فصل يازدهم : در خصلتهاى عددى و آنچه در اين مورد است
الفصل الحادى عشر فى الخصال المعدودة و ما يليق بها
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام
ثَلَاثٌ مُنْجِيَاتٌ تَكُفُّ لِسَانَكَ وَ تَبْكِى عَلَى خَطِيئَتِكَ وَ وَسِعَكَ بَيْتُكَ
امير المؤمنينعليه‌السلام
فرمود: سه چيز نجات دهنده است : زبانت را نگهدارى ، بر خطايت گريه كنى ، خانه بزرگى داشته باشى
عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام
قَالَ ثَلَاثٌ دَرَجَاتٌ وَ ثَلَاثٌ كَفَّارَاتٌ وَ ثَلَاثٌ مُوبِقَاتٌ وَ ثَلَاثٌ مُنْجِيَاتٌ فَأَمَّا الدَّرَجَاتُ فَإِفْشَاءُ السَّلَامِ وَ إِطْعَامُ الطَّعَامِ وَ الصَّلَاةُ وَ النَّاسُ نِيَامٌ وَ أَمَّا الْكَفَّارَاتُ فَإِسْبَاغُ الْوُضُوءِ فِى السَّبَرَاتِ وَ الْمَشْيُ بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ إِلَى الصَّلَوَاتِ وَ الْمُحَافَظَةُ عَلَى الْجَمَاعَاتِ وَ أَمَّا الثَّلَاثُ الْمُوبِقَاتُ فَشُحٌّ مُطَاعٌ وَ هَوًى مُتَّبَعٌ وَ إِعْجَابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ وَ أَمَّا الثَّلَاثُ الْمُنْجِيَاتُ فَخَوْفُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِى السِّرِّ وَ الْعَلَانِيَةِ وَ الْقَصْدُ فِى الْغِنَى وَ الْفَقْرِ وَ كَلِمَةُ الْعَدْلِ فِى الرِّضَا وَ السَّخَطِ
امام باقرعليه‌السلام
فرمود: سه چيز درجه انسان را بالا مى برد، و سه چيز موجب كفّاره گناه ، و سه چيز كشنده است ، و سه چيز نجات بخش
اما درجات : بلند سلام كردن ، و غذا دادن ، و در دل شب كه مردم در خوابند نماز خواندن است ، و اما كفّاره ها: در هواى سرد وضوى كامل گرفتن ، و براى اداى نمازهاى شبانه روزى گام برداشتن ، و بر نماز جماعت مواظبت نمودن ، و امّا آن سه كه كشنده است : بخلى كه در وجود انسانى حاكم و فرمانروا باشد، و هواى نفسى كه از آن پيروى شود، و خود پسندى ، و اما چيزهاى نجات بخش : در پنهان و آشكار از خداوند ترسيدن ، و در حال ثروتمندى و تهيدستى ميانه روى كردن ، و در حال رضا و خشم سخن به عدالت گفتن
عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام
قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله
ثَلَاثَةٌ إِنْ لَمْ تَظْلِمْهُمْ ظَلَمُوكَ السَّفِلَةُ وَ زَوْجَتُكَ وَ خَادِمُكَ
امام صادقعليه‌السلام
از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
نقل فرمايد كه : سه نفرند كه اگر تو به آنها ظلم نكنى به تو ظلم كنند: نادان ، زنت ، خادمت
عَنْهُعليه‌السلام
قَالَ ثَلَاثَةٌ لَا يَنْتَصِفُونَ مِنْ ثَلَاثَةٍ شَرِيفٌ مِنْ وَضِيعٍ وَ حَلِيمٌ مِنْ سَفِيهٍ وَ بَرٌّ مِنْ فَاجِرٍ
امام صادقعليه‌السلام
فرمود: سه كس نمى تواند حق خود را از سه كس بستاند: شريف از پست ، بردبار از احمق ، نيكوكار از بدكار.
