شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

فصل پنجم : در حيا و شرم

(الفصل الخامس فى الحياء و ما يشبهه)

مِنْ كِتَابِ الْمَحَاسِنِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله الْحَيَاءُ حَيَاءَانِ حَيَاءُ عَقْلٍ وَ حَيَاءُ حُمْقٍ فَحَيَاءُ الْعَقْلِ هُوَ الْعِلْمُ وَ حَيَاءُ الْحُمْقِ هُوَ الْجَهْلُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: حياء بر دو قسم است : حياء عقل و حياء حماقت ، حياء عقل علم است و حياء حماقت جهل است

عَنِ الْبَاقِرِ أَوِ الصَّادِقِعليه‌السلام قَالَ الْحَيَاءُ وَ الْإِيمَانُ مَقْرُونَانِ فِى قَرْنٍ فَإِذَا ذَهَبَ أَحَدُهُمَا تَبِعَهُ صَاحِبُهُ

امام باقر يا امام صادقعليهما‌السلام فرمود: حياء و ايمان در يك رشته هم دوش هم هستند، هر گاه يكى از آن دو برود ديگرى هم مى رود.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ الْحَيَاءُ مِنَ الْإِيمَانِ وَ الْإِيمَانُ فِى الْجَنَّةِ وَ الرِّيَاءُ مِنَ الْجَفَاءِ وَ الْجَفَاءُ فِى النَّارِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: حياء از ايمان است ، و ايمان در بهشت مى باشد، و ريا از جفاست و جفا در آتش است

عَنْ سَلْمَانَرحمه‌الله قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَرَادَ هَلَاكَ عَبْدٍ نَزَعَ مِنْهُ الْحَيَاءَ فَإِذَا نَزَعَ مِنْهُ الْحَيَاءَ لَمْ تَلْقَهُ إِلَّا خَائِفاً مَخُوفاً فَإِذَا كَانَ خَائِفاً مَخُوفاً نُزِعَتْ مِنْهُ الْأَمَانَةُ فَإِذَا نُزِعَتْ مِنْهُ الْأَمَانَةُ لَمْ تَلْقَهُ إِلَّا شَيْطَاناً مَلْعُوناً فَلَعَنَّاهُ

سلمانرحمه‌الله گويد: خداوند متعال هر گاه بخواهد بنده اى را هلاك كند حياء را از او بر مى دارد، هر گاه حياء برداشته شد هميشه ترسان و ترساننده مى باشد، و هر گاه ترسان و ترساننده شد، امانت از او برداشته شود، و چون امانت از او برداشته شد، او را شيطانى ملعون خواهى يافت ، در اين هنگام ما نيز او را لعن كرديم

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ أَلْقَى جِلْبَابَ الْحَيَاءِ فَلَا غِيْبَةَ لَهُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر كس لباس حيا را بيفكند غيبت ندارد.

قَالَ أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام لِمُيَسِّرِ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ يَا مُيَسِّرُ إِذَا طَلَبْتَ حَاجَةً فَلَا تَطْلُبْهَا بِاللَّيْلِ وَ اطْلُبْهَا بِالنَّهَارِ فَإِنَّ الْحَيَاءَ فِى الْوَجْهِ

امام باقرعليه‌السلام به ميسر بن عبد العزيز فرمود: اى ميسر، هر گاه خواستى چيزى را از كسى طلب كنى ، آن را در شب طلب نكن ، بلكه در روز از او بخواه ، زيرا حيا در صورت است

عَنِ الصَّادِقِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً اسْتَحْيَا مِنْ رَبِّهِ حَقَّ الْحَيَاءِ حَفِظَ الرَّأْسَ وَ مَا حَوَى وَ الْبَطْنَ وَ مَا وَعَى وَ ذَكَرَ الْقَبْرَ وَ الْبِلَى وَ ذَكَرَ أَنَّ لَهُ فِى الاْخِرَةِ مَعَاداً

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله روايت كند كه فرمود: خدا رحمت كند بنده اى را كه از پروردگارش شرم كند، حياء واقعى حفظ سر و پوشاندن آن است ، و شكم و آنچه در آن مى ريزد، و ياد از قبر و پوسيدگى ، و به ياد داشتن اينكه در آخرت معادى هست

