصلی مافی الصلاة ما انفتل؛

هنگامی که انسان به نماز ایستاد، رحمت خداوند از آسمان بر او نازل می شود و ملائکه اطرافش را احاطه می کنند و فرشته ای گوید: اگر این نمازگزار ارزش نماز را می دانست هیچ گاه از نماز منصرف نمی شد.

(اصول کافی ، ج ۳، ص ۲۶۵).

حدیث - ۱۴۷

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

فرائض الصلاة سبع : الوثت ، الطهور، و التوجه ، و القبله ، و الرکوع و السجود، و الدعاء ؛

فرایض نماز بر هفت قسم است : وقت ، طهارت ، نیت ، قبله ، رکوع ، سجود و دعا (در قنوت )

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۹۷).

حدیث - ۱۴۸

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

ان العبد لینوی من نهاره ان یصلی باللیل فتغلبه عینه فیثبت الله له صلاته و یکتب نفسه تسبیحا و یجعل نومه علیه صدقة ؛

گاهی مؤ منی در روز تصمیم می گیرد که در شب نماز شب بخواند، ولی خوابش می برد و موفق به خواندن نماز شب نمی شود خداوند به دلیل همان نیت و قصدش برای او اجر نماز شب را ثبت می فرماید و برای نفس هایش ثواب تسبیح و برای خوابش ثواب صدقه می دهد.

(میزان الحکمة ، ج ۱۰، ص ۲۸۰).

حدیث - ۱۴۹

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

لیست العبادة کثرة الصلوة والصوم انما العبادة التفکر فی امر الله ؛

زیاد نماز خواندن و روزه گرفتن عبادت نیست ، بلکه اندیشیدن در امر خداوند عبادت است

(میزان الحکمة ، ج ۷، ص ۵۴۳).

حدیث - ۱۵۰

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

نماز به کمال نرسد، مگر برای کسی که طهارتی همه جانبه داشته باشد و کاملا حق آن را ادا کند و از وسوسه و انحراف به دور باشد، خدای را بشناسد و برای او خشنود نمایدو ثبات ورزد و چنان امیدوار باشد و برعبادت پایداری کند که گویی بهشت پاداش او است و چنان بیم ناک و بی تاب باشدکه گویی در آتش خشم خدا می سوزد و دارایی خود بذل کرده و مقصودخویش در نظر آورده و جان در راه خدا نهاده و طریق او را برگزیند در بینی برخاک نهادن (در سجده ) کم ترین کراهتی به دل راه ندهد و پیوند علایق را از هر که جز او بریده و تنها متوجه او گردیده و به حضور او آمده و عطای او را بخواهد پس اگر چنین نمازی به جای آورد، همان نمازی خواهد بود که به آن امر شده و از آن خبر داده شده و این همان نمازی است که از فحشاء ومنکر باز می دارد.

(فلاح السائل ، ص ۲۳).

حدیث - ۱۵۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

یجاء بعبد قوم القیامة قدصلی فیقول : یا رب صلیت ابتغاء وجهک فیقال له : بل صلیت لیقال ما احسن صلاة فلان ؟ اذهبوا به الی النار؛

چون روز قیامت فرا رسد، نمازگزای را می آورند. وی می گوید: خداوندا!من برای خشنودی تو نماز گزاردم به او می گویند: تو بدان جهت نماز گزاردی که نماز تو را ستایش کنند، آن گاه به ملائکه دستور می دهد که او را به سوی آتش ببرید.

(بحارالانوار، ج ۶۲، ص ۳۰۱).

حدیث - ۱۵۲

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

لاتنظروا الی طول رکوع الرجل و سجوده ، فان ذلک شی ء اعتاده فلو ترکه استوحش لذلک ولکن انظروا الی صدق حدیث - ه ، و اداء امانته؛

به طول رکوع و سجود شخص ننگرید (فریفته نگردید) زیرا ممکن است به آن دعوت کرده باشد و اگر ترک کند و حشتش گیرد، لیکن به راستی گفتار و ادای امانتش بنگرید.

(اصول کافی ، ج ۳، ص ۱۶۵).

حدیث - ۱۵۳

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

قال الله - تبارک و تعالی - انما اقبل الصلاة لمن تواضع لعظمتی و یکف نفسه عن الشهوات من اجلی ، و یقطع نهاره بذکری ولایتعاظم علی خلقی و یطعم الجائع و یکسوالعاری ، ویرحم المصاب و یؤ وی الغریب فذلک یشرق نوره مثل الشمس؛

خداوند تبارک و تعالی می فرماید: همانا نماز کسی را قبول می کنم که :

۱ - .دربرابر عظمتم تواضع کند و برایم خاکسار باشد.

۲ - .برای رضای من از شهوت ها دوری جوید؛

۳ - .روزهایش را با ذکر من به شب رساند؛

۴ - .بر بندگانم فخری نفروشد؛

۵ - .گرسنگان را سیر کند؛

۶ - .برهنگان را بپوشاند؛

۷ - .بر مصیبت دیدگان رحم کند؛

۸ - .بی پناهان راپناه دهد؛

اوست که نور (بندگی اش ) مانند خورشید می درخشد.

(بحارالانوار، ج ۶۹، ص ۳۹۱).

حدیث - ۱۵۴

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

یعرف من یصف الحق بثلاث خصال : ینظر الی اصحابه من هم ، و الی صلوته کیف هی و فی انی وقت یصلیها فان کان ذامال نظر این یصنع ماله؛

کسی که متصف و متصل به حق است ، به سه خصلت شناخته می شود:

۱ - .به دوستانش نگاه کنید(چگونه دوستی دارد)

۲ - .و نمازش را ببینید چگونه است و در چه وقتی نماز می خواند.

۳ - .و اگر مالی به دستش آمد چگونه از آن مال استفاده می کند.

(مستدرک الوسائل ، ج ۱، ص ۱۸۴).

حدیث - ۱۵۵

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

شیعتنا اهل الورع و الاجتهاد و اهل الوفاء و الامانة و اهل الزهد و العبادة و اصحاب الاحدی و خمسین رکعة فی الیوم و اللیة؛

شیعیان ما اهل تقوا و پاکدامنی و جدیت اند و مردمی باوفا و امین اند و اهل زهد و عبادت اند و کسانی هستند که در شبانه روز پنجاه و یک رکعت نماز می خوانند.

(بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۱۶۷)

حدیث - ۱۵۶

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

صَلاةُ اللَّیْلِ تُحَسِّنُ الْوَجْهَ وَ تُحَسِّنُ الْخُلْقَ وَ تُطَیِّبُ الرِّیحَ وَ تَدُرُّ الرِّزْقَ وَ تَقْضِی الدَّیْنَ وَ تَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ تَجْلُو الْبَصَرَ؛

نماز شب، انسان را خوش‌سیما، خوش‌اخلاق و خوشبو می‌کند و روزی را زیاد و قرض را ادا می‌نماید و غم و اندوه را از بین می‌برد و چشم را نورانی می‌کند.

