ترجمه روضه كافى يا گلستان آل محمد

ترجمه روضه  كافى يا گلستان آل محمد 0%

ترجمه روضه  كافى يا گلستان آل محمد نویسنده:
گروه: متون حدیثی

ترجمه روضه  كافى يا گلستان آل محمد

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

نویسنده: سید هاشم رسولی محلاتی
گروه: مشاهدات: 67351
دانلود: 2901

توضیحات:

ترجمه روضه كافى يا گلستان آل محمد
جستجو درون كتاب
  • شروع
  • قبلی
  • 391 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 67351 / دانلود: 2901
اندازه اندازه اندازه
ترجمه روضه  كافى يا گلستان آل محمد

ترجمه روضه كافى يا گلستان آل محمد

نویسنده:
فارسی

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

حديث شماره : ٢٥٥

(حَدِيثُ الصَّيْحَةِ )

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي نَجْرَانَ وَ غَيْرِهِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ الصَّبَّاحِ قَالَ سَمِعْتُ شَيْخاً يَذْكُرُ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ قَالَ كُنْتُ عِنْدَ أَبِى الدَّوَانِيقِ فَسَمِعْتُهُ يَقُولُ ابْتِدَاءً مِنْ نَفْسِهِ يَا سَيْفَ بْنَ عَمِيرَةَ لَا بُدَّ مِنْ مُنَادٍ يُنَادِى بِاسْمِ رَجُلٍ مِنْ وُلْدِ أَبِى طَالِبٍ قُلْتُ يَرْوِيهِ أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ قَالَ وَ الَّذِى نَفْسِى بِيَدِهِ لَسَمِعَتْ أُذُنِى مِنْهُ يَقُولُ لَا بُدَّ مِنْ مُنَادٍ يُنَادِى بِاسْمِ رَجُلٍ قُلْتُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ إِنَّ هَذَا الْحَدِيثَ مَا سَمِعْتُ بِمِثْلِهِ

قَطُّ فَقَالَ لِى يَا سَيْفُ إِذَا كَانَ ذَلِكَ فَنَحْنُ أَوَّلُ مَنْ يُجِيبُهُ أَمَا إِنَّهُ أَحَدُ بَنِى عَمِّنَا قُلْتُ أَيُّ بَنِي عَمِّكُمْ قَالَ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِ فَاطِمَةَعليه‌السلام ثُمَّ قَالَ يَا سَيْفُ لَوْ لَا أَنِّى سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ يَقُولُهُ ثُمَّ حَدَّثَنِي بِهِ أَهْلُ الْأَرْضِ مَا قَبِلْتُهُ مِنْهُمْ وَ لَكِنَّهُ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ ع

(حديث صيحه و آواز آسمانى :

٢٥٥ - اسماعيل صباح گويد: از پيرى شنيدم كه (اين حديث را) از سيف بن عميره نقل مى كرد كه گفت : من در نزد ابوالدوانيق (منصور دوانيقى ) بودم و از او شنيدم كه بى مقدمه به من گفت : اى سيف بن عميره به ناچار يك منادى (آسمانى ) به نام مردى از فرزندان ابوطالب ندا كند! بدو گفتم : كسى هست كه اين حديث را روايت كند؟ گفت : قسم بدانكه جانم بدست او است كه بگوش خودم از او (يعنى از امام باقرعليه‌السلام چنانچه در آخر حديث بدان تصريح كرده است ) شنيدم كه مى فرمود: بناچار بايد منادى (آسمانى بنام مردى ندا كند.

گفتم : اى اميرالمؤ منين به راستى كه من تاكنون اين حديث را نشنيده ام ؟ گفت : اى سيف وقتى اين ندا بلند شود ما نخستين كسى باشيم كه آن را اجابت كنيم (و بپذيريم ) چونكه آن مردى كه به نامش ندا شود يكى از عموزادگان ما است ، گفتم ، از كدام عموزاده هاى شما؟ گفت : از فرزندان حضرت فاطمهعليها‌السلام سپس گفت : اى سيف اگر نبود كه من اين حديث را از ابا جعفر محمد بن على (يعنى حضرت باقرعليه‌السلام شنيده بودم و بجاى او تمام مردم زمين اين حديث را براى من حديث مى كردند من نمى پذيرفتم ولى او محمد بن على است ! (يعنى او كسى است كه هيچگاه دروغ نمى گويد و هرچه بگويد حتما خواهد شد). )