عَنْهُعليه‌السلام
قَالَ يَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى مَهْمَا أَعْيَانِى فِيهِ ابْنُ آدَمَ فَإِنَّهُ لَنْ يُعْيِيَنِى عِنْدَ وَاحِدَةٍ مِنْ ثَلَاثٍ أَخْذِ مَالٍ مِنْ غَيْرِ حِلِّهِ وَ مَنْعِهِ مِنْ حَقِّهِ وَ وَضْعِهِ فِى غَيْرِ حَقِّهِ
امام صادقعليه‌السلام
فرمود: خداوند متعال مى فرمايد: اگر در هر زمان فرزند آدم مرا در چيزى عاجز كند در سه وقت نمى تواند مرا عاجز كند: به دست آوردن مال از راه غير مشروع ، حق مال را پرداخت نكردن ، مصرف آن در غير موردش
عَنِ الصَّادِقِعليه‌السلام
قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله
أَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ كَانَ فِى نُورِ اللَّهِ الْأَعْظَمِ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنِّى رَسُولُ اللَّهِ وَ مَنْ إِذَا أَصَابَتْهُ مُصِيبَةٌ قَالَ إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ وَ مَنْ إِذَا أَصَابَ خَيْراً قَالَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ وَ مَنْ إِذَا أَصَابَ خَطِيئَةً قَالَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ
امام صادقعليه‌السلام
از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
نقل كند كه فرمود: چهار خصلت در هر كه باشد در نور بزرگ خداوندى است : هر كس كه نگهدارنده اش در مقابل گناه ؛ شهادت به يگانگى خدا و رسالت من باشد، هر كس كه گفتارش هنگام مصيبت(
إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ
)
باشد، كسى كه هنگام رسيدن نعمت گفتارش « الحمد للّه رب العالمين» باشد، كسى كه هنگام گناه ذكرش «استغفر اللّه و اتوب اليه» باشد.
عَنْهُعليه‌السلام
قَالَ أَرْبَعَةٌ يَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَنْ أَقَالَ لَهْفَاناً أَوْ أَعْتَقَ نَسَمَةً أَوْ زَوَّجَ عَزَباً أَوْ حَجَّ صَرُورَةً
امام صادقعليه‌السلام
فرمود: خداوند چهار كس را در روز رستاخيز مورد نظر قرار مى دهد:
كسى كه به فرياد ستمديده اى برسد، يا بنده اى را آزاد كند، يا بى زنى را زن بدهد، يا براى اوّلين بار به حجّ برود.
عَنْهُعليه‌السلام
حُسْنُ الْخُلُقِ وَ حُسْنُ الْجِوَارِ وَ كَفُّ الْأَذَى وَ قِلَّةُ الصُّحْبَةِ يَزِيدُ فِى الرِّزْقِ
امام صادقعليه‌السلام
فرمود: خوش اخلاقى ، و خوشرفتارى كردن با همسايه ، و اذيّت نكردن مردم ، و كم سخن گفتن روزى را زياد مى كند.
عَنْهُعليه‌السلام
قَالَ أَرْبَعَةٌ لَا يَخْلُو مِنْهُنَّ الْمُؤْمِنُ أَوْ وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ مُؤْمِنٌ يَحْسُدُهُ وَ هِيَ أَيْسَرُهُنَّ وَ مُنَافِقٌ يَقْفُو أَثَرَهُ وَ عَدُوٌّ يُجَاهِدُهُ وَ شَيْطَانٌ يَفْتِنُهُ
امام صادقعليه‌السلام
فرمود: مؤمن از چهار چيز يا يكى از آنها در امان نيست : مؤمنى كه بر او حسد برد، و اين آسانترين آنهاست ، منافقى كه پى گير لغزشهاى او باشد، دشمنى كه به جنگ او بر خيزد، شيطانى كه گمراهش كند.
عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام
قَالَ خَمْسٌ مَنْ لَمْ تَكُنْ لَهُ لَمْ يَهْنَأْ بِالعَيْشِ الصِّحَّةُ وَ الْأَمْنُ وَ الْغِنَى وَ الْقَنَاعَةُ وَ الْأَنِيسُ الْمُوَافِقُ
امام صادقعليه‌السلام
فرمود: كسى كه در او پنج خصلت نباشد از زندگى گوارائى بهره نمى جويد: سلامت بدن ، ايمنى ، بى نيازى ، قناعت ، رفيق و همدم موافق
عَنِ الْبَاقِرِعليه‌السلام
قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله
خَمْسُ خِصَالٍ إِنْ أَدْرَكْتُمُوهَا فَتَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ لَمْ تَظْهَرِ الْفَاحِشَةُ فِى قَوْمٍ قَطُّ حَتَّى يُعْلِنُوا بِهَا إِلَّا ظَهَرَ فِيهِمُ الطَّاعُونُ وَ الْأَوْجَاعُ الَّتِى لَمْ تَكُنْ فِى أَسْلَافِهِمُ الَّذِينَ مَضَوْا وَ لَمْ يَنْقُصُوا الْمِكْيَالَ وَ الْمِيزَانَ إِلَّا أُخِذُوا بِالسِّنِينَ وَ شِدَّةِ الْمَئُونَةِ وَ جَوْرِ السُّلْطَانِ وَ لَمْ يَمْنَعُوا الزَّكَاةَ إِلَّا مُنِعَ الْقَطْرُ مِنَ السَّمَاءِ فَلَوْ لَا الْبَهَائِمُ لَمْ يُمْطَرُوا وَ لَمْ يَنْقُضُوا عَهْدَ اللَّهِ وَ عَهْدَ رَسُولِهِ إِلَّا سَلَّطَ عَلَيْهِمْ عَدُوَّهُمْ فَأَخَذُوا بَعْضَ مَا فِى أَيْدِيهِمْ وَ لَمْ يَحْكُمُوا بِغَيْرِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَّا جَعَلَ بَأْسَهُمْ بَيْنَهُمْ
امام باقرعليه‌السلام
فرمود: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
فرمود: اگر به پنج خصلت بر خورديد از آتش به خدا پناه ببريد: هرگز در مردمى زناكارى علنى پديد نيامد مگر آنكه طاعون و دردهاى گوناگونى كه در گذشتگانشان سابقه نداشت در بين آنها پديد آمد، و از پيمانه و ترازو كم نكردند جز اينكه به قحطى و سختى مخارج زندگى و ستم سلطان گرفتار شدند، و از دادن زكات منع نكردند مگر اينكه آمدن باران از آسمان بر آنها ممنوع گردد، و اگر به جهت چهار پايان نبود هيچ باران بر آنان نبارد، و پيمان خدا و رسولش را نشكستند جز اينكه خداوند دشمنانشان را بر ايشان چيره كند و برخى از اموالشان را بگيرند، و به غير آنچه خداى عزّ و جل نازل كرده حكم نكنند جز آنكه دچار كشمكش و ستيزه در ميان خود گردند و خداوند آنان را به خودشان واگذارد.
عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام
قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يُعَذِّبُ سِتَّةً بِسِتَّةٍ الْعَرَبَ بِالْعَصَبِيَّةِ وَ الدَّهَاقِنَةَ بِالْكِبْرِ وَ الْأُمَرَاءَ بِالْجَوْرِ وَ الْفُقَهَاءَ بِالْحَسَدِ وَ التُّجَّارَ بِالْخِيَانَةِ وَ أَهْلَ الرُّسْتَاقِ بِالْجَهْلِ
امير المؤمنينعليه‌السلام
فرمود: خداى تبارك و تعالى شش طايفه را براى داشتن شش خصلت عذاب خواهد فرمود: عرب را به تعصب نژادى ، كد خدايان را به تكبر و سرفرازى ، فرمانروايان را به ستم كردن ، فقيهان را به حسادت ورزيدن ، بازرگانان را به خيانت ، روستائيان را به نادانى
عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام
قَالَ سِتَّةُ أَشْيَاءَ لَيْسَ لِلْعِبَادِ فِيهَا صُنْعٌ الْمَعْرِفَةُ وَ الْجَهْلُ وَ الرِّضَا وَ الْغَضَبُ وَ النَّوْمُ وَ الْيَقَظَةُ
امام صادقعليه‌السلام
فرمود: شش چيز است كه از اختيار بندگان بيرون است : شناخت حق ، نادانى ، خوشنودى ، خشم ، خواب و بيدارى