ثواب الأعمال، ص ۴۲

حدیث - ۱۵۷

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

صَلاةُ اللّیلِ مَرضاةٌ لِلرَّبِّ وَ حُبُّ المَلائِکَةِ وَ سُنَّةُ النبیاءِ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ اَصلُ الیمانِ وَ راحَةُ البدانِ وَ کَراهیَةٌ لِلشَّیطانِ وَ سِلاحٌ عَلَی العداءِ وَ اِجابَةٌ لِلدُّعاءِ وَ قَبولُ العمالِ وَ بَرَکَةٌ فِی الرِّزقِ؛

نماز شب، موجب رضایت پروردگار، دوستی فرشتگان، سنت پیامبران، نور معرفت، ریشه ایمان، آسایش بدن‌ها، مایه ناراحتی شیطان، سلاحی بر ضدّ دشمنان، مایه اجابت دعا، قبولی اعمال و برکت در روزی است.

ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۱۹۱

حدیث - ۱۵۸

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

و لما فی ذلک من تعفیر عتاق الوجوه بالتراب تواضعا و التصاق کرائم الجوارح بالارض تضاغرا ؛

ساییدن گونه به خاک نشانه تواضع و گذاردن اعضای شریف بر زمین دلیل کوچکی و حقارت (در برابر خدا) است

نهج البلاغه ، خطبه ۱۹۲

حدیث - ۱۵۹

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

احب العباد الی الله - عزوجل - رجل صدوق فی حدیث - ه ، محافظ علی صلواته و ماافترض الله علیه مع ادائه الامانة ؛

محبوب ترین بندگان نزد خدا، مردی است که در سخنش راستگو باشد، از نماز و هرآنچه که خداوند بر او واجب کرده است ، محافظت کند و ادای امانت نماید.

بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۱۱

حدیث - ۱۶۰

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

الصَّلاةُ حِصنٌ مِن سَطَواتِ الشَّیطانِ؛

نماز قلعه و دژ محکمی است که نمازگزار را از حملات شیطان نگاه می دارد.

غررالحکم، ص ۵۶

حدیث - ۱۶۱

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

کانَ رَسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله لا یُؤثِرُ عَلَی الصَّلاةِ عَشاءً وَ لا غَیرَهُ وَ کانَ اِذا دَخَلَ وَقتُها کَاَنـَّهُ لا یَعرِفُ اَهلاً وَ لا حَمیما؛

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله چیزی مثل شام و غیر آن را بر نماز مقدم نمی داشتند و هنگامی که وقت نماز می رسید، گویی که هیچ یک از اهل خانه و دوستان را نمی شناختند.

مجموعه ورام، ج ۲، ص ۷۸

حدیث - ۱۶۲

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اَلنَّظیفُ مِنَ الثِّیابِ یُذهِبُ الهَمَّ وَالحُزنَ وَهُوَ طَهورٌ لِلصَّلاةِ؛

لباس پاکیزه غم و اندوه را می برد و موجب پاکیزگی نماز است.

کافی، ج۶ ، ص ۴۴۴، ح ۱۴

حدیث - ۱۶۳

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مَن صَلّی رَکعَتَینِ یَعلَمُ مایَقولُ فِیهما اِنصَرَفَ وَ لَیسَ بَینَه وَ بَینَ اللهِ - عَزَّ وَ جَلَّ - ذَنبٌ؛

هر کس دو رکعت نماز بخواند و بداند چه می گوید، از نماز فارغ می شود، درحالی که میان او و میان خدای عز و جل گناهی نیست.

اصول وافی، ج۲، ص۱۰۰

حدیث - ۱۶۴

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لِکُلِّ شَیءٍ وَجهٌ وَ وَجهُ دینِکم الصَّلاةُ؛

هر چیز دارای سیماست، سیمای دین شما نماز است.

بحار الانوار، ج۸۲، ص۲۲۷

حدیث - ۱۶۵

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اَلنَّظیفُ مِنَ الثِّیابِ یُذهِبُ الهَمَّ وَالحُزنَ وَهُوَ طَهورٌ لِلصَّلاةِ؛

لباس پاکیزه غم و اندوه را برطرف می کند و باعث پاکیزگی نماز است.

کافی، ج ۶، ص ۴۴۴، ح ۱۴

حدیث - ۱۶۶

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اُنظُر فیما تُصَلّی وَعَلی ما تُصَلّی اِن لَم یَکُن مِن وَجهِهِ وَحِلِّهِ فَلا قَبولَ؛

بنگر در چه (لباسی) و بر چه (چیزی) نماز می گزاری، اگر از راه صحیح و حلالش نباشد، قبول نخواهد بود.

تحف العقول، ص ۱۷۴

حدیث - ۱۶۷

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لَو یَعلَمُ المُصَلّی ما یَغشاهُ مِنَ الرَّحمَةِ لَما رَفَعَ رَأسَهُ مِنَ السُّجودِ؛

اگر نمازگزار بداند تا چه حد مشمول رحمت الهی است هرگز سر خود را از سجده بر نخواهد داشت.

غررالحکم، ج ۵، ص ۱۱۶، ح ۷۵۹۲

حدیث - ۱۶۸

امام محمدباقرعليه‌السلام فرمودند:

مَن تَرَکَ الجَماعَةَ رَغبَةً عَنها وَ عَن جَماعَةِ المُسلِمینَ مِن غَیرِ عِلَّةٍِ فَلا صَلاةَ لَه ؛

کسی که از روی بی میلی،بدون عذر و علت نمازجماعت را که اجتماع مسلمانان است ترک کند، نمازی برای او نیست.

امالی شیخ صدوق،ص۲۹۰

حدیث - ۱۶۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

لا یَنالُ شَفاعَتی مَن اَخَّرَ الصَّلوةَ بَعدَ وَقتِها؛

کسی که نماز را از وقتش تأخیر بیندازد، (فردای قیامت) به شفاعت من نخواهدرسید.

بحارالانوار، ج۸۳، ص۲۰

حدیث - ۱۷۰

امام کاظمعليه‌السلام فرمودند:

اَفضَلُ ما یَتَقَرَّبُ به العَبدُ اِلی اللهِ بَعدِ المَعرِفَةِ به، الصَلوةُ؛

بهترین چیزی که بنده بعد از شناخت خدا به وسیله آن به درگاه الهی تقرب پیدا می کند، نماز است.

تحف العقول،ص۴۵۵

حدیث - ۱۷۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

أَقرَبُ ما یَکُونُ العَبدُ إلَی اللهِ وَ هُوَ ساجِدٌ؛

نزدیکترین حالات بنده به پروردگارت حالت سجده است.

