شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) جلد ۸

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)2%

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) نویسنده:
گروه: کتابخانه حدیث و علوم حدیث

جلد ۱ جلد ۲ جلد ۳ جلد ۴ جلد ۵ جلد ۶ جلد ۷ جلد ۸ جلد ۹ جلد ۱۰ جلد ۱۱ جلد ۱۲ جلد ۱۳ جلد ۱۴ جلد ۱۵
  • شروع
  • قبلی
  • 1556 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 101462 / دانلود: 6303
اندازه اندازه اندازه
.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) جلد ۸

نویسنده:

كتابخانه ›

کتابخانه حدیث و علوم حدیث


فارسی

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.


حديث - ۴۱۹


امام کاظمعليه‌السلام
:


وَاللّه‌ِ ما اُعْطِيَ مُوْمِنُ قَطَّ خَيْرَ الدُّنْيا وَالآْخِرَةِ، اِلاّ بِحُسْنِ ظَنِّهِ بِاللّه‌ِ عَزَّوَجَلَّ وَ رَجائِهِ لَهُ وَ حُسْنِ خُلْقِهِ وَالْکَفِّ عَنِ اغْتياب الْمُؤمِنينَ؛


به خدا قسم خير دنيا و آخرت را به مؤمني ندهند مگر به سبب حسن ظن و اميدواري او به خدا و خوش اخلاقي اش و خودداري از غيبت مؤمنان.


بحارالأنوار، ج ۶، ص ۲۸، ح۲۹





حديث - ۴۲۰


امام عليعليه‌السلام
:


مَنْ تَوکَّلَ عَلَي اللّه‌ِ ذَلَّتْ لَهُ الصِّعابُ وَتَسَهَّلَتْ عَلَيْهِ الأَْسْبابِ؛


هر کس به خدا توکل کند، دشواري‌ها براي او آسان مي‌شود و اسباب برايش فراهم مي‌گردد.


غررالحکم، ح ۹۰۲۸.

	

	
	



	

		



حديث - ۴۲۱


امام عليعليه‌السلام
:


اِنَّ اَهْنَأَ النّاسِ عَيْشا مَنْ کانَ بِما قَسَمَ اللّه‌ُ لَهُ راضيا؛


هر کس به آنچه خداوند به او داده است راضي باشد، راحت‌ترين زندگي را دارد.


غررالحکم، ح ۳۳۹۷.





حديث - ۴۲۲


امام باقرعليه‌السلام
:


اِنَّ اللّه‌َ عَزَّوَجَلَّ يَقي بِالتَّقْوي عَنِ الْعَبْدِ ما عَزُبَ عَنْهُ عَقْلُهُ وَيُجَلّي بِالتَّقوي عَنْهُ عَماهُ وَجَهْلَهُ؛


خداوند به وسيله تقوا بنده را حفظ مي‌کند از آنچه که عقلش به آن نمي‌رسد و کور دلي و ناداني او را بر طرف مي‌سازد.


کافي، ج ۸ ، ص ۵۲، ح ۱۶

	

	
	



	

		



حديث - ۴۲۳


امام عليعليه‌السلام
:


لَوْ اَنَّ السَّماواتِ وَالاَْرْضَ کانَتا عَلي عَبْدٍ رَتْقا ثُمَّ اتَّقَي اللّه‌َ لَجَعَلَ اللّه‌ُ لَهُ مِنْها مَخْرَجا وَرَزَقَهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ؛


اگر آسمان‌ها و زمين، راه را بر بنده‌اي ببندند و او تقواي الهي پيشه کند، خداوند حتما راه گشايشي براي او فراهم خواهد کرد و از جايي که گمان ندارد روزي‌اش خواهد داد.


غررالحکم، ح۷۵۹۹.





حديث - ۴۲۴


پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



لَيْسَ مِنْ عَبْدٍ يَظُنُّ بِاللّه‌ِ خَيْرا إلاّ کانَ عِنْدَ ظَنِّهِ بِهِ؛


بنده‌اي نيست که به خداوند خوش گمان باشد مگر آن که خداوند نيز طبق همان گمان با او رفتار کند.


بحارالأنوار، ج ۷۰، ص ۳۸۴، ح۴۲.





حديث - ۴۲۵


امام سجادعليه‌السلام
مي فرمايند:


الخير کله صيانه الانسان نفسه؛


تمام خير آن است که انسان، خويشتن دار باشد.


تحف العقول، ص ۴۴۸.





حديث - ۴۲۶


امام سجادعليه‌السلام
مي فرمايند:


لايقل عمل مع تقوي و کيف يقل ما يتحبل ؛


هيچ عملي آنگاه که از پشتوانه تقوا برخوردار باشد، اندک نخواهد بود. پس چگونه عملي که به درگاه خداوند مقبول افتاده است، اندک باشد؟


تحف العقول، ص ۴۴۸.





حديث - ۴۲۷


امام سجادعليه‌السلام
مي فرمايند:


من قنع بما قسم الله له فهو من اغني الناس؛


کسي که به آنچه خدا برايش در نظر گرفته است، قانع باشد، او از بي نيازترين مردمان به شمار مي آيد.


تحف العقول، ص ۴۴۸.





حديث - ۴۲۸


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


کسي که توفيق توبه يافت (و اين عنايت الهي به او شد) از پذيرفته شدن آن محروم نگردد.


(غررالحکم ، باب توبه)

	

	
	



	

		



حديث - ۴۲۹


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


کسي که توبه کند به سوي خدا بازگشته است.


(غررالحکم ، باب توبه)





حديث - ۴۳۰


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ميوه توبه ، بازيافت کردن تقصيرات نفس و جبران و تدارک آن است.


(غررالحکم ، باب توبه)





حديث - ۴۳۱


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


توبه رحمت حق را به زمين نازل گرداند.


(غررالحکم ، باب توبه)





حديث - ۴۳۲


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


کسي که تأنّي داشته باشد شايسته آن است که به هدف خويش برسد.


(غررالحکم ، باب تأنّي)

	

	
	



	

		



حديث - ۴۳۳


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


تأنّي در کار دور انديشي است.


(غررالحکم ، باب تأنّي)





حديث - ۴۳۴


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


تأنّي در کار پشت گرمي آورد.


(غررالحکم ، باب تأنّي)





حديث - ۴۳۵


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


تأنّي در کار، آن را از سستي و بي پايگي ايمن سازد.


(غررالحکم ، باب تأنّي)





حديث - ۴۳۶


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


با تأنّي مطلب ها آسان گردد.


(غررالحکم ، باب تأنّي)

	

	
	



	

		



حديث - ۴۳۷


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


با تأنّي اسباب کار فراهم و آسان گردد.


(غررالحکم ، باب تأنّي)





حديث - ۴۳۸


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


به عقب انداختن کيفر نشانه کمال حلم و بردباري است.


(غررالحکم ، باب تأخير)





حديث - ۴۳۹


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


بزرگواري کامل نگردد جز به پاکدامني و ايثار.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۴۰


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


از نيکوترين احسانها ايثار است.


(غررالحکم و دررالکلم)

	

	
	



	

		



حديث - ۴۴۱


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


از برترين انتخابها آن است که آدمي خود را به زيور ايثار بيارايد.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۴۲


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


کسي که در مال خود بر تو ايثار کند تو را بر خويش برگزيده (و شايسته نام ايثارگري است).


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۴۳


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


کسي که ديگري را بر خود مقدّم دارد شايسته نام فضيلت و برتري است.


(غررالحکم و دررالکلم)

	

	
	



	

		



حديث - ۴۴۴


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


کسي که ديگران را بر خود برگزيند به کمال جوانمردي رسيده است.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۴۵


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


براي بزرگواري انسان ايثار بس است (و براي رسيدن به بزرگي کافي است که خوي ايثار در آدمي پديد آيد).


