۱. مراد از «عارفاً بِحَقِّهَا» در كلام امام رضاعلیه‌السلام
امام رضاعلیه‌السلام
درباره خواهر گرامى اش فرمود: «مَنْ زارَها عارِفاً بِحَقِّها فَلَهُ الْجَنَّةُ
». واژه «عارفاً بحقّها»، بیانگر مقام والاى حضرت فاطمه معصومهعلیها‌السلام
است. از جمله شرایط تكمیل و پذیرش زیارت، شناخت حقیقى و واقعى نسبت به صاحب قبر است؛ زیرا ارزشى كه عرض ادب و احترام با شناخت كامل نسبت به كسى یا چیزى دارد، ادب و احترام از روى گمان و تخیّل نخواهد داشت. به این سخن خداوند بنگرید كه مى فرماید: «وَ اِنَّ الظَّنِّ لا یُغْنى مِنَ الحَقِّ شَیْئاً
» (۱۱۰) و ظنّ و گمان، در فهم حقّ و حقیقت هیچ سودى ندارد.
شناخت كامل و محبّت نسبت به پیامبر اكرمصلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
و اهل بیت پاك و مطهّرشعلیهم‌السلام
هم سنگ و هم طراز با قرآن مجید هستند، شفاعت آنان و عاقبت به خیرى را در پى دارد. پیامبربزرگوار اسلامصلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
مى فرماید:
«اِلْزِمُوا مَوَّدَتَنا أَهْلَ البیتِ، فَاِنَّهُ مَنْ مَنْ لَقِیَ اللهَ وَ هُوَ یَوَدُّنا أَهْلَ البیتِ، دَخَلَ الجَنَّةَ بِشِفاعَتِنا؛ وَالّذِى نَفْسى بِیَدِهِ، لایَنْتَفِعُ عَبْدٌ بِعِلْمِهِ الاّ بِمَعْرِفَةِ حَقَّنَا
.» (۱۱۱)
دوستى و محبّت ما اهل بیت را پیشه كنید، زیرا كسى كه خدا را با محبّت ما اهل بیت ملاقات كند، با شفاعت ما وارد بهشت خواهد شد؛ سوگند به كسى كه جانم در دست اوست، هیچ كس از عملش سودى نمى برد مگر با شناخت كامل نسبت به حقوق ما.
با اندكى تأمّل در كتاب هاى روایى، در مى یابیم كه واژه «عارفاً بحقّها» و «عارفاً بحقّه» در سخنان گهربار معصومینعلیهم‌السلام
موج مى زند. (۱۱۲)
امام صادقعلیه‌السلام
درباره زیارت قبر حضرت اباعبدالله الحسینعلیه‌السلام
مى فرماید:
«مَنْ أَتَى قَبْرَالحُسینِ عارفاً بِحَقِّه، كانَ كَمَنْ حَجَّ مِأَتَهَ حَجَّةٍ مَعَ رَسُولِ اللهِ
صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
؛ (۱۱۳) كسى كه با شناخت كامل، قبر امام حسینعلیه‌السلام
را زیارت كند، مانند كسى است كه صد حجّ به همراه رسول خداصلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
انجام داده باشد.»
نیز مى فرماید:
«مَنْ أَتَى قَبْرَ أَبِى عَبْداللهِ
علیه‌السلام
عارفاً بِحَقِّه غَفَرَاللهُ مَاتَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِه وَ مَا تَأَخَّرَ
. (۱۱۴)
كسى كه با شناخت كامل قبر امام حسینعلیه‌السلام
را زیارت كند، خداوند گناهان گذشته و آینده اش را مى بخشاید.»
امام باقر و صادقعلیهما‌السلام
درباره زیارت مؤمن فرمودند:
«أَیُّما مُؤمِنٍ خَرَجَ اِلَى أَخِیهِ یَزُورُهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ، كَتَبَ اللهُ بُكُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً، و مُحِیَتْ عَنْهُ سَیِّئَةٌ، وَ رُفِعَتْ لَهُ دَرَجَةٌ
؛ (۱۱۵) هر مؤمنى كه با شناخت كامل به قصد دیدار برادرش (از منزل) خارج شود، خداوند در برابر هرگام، یك كار نیك برایش مى نویسد؛ و یك گناه از او پاك مى شود؛ و یك درجه به او افزوده مى گردد.»