قَالَ سَلْمَانُ الْفَارِسِيُّ أَوْصَانِى خَلِيلِى بِسَبْعِ خِصَالٍ لَا أَدَعُهُنَّ عَلَى كُلِّ حَالٍ أَنْ أَنْظُرَ إِلَى مَنْ هُوَ دُونِى وَ لَا أَنْظُرَ إِلَى مَنْ هُوَ فَوْقِى وَ أَنْ أُحِبَّ الْفُقَرَاءَ وَ أَدْنُوَ مِنْهُمْ وَ أَنْ أَقُولَ الْحَقَّ وَ إِنْ كَانَ مُرّاً وَ أَنْ أَصِلَ رَحِمِى وَ إِنْ كَانَتْ مُدْبِرَةً وَ أَنْ لَا أَسْأَلَ النَّاسَ شَيْئاً وَ أَنْ أَقُولَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ كُنُوزِ الْجَنَّةِ
سلمان فارسىرحمه‌الله
گويد: رفيقم (پيامبر) مرا به هفت خصلت سفارش نمود كه در هيچ حالى آنها را ترك نخواهم كرد: اينكه به زير دستم بنگرم ، و به بالا دستم ننگرم ، و اينكه فقيران را دوست بدارم و به آنها نزديك شوم ، و اينكه حق را بگويم اگر چه تلخ و ناگوار باشد، و صله رحم نمايم گرچه آنها به من پشت كرده باشند، و اينكه از مردم چيزى درخواست نكنم ، و اينكه هميشه ذكر «لا حول و لا قوّة الّا باللّه» را بگويم ، زيرا اين وصيتها از گنجهاى بهشتى است عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام
قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله
ثَمَانِيَةٌ لَا تُقْبَلُ مِنْهُمْ صَلَاةٌ الْعَبْدُ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَى مَوْلَاهُ وَ النَّاشِزَةُ وَ زَوْجُهَا سَاخِطٌ عَلَيْهَا وَ مَانِعُ الزَّكَاةِ وَ تَارِكُ الْوُضُوءِ وَ الْجَارِيَةُ الْمُدْرِكَةُ تُصَلِّى بِغَيْرِ خِمَارٍ وَ إِمَامُ قَوْمٍ يُصَلِّى بِهِمْ وَ هُمْ لَهُ كَارِهُونَ وَ الزِّنِّينُ قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الزِّنِّينُ قَالَ الرَّجُلُ الَّذِى يُدَافِعُ الْغَائِطَ وَ الْبَوْلَ وَ السَّكْرَانُ فَهَؤُلَاءِ ثَمَانِيَةٌ لَا تُقْبَلُ مِنْهُمْ صَلَاتُهُمْ
امام صادقعليه‌السلام
از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
نقل فرمود: هشت طايفه اند كه خداوند نماز آنان را نمى پذيرند: بنده فرارى تا زمانى كه نزد آقاى خود باز گردد، زنى كه به شوهر خود تمكين نكند و شوهر از او ناراضى باشد، كسى كه زكات نپردازد، آنكه وضو را ترك كند، دختر بالغى كه بدون روپوش نماز بخواند، امام جماعتى كه مأ مومينش خوشنود به امانت او نباشند، و زنين ، عرض كردند: اى رسول خدا! زنين چيست ؟ فرمود: كسى كه محصور به بول و غايط باشد و از انجام آن خوددارى نمايد، و ديگر هم مست ، كه از اين هشت طايفه نماز پذيرفته نمى شود.
عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام
قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله
يَصِفُ الْبَرْنِيَّ قَالَ هَذَا جَبْرَئِيلُ يُخْبِرُنِى أَنَّ فِى تَمْرَتِكُمْ هَذِهِ تِسْعَ خِصَالٍ تُخَبِّلُ الشَّيْطَانَ وَ تُقَوِّى الظَّهْرَ وَ تَزِيدُ فِى الْمُبَاضَعَةِ وَ تَزِيدُ فِى السَّمْعِ وَ الْبَصَرِ وَ تُقَرِّبُ مِنَ اللَّهِ وَ تُبَاعِدُ مِنَ الشَّيْطَانِ وَ تَهْضِمُ الطَّعَامَ وَ تَذْهَبُ بِالدَّاءِ وَ تُطَيِّبُ النَّكْهَةَ
امام صادقعليه‌السلام
از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
در حالى كه از «برنى» تعريف مى كردند نقل فرمود:
جبرئيل به من خبر داد كه در اين خرماى شما نه خصلت وجود دارد: دست شيطان را قطع مى كند، كمر را محكم مى گرداند، قدرت بر مجامعت را زياد مى نمايد، قوّت شنوايى و بينايى را زياد مى كند، انسان را به خدا نزديك مى كند، و از شيطان دور مى گرداند، و قضا را هضم مى كند، و درد را از بين مى برد، تنفس بينى را خوش بو مى نمايد.
عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام
قَالَ النُّزْهَةُ فِى عَشَرَةٍ فِى الْمَشْيِ وَ الرُّكُوبِ وَ الِارْتِمَاسِ فِى الْمَاءِ وَ النَّظَرِ إِلَى الْخُضْرَةِ وَ الْأَكْلِ وَ الشُّرْبِ وَ النَّظَرِ إِلَى الْمَرْأَةِ الْحَسْنَاءِ وَ الْجِمَاعِ وَ السِّوَاكِ وَ غَسْلِ الْيَدَيْنِ بِالْخِطْمِيِّ فِى الْحَمَّامِ وَ غَيْرِ الْحَمَّامِ وَ مُحَادَثَةِ الرِّجَالِ
امام صادقعليه‌السلام
فرمود: نشاط و پاكيزگى در ده چيز است : در راه رفتن ، سوارى ، فرو رفتن در آب ، نگاه كردن به سبزه ، خوردن و آشاميدن ، به زن زيبا نگاه كردن ، نزديكى كردن با زن ، مسواك زدن ، شستن دو دست با خطمى در حمام و غير حمام ، با شخصيتها هم صحبت شدن
عَنِ الْبَاقِرِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِعليه‌السلام
قَالَ أَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ كَمُلَ إِسْلَامُهُ وَ مُحِّصَتْ ذُنُوبُهُ وَ لَقِيَ رَبَّهُ وَ هُوَ عَنْهُ رَاضٍ مَنْ وَفَى لِلَّهِ بِمَا يَجْعَلُ عَلَى نَفْسِهِ لِلنَّاسِ وَ صَدَقَ لِسَانُهُ مَعَ النَّاسِ وَ اسْتَحْيَا مِنْ كُلِّ قَبِيحٍ عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ النَّاسِ وَ حَسُنَ خُلُقُهُ مَعَ أَهْلِهِ
امام باقرعليه‌السلام
از على بن الحسينعليه‌السلام
نقل كردند كه فرمود: چهار چيز است كه هر كس داشته باشد اسلامش كامل و گناهانش پاك گردد، و پروردگارش را در حالى ملاقات كند كه از او خوشنود است : كسى كه به عهدش با مردم وفا نمايد، و زبانش با مردم راست باشد، از هر چه نزد خدا و مردم زشت است شرم كند، و با خانواده اش خوشرفتار باشد.
عَنِ الصَّادِقِعليه‌السلام
قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله
يَلْزَمُ أُمَّتِيَ الْحَقُّ فِى أَرْبَعٍ يُحِبُّونَ التَّائِبَ وَ يُعِينُونَ الْمُحْسِنَ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلْمُذْنِبِ وَ يَدْعُونَ لِلْمَلَإِ
امام صادقعليه‌السلام
از قول رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
مى فرمايد: امت مرا در چهار مورد حقى ثابت و لازم است : توبه كار را دوست بدارند، بر ناتوان دلسوزى كنند، مددكار نيكوكاران باشند، براى گنه كار دعا كنند.
عَنْ أَبِى كَهْمَسٍ قَالَ قَالَ الصَّادِقُعليه‌السلام
سِتَّةٌ تَلْحَقُ الْمُؤْمِنَ بَعْدَ وَفَاتِهِ وَلَدٌ يَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ مُصْحَفٌ يُخَلِّفُهُ وَ غَرْسٌ يَغْرِسُهُ وَ قَلِيبٌ يَحْفِرُهُ وَ صَدَقَةٌ يُجْرِيهَا وَ سُنَّةٌ يُؤْخَذُ بِهَا مِنْ بَعْدِهِ
از امام صادقعليه‌السلام
فرمود: شش چيز بعد از وفات مؤمن به او فايده دهد: فرزندى كه برايش طلب آمرزش كند، قرآنى كه به جاى گذارده ، درختى كه كاشته ، چاه آبى كه حفر نموده ، صدقه جاريه اى كه داده ، سنّت حسنه اى كه بعد از او به آن عمل شود.
0%
نویسنده: ابوالفضل على بن حسن بن فضل طبرسى