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۴۶


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


در هنگام ايثار ديگران بر خويشتن گوهر مردمان بزرگوار آشکار گردد.


(غررالحکم و دررالکلم)

	

	
	



	

		



حديث - ۴۴۷


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


بهترين صفات انساني ايثار است.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۴۸


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


برترين جود و بخشش ايثار است.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۴۹


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ايثار شيوه نيکان و خلق و خوي برگزيدگان است.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۵۰


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ايثار بهترين نيکوکاري ها و والاترين مرتبه هاي ايمان است.


(غررالحکم و دررالکلم)

	

	
	



	

		



حديث - ۴۵۱


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ايثار برترين مرتبه هاي بزرگواري و بالاترين خلق و خوي انساني است.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۵۲


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ايثار برترين عبادت و بزرگترين آقايي است.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۵۳


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ايثار شريف‌ترين بزرگواري است.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۵۴


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ايثار نهايت نيکوکاري است.


(غررالحکم و دررالکلم)

	

	
	



	

		



حديث - ۴۵۵


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ايثار خوي نيکان است.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۵۶


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


(برگزيدن ديگران بر خود) فضيلت و برتري است.


(غررالحکم و دررالکلم)





حديث - ۴۵۷


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


با انصاف ، دوستان و نزديکان فراوان دارد.


(شرح غررالحکم ، ج ۲، ص ۵۴۳)





حديث - ۴۵۸


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


بدانيد که هر کس با مردم به انصاف رفتار کند، خداوند جز بر عزّت او نيفزايد.


(کافي ، ج ۲، ص ۱۴۴)





حديث - ۴۵۹


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


انصاف خصلت بزرگان است


(شرح غررالحکم ، ج ۱، ص ۱۵۲)





حديث - ۴۶۰


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


بالاترين شرافتها خود داري از تبذير و اسراف است.


(غررالحکم ، باب تبذير و اسراف)





حديث - ۴۶۱


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند :


زيوري همچون ادب نيست.


غررالحکم و دررالکلم ، باب ادب





حديث - ۴۶۲


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند :


ادب نيکو، زشتي نسب را بپوشاند.


غررالحکم و دررالکلم ، باب ادب





حديث - ۴۶۳


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند :


ادب نيکو، برترين نسبها و شريف‌ترين وسيله هاست.


غررالحکم و دررالکلم ، باب ادب





حديث - ۴۶۴


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند :


سه خصلت است که بر آنها چيزي فزوني نيابد: ادب نيکو، دوري گزيدن از تهمت، خودداري از انجام محرّمات الهي.


غررالحکم و دررالکلم ، باب ادب





حديث - ۴۶۵


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



ثلاث من حقائق الإيمان: الإنفاق من الإقتار و إنصافک النّاس من نفسک و بذل العلم للمتعلّم؛


سه چيز از حقايق ايمان است: بخشش با تنگدستي و رعايت انصاف در باره مردم بر ضرر خويش و بذل علم براي دانش آموز.


نهج الفصاحه

	

	
	



	

		



حديث - ۴۶۶


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



ثلاث من الإيمان: الإنفاق من الإقتار و بذل السّلام للعالم و الإنصاف من نفسک؛


سه چيز از لوازم ايمان است: بخشش به هنگام تنگدستي و سلام به دانشمند و رعايت انصاف بر ضرر خويش.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۶۷


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



ثلاث من أبواب البرّ سخاء النّفس و طيب الکلام و الصّبر علي الأذي؛


سه چيز از لوازم نيکوکاري است: جانبازي و نيکي گفتار و صبر بر آزار.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۶۸


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



ثلاثه يتحدّثون في ظلّ العرش آمنين و النّاس في الحساب: رجل لم تأخذه في اللَّه لومه لائم و رجل لم يمدّ يديه إلي ما لا يحلّ له و رجل لم ينظر إلي ما حرّم اللَّه عليه؛


سه کسند که در سايه عرش آسوده گفتگو مي کنند و مردم گرفتار حسابند: آن که در راه خدا از ملامت گران باک ندارد و آن که دستهاي خود را به آنچه بر او حلال نيست دراز نکند و کسي که به آنچه خدا بر او حرام کرده ننگرد.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۶۹


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



ثلاثه من مکارم الأخلاق عند اللَّه: أن تعفو عمّن ظلمک و تعطي من حرمک و تصل من قطعک؛


سه چيز است که در پيش خدا از فضائل اخلاق است: آن که از ستم گر درگذري و کسي را که تو را محروم کرده است عطا دهي و با آن که از تو بريده است پيوند گيري.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۷۰


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



التّوبه النّصوح النّدم علي الذّنب: حين يفرط منک فتستغفر اللَّه تعالي ثمّ لا تعود إليه أبدا؛


توبه کامل پشيماني از گناه است که وقتي گناه از تو سر زد از خدا آمرزش طلبي و ديگر هرگز مرتکب آن نشوي.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۷۱


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



التّواضع لا يزيد العبد إلّا رفعه فتواضعوا يرفعکم اللَّه و العفو لا يزيد العبد إلّا عزّا فاعفوا يعزّکم اللَّه و الصّدقه لا يزيد المال إلّا کثره فتصدّقوا يرحمکم اللَّه؛


تواضع مايه رفعت است تواضع کنيد تا خدا شما را رفعت بخشد، بخشش مايه عزت است بخشش کنيد تا خدا شما را عزيز سازد. صدقه موجب فزوني مال است صدقه بدهيد تا خدا شما را رحمت آرد.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۷۲


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



بعثت بمداراه النّاس؛


من به مدارا با مردم مبعوث شده ام.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۷۳


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



الأکل مع الخادم من التّواضع؛


چيز خوردن با خادم از فروتني است.


نهج الفصاحه

	

	
	



	

		



حديث - ۴۷۴


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



الاقتصاد نصف العيش و حسن الخلق نصف الدّين؛


ميانه روي يک نيمه معيشت است و خوش خلقي يک نيمه دين است.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۷۵


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



الاقتصاد في النّفقه نصف المعيشه و التّودّد إلي النّاس نصف العقل و حسن السّؤال نصف العلم؛


ميانه روي در خرج يک نيمه معيشت است و دوستي با مردم يک نيمه عقل است و خوب پرسيدن يک نيمه دانش است.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۷۶


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



أيّما راع لم يرحم رعيّته حرّم اللَّه عليه الجنّه؛


هر کس به زير دستان خود رحم نکند، خداوند بهشت را بر او حرام کند.


نهج الفصاحه

	

	
	



	

		



حديث - ۴۷۷


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



أوّل ما يوزن في الميزان الخلق الحسن؛


نخستين چيزي که در ترازو گذاشته مي شود خلق نيک است.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۷۸


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



أوّل العباده الصّمت؛


نخستين مرحله عبادت، خاموشي است.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۷۹


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



إنّما بعثت لأتمّم مکارم الأخلاق؛


من مبعوث شدم تا فضائل اخلاق را به کمال رسانم.


نهج الفصاحه

	

	
	



	

		



حديث - ۴۸۰


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



إذا رأيت من أخيک ثلاث خصال فارجه: الحياء و الأمانه و الصّدق و إذا لم ترها فلا ترجه؛


وقتي در برادر خود سه صفت ديدي بدو اميدوار باش، حيا و امانت و راستي و اگر اين صفات را ندارد از او اميدي نداشته باش.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۸۱


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



أحبّ عباد اللَّه إلي اللَّه أحسنهم خلقا؛


بهترين بندگان در پيش خدا کسي است که خلقش نيک تر باشد.


نهج الفصاحه





حديث - ۴۸۲


امام حسن عسکريعليه‌السلام
فرمودند:


از نشانه‌هاي تواضع، سلام‌کردن به هر رهگذر است.