ده ها روایت درباره موضوعات یاد شده وجود دارد. براى چنین زیارت هایى - به شرط آنكه با شناخت كامل نسبت به زیارت شونده باشد - پاداش هایى در روایت معصومینعلیهم‌السلام
براى «زائر» در نظر گرفته شده است؛ بدین شرح:
۱. «كتب الله له بكّل له بكّل خطوةٍ حسنةً و مُحیتْ عنه سیئةً، و رُفعت له درجةً
.» (۱۱۶)
۲. «كتب الله عشرین حَجَّةً و عشرین عُمْرَةً مبروراتٍ مقبولاتٍ، و عشرین حجّةٌ و عمرةٌ مع نبیٍّ مرسلٍ أو امامٍ عدل
(فى غیر یوم عید).» (۱۱۷)
۳. «كتب الله له مائة حَجَّةٍ و مائة عمرةٍ و مائة غزوةٍ مع نبیٍّ مرسلٍ او امام عدلٍ
(فى یوم عید)» (۱۱۸)
۴. «كتب الله عزّوجلّ له بكلّ خطوةٍ حجةً بمناسكها و لا أعلمه الاّ قال و عمرةً
(یوم عرفة)» (۱۱۹)
۵. «كتب الله له ألف حجّةٍ و ألف عمرةٍ مبرورات مقبولاتٍ و ألف غزوةٍ مع نبیّ مرسلٍ أو امام عدلٍ
(یوم عرفة)» (۱۲۰)
۶. «كتب الله له ألف حجةٍ مقبولةٍ و ألف عمرةٍ مبرورةٍ
(یوم عرفة)» (۱۲۱)
۷. «كتب اللهُ له أجر مَنْ أعتق ألف نَسَمَةٍ و كمن حَمَل على ألفِ فَرَسٍ. مُسْرَحَةٍ مُلْجَمَةٍ فى سبیل اللهِ
.» (۱۲۲)
۸. «شَیَّعوه (
الملائكةُ
) حتّى یُبْلغوه مَأمنه و ان مرض عادوه غُدوةً و خشیَّةً و ان مات شهدوا جنازته و استغفروا له الى یوم القیامة
.» (۱۲۳)
۹. «غفراللهُ ما تقدَّم من ذنبه و ما تأخّرَ
.» (۱۲۴)
۱۰. «كتب الله له فى أعلى علّییّن
.» (۱۲۵)
۱۱. «كتب الله له ثواب ألف حَجّةٍ مقبولةٍ
.» (۱۲۶)
۱۲. «الف ألف حَجَّةٍ
.» (۱۲۷)
۱۳. «أعطاه اللهُ عزّوجل
(
أجرَ مَنْ أنفقَ مِنْ قَبلَ الفَتْحِ وَ قاتَلَ
)
» (۱۲۸)
۱۴. «حتمت لمن زار أبى
علیه‌السلام
بطوس عارفاً بحقّه الجنّة على الله تعالی
.» (۱۲۹)
۱۵. «ضمنت و له الجنّة على الله عزّوجلّ
.» (۱۳۰)
۱۶. «أخذتُه بیدى یوم القیامة و أدخلتُه الجنة و ان كان من أهل الكبائر
.» (۱۳۱)
۱۷. «أعطاه الله عزّوجلّ اجرَ سبعین شهیداً ممّن استُشهدَ بین یدى رسول الله
صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
عَلَى حقیقةٍ
.» (۱۳۲)
۱۸. «كتب الله له بكل خطوة حجةً مقبولةً و عمرةً مبرورةً
.» (۱۳۳)
۱۹. «كان كمن زار الله تعالى فى عرشه
.» (۱۳۴)
۲۰. «كان مثل الذى یخرج من الذنوب
(كان كمثل الذى خرج من الذنوب
).» (۱۳۵)
۲۱. «كتب الله له عشر صفات و محاعنه عشر سیّئات
.» (۱۳۶)
۲۲. «كتبالله له أجر مائة ألف شهید و غفر الله ما تقدّم من ذنبه و ما تأخّر و بُعث من الآمنین و هُوِّنَ علیه الحسابُ و استقبلته الملائكةُ فاذا انصرَفَ شَیَّعَتْةُ الى منزله فان مَرِضَ عادوه و ان مات شَیَّعُوهُ بالاستغفار الى قبره
....» (۱۳۷)
۲۳. «كان كمن حج مائة حجّةٍ مع رسول الله
صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
.» (۱۳۸)
۲۴. «كان كمن حجّ ثلاث حَجَجٍ مع رسول الله
صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
.» (۱۳۹)