مِنْ كِتَابِ رَوْضَةِ الْوَاعِظِينَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله اسْتَحْيُوا مِنَ اللَّهِ حَقَّ الْحَيَاءِ قَالُوا وَ مَا نَفْعَلُ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ إِنْ كُنْتُمْ فَاعِلِينَ فَلَا يَبِيتَنَّ أَحَدُكُمْ إِلَّا وَ أَجَلُهُ بَيْنَ عَيْنَيْهِ وَ لْيَحْفَظِ الرَّأْسَ وَ مَا حَوَى وَ الْبَطْنَ وَ مَا وَعَى وَ لْيَذْكُرِ الْقَبْرَ وَ الْبِلَى وَ مَنْ أَرَادَ الاْخِرَةَ فَلْيَتْرُكْ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: از خداوند آن طور كه شايسته است حياء كنيد، پرسيدند: چه كنيم اى رسول خدا؟ فرمود: اگر اين كار را بكنيد، هيچ كدامتان نخوابد مگر اينكه مرگش را پيش رو بنگرد، و بايد سرش را و آنچه در آنست و شكمش با آنچه در بر دارد نگه دارد، و به ياد گور و پوسيدن باشد، هر كس آخرت خواهد بايد از زينت و زيور دنيا دست كشد.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله الْإِيمَانُ عُرْيَانٌ وَ لِبَاسُهُ الْحَيَاءُ وَ زِينَتُهُ الْوَفَاءُ وَ مُرُوَّتُهُ الْعَمَلُ الصَّالِحُ وَ عِمَادُهُ الدِّرْعُ وَ لِكُلِّ شَيْءٍ أَسَاسٌ وَ أَسَاسُ الْإِسْلَامِ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: ايمان پيكرى برهنه است و لباسش حيا، و زينتش وفاى به عهد، و مردانگيش عمل صالح ، و ستونش ‍ پرهيزگارى ، هر چيزى پايه اى دارد، و پايه اسلام دوستى ما خاندان است

وَ قَالَ الصَّادِقُعليه‌السلام ثَلَاثٌ مَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ فَلَا يُرْجَى خَيْرُهُ أَبَداً مَنْ لَمْ يَخْشَ اللَّهَ فِى الْغَيْبِ وَ لَمْ يَرْعَوِ عِنْدَ الشَّيْبِ وَ لَمْ يَسْتَحْيِ مِنَ الْعَيْبِ

ارعوى عن القبيح رجع

امام صادقعليه‌السلام فرمود: اگر سه خصلت در هر كس نباشد اميد به خيرش نيست : كسى كه در نهان از خدا نترسد، و در هنگام پيرى از كار زشت دست بر ندارد و پشيمان نشود، و از انجام كار زشت حيا نكند.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَا كَانَ الْحَيَاءُ فِى شَيْءٍ قَطُّ إِلَّا زَانَهُ وَ لَا كَانَ الْفُحْشُ فِى شَيْءٍ قَطُّ إِلَّا شَانَهُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هرگز حيا در چيزى نبود مگر اينكه زينتش داد، و هرگز در چيزى فحش نبود، مگر اينكه موجب ننگ آن شد.

وَ قَالَصلى‌الله‌عليه‌وآله إِنَّ لِكُلِّ دِينٍ خُلُقاً وَ خُلُقُ الْإِسْلَامِ الْحَيَاءُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر دينى اخلاقى دارد، و اخلاق اسلام حياست

وَ قَالَ الْحَيَاءُ مِنَ الْإِيمَانِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: حيا از ايمان است

وَ قَالَ قِلَّةُ الْحَيَاءِ الْكُفْرُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: كم حيايى كفر است

وَ قِيلَ لَهُ أَوْصِنِى قَالَ اسْتَحْيِ مِنَ اللَّهِ كَمَا تَسْتَحِى مِنَ الرَّجُلِ الصَّالِحِ مِنْ قَوْمِكَ

به رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله گفته شد: مرا وصيت كن ، فرمود: از خداوند حيا كن همان طور كه از مردان صالح قومت حيا مى كنى

