نماز و عبادت امام حسین (علیه السلام)

نماز و عبادت امام حسین (علیه السلام)42%

نماز و عبادت امام حسین (علیه السلام) نویسنده:
گروه: امام حسین علیه السلام

نماز و عبادت امام حسین (علیه السلام)
  • شروع
  • قبلی
  • 100 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 11333 / دانلود: 2508
اندازه اندازه اندازه
نماز و عبادت امام حسین (علیه السلام)

نماز و عبادت امام حسین (علیه السلام)

نویسنده:
فارسی

تذکراین کتاب توسط مؤسسه فرهنگی - اسلامی شبکة الامامین الحسنین عليهما‌السلام بصورت الکترونیکی برای مخاطبین گرامی منتشر شده است.

لازم به ذکر است تصحیح اشتباهات تایپی احتمالی، روی این کتاب انجام گردیده است.

نماز و عبادت امام حسينعليه‌السلام

نويسنده: عباس عزيزى

پيشگفتار

حسين كيست؟

ثار الله كيست؟

نفس مطمئنه كيست؟

امام حسينعليه‌السلام كنار بدن عباس چه ديد و چه كرد و چه گفت؟

امام حسينعليه‌السلام كنار بدن فرزندش على اكبر چه ديد و چه كرد و چه كسى را صدا زد؟

امام حسينعليه‌السلام وقتى على اصغر در دستش بود و تير سه شعبه به او زدند چه حالى به او دست داد؟

امام حسينعليه‌السلام چرا جنگ را يك شب به تاخير انداخت؟

امام حسينعليه‌السلام چرا نمازش را در مقابل تيرهاى دشمن اقامه كرد؟

حسينعليه‌السلام در لحظه آخر چه ذكرى گفت؟

امام حسينعليه‌السلام با اهل حرم وداع نمود چه ذكرى را گفت؟

امام حسينعليه‌السلام تيرى به پيشانى مباركش خورد، آن تير را بيرون كشيد و خون بر چهره اش جارى شد، در آن موقع چه دعايى خواند؟

امام حسينعليه‌السلام وقتى كه تير سه شعبه به قلب مباركش خورد چه ذكرى خواند؟

امام حسينعليه‌السلام در ظهر عاشورا، براى ياد آورنده وقت نماز چه دعايى كرد؟

امام حسينعليه‌السلام هنگامى كه دشمن گفت: به خيمه ها حمله كنيد، چه حالى به او دست داد و چه گفت؟

امام حسينعليه‌السلام مگر جگر گوشه فاطمه نبود، پس چرا بدنش را قطعه قطعه كرده و زير سم اسبان قرار دادند؟

امام حسينعليه‌السلام عاشق رخسار معبود است.

امام حسينعليه‌السلام روح طاعات و عبادات است.

امام حسينعليه‌السلام نور صحراى قيامت است.

امام حسينعليه‌السلام فيض دائم روح قرآن است.

امام حسينعليه‌السلام سبب گريه هر مومن است.

امام حسينعليه‌السلام در روز عاشورا در اوج جنگ و دشوارى ها يك لحظه از ياد خدا غافل نبود.

امام حسينعليه‌السلام روز عاشورا پيوسته و مداوم مشغول ذكر لا حول و لا قوه الا بالله بود.

امام حسينعليه‌السلام بنده خالص خدا بود.

امام حسينعليه‌السلام به خاطر نماز شهيد شد.

امام حسينعليه‌السلام در صبح عاشورا وقتى سپاه دشمن به سوى او مى آيد آن طور دعا كرد: «اَللَّهُمَّ أَنْتَ ثِقَتِي فِي كُلِّ كَرْبٍ ، خدايا! در هر گرفتارى تو تكيه گاه منى.»

تيرى كه در ظهر عاشورا بر قلب حسينعليه‌السلام اصابت نمود، و خون ثار الله را بر زمين ريخت، در واقع در روز سقيفه رها شده بود و در عاشورا به هدف نشست.

امام حسينعليه‌السلام شهيد مى شود و خداوند هفتاد هزار فرشته را كه ژوليده و غبار آلودند بر قبر حسينعليه‌السلام گماشته تا روز قيامت بر او گريه مى كنند و كنار قبرش نماز مى خوانند يك نماز آنان مساوى هزار نماز مردم است، ثواب و اجر آن نماز براى زائر قبر حسينعليه‌السلام است.

امام زمان فرمود به جاى اشك خون مى گريم.

اميدوارم خداوند ما را نيز مشمول شفاعت حسينعليه‌السلام و مشمول دعايى كه در ظهر عاشورا آن حضرت به يكى از اصحابش فرمود: جعلك الله من المصلين قرار دهد.

زمستان ۱۳۸۰

حوزه علميه قم - عباس عزيزى

گزيده اى از زندگانى امام حسينعليه‌السلام

نام : حسين

القاب معروف : سيد الشهداء، ثارالله

كنيه : ابو عبدالله

نام پدر و مادر : علىعليه‌السلام - فاطمهعليها‌السلام

وقت و محل تولد : سوم شعبان سال چهارم هجرت در مدينه

دوران امامت : يازده سال (از سال ۵۰ تا ۶۱ ه‍ ق)

خلفاى غاصب در زمان آن حضرت : معاويه و يزيد

وقت و محل شهادت : در روز عاشورا سال ۶۱ هجرى در كربلا در سن ۵۷ سالگى به شهادت رسيد.

مرقد شريفش : شهر كربلا در كشور عراق است.

دوران زندگى آن حضرت را مى توان به چهار بخش تقسيم كرد:

۱- ملازمت با پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله (حدود شش سال)

۲- دوران ملازمت با پدر و برادرش امام حسنعليه‌السلام (حدود ۴۰ سال)

۳- دوران امامت (يازده سال)

۴- نهضت جاودانى و عظيم امام حسينعليه‌السلام كه مهمترين حادثه تاريخ است.

۱- پرچمدار امام حسينعليه‌السلام اباالفضل العباس بود.

۲- موذن امام حسينعليه‌السلام حجاج بن مسروق بود.

۳- به علت هجرت امام حسينعليه‌السلام «امام» اطلاع حاصل كرد كه جمعى از افراد يزيد به نام حج براى ترور و قتل امام حسينعليه‌السلام به سوى مكه گسيل شده اند و ماموريت دارند با سلاحى كه در زير لباس احرام پوشيده اند در ماه حرام و در كنار كعبه فرزند پيامبر را به قتل برساند و بدين جهت امام حج تمتع را به عمره مفرده تبديل فرمود و هشتم ذيحجه رهسپار عراق شد و فرمود: براى رعايت حرمت خانه خدا مكه را ترك مى كنم.

۴- سفير امام حسينعليه‌السلام به كوفه فرستاده شد مسلم بن عقيل بود.

۵- مردم كوفه حدود ۱۵۰ نامه دعوت براى امام حسينعليه‌السلام ارسال كرده بودند.

۶- در زمان دعوت مردم كوفه از امام حسينعليه‌السلام ۱۸ هزار نفر با حضرت مسلم بيعت كردند.

۷- پسران مسلم ابراهيم و محمد بودند كه محمد بزرگ تر از ابراهيم بوده و هر دو كمتر از ده سال سن داشتند.

۸- سه عامل اساس قيام امام حسينعليه‌السلام :

الف: يزيد از امام حسينعليه‌السلام بيعت مى خواست امام شديدا در مقابل اين درخواست ايستادگى كرد.

ب: دعوت مردم كوفه.

ج: عامل اصلى امر به معروف و نهى از منكر

۹- قبر امام حسينعليه‌السلام شش گوشه دارد چون جنازه حضرت على اكبر در كنار پدرش امام حسين دفن شده است.

۱۰-زيارت ناحيه مقدسه : زيارتى است كه از حضرت ولى عصرعليه‌السلام نقل شده و در اين زيارت شريف حضرت اسامى همه شهداى كربلا را با اسم و رسم ذكر فرموده و بر آنان درود فرستاده و نام قاتلين هر كدام را نيز برده و بر آنان لعنت فرستاده است.