(بحارالانوار/۷۸/۳۷۲)

	

	
	



	

		



حديث - ۴۸۳


امام حسن عسکريعليه‌السلام
فرمودند:


دو صفت هست که بالاتر از آنها چيزي نيست: ۱- ايمان به خدا، ۲- سود رساني به برادران ديني


(تحف‌العقول/۵۲۰)





حديث - ۴۸۴


امام حسن عسکريعليه‌السلام
مي فرمايند:


من کان الورع سجيته ، و الکرم طبيعته ، و الحلم خلته ، کثر صديقه؛


کسي که پارسايي خوي او ، و بخشندگي طبيعت او ، و بردباري خصلت او باشد ، دوستانش بسيار شوند


مسند الامام العسکري ، ص ۲۸۹





حديث - ۴۸۵


امام محمد باقرعليه‌السلام
مي فرمايند:


هر کس با خانواده اش خوش رفتار باشد ، بر عمرش افزوده مي گردد


بحارالانوار ، دار احياء التراث العربي ، ج ۷۵ ، ص ۱۷۵

	

	
	



	

		



حديث - ۴۸۶


امام محمد باقرعليه‌السلام
مي فرمايند:


نزديکترين و سريعترين طاعت در ثواب ، پيوند با خويشان است


تحف العقول ، ص ۳۰۳





حديث - ۴۸۷


امام سجادعليه‌السلام
مي فرمايند:


جوانمردي نيست مگر به تقوي.


(بحارالانوار/۷۵/۱۴۷)





حديث - ۴۸۸


امام سجادعليه‌السلام
مي فرمايند:



بهترين سر‌آغاز کارها راستگويي و بهترين خاتمه‌ي آن وفاداري است.


(بحارالانوار/۷۵/۱۴۱)





حديث - ۴۸۹


قالَ الاْمامُ الْحُسَيْنعليه‌السلام
:



إنَّ الْغِني وَ اْلِعزَّ خَرَجا يَجُولانِ، فَلَقيا التَّوَکُلَّ فَاسْتَوْطَنا ؛


امام حسينعليه‌السلام
فرمودند:


عزّت و بي نيازي هر دو شتاب زده به دنبال پناهگاهي مي دويدند، چون به توکّل برخورد کردند، آرامش پيدا نموده و آن را پناهگاه خود قرار دادند.


مستدرک الوسائل، ج ۱۱، ص ۲۱۸، ح ۱۵





حديث - ۴۹۰


قال رَسُولُ اللّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



اَوْصاني رَبّي بِتِسْع: اَوْصاني بِالاْخْلاصِ فِي السِّرِّ وَ الْعَلانِيَةِ، وَ الْعَدْلِ فِي الرِّضا وَ الْغَضَبِ، وَ الْقَصْدِ فِي الْفَقْرِ وَ الْغِني، وَ اَنْ أعْفُوَ عَمَّنْ ظَلَمَني، وَ أعطِيَ مَنْ حَرَمَني، وَ أصِلَ مَنْ قَطَعَني، وَ اَنْ يَکُونَ صُمْتي فِکْراً، وَ مَنْطِقي ذِکْراً، وَ نَظَري عِبْراً ؛


رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



پروردگار متعال، مرا به ۹ چيز سفارش نمود: اخلاص در آشکار و پنهان، دادگري در خوشنودي و خشم، ميانه روي در نياز و توانمندي، بخشيدن کسي که در حقّ من ستم روا داشته است، کمک به کسي که مرا محروم گردانده، ديدار خويشاونداني که با من قطع رابطه نموده اند، و اين که خاموشيم انديشه و سخنم، يادآوري خداوند; و نگاهم عبرت و پند باشد.


اعيان الشّيعة، ج ۱، ص ۳۰۰





حديث - ۴۹۱


قال رَسُولُ اللّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



ما تَواضَعَ أحَدٌ إلاّ رَفَعَهُ اللّهُ؛


رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



کسي اظهار تواضع و فروتني نکرده، مگر آن که خداوند متعال او را رفعت و عزّت بخشيده است.


بحارالأنوار، ج ۷۲، ص ۱۲۰، ح ۷





حديث - ۴۹۲


قال رَسُولُ اللّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



عَلَيْکُمْ بِمَکارِمِ الاْخْلاقِ، فَإنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ بَعَثَني بِها، وَ إنَّ مِنْ مَکارِمِ الاْخْلاقِ: أنْ يَعْفُوَالرَّجُلُ عَمَّنْ ظَلَمَهُ، وَ يُعْطِيَ مَنْ حَرَمَهُ، وَ يَصِلَ مَنْ قَطَعَهُ، وَ أنْ يَعُودَ مَنْ لايَعُودُهُ؛


رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



بر شما باد رعايت مکارم اخلاق، که خداوند مرا بر آن ها مبعوث نمود، و بعضي از آن ها عبارتند از: کسي که بر تو ظلم کند به جهت غرض شخصي او را ببخش، کسي که تو را نسبت به چيزي محروم گرداند کمکش نما، با شخصي که با تو قطع دوستي کند رابطه دوستي داشته باش، شخصي که به ديدار تو نيايد به ديدارش برو.


بحارالأنوار، ج ۶۶، ص ۳۷۵، ح ۲۴.





حديث - ۴۹۳


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



ما الخشوع ؟ قال : التواضع في الصلاة و ان يقبل العبد بقلبه کله علي ربه ؛


از پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
سؤال شد: خشوع چيست ؟ فرمود:فروتني و خاکساري درنماز و اين که بنده با تمام قلبش به سوي خدا برود...



( بحار الانوار، ج ,۸۴ ص ۲۶۴ )





حديث - ۴۹۴


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


مروة الحضر، قراءة القران ومجالسة العلماء و النظر في الفقه و المحافظة علي الصلاة في الجماعات؛


از علي بن ابي طالبعليه‌السلام
نقل شده که فرمود: جوانمردي در حضور در وطن ،قرآن خواندن و همنشيني با علماء و نگريستن در احکام دين و مواظبت بر نمازخواندن در جماعتهاست .



( بحار الانوار، ج ,۸۸ ص ۱۰ )





حديث - ۴۹۵


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند :


أفضل العبادة العفاف؛


برترين عبادت، پاکدامني است.


الکافي: ۲ / ۴۶۸ / ۸.

	

	
	



	

		



حديث - ۴۹۶


قال الامام عليعليه‌السلام
:


انّ من العبادة لين الکلام و افشاء السّلام؛


به نرمي سخن گفتن و سلام کردن به مردم عبادت است.


غرر الحکم: ۳۴۲۱.





حديث - ۴۹۷


حضرت عليعليه‌السلام
فرمودند :


لو تميزت الاشياء لکان الصدق مع الشجاعة؛


اگر اشياء دسته بندي شوند بدون شک صدق وراستي با شجاعت وقهرماني همراه خواهد بود.


غرر الحکم : ۵ / ۱۱۸





حديث - ۴۹۸


حضرت عليعليه‌السلام
فرمودند :


ثمرة الشجاعة الغيرة؛


غيرت، ثمره و حاصل شجاعت وقهرماني است.


غرر الحکم : ۳ / ۳۲۸

	

	
	



	

		



حديث - ۴۹۹


امام جعفر صادقعليه‌السلام
:


الصبر رأس الايمان ؛


صبر سر ايمان است


اصول کافي ، ج ۳ ، ص ۱۴۰





حديث - ۵۰۰


امام جعفر صادقعليه‌السلام
:


کان أميرالمؤمنين صلوات الله عليه يقول : أفضل العبادة العفاف؛


اميرالمؤمنينعليه‌السلام
مي فرمودند : بهترين عبادت عفت است


اصول کافي ، ج ۳ ، ص ۱۲۵





حديث - ۵۰۱


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



خَمْسٌ مِنْ سُنَنِ الْمُرْسَلينَ: اَْلْحَياءُ وَ الْحِلْمُ وَ الْحِجامَةُ وَ السِّواکُ وَ التَّعَطُّرُ؛


پنج چيز از سنت پيغمبران است: حيا، بردباري، حجامت کردن، و مسواک و عطر زدن.