حديث شماره : ٢٥٦

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ كُنْتُ مَعَ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام جَالِساً فِى الْمَسْجِدِ إِذْ أَقْبَلَ دَاوُدُ بْنُ عَلِيٍّ وَ سُلَيْمَانُ بْنُ خَالِدٍ وَ أَبُو جَعْفَرٍ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ أَبُو الدَّوَانِيقِ فَقَعَدُوا نَاحِيَةً مِنَ الْمَسْجِدِ فَقِيلَ لَهُمْ هَذَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ جَالِسٌ فَقَامَ إِلَيْهِ دَاوُدُ بْنُ عَلِيٍّ وَ سُلَيْمَانُ بْنُ خَالِدٍ وَ قَعَدَ أَبُو الدَّوَانِيقِ مَكَانَهُ حَتَّى سَلَّمُوا عَلَى أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام فَقَالَ لَهُمْ أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام مَا مَنَعَ جَبَّارَكُمْ مِنْ أَنْ يَأْتِيَنِى فَعَذَّرُوهُ عِنْدَهُ فَقَالَ عِنْدَ ذَلِكَ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّعليه‌السلام أَمَا وَ اللَّهِ لَا تَذْهَبُ اللَّيَالِي وَ الْأَيَّامُ حَتَّى يَمْلِكَ مَا بَيْنَ قُطْرَيْهَا ثُمَّ لَيَطَأَنَّ الرِّجَالُ عَقِبَهُ ثُمَّ لَتَذِلَّنَّ لَهُ رِقَابُ الرِّجَالِ ثُمَّ لَيَمْلِكَنَّ مُلْكاً شَدِيداً فَقَالَ لَهُ دَاوُدُ بْنُ عَلِيٍّ وَ إِنَّ مُلْكَنَا قَبْلَ مُلْكِكُمْ قَالَ نَعَمْ يَا دَاوُدُ إِنَّ مُلْكَكُمْ قَبْلَ مُلْكِنَا وَ سُلْطَانَكُمْ قَبْلَ سُلْطَانِنَا فَقَالَ لَهُ دَاوُدُ أَصْلَحَكَ اللَّهُ فَهَلْ لَهُ مِنْ مُدَّةٍ فَقَالَ نَعَمْ يَا دَاوُدُ وَ اللَّهِ لَا يَمْلِكُ بَنُو أُمَيَّةَ يَوْماً إِلَّا مَلَكْتُمْ مِثْلَيْهِ وَ لَا سَنَةً إِلَّا مَلَكْتُمْ مِثْلَيْهَا وَ لَيَتَلَقَّفُهَا الصِّبْيَانُ مِنْكُمْ كَمَا تَلَقَّفُ الصِّبْيَانُ الْكُرَةَ فَقَامَ دَاوُدُ بْنُ عَلِيٍّ مِنْ عِنْدِ أَبِي جَعْفَرٍعليه‌السلام فَرِحاً يُرِيدُ أَنْ يُخْبِرَ أَبَا الدَّوَانِيقِ بِذَلِكَ فَلَمَّا نَهَضَا جَمِيعاً هُوَ وَ سُلَيْمَانُ بْنُ خَالِدٍ نَادَاهُ أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام مِنْ خَلْفِهِ يَا سُلَيْمَانَ بْنَ خَالِدٍ لَا يَزَالُ الْقَوْمُ فِى فُسْحَةٍ مِنْ مُلْكِهِمْ مَا لَمْ يُصِيبُوا مِنَّا دَماً حَرَاماً وَ أَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى صَدْرِهِ فَإِذَا أَصَابُوا ذَلِكَ الدَّمَ فَبَطْنُ الْأَرْضِ خَيْرٌ لَهُمْ مِنْ ظَهْرِهَا فَيَوْمَئِذٍ لَا يَكُونُ لَهُمْ فِى الْأَرْضِ نَاصِرٌ وَ لَا فِى السَّمَاءِ عَاذِرٌ ثُمَّ انْطَلَقَ سُلَيْمَانُ بْنُ خَالِدٍ فَأَخْبَرَ أَبَا الدَّوَانِيقِ فَجَاءَ أَبُو الدَّوَانِيقِ إِلَى أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام فَسَلَّمَ عَلَيْهِ ثُمَّ أَخْبَرَهُ بِمَا قَالَ لَهُ دَاوُدُ بْنُ عَلِيٍّ وَ سُلَيْمَانُ بْنُ خَالِدٍ فَقَالَ لَهُ نَعَمْ يَا أَبَا جَعْفَرٍ دَوْلَتُكُمْ قَبْلَ دَوْلَتِنَا وَ سُلْطَانُكُمْ قَبْلَ سُلْطَانِنَا سُلْطَانُكُمْ شَدِيدٌ عَسِرٌ لَا يُسْرَ فِيهِ وَ لَهُ مُدَّةٌ طَوِيلَةٌ وَ اللَّهِ لَا يَمْلِكُ بَنُو أُمَيَّةَ يَوْماً إِلَّا مَلَكْتُمْ مِثْلَيْهِ وَ لَا سَنَةً إِلَّا مَلَكْتُمْ مِثْلَيْهَا وَ لَيَتَلَقَّفُهَا صِبْيَانٌ مِنْكُمْ فَضْلًا عَنْ رِجَالِكُمْ ك يَتَلَقَّفُ الصِّبْيَانُ الْكُرَةَ أَ فَهِمْتَ ثُمَّ قَالَ لَا تَزَالُونَ فِى عُنْفُوَانِ الْمُلْكِ تَرْغُدُونَ فِيهِ مَا لَمْ تُصِيبُوا مِنَّا دَماً حَرَاماً فَإِذَا أَصَبْتُمْ ذَلِكَ الدَّمَ غَضِبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْكُمْ فَذَهَبَ بِمُلْكِكُمْ وَ سُلْطَانِكُمْ وَ ذَهَبَ بِرِيحِكُمْ وَ سَلَّطَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْكُمْ عَبْداً مِنْ عَبِيدِهِ أَعْوَرَ وَ لَيْسَ بِأَعْوَرَ مِنْ آلِ أَبِى سُفْيَانَ يَكُونُ اسْتِيصَالُكُمْ عَلَى يَدَيْهِ وَ أَيْدِى أَصْحَابِهِ ثُمَّ قَطَعَ الْكَلَامَ

