فصل هشتم : در بيان نهى اذيت مؤمن و جستجوى لغزشهايش

الفصل الثامن فى أذى المؤمن و تتبع عثراته

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ أَيْنَ الصُّدُودُ لِأَوْلِيَائِى فَيَقُومُ قَوْمٌ لَيْسَ عَلَى وُجُوهِهِمْ لَحْمٌ فَيَقُولُ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ آذَوُا الْمُؤْمِنِينَ وَ نَصَبُوا لَهُمْ وَ عَادُوهُمْ وَ عَنَّفُوهُمْ فِى دِينِهِمْ ثُمَّ يُؤْمَرُ بِهِمْ إِلَى جَهَنَّمَ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: چون روز قيامت شود منادى ندا كند: كجايند آنان كه راه دوستانم را مى بستند؟ در اين هنگام گروهى كه صورت آنان گوشت ندارد برخيزند، گفته شود:

اينهايند كسانى كه مؤمنين را آزردند، و كينه آنان را به دل گرفتند، و با آنان دشمنى كردند، و آنها را با درشتى در دينشان سرزنش كردند، سپس فرمان داده مى شود كه آنان را به دوزخ برند.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله لَا تَطْلُبُوا عَثَرَاتِ الْمُؤْمِنِينَ فَإِنَّ مَنْ تَتَبَّعَ عَثَرَاتِ أَخِيهِ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَثْرَتَهُ وَ مَنْ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَثْرَتَهُ فَضَحَهُ وَ لَوْ فِى جَوْفِ بَيْتِهِ

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل مى كند كه فرمود: لغزشهاى مؤمنين را جستجو نكنيد، زيرا هر كس لغزشهاى برادرش ‍ را جستجو كند، خداوند لغزشهايش را دنبال كند، و هر كه را خداوند لغزشهايش را دنبال كند رسوايش سازد، گرچه در درون خانه اش ‍ باشد.

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام مَنْ سَتَرَ عَلَى أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ عَوْرَةً سَتَرَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هر كس عيب برادر مؤمني را بپوشاند خداوند در روز قيامت عيبش را بپوشند.

وَ قَالَ مَنْ عَيَّرَ مُؤْمِناً بِذَنْبٍ لَمْ يَمُتْ حَتَّى يَرْكَبَهُ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هر كه مؤمنى را به گناهى سرزنش كند؛ نميرد تا آن را مرتكب شود.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَيْلٌ لِمَنْ أَهَانَ وَلِيّاً مَنْ أَهَانَ وَلِيّاً فَقَدْ حَارَبَنِى وَ يَظُنُّ مَنْ حَارَبَنِى أَنْ يَسْبِقَنِى أَوْ يُعْجِزَنِي وَ أَنَا الثَّائِرُ لِأَوْلِيَائِى فِى الدُّنْيَا وَ الاْخِرَةِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: خداوند متعال مى فرمايد: واى بر كسى كه دوست مؤمنى را اهانت كند، هر كس به مؤمنى اهانت كند با من جنگ نموده است ، و گمان مى كند كسى كه با من بجنگد از من پيشى مى گيرد يا مرا ناتوان مى سازد! در حالى كه من انتقام گيرنده براى اوليائم مى باشم

فصل نهم : بيان ديندارى

الفصل التاسع فى الدين

مِنْ كِتَابِ الْمَحَاسِنِ وَ هُوَ كِتَابُ التَّبْصِرَةِ عَنْ عَلِيٍّعليه‌السلام قَالَ بَعَثَنِى رَسُولُ اللَّهِ إِلَى الْيَمَنِ فَقَالَ يَا عَلِيُّ لَا تُقَاتِلْ أَحَداً حَتَّى تَدْعُوَهُ إِلَى اللَّهِ لَأَنْ يَهْدِيَ اللَّهُ عَلَى يَدَيْكَ رَجُلًا خَيْرٌ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ أَوْ غَرَبَتْ

علىعليه‌السلام فرمود: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله مرا به سوى يمن فرستادند و فرمود: اى على ! با هيچ كس جنگ نكن و مردم را بسوى خدا بخوان ، زيرا اگر خداوند مردى را بوسيله تو هدايت كند بهتر از هر چيزى است كه خورشيد به آن تابيده باشد يا غروب كرده باشد.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ الْعَبْدَ لَيَتَكَلَّمُ بِالْكَلِمَةِ فَيَكْتُبُ اللَّهُ بِهَا إِيمَاناً فِى قَلْبِ آخَرَ فَيَغْفِرُ لَهُمْ جَمِيعاً

امام صادقعليه‌السلام فرمود: چه بسا بنده اى كلمه اى بگويد و خداوند به واسطه آن كلمه ايمان را در قلب بنده ديگر قرار دهد، خداوند همه آنها را بيامرزد.