ثواب الاعمال و عقاب الاعمال

حدیث - ۱۷۲

امام حسن عسکریعليه‌السلام فرمودند:

لَیسَتِ العِبادَةُ کَثرَةَ الصیّامِ وَ الصَّلوةِ وَ انَّما العِبادَةُ کَثرَةُ التَّفَکُّر فی أمر اللهِ؛

عبادت کردن به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه (حقیقت) عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است.

تحف العقول، ص۴۴۸

حدیث - ۱۷۳

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

لَمّا قالَ لَهُ رَجُلٌ إِنّی ضَعیفُ العَمَلِ قَلیلُ الصَّلاةِ قَلیلُ الصَّومِ وَلکِن أَرجو أَن لا آکُلَ إِلاّ حَلالاً وَلا أَنکَحَ إِلاّ حَلالاً: وَأَیُّ جِهادٍ أَفضَلُ مِن عِفَّةِ بَطنٍ وَفَرجٍ؟!؛

در پاسخ به کسی که عرض کرد: من در عمل ناتوانم و نماز و روزه کم به جا می آورم اما سعی می کنم جز حلال نخورم و جز با حلال نزدیکی نکنم فرمودند: چه جهادی برتر از پاک نگهداشتن شکم و شرمگاه؟!

محاسن، ج ۱، ص ۲۹۲، ح ۴۴۸

حدیث - ۱۷۴

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

مَن قَبِلَ اللّه مِنهُ صَلاةً واحِدَةً لَم یُعَذِّبهُ وَمَن قَبِلَ مِنهُ حَسَنَهً لَم یُعَذِّبهُ؛

خداوند از هر کس یک نماز و یا یک کار نیک را قبول کند، عذابش نمی نماید.

کافی، ج ۳، ص ۱۶۶، ح ۱۱

حدیث - ۱۷۵

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

تَسبیحُ فاطِمَةَعليها‌السلام فی کُلِّ یَومٍ فی دُبُرِ کُلِّ صَلاةٍ اَحَبُّ اِلَیَّ مِن صَلاةِ اَلفِ رَکعَةٍ فی کُلِّ یَومٍ؛

تسبیحات فاطمه زهراعليها‌السلام در هر روز پس از هر نماز نزد من محبوب تر از هزار رکعت نماز در هر روز است.

کافی، ج ۳، ص ۳۴۳، ح ۱۵

حدیث - ۱۷۶

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

سَجدةُ الشُکرِ واجِبَةٌ عَلی کُلِّ مُسلِمٍ تُتِمُّ بِها صَلاتَکَ وَتُرضی بِها رَبَّکَ وَتُعجِبُ المَلائِکَةَ مِنکَ... ؛

سجده شکر برهرمسلمانی واجب است،با آن نمازت را کامل و پروردگارت را خشنود می سازی و فرشتگان را به شگفتی می آوری.

التهذیب، ج ۲، ص ۱۱۰، ح ۱۸۳

حدیث - ۱۷۷

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

یُعرَفُ مَن یَصِفُ الحَقَّ بِثَلاثِ خِصالٍ: یُنظَرُ اِلی اَصحابِهِ مَن هُم؟ وَاِلی صَلاتِهِ کَیفَ هیَ؟ وَفی اَیِّ وَقتٍ یُصَلّیها؟؛

کسی که از حق دَم می زند با سه ویژگی شناخته می شود: ببینید دوستانش چه کسانی هستند؟ نمازش چگونه است؟ و در چه وقت آن را می خواند؟

محاسن، ج ۱، ص ۳۹۶، ح ۸۸۵

حدیث - ۱۷۸

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

کونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ اَ لسِنَتِکُم، لِیَرَوا مِنکُم الوَرَعَ وَ الجتِهادَ وَ الصَّلاةَ وَ الخَیرَ، فَاِنَّ ذلِکَ داعیَةٌ؛

مردم را به غیر از زبان خود، دعوت کنید، تا پرهیزکاری و کوشش در عبادت و نماز و خوبی را از شما ببینند، زیرا اینها خود دعوت کننده است.

کافی، ج ۲، ص ۷۸، ح ۱۴

حدیث - ۱۷۹

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

لا تَغتَرّوا بِصَلاتِهِم وَلا بِصیامِهِم، فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَما لَهِجَ بِالصَّلاةِ وَالصَّومِ حَتّی لَو تَرَکَهُ استَوحَشَ، وَلکِنِ اختَبِروهُم عِندَ صِدقِ الحدیث - وأداءُ الأمانَةِ؛

فریب نماز و روزه مردم را نخورید، زیرا آدمی گاه چنان به نماز و روزه خو می کند که اگر آنها را ترک گوید، احساس ترس می کند، بلکه آنها را به راستگویی و امانتداری بیازمایید.

کافی، ج ۲، ص ۱۰۴، ح ۲

حدیث - ۱۸۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَلصَّلاةُ مِن شَرائِعِ الدّینِ وَ فیها مَرضاةُ الرَّبِّ عَزَّوَجَلَّ وَ هِیَ مِنهاجُ النبیاءِ وَ لِلمُصَلّی حُبُّ المَلائِکَةِ وَ هُدیً و ایمانٌ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ بَرَکَةٌ فِی الرِّزقِ؛

نماز، از آیین های دین است و رضای پروردگار، در آن است. و آن راه پیامبران است. برای نمازگزار، محبت فرشتگان، هدایت، ایمان، نور معرفت و برکت در روزی است.

خصال، ص ۵۲۲، ح ۱۱

حدیث - ۱۸۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَیُّهَا النّاسُ اِنَّ المُصَلّی اِذا صَلّی فَاِنَّهُ یُناجی رَبَّهُ تَبارَک وَتَعالی فَلیَعلَم بِما یُناجیهِ؛

ای مردم همانا نمازگزار هنگام نماز با پروردگار بزرگ و بلند مرتبه اش مناجات می کند، پس باید بداند چه می گوید.

مسند ابن حنبل، ج ۲، ص ۱۲۹

حدیث - ۱۸۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَوَّلُ الوَقتِ رِضوانُ اللّه وَوَسَطُ الوَقتِ رَحمَةُ اللّه وَآخِرُ الوَقتِ عَفوُ اللّه ؛

نماز در اول وقت خشنودی خداوند، میان وقت رحمت خداوند و پایان وقت عفو خداوند است.

سنن الدار قطنی، ج ۱، ص ۲۰۱، ح ۹۷۴

حدیث - ۱۸۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَلصَّلاةُ مِفتاحُ کُلِّ خَیرٍ؛

نماز کلید همه خوبی هاست.

الفردوس، ج ۲، ص ۴۰۴، ح ۳۷۹۶

حدیث - ۱۸۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

لا تَزالُ اُمَّتی بِخَیرٍ ما تَحابّوا وَاَقامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَکاةَ وَقَروا الضَّیفَ... ؛

امّتم همواره در خیر و خوبی اند تا وقتی که یکدیگر را دوست بدارند، نماز را برپا دارند، زکات بدهند و میهمان را گرامی بدارند...