۱۱- اسب امام حسينعليه‌السلام ذوالجناح نام دارد.

۱۲- پيكر مطهر امام حسينعليه‌السلام توسط امام سجادعليه‌السلام شناسايى و دفن شد.

۱۳- اولين زائر قبر امام حسينعليه‌السلام بعد از شهادت امام حسينعليه‌السلام جابر بن عبدالله انصارى بود.

فصل اول: جلوه نماز از ولادت تا كربلا

۱- اذان و اقامه در گوش امام حسينعليه‌السلام

از اسماء بنت عميس نقل شده: حسينعليه‌السلام بعد از گذشت يك سال از ولادت برادرش حسنعليه‌السلام ديده به جهان گشود. پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله به خانه زهراعليها‌السلام آمد و به من فرمود: «پسرم را نزد من بياور.»

من حسينعليه‌السلام را كه در قنداقه سفيدى بود، به محضر رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله بردم.

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله از ديدار چهرهعليه‌السلام شاد و خندان شده، در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه گفت. سپس حسينعليه‌السلام را به دامن گرفت و گريه كرد.

عرض كردم: پدر و مادرم به فدايت اى رسول خدا! چرا گريه مى كنى؟

فرمود: گريه ام به خاطر مصائبى است كه بعد از من به اين نوزاد وارد مى شود.

به زودى گروه ستمگر او را مى كشند و خداوند آن گروه را مشمول شفاعت من نخواهد كرد.

۲- هزار ركعت نماز

آن حضرت به عبادت بسيار علاقه مند بودند، به طور مثال شخصى خطاب به حضرت سجادعليه‌السلام عرض كرد: يابن رسول الله! چرا پدرت امام حسينعليه‌السلام كم اولاد است؟ حضرت فرمودند: تعجب مى كنم كه من چگونه متولد شده ام، زيرا پدرم امام حسينعليه‌السلام در هر شب و روزى هزار ركعت نماز به جاى مى آورد.(۱)

۳- وضوى امام حسينعليه‌السلام

«كان الحسين بن على عليه‌السلام اذا توضاء تغير لونه و ارتعدت مفاصله فقيل له فى ذلك ، فقال : حق لمن وقف بين يدى الملك الجبار ان يصفر لونه و ترتعد مفاصله »؛

امام حسينعليه‌السلام وقتى وضو مى گرفت رنگش پريده و پاهايش‍ مى لرزيد.

علت اين كار را پرسيدند فرمود: سزاوار است براى كسى كه در مقابل خداى با جبروت ايستاده رنگش زرد شود و پاهايش بلرزد.(۲)

۴- سنت هفت بار تكبير

صدوق رحمه و الله از امام باقرعليه‌السلام نقل كرده كه فرمود: حسينعليه‌السلام دير به سخن آمد تا آنجا كه بيم مى رفت نكند حرف نزند و بى سخن باشد. روزى رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله براى نماز بيرون آمد در حالى كه حسينعليه‌السلام را بر شانه خود نهاده بود، مردم (براى نماز) پشت سر حضرتصلى‌الله‌عليه‌وآله صف بستند و حضرتصلى‌الله‌عليه‌وآله او را در طرف راست خود بر زمين گذارد و تكبير نماز گفت، پس حسينعليه‌السلام (نيز) تكبير گفت، چون رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله تكبير حسينعليه‌السلام را شنيد تكبير را دوباره فرمود و حسين نيز (به پيروى از رسول خدا) هفت بار تكبير گفت. بدينگونه سنت هفت بار تكبير گفتن (در ابتداى نماز) آغاز شد.

۵- نماز در يك لباس

ابو بصير از امام صادقعليه‌السلام پرسيد: جهت نمازگزاردن مرد چه مقدار لباس كفايت مى كند؟

حضرتعليه‌السلام فرمود: «امام حسينعليه‌السلام در يك قطعه لباس كه از نيمه ساق پا بالاتر و نزديك زانوها بود و بر دوش حضرتعليه‌السلام جز به مقدار دو بال پرستو نداشت نماز گزارد و وقتى ركوع مى نمود از شانه هايش مى افتاد و سجده مى كرد بر گردن حضرت مى رسيد، پس آن را با دست بر شانه هايش خود بر مى گرداند، اين گونه بود تا از نماز فارغ شد.»

امام باقرعليه‌السلام فرمود: «براى من نقل نمود كه كسى كه امام حسينعليه‌السلام را در حالى ديده است كه در يك جامه نماز مى گزارد، و امام حسينعليه‌السلام براى او نقل نموده كه: «پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله را ديده است كه در يك لباس نماز مى خواند.(۳) »

۶- عبور از جلوى نماز گزار

ضيف از امام صادقعليه‌السلام از امام باقرعليه‌السلام از امام سجادعليه‌السلام نقل مى كند كه فرمود: «امام حسينعليه‌السلام نماز مى خواند، مردى از جلوى او عبور كرد، يكى از ياران حضرتعليه‌السلام او را از اين كار بازداشت. چون حضرتعليه‌السلام از نماز فارغ شد، پرسيد: چرا او را نهى نمودى؟

عرض كرد: اى فرزند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله ! ميان شما و محراب آشفتگى پديد مى آورد.

فرمود: واى بر! تو خداى متعال به من نزديك تر از آن است كه كسى ميان من و او آشفتگى ايجاد كند.(۴) »

۷- ركوع و سجده طولانى

حضرت مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشريف) فرمود:

جدم حسينعليه‌السلام ركوع و سجودش طولانى بود.(۵)

۸- تغيير رنگ صورت امام هنگام وضو

روايت شده كه امام حسينعليه‌السلام هرگاه به نماز مى ايستاد رنگ از چهره اش مى پريد، از او سوال مى شد: اين حالت چيست كه هنگام وضو در شما پيدا مى شود؟

مى فرمود: «شما چه مى دانيد كه در پيشگاه چه كسى مى خواهم بايستم؟(۶) »

۹- نماز تقيه

قطب راوندى به سند خود، از امام موسى كاظمعليه‌السلام از امام صادقعليه‌السلام نقل مى كند كه فرمود: «امام حسينعليه‌السلام پشت سر مروان بن حكم (از باب تقيه) نماز مى گزاردند.

پس به يكى از آن دو بزرگوار عرض شد: آيا پدر شما وقتى به منزل برمى گشت نماز را اعاده نمى كرد؟ فرمود: نه به خدا سوگند، او به همان يك نماز اكتفا مى كرد.(۷)

۱۰- سفارش اهل بيت به نماز

على بن ابراهيم، از امام باقرعليه‌السلام نقل مى كند درباره فرمودء خداى سبحان: «خانواده خود را به نماز امر كن و خود نيز سخت بر آن پايدار باش.» فرمود: در آن به پيغمبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمان ابلاغ ويژه به اهل بيتش را داده است نه عموم مردم را، تا به همه مردم اعلام شود كه اهل بيت محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله ، در نزد خدا منزلتى ويژه دارند كه براى ديگر مردمان نيست، زيرا خداى سبحان به آنان (جهت اقامه نماز)، هم فرمان عمومى همراه با همه مردم داده، هم فرمان خصوصى.

پس از نزول اين آيه، پيغمبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله هر روز، وقت نماز صبح به در خانه علىعليه‌السلام مى آمد و مى فرمود: «سلام و رحمت و بركات خدا بر شما باد»، پس (اهل بيت يعنى) علىعليه‌السلام و فاطمهعليها‌السلام و حسنعليه‌السلام و حسينعليه‌السلام (در پاسخ) اظهار مى داشتند: «و سلام و رحمت و بر كات خدا (نيز) بر شما باد اى پيامبر خدا.»

سپس حضرتصلى‌الله‌عليه‌وآله دو طرف چهار چوبه در را گرفته مى فرمود: «نماز، نماز، خدا شما را رحمت كند»، «همانا خدا چنين مى خواهد كه هر گونه آلودگى را از شما خاندان نبوت ببرد و شما را (از هر ناخالصى) پاك گرداند.»