نهج الفصاحه، ح ۱۴۶۳

	

	
	



	

		



حديث - ۵۰۲


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



اَقْرَبُکُمْ غَدا مِنّي فِي الْمَوْقِفِ اَصْدَقُکُمْ لِلْحديث - وَ اَدّاکُمْ لِلاَْمانَةِ وَ اَوفاکُمْ بِالْعَهْدِ وَ اَحْسَنُکُمْ خُلْقا وَ اَقْرَبُکُمْ مِنَ النّاسِ؛


نزديک‌ترين شما به من در قيامت: راستگوترين، امانتدارترين، وفادارترين به عهد و پيمان، خوش اخلاق‌ترين و نزديک‌ترين شما به مردم است.


امالي طوسي، ص ۲۲۹





حديث - ۵۰۳


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



اَوصاني رَبّي بِسَبعٍ: اَوصاني بِالاِْخلاصِ فِي السِّرِّ وَ الْعَلانيَةِ وَ اَن اَعْفُوَ عَمَّن ظَلَمَني و اُعْطيَ مَن حَرَمَني و اَصِلَ مَنْ قَطَعَني و اَن يَکونَ صَمْتي فِکْرا وَ نَظَري عِبَرا؛


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند : پروردگارم هفت چيز را به من سفارش فرمود: اخلاص در نهان و آشکار، گذشت از کسي که به من ظلم نموده، بخشش به کسي که مرا محروم کرده، رابطه با کسي که با من قطع رابطه کرده، و سکوتم همراه با تفکّر و نگاهم براي عبرت باشد.



کنزالفوائد، ص ۱۸۴

	

	
	



	

		



حديث - ۵۰۴


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



اِنّا اُمِرْنا مَعاشِرَ الاَنْبياءِ بِمُداراةِ النّاسِ، کَما اُمِرْنا بِاِقامَةِ الفَرائِضِ؛


ما پيامبران، همان‌گونه که به برپا داشتن واجبات مأمور شده‌ايم، به مدارا کردن با مردم نيز مأمور شده‌ايم.


امالي طوسي، ص ۵۲۱.





حديث - ۵۰۵


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



آيا شما را از شبيه‌ترينتان به خودم با خبر نسازم؟ گفتند: آري اي رسول خدا! فرمودند: هر کس خوش اخلاق‌تر، نرم‌خوتر، به خويشانش نيکوکارتر، نسبت به برادران ديني‌اش دوست‌دارتر، بر حق شکيباتر، خشم را فروخورنده‌تر و با گذشت‌تر و در خرسندي و خشم با انصاف تر باشد.


کافي، ج ۲، ص ۲۴۰، ح ۳۵

	

	
	



	

		



حديث - ۵۰۶


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَکي عَمَلُهُ و مَن حَسُنَت نِيَّتُهُ زيدَ في رِزقِهِ و مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأَهْلِ بَيْتِهِ مُدَّ لَهُ في عُمُرِهِ؛


هر کس راستگو باشد، عملش پاکيزه مي‌شود و رشد مي‌کند؛ هر کس نيتش خوب باشد روزيش زياد مي‌شود و هر کس به شايستگي در حق خانواده‌اش نيکي کند، عمرش طولاني مي‌شود.


کافي، ج ۲، ص ۱۰۵، ح ۱۱.





حديث - ۵۰۷


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



اَرْبَعٌ تَزيدُ الرِّزْقَ: حُسْنُ الْخُلْقِ وَ حُسْنُ الْجِوارِ وَ کَفُّ الاَْذي وَ قِلَّةُ الضَّجْرِ؛


چهار چيز روزي را زياد مي‌کند: خوش اخلاقي، خوش‌رفتاري با همسايه، اذيت نکردن و کم کردن بي‌تابي.


معدن الجواهر، ص ۳۹.

	

	
	




				

			



	

		



حديث - ۷۴


امام رضاعليه‌السلام
فرمودند:


مَـن فـرّج عن مـومـن فـرّج الله عَن قَلبه يـَوم القيامة؛


هر کس اندوه و مشکلي را از مومني بر طرف نمايد خداوند در روز قيامت انـدوه را از قلبش بر طرف سازد.


(اصول کافي، ج ۳، ص ۲۶۸)





حديث - ۷۵


امام صادقعليه‌السلام
:


لِجَرّاحِ المَدائِنيِّ : ألا اُحَدِّثُکَ بِمَکارِمِ الأخلاقِ؟ اَلصَّفحُ عَنِ النّاسِ ، وَمُواساةُ الرَّجُلِ أخاهُ في مالِهِ ، وَذِکرُ اللّه کَثيرا؛


به جرّاح مدائني فرمودند: آيا به تو بگويم که مکارم اخلاق چيست؟ گذشت کردن از مردم، سهيم کردن برادر (ديني) در مال خود و بسيار به ياد خدا بودن.


(غررالحکم، ج۲، ص۴۵۱، ح۳۲۶۰)





حديث - ۷۶


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


إنّ اللّه تَبارَکَ وَتَعالي خَصَّ رَسولَ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
بِمَکارِمِ الأخلاقِ ، فَامتَحِنوا أنفُسَکُم فَإن کانَت فيکُم فَاحمَدوا اللّه عَزَّوَجَلَّ وَارغَبوا إلَيهِ في الزِّيادَةِ مِنها ـ فَذَکَرَها عَشرَةً ـ : اليَقينُ ، والقَناعَةُ ، والصَّبرُ ، والشُّکرُ ، والحِلمُ ، وحُسنُ الخُلقِ ، والسَّخاءُ ، والغَيرَةُ ، والشَّجاعَةُ ، والمُروءَةُ؛



خداي تبارک وتعالي رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
را به مکارم اخلاق مخصوص گردانيد. پس شما نيز خود را بيازماييد، اگر اين صفت ها در شما بود خداي عزوجل را سپاس گوييد و از او اين مکارم را بيشتر بخواهيد. سپس آن ده خصلت را برشمردند : يقين، قناعت، صبر، شکر، بردباري، خوش اخلاقي، سخاوت، غيرت، شجاعت و جوانمردي.



(نهج البلاغه، خطبه ۹۱)





حديث - ۷۷


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


وَقَد سُئِلَ عَن مَکارِمِ الخلاقِ: اَلعفوُ عَمَّن ظَلَمَکَ وَصِلَةُ مَن قَطَعَکَ وَإعطاءُ مَن حَرَمَکَ وَقَولُ الحَقِّ وَلَو عَلي نَفسِکَ؛


درباره مکارم الاخلاق سئوال شد، فرمودند: گذشت از کسي که به تو ظلم کرده، رابطه با کسي که با تو قطع رابطه کرده، عطا به آن کس که از تو دريغ داشته است و گفتن حق اگر چه بر ضد خودت باشد.


(نهج الفصاحه، ح ۷۸۱)





حديث - ۷۸


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


خَيرُ الخَلائق الرِّفقُ؛


بهترين خوبي ها رفق است (مهرباني و لطف با مردم).


(غررالحکم)





حديث - ۷۹


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


اَلعَدلُ أَفضَلُ مِنَ الشَّجاعَةِ لأَِنَّ النّاسَ لَوِاستَعمَلُوا العَدلَ عُموما في جَميعِهِم لاَستَغنَوا عَنِ الشَّجاعَةِ؛


عدالت بهتر از شجاعت است زيرا اگر مردم همگي عدالت را درباره همه بکار گيرند از شجاعت بي نياز مي شوند.


شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۳۳، ح۸۱۶





حديث - ۸۰


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


لا أَشجَعَ مِن لَبيبٍ؛


شجاع تر از خردمند، وجود ندارد.


غررالحکم، ج۶، ص۳۷۳، ح۱۰۵۹۱





حديث - ۸۱


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


ثَمَرَةُ الشَّجاعَةِ الغيرَةُ؛


غيرت ميوه شجاعت است.


غررالحکم، ج۳، ص۳۲۸، ح۴۶۲۰





حديث - ۸۲


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


جُبِلَتِ الشَّجاعَةُ عَلي ثَلاثِ طَبائِعَ، لِکُلِ واحِدَةٍ مِنهُنَ فَضيلَةٌ لَيسَت لِلخري: اَلسَّخاءُ بِالنَّفسِ وَالنَفَةُ مِنَ الذُّلِّ وَطَلَبُ الذِّکرِ ؛


شجاعت بر سه خصلت سرشته شده که هر يک از آنها فضيلتي دارد که ديگري فاقد آن است: از خودگذشتگي، تن ندادن به خواري و ذلّت و نامجويي.


تحف العقول، ص ۳۲۳





حديث - ۸۳


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


اَلسَّخاءُ وَالشَّجاعَةُ غَرائِزُ شَريفَةٌ، يَضَعُهَا اللّه سُبحانَهُ فيمَن أَحَبَّهُ وَامتَحَنَهُ؛


سخاوت و شجاعت خصلت هاي والايي هستند که خداوند سبحان آن دو را در وجود هر کس که دوستش داشته و او را آزموده باشد مي گذارد.


غررالحکم، ج۲، ص۵۶، ح۱۸۲۰





حديث - ۸۴


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


اَلشَّجاعَةُ نُصرَةٌ حاضِرَةٌ وَفَضيلَةٌ ظاهِرَةٌ؛


شجاعت، نصرتي نقد و فضيلتي آشکار است.


غررالحکم، ج۲، ص۳۰، ح۱۷۰۰





حديث - ۸۵


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


العَفافُ يَصونُ النَّفسَ ويُنَزِّهُها عَنِ الدَّنايا؛


عفّت، نفس را مصون مي دارد و آن را از پستيها دور نگه مي دارد.


(غرر الحکم، ح ۱۹۸۹ - منتخب ميزان الحکمة، ص ۳۸۶)





حديث - ۸۶


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


العِفَّةُ أفضَلُ الفُتُوَّةِ؛


عفّت ، برترين جوانمردي است.


(غرر الحکم، ح ۵۲۹ - منتخب ميزان الحکمة، ص ۳۸۶)





حديث - ۸۷


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


العِفَّةُ رَأسُ کُلِّ خَيرٍ؛


عفّت ، سرآمد هر خوبي است.


(غرر الحکم، ح ۱۱۶۸ - منتخب ميزان الحکمة، ص ۳۸۶)

	

	
	



	

		



حديث - ۸۸


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


اَصلُ المُروءَةِ الحَياءُ وَ ثَمَرَتُهَا العِفَّةُ؛


ريشه مردانگي حيا و ميوه اش پاکدامني است.


(غررالحکم، ج۲، ص۴۱۸، ح۳۱۰۱)





حديث - ۸۹


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


عِفَّتُهُ (الرَّجُل) عَلي قدرِ غَيرَتِهِ؛


پاکدامني مرد به اندازه غيرت اوست.


(نهج البلاغه، حکمت‌۴۷)





حديث - ۹۰


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند :



اَوَّلُ ما يوضَعُ في ميزانِ العَبدِ يَومَ القيامَةِ حُسنُ خُلقِهِ؛


نخستين چيزي که روز قيامت در ترازوي اعمال بنده گذاشته مي‌شود، اخلاق خوب اوست.


(قرب الإسناد، ص ۴۶، ح ۱۴۹)

	

	
	



	

		



حديث - ۹۱


امام حسينعليه‌السلام
فرمودند:


اَلبُکاءُ مِن خَشيةِ اللهِ نَجآةٌ مِنَ النّارِ؛


گريه از ترس خدا سبب نجات از آتش جهنّم است


(حيات امام حسين، ج ۱، ص ۱۸۳)





حديث - ۹۲


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


صِلَةُ الرحامِ تُزَ کّي العمالَ وَتُنمي الموالَ وَ تَدفَعُ البَلوي وَتُيَسِّرَ الحِسابَ وَتُنسِئُ فِي الجَلِ؛


صله رحم، اعمال را پاکيزه، اموال را بسيار، بلا را برطرف و حساب (قيامت) را آسان مي‌کند و مرگ را به تأخير مي‌اندازد.


(کافي، ج ۲، ص ۱۵۷، ح ۳۳)





حديث - ۹۳


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


مَن کَفَّ غَضَبَهُ سَتَرَ اللهُ عَورَتَهُ؛


کسي که جلوي خشمش را بگيرد خداوند نقصها و کاستي هاي او را مي پوشاند.


(جهاد النفس، ح ۵۲۸)

	

	
	



	

		



حديث - ۹۴


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


ثَلاثٌ مـَن کـُنَّ فِيهِ کـانِ سَيِّـداً: کَظمُ الغَيظِ وَالعَفـوُ عَن المَسييءِ والصِّله بِـالنَفـسِ وَالمـالِ؛


سه چيز است که در هـر که بـاشـد آقـا و سـرور است: خشـم فـرو خـوردن ،گذشت از بدکـردار، کمک و صله رحـم بـا جـان و مـال.


(تحف العقول، ص ۳۱۷)





حديث - ۹۵


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


اَلکَفُّ عَمّا في أَيدِي النّاسِ عِفَّةٌ وَکِبَرُ هِمَّةٍ؛


طمع نداشتن به آنچه در نزد مردم است، (نشان) عزت نفس و بلند همتي است.


(غررالحکم، ج۱، ص۳۶۵، ح۱۳۸۷)





حديث - ۹۶


امام حسنعليه‌السلام
فرمودند:


اَلخَيرُ الَّذِي لا شَرَّ فِيهِ، اَلشُّکرُ مَعَ النِّعمَة وَ الصَّبرُ عَلَي النّازِلَة؛


خيري که هيچ شري در آن نيست، شکر بر نعمت و صبر بر مصيبت ناگوار است


(تحف العقول، ص ۲۳۷)





حديث - ۹۷


امام حسن عسکريعليه‌السلام
فرمودند:


التَّواضُعُ نِعمَةٌ لايُحسَدُ عَليها؛


تواضع و فروتني نعمتي است که بر آن حسد نبرند.


تحف العقول، ص۴۸۹





حديث - ۹۸


امام رضاعليه‌السلام
فرمودند:


تواضع درجاتي دارد: يکي از آنها اين است که انسان اندازه خود را بشناسد و با طيب خاطر خود را در آن جايگاه قرار دهد، دوست داشته باشد با مردم همان گونه رفتار کند که انتظار دارد با او رفتار کنند، اگر بدي ديد آن را با خوبي جواب دهد، خشم خود را فرو خورد و از مردم درگذرد، و خداوند نيکوکاران را دوست دارد.


کافي، ج۲، ص۱۲۴، ح۱۳





حديث - ۹۹


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


ثَلاثٌ مَنْ اَتَي اللّه‌َ بِواحِدَةٍ مِنْهُنَّ اَوْجَبَ اللّه‌ُ لَهُ الْجَنَّةَ: اَلاِْنْفاقُ مِنْ اِقْتارٍ وَ الْبِشْرُ لِجَميعِ الْعالَمِ وَ الاِنْصافُ مِنْ نَفْسِهِ؛


هر کس يکي از اين کارها را به درگاه خدا ببرد، خداوند بهشت را براي او واجب مي‌گرداند: انفاق در تنگدستي، گشاده‌رويي با همگان و رفتار منصفانه.