(٢٥٦ - ابوبصير گويد: در خدمت امام باقرعليه‌السلام در مسجد (مدينه ) نشسته بودم كه داود بن على (عموى منصور دوانيقى كه بعدها نيز والى مدينه شد) و سليمان بن خالد و عبدالله بن محمد (منصور دوانيقى ) وارد مسجد شدند و در گوشه اى از مسجد نشستند، كسى به آنها گفت : اين محمد بن على است كه اينجا نشسته ، در اين هنگام داود بن على و سليمان بن خالد بر خاسته به سوى آن حضرت آمدند ولى منصور دوانيقى از جاى خود حركت نكرد، آندو آمدند و بر حضرت ابى جعفر (باقر)عليه‌السلام سلام كردند، حضرت بدانها فرمود: چه چيز مانع شد كه جبار (و سركش ) شما (يعنى منصور) نيز (مانند شما) به نزد من آيد؟ آن دو از جانب او عذر تراشى كردند (و اظهار كردند كه از آمدن به نزد شما معذور بود) حضرت باقرعليه‌السلام فرمود: آگاه باشيد كه به خدا سوگند چندان شب و روزى نگذرد تا اينكه او ميان دو اقليم زمين را بگيرد، و پس از آن مردان بدنبال او افتند و سپس گردنكشان در برابرش رام گردند، و پس از آن سلطنتى سخت بدست آورد.

داود بن على گفت : آيا سلطنت ما پيش از سلطنت شما است ؟ فرمود: آرى اى داود دولت شما پيش از دولت ما است ، و سلطنت شما قبل از سلطنت ما است ، داود گفت : خدا كارت را به بهبودى گرايد آيا (سلطنت ما) مدتى هم دارد؟ فرمود: آرى اى داود به خدا سوگند كه شما به عدد هر روز سلطنت بنى اميه دو روز و در مقابل يكسال آنها دوسال سلطنت مى كنيد (مجلسىرحمه‌الله گويد: شايد مقصود حضرت فهماندن اصل كثرت و زيادتى سلطنت بنى عباس بر بنى اميه است ، مانند اينكه متداول است براى فهماندن كثرت (كرتين ) و (لبيك ) مى گويند اگر چه از دو بار بيشتر باشد وگرنه چنانچه مى دانيم مدت سلطنت بنى عباس چندين برابر مدت سلطنت بنى اميه بوده ) و هر آينه بچه هاى شما مقام سلطنت را همچنانكه كودكان با گوى بازى مى كنند، دست بدست بگردانند.

داود بن على (كه اين سخنان را شنيد) شادان از نزد آنحضرت برخاست به سوى منصور رفت تا او را از اين مژده با خبر سازد، و چون داود و سليمان بن خالد رفتند حضرت سليمان را از پشت سر صدا زد و فرمود: اى سليمان بن خالد اينان (يعنى بن عباس ) پيوسته در خوشى و آسايش سلطنت كند تا وقتى كه خون ناحقى از ما و اشاره بخودش فرمود نريزند، و هرگاه دستشان بدان خون آلوده شد در آن هنگام زير زمين براى ايشان بهتر از روى زمين است و در آن زمان نه در زمين ياورى دارند و نه در آسمان عذر آورى

سليمان بن خالد بيامد تا جريان را به منصور گفت ، منصور برخاسته خدمت امام باقرعليه‌السلام آمد و بر آنحضرت سلام كرده سخن داود بن على و سليمان خالد را (كه از آنحضرت نقل كرده بودند) به عرض امامعليه‌السلام رسانيد، حضرت فرمود: آرى اى ابا جعفر دولت شما پيش از دولت ما و سلطنت شما پيش از سلطنت ما است ، سلطنت شما سلطنتى سخت و دشوار است كه هموارى در آن نيست ، و مدتى طولانى دوام دارد، و به خدا سوگند شما در برابر هر روز سلطنت بنى اميه دو روز و برابر هر سال آن دو سال سلطنت خواهيد كرد، و مقام سلطنت را بچه هاى شما تا چه رسد به مردانتان دست بدست بگردانند همچنانكه كودكان با گوى بازى كنند! فهميدى ؟

سپس فرمود: و پيوسته سلطنت شما رونق دارد و در آن به خوشى بسر مى بريد تا وقتى كه خون حرام (و ناحقى ) از ما نريخته ايد و هرگاه آلوده بدان شديد (و خون ناحقى از ما ريختيد) خداى عزوجل بر شما خشم كند و دولت و سلطنت شما را از بين ببرد، و شوكت را از شما بگيرد، و خداى عزوجل بنده اى اعور (شرحش بيايد) از بندگانش را كه از اولاد ابى سفيان نيست بر شما مسلط كند كه نابودى شما بدست او و همراهانش باشد، سپس امامعليه‌السلام سخن خود را قطع كرد.

شرح :

(اعور) در لغت به چند معنى آمده كه از آنجمله است : يك چشم ، بدخلق ، كسى كه برادر پدر و مادرى ندارد، و مقصود حضرت در اينجا چنانچه مجلسىرحمه‌الله فرموده : هلاكوخان نوه چنگيز است كه به بغداد آمد و آخرين خليفه عباسى مستعصم را كشت و بغداد را گرفت و سلطنت بنى عباس منقرض گشت )

حديث شماره : ٢٥٧

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ مَزْيَدٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قُلْتُ لَهُ أَيَّامَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَلِيٍّ قَدِ اخْتَلَفَ هَؤُلَاءِ فِيمَا بَيْنَهُمْ فَقَالَ دَعْ ذَا عَنْكَ إِنَّمَا يَجِى ءُ فَسَادُ أَمْرِهِمْ مِنْ حَيْثُ بَدَا صَلَاحُهُمْ

(٢٥٧ - مفضل بن مزيد گويد: در ايام (شورش ) عبدالله بن على (كه ترجمه اش بيايد) به امام صادقعليه‌السلام عرض كردم : در ميان اينها اختلاف افتاده ؟

فرمود: اين سخن را واگذار (و انتظار نابودى آنها را مكش ) كه تباهى كار اينها از همانجا كه روبرو شده (يا شروع شده ) پيش آيد.