پس حضرتصلى‌الله‌عليه‌وآله ، زمانى كه در مدينه حضور داشت، هر روز صبح پيوسته اين كار را انجام مى داد تا اينكه از دنيا رفت. ابوالحمراء خادم پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله مى گويد: من شهادت مى دهم كه هر روز پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله اين عمل را انجام مى داد.

در كتاب «موده القربى» از انس بن مالك و از زيد بن على بن الحسينعليه‌السلام از پدرش امام سجادعليه‌السلام از جدشعليه‌السلام نقل مى كند كه فرمود: پيغمبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله بعد از نزول آيه شريفه( وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا ) «و اهل بيت خود را به نماز فرمان ده و خود نيز بر آن سخت پايدار باش» به مدت نه ماه هر روز هنگام نماز صبح، به در خانه فاطمهعليها‌السلام مى آمد و مى فرمود: نماز اى اهل بيت نبوت! «همانا خدا مى خواهد كه از شما خاندان هرگونه آلودگى را ببرد و شما را منزه گرداند» و اين حديث را سيصد نفر از صحابه نقل كرده اند.

زيد بن على از پدرش امام سجاد از جدشعليه‌السلام نقل مى كند كه فرمود: «روزى پيامبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله در خانه ام سلمه بود. فرنى خدمت حضرت آوردند. رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله على و فاطمه و حسن و حسينعليهم‌السلام را فرا خواند و از آن خوردند.

سپس رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله آنان را در پوشش عبايى خيبرى قرار داد و اين آيه شريفه را تلاوت فرمود:

انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهر كم تطهيرا.

ام سلمه اظهار داشت: اى رسول خدا! آيا من هم از اهل بيت نبوتم؟

حضرت فرمود: تو (از آنان نيستى اما) رو به سوى خير دارى.(۸)

۱۱- تسليم در برابر خدا

مفضل بن عمر، از امام صادقعليه‌السلام از امام باقرعليه‌السلام از امام سجادعليه‌السلام نقل مى كند كه فرمود: از امام حسينعليه‌السلام پرسيدند: چگونه صبح كردى؟

فرمود: «صبح نمودم در حالى كه پروردگارم، بالاى سرم و آتش، پيش ‍ رويم، مرگ، جوينده ام و حساب الهى فراگيرم مى باشد، و چنين روزى من، در گرو كردار خويشم، نه آنچه دوست دارم پيدا مى كنم، و نه آنچه نمى پسندم از خود مى رانم. توان هيچ يك را ندارم و همه كارها در اختيار ديگرى است، اگر بخواهد عذابم مى كند و اگر بخواهد از من مى گذرد. بنابر اين، كدام فقيرى از من نيازمندتر است(۹) ؟!

۱۲- طواف و نماز پس از نماز عصر

عمار بن معاويه از ابو سعيد نقل كرده كه گفت: «حسنعليه‌السلام و حسينعليه‌السلام را ديدم كه با امام (جماعت) نماز عصر را خواندند سپس نزد حجر الاسود آمده آن را استلام كردند، سپس هفت بار طواف كردند و دو ركعت نماز خواندند.»

مردم (كه ايشان را شناختند) گفتند: اينان فرزندان دختر رسول خدايند.

پس مردم آنان را در (هجوم و) فشار قرار دادند تا جايى كه نتوانستند حركت كنند، همراه ايشان يك مرد ركانى بود. حسينعليه‌السلام دست ركانى را گرفته به كمك او مردم را از امام حسينعليه‌السلام دور كرد او امام حسنعليه‌السلام را بسيار احترام مى كرد و ايشان را نديدم كه بر ركن نزد حجر از جانب حجر بگذرند مگر كه آن را استلام مى كردند.

راوى گويد: به ابو سعيد گفتم: شايد برخى از هفت طواف - كه با نماز قطع شده - مانده بوده است.

گفت: نه بلكه هفت بار كامل طواف كردند.(۱۰)

۱۳- انفاق بعد از نماز

مردى اعرابى وارد مدينه شد و از كريم ترين مردم سوال كرد، امام حسين را به او معرفى كردند، وارد مسجد شد و آن بزرگوار را در حال نماز يافت، پشت سر آن بزرگوار ايستاد و اين شعر را خواند:

لَمْ يَخِبِ اَلْآنَ مَنْ رَجَاكَ وَ مَنْ

حَرَّكَ مِنْ دُونِ بَابِكَ اَلْحَلَقَةَ

أَنْتَ جَوَادٌ وَ أَنْتَ مُعْتَمَدٌ

أَبُوكَ قَدْ كَانَ قَاتِلَ اَلْفَسَقَةِ

لَوْ لاَ اَلَّذِي كَانَ مِنْ أَوَائِلِكُمْ

كَانَتْ عَلَيْنَا اَلْجَحِيمُ مُنْطَبِقَةً

آنكه به تو اميدوار شده نا اميد نگشته، و كسى كه بر در خانه آمده و دق الباب كرده به اميد بخشش آمده.

تو بخشنده و مورد اعتمادى، پدرت كشنده فاسقين بود.

اگر هدايت جد و پدرت نبود، آتش جهنم ما را فرا مى گرفت.

امام حسين نمازش را سلام داده و به قنبر فرمودند: آيا از مال حجاز چيزى باقى مانده است؟

گفت: بله، چهار هزار دينار باقى مانده است.

فرمودند: آن را بياور كه نيازمند حقيقى آن آمده است.

قنبر دينارها را آورد، امام دو برد خود را از تن در آورده و دينارها را در آن پيچيد و دست مباركشان را از شكاف در خارج كردند، زيرا به خاطر كم بودن دينارها از اعرابى خجالت كشيدند و اين شعر را سرودند:

خُذْهَا فَإِنِّي إِلَيْكَ مُعْتَذِرٌ

وَ اِعْلَمْ بِأَنِّي عَلَيْكَ ذُو شَفَقَةٍ

لَوْ كَانَ فِي سَيْرِنَا اَلْغَدَاةَ عَصًا

أَمْسَتْ سَمَانَا عَلَيْكَ مُنْدَفِقَةً

لَكِنَّ رَيْبَ اَلزَّمَانِ ذُو غِيَرٍ

وَ اَلْكَفُّ مِنِّي قَلِيلَةُ اَلنَّفَقَةِ

بگير اين مقدار دينار را، من به خاطر كمى آن از عذر مى خواهم و بدانكه من نسبت به تو مهربانم.

اگر در آينده وسيله فراهم شد ثروت سرشارى بر تو ريزش خواهد كرد.

ليكن مردم زمان بيگانه پرستند و اينك دست ما خالى است. (ريب الزمان، يعنى حيله مردم زمان، منظور اين است كه مردم به جاى اينكه خلافت را به خاندان رسالت بسپارند و خمس و زكاتشان را به ايشان برسانند تا به دست مستحق حقيقى برسانند به غير مراجعه مى كنند.)

اعرابى دينارها را گرفته و هاى هاى گريه كرد! امام فرمودند: شايد آنچه عطا كردم به تو، كم است كه گريه مى كنى؟!

اعرابى گفت: نه، وليكن گريه من براى اين است كه چرا اين دستهاى با سخاوت زير خاك خواهد رفت.(۱۱)

۱۴- روزه امام حسينعليه‌السلام

صدوق قدس سره با سند خود از امام حسن مجتبىعليه‌السلام نقل مى كند كه فرمود:

ارمغان مرد روزه دار، اين است كه ريش خود را عطر زند و جامه خويش را بخور دهد و ارمغان زن روزه دار، اين است كه سر خود را شانه زند و لباسش‍ را بخور دهد، «هر گاه امام حسينعليه‌السلام روزه مى گرفت با عطر خود را خوشبو مى ساخت و مى فرمود: تحفه روزه دار عطر است.»

عبدالله بن زبير و يارانش، امام حسين را دعوت نمودند، پس آنان از غذا خوردند و امام چيزى نخورد، سوال شد: چرا نمى خورى؟

فرمود: روزه دارم، اما تحفه روزه دار بياوريد.