امالی طوسی، ص ۶۴۷، ح ۱۳۴۰

حدیث - ۱۸۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

یا عَلیُّ اِذا حَضَرَ وَقتُ صَلاتِکَ فَتَهَیَّ لَها وَ اِلاّ شَغَلَکَ الشَّیطانُ وَ اِذا نَوَیتَ خَیرا فَعَجِّل وَ اِلاّ مَنَعَکَ الشَّیطانُ عَن ذلِکَ ؛

ای علی! هرگاه وقت نمازت رسید، آماده آن شو وگرنه شیطان تو را سرگرم می کند و هرگاه قصد [کار] خیری کردی شتاب کن وگرنه شیطان تو را از آن باز می دارد.

بحارالأنوار، ج ۷، ص ۲۹

حدیث - ۱۸۶

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

لایَزالُ الشَّیطانُ یَرعَبُ مِن بَنی آدَمَ ما حافَظَ عَلَی الصَّلَواتِ الخَمسِ فَإِذا ضَیَّعَهُنَّ تَجَرَّءَ عَلَیهِ وَ أوقَعَهُ فِی العَظائِمِ؛

شیطان تا آنگاه که انسان مراقب نمازهای پنجگانه‌اش می‌باشد از او می‌ترسد و چون نمازهایش را تباه کرد بر او جرأت پیدا می‌کند و او را در گناهان بزرگ فرو می‌برد.

بحارالأنوار ??/???/?

حدیث - ۱۸۷

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لَو یَعلَمُ المُصَلّی ما یَغشاهُ مِنَ الرَّحمَةِ لَما رَفَعَ رَأسَهُ مِنَ السُّجُودِ ؛

اگر نمازگزار می‌دانست چه رحمتی او را فراگرفته ، سر از سجده بر نمی‌داشت

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث - ۷۵۹۲

حدیث - ۱۸۸

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

عَلِّمُوا صِبیانَکُم الصَّلاةَ وَ خُذُوهُم بِها إذا بَلَغُوا الحُلُمَ ؛

به کودکان خود نماز بیاموزید و چون به سنّ بلوغ رسیدند ، آنان را برای نماز بازخواست کنید

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث - ۶۳۰۵

حدیث - ۱۸۹

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

إذا قامَ أحَدُکُم إِلَی الصَّلوةِ فَلیُصَلِّ صَلوةَ مُوَدِّعٍ ؛

هرگاه یکی از شما به نماز می‌ایستد، باید مانند کسی نماز بگزارد که گویی آخرین نماز اوست

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث – ۴۰۵۰

حدیث - ۵۶

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

ولکل شی ء انف و انف الصلاة التکبیر؛

برای هر چیزی مقدمه ای است و مقدمه نماز تکبیر است

(وسائل الشیعه ، ج ۳، ص ۱۶).

حدیث - ۵۷

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اذا قام العبد الی الصلاة و قال : الله اکبر خرج من ذنوبه کیوم و لدته امه؛

هرگاه بنده مؤ منی به نماز بایستد و بگویدن ((الله اکبر)) ازهمه گناهانش پاک می شود؛ همچون روزی که ازمادر متولد شده است

(مجموعة الاخبار، ص ۲۲۰).

حدیث - ۵۸

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اذا لم یستطع الرجل ان یصلی قائما فلیصل مستلقیا ناصبا رجلیه حیال القبلة یومی ایماء؛

هرگاه شخصی قادر نیست ایستاده نماز بخواند، بایدنشسته بخواند و اگر نشسته هم قادر نیست ، به پشت بخوابد و پاهایش را به سمت قبله بکشد و برای رکوع و سجودش اشاره کند (با سر یا چشم و ابرو).

(بحارالانوار، ج ۸۴، ص ۳۳۴).

حدیث - ۵۹

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

لیست الصلاة قیامک وقعودک انما الصلاة اخلاصک و ان ترید بهاالله وحده ؛

نماز برخاستن و نشستن تو نیست ، بلکه باید آن را خالصانه انجام دهی و تنها خشنودی خداوند را بخواهی

(اصول وافی ، ج ۲، ص ۱۰۹، شرح نهج البلاغه ج ۱، ص ۳۲۵).

حدیث - ۶۰

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

قم فصل فان فی الصلوة شفاء ؛

برخیز نماز به جای آور ! پس همانا در نماز شفا است

(جامع احادیث الشیعه ، ج ۴، ص ۲۸).

حدیث - ۶۱

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

ترک الغیبة احب الی الله من عشرة الاف رکعة تطوعا؛

ترک غیبت نزدخداوند ازده هزار رکعت نماز مستحبی محبوبتر است

(قصار الجمل ، ۲، ص ۱۰۷).

حدیث - ۶۲

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

نوم علی علم خیر من صلاة علی جهل؛

خواب باعلم و آگاهی بهتر از نماز باجهل و نادانی است

(نهج الفصاحه ، حدیث - ۳۱۴۰).

حدیث - ۶۳

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

من صلی صلوة یرائی بها فقد اشرک؛

هر که نمازی برای خودنمایی ، بخواند، شرک ورزیده است

(تفسیر قرطبی ج ۱۰، ص ۷۱).

حدیث - ۶۴

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

من اغتاب مسلما او مسلمة لم یقبل الله صلوته و لاصیامه اربعین یوما و لیلة الا ان یغفر له صاحبه ؛

هرکس مرد یا زن مسلمانی را غیبت کند، چهل شبانه روز نماز و روزه اش پذیرفته نیست مگر این که غیبت شونده او را ببخشاید.

(بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۲۵۸).

حدیث - ۶۵

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

من احسن صلاته حین یراه الناس ثم اساء ماحین یخلو، فتلک استهانة استهان بها ربه؛

هرکه در حضور مردم نماز خویش نیکو کند و چون به خلوت رود، آن را بد به جا آورد به پروردگار خویش اهانت کرده است

(نهج الفصاحه ، ص ۵۸۴).

حدیث - ۶۶

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

رکعتان من عالم افضل من سبعین رکعة من غیر عالم ؛

دو رکعت نماز دانشمند بهتر از به جای آوردن هفتاد رکعت نماز دیگران است

(نهج الفصاحه ، ص ۳۵۰).

حدیث - ۶۷

رکعتان من رجل ورع افضل من الف رکعة من مخلط؛

دو رکعت نماز انسان با تقوا، برتر از هزار رکعت نماز فرد لاابالی است

(نهج الفصاحه ، حدیث - ۱۶۷۲).

حدیث - ۶۸

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

و من لم تنهه صلاته عن الفحشاء و المنکر، لم تزده من الله الا بعدا؛

هرکس که نمازش او را از فحشا و منکر باز ندارد، هیچ بهره ای جز دوری از خدا نبرده است

(بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۱۹۸، شهاب الاخبار، ص ۲۱۵).