شرح :

براى فهم اين حديث لازم است قبلا حديث ٢٥٤ را مطالعه كنيد، امام صادقعليه‌السلام در آن حديث فرمود: آنچه را شما دوست داريد (يعنى ظهور حكومت حقه و آمدن حضرت قائمعليه‌السلام را) نخواهيد ديد مگر وقتى كه بنوفلان (كه مقصود بنى عباس است ) اختلاف كنند)... تابه آخر.

مفضل راوى اين حديث كه معلوم مى شود آن حديث را شنيده بود به محض مشاهده اختلاف در ميان بنى عباس (بشرحى كه در ذيل خواهيم گفت ) به امامعليه‌السلام عرض مى كند: ميان آنها اختلاف پديد آمد (و چنانچه خبر داده ايد انقراض آنها شروع شده و ما انتظار حكومت حقه را را داشته باشيم )؟ حضرت در پاسخش مى خواهيد بفرمايد اين اختلاف منظور نيست ، و نابودى آنها از همانجا شروع شود كه صلاحشان پديد آمد.

در اينجا دو مطلب بايد در اين حديث توضيح داده شود:

١ - اينكه مقصود از عبدالله بن على كيست ؟

٢ - مقصود امامعليه‌السلام از جمله اخير حديث (انما يجى ء فساد امرهم من حيث بداصلاحهم ) چيست ؟

در قسمت اول مجلسىرحمه‌الله گويد: شايد مقصود از عبدالله بن على : عبدالله بن محمدبن على بن عبدالله بن عباس منصور دوانيقى باشد كه حضرت او را به جدش على منسوب فرموده و عبدالله بن على گفته است

و در موضوع دوم گويد: يعنى چنانچه ظهور دولت ايشان بدست مردى بود كه از سمت مشرق زمين آمد كه مقصود همان ابومسلم خراسانى است هم چنين انقراض دولت ايشان نيز بدست مردى خواهد بود كه از همان ناحيه بيايد كه مقصود هلاكوخان نوه چنگيز مى باشد (پايان كلام مجلسىرحمه‌الله .

ولى به نظر مترجم : مقصود از عبدالله بن على عموى منصور است كه در استقرار خلافت عباسيان و انقراض خلافت بنى اميه بسيار مؤ ثر بود و جنگهاى سختى با بنى اميه كرد (بشرحى كه ابن اثير در كامل و ديگر مورخين در كتابهاى خود نقل كرده اند) و ابوالعباس سفاح او را به حكومت شامات منصوب كرد، و پس از مرگ ابوالعباس زير بار بيعت منصور نرفت و علم مخالف با منصور برافراشت ، و خود را خليفه ابوالعباس دانست و مردم شام را به بيعت با خويش دعوت كرد و جمع زيادى هم با او بيعت كردند تا اينكه منصور دوانيقى ناچار شد در سال (١٣٧) ابومسلم خراسانى را به دفع او بفرستد، و ابو مسلم با لشکرى بسيار به دفع او آمد، و در نصيبين بهم برخوردند و ششماه تمام جنگ كردند تا بالاخره لشکر عبدالله بن على شكست خورد و خود او فرار كرده به بصره آمد و در خانه برادرش سليمان بن على (والى بصره ) مخفى شد تا پس از يكسال كه بالاخره با منصور بيعت كرد و خيال منصور از او راحت شد (بشرحى كه ابن اثير در حوادث سال ١٣٧ و ١٣٨ ذكر كرده است ).

و در موضوع دوم نيز بعيد نيست گرچه احتمالى كه مجلسىرحمه‌الله داده با توجه به برخى از روايات نظير آن ، قوى تر است مقصود حضرت اين باشد كه همانطور كه بنى عباس براى تصرف خلافت و انقراض ‍ بنى اميه از ستم بنى اميه نسبت به آل محمد و شيعيان اميرالمؤ منين استفاده كردند و ظلم و تعدى آنها را وسيله تبليغات خويش قرار دادند و مردم را بر عليه آنها تحريك كرده براى نابودى آنها آماده كردند، نابودى خود بنى عباس نيز از همين ناحيه شروع خواهد شد و كار ستم و تعدى آنها نسبت به اولاد فاطمه و شيعيان علىعليه‌السلام به جائى مى رسد كه مخالفين آنها از همين نقطه ضعف بر عليه آنها استفاده كرده و مقدمات انقراض آنان فراهم مى شود.