عرض شد: تحفه روزه دار چيست؟

فرمود: روغن (عطر) و بخوردان.(۱۲)

۱۵- طلب باران

از امام سجادعليه‌السلام نقل شده كه فرمود: كوفيان نزد امام علىعليه‌السلام آمده از نيامدن باران شكايت كردند و گفتند: (از خدا) براى ما باران بخواه، امير مومنانعليه‌السلام به حسينعليه‌السلام فرمود: برخيز و از خداوند طلب باران كن!

او برخاسته حمد و ثناى الهى به جاى آورده و بر پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله درود فرستاد و عرض كرد: «بارالها! بخشنده خيرات و نازل كننده بركات! آسمان را بر ما سرشار ببار، و ما را از بارانى بسيار فراگير، انبوه، پر دامنه، پيوسته ريزان، روان و شكافنده (زمين هاى خشك و تشنه) - كه با آن از بندگانت ناتوانى را بردارى و زمين هاى مرده را زنده سازى - سيراب فرما. آمين اى پروردگار جهانيان.»

او دعاى خود را به پايان نبرده بود كه ناگهان خداوند باران (سيل آسا) فرستاد. عربى باديه نشين از برخى نواحى كوفه آمد و گفت: دره ها و تپه ها را پشت سر گذاشتم، در حالى كه آب يكى در ديگرى (از فراوانى) پيچ و تاب مى خورد.(۱۳)

۱۶- نماز و نفرين بر منافق

مرد منافقى كه دشمن اهل بيت عصمت و طهارت بود از دنيا رفت. امام حسينعليه‌السلام دنبال جنازه اش به راه افتاد، در بين راه غلام خود را ديد كه در مقام كناره گيرى از تشييع جنازه است به او فرمود: كجا مى روى؟

عرض كرد: مى خواهم از نماز بر اين منافق فرار كنم.

امام به او فرمود: بيا كنار من بايست و هر چه مى گويم تو هم بگو.

غلام در كنار امام ايستاد، وقتى ولى ميت تكبير گفت امام حسينعليه‌السلام هم فرمود:

«اَللَّهُ أَكْبَرُ اَللَّهُمَّ اِلْعَنْ فُلاَناً عَبْدَكَ أَلْفَ لَعْنَةٍ مُؤْتَلِفَةٍ غَيْرِ مُخْتَلِفَةٍ اَللَّهُمَّ أَخْزِ عَبْدَكَ فِي عِبَادِكَ وَ بِلاَدِكَ وَ أَصْلِهِ حَرَّ نَارِكَ وَ أَذِقْهُ أَشَدَّ عَذَابِكَ فَإِنَّهُ كَانَ يَتَوَلَّى أَعْدَاءَكَ وَ يُعَادِي أَوْلِيَاءَكَ وَ يُبْغِضُ أَهْلَ بَيْتِ نَبِيِّكَ ؛

يعنى خدا بزرگ است. خدايا! فلانى را هزار بار پيوسته لعنت كن بدون اختلاف و فاصله، خدايا! اين بنده ات را در ميان بندگان و شهرهايت خوار و خفيف كن و آتش دوزخت را نصيب وى گردان و شديدترين عذابت را به او بچشان كه دوستى دشمنانت را پذيرا گشته و به دشمنى دوستانت برخاسته و اهل بيت پيامبرت را دشمن مى داشت.(۱۴) »

۱۷- نماز و غسل علىعليه‌السلام

ابن شهر آشوب با سند خود، از امام سجادعليه‌السلام از امام حسينعليه‌السلام - ضمن خبرى بلند - نقل كرده كه فرمود: امير مومنانعليه‌السلام به حسين فرمود: به شما سفارش مى كنم كه (چون از دنيا رفتم) كسى را از مرگ من آگاه نكنيد.

سپس فرمود: تابوتى را از آن زاويه راست بيرون آورند و در كفنى كه پيدا مى كنند كفن كنند، هرگاه غسلش دادند در آن تابوت بگذارند و چون جلو تابوت از زمين بلند شد، آنان عقب تابوت را بلند كنند (و هر جا كه رفت ببرند) و اينكه حسنعليه‌السلام يك بار و حسينعليه‌السلام هم يك بار به عنوان امام بر او نماز گزارند.(۱۵)

۱۸- نماز كنار قبر پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله

شبى امام حسينعليه‌السلام از خانه بيرون آمده كنار قبر جدش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله آمد و فرمود: «سلام بر تو باد اى پيامبر خدا! منم حسين فرزند فاطمه، منم فرزند و فرزند و نوه دخترى تو در ميان بازماندگانى كه ميان امت خود جا نهادى. اى پيامبر خدا! تو بر آنان گواه باش كه مرا تنها گذارده حقم را تباه ساختند و حرمتم را شكستند، اين شكوه من است به تو تا (روزى كه) تو را ديدار كنم.»

سپس برخاست و به نماز ايستاد، پيوسته در ركوع و سجود بود(۱۶) .

۱۹- دو ركعت نماز كنار قبر پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله

روايت شده: حضرت امام حسينعليه‌السلام شبى از خانه اش خارج و رو به سوى قبر جدش نمود، چند ركعت در آنجا نماز گزارد، بعد از نماز فرمود:

خداوندا! اين قبر پيامبرت محمد مى باشد و من پسر دختر اويم، مشكلى برايم پيش آمده كه خود بدان واقفى، پروردگارا! من كار نيك را دوست داشته و كار بد را زشت مى شمرم، و من از تو مى خواهم، اى داراى جلالت و بزرگوارى! به حق اين قبر و كسى كه در آن است تنها آنچه مورد خشنودى تو و رسولت مى باشد را برايم مقدر سازى.

۲۰- نماز جماعت

روايت شده كه مردم دسته جمعى نزد امام حسينعليه‌السلام آمده عرض كردند: يا ابا عبدالله! اى كاش پيش افتاده نماز مى گزاردى و آنان در منزل خود فرود مى آوردى!

چون موذن (اذان و اقامه) نماز را انجام داد، عمرو بن سعيد پيش افتاد و تكبير نماز را گفت. به امامعليه‌السلام عرض شد: يا ابا عبدالله! اكنون كه نخواستى پيش بيفتى، پس بيرون شو.

فرمود: «نماز را در جماعت خواندن بهتر است». پس نماز گزارد و بيرون رفت.(۱۷)

۲۱- مناجات حضرت كنار مزار خديجه

روايت شده كه آن حضرت همراه انس بن مالك حركت مى كرد، كنار قبر خديجه آمد و گريست، آنگاه گفت: از من دور شو.

انس گويد: از ديد آن حضرت پنهان شدم، هنگامى كه انجام نمازش طولانى شد شنيدم كه مى خواند: پروردگارا! پروردگارا! تو مولاى من هستى، رحم كن بنده اى را كه به تو پناه برده است و اى داراى صفات برجسته! تكيه ام بر توست، خوشا به حال آنكه تو مولاى او باشى. خوشا به حال كسى كه خدمتگزار شب زنده دار باشد، و گرفتاريش را با خداى خود در ميان گذارد و بيمارى و مرضى ندارد بيشتر از محبش به مولايش هرگاه غصه و ناراحتى اش را مطرح كرد، خداوند او را پاسخ داده و اجابت نمايد. هرگاه به گرفتارى مبتلا گردد در تاريكى زارى كنان خدا را بخواند، خدا او را گرامى داشته و به خود نزديك گرداند.

آنگاه ندا كرده شد: بنده ام بيا در حالى كه تو در حمايت من هستى، و هر چه بگويى ما آن را مى دانيم. فرشتگانم مشتاق شنيدن صداى تواند، و كافى است كه ما صداى تو را مى شنويم. دعاى تو نزد من بوده و در حجاب ها در گردش است، و كافى است كه ما پوشش را براى تو برمى داريم. اگر باد از جوانب او بوزد، از بيهوشى بر زمين افتد. از من بخواه بدون ميل و ترس و حساب، كه من خداى توام.

۲۲- عبادت امام حسينعليه‌السلام از زبان دشمنان

درباره عبادت او مورخان و دانشمندان، مخصوصا از گروه اهل سنت سخن ها گفته اند و حتى آنها كه دشمن اهل بيت بودند در امر عبادت او راى و نظرى شگفت انگيز اعلام كردند. ابن اثير مى نويسد:

حسين كه خداى او از او راضى باد فردى فاضل متدين و زياد اهل روزه و نماز و حج و صدقه بود و همه كارهاى خوب از او سر مى زد.