(نهج الفصاحه، ح ۱۲۸۱)





حديث - ۱۰۰


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


اِنَّ لاِهْلِ الْجَنَّةِ اَرْبَعَ عَلاماتٍ: وَجْهٌ مُنْبَسِطٌ وَ لِسانٌ لَطيفٌ وَ قَلْبٌ رَحيمٌ وَ يَدٌ مُعْطيَةٌ؛


بهشتي‌ها چهار نشانه دارند: روي گشاده، زبان نرم، دل مهربان و دستِ دهنده.


(مجموعه ورام، ج ۲، ص ۹۱)





حديث - ۱۰۱


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


خَمسُ خِصالٍ مَن لَم تَکُن فيهِ خَصلَةٌ مِنها فَلَيسَ فيهِ کَثيرُ مُستَمتَعٍ أَوَّلُهَا: اَلوَفاءُ وَالثّانيَةُ التَّدبيرُ وَالثّالِثَةُ الحَياءُ وَالرّابِعَةُ حُسنُ الخُلقِ وَالخامِسَةُ وَهِيَ تَجمَعُ هذِهِ الخِصالَ، الحُرِّيَّةُ؛


پنج خصلت است که در هر کس يکي از آنها نباشد خير و بهره زيادي در او نيست: اول: وفاداري دوم: تدبير سوم: حيا چهارم: خوش اخلاقي و پنجم: که چهار خصلت ديگر را نيز در خود دارد آزادگي.


(خصال، ص۲۸۴، ح۳۳)

	

	
	



	

		



حديث - ۱۰۲


امام هاديعليه‌السلام
فرمودند:


اَلسَّهَرُ اَ لَذُّ لِلمَنامِ وَ الجوعُ يَزيدُ في طيبِ الطَّعامِ؛


شب زنده داري، خواب را شيرين تر و گرسنگي، غذا را لذت بخش تر مي کند.


(تنبيه الخواطر، ص ۱۴۱، ح ۱۸)





حديث - ۱۰۳


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


اَلا اُحَدِّثُکَ بِمَکارِمِ الاَخْلاقِ؟ الصَّفْحُ عَنِ النّاسِ وَ مُواساةُ الرَّجُلِ اَخاهُ في مالِهِ وَ ذِکْرُ اللّه‌ِ کَثيرا؛


آيا به شما بگويم که مکارم اخلاق چيست؟ گذشت کردن از مردم، کمک مالي به برادر (ديني) خود و بسيار به ياد خدا بودن.


(معاني الأخبار، ص ۱۹۱، ح ۲)





حديث - ۱۰۴


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


اَلمَکارِمُ عَشرٌ ، فَإنِ استَطَعتَ أن تَکونَ فيکَ فَلتَکُن... : صِدقُ الَبسِ ، وَصِدقُ اللِّسانِ ، وَأداءُ الأمانَةِ ، وَصِلَةُ الرَّحِمِ ، وَإقراءُ الضَّيفِ ، وَ إطعامُ السّائِلِ ، وَالمُکافاةُ عَليَ الصَّنائعِ ، وَالتَّذَمُّمُ لِلجارِ ، وَالتَّذَمُّمُ لِلصّاحِبِ ، وَرَأسُهُنَّ الحَياءُ؛


مکارم ده تاست: اگر مي تواني آنها را داشته باش : استقامت در سختي ها، راستگويي، امانتداري، صله رحم، ميهمان نوازي، اطعام نيازمند، جبران کردن نيکي ها، رعايت حق و حرمت همسايه، مراعات حق و حرمت رفيق و در رأس همه، حيا.


(غررالحکم، ج۶، ص۴۴۱، ح۱۰۹۲۶)





حديث - ۱۰۵


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


إِذا تَفَقَّهَ الرَّفيعُ تَواضَعَ؛


انسان بلند مرتبه چون به فهم و دانايي رسد، متواضع مي شود.


غررالحکم، ج۳، ص۱۳۳، ح۴۰۴۸





حديث - ۱۰۶


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


أَشرَفُ الخَلائِقِ التَّواضُعُ وَالحِلمُ وَلينُ الجانِبِ؛


شريف ترين اخلاق، تواضع، بردباري و نرم خويي است.


غررالحکم، ج۲، ص۴۴۲، ح۳۲۲۳

	

	
	



	

		



حديث - ۱۰۷


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


إِنَّ الجِهادَ بابٌ مِن أَبوابِ الجَنَّةِ فَتَحَهُ اللّه لِخاصَّةِ أَوليائِهِ وَهُوَ لِباسُ التَّقوي وَدِرعُ اللّه الحَصينَةِ وَجُنَّتُهُ الوَثيقَةُ؛


براستي که جهاد يکي از درهاي بهشت است که خداوند آن را براي اولياي خاص خود گشوده است. جهاد جامه تقوا و زره استوار خداوند و سپر محکم اوست.


(نهج البلاغه، خطبه ۲۷)





حديث - ۱۰۸


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


لا يَفوزُ بِالجَنَّةِ اِلاّ مَن حَسُنَت سَريرَتُهُ وَخَلُصَت نيَّتُهُ؛


به پاداش بهشت نمي رسد مگر آن کس که باطنش نيکو و نيّتش خالص باشد.


(غررالحکم، ج۶، ص۴۲۳، ح۱۰۸۶۸)





حديث - ۱۰۹


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


إنّ تَقوَي اللّه مِفتاحُ سَدادٍ ، وذَخيرَةُ مَعادٍ ، وعِتقٌ مِن کُلِّ مَلَکَةٍ ، ونَجاةٌ مِن کُلِّ هَلَکَةٍ ، بِها يَنجَحُ الطّالِبُ ، ويَنجو الهارِبُ ، وتُنال الرَّغائبُ؛


تقواي خدا، کليد پاکي و درستي و اندوخته‌اي براي معاد و باعث آزادي از هر بندگي و رهايي از هر نابودي است. به وسيله تقواست که جوينده به مطلوبش مي‌رسد و گريزانِ (از عذاب و کيفر الهي) رهايي مي‌يابد و به خواست‌ها رسيده مي‌شود.


(نهج البلاغة، خطبه ۲۳۰)





حديث - ۱۱۰


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


صِلَةُ الرَّحِمِ تُدِرُّ النِّعَمَ وَ تَدفَعُ النِّقَمَ؛


صله رحم، نعمت‌ها را فراوان مي‌کند و سختي‌ها را از بين مي‌برد.


غررالحکم، ح۵۸۳۶





حديث - ۱۱۱


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


لا تَکمُلُ المَکارِمُ إلاّ بِالعَفافِ وَاليثارِ؛


مکارم اخلاق به کمال نمي رسد، مگر با پاکدامني و از خود گذشتگي.


(التوحيد، ص ۱۲۷)

	

	
	



	

		



حديث - ۱۱۲


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


لَو کُنّا لانَرجو جَنَّةً وَلا نَخشي نارا وَلا ثَوابا وَلا عِقابا لَکانَ يَنبَغي لَنا أَن نَطلُبَ مَکارِمَ الخلاقِ فَإِنَّها مِمّا تَدُلُّ عَلي سَبيلِ النَّجاحِ؛


اگر هم به بهشت اميد (و باور) نمي داشتيم و از دوزخ نمي هراسيديم و پاداش و کيفري در ميان نمي بود باز شايسته بود که در طلب مکارم اخلاق برآييم، زيرا که راه موفقيت و پيروزي در تحصيل مکارم اخلاق است.


(التوحيد، ص ۶۳)





حديث - ۱۱۳


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



اَلصَّرعَةُ کُلُّ الصَّرعَةِ الَّذي يَغضبُ فَيَشتَدُّ غَضَبُهُ وَيَحمَرُّ وَجهُهُ وَيَقشَعِرُّ شَعرُهُ فَيَصرَعُ غَضَبَهُ؛


کمال دليري آن است که کسي خشمگين شود و خشمش شدّت گيرد و چهره اش سرخ شود و موهايش بلرزد، امّا بر خشم خود چيره گردد.