و ما هنگامى كه به تاريخ انقراض بنى عباس نگاه مى كنيم مى بينيم كه مهمترين وسيله نابودى آنها همان ظلم و ستم بى حدى بود كه نسبت به شيعيان روا داشتند، و همان تعديها بود كه زمينه را براى تسلط هلاكوخان به بغداد و كشتن مستعصم فراهم ساخت

مورخين مى نويسند: كه مير ابوبكر پسر مستعصم (آخرين خليفه عباسى كه بدست هلاكوخان كشته شد) در اثر عداوتى كه با شيعيان داشت طائفه اى از لشکريان را به حمله كرخ بغداد كه مسكن شيعيان علىعليه‌السلام بود فرستاد تا آنجا را غارت كردند و جماعت بسيارى از سادات بنى هاشم را اسير كردند و متجاوز از هزار دختر از علويات و غير ايشان را به اسارت بردند، و آنها را برهنه بر پشت اسبان سوار كردند و از ميان بازار عبور دادند،

و امثال اينگونه جناياتى كه در تاريخ بنى عباس بى سابقه بود، و همين امر سبب شد كه مؤ يد الدين علقى قمى وزير مستعصم (كه نامش ابوطالب محمد بن على بن محمد بود) و خود از شيعيان بود در صدد از بين بردن بنى عباس برآيد و روى همين جهت نامه پنهانى به هلاكوخان كه درصدد فتح بغداد بود ولى از قدرت خليفه عباسى واهمه داشت بنويسد و او را به فتح بغداد تطميع كند، و همين نامه موجب دلگرمى هلاكوخان گشت و تصميم به فتح بغداد و نابود ساختن خلفاى بنى عباس گرفت و با كمك مؤ يد الدين علمقى وزير به اينكار موفق گشت و در سال ٦٥٦ وارد بغداد شد و مستعصم را نيز كشت و بدين ترتيب به دوران خلافت ننگين بنى عباس خاتمه داد. )

حديث شماره : ٢٥٨

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِى نَصْرٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ بَدْرِ بْنِ الْخَلِيلِ الْأَزْدِيِّ قَالَ كُنْتُ جَالِساً عِنْدَ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام فَقَالَ آيَتَانِ تَكُونَانِ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِعليه‌السلام لَمْ تَكُونَا مُنْذُ هَبَطَ آدَمُ إِلَى الْأَرْضِ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِى النِّصْفِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ الْقَمَرُ فِى آخِرِهِ فَقَالَ رَجُلٌ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِى آخِرِ الشَّهْرِ وَ الْقَمَرُ فِى النِّصْفِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام إِنِّى أَعْلَمُ مَا تَقُولُ وَ لَكِنَّهُمَا آيَتَانِ لَمْ تَكُونَا مُنْذُ هَبَطَ آدَمُ ع

(٢٥٨ - بدر بن خليل ازدى گويد: در محضر امام باقرعليه‌السلام نشسته بودم حضرت فرمود: پيش از قيام حضرت قائمعليه‌السلام دو نشانه پديد آيد كه از روز هبوط آدم چنين چيزى پديد نيامده يكى آنكه خورشيد در نيمه ماه رمضان بگيرد، و ديگر آنكه ماه در آخر رمضان بگيرد، مردى گفت : اى فرزند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم (معمولا) خورشيد در آخر ماه مى گيرد و ماه در نيمه آن ؟ امام باقرعليه‌السلام فرمود: آنچه را تو مى گوئى من ميدانم ، ولى اين دو نشانه اى است كه از روز هبوط آدم پيش نيامده است )