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ فِى قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَوَقاهُ اللّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا قَالَ أَمَا لَقَدْ بَسَطُوا عَلَيْهِ وَ قَتَلُوهُ وَ لَكِنْ أَ تَدْرُونَ مَا وَقَاهُ وَقَاهُ أَنْ يَفْتِنُوهُ فِى دِينِهِ

امام صادقعليه‌السلام در مورد قول خداوند تبارك و تعالى : (خدا او را از بديهاى آنچه نيرنگ زدند نگهداشت) فرمود: آنها بر او (مؤمن آل فرعون) چيره شدند و او را كشتند، ولى مى دانيد خداوند او را از چه چيز نگاه داشت ؟ او را از فتنه در دينش حفظ كرد.

عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ سَلَامَةُ الدِّينِ وَ صِحَّةُ الْبَدَنِ خَيْرٌ مِنَ الْمَالِ وَ الْمَالُ زِينَةٌ مِنْ زِينَةِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: سلامتى دين و صحّت بدن بهتر از مال است ، و مال زينتى از زينتهاى خوب دنياست

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام ذُكِرَ لَهُ قَوْلُ رَاهِبٍ أَنَّهُ قَالَ فِى لِبَاسِ الشَّعْرِ هُوَ أَشْبَهُ بِلِبَاسِ أَهْلِ الْمُصِيبَةِ فَقَالَ وَ أَيُّ مُصِيبَةٍ أَعْظَمُ مِنْ مَصَائِبِ الدِّينِ

از امام صادقعليه‌السلام نقل شده كه : گفته راهبى بر ايشان نقل گرديد كه در مورد لباس مؤمنين گفته بود: آن لباس به لباس مصيبت ديدگان شبيه تر است ، امامعليه‌السلام فرمود: و چه مصيبتى بزرگتر از مصيبتهاى دين !

عَنْ عُمَرَ بْنِ مُفَضَّلٍ قَالَ قَالَ لِى أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام تُطِيلَ الْغَيْبَةَ عَنْ أَهْلِكَ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ أَيْنَ قُلْتُ الْأَهْوَازَ وَ فَارِسَ قَالَ فِيمَ قُلْتُ فِى طَلَبِ الدُّنْيَا وَ التِّجَارَةِ وَ الرِّزْقِ قَالَ فَانْظُرْ إِذَا طَلَبْتَ مِنْهَا شَيْئاً فَنَرْوِى عَنْكَ فَاذْكُرِ الَّذِى اخْتَصَّكَ بِهِ مِنْ دِينِهِ وَ مَنْ بِهِ عَلَيْكَ مِمَّا صَرَفَهُ عَنْ غَيْرِكَ فَإِنَّ ذَلِكَ أَحْرَى أَنْ تَسْخُوَ نَفْسَكَ مِمَّا فَاتَكَ مِنَ الدُّنْيَا

امام صادقعليه‌السلام فرمود: دوريت از خانواده ات به طول مى انجاميد؟ گفتم : بلى ، فرمود: كجا مى روى ؟ گفتم : اهواز و فارس ، فرمود: براى چه ؟ گفتم براى بدست آوردن دنيا و تجارت و روزى ، (فرمود: پس در نظر داشته باش هر گاه چيزى از مال دنيا را طلب نمودى ولى به تو نرسيد، بياد آور آن كس را كه دين (ولايت ما) خود را مخصوص تو گردانيد، و به آن بر تو منّت نهاد، و از غير تو دريغ داشت پس سزاوارتر اين است كه نفست به خاطر اين خوبيها آرامش يابد، و براى امور دنيا كه از دستت رفته آرامشش را سلب نكنى

عَنْ عَلِيٍّعليه‌السلام قَالَ ثَلَاثٌ بِهِنَّ يَكْمُلُ الْمُسْلِمُ التَّفَقُّهُ فِى الدِّينِ وَ التَّقْدِيرُ فِى الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّوَائِبِ

علىعليه‌السلام فرمود: مسلمان به سه چيز كامل مى گردد: بينش در دين ، توانايى در زندگى ، شكيبائى بر سختيها.