«كانَ الْحُسَينُ‌ عليه‌السلام فاضِلاً، كَثيرَ الصَّوْمِ، وَ الصَّلاهًِْ، وَ الْحَجِّ، وَ الْصَّدَقَهًِْ، وَ اَفْعالِ الْخَيْرِ جَميعُها »

عبدالله بن زبير كه در واقع، رقيب امام حسينعليه‌السلام ، فردى منافق، مدعى خلافت رسول الله، و دلش لبريز از كينه اهل بيت بود درباره عبادت حسينعليه‌السلام مى گفت: او فردى بسيار شب خيز براى عبادت و بسيار روزه دار در روزها بود. و آن كه خبر شهادت او را شنيد، شايد از يك نظر خوشحال شد كه رقيبى از سر راه او برداشته شد، ولى از طرف ديگر گفت: «به خدا قسم او را كشتند، در حالى كه او را شب ها براى عبادت قيامى بس طولانى بود و بسيارى از روزها روزه مى داشت.»

«اَما والله قَتَلوه! طَويلاً بالليل قيامُهُ، کثيراً في النَّهار صيامُهُ

عقاد، دانشمند و نويسنده متاخر در كتاب خود به نام ابو الشهداء (پدر يا سالار شهيدان) مى نويسد: او اهل نماز بود. علاوه بر نمازهاى واجب نمازهاى مستحبى بسيار مى گزارد، زياد روزه مستحبى مى گرفت، همه ساله به حج خانه خدا مى رفت مگر كه به ناچار از او ترك مى شد. و نمونه اين سخنان در تاريخ زندگى او زياد نوشته شده است.(۱۸)

۲۳- همه چيز او عبادت بود

عبادت حسين لحظه اى و بر حسب موقعيت نبود. بلكه تمام لحظات و دم زدن هاى او عبادت به حساب مى آمد، جهاد او عبادت بود، قيام او عبادت بود، خطبه و سخنرانى او عبادت بود، شمشير زدن او، نصيحت او به دوست و دشمن، صبر او، و تحمل او عبادت بود. آن ساعتى كه با خصم مى جنگيد عبادت مى كرد، آن لحظه به خاك افتادن او عبادت بود، و آن جان دادن او در عين صبر و تحمل عبادت بود.

اما در چنان وضع و حالى گويى باز هم آن عبادت را هم كفايت كننده و قابل عرضه نمى دانست. در عين افتادگى و بى رمقى در قتلگاه و لبانش در عين خشكى و تشنگى به ذكر خدا مترنم بود:

«الهى رضا بقضائك، صبرا على بلائك، تصديقا لا مرك، لا معبود سواك

خدايا! به حكم تو راضيم. بر بلاى تو صابرم. و من تو را تصديق دارم. جز تو معبودى نيست.

نگاه کردن زن به عکس مردان.

مسئله -61

زن‌ها می‌توانند به عکس مردان نگاه کنند مشروط به آنکه به قصد لذّت و ریبه نباشد خواه مرد را بشناسند یا نشناسند، خواه مرد محرم باشد یا نامحرم.

امام، خامنه‌ای و مکارم: استفتاء.

بهجت، سیستانی و فاضل: (42).

در نتیجه: دیدن عکس ورزشکاران یا شهدا و … برای خانم‌ها تا زمانی که مفسده‌ای بر آن مترتب نباشد اشکال ندارد.

نگاه به فیلم.

مسئله -62

فیلمی که به طور مستقیم پخش می‌شود حکم انسان زنده را دارد و اگر به طور غیر مستقیم پخش می‌شود حکم عکس را دارد.

امام: استفتاء در کتاب احکام بانوان، محمد وحیدی، سؤال 42، ص‌32.

اراکی، بهجت، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: (43).

در نتیجه: اگر فیلمی به طور مستقیم پخش شود احکام نگاه به آن فیلم همان احکام نگاه کردن به انسان زنده را دارد لذا مردان نمی‌توانند به غیر از وجه و کفین زنان نامحرم (آنهم با شرایطی که ذکر شد) نگاه کنند و همچنین خانم‌ها نمی‌توانند به بدن مردان که در فیلم‌های ورزشی یا غیر آن که به طور مستقیم پخش می‌شود، نگاه کنند.

و همچنین اگر فیلم به طور غیرمستقیم پخش می‌شود، یعنی اول به صورت نوار یا فیلم ضبط شده باشد و سپس به نمایش گذاشته شده، نگاه کردن به مردان و زنان آن فیلم حکم نگاه کردن به عکس را دارد به طور مثال مردان نمی‌توانند به فیلم خانم مسلمانی که حجاب خود را رعایت نکرده است، در صورتی که او را بشناسند، نگاه کنند. اما اگر او را نمی‌شناسند و خوف مفسده هم ندارند می‌توانند به آن نگاه کنند همچنین مردان نمی‌توانند به فیلم‌هایی که از مجالس عقد و عروسی تهیه شده است نگاه کنند در صورتی که زنان غیر محجبه آن فیلم را بشناسند و …

(44).

مسئله -63

نگاه کردن خانمها به فیلم‌های ورزشی که از تلویزیون پخش می‌شود در حالی که مردان پوشش کافی را ندارند چه حکمی دارد.

جواب: در صورتی که خوف به مفسده افتادن نباشد و با قصد لذّت هم نباشد اشکالی ندارد.

امام، بهجت، تبریزی، سیستانی، فاضل و مکارم: استفتاء.

خامنه‌ای و گلپایگانی: (45).

(46) 73. سؤال: آیا دیدن زنان غیرمسلمان در تلویزیون که پوشش مناسب و کافی ندارند جایز است.

جواب: اگر به قصد لذّت و یا ترس از وقوع در مفسده نباشد اشکال ندارد.

امام، اراکی، تبریزی، خامنه‌ای، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسائل متفرقه، مسئله 2.

سیستانی: منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسئله 27.

مسئله -64

در مسائل ذکر شده فرقی نیست بین اینکه فیلم به صورت ویدئو باشد یا به صورت نور که بر پرده سینما می‌اندازند و یا به هر شکلی دیگر.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء. (47).

تتمه.

مسئله -65

حکم نگاه کردن به میت همان حکم انسان زنده است.

امام، بهجت، خامنه‌ای، فاضل و گلپایگانی: استفتاء.

در نتیجه: مرد نمی‌تواند به بدن زن نامحرم میت نگاه کند و زن نیز به بدن مرد نامحرم نمی‌تواند نگاه کند به همان تفصیلی که گذشت.

مسئله -66

آیا گوش دادن به اخبار زنان گوینده رادیو و تلویزیون و همچنین نگاه کردن به آن‌ها جایز است یا خیر.

جواب: بدون لذّت و ریبه اشکال ندارد.

امام، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی و مکارم: استفتاء.

بهجت: توضیح المسائل، مسائل متفرقه، با استفاده از مسئله‌2. (48).

اراکی، فاضل و گلپایگانی: (49).

توضیح: یعنی اگر انسان نترسد که به گناه آلوده بشود اشکال ندارد در غیر این صورت نگاه کردن یا گوش دادن جایز نیست.

1. بهجت: اگر در معرض فتنه و فساد باشد جایز نیست. استفتاء.

مکارم: نگاه کردن به آن‌ها برای مردان اشکال دارد. ولی بسیاری از مایوها حجم را هم می‌پوشانند. استفتاء.

2. بهجت و تبریزی: نگاه کردن به عورت پسربچه ممیز حرام است.

بهجت: توضیح المسائل، مسئله 1938.

تبریزی: توضیح المسائل، مسئله 2445.

3. مرد و زنی که با یکدیگر محرمند، اگر قصد لذّت نداشته باشند می‌توانند غیر از عورت به تمام بدن یکدیگر نگاه کنند.

بهجت: توضیح المسائل، مسئله 1939.

سیستانی: استفتاء.