حديث شماره : ٢٥٩

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِى الْمِقْدَامِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَقُولُ خَرَجْتُ أَنَا وَ أَبِى حَتَّى إِذَا كُنَّا بَيْنَ الْقَبْرِ وَ الْمِنْبَرِ إِذَا هُوَ بِأُنَاسٍ مِنَ الشِّيعَةِ فَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ ثُمَّ قَالَ إِنِّى وَ اللَّهِ لَأُحِبُّ رِيَاحَكُمْ وَ أَرْوَاحَكُمْ فَأَعِينُونِى عَلَى ذَلِكَ بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ اعْلَمُوا أَنَّ وَلَايَتَنَا لَا تُنَالُ إِلَّا بِالْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ مَنِ ائْتَمَّ مِنْكُمْ بِعَبْدٍ فَلْيَعْمَلْ بِعَمَلِهِ أَنْتُمْ شِيعَةُ اللَّهِ وَ أَنْتُمْ أَنْصَارُ اللَّهِ وَ أَنْتُمُ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ وَ السَّابِقُونَ الْآخِرُونَ وَ السَّابِقُونَ فِى الدُّنْيَا وَ السَّابِقُونَ فِى الْآخِرَةِ إِلَى الْجَنَّةِ قَدْ ضَمِنَّا لَكُمُ الْجَنَّةَ بِضَمَانِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ضَمَانِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ اللَّهِ مَا عَلَى دَرَجَةِ الْجَنَّةِ أَكْثَرُ أَرْوَاحاً مِنْكُمْ فَتَنَافَسُوا فِى فَضَائِلِ الدَّرَجَاتِ أَنْتُمُ الطَّيِّبُونَ وَ نِسَاؤُكُمُ الطَّيِّبَاتُ كُلُّ مُؤْمِنَةٍ حَوْرَاءُ عَيْنَاءُ وَ كُلُّ مُؤْمِنٍ صِدِّيقٌ وَ لَقَدْ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام لِقَنْبَرٍ يَا قَنْبَرُ أَبْشِرْ وَ بَشِّرْ وَ اسْتَبْشِرْ فَوَ اللَّهِ لَقَدْ مَاتَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ هُوَ عَلَى أُمَّتِهِ سَاخِطٌ إِلَّا الشِّيعَةَ أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ عِزّاً وَ عِزُّ الْإِسْلَامِ الشِّيعَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ دِعَامَةً وَ دِعَامَةُ الْإِسْلَامِ الشِّيعَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ ذِرْوَةً وَ ذِرْوَةُ الْإِسْلَامِ الشِّيعَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ شَرَفاً وَ شَرَفُ الْإِسْلَامِ الشِّيعَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ سَيِّداً وَ سَيِّدُ الْمَجَالِسِ مَجَالِسُ الشِّيعَةِ أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ إِمَاماً وَ إِمَامُ الْأَرْضِ أَرْضٌ تَسْكُنُهَا الشِّيعَةُ وَ اللَّهِ لَوْ لَا مَا فِى الْأَرْضِ مِنْكُمْ مَا رَأَيْتَ بِعَيْنٍ عُشْباً أَبَداً وَ اللَّهِ لَوْ لَا مَا فِى الْأَرْضِ مِنْكُمْ مَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَى أَهْلِ خِلَافِكُمْ وَ لَا أَصَابُوا الطَّيِّبَاتِ مَا لَهُمْ فِى الدُّنْيَا وَ لَا لَهُمْ فِى الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ كُلُّ نَاصِبٍ وَ إِنْ تَعَبَّدَ وَ اجْتَهَدَ مَنْسُوبٌ إِلَى هَذِهِ الْآيَةِعليه‌السلام امِلَةٌ ناصِبَةٌ تَصْلى ن اراً حامِيَةً فَكُلُّ نَاصِبٍ مُجْتَهِدٍ فَعَمَلُهُ هَبَاءٌ شِيعَتُنَا يَنْطِقُونَ بِنُورِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ يُخَالِفُهُمْ يَنْطِقُونَ بِتَفَلُّتٍ وَ اللَّهِ مَا مِنْ عَبْدٍ مِنْ شِيعَتِنَا يَنَامُ إِلَّا أَصْعَدَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ رُوحَهُ إِلَى السَّمَاءِ فَيُبَارِكُ عَلَيْهَا فَإِنْ كَانَ قَدْ أَتَى عَلَيْهَا أَجَلُهَا جَعَلَهَا فِى كُنُوزِ رَحْمَتِهِ وَ فِى رِيَاضِ جَنَّةٍ وَ فِى ظِلِّ عَرْشِهِ وَ إِنْ كَانَ أَجَلُهَا مُتَأَخِّراً بَعَثَ بِهَا مَعَ أَمَنَتِهِ مِنَ الْمَلَائِكَةِ لِيَرُدُّوهَا إِلَى الْجَسَدِ الَّذِى خَرَجَتْ مِنْهُ لِتَسْكُنَ فِيهِ وَ اللَّهِ إِنَّ حَاجَّكُمْ وَ عُمَّارَكُمْ لَخَاصَّةُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِنَّ فُقَرَاءَكُمْ لَأَهْلُ الْغِنَى وَ إِنَّ أَغْنِيَاءَكُمْ لَأَهْلُ الْقَنَاعَةِ وَ إِنَّكُمْ كُلَّكُمْ لَأَهْلُ دَعْوَتِهِ وَ أَهْلُ إِجَابَتِهِ

(٢٥٩ - عمروبن ابى المقدام مى گويد: شنيدم از امام صادقعليه‌السلام كه مى فرمود: من و پدرم از خانه بيرون رفتيم تا (در مسجد مدينه ) به ميان قبر و منبر رسيديم در آنجا به گروهى از شيعه برخورديم پدرم به آنها سلام كرد سپس فرمود: به خدا سوگند من بوى شما و جانهاى شما را دوست دارم ، پس شما كمكم كنيد بر اين دوستى به پارسائى و كوشش ، و بدانيد كه به ولايت (و دوستى ) ما نتوان رسيد جز به پارسائى و كوشش ، و هر كس از شما كه (بنده اى از بندگان خدا) را امام و پيشواى خود قرار دهد بايد بر طبق رفتار و كردار او عمل كند، شمائيد پيروان خدا، و شمائيد ياران خدا، و شمائيد پيشى گرفتگان اولين و پيشى گرفتگان آخرين و پيشى گرفتگان در دنيا و پيشى گرفتگان در آخرت به سوى بهشت ، و ما از روى ضمانتى كه خدا كرده و ضمانت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم براى شما ضمانت بهشت را كرده ايم ، به خدا كه در درجات بهشت كسى بيشتر از شماها نباشد، پس براى درك فضائل درجات بهشت با يكديگر رقابت كنيد، شمائيد پاكان و زنانتان نيز زنانى پاك هستند، هر زن با ايمانى حوريه اى است خوش چشم ، و هر مرد با ايمانى يك صديقى است ، اميرمؤ منان به قنبر (غلامش ) فرمود:اى قنبر مژده گير، و مژده ده ، و خوشحال باش كه به خدا سوگند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم از اين جهان رفت و جز بر شيعه بر ساير امت خود خشمگين بود.

بدانكه براى هر چيزى عزت و شوكتى است و عزت اسلام شيعيان هستند.

آگاه باش كه هر چيز را ستونى است و ستون اسلام شيعيان هستند.

آگاه باش كه براى هر چيز سرى است و سر اسلام شيعيانند.

