شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

پی نوشت ها

1. بقره (2) آیه 185.

2. دخان (44) آیه 3.

3. قدر (97) آیه 1.

4. وسائل الشیعه، ج 7، ص 330.

5. همان.

6. همان، ص 357. لاتدع صوم یوم سبعة و عشرین من رجب، فإنّه الیوم الذى أنزل فیه النبوّة على محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله و ثوابه مثل ستّین شهراً لكم.

7. ر. ك: وسائل الشیعه، ج 7، ابواب 15 و 19 از ابواب صوم مندوب و ج 5، باب استحباب صلوة لیلة المبعث و یوم المبعث.

8. دخان (44) آیه 1 - 3.

9. الاتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 131-129.

10. هود (11) آیه 1.

11. آیه 1 - 4.

12. ر. ك: المیزان، ج 2، ص 18-16؛ و نیز زنجانى، تاریخ القرآن.

13. طه (20) آیه 114.

14. قیامت (75) آیه 16 و 17.

15. المیزان، ج 2، ص 18.

16. اسراء (17) آیه 106.

17. فرقان (25) آیه 32.

18. همان.

19. یس (36) آیه 76.

20. انعام (6) آیه 34.

21. اسراء (17) آیه 106.

22. براى توضیح بیشتر، بخش «تحریف ناپذیرى» قرآن را مطالعه كنید.

23. ر. ك: مناهل العرفان، ج 1، ص 391-338؛ دكتر رامیار، تاریخ قرآن، ص 549.

24. مقاییس اللغة.

25. مفردات.

26. مریم (19) آیه 10

27. اعراف (7) آیه 73.

28. بقره (2) آیه 145.

29. همان، آیه 106.

30. اعراف (7) آیه 133.

31. یوسف (12) آیه 7.

32. المیزان، ج 1، ص 250.

33. فصّلت (41) آیه 3.

34. رعد (13) آیه 1.

35. یونس (10) آیه 1.

36. انفال (8) آیه 2.

37. نور (24) آیه 1.

38. مفردات؛ الاتقان، ج 1، ص 165.

39. ر. ك: كتب تفسیر از جمله المیزان در اوایل تفسیر سوره ها.

40. الاتقان، ج 1، ص 199، نوع 18.

41. ر. ك: همان، ص 200، نوع 18؛ التمهید، ج 1، ص 251؛ مناهل العرفان، ج 1، ص 352؛ موجز علوم القرآن، ص 180.

42. الاتقان، ج 1، ص 180، نوع 17.

43. همان، ص 21، نوع 19؛ موجز علوم القرآن، ص 181.

44. الاتقان، ج 1، ص 211.

45. ر. ك: المعجم الاحصائى، ج 1، ص 25 به بعد.

46. فراوانى تجمّعى ( Cumulative Frequency ) كه به آن فراوانى جمعى، انباشته، بسامد تراكمى و... نیز گفته مى شود، عبارت است از: مجموع فراوانى هاى مطلق، كه در این مورد، حاصل جمع آیات نازله دوران بعثت است.

47. در این جدول فقط به مآخذى تكیه شده است كه تعداد كلمات قرآن را سوره به سوره ذكر كرده اند و متعرض سایر مآخذى كه امكان مقایسه تعداد كلمات سوره به سوره را نمى دهند نشده ایم.

48. در اصطلاح آمارى، اختلاف بین بزرگ ترین و كوچك ترین اندازه متغیر را، دامنه گستردگى یا میدان تغییرات مى نامند و آن را با حرف R (حرف اول واژه Range به معناى دامنه تغییرات) نشان مى دهند.

49. براى نمونه در كتاب سیر تحوّل قرآن (ج 1، ص 18) در پاره اى موارد، حروف لا، لم، هل، جزء كلمه متّصل به آن و روى هم به عنوان یك واحد آمارى شمارش شده است؛ در صورتى كه در آمار ما هریك از این حروف به عنوان كلمه اى مستقل به حساب آمده است.

50. ر. ك: فرهنگ آمارى كلمات قرآن كریم، ج 1، ص 34-28.

51. التمهید، ج 1، ص 124؛ المیزان، ج 20، ص 378.

52. ر. ك: صحیح بخارى، ج 1، باب كیف كان بدءالوحى؛ الاتقان، ج 1، ص 76؛ مناهل العرفان، ج 1، ص 93.

53. كشاف، ج 4، ص 270.

54. دكتر رامیار، تاریخ قرآن، ص 592.

55. مناهل العرفان، ج 1، ص 100-97.

56. بقره (2) آیه 281.

57. همان، آیه 278.

58. همان، آیه 282.

59. الاتقان، ج 1، ص 87.

60. مائده (5) آیه 3.

61. ر. ك: التمهید، ج 1، ص 128 و129.

62. المیزان، ج 20، ص 378.

63. ر. ك: مناهل العرفان، ج 1، ص 100؛ التمهید، ج 1، ص 129؛ مجمع البیان، ج 10، ص 844؛ المیزان، ج 20، ص 378.

64. الاتقان، ج 1، ص 26.

65. نساء (4) آیه 65.

66. تغابن (64) آیه 7.

67. موجز علوم القرآن، ص 143.

68. الاتقان، ج 1، ص 52 و 53.

69. موجز علوم القرآن، ص 144.

70. الاتقان، ج 1، ص 52-43.

71. التمهید فى علوم القرآن، ج 1، ص 203-137.

72. فرهنگ آمارى كلمات قرآن كریم، ج 1، ص 36 و 37.

73. ر. ك: الاتقان، ج 1، نوع 16.