۲۵. «كتب الله له ثواب الف حجة و الف عمرة ألا و من زاره فقد زارنى و من زارنى فكأنّما زار الله و حق على الله أن لا یعذّبه به بالنار ألا و ان الاجابة تحتَ قُبَّتِهِ والشّفاء فى تربته و الائمّةَ من ولده
...» (۱۴۰)
۲۶. «یُكتب له ألفُ حَجَّةٍ مقبولةٍ و ألفُ عمرةٍ مقبولةٍ و ان كان شقیّاً كُتب سعیداً و لم یزل یخوض فى رحمةالله
.» (۱۴۱)
۲۷. «كتب الله له الف حجةٍ مقبولةٍ و الف عمرةٍ مبرورةٍ
.» (۱۴۲)
۲۸. «صَحِبَةُ ألفُ مَلَكٍ عن یمینه و ألفُ مَلَكٍ عن یساره و كتُب له ألفُ حجّةٍ و ألفُ عمرةٍ مع نبیٍّ أو وصیٍّ نبیٍّ
.» (۱۴۳)
۲۹. «كتب الله له ثوابَ ألفِ حجَّةٍ و ألفِ عمرةٍ و ألفِ غزوةٍ مع نبیٍّ مرسلٍ
.» (۱۴۴)
۳۰. «غفرالله له البتّةً
.» (۱۴۵)
۳۱. «كتب له حجةً و لم یزل محفوظاً حتى یرجعَ الى أهله
.» (۱۴۶)
۳۲. «كان من محدّثى اللهِ تعالى فوق عرشه
.» (۱۴۷)
۳۳. «كان عند الله عزّوجلّ كشهداء بدرٍ
.» (۱۴۸)
۳۴. «كتب الله عشرة آلاف حسنةٌ و رفع له عشرة الاف درجةً
.» (۱۴۹)
۳۵. «لم یكن له عوض غیر الجنة و رزق رزقاً واسطاً و أتاه الله بفرج عاجل ان الله و كلَّ بقبرالحسین أربعة آلاف ملك كلّهم یبكونه و یشیّعون مَن زاره الى أهله فان مرض عادوه و ان مات حضروا جنازته بالاستغفار له و الترحم علیه
.» (۱۵۰)
۳۶. «مائة حجّة مقبولة و مائة عمرة مبرورة و مائة عزوة مع نبیّ مرسلٍ الى أعدى عدوّله
.» (۱۵۱)
۳۷. «كتب الله له بكل خطوة حجّة و عمرة مبرورات متقّبلات و غزوة مع نبیٍّ أو امام عادل
.» (۱۵۲)
۳۸. «أعطاه الله عزّوجلّ أجر من قبل الفتح فتح مكّة
.» (۱۵۳)
۳۹. «سبعمائة حجّة و سبعمائة عمرة مبرورات متقبّلات
.» (۱۵۴)
۴۰. «غفرالله له ما تقدّم من ذنبه و ما تأخّر و كتب له حجّةً و لم یزل محفوظاً حتى یرجع الى أهله
.» (۱۵۵)
۴۱. «من نظر الى الكعبة عارفاً بحقّها غفرالله ذنوبه و كفى ما أهمّه
.» (۱۵۶)
۴۲. «هذه الفریضة من صلاّها لوقتها عارفاً بحقّه لایؤثر علیها غیرَها كتب الله له براءةً لایعذبُه
.» (۱۵۷)
۴۳. «من أتى الصلاة عارفاً بحقّها غُفِرَله
.» (۱۵۸)
شایان ذكر است در صدر و ذیل روایاتى كه واژه هاى «عارفاً بحقّه» و «عارفاً بحقّها» وجود دارد، جملاتى به عنوان تفسیر براى این «شناخت كامل» آمده است؛ بدین شرح:
«فى یوم عید» (۱۵۹)، «فى غیر یوم عید» (۱۶۰)، «یوم عرفة» (۱۶۱)، «اوّل یومٍ من رجب» (۱۶۲)، «یوم عاشورا» (۱۶۳)، «اذا مشى الى الحَیْرِ» (۱۶۴)، «غیر جاحد» (۱۶۵)، «غیر مستكبر» (۱۶۶)، «واغتسل» (۱۶۷)، «یرید به وجه الله والدارالآخرة» (۱۶۸)، «غیرمتجبّر ولامتكبّر» (۱۶۹)، «غیر مستنكف و لامستكبر» (۱۷۰)، «مسلّماً لأمره» (۱۷۱)، «فطاف به اسبوعاً و صلّى ركعتین فى مقام ابراهیمعلیه‌السلام
» (۱۷۲)، «...ثمّ أتى المدینة فسلّم على النبیّ
...و یَعلمُ أنّه حُجَّةُ الله على خلقه و بابُه الذى یُؤتى منه فسلّم علیه ثمّ أتى أباعبدالله
.» (۱۷۳)
0%
نویسنده: محسن رفيعى و معصومه شريفى