قَالَ الصَّادِقُعليه‌السلام الْحَيَاءُ عَشَرَةُ أَجْزَاءٍ تِسْعَةٌ فِى النِّسَاءِ وَ وَاحِدٌ فِى الرِّجَالِ فَإِذَا حَاضَتِ الْجَارِيَةُ ذَهَبَ جُزْءٌ مِنْ حَيَاهَا وَ إِذَا تَزَوَّجَتْ ذَهَبَ جُزْءٌ وَ إِذَا افْتُرِعَتْ ذَهَبَ جُزْءٌ وَ إِذَا وَلَدَتْ ذَهَبَ جُزْءٌ وَ بَقِيَ لَهَا خَمْسَةُ أَجْزَاءٍ فَإِنْ فَجَرَتْ ذَهَبَ حَيَاؤُهَا كُلُّهُ وَ إِنْ عَفَّتْ بَقِيَ لَهَا خَمْسَةُ أَجْزَاءٍ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: حيا ده جزء دارد، نه جزء آن در زنان و يك جزء آن در مردان مى باشد، هر گاه دخترى حائض شود يك جزء از حيائش ‍ مى رود، و هر گاه ازدواج كند جزء ديگرى مى رود، هر گاه (با همسرش) همبستر شود جزء ديگرى مى رود، هر گاه كودكى به دنيا آورد جزء ديگر آن مى رود، و پنج جزء برايش باقى مى ماند، اگر از جادّه عفاف خارج شود تمام حيائش مى رود، و اگر حفظ عفت كند آن پنج جزء برايش باقى مى ماند.

قَالَ أَبُو الْحَسَنِ الْأَوَّلُ مَا بَقِيَ مِنْ أَمْثَالِ الْأَنْبِيَاءِعليه‌السلام إِلَّا كَلِمَةٌ إِذَا لَمْ تَسْتَحْيِ فَاعْمَلْ مَا شِئْتَ وَ قَالَ أَمَا إِنَّهَا فِى بَنِى أُمَيَّةَ

امام كاظمعليه‌السلام فرمود: از مثلهاى پيامبرانعليهم‌السلام فقط يك كلمه مانده ، و آن اينكه : هر زمان حيا نداشتى هر كارى خواستى بكن ، و فرمود: اين كلمه در مورد بنى اميّه است

عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله أَحْيَا مِنَ الْكَاعِبِ الْعَذْرَاءِ

ابو سعيد خدرى گويد: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله از يك دختر باكره بيشتر حيا داشت عَنِ النَّبِيِّصلى‌الله‌عليه‌وآله أَنَّهُ قَالَ إِنَّ مِمَّا أَدْرَكَ النَّاسُ مِنْ كَلَامِ النُّبُوَّةِ الْأَوْلَى إِذَا لَمْ تَسْتَحْيِ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ قال أ بو الطيب هذا من قول النبى ليس على الا باحة فإ نما معناه التهديد و الوعيد أ ى اصنع ما شئت فسوف تجازى عليه

پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: از چيزهايى كه مردم از كلام اوّلين پيامبران فهميده اند اين است كه : هر گاه حيا نداشتى هر كارى خواستى انجام بده

ابو طيب رازى مى گويد: اين كلام پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله معنايش اين نيست كه آزادى هر چه خواهى بكن ، بلكه معنايش تهديد و امر به پرهيز است يعنى : هر چه خواهى بكن كه به زودى در قيامت مجازات خواهى شد.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ كانَ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الاْخِرِ فَلْيَفِ بِمَا وَعَدَ

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله روايت كند كه فرمود: هر كس به خدا و روز رستاخيز ايمان دارد، بايد به وعده اش عمل كند.

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَكِيمٍ عَنْ أَبِى الْحَسَنِ قَالَ لَوْ أَنَّ قَوْماً حَضَرُوا مَدِينَةً فَسَأَلُوهُمُ النُّزُولَ عَلَيْهِمْ فَقَالُوا لَا فَظَنُّوا أَنَّهُمْ قَالُوا نَعَمْ فَنَزَلُوا عَلَيْهِمْ كَانُوا آمِنِينَ

امام كاظمعليه‌السلام فرمود: اگر گروهى وارد شهرى شدند، و از اهالى شهر خواستند كه نزد آنان بمانند، و آنها گفتند: نه ، لكن اينان گمان كردند كه گفتند: بلى ، و در اين هنگام بر آنان فرود آمدند؛ در امان هستند.

سُئِلَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّعليه‌السلام عَنِ النَّجْدَةِ فَقَالَ الْإِقْدَامُ عَلَى الْكَرِيهَةِ وَ الصَّبْرُ عِنْدَ النَّائِبَةِ وَ الذَّبُّ عَنِ الْإِخْوَانِ

از امام حسينعليه‌السلام سؤ ال شد: نجده چيست ؟ فرمود: اقدام بر كارهاى بزرگ ، و صبر در برابر مشكلات ، و دفاع از برادران

سُئِلَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام عَنِ الْجُرْأَةِ فَقَالَ مُوَاقَعَةُ الْأَقْرَانِ

از امير المؤمنينعليه‌السلام در مورد جرأ ت سؤ ال شد، فرمود: جنگ با همسالان

فصل ششم : در غيرت و مردانگى

(الفصل السادس فى الغيرة)

مِنْ كِتَابِ الْمَحَاسِنِ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَيَمْقُتُ الرَّجُلَ يُدْخَلُ عَلَيْهِ فِى بَيْتِهِ فَلَا يُقَاتِلُ

امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: خداوند تبارك و تعالى دشمن مى دارد، مردى را كه به خانه اش هجوم آورده اند، و او دفاع نكند.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى غَيُورٌ يُحِبُّ كُلَّ غَيُورٍ وَ لِغَيْرَتِهِ حَرَّمَ الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: خداوند تبارك و تعالى غيرتمند است و هر غيرتمندى را دوست مى دارد، و براى همين غيرت است كه فواحش را حرام كرده ، چه ظاهر باشد و چه پنهان

عَنْهُ قَالَ كَانَ إِبْرَاهِيمُ غَيُوراً وَ إِذَا خَرَجَ مِنْ مَنْزِلِهِ أَغْلَقَ بَابَهُ وَ أَخَذَ مَفَاتِيحَهُ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: ابراهيمعليه‌السلام غيرتمند بود، هر گاه از منزلش خارج مى شد، در را مى بست و كليدش را بر مى داشت

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ إِنَّ سَعْداً غَيُورٌ وَ أَنَا أَغْيَرُ مِنْهُ وَ جَدَعَ اللَّهُ أَنْفَ مَنْ لَا يَغَارُ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل كند كه فرمود: سعد غيرتمند است ، و من از او غيرتمندترم ، خداوند بينى مؤمنين يا مسلمينى را كه غيور نيستند قطع كند.

عَنْهُ قَالَ إِذَا لَمْ يَغَرِ الرَّجُلُ فَهُوَ مَنْكُوسُ الْقَلْبِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هر گاه مرد غيرت نداشته باشد، قلبش ‍ وارونه است

عَنْهُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ إِنَّ اللَّهَ يَغَارُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَلْيَغَرِ الْمُؤْمِنُ إِنَّهُ مَنْ لَا يَغَارُ فَإِنَّهُ مَنْكُوسُ الْقَلْبِ

امام صادقعليه‌السلام از امير مؤمنانعليه‌السلام نقل كند كه فرمود: خداوند براى مؤمنين و مؤمنات غيرت به خرج مى دهد، و مؤمن هم بايد غيرت داشته باشد، زيرا هر كس غيرت ندارد قلبش وارونه گشته

عَنِ الْبَاقِرِعليه‌السلام قَالَ لَا تُقْتَلُ الْمُغِيرَةُ بِالْإِسْلَامِ إِلَّا بِكُفْرٍ بَعْدَ إِيمَانٍ أَوْ زِنًى بَعْدَ إِحْصَانٍ أَوْ قَتْلِ النَّفْسِ الْحَرَامِ أَوْ مِنْ ذَبِّ رَجُلٍ عَنْ حَرِيمِهِ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ مَنْ دَخَلَ دَارَ قَوْمٍ لَيْلًا فَقَتَلُوهُ فَدَمُهُ هَدَرٌ أَوِ اطَّلَعَ فَفَقَئُوا عَيْنَهُ قَالَ كَانَ النَّبِيُّ يَغَارُ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: غيرت اسلامى از بين نرود مگر بعد از چند چيز: كفر بعد از ايمان ، زنا بعد از پاكدامنى ، كشتن نفس محترمه ، يا مردى كه از حريمش دفاع نكند، زيرا رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر كس ‍ شب هنگام وارد خانه قومى شود، و آنها او را بكشند؛ خونش هدر است ، يا از ديوار سركشى كند و آنها چشمش را كور كردند، فرمود: پيامبر غيرت مى كرد.

عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِى الْحَسَنِ الْأَوَّلِ لِلرَّجُلِ تَكُونُ الْجَارِيَةُ أَوْ الْجَوَارِى أَوِ الْمَرْأَةُ قَالَ يُقَفِّلُ عَلَيْهِنَّ الْأَبْوَابَ وَ يُشَدِّدُ عَلَيْهِنَّ غَيْرَةً مِنْهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله كَانَ إِبْرَاهِيمُصلى‌الله‌عليه‌وآله غَيُوراً وَ أَنَا أَغْيَرُ مِنْهُ وَ جَدَعَ اللَّهُ أَنْفَ مَنْ لَا يَغَارُ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

اسحاق بن عمّار گويد: به امام كاظمعليه‌السلام عرض كردم : مردى در خانه كنيز يا كنيزها و زنى دارد (تكليفش چيست)؟ فرمود: درها را به روى آنها قفل كند، و بر آنان سخت بگيرد به خاطر غيرتى كه دارد.

امامعليه‌السلام فرمود: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: ابراهيمعليهم‌السلام غيرتمند بود، و من از او غيرتمندترم ، خداوند بينى مؤمنى را كه غيور نباشد خرد كند.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ أَيُّمَا رَجُلٍ اطَّلَعَ فِى دَارِ قَوْمٍ لِيَنْظُرَ إِلَى عَوْرَاتِهِمْ فَرَمَوْهُ فَفَقَئُوا عَيْنَهُ أَوْ جَرَحُوهُ فَلَا دِيَةَ لَهُ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هر مردى كه سرش را از ديوار منزلى بلند كند تا زنان آنها را ببيند، اگر چيزى به سوى او انداختند و چشمش كور شد يا مجروح شد، ديه ندارد.

عَنْ أَبِى مَرْيَمَ الْأَنْصَارِيِّ عَنِ الْبَاقِرِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ نَظَرَ فَفُقِئَتْ عَيْنُهُ فَلَا دِيَةَ لَهُ

امام باقرعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله روايت كند كه : هر كس نگاه (غير مجاز) كند، و در اين هنگام چشمش كور شود، ديه ندارد.

وَ قَالَ بَيْنَمَا رَسُولُ اللَّهِ جَالِسٌ وَ بِيَدِهِ مِشْقَصٌ فَإِذَا نُظِرَ إِلَيْهِ فَقَالَ يَا صَاحِبَ الْعَيْنِ أَمَا إِنَّكَ إِنْ ثَبَتَّ لِى حَتَّى أَقُومَ إِلَيْكَ لَأَفْقَأَنَّ عَيْنَكَ بِمِشْقَصِى هَذَا قَالَ قُلْتُ لِأَبِى جَعْفَرٍ مِنْ أَيْنَ يَنْظُرُ إِلَى النَّبِيِّ وَ هُوَ جَالِسٌ فَقَالَ يَا أَبَا مَرْيَمَ مِنْ خَلَلِ الْجَرِيدِ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: روزى رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله در حالى كه چوبدستى به دستش بود (در منزل) نشسته بود، در اين هنگام متوجه شدند كسى به ايشان نگاه مى كند، فرمود: اى بيننده ، اگر سر جايت بايستى تا من به سويت بيايم با اين چوبدستيم چشمت را به در خواهم آورد، راوى گويد: به امام باقرعليه‌السلام عرض كردم : پيامبر در حالى كه نشسته بود از كجا فهميد كه به او نگاه كرده مى شود؟ فرمود: اى ابا مريم ، از لابلاى شبكه هاى ديوارى كه از چوب خرما ساخته شده بود.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ عَلِيٌّصلى‌الله‌عليه‌وآله يَا أَهْلَ الْعِرَاقِ نُبِّئْتُ أَنَّ نِسَاءَكُمْ يُدَافِعْنَ الرِّجَالَ فِى الطَّرِيقِ أَ مَا تَسْتَحُونَ