حدیث - ۶۹

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

لاترفع یدیک بالدعاء فی المکتوبة حتی تجاوز بهما راءسک ولا باءس بذلک فی النافلة و الوتر؛

در قنوت نماز واجب دستهایت از سر تجاوز نکند، اما در نماز نافله و وتر مانعی نیست

(بحارالانوار، ج ۸۴، ص ۲۰۴).

حدیث - ۷۰

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

فان قال : فلم جعل التسبیح فی الرکوع و السجود قیل : لعلل منها ان یکون العبد مع خضوعه و خشوعه و تعبده و تورعه و استکانته و تذله و تواضعه و تقربه الی ربه مقدسا له ممجدا مسبحا معظما شاکرا لخالقه و رازقه ، فلا یذهب به الفکر و الامانی الی غیر الله؛

اگر کسی بگوید: چرا دستور تسبیح در رکوع و سجود داده شده ؟ در پاسخ گفته می شود علتهایی دارد، از جمله این که بنده در برابر خدا، خضوع و خشوع و تعبد و ورع و آرامش و خواری و فروتنی نماید و تقربش به سوی خدا باشد، و او را تقدیس و تسبیح و تمجید و تعظیم نماید، وسپاسگزار آفریننده و روزی دهنده خود باشد و اندیشه و فکر و آرزوهایش وی را به سوی غیر خدا نکشاند.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۰۱).

حدیث - ۷۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

وعلیکم بطول الرکوع و السجود فان احدکم اذا طال الرکوع و السجود یهتف ابلیس من خلفه فقال یا ویلتاه ! اطاعوا و عصیت و سجدوا و ابیت؛

بر شما باد به طول رکوع و سجده ، که هرگاه یکی از شما رکوع و سجودش طول بکشد شیطان به دنبال او فریاد می زند: وای بر من ! او اطاعت کرد و من معصیت کردم او سجده کرد و من سرباز زدم

(بحارالانوار، ج ۸۷، ص ۱۹۹، مواعظ العددیه ، ص ۲۴۲).

حدیث - ۷۲

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

بینا رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم جالس فی المسجد اذ دخل رجل فقام یصلی فلم یتم رکوعه ولاسجوده ، فقال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : : نقر کنقر الغراب ، لئن مات هذا و هکذا صلاته لیموتن علی غیر دینی؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در مسجد نشسته بود مردی وارد گردید و به نماز و رکوع و سجود را به طور کامل انجام نداد پیامبر فرمودند: رکوع و سجود او به نوک زدن کلاغ شبیه است اگر این مرد بمیرد و نمازش بدین شکل باشد، به چیزی غیر از دین من مرده است

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۰۱).

حدیث - ۷۳

قال الامام العسکریعليه‌السلام فی تفسیره :

فاذا رفع راءسه من الرکوع قال الله - تبارک و تعالی - لملائکته : اما ترون یا ملائکتی کیف یقول : ارتفع عن اعدائک لما اتواضع لاولیائک و انتصب لخدمتک اشهدکم یا ملائکتی ! لاجعلن ، جمیل العاقبة له و لاصبرنه الی جنانی ؛

پس هنگامی که (نمازگزار) سرش را از رکوع بلند کرد، خداوند خطاب به ملائکه خود می کند و می گوید: آیا نمی بینید ای ملائکه من ! چگونه این بنده ام می گوید (خدایا) سرم را در مقابل دشمنان تو بلند کردم ، همچنان که در مقابل دوستان تو تواضع نمودم و خود را برای خدمت تو آماده ساختم ؟ شما را گواه می گیرم ای ملائکه من ! هرآینه عاقبت زیبا و خوب برای او قرار خواهم داد و بهشت را برای او قرار خواهم داد.

(بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۲۲۱).

حدیث - ۷۴

قال الامام العسکریعليه‌السلام فی تفسیره:

فاذا رکع قال الله تعالی لملائکته : یا ملائکتی ! اما ترون کیف تواضع لجلال عظمتی ؟ اشهدکم لاعظمته فی دار کبریایی و جلالی؛

پس هنگامی که (نمازگزار) به رکوع رفت ، خداوند تبارک و تعالی خطاب به ملائکه می کند و می گوید: ای ملائکه من ! آیا نمی بیند (بنده نمازگزار) چگونه برای بزرگی و عظمت من تواضع می کند؟ شما را گواه می گیرم ، که هرآینه او را در دار کبریایی و جلال خودم بزرگ سازم

(بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۲۲۱).

حدیث - ۷۵

من اتم رکوعه لم یدخله وحشة القبر؛

هرکس که رکوعش تمام وکامل باشد، دچار وحشت قبر نمی شود.

(مواعظ العددیه ، ص ۲۴۳).

حدیث - ۷۶

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

انما یکره ان یجمع بین السورتین فی الفریضة فاءما فی النافلة فلاباءس؛

کراهت دارد در نماز واجب (پس از حمد) دو سوره خوانده شود، ولی در نافله ها اشکال ندارد.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۵۳).

حدیث - ۷۷

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

اسمع القراءة و التسبیح اذنیک فیما لا تجهر فیه من الصلوات بالقراءة و هی الظهر و العصر، و ارفع فوق ذلک فیما تجهر فیه بالقراءة؛

در نمازهایی که با صدای آهسته خوانده می شود، مثل ظهر و عصر، صدای خواندن ، حمد و تسبیح را به گوش خود برسان و در نمازهایی که با صدای بلند خوانده می شود، بلندتر از آن بخوان

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۷۶).

حدیث - ۷۸

سئل الامام الکاظمعليه‌السلام عمن ترک القراءة ما حاله ؟ فقالعليه‌السلام :

ان کان متعمدا فلا صلاة له ، و ان کان نسی فلا باءس؛

امام کاظمعليه‌السلام در پاسخ این که اگر کسی (در نماز) قرائت را ترک کند حکمش چیست ؟ فرمودند: اگر به عمد باشد، نمازش درست نیست و اگر از روی فراموشی باشد، اشکال ندارد.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۴۴).

حدیث - ۷۹

امام حسینعليه‌السلام فرمودند:

من قراء آیة من الکتاب - عزوجل - فی صلاته قائما یکتب له بکل حرف مائة حسنة ؛

کسی که آیه ای از قرآن را ایستاده در نماز خویش بخواند به هر حرفی صد حسنه برای او نوشته می شود.

(الکافی ، ج ۲، ص ۴۴۷).

حدیث - ۸۰

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

فان قال فلم جعل القراءة فی الرکعتین الاولتین و التسبیح فی الاخیرتین ؟ قیل : للفرق بین ما فرضه الله من عنده و بین ما فرضه من عند رسول الله؛

چنانچه سوال شود که چرا در دو رکعت اول نماز، حمد و سوره ، و در دو رکعت آخر تسبیحات اربعه واجب شده ، گفته می شود:تافرق باشد بین دو رکعتی که خدا خودش واجب کرده (که فرض الله است ) و دو رکعتی که با خواست پیغمبرش واجب کرده (که فرض النبی است ).

