ب چگونه بايد نصيحت كرد؟
كسى كه مى خواهد ديگرى را نصيحت كند و با اين كار اشتباهاتى را مبدل به صواب ، نواقصى را تبديل به كمال ، و خلاصه شخص خلافكارى را به صراط مستقيم هدايت گرداند، همانطور كه امام زين العابدينعليه‌السلام
فرموده : بايد روحيه رحمت و شفقت ، نرمش و ملايمت داشته و خلاصه بايد روحيه خيرخواهى و مسالمت ، به اين مسئوليت مهم اخلاقى و دينى اقدام نمايد.
همچنين از روشهاى نصيحت آميزى كه در ملاء عام و در حضور ديگران بوده و موجب اهانت و اذيت و ضربه زدن به حيثيت و خورد كردن شخصيت ديگرى باشد به طور جدى خوددارى نمايد!
امام علىعليه‌السلام
فرموده است :
نصحك بين الملاء تقريع
اگر كسى در حضور افراد براى نصيحت و توجه طرف به لغزشهاى او اقدام كند، با اين عمل شخصيت او را ضربه دار و خورد كرده است !
به هر حال ، اين كار مسئوليت بسيار ظريفى است ، آگاهى و دانائى مى خواهد و بر اساس آگاهى و توانائى ، و حتى خود اهل صداقت و عمل بودن است كه مى شود خلافكار را بيمار دانست و طبيبانه به اصلاح او پرداخت
براى اين منظور، راهنمائيهاى خالصانه و دلسوزانه پيشوايان بزرگوار اسلام ، كه بر اساس آن منافع نصيحت پذيرى و زبانهاى گردنكشى و خوددارى از نصيحت پذيرى را بيان مى دارد، شايان وقت است و مى تواند براى همه ما راهگشا و سازنده باشد.
امام علىعليه‌السلام
فرموده است :
اسمعوا النصيحة ممن اهداها اليكم ، و اعقلوها على انفسكم
نصيحت آن كس را كه به منظور راهنمائى و هدايت شما انجام مى شود گوش كنيد و مورد توجه قرار دهيد و جهت سازندگى خود به آن فكر كنيد.
آن حضرت نيز مى فرمايد:
من بصرك عيبك و حفظك فى غيبك فهو الصديق ، فاحفظه
هر كس كه تو را نسبت به معايب و نواقص تو آگاهى مى گرداند و در غياب نيز ترا حفظ و حراست مى گرداند، دوست واقعى تست و نيز تو بايد براى حفظ و نگهدارى او مراقبت معمول دارى
آن بزرگوار در بيان ديگرى فرموده :
مرارة النصح انفع من حلاوة الغش
تلخى نصيحت پذيرى ، از شيرينى رفتار كسى كه تو را فريب مى دهد، و خرسند مى گرداند، شيرين تر خواهد بود!
امام باقرعليه‌السلام
مى فرمايد:
اتبع من يبكيك و هو لك ناصح و لاتتبع من يضحك و هو لك غاش
از نصيحت كننده خيرخواهى كه تو را راهنمائى مى مند، اگر چه نصيحت او موجب گريه تو شود پيروى كن ، اما از كسى كه به خاطر خوشايند تو را مى خنداند، ولى تو را اغفال مى نمايد، هرگز شنوائى و اطاعت بخرج مده
امام علىعليه‌السلام
مى فرمايد:
من ابان لك عيوبك فهو و دودك ، و من ساتر عيبك فهو عدوك
هر كس عيب و ايراد تو را روشن مى گرداند، دوست صميمى تو است و آن كس كه روى نواقص و ضعفهاى تو پرده پوشى مى كند و تو را در اغفال و نادانى نگه مى دارد، يقينا دشمن تو خواهد بود.
آن حضرت در بيان ديگرى مى فرمايد:
لا ترددن على النصيح
هرگز در مقابل شخص نصيحت كننده ، در مقام پاسخگوئى و جواب رد دادن و طفره رفتن از مسير اصلاح بر نيا.
آن بزرگوار، در بيان بسيار ارزشمند و حكيمانه اى مى فرمايد:
من قبل النصيحة امن من الفضيحة
آن كس كه نصيحت ها و راهنمائيهاى دلسوزانه افراد را مى پذيرد و در صدد بكارگيرى و اصلاح معايب خويش برمى آيد، از رسوائيها و فضاحتها ناراحت كننده و شرم آور محفوظ مى ماند!
اين را هم بايد توجه داشته باشيم كه روحيه نصيحت پذيرى و گوش شنوا داشتن ، اضافه بر اينكه از يك نوع سلامت روان و انصاف و مروت داشتن حكايت مى كند، يك نوع توفيق الهى و عنايت خداوندى هم نسبت به انسان مى باشد. به همين دليل افراديكه اسير خودخواهى و غرور و لجبازى هستند، توفيق نصيحت پذيرى را از ذات مقدس خداوند بايد درخواست نمايد، تا به كمك عنايت خداوندى به اين راز موفقيت دست يابند.
امام علىعليه‌السلام
مى فرمايد:
من اكبر التوفيق ، الاخذ بالنصيحة
از بزرگترين توفيقها و عنايات خداوند نسبت به بنده اين است كه در وجود وى روحيه نصيحت پذيرى وجود داشته باشد.
0%
نویسنده: معصومه حيدرى