4. تبریزی: زینت در وجه و کفین اگر از قبیل انگشتر متعارف و اصلاح صورت (بند انداختن) و سرمه‌ای باشد که حتی در زن‌های پیر متعارف است، پوشاندن آن بر زن واجب نیست و نگاه کردن مرد به آن هم اگر التذاذی نباشد مانع ندارد. استفتاء.

سیستانی: به طور کلی اگر نامحرم حجاب خود را رعایت کرده است و یا اگر رعایت نکرده در صورتی که او را امر به حجاب کنیم رعایت می‌کند، نگاه کردن به وجه و کفین او بدون لذّت و ریبه اشکالی ندارد. اگر چه بنابر احتیاط مستحب بهتر است از نگاه کردن به وجه و کفین پرهیز کرد. منهاج الصالحین، (نکاح)، مسائل 14 و 26 و توضیح المسائل، مسائل 2442 و 2443.

گلپایگانی: بنابر احتیاط واجب جایز نیست حتی به وجه و کفین نامحرم نگاه کرد چه زینت داشته باشد چه نداشته باشد. عروه، (نکاح)، مسئله 31؛ استفتاء و ارشاد السائل، سؤال 456.

5. تبریزی: در صورتی که نامحرم انگشتر متعارفی به دست کرده باشد، نگاه کردن به دست او اشکال ندارد. لکن در بقیه موارد اگر دست زینت داشته باشد نگاه کردن جایز نیست. استفتاء.

خامنه‌ای: نگاه کردن به آن چیزهائی که چشم گیر نیست و صدق زینت نمی‌کند اشکال ندارد. استفتاء.

سیستانی: انگشتر و النگو اشکال ندارد ولی اگر زینت‌های دیگر باشد نگاه جایز نیست. استفتاء.

مسئله -67

آیا برای مردان جایز است به وجه و کفین زن نامحرمی که مقلد کسی است که باز گذاشتن وجه و کفین را جایز می‌داند نگاه کنند.

گلپایگانی: ملازمه‌ای بین جواز باز گذاشتن وجه و کفین و نگاه کردن به آن‌ها نیست. ارشاد السائل، سؤال 464.

7. تبریزی: زینت در وجه و کفین اگر از قبیل انگشتر متعارف و اصلاح صورت (بند انداختن) و سرمه‌ای باشد که حتی در زن‌های پیر متعارف است، نگاه کردن به آن اگر به قصد التذاذی نباشد اشکالی ندارد، لکن در موارد دیگر زینت مانند النگو و … باید از نامحرم پوشیده شود و نامحرم هم نمی‌تواند به آن نگاه کند. استفتاء.

8. جواب، تبریزی: نگاه کردن به قدمین (کف پا و روی پا تا قوزک) بنابر احتیاط جایز نیست. استفتاء.

سیستانی: در صورتی که زن از کسانی باشد که حجاب خود را رعایت می‌کند و یا اگر او را امر به حجاب کنیم اعتنا می‌کند، نگاه کردن به این مواضع جایز نیست، وای اشکال ندارد. منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسائل 14 و 26 و توضیح المسائل، مسائل 2442 و 2443. گلپایگانی: به طور کلی نگاه کردن به بدن نامحرم حرام است و نگاه کردن به وجه و کفین او نیز بنابر احتیاط واجب، جایز نیست. استفتاء.

9. بهجت: از نگاه کردن اجتناب کند. استفتاء.

مسئله -68

آیا نگاه کردن به هر چیزی که شهوت انسان را تحریک کند حرام است حتی اگر انسان به بدن خودش نگاه کند.

تبریزی: مجرد نگاه کردن به بدن خود به جهت تحریک شدن حرام نیست.

صراط النجاة، سؤال 893.

خامنه‌ای: هر چیزی که باعث تحریک غریزه جنسی بشود و شهوت را تحریک کند حرام است مگر بین زن و شوهر. استفتاء.

مسئله -69

آیا نگاه کردن به اعضای داخلی بدن نامحرم (مانند کبد، روده و … ) در حکم نظر به ظاهر بدن است.

خامنه‌ای و فاضل: ظاهراً در عدم جواز نظر و لمس فرقی بین اعضای ظاهر و داخل بدن نیست لکن همانگونه که در عروه مسئله 45، احکام نگاه آمده، نظر به مثل دندان آن هم بعد از جدا شدن از بدن جایز است.

خامنه‌ای: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌2، سؤال 1280..

12. سیستانی: البته به استثناء مواردی که نگاه به بدن زن نامحرم جایز باشد (تفصیل مطلب و موارد جواز در باب نگاه آمده است). منهاج الصالحین، با استفاده از مسائل 16 و 26 و توضیح المسائل، با استفاده از مسائل 2442 و 2443.

13. بهجت، سیستانی و فاضل: رفتن منعی ندارد ولی از نگاه به نامحرم اجتناب کند. استفتاء.

14. بهجت، سیستانی و فاضل: رفتن منعی ندارد ولی از نگاه به نامحرم اجتناب کند. استفتاء.

15. بهجت: بنابر اظهر نگاه کردن به زنان بادیه نشین و غیر آن‌ها (یعنی غیر زنان بادیه نشین، مثلاً خانم‌های بدحجاب شهری و … ) که عادت به پوشاندن ندارند، بدون قصد لذّت جایز است. مگر در صورت خوف وقوع در حرام (یعنی به شرط آنکه ترس از وقوع در حرام نداشته باشد). بنابراین معاشرت با آن‌ها و داد وستد و سایر نیازها جایز است. توضیح المسائل، مسئله 1935.

سیستانی: نگاه کردن به زن‌های مبتذله (بی حجاب یا بدحجاب) که اگر کسی آن‌ها را امر به حجاب کند اعتنا نمی‌کنند اشکال ندارد مشروط به آنکه بدون قصد لذّت و ترس وقوع در حرام باشد. در این حکم فرقی میان زن‌های کفار و یا دیگر زنان (مسلمانان یا بادیه نشینان و … ) نیست و همچنین فرقی نیست میان دست و صورت و دیگر جاهای بدن که عادت آنان به پوشانیدنش نیست. منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 26 و توضیح المسائل، مسئله 2443.

گلپایگانی: در صورتی که مطمئن باشد عمداً به آن‌ها نگاه نمی‌کند اشکال ندارد. عروه، (نکاح)، مسئله 27.

16. بهجت: نگاه کردن به بدن پیرزن، بدون قصد لذّت اشکال ندارد. توضیح المسائل، مسئله 1943.

خامنه‌ای: نظر به موی پیر زن هائی که رجاء نکاح ندارند اشکال ندارد. استفتاء.

مکارم: بلکه ظاهر این است که نگاه کردن به همه موی آنان نیز اشکالی ندارد. عروه، (نکاح)، مسئله 35.

مسئله -70

آیا بر مردان جایز است به زنانی که بسیار زشت هستند بدون لذّت نگاه کنند (البته اگر حجاب خود را رعایت نکرده باشند).

تبریزی: بنابر احتیاط واجب نباید نگاه کند زیرا اگر زن پیر نباشد مرد نمی‌تواند مطمئن باشد بدون لذّت نگاه می‌کند. صراط النجاة، سؤال 891.

بهجت و سیستانی: در نگاه به نامحرم فرقی بین زشت و زیبا نیست. استفتاء.

18. سیستانی: حکم نگاه به نامحرم گفته شد و هیچیک از موارد فوق در مسئله فرقی نمی‌کند. استفتاء.

گلپایگانی: بنابر احتیاط واجب باید از نگاه کردن به وجه و کفین نامحرم نیز خودداری کند. عروه، (نکاح)، مسئله 31 و استفتاء.

19. اراکی: دیدن مو و صورت و سر و دست‌های زن‌های اهل کتاب و کفار چنانچه بدون قصد ریبه و تلذذ باشد و نترسد که به حرام بیفتد، اشکالی ندارد و احتیاط واجب آن است که به غیر آنچه که گفته شد نگاه نکند. توضیح المسائل، مسئله 2448.