نهج الفصاحه، ح ۱۸۷۲

	

	
	



	

		



حديث - ۱۱۴


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



يَروي عَن رَبِّهِ تَبارَکَ وَتَعالي ـ حُقَّت مَحَبَّتي عَلَي المُتَزاوِرَينِ فيَّ وَحُقَّت مَحَبَّتي عَلَي المُتَباذِلينَ فيَّ وَهُم عَلي مَنابِرَ مِن نورٍ يَغبِطُهُمُ النَّبيّونَ وَالصِّدّيقونَ بِمَکانِهِم؛


خداوند متعال مي فرمايد: بر خود واجب کرده ام دوست داشتن کساني را که به خاطر من به ديدار يکديگر مي روند و کساني که در راه من به يکديگر بخشش مي نمايند، چنين کساني (روز قيامت) بر منابري از نورند به گونه اي که پيامبران و صديقين به جايگاه آنان غبطه مي خورند.


(صحيح ابن حبّان، ج۲، ص۳۳۸)





حديث - ۱۱۵


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



إنَّ اللّه‌َ يُحِبُّ الحَيِيَّ الحَليمَ العَفيفَ المُتَعفِّفَ؛


خداوند انسان با حيايِ بردبارِ پاک دامني را که پاکدامني مي‌ورزد، دوست دارد.


(کافي، ج۲، ص۱۱۲، ح۸)

	

	
	



	

		



حديث - ۱۱۶


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



يا عَليُّ وَلِلعالِمِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: صِدقُ الکَلِمِ وَاجتِنابُ الحَرامِ وَأَن يَتَواضَعَ لِلنّاسِ کُلِّهِم؛


يا علي دانشمند سه نشانه دارد: راستگويي، حرام گريزي و فروتني در برابر همه مردم.


التوحيد، ص ۱۲۷





حديث - ۱۱۷


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



ثَلاثَةٌ لايَزيدُ اللّه بِهِنَّ إِلاّ خَيرا: اَلتَّواضُعُ لايَزيدُ اللّه بِهِ إِلاَّ ارتِفاعا وَذُلُّ النَّفسِ لايَزيدُ اللّه بِهِ إِلاّ عِزّا وَالتَّعَفُّفُ لايَزيدُ اللّه بِهِ إِلاّغِنَيً؛


سه چيز است که خداوند به سبب آنها جز بر خير و خوبي نمي افزايد: تواضع که خداوند به سبب آن جز بلند مرتبگي نمي افزايد، شکسته نفسي که خداوند به سبب آن جز عزّت نمي افزايد و مناعت طبع که خداوند به سبب آن جز بي نيازي نمي افزايد.


بحارالأنوار، ج۷۵، ص۱۲۴، ح۲۲

	

	
	



	

		



حديث - ۱۱۸


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



مَن رَدَّ عَن عِرضِ اَخيهِ المُسلِمِ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ اَلبَتَّةَ؛


هرکس آبروي مؤمني را حفظ کند، بدون ترديد بهشت بر او واجب مي شود.


(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)





حديث - ۱۱۹


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



اِنَّ فِي الجَنَّةِ دارا يُقالُ لَها دارُ الفَرَحِ لايَدخُلُها اِلاّ مَن فَرَّحَ يَتامَي المُؤمِنينَ؛


در بهشت خانه اي هست که آن را شادي سرا گويند و جز آنان که يتيمان مؤمنان را شاد کرده اند وارد آن نمي شوند.


(نهج الفصاحه، ح ۸۶۴)





حديث - ۱۲۰


رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



الشتاء ربيع المومن يطول فيه ليله فيستعين به علي قيامه و يقصر فيه نهاره فيستعين به علي صيامه؛


زمستان بهار مومن است از شبهاي طولاني‌اش براي شب زنده‌داري واز روزهاي کوتاهش براي روزه داري بهره مي‌گيرد.


(وسائل الشيعه، ج ۷ ص ۳۰۲، ح ۳)

	

	
	



	

		



حديث - ۱۲۱


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند:



إنَّما بُعِثتُ لاُتَمِّمَ مَکارِمَ الخلاقِ؛


براستي که من براي به کمال رساندن مکارم اخلاق مبعوث شده ام.


(کنزالعمال،ج۱۳، ص۱۵۱، ح۳۶۴۷۲)





حديث - ۱۲۲


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


اِذا حَسُنَ الْخُلْقُ لَطُفَ النُّطْقُ؛


با اخلاق نيکو، گفتار نرم مي‌شود.


(غررالحکم، ح ۴۰۵۲)





حديث - ۱۲۳


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


تَحَرِّي الصِّدْقِ وَ تَجَنُّبُ الْکَذِبِ اَجْمَلُ شيمَةٍ وَ اَفْضَلُ اَدَبٍ؛


راستگو بودن و پرهيز نمودن از دروغ، زيباترين اخلاق و بهترين ادب است.


(کافي، ج ۸ ، ص ۱۵۰، ح ۱۳۲)





حديث - ۱۲۴


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


ما اَصْعَبَ اِکْتِسابَ الْفَضائِلِ وَ اَيْسَرَ اِتْلافَها؛


فضائل اخلاقي و صفات پسنديده چه به سختي به دست مي آيند و چه آسان از دست مي روند.


(شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج۲۰، ص ۲۵۹، ح۳۸)





حديث - ۱۲۵


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


أَشرَفُ الخَلائِقِ التَّواضُعُ وَالحِلمُ وَلينُ الجانِبِ؛


شريف ترين اخلاق، تواضع، بردباري و نرم خويي است.


(غررالحکم، ج۲، ص۴۴۲، ح۳۲۲۳)





حديث - ۱۲۶


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


اَلسَّخاءُ يُکسِبُ المَحَبَّةَ وَيُزَيِّنُ الخلاقَ؛


سخاوت، محبّت آور و زينت اخلاق است.


(غررالحکم، ج۲، ص۱۰، ح۱۶۰۰)

	

	
	



	

		



حديث - ۱۲۷


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


أَربَعٌ مَن أُعطيَهُنَّ فَقَد أُعطيَ خَيرَ الدُّنيا وَالخِرَةِ صِدقُ حديث - وَأَداءُ أَمانَةٍ وَعِفَّةُ بَطنٍ وَحُسنُ خُلقٍ؛


چهار چيز است که به هر کس داده شود خير دنيا و آخرت به او داده شده است: راستگويي، اداء امانت، حلال خوري و خوش اخلاقي.


(غررالحکم، ج۲، ص۱۵۱، ح۲۱۴۲)





حديث - ۱۲۸


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


کَمالُ الاَدَبِ وَالْمُروءَةِ سَبْعُ خِصالٍ: اَلْعَقلُ وَ الْحِلْمُ وَ الصَّبْرُ وَ الرِّفْقُ وَ الصَّمْتُ وَ حُسْنُ الْخُلْقِ وَ الْمُداراةُ؛


کمال ادب و مروت در هفت چيز است: عقل، بردباري، صبر، ملايمت، سکوت، خوش اخلاقي و مدارا.