امام صادقعليه‌السلام از پدران بزرگوارش از علىعليهم‌السلام نقل مى كند كه فرمود: اى اهل عراق ، خبردار شده ام كه زنان شما در بين راه (كوچه و بازار) با مردان برخورد مى كنند، آيا حيا نمى كنيد؟

وَ فِى حَدِيثٍ آخَرَ أَنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ أَ مَا تَسْتَحُونَ وَ لَا تَغَارُونَ نِسَاؤُكُمْ يَخْرُجْنَ إِلَى الْأَسْوَاقِ يُزَاحِمْنَ الْعُلُوج

در حديث ديگر آمده است كه امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: آيا حيا نمى كنيد و غيرت نداريد كه زنان شما (از منزل بيرون مى آيند) و در بازار با اجنبى ها برخورد مى كنند؟

عَنْهُ لَا غَيْرَةَ فِى الْحَلَالِ بَعْدَ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله لَا تُحْدِثَا شَيْئاً حَتَّى أَرْجِعَ إِلَيْكُمَا

امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: در حلال غيرت نيست ، بعد از قول رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله (به علىعليه‌السلام و فاطمهعليها‌السلام هنگام زفافشان)، كارى نكنيد تا نزد شما بر گردم

عَنْ حَمْزَةَ بْنِ عِمْرَانَ قَالَ قَدِمْتُ الْمَدِينَةَ بِجَوَارٍ لِى وَ كُنْتُ أُدْخِلُهُنَّ الْبَيْتَ وَ أُغْلِقُ عَلَيْهِنَّ الْبَابَ إِذَا خَرَجْتُ فِى حَوَائِجِى فَدَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ فَأَخْبَرْتُهُ الْخَبَرَ فَقَالَ وَ يُشَارُّ الرَّجُلُ عَلَى مَا لَا يَرَى أَمَا إِنَّهُنَّ إِنْ يَظْلِمْنَكَ فِى أَنْفُسِهِنَّ خَيْرٌ لَكَ مِنْ أَنْ تَظْلِمَهُنَّ

حمزة بن عمران گويد: به همراه كنيزانى وارد مدينه شدم ، آنان را در خانه اى مى گذاشتم و در را به رويشان قفل مى كردم و به دنبال كار خود مى رفتم ، روزى خدمت حضرت صادقعليه‌السلام رفتم و جريان را عرض ‍ كردم ، فرمود: مرد در باره چيزى كه نديده غيرت مى كند! بدان اگر آنان در مورد خودشان به تو ظلم كنند بهتر از اين است كه تو به آنان ستم كنى

قَالَ أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام أُتِيَ النَّبِيُّصلى‌الله‌عليه‌وآله بِأُسَارَى فَأَمَرَ بِقَتْلِهِمْ وَ خَلَا رَجُلًا مِنْ بَيْنِهِمْ فَقَالَ الرَّجُلُ يَا نَبِيَّ اللَّهِ كَيْفَ أَطْلَقْتَ عَنِّى مِنْ بَيْنِهِمْ فَقَالَ أَخْبَرَنِى جَبْرَئِيلُ عَنِ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ أَنَّ فِيكَ خَمْسَ خِصَالٍ يُحِبُّهَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ الْغَيْرَةُ الشَّدِيدَةُ عَلَى حَرَمِكَ وَ السَّخَاءُ وَ حُسْنُ الْخُلُقِ وَ صِدْقُ اللِّسَانِ وَ الشَّجَاعَةُ فَلَمَّا سَمِعَهَا الرَّجُلُ أَسْلَمَ وَ أَحْسَنَ إِسْلَامَهُ وَ قَاتَلَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ قِتَالًا شَدِيداً حَتَّى اسْتُشْهِدَ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: چند اسير نزد پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله آوردند، ايشان دستور داد همه آنها را به جز يك نفر كشتند، آن مرد گفت : اى رسول خدا، چرا مرا از بين آنان آزاد گذاشتى ؟ فرمود:

جبرئيل از طرف خدا به من خبر داد كه در تو پنج خصلت است كه خدا و رسولش آن را دوست دارند: تعصب شديد در مورد خانواده ات ، سخاوت ، خوش اخلاقى ، راستگويى ، شجاعت ، آن مرد چون اين صفات را شنيد مسلمان شد، و مسلمانى نيكو شد، و به همراه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله به جهاد رفت و خوب مبارزه كرد تا شهيد شد.