بهجت: نگاه کردن به زنان اهل ذمه بلکه به زنان کافری که از هنگام تولد محکوم به کفر هستند و جاهایی از بدن آنان که عادتاً نمی‌پوشانند، بدون قصد لذّت، در صورتی که خوف واقع شدن در حرام نباشد، جایز است. توضیح المسائل، مسئله 1935.

خامنه‌ای: نگاه به بدن زنان غیرمسلمان به مقداری که پوشاندن آن متعارف نیست بدون قصد لذت اشکال ندارد. استفتاء.

سیستانی: نگاه کردن به بدن زن‌های مبتذله که اگر آن‌ها را امر به حجاب کنند اعتنا نمی‌کنند اشکال ندارد، مشروط به آنکه بدون قصد لذّت و ترس وقوع در حرام باشد. و در این حکم فرقی بین زن‌های کفار و یا دیگر زن‌ها (مسلمان، مسیحی، یهودی … ) نیست و همچنین فرقی نیست میان دست و صورت و دیگر جاهای بدن که عادت آنان به پوشانیدنش نیست. توضیح المسائل، مسئله 2443.

گلپایگانی: فقط نگاه کردن به صورت و دست‌های زنان غیرمسلمان جایز است و بنابر احتیاط واجب باید از نگاه کردن به غیر این دو موضع اجتناب کرد.

عروه، (نکاح)، مسئله 27 و توضیح المسائل، مسئله 2443.

20. 32. مسئله: نگاه کردن به عورتین کافر بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

سیستانی: منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 12 و توضیح المسائل، مسئله 2445.

21. بلکه دیدن عورتین پسر ممیز که هنوز به سن بلوغ نرسیده است، حرام است اگر چه بدون قصد لذّت باشد.

اراکی: توضیح المسائل، مسئله 2450.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسائل 1938 و 1943.

22. سنّی که بچه، خوبی و یا بدی روابط بین مرد و زن را درک کند.

اراکی: استفتاء.

گلپایگانی: ارشاد السائل، با استفاده از مسئله 245 و استفتاء.

بهجت و فاضل: سنّی که بچه در آن خوب و بد را می‌فهمد.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1938.

فاضل: استفتاء.

سیستانی و مکارم: سنّی که بچه بالغ نشده ولی خوب و بد را می‌فهمد و احتمال می‌رود که نگاهش به بدن نامحرم موجب تحریک شهوتش شود.

سیستانی: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2444.

مکارم: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2082.

23. اراکی، بهجت و تبریزی: دیدن عورتین دختر ممیز قبل از بلوغ حرام است اگر چه بدون قصد لذّت باشد.

اراکی: توضیح المسائل، مسئله 245.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسائل 1938 و 1943.

تبریزی: استفتاء.

خامنه‌ای: بلکه نگاه کردن به عورتین دختر ممیز محرم جایز نیست اگرچه نگاه کردن به او قبل از سن تمییز اشکالی ندارد، در صورتیکه به قصد لذت و ریبه نباشد. استفتاء.

مسئله -71

نگاه کردن به بدن دختر نابالغ در مسئله 2447 توضیح المسائل در صورت عدم ریبه و … جایز گفته شده است ولی در همان رساله ص‌578 فقط به مواضعی که عادتاً پوشیده نیست نگاه جایز است گفته شده است. کدامیک صحیح است و باید بدان عمل کرد.

اراکی: می‌توانید به مسئله 25 (کتاب نکاح) تحریر الوسیله حضرت امام قدس سره مراجعه نمایید.

توضیح: در نتیجه نظر معظم له با حضرت امام در مسئله فرقی ندارد.

بهجت: بنابر احتیاط واجب نگاه کردن مرد به بدن و موی دختری که نُه سالش تمام نشده ولی خوب و بد را می‌فهمد (ممیز باشد) جایز نیست، اگر چه بدون قصد لذّت و ریبه باشد. توضیح المسائل، مسئله 1932.

تبریزی: نگاه کردن به عورتین بچه ممیز جایز نیست مگر در موارد ضرورت. استفتاء.

خامنه‌ای: نگاه کردن مرد به بدن دختر نامحرم تا زمانی که به سن بلوغ نرسیده است، بدون لذت و ریبه اشکال ندارد. (البته به استثناء عورتین که درسن تمییز نگاه به آن جایز نیست.) استفتاء.

سیستانی: نگاه کردن به بدن دختر غیر بالغ مشروط به اینکه به قصد لذّت و ریبه نباشد اشکالی ندارد، (به استثنای عورتین که حکم آن گذشت) اگر چه بنابر احتیاط مستحب بهتر است مواضعی را که به طور معمول دختران به وسیله لباس‌های عادی می‌پوشانند نگاه نکنند. منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 23.

فاضل: نگاه کردن به صورت و بدن و موی دختر نابالغ اگر به قصد لذّت نباشد و موجب تحریک شهوت نگردد و به واسطه نگاه کردن انسان نترسد که به حرام بیفتد مانعی ندارد. توضیح المسائل، مسئله 1932.

گلپایگانی: نگاه کردن به بدن دختر نامحرمی که نُه سالش تمام نشده ولی خوب و بد را می‌فهمد و نگاه کردن به او عادتاً امکان تهییج و تحریک شهوت دارد همچنین نگاه کردن به موی آنان چه با قصد لذّت و چه بدون آن حرام است و نگاه کردن به دست و صورت آنان اگر به قصد لذّت باشد حرام بلکه حرام بودن نگاه به آن‌ها بدون قصد لذّت هم خالی از قوّت نیست (این تعبیر به منزله احتیاط واجب است). توضیح المسائل، مسئله 2442.

25. بهجت: نگاه کردن به بدن دختر ممیز بنابر احتیاط واجب جایز نیست اما نگاه به عورتین او حرام است. با استفاده از توضیح المسائل، مسائل 1948 1943 و 1932.

خامنه‌ای: نگاه به عورتین در زمان تمییز جایز نیست و نگاه به بدن او تا قبل از سن بلوغ، بدون قصد لذت و ریبه اشکال ندارد. استفتاء.

سیستانی: بنابر احتیاط مستحب بهتر است به بدن دختر ممیز نگاه نکند ولی نگاه به عورتین او بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

با استفاده از منهاج الصالحین، نکاح مسئله 12 و 23 و توضیح المسائل، مسئله 2445.

گلپایگانی: دختر ممیز نابالغ حکم زن بالغ را دارد که احکام آن گذشت (یعنی دیدن بدن او حرام است و دیدن وجه و کفین او بنابراحتیاط واجب جایز نیست به تفصیلی که گذشت). استفتاء و با استفاده از توضیح المسائل، مسئله 2442.

26. خامنه‌ای: خود این عمل اشکال ندارد و حرمت لمس و نظر به قوت خود باقی است و اضطراری در بین نیست، چون می‌شود از راه‌های دیگر، از حمل جلوگیری کرد. استفتاء.

سیستانی: جایز است که زن از دستگاه پیشگیری از حاملگی (آ یو دی) و مانند آن اگر ضرر مهمی به او نزند استفاده کند، لیکن در صورتی که گذاشتن دستگاه مستلزم نگاه یا لمس قسمتی از بدن که دیدن و لمس آن جایز نیست نباشد. بنابراین جایز نیست کسی غیر از شوهر این کار را انجام دهد مگر در صورت اضطرار، مانند اینکه بچه دار شدن برای زن ضرر داشته باشد. این در صورتی است که معلوم نباشد دستگاه نطفه را پس از انعقاد سقط می‌کند و الا بنابر احتیاط باید این کار را ترک کرد. توضیح المسائل، مسائل ضمیمه، مسئله 71.

27. مکارم: مرد و زنی که با یکدیگر محرم هستند (مانند خواهر و برادر) می‌توانند به بدن یکدیگر به آن مقدار که در میان محارم معمول است نگاه کنند و در غیر آن، احتیاط آن است که نگاه نکنند. توضیح المسائل، مسئله 2082 و عروه، (ستر و ساتر) قبل از مسئله 1 و (نکاح)، مسئله 32.

28. بهجت و گلپایگانی: اگر معرض گناه و مفسده نباشد اشکال ندارد. استفتاء.