عَنِ الصَّادِقِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مُجَالَسَةُ أَهْلِ الدِّينِ شَرَفُ الدُّنْيَا وَ الاْخِرَةِ

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل مى كند كه فرمود: همنشينى با اهل دين شرافت دنيا و آخرت است

عَنْ عَلِيٍّعليه‌السلام قَالَ خِيَارُكُمُ الَّذِينَ إِذَا نُظِرَ إِلَيْهِمْ ذُكِرَ اللَّهُ بِهِمْ

علىعليه‌السلام مى فرمايد: بهترين شما كسانى هستند كه چون به آنها بنگرند بياد خدا افتند.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ الشَّيْطَانَ وَكَّلَ بِاخْتِلَاسِ الْحَدِيثِ فَيُنْسِيهِ مِنْ أَعْوَانِهِ يُقَالُ لَهُ خِلَاسٌ فَإِذَا أَرَادَ أَحَدُكُمْ أَنْ يُحَدِّثَ بِالْحَدِيثِ فَنَسِيَهُ فَلْيَدْعُ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ لْيُصَلِّ عَلَى النَّبِيِّ وَ لْيَلْعَنِ الْخِلَاسَ فَإِنَّهُ سَيَأْتِيهِ الْحَدِيثُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ إِنْ لَمْ يَذْكُرْهُ كَانَ ذِكْرُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ الصَّلَاةُ عَلَى النَّبِيِّ عِوَضاً مِنَ الْحَدِيثِ

امام صادقعليه‌السلام مى فرمايد: شيطان موكل شده به ربودن حديث ، آن را از ذهن يارانش مى برد، به او (خلّاس) رباينده حديث گفته مى شود، اينك هر گاه يكى از شماها مى خواهد حديثى را براى ديگرى نقل كند ولى آن را فراموش كرده ، خداوند تبارك و تعالى را بخواند و بر پيامبر درود بفرستد، و خلّاس را لعن نمايد تا ان شاء اللّه آن حديث بيادش آيد، و اگر يادش نيامد آن ذكر خداوند تعالى و درود بر نبىصلى‌الله‌عليه‌وآله به جاى آن حديث محسوب مى گردد.

باب سوم در كارهاى نيك و خصلتهاى شريف و مانند آنها ودر آن بيست و شش فصل است

الباب الثالث فى محاسن الا فعال و شرف الخصال و ما يشبههما ستة و عشرون فصلا

فصل اول : در توبه

الفصل الاول فى التوبة

مِنْ كِتَابِ الْمَحَاسِنِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام فِى قَوْلِهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَإِنَّهُ كانَ لِلْأَوّابِينَ غَفُوراً قَالَ هُمُ التَّوَّابُونَ الْمُتَعَبِّدُونَ

امام صادقعليه‌السلام در مورد قول خداوند متعال (او بازگشت كنندگان را مى بخشد) مى فرمايد: آنان بسيار توبه كنندگان و عبادت كنندگانند.

قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام مَنْ تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ أَمَرَ جَوَارِحَهُ أَنْ تَسْتُرَ عَلَيْهِ وَ بِقَاعَ الْأَرْضِ أَنْ تَكْتُمَ عَلَيْهِ وَ أُنْسِيَتِ الْحَفَظَةُ مَا كَانَتْ تَكْتُبُهُ عَلَيْهِ

امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: هر كس توبه كند خداوند تعالى توبه وى بپذيرد، و اعضاء پيكرش را مأ مور كند كه گناهانش را بپوشانند، و سرزمينهايى را كه در آن گناه كرده مأ مور گرداند كه آن را كتمان كنند، و از ياد فرشتگان مراقبش آنچه از او نوشته اند مى برد.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله إِنَّ اللَّهَ جَلَّ وَ عَلَا يَفْرَحُ بِتَوْبَةِ عَبْدِهِ إِذَا تَابَ كَمَا يَفْرَحُ أَحَدُكُمْ بِضَالَّتِهِ إِذَا وَجَدَهَا

امام صادقعليه‌السلام از قول رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل فرمود: خداوند جلّ و علا از توبه بنده اش چون توبه نمايد شاد شود، چنانچه يكى از شما به پيدا شدن گمشده خود شاد گردد.