آگاه باش كه براى هر چيزى شرافتى است و شرافت اسلام شيعه است

آگاه باش كه هر چيزى را آقائى است و آقاى مجالس و انجمنها مجالس ‍ شيعه است

آگاه باش كه هر چيزى را امام و رهبرى است و امام زمين آن سرزمينى است كه شيعه در آن سكونت دارد، به خدا اگر شما در زمين نباشيد گياهى در زمين نرويد. به خدا سوگند اگر شما در روى زمين نباشيد خدا نعمتى به مخالفين شما ندهد، و به خوشيها دست نيابند و نه در دنيا و نه در آخرت بهره اى ندارند، هر شخص ناصبى (و دشمن خاندان رسول خدا) به هر اندازه هم كه عبادت و كوشش كند مشمول اين آيه است (كارگرى ناصبى است كه در آتشى سوزان در آيد) (سوره غاشيه آيه ٣ و ٤) پس هر شخص ناصبى كوشائى عملش بر باد است ، شيعيان ما هستند كه به نور خداى عزوجل گويا هستند، و مخالفان آنهايند كه پراكنده و بى ماخذ سخن گويند، به خدا سوگند هيچ بنده اى از شيعيان ما نيست كه بخوابد جز آنكه خداى عزوجل روحش را به آسمان بالا برد و بدان بركت دهد پس اگر عمرش بسر آمده باشد آن را در گنجينه هاى رحمت خويش و گلستانهاى بهشتش و در سايه عرشش جاى دهد و اگر عمرش بسر نيامده باشد به همراه فرشتگان امين خود باز فرستد تا آن را به پيكرى كه از آن بيرون آمده باز گردانند كه در آن جايگير شود.

بخدا سوگند كه حاجيان شما و عمره گزارانتان خاصان درگاه خداى عزوجل هستند، و به راستى كه بينوايان شما توانگرند، و توانگرانتان قناعت پيشه گانند، و به راستى كه همه شماها اهل دعوت خدا و اهل اجابت (و پذيرش ) او هستيد.

حديث شماره : ٢٦٠

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِى الْمِقْدَامِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام مِثْلَهُ وَ زَادَ فِيهِ أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ جَوْهَراً وَ جَوْهَرُ وُلْدِ آدَمَ مُحَمَّدٌ ص وَ نَحْنُ وَ شِيعَتُنَا بَعْدَنَا حَبَّذَا شِيعَتُنَا مَا أَقْرَبَهُمْ مِنْ عَرْشِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَحْسَنَ صُنْعَ اللَّهِ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ اللَّهِ لَوْ لَا أَنْ يَتَعَاظَمَ النَّاسُ ذَلِكَ أَوْ يَدْخُلَهُمْ زَهْوٌ لَسَلَّمَتْ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ قُبُلًا وَ اللَّهِ مَا مِنْ عَبْدٍ مِنْ شِيعَتِنَا يَتْلُو الْقُرْآنَ فِى صَلَاتِهِ قَائِماً إِلَّا وَ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ مِائَةُ حَسَنَةٍ وَ لَا قَرَأَ فِى صَلَوَاتِهِ جَالِساً إِلَّا وَ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ خَمْسُونَ حَسَنَةً وَ لَا فِى غَيْرِ صَلَاةٍ إِلَّا وَ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَ إِنَّ لِلصَّامِتِ مِنْ شِيعَتِنَا لَأَجْرُ مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ مِمَّنْ خَالَفَهُ أَنْتُمْ وَ اللَّهِ عَلَى فُرُشِكُمْ نِيَامٌ لَكُمْ أَجْرُ الْمُجَاهِدِينَ وَ أَنْتُمْ وَ اللَّهِ فِى صَلَاتِكُمْ لَكُمْ أَجْرُ الصَّافِّينَ فِى سَبِيلِهِ أَنْتُمْ وَ اللَّهِ الَّذِينَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ نَزَعْنا ما فِى صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْواناً عَلى سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ إِنَّمَا شِيعَتُنَا أَصْحَابُ الْأَرْبَعَةِ الْأَعْيُنِ عَيْنَانِ فِى الرَّأْسِ وَ عَيْنَانِ فِى الْقَلْبِ أَلَا وَ الْخَلَائِقُ كُلُّهُمْ كَذَلِكَ إِلَّا أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَتَحَ أَبْصَارَكُمْ وَ أَعْمَى أَبْصَارَهُمْ

(٢٦٠ - و نيز عمرو بن ابى المقدام در حديث ديگرى مانند حديث فوق را از امام صادقعليه‌السلام روايت كرده ودر آن افزوده :

آگاه باشيد كه به راستى هر چيزى را گوهرى است و گوهر فرزندان آدم محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم است و پس از آن حضرت ما و شيعيانمان هستيم ، خوشا بر شيعيان ما كه چه نزديكند به عرش خداى عزوجل ، و چه نيكو است رفتار خداى عزوجل نسبت بدانان در روز قيامت

به خدا سوگند اگر بر مردم بزرگ و گران نمى آمد و خود شيعيان را خود بينى فرا نمى گرفت فرشتگان رو در رو به آنها سلام مى كردند. به خدا سوگند هيچ بنده اى از شيعيان ما نيست كه قرآن را ايستاده در حال نماز بخواند جز آنكه در برابر هر حرفى از آن صد حسنه به او دهند، و اگر نشسته در نماز قرآن بخواند به هر حرفى پنجاه حسنه به او دهند، و شخص خموش از شيعيان ما ثواب قرآن خوان مخالفين را دارد، شما به خدا سوگند در بسترهاى خود خفته ايد و مزد مجاهدان (در راه خدا) را داريد، و شماها در نماز هستيد و ثواب صف بستگان در راه خدا را داريد، شمائيد به خدا قسم آن كسانيكه خداى عزوجل درباره شان فرموده : (كينه اى كه در سينه شان بوده كنده ايم و برادرانه بر تختها روبروى هم هستند) (سوره حجر آيه ٤٧).