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۸۸).

حدیث - ۸۱

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

فان قال فلم امروا بالقرائة فی الصلوة لئلا یکون القرآن مهجورا مضیعا و لیکون محفوظا مدروسا فلا یضمحل و لایجهل؛

اگر کسی بپرسد: چرا واجب شده که در نماز قرآن خوانده شود، جواب این است که تا قرآن ترک نشود و ضایع نگردد بلکه محفوظ مانده و درس داده شود و بدین وسیله از نابودی و نخواندنش جلوگیری شود و سوره حمد واجب شده در هر نماز، زیرا در سوره حمد خیر و حکمت دنیا وآخرت جمع شده است (بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۵۴).

حدیث - ۸۲

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

امر الناس بالقراءة فی الصلوة لئلا یکون القرآن مهجورا مضیعا ؛

مردم به خواندن حمد و سوره در نماز به این جهت موظف شده اند که قرآن مجید متروک و ضایع نشود.

(من لایحضره الفقیه ، ج ۱، ص ۸۴).

حدیث - ۸۳

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

اذا احرم العبد المسلم فی صلوته ، اقبل الله الیه بوجهه و وکل به ملکا یلتقط القرآن من فیه التقاطا فاذا اعرض اعرض الله عنه و وکله الی الملک؛

هنگامی که بنده ای مسلمان تکبیرة الاحرام نماز را می گوید، خداوند به طرف وی توجه می کند، و موکل می کند بر او ملکی را تا آنچه که قرائت می نماید از او دریافت می کند پس اگر اعراض کرد، خداوند از او روی می گرداند و او و نمازش رابه فرشته وا می گذارد.

(مستدرک الوسائل ، ج ۱، ص ۱۷۳).

حدیث - ۸۴

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

اذا قمت فی الصلوة فکبرت فارفع یدیک و لاتجاوز بکفیک اذنیک ای حیال خدیک؛

وقتی که به نماز ایستادی و خواستی تکبیرة الاحرام بگویی ، دو دوستت را بلند کن و نباید دستها از گوش ها، یعنی از کنار گونه هایت بالاتر می رود.

(اصول وافی ، ج ۸، ص ۴۳).

حدیث - ۸۵

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

فاذا اردت ان تقوم الی الصلوة فلا تقم الیها متکاسلا و لا متناعسا ولا مستعجلا و لا متاهیا ولکن تاءتیها علی السکون و الوقار و التؤ ده؛

چون خواستی به نماز بایستی ، با حال کسالت ، خواب آلودگی ، شتاب و لهو و بازی نایست ، بلکه با آرامش و وقار نماز را به جای آور.

مستدرک الوسائل ، ج ۴، ص ۸۷، باب افعال الصلاة ، ح ۷)

حدیث - ۸۶

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

انما مثل الصلاة لصاحبها، کمثل رجل دخل علی ذی سلطان فانصت له حتی فرغ من حاجته ، و کذلک المرء المسلم باءذن الله - عزوجل - مادام فی الصلاة لم یزل الله - عزوجل - ینظر الیه حتی یفرغ من صلاته ؛

همانا مثل نماز برای نمازگزار، مثل مردی است که بر ذی سلطانی وارد گردد و اظهار حاجت کند؛ پس آن شخص توانمند، ساکت و آماده استماع صاحب حاجت گردد، تا این که از درخواستش فارغ شود، همچنین است نمازگزار مسلمان تا هنگامی که به نماز ایستاده ، خداوند نظر مرحمتش را از او قطع نخواهد کرد و انوار الهی شامل اوست تاوقتی که از نمازش فارغ گردد. (بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۲۳۱).

حدیث - ۸۷

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

من قال فی رکوعه وسجوده و قیامه اللهم صلی علی محمد و آله محد کتب الله له ذلک بمثل الرکوع و السجود و القیام؛

هرکسی در رکوع وسجود وقیام خود بگوید: اللهم صل علی محمد و آل محمد خدا ثواب آن را مانند ثواب در رکوع و سجود و قیام برای او می نویسد.

(ثواب الاعمال ، ص ۶۱).

حدیث - ۸۸

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

فما من مؤ من یوافق تلک الساعة ان یکون ساجدا او راکعا او قائما الا حرم الله جسده علی النار؛

هیچ مؤ منی نیست که در وقت نماز در حال سجود و یا رکوع یا قیام باشد، مگر این که خدا جسمش را بر آتش حرام کرده است

(جامع احادیث الشیعه ، ج ۴، ص ۲۷).

حدیث - ۸۹

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

المرء المسلم باذن الله - عزوجل - مادام فی الصلوة لم یزل الله - عزوجل - ینظر الیه حتی یفرغ من صلاته؛

فرد مسلمان تا هنگامی که به نماز ایستاده ، خداوند نظر مرحمتش را از او قطع نخواهد کرد و انوارالهی شامل اوست تا وقتی که انسان از نمازش فارغ گردد.

(بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۲۲۷).

حدیث - ۹۰

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

عن الفرض فی الصلاة ، الوقت و الطهور و القبلة و التوجة و الرکوع و السجود و الدعاء؛

آنچه که در نماز واجب می شود، عبارت است از: ۱ - وقت نماز۲ - طهارت ، ۳ - قبله ، ۴ - توجه داشتن ۵ - رکوع ، ۶ - سجود، ۷ – دعا.

(وسائل الشیعه ، ج ۳، ص ۸۰).

حدیث - ۹۱

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

اذا استقبل المصلی القبلة استقبل الرحمان بوجهه لااله غیره؛

آن گه که نمازگزار روی به قبله می ایستد، روی به آن خدایی ایستاده است که جز او خدایی نیست

(میزان الحکمة ، ج ۵، ص ۳۷۶)

حدیث - ۹۲

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

لاینبغی للرجل ان یدخل فی صلاة حتی ینویها و من صلی فکانت نیته الصلاة لم یدخل فیها غیرها قبلت منه اذا کانت ظاهرة و باطنة ؛

سزاوار نیست که شخصی وارد نماز شود، مگر با نیت ، و کسی که همراه با نیت مشغول نماز شده و نیتی جز نماز ندارد، نماز او قبول است ، در صورتی که ظاهر و باطن نمازش برای خدا باشد.

(بحارالانوار، ج ۸۴، ص ۳۷۷).

حدیث - ۹۳

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

ان الصلوة افضل العبادة لله؛

همانا نماز، بهترین وسیله بندگی برای خدا است

(جامع احادیث الشیعه ، ج ۴، ص ۵۰).

