سه نكته اساسی
٣٨. قال المجتبیعليه‌السلام
:
«حُسْنُ السُؤالِ نِصْفُ الْعِلْمِ وَمُداراةُ الناسِ نِصْفُ العَقْلِ وَالقْصُدُ فِی المَعيشَةِ نِصْفُ المَؤُونَةِ
.»
«پرسش صحيح و نيكو، نيمی از دانش را به فرد مورد سؤال خواهد داد.
سازش و مدارا نمودن با مردم نيمی از تدبير و انديشه انسانی است.
ميانه روی و مراعات اقتصاد در زندگی، نيمی از مخارج انسان را می كاهد.»
ثمرات بردباری
٣٩. مردی از سرزمين شام حسن بن علیعليه‌السلام
را سوار بر مركب ديد، آن مرد حضرت را لعن و نفرين می نمود، امام مجتبیعليه‌السلام
اهانت های او را شنيد و سپس به او رو كرد و سلام نمود، در حالی كه خنده ای بر لب داشت، فرمود:
«أَيُّهَا الشَّيْخُ أَظُنُّكَ غَريباً، وَلَعَلَّكَ شُبِّهتَ، وَلَوِ اسْتَعْتَبْتَنا اعْتَبْناكَ، وَلَوْ سَأَلْتَنا أَعْطَيْناكَ، وَلَوِ اسْتَرْشَدْتَنا أَرْشَدْناكَ وَلَوِ اسْتَحْمَلْتَنا أَحْمَلْناكَ وَإنْ كُنْتَ جائِعاً أَشْبَعْناكَ وَإِنْ كُنْتَ عُرْياناً كَسَوْناكَ وَإنْ كُنْتَ مُحْتاجاً أَغْنَيْناكَ وَإنْ كُنْتَ طَريداً آوَيْناكَ وَإنْ كانَ لَكَ حاجَةٌ قَضَيْناها لَكَ، فَلَوْ حَرَّكْتَ رَحْلَكَ إلَيْنا وَكُنْتَ ضَيْفَنا إلی وَقْتِ ارْتِحالِكَ كانَ أَعْوَدُ عَلَيْكَ، لأنَّ لَنا مَوْضِعاً رَحْباً وَجاهاً عَريضاً وَمالا كَثيراً
.»
«ای مرد به گمانم شما در اين شهر (مدينه منوره) غريبيد و چه بسا امر بر شما مشتبه شده كه لعن و نفرين می كنيد. چنانچه نيازمند خشنودی هستی ـ و می خواهی عقده دل خالی كنی ـ تو را خشنود می كنيم، اگر نيازمند و محتاجی نيازت را بر طرف می سازيم و اگر از ما راهنمايی بخواهی تو را ارشاد می كنيم، و چنانچه در جابجايی خود مساعدت می خواهی كمكت می كنيم، اگر گرسنه ای سيرت می كنيم، و اگر برهنه ای تو را جامه می پوشانيم و بی نيازت می كنيم، و اگر آواره و بی پناهی پناهت می دهيم و چنانچه نيازمندیِ ديگری داری برمی آوريم، و اگر بار سفرت را به سوی ما بسته ای تا زمان رفتنت بمقدار دلخواه از تو پذيرايی می كنيم؛ زيرا جايگاه پذيرايی و مهمانی وسيعی داريم و از جهت مال هم در مضيقه نيستيم.»
آن مرد پس از شنيدن اين مطالب متأثر شد و گريه كرد و گفت:
«گواهی می دهم كه تو خليفه و جانشين واقعی خداوند در روی زمينی، خداوند خود می داند كه امامت و رسالتش را در چه جايی قرار دهد، تو و پدرت منفورترين چهره در نزد من بوديد و ليكن الآن ـ با اين برخورد ـ شما بهترين مخلوق در نزد من هستيد و شما را می ستايم.»
آنگاه مركب خود را به سوی خانه امام مجتبیعليه‌السلام
روانه كرد و در خانه آن حضرت تا زمان رفتنش ميهمان بود و از معتقدان و محبّان آن بزرگوار گرديد.
نویسنده: احمد زمانى