به راستى كه شيعيان ما چهار چشم دارند، دو چشم در سر، و دو چشم در دل ، آگاه باشيد كه همه اينطورند ولى خداى عزوجل چشمهاى شما را بينا كرده و چشمهاى آنان را كور كرده است )

حديث شماره : ٢٦١

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ يُونُسَ عَنْ عَنْبَسَةَ بْنِ مُصْعَبٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَقُولُ أَشْكُو إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَحْدَتِى وَ تَقَلْقُلِى بَيْنَ أَهْلِ الْمَدِينَةِ حَتَّى تَقْدَمُوا وَ أَرَاكُمْ وَ آنَسَ بِكُمْ فَلَيْتَ هَذِهِ الطَّاغِيَةَ أَذِنَ لِى فَأَتَّخِذَ قَصْراً فِى الطَّائِفِ فَسَكَنْتُهُ وَ أَسْكَنْتُكُمْ مَعِيَ وَ أَضْمَنَ لَهُ أَنْ لَا يَجِي ءَ مِنْ نَاحِيَتِنَا مَكْرُوهٌ أَبَداً

(٢٦١ - عنبسة بن مصعب گويد: شنيدم از امام صادقعليه‌السلام كه مى فرمودند: من از تنهائى و پريشانى خود درميان مردم مدينه به درگاه خداى عزوجل شكايت خويش مى برم تا وقتى شماها به مدينه بيائيد و من شما را ببينم و با شما مانوس شوم ، اى كاش اين حكومت ياغى و سركش به من اجازه مى داد تا خانه اى در طائف مى گرفتم و در آنجا سكونت مى كردم و شماها را نيز با خودم در آنجا جاى مى دادم ، و در پيش او تعهد مى كردم كه از ناحيه ما هيچگاه بدى به او نرسد (و زيانى نبيند). )

حديث شماره : ٢٦٢

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِيدِ عَنْ يُونُسَ بْنِ يَعْقُوبَ قَالَ أَنْشَدَ الْكُمَيْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام شِعْراً فَقَالَ أَخْلَصَ اللَّهُ لِى هَوَايَ فَمَا أُغْرِقُ نَزْعاً وَ لَا تَطِيشُ سِهَامِى فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام لَا تَقُلْ هَكَذَا فَمَا أُغْرِقُ نَزْعاً وَ لَكِنْ قُلْ فَقَدْ أُغْرِقَ نَزْعاً وَ لَا تَطِيشُ سِهَامِى

(٢٦٢ - يونس بن يعقوب گويد: كميت (شاعر) اين شعر را براى امام صادقعليه‌السلام سروده و گفت :

اخلص الله لى هواى فما

اغرق نزعا و لا تطيش سهامى

(يعنى خداوند عشق مرا براى شما پاك گرداند كه زه كمان را نكشيده تيرم به خطا نرود).

امامعليه‌السلام به او فرمود: اينطور نگو كه (زه كمان را نكشيده ...) بلكه بگو: (زه را به خوبى كشيده تيرم بخطا نرود).

شرح :

مجلسىرحمه‌الله در شرح اين حديث چند معنى ذكر كرده كه از آنجمله است اينكه : چون مداحان مدح كسى را گويند معمولا از حق به دور شده و راه مبالغه و دروغ را پيش گيرند، و مقصود امامعليه‌السلام اين است كه درباره ما مطلب اينطور نيست بلكه به هر اندازه هم كه مبالغه شود از حق و راستى به دور نرفته اى و مطابق واقع است (پايان كلام مجلسىرحمه‌الله .

و روى احتمال مجلسىرحمه‌الله شايد منظور امام اين باشد كه بخواهد او را از مبالغه گوئى و دروغ جلوگيرى كند و به او بفرمايد در اشعار خود از طريقه صدق و راستى منحرف مشو و نگو: زه نكشيده تيرم به هدف خورد بلكه بگو زه را به خوبى كشيده و تيرم نيز به خطا نرود، يعنى در راه محبت و عشق به شما راه درستى را پيموده و با سعادت و كاميابى هم قرين خواهم بود.

و فيضرحمه‌الله نيز احتمالى در معناى اين حديث داده است كه نقل آن خالى از فائده نيست او گويد:

شايد مراد كميت اين باشد كه بخواهد سپاسگزارى خداى تعالى را بجا آورد بر اينكه بدون سعى و كوشش خداوند حالش را بر وفق مرادش كرده و اين مطلب را بر سبيل استعارة و تمثيل ذكر كرده باشد، و معناى شعر چنين است كه : خداى عزوجل خواسته مرا برايم به خوبى و پاكى انجام داده بى آنكه من تلاش و كوششى كنم ، و چنان است كه من كوششى كمان به سوى هدف نمى كنم و با اين وصف تيرم به هدف مى خورد، و كارها بر وفق مراد انجام مى گيرد

حضرت صادقعليه‌السلام او را از اين دعا نهى فرموده و مى خواهد به او بفهماند كه هر كس دلش مى خواهد كه كارها بر وفق مراد او انجام گردد و در اين باره تلاش و كوشش هم مى كند و خداى تعالى نيز هميشه بدون اسباب و علل طبيعى كارى را انجام نمى دهد، پس بهتر آنست كه توفيق خداى سبحان را بر تلاش و كوشش و اجابت خداى تعالى را بر طبق خواسته و ميلت سبب كامروائى و نيل به مقصود و به هدف خوردن تير قرار دهى و اين منت را از خداى سبحان بپذيرى كه تلاش و كوششت را بى ثمر نگذارده و گناهت را آمرزيده )