حدیث - ۹۴

عن الحسن بن علیعليه‌السلام :

ان من طلب العبادة تزکی له و اذا اضرت النوال بالفریضة فارفضوها؛

هرکس اشتیاق عبادت دارد، دل را برای آن پاک می کند و هرگاه نمازهای مستحبی به نمازهای واجب ضرر رساند. (در صورتی که نماز شب ، به قضا شدن نماز صبح انجامند. آنها راترک کنید.

(تحف العقول ، ص ۲۶۷).

حدیث - ۹۵

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

ذکر الله لاهل الصلاة اکبر من ذکرهم ایاه ؛ الاتری انه یقول : اذکرونی اذکرکم ؛

یاخدا برای نمازگزاران بالاتر از یاد آنها از خدا است آیا نمی بینی که خدا می فرماید: مرا یاد کنیدتا شما رایاد کنم

(بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۱۹۹).

حدیث - ۹۶

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

الصلاة بیت الاخلاص و تنزیه عن الکبر؛

نماز (حقیقی و کامل ) جایگاه و خانه اخلاص و باعث دوری از کبر و خودپسندی است

(میزان الحکمه ، ج ۵، ص ۳۷۵، بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۱۸۳).

حدیث - ۹۷

سئل علی بن الحسینعليهما‌السلام :

ما افتتاح الصلاة ؟ قال : التکبیر، قال : ما تحریمها؟ قال : التکبیر، قال : ما تحلیلها؟ قال : التسلیم ؛

از علی بن الحسینعليهما‌السلام سؤ ال شد: افتتاح نماز چیست ؟ فرمودند: تکیبر، سوال شد: تحریم آن چیست ؟ فرمودند: تکبیر، سوال شد: تحلیل آن چیست ؟ فرمودند: سلام

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۳۰۳).

حدیث - ۹۸

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

وتاءویل تشهدک تجدید الایمان و معاودة الاسلام و الاقرار بالعبث بعد الموت و تاءویل قولک السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته ترحم عن الله سبحانه فمعنهاها هذه امان لکم من عذاب یوم القیامة ؛

معنای تشهد تجدید و تکرار شهادتین است که تجدید ایمان و اسلام است واعتراف به مبعوث شدن بعد از مرگ ، و معنای (السلام علیکم و رحمة الله و برکاته ) ازخدا ترحم خواستن برای خود و همه بندگان است ؛ که این خود سبب ایمن شدن از عذاب قیامت خواهد شد.

(میزان الحکمه ، ج ۵، ص ۳۹۵).

حدیث - ۹۹

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

طول القنوت و لسجود ینجی من عذاب النار؛

قنوت و سجده طولانی در نماز، نمازگزار را از عذاب آتش نجات می دهد.

(تصنیف غررالحکم ، ص ۱۷۵، حدیث - ۳۳۳۵).

حدیث - ۱۰۰

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

و لما فی ذلک من تغیر عتاق الوجوه بالتراب تواضعا و التصاق کرائم الجوارح بالارض تصاغرا ؛

هنگامی که انسان نماز می خواند، ساییدن گونه ها به خاک نشانه تواضع و گذراندن اعضاء شریف بر زمین دلیل کوچک و حقارت است

(نهج البلاغه ، خطبه ۱۹۲).

حدیث - ۱۰۱

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لو یعلم المصلی ما یغشاه من الرحمة لما رفع راءسه من السجود؛

اگر نمازگزار بداند که چقدر از رحمت (خداوند تعالی ) او را فراگرفته است ، سرش را از سجده برنمیدارد.

(غررالحکم ، ص ۲۶۱).

حدیث - ۱۰۲

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اطیلوا السجود فما من عمل اشد علی ابلی من ان یری ابن ادم ساجدا لانه امر بالسجود فعصی؛

سجده را طولانی کنید که هیچ عملی بر ابلیس گرانتر از این نیست که انسان را در حال سجده ببینید، زیرا خداوند او را امر به سجده کرد و او سر برتافت

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۶۱).

حدیث - ۱۰۳

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لما سئل عن عنی مد العنق فی الرکوع تاءویله امنت بک ولو ضربت عنقی؛

علیعليه‌السلام در جواب این سوال که چرا در رکوع گردن باید کشیده و راست نگاه داشته شود فرمود: معنی آن این است که خدایا! به تو ایمان دارم ، اگر چه در این راه گردنم زده شود.

(المحجة البیضاء، ج ۱، ص ۳۹۰).

حدیث - ۱۰۴

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

ثم تاءویل مد عنقک فی الرکوع تخطر فی نفسک امنت بک و لو ضربت عنقی ثم تاءویل رفع راءسک من الرکوع اذا قلت ، ((سمع الله لمن حمده )) الذی اخرجنی من العدم الی الوجود؛

معنای کشیدن گردن در رکوع این است که در ایمان به خدا استوارم ، اگر چه گردنم زده شود، و معنای سر برداشتن از رکوع و گفتن (سمع الله ) این است که حمد وثنای ما را می شنود، آن خدایی که مرا از نیستی و عدم به وجود آورده است

(میزان الحکمة ، ج ۵، ص ۳۹۵).

حدیث - ۱۰۵

اذ صلیت فاسمع نفسک القراءة و التکبیر و التسبیح؛

هنگامی که نماز می خوانی ، قرائت و تکبیر و تسبیح را چنان به جای آور که خود بشنوی

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۷۶).

حدیث - ۱۰۶

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

من صلی باذان واقامة صلی خلفه من الملائکه لایری طرفاه و من صلی باقامة صلی خلفه ملک؛

هرکس نمازش را با اذان و اقامه بخواند، صفی از فرشتگان پشت سر او به نماز می ایستند که دو طرف آن صف دیده نمی شوند و هرکس که نمازخود را با اقامه تنها بخواند یک فرشته پشت سر او نماز می گزارد.

(ثواب الاعمال ، ص ۵۸).

حدیث - ۱۰۷

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اذا قام الرجل الی الصلاة الیه ابلیس ینظر الیه حسدا لما یری من رحمة الله التی تغشاه ؛

هنگامی که کسی به نماز برمی خیزد، شیطان می آید و به نظرحسادت به او نگاه می کند زیرا می بیند که رحمت خدا او را فراگرفته است.

(بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۲۰۷).

حدیث - ۱۰۸

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

نوم علی یقین خیر من صلوة فی شک ؛

خوابی که از روی یقین باشد، بهتر از نمازی است که باشک (نسبت به خداوند) خوانده شود.

(بحارالانوار، ج ۳۳، ص ۳۵۷).

حدیث - ۱۰۹

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

من لم یاءخذ اهبة الصلوة وقتها فما و قرها ؛

کسی که پیش از نماز، خود را برای نماز آماده نکند، به نماز احترام نکرده است

(شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۲۰، باب ۷۶۸، ص ۳۲۹).