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَعْطَى التَّائِبِينَ ثَلَاثَ خِصَالٍ لَوْ أَعْطَى خَصْلَةً مِنْهَا جَمِيعَ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ لَنَجَوْا بِهَا قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوّابِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ فَمَنْ أَحَبَّهُ اللَّهُ لَمْ يُعَذِّبْهُ وَ قَوْلُهُ الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ إِلَى قَوْلِهِ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ وَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الَّذِينَ لا يَدْعُونَ مَعَ اللّهِ إِلهاً آخَرَ إِلَى قَوْلِهِ وَ كانَ اللّهُ غَفُوراً رَحِيماً

امام صادقعليه‌السلام مى فرمايد: خداى عزّ و جل به توبه كنندگان سه خصلت داده ؛ كه اگر يكى از آنها را به تمامى اهل آسمانها و زمين داده مى شد همگى به وسيله آن نجات مى يافتند:

در فرموده اش : (خداوند توبه كنندگان را دوست دارد و پاكيزگان را دوست دارد) پس هر كه را خدا دوست داشته باشد عذابش نكند. ديگر قول خداى متعال كه فرمود: (آن كسانى كه حامل عرشند و كسانى كه در گرد آنند) تا آنجا كه مى فرمايد: (و اينست آن رستگارى بزرگ). قول خداوند كه مى فرمايد: (و آنان كه نخوانند با خدا معبود ديگرى) تا جايى كه مى فرمايد: (و خداوند آمرزنده و مهربان است).

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ تَابَ قَبْلَ مَوْتِهِ بِسَنَةٍ قَبِلَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ سَنَةً لَكَثِيرٌ مَنْ تَابَ قَبْلَ مَوْتِهِ بِشَهْرٍ قَبِلَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ الشَّهْرَ لَكَثِيرٌ مَنْ تَابَ قَبْلَ مَوْتِهِ بِجُمْعَةٍ قَبِلَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ جُمْعَةً لَكَثِيرٌ مَنْ تَابَ قَبْلَ مَوْتِهِ بِيَوْمٍ قَبِلَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ يَوْماً لَكَثِيرٌ مَنْ تَابَ قَبْلَ أَنْ يُعَايِنَ قَبِلَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل مى كند كه فرمود: هر كه يك سال قبل از مرگش توبه كند خداوند توبه اش را بپذيرد، سپس فرمود: يك سال زياد است هر كه يك ماه قبل از مرگش توبه كند خدا توبه اش را بپذيرد، سپس فرمود: يك ماه زياد است ، هر كه يك هفته قبل از مرگش توبه نمايد خدا توبه اش را بپذيرد، سپس فرمود: يك هفته زياد است ، هر كه يك روز قبل از مرگش توبه نمايد خدا توبه اش را بپذيرد، سپس ‍ فرمود: يك روز زياد است ، هر كه پيش از ديدار مرگ توبه كند خدا توبه اش ‍ را بپذيرد.

عَنِ الْبَاقِرِعليه‌السلام قَالَ مَنْ تَابَ إِذَا بَلَغَتْ نَفْسُهُ إِلَى هَذِهِ وَ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى حَلْقِهِ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ جَلَّ وَ عَزَّ

امام باقرعليه‌السلام مى فرمايد: هر كس توبه كند قبل از اينكه جانش به اينجا برسد و با دست مباركشان به سوى حلقشان اشاره فرمود خداوند عزّ و جل توبه او را بپذيرد.

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ لَا يُحَالُ بَيْنَ الْعَبْدِ وَ بَيْنَ التَّوْبَةِ حَتَّى يَتَغَرْغَرَ لِحَيَاتِهِ

امام باقرعليه‌السلام مى فرمايد: بين بنده و توبه چيزى مانع نمى شود تا زمانى كه جانش به حلقومش برسد.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ الْعَبْدَ لَيُذْنِبُ الذَّنْبَ فَيُغْفَرُ لَهُ قَالَ قُلْتُ فَكَيْفَ ذَاكَ قَالَ لَا يَزَالُ نَادِماً عَلَيْهِ مُسْتَغْفِراً مِنْهُ حَتَّى يُغْفَرَ لَهُ

امام صادقعليه‌السلام مى فرمايد: بنده گناهى را انجام مى دهد و خداوند او را بيامرزد، راوى مى گويد: پرسيدم : چگونه چنين چيزى ممكن است ؟ فرمود: دائما بر گناهش پشيمان است و از آن طلب آمرزش مى كند تا وقتى آمرزيده شود.