(بحار الأنوار ، ج ۸۴ ، ص ۳۲۵، ح ۱۴)





حديث - ۱۲۹


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


مَنْ اَحْسَنَ خُلْقَهُ اَحَبَّهُ الاَخْيارُ وَ جانَبَهُ الفُجّارُ؛


انسان خوش اخلاق، از دوستي مردمان خوب برخوردار است و از تعرّض آدم‌هاي نابکار در امان است


(مستدرک الوسائل، ج ۸ ، ص ۴۴۹)





حديث - ۱۳۰


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


صَلاةُ اللَّيْلِ تُحَسِّنُ الْوَجْهَ وَ تُحَسِّنُ الْخُلْقَ وَ تُطَيِّبُ الرِّيحَ وَ تَدُرُّ الرِّزْقَ وَ تَقْضِي الدَّيْنَ وَ تَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ تَجْلُو الْبَصَرَ؛


نماز شب، انسان را خوش سيما، خوش اخلاق و خوشبو مي کند و روزي را زياد و قرض را ادا مي نمايد و غم و اندوه را از بين مي برد و چشم را نوراني مي کند.


(ثواب الأعمال، ص ۴۲)





حديث - ۱۳۱


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


أکمَلُ الناسِ عَقلاً أحسَنُهُم خُلقاً؛


عاقل ترين مردم خوش خلق ترين آنهاست.


(اصول کافي، ج ۱، ص ۲۷)

	

	
	



	

		



حديث - ۱۳۲


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


صِلَةُ الرحامِ تُحَسِّنُ الخُلُقَ وَ تُسمِحُ الکَفَّ وَتُطيبُ النَّفسَ وَتَزيدُ فِي الرِّزقِ وَتُنسِئُ فِي الجَلِ؛


صله رحم، انسان را خوش اخلاق، با سخاوت و پاکيزه جان مي نمايد و روزي را زياد مي کند و مرگ را به تأخير مي اندازد.


(کافي، ج ۲، ص ۱۵۱، ح ۶)




حديث - ۱۳۳


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


اَلبِّرُ وَحُسنُ الخُلقِ يَعمُرانِ الدِّيارَ وَيَزيدانِ فِي العمارِ؛


نيکي و خوش اخلاقي، شهرها را آباد و عمرها را زياد مي کند.


(التوحيد، ص ۶۳)




حديث - ۱۳۴


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


إنَّ مِمّا يُزَيِّنُ السلامَ الخلاقُ الحَسَنَةُ فيما بَينَ النّاسِ؛


خوش اخلاقي در بين مردم زينت اسلام است.


(کنزالعمال، ج۱۰، ص۱۴۳، ح۲۸۷۳۱)

	

	
	



	

		



حديث - ۱۳۵


امام حسن مجتبيعليه‌السلام
فرمودند:


رَأسُ العَقلِ مُعاشَرَةُ النّاسِ بِالجَميلِ؛


خوشرفتاري با مردم، رأس خرد است.


(ميزان الحکمة، ح ۱۳۷۰۳)





حديث - ۱۳۶


امام حسينعليه‌السلام
فرمودند:


اَلخُلقُ الحَسَنُ عِبادَةٌ؛


خوش اخلاقي عبادت است.


(کنزالعمال، ج۱۳، ص۱۵۱، ح۳۶۴۷۲)





حديث - ۱۳۷


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


صِلَةُ الرحامِ تُزَ کّي العمالَ وَتُنمي الموالَ وَ تَدفَعُ البَلوي وَتُيَسِّرَ الحِسابَ وَتُنسِئُ فِي الجَلِ؛


صله رحم، اعمال را پاکيزه، اموال را بسيار، بلا را برطرف و حساب (قيامت) را آسان مي‌کند و مرگ را به تأخير مي‌اندازد.


کافي، ج ۲، ص ۱۵۷، ح ۳۳

	

	
	



	

		



حديث - ۱۳۸


امام صادقعليه‌السلام
فرمودند:


إنَّ مِمّا يُزَيِّنَ الإسلامَ الأخلاقُ الحَسَنَةُ فيما بَينَ النّاسِ:


خوش اخلاقي در بين مردم زينت اسلام است.


مشکاةالأنوار ص۲۴۰





حديث - ۱۳۹


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


يُستَدَلُّ عَلي کَرَمِ الرَّجُلِ بِحُسنِ بِشرِهِ ، وَ بَذلِ بِرِّهِ ؛


خوش‌رويي و احسان مرد ، دليل کرامت اوست


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۱۰۹۶۳





حديث - ۱۴۰


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


لا تَکمُلُ المَکارِمُ إلاّ بِالعَفافِ وَ الإيثارِ ؛


کرامت‌هاي اخلاقي جز با پاک‌دامني و از خودگذشتگي کامل نمي‌شوند


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۱۰۷۴۵

	

	
	



	

		



حديث - ۱۴۱


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


نِفاقُ المَرءِ مِن ذُلٍّ يَجِدُهُ في نَفسِهِ ؛


دو روييِ آدمي از ذلّتي است که در خود مي‌يابد


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۹۹۸۸





حديث - ۱۴۲


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


نِعمَ عَونُ الدُّعاءِ الخُشُوعُ ؛


خشوع ، چه نيک ياوري است براي دعا


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۹۹۴۵





حديث - ۱۴۳


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


ما تَزَيَّنَ الإنسانُ بِزينَةٍ أجمَلَ مِنَ الفُتُوَّةِ ؛


انسان به زيوري زيباتر از جوان‌مردي آراسته نشد


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۹۶۵۹





حديث - ۱۴۴


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


مَا اتَّقي أحَدٌ إلاّ سَهَّلَ اللّه‌ُ مَخرَجَهُ ؛


هيچ کس پرهيزکاري پيشه نکرد ، مگر اين که خدا راه برون شدن از سختي‌ها را برايش آسان کرد


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۹۵۶۵





حديث - ۱۴۵


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


يَکتَسِبُ الصّادِقُ بِصِدقِهِ ثَلاثًا : حُسنَ الثِّقَةِ بِهِ ، وَ المَحَبَّةَ لَهُ ، وَ المَهابَةَ عَنهُ ؛


راستگو با راست‌گويي‌اش سه چيز به دست مي‌آورد : به او نيک اعتماد کنند ، دوستي‌اش بر دل‌ها نشيند ، و از وي انديشه کنند


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۱۱۰۳۸





حديث - ۱۴۶


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


يَبلُغُ الصّادِقُ بِصِدقِهِ ما لا يَبلُغُهُ الکاذِبُ بِاحتِيالِهِ ؛


راستگو با راستي‌اش به چيزي مي‌رسد که دروغگو با چاره‌جويي به آن نمي‌رسد


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۱۱۰۰۶

	

	
	



	

		



حديث - ۱۴۷


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


مَن رَقي دَرَجاتِ الهِمَمِ عَظَّمَتهُ الأُمَمُ ؛


هر کس از نردبان همّت بالا رود ، مردمان او را بزرگ مي‌دارند


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۸۵۲۶





حديث - ۱۴۸


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


مَن دارَي النّاسَ أمِنَ مَکرَهُم ؛


هر کس با مردم مدارا کند ، از مکرشان در امان مي‌ماند


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۸۴۶۵





حديث - ۱۴۹


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


مَن حَسُنَت عِشرَتُهُ کَثُرَ إخوانُهُ ؛


هر کس معاشرتش نيکو باشد ، برادرانش بسيار شوند


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۸۳۹۲

	

	
	



	

		



حديث - ۱۵۰


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


سَبَبُ الاِئتِلافِ الوَفاءُ ؛


وفاداري ، سبب الفت است


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۵۵۱۱




حديث - ۱۵۱


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


زِيادَةُ الشُّحِّ تَشينُ الفُتُوَّةَ وَ تُفسِدُ الأُخُوَّةَ ؛


بسياريِ بخل ، جوان‌مردي را زشت و برادري را تباه مي‌کند


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۵۵۰۸





حديث - ۱۵۲


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


رَأسُ الفَضائِلِ مِلکُ الغَضَبِ وَ اِماتَةُ الشَّهوَةِ ؛


سرآمدِ فضيلت‌ها در دست داشتنِ زمام خشم و ميراندن خواهش نفس است


غرر الحکم و درر الکلم، حديث - ۵۲۳۷

	

	
	





3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86