حدیث - ۱۱۰

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لو صمت الدهر کله و قعدت اللیل کله و قتلت بین الرکن و المقام ، بعثک الله مع هواک بالغا ما بلغ ، ان فی جنة ففی جنة و ان نار ففی نار؛

اگر همه روزگار خود را روزه وشب ها را در نماز شب به سر بری و در میان رکن و مقام کشته شوی ، خداوند تو را (در قیامت ) با هوای نفس محشور می کند پس اگر هوای دل تو الهی بود، به بهشت خواهی رفت و اگر جهنمی بود، به جهنم داخل می شوی

(سفینة البحار، ج ۲، ص ۸۲۷).

حدیث - ۱۱۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

لیست الصلوة قیامک و قعودک انما الصلوة اخلاصک و ان ترید بها الله وحده؛

نماز، قیام و قعود (نشستن و برخاستن ) تو نیست ، بلکه نماز، اخلاص و خداخواهی تو است

(شرح نهج البلاغه ، ابن ابی الحدید، ج ۱، ص ۳۲۵).

حدیث - ۱۱۲

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

تحریم الصلاة التکبیر، و تحلیلها التسلیم؛

تحریم نماز، تکبیر و تحلیل آن سلام است

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۳۱۰).

حدیث - ۱۱۳

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

استغفرالله ربی و اتوب الیه فی الوتر سبعین مرة تنصب یدیک الیسری ، و تعد بالیمنی الاستغفار؛

در قنوت نماز وتر، هفتاد بار استغفار، بگویید برای اینکار دست چپ را مقابل صورت قرار دهید و با دست راست استغفار را بشمارید.

(بحارالانوار، ج ۸۷، ص ۲۸۷).

حدیث - ۱۱۴

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

وکان رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم یستغفر الله فی الوتر سبعین مرة و یقول : ((هذا مقام العائذ بک من النار)) سبع مرات؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در قنوت نماز وتر هفتاد بار ((استغفرالله )) و هفت بار ((هذل مقام العائذ بک من النار)) (یعنی این جایگاه کسی است که از آتش به تو پناه آورده است ) می گفت

(وسائل الشیعه ، ج ۴، ص ۶۱۰).

حدیث - ۱۱۵

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا صلی احدکم و لم یصل علی النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فی صلاته یسلک بصلاته غیر سبیل الجنة؛

هرگاه یکی از شما نماز بخواند و در نمازش بر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم درود نفرستد، با نماز خود به راهی غیر از راه بهشت می رود.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۲۸۰).

حدیث - ۱۱۶

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

فرائض الصلاة سبع : الوقت ، والطهور، و التوجه و القلبه و الرکوع و السجود، و الدعاء؛

فرایض نماز، هفت تاست : وقت ، طهارت ، نیت ، قبله ، رکوع ، سجود، و دعا (درقنوت ).

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۹۷).

حدیث - ۱۱۷

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

وفرض علی الوجه السجود له باللیل و النهار فی مواقیت الصلوة فقال : ((یا ایهاالذین امنوا ارکعوا و اسجدوا و اعبدوا ربکم و افعلوا الخیر لعلکم تفلحون )) و هذه فریضة جامعة علی الوجه والیدین والرجلین ؛

خداوند بر صورت سجده را واجب کردکه شبانه روز در وقت نمازها به سجده بیفتد؛ پس فرمود: (ای کسانی که ایمان آورده اید! رکوع و سجود نمایید و پروردگارتان را پرستش کنید و افعال خیر به جای آورید، شاید که رستگار شوید). آنگاه امام فرمود: سجده ، واجب جامع است که مشتمل بر صورت و دستها و پاها می باشد.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۲۸).

حدیث - ۱۱۸

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

السجود علی تربة الحسینعليه‌السلام یخرق الحجب السبع؛

سجده بر تربت امام حسینعليه‌السلام هفت پرده و مانع را می شکافد. (بحارالانوار، ج ۱۰۱، ص ۱۳۵).

حدیث - ۱۱۹

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

انما یسجد المصلی سجدة بعد الفریضة لیشکر الله تعایل فیها علی ما من به علیه من اداء فرضه و ادنی ما یجزی ء فیها شکرالله مرات ؛

سزاوار است که نمازگزاز به پاس توفیق خدایی در به جای آوردن نماز واجب ، سجده شکر به جای آورد و حداقل ذکر سجده ، گفتن سه بار (شکرالله ) است

(المحجة البیضاء، ج ۱، ص ۳۴۸).

حدیث - ۱۲۰

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

من قراء السجدة او سمعها من قاری ء یقرؤ ها و کان یستمع قراءته فلیسجد، فان سمعها و هو فی صلاة فریضة من غیر امام او ما براءسه و انا قراها و هو فی الصلاد سجد و سجد معه من خلفه ان کان اماما و لا ینبغی للامام ان یتعمد قراءة سورة فیها سجدة فی صلاة فریضة ؛

کسی که آیه سجده بخواند و یا از قاری بشنود که به او گوش فرا می داد باید سجده کند، و اگر آن در حالی بشنود که نماز واجب را ادا می کند با سر اشاره (به سجد) کند و اگر خودش در نماز واجب آن را خوانده باید خود و ماءمومین سجده نمایند و سزاوار نیست که امام در نماز واجب سوره ای بخواند که سجده دارد.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۷۵).

حدیث - ۱۲۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اذا تصویت للسجود فقدم یدیک الی الارض قبل رکبتیک بشی ء ؛

هنگامی که برای سجده خم شدی ، کمی پیش از این که زانوهایت به زمین برسد، دستها را بر زمین بگذار.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۳۸).

حدیث - ۱۲۲

عن الصادق عن ابیهعليهما‌السلام قال :

یسجد ابن ادم علی سبعة اعظم : یدیه و رجلیه و رکبتیه و جبهته ؛

امام صادقعليه‌السلام از پدرشان نقل می فرمایند: فرزند آدم ، با هفت استخوان (موضع ) سجده می کند: دو دست ، دو پا، دو زانو، پیشانی اش

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۳۴).

حدیث - ۱۲۳

عن الصادق عن ابیهعليهما‌السلام قال :

اذا سجد احدکم فلیباشر بکفیه الارض لعل الله یصرف عنه الغل یوم القیامة؛

امام صادقعليه‌السلام از پدرشان فرمودند: هنگامی که یکی از شما سجده می کند، دو کف دست را بر زمین قرار دهد، شاید خدا در قیامت غل و زنجیر را از او باز دارد.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۳۲).

حدیث - ۱۲۴

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اتقواالله واحسنوا الرکوع و السجود وکونوا اطوع عبادالله فانکم لن تنالو ولایتنا الا بالورع؛

از خدا پروا کنید و رکوع و سجود را نیکو به جای آورید، و مطیع ترین بندگان خدا باشید، زیرا شما ولایت ما را درنمی یابید، مگر با ورع

(بحارالانوارت ج ۸۵، ص ۱۰۴).