عَنِ الْبَاقِرِعليه‌السلام قَالَ لَا وَ اللَّهِ مَا أَرَادَ اللَّهُ مِنَ النَّاسِ إِلَّا خَصْلَتَيْنِ أَنْ يُقِرُّوا لَهُ بِالنَّعِيمِ فَيَزِيدَهُمْ وَ بِالذُّنُوبِ فَيَغْفِرَهَا لَهُمْ

امام باقرعليه‌السلام مى فرمايد: به خدا سوگند، خداوند از مردم جز دو خصلت نخواسته است :

اعتراف به نعمتهاى او تا نعمت را بر ايشان بيافزايد، و اعتراف به گناهان تا آنها را بر ايشان بيامرزد.

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ مَا يَنْجُو مِنَ الذَّنْبِ إِلَّا مَنْ أَقَرَّ بِهِ

امام باقرعليه‌السلام مى فرمايد: از گناه نجات نيابد بجز آن كس كه بدان اعتراف نمايد.

عَنْهُ قَالَ كَفَى بِالنَّدَمِ تَوْبَةً

امام باقرعليه‌السلام مى فرمايد: پشيمانى براى توبه كافى است

مِنْ كِتَابِ رَوْضَةِ الْوَاعِظِينَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا خَلَقْتُ الْمُلُوكَ وَ قُلُوبُهُمْ بِيَدِى فَأَيُّمَا قَوْمٍ أَطَاعُونِى جَعَلْتُ قُلُوبَ الْمُلُوكِ عَلَيْهِمْ رَحْمَةً وَ أَيُّمَا قَوْمٍ عَصَوْنِى جَعَلْتُ قُلُوبَ الْمُلُوكِ عَلَيْهِمْ سَخْطَةً أَلَا لَا تَشْغَلُوا أَنْفُسَكُمْ بِسَبِّ الْمُلُوكِ تُوبُوا إِلَيَّ أَعْطِفْ بِقُلُوبِهِمْ عَلَيْكُمْ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله مى فرمايد: خداوند عزّ و جل فرمود: من خدائى هستم كه هيچ معبودى جز من نيست ، حكّام را آفريدم در حالى كه دلهاى آنها در دست من است ، هر گروهى كه مرا اطاعت كنند دلهاى آن حكام را رحمت بر آنان قرار خواهم داد، و هر گروهى كه مرا نافرمانى كنند دلهاى حكام را بر آنان غضبناك قرار خواهم داد. آگاه باشيد! خودتان را به دشمنان دادن به پادشاهان سرگرم نكنيد، به سوى من توبه كنيد تا دلهاى آنها را نسبت به شما مهربان سازم

وَ قَالَصلى‌الله‌عليه‌وآله مَا مِنْ شَيْءٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنْ شَابٍّ تَائِبٍ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هيچ چيز نزد خداوند محبوبتر از جوان توبه كننده نيست

وَ مِنْ كِتَابٍ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام التَّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ كَمَنْ لَا ذَنْبَ لَهُ وَ الْمُقِيمُ عَلَى الذَّنْبِ وَ هُوَ يَسْتَغْفِرُ كَالْمُسْتَهْزِئِ

امام صادقعليه‌السلام مى فرمايد: توبه كننده از گناه همانند كسى است كه گناه ندارد، و آنكه در گناه بماند در حالى كه طلب آمرزش مى كند همچون مسخره چى است

وَ قَالَ مَا مِنْ عَبْدٍ مُؤْمِنٍ يُذْنِبُ إِلَّا أَجَّلَهُ اللَّهُ سَبْعَ سَاعَاتٍ فَإِنْ هُوَ تَابَ لَمْ يُكْتَبْ عَلَيْهِ شَيْءٌ وَ إِنْ لَمْ يَتُبْ كَتَبَ اللَّهُ عَلَيْهِ سَيِّئَةً

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هر بنده مؤمنى كه گناهى كند خداوند هفت ساعت به او مهلت دهد، اگر توبه كرد چيزى در نامه عمل او نوشته نخواهد شد و اگر توبه نكرد يك گناه بر او نوشته شود.

وَ قَالَ إِذَا أَكْثَرَ الْعَبْدُ مِنَ الِاسْتِغْفَارِ رُفِعَتْ صَحِيفَتُهُ وَ هِيَ تَتَلَأْلَأُ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هر گاه بنده بسيار استغفار كند نامه عملش ‍ بالا رود در حالى كه مى درخشد.

وَ قَالَ لَا صَغِيرَةَ مَعَ الْإِصْرَارِ وَ لَا كَبِيرَةَ مَعَ الِاسْتِغْفَارِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: با اصرار بر گناه صغيره اى نمى ماند، و با استغفار كبيره اى نمى ماند (يعنى گناه كوچك با اصرار بر آن ، كبيره خواهد شد، و كبيره با استغفار آمرزيده خواهد شد).

وَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام مَا مِنْ عَبْدٍ يَعْمَلُ عَمَلًا لَا يَرْضَاهُ اللَّهُ إِلَّا سَتَرَ عَلَيْهِ أَوَّلًا فَإِذَا ثَنَّى سَتَرَ عَلَيْهِ فَإِذَا ثَلَّثَ أَهْبَطَ اللَّهُ مَلَكاً فِى صُورَةِ آدَمِيٍّ يَقُولُ لِلنَّاسِ إِنَّ فُلَاناً يَعْمَلُ كَذَا وَ كَذَا

امام باقرعليه‌السلام فرمود: هر بنده مؤمنى عملى را كه مورد رضاى خدا نيست انجام دهد خداوند نخستين بار گناهش را مى پوشاند، و اگر مرتبه دوم انجام دهد باز هم خداوند بر او مى پوشاند، و هر گاه مرتبه سوم مرتكب شد، خداوند ملكى را به صورت آدمى به زمين مى فرستد تا به مردم اعلام كند كه : فلانى فلان كار و فلان عمل را انجام داد.

وَ قَالَ إِذَا تَابَ الْعَبْدُ تَوْبَةً نَصُوحاً أَحَبَّ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يَسْتُرَ عَلَيْهِ فِى الدُّنْيَا وَ الاْخِرَةِ فَقُلْتُ وَ كَيْفَ يَسْتُرُ عَلَيْهِ قَالَ يُنْسِى مَلَكَيْهِ مَا كَتَبَا عَلَيْهِ مِنَ الذُّنُوبِ وَ يُوحِى إِلَى جَوَارِحِهِ أَنِ اكْتُمِى عَلَيْهِ ذُنُوبَهُ وَ يُوحِى إِلَى بِقَاعِ الْأَرْضِ أَنِ اكْتُمِى عَلَيْهِ مَا كَانَ يَعْمَلُ عَلَيْكِ مِنَ الذُّنُوبِ فَيَلْقَى اللَّهَ حِينَ يَلْقَاهُ وَ لَيْسَ عَلَيْهِ شَيْءٌ مِنَ الذُّنُوبِ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: چون بنده توبه اى مانند توبه نصوح نمايد، خداوند دوست دارد كه گناهان او را در دنيا و آخرت بپوشاند، راوى گويد: پرسيدم ؛ چگونه بر او پرده پوشى كند؟ فرمود: هر چه از گناهان كه دو فرشته مأ مور در نامه عملش نوشته اند از يادشان ببرد، و به اعضاء و جوارح او وحى مى كند كه : گناهانى را كه به وسيله آنها انجام داده پنهان كنند، و به قطعه هاى زمين وحى كند گناهانى را كه روى آنها انجام داده پنهان دارند، در اين هنگام خدا را ملاقات مى كند در حالى كه اثرى از آن گناهان وجود ندارد.

سُئِلَعليه‌السلام عَنِ التَّوْبَةِ النَّصُوحِ قَالَ هُوَ الذَّنْبُ الَّذِى لَا يُعَادُ عَلَيْهِ أَبَداً

از امام باقرعليه‌السلام در مورد توبه نصوح پرسيده شد، امامعليه‌السلام فرمود: توبه از گناهى است كه هرگز به سوى آن باز نگردد.

مِنْ كِتَابِ الْإِرْشَادِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام تَأْخِيرُ التَّوْبَةِ اغْتِرَارٌ وَ طُولُ التَّسْوِيفِ حَيْرَةٌ وَ الِاعْتِلَالُ عَلَى اللَّهِ هَلَكَةٌ وَ الْإِصْرَارُ عَلَى الذَّنْبِ أَمْنٌ لِمَكْرِ اللَّهِ فَلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: به تأ خير انداختن توبه فريفتن خويش ‍ است ، ادامه تأ خير سرگردانيست ، و عذرتراشى در برابر خدا نابوديست ، و اصرار بر گناه به خيال آسودگى از مؤ اخذه خداست ، و از مكر خدا بجز افراد زيانكار آسوده نباشند.