29. بهجت: نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم، بنابر احتیاط واجب حرام است. و اما جواز نگاه کردن زن به قسمتی از بدن مرد نامحرم که غالباً باز است، مثل سر، خالی از وجه نیست. مگر آنکه این نگاه کردن کمک به معصیت باشد. توضیح المسائل، مسئله 1933.

فاضل: نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم به استثنای وجه و کفین حرام است. عروه، (نکاح)، مسئله 31 و توضیح المسائل، مسئله 2501.

30. بهجت: بنابر احتیاط واجب جایز نیست. توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1933.

31. بهجت: نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم، بنابر احتیاط واجب حرام است، و اما جواز نگاه کردن زن به قسمتی از بدن مرد نامحرم که غالباً باز است، مثل سر، خالی از وجه نیست، مگر اینکه این نگاه کردن، کمک به معصیت باشد. توضیح المسائل، مسئله 1933.

32. بهجت: بنابر احتیاط واجب جایز نیست مگر در مقام اضطرار. توضیح المسائل، با استفاده از مسائل 1933 و 1942.

33. دیدن عورتین بچه ممیز حرام است.

اراکی: توضیح المسائل، مسئله 2450.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1938.

تبریزی: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2445.

گلپایگانی: توضیح المسائل، مسئله 2445.

34. دیدن عورتین بچه ممیز حرام است.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1938.

تبریزی: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2445.

گلپایگانی: توضیح المسائل، مسئله 2445.

خامنه‌ای: جایز است برای زن که به بدن پسر غیر بالغ بدون قصد لذت و ریبه نگاه کند، اما نگاه کردن به عورتین پسر بچه ممیز جایز نیست. استفتاء.

35. بهجت: از جهت نگاه کردن حکم بچه غیر ممیز را دارد. اگر چه در صورت احتمال عقلایی اولی تنزّه است. استفتاء.

36. بهجت: احتیاط در اجتناب است. استفتاء.

37. بهجت: به نحوی عمل کند که مرتکب خلاف نشود. استفتاء.

38. بهجت: نگاه کردن اشکالی ندارد. استفتاء.

بهجت، سیستانی و مکارم: نگاه کردن به او اشکالی ندارد. عروه، (نکاح)، مسئله‌50.

گلپایگانی: بلکه دیدن او حرام است. عروه، (نکاح)، مسئله 50.

39. اراکی: نگاه کردن به عکس‌های نامحرم و یا فیلم آن، که به وسیله تلویزیون و غیره پخش می‌شود اگر به قصد لذّت نباشد و خوف فساد و به حرام افتادن نباشد مانعی ندارد هر چند صاحب عکس را بشناسد. توضیح المسائل، مسئله 2453.

سیستانی: اگر زن نامحرم در عکس حجاب کامل را رعایت نکرده است، در صورتی که او از زنان مبتذله نباشد (زن بدحجاب یا بی حجابی که وقتی او را امر به حجاب کنند اعتنا نمی‌کند) و مرد نیز او را می‌شناسد، بنابر احتیاط واجب نباید به آن عکس نگاه کند. در غیر این صورت نگاه کردن بدون قصد لذّت و ریبه اشکالی ندارد. منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 27.

در نتیجه: اگر مرد زن را نمی‌شناسد و یا اینکه زن از زنان مبتذله است و یا اینکه حجاب خود را در عکس کاملاً رعایت کرده است نگاه کردن به عکس او اشکالی ندارد.

گلپایگانی: در صورتی که او را نمی‌شناسد بنابر احتیاط مستحب نگاه نکند و اگر او را می‌شناسد بنابراحتیاط واجب نباید نگاه کند خصوصاً اگر معرض هتک و فساد باشد. توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2448؛ مجمع المسائل، سؤال 655 و ارشاد السائل، سؤال 451.

مکارم: در صورتی که زنی مقید به حفظ حجاب شرعی است نگاه کردن به عکس بدون حجاب او اشکال دارد، مگر آنکه او را نشناسد و مفسده دیگری از نگاه کردن حاصل نشود. توضیح المسائل، مسئله.

در نتیجه: یا مرد زن را می‌شناسد یا نمی‌شناسد، اگر نمی‌شناسد نگاه به عکس او بدون لذّت و ریبه اشکال ندارد. و اگر او را می‌شناسد، در صورتی که زن مقید به حفظ حجاب اسلامی است نگاه کردن به عکس او اگر حجاب کامل را در عکس رعایت نکرده است جایز نیست. و اگر مقید به حفظ حجاب نیست، اگر چه مرد او را بشناسد لکن نگاه کردن به عکس او بدون قصد لذّت و ریبه اشکالی ندارد.

40. سیستانی: در صورتی که عکس زن غیرمسلمان باشد و یا عکس زنان لاابالی و مبتذله باشد نگاه کردن به آن‌ها بدون قصد لذّت و ریبه اشکال ندارد. منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسئله 27.

مکارم: در صورتی که زن غیر مسلمان است و یا مقید به حجاب شرعی نیست، بدون لذّت و ریبه اشکال ندارد. توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2087.

مسئله -72

دیدن عکس دوران کودکی زنان نامحرم درصورتیکه پوشش کافی نداشته باشند چه حکمی دارد.

تبریزی، خامنه‌ای و فاضل: اگر این دیدن باعث هتک آنان نباشد و باعث تهییج شهوت نشود اشکال ندارد.

تبریزی: صراط النجاة، سؤال 889.

خامنه‌ای و فاضل: استفتاء.

مسئله -73

نگاه کردن مرد به عکس زن نامحرمی که فوت شده در صورتی که او را بشناسد جایز است یا نه.

اراکی: اگر مفسده نداشته باشد اشکال ندارد. استفتاء.

بهجت: جایز نیست. استفتاء.

گلپایگانی: نگاه کردن مرد نامحرم به عکس زن مرده خالی از هتک نیست و محل اشکال است. مجمع المسائل، سؤال 656.

مسئله -74

لطفاً نظر خود را در باب نگاه کردن افراد متخصص یا دانشجویان رشته‌های پزشکی و … که به واسطه رشته‌های خود مجبورند به کتاب‌ها و فیلم‌های علمی که دارای صحنه‌های مبتذل است نگاه کنند بیان نمایید.

بهجت: اگر موجب ریبه و تلذذ بشود جایز نیست. استفتاء.

خامنه‌ای، فاضل و گلپایگانی: اگر برای آموزش ناچار از نگاه کردن باشند بدون قصد ریبه مانعی ندارد.

خامنه‌ای و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، با استفاده از سؤالات 2082 و 2094.

مسئله -75

آیا نگاه کردن به عکس‌های مستهجن برای زنان و مردان بدون لذّت و ریبه جایز است.

خامنه‌ای و بهجت: اگر مقرون به فساد و ریبه باشد اشکال دارد و بعض اقسام آن حرام یقینی است. استفتاء.

تبریزی: نگاه کردن به این گونه عکس‌ها جایز نیست. صراط النجاة، سؤال 901.

فاضل: چنانچه مفسده داشته باشد جایز نیست. استفتاء.

43. بهجت و فاضل: اگر نگاه کردن به عکس مرد موجب فتنه و فساد باشد جایز نیست. استفتاء.

سیستانی: اگر بیش از مواضع معمول برهنه باشد به احتیاط واجب نگاه کردن جایز نیست و البته با شهوت مطلقاً جایز نیست. استفتاء.

44. اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: فیلم اعم از مستقیم یا غیر مستقیم حکم عکس را دارد. استفتاء.

بنابراین، بنابر فتوای آقای اراکی دیدن فیلم زنان نامحرم برای مردان اشکال ندارد اگر چه آن‌ها را بشناسد مشروط به آنکه به قصد لذت و ریبه نباشد و انسان نترسد که به گناه بیافتد با همان تفصیلی که گذشت.

و بنابر فتوای آقای گلپایگانی دیدن فیلم زنان نامحرم برای مردان در صورتی که آن‌ها را نمی‌شناسد بنابر احتیاط مستحب و اگر می‌شناسد بنابر احتیاط واجب جایز نیست به همان تفصیلی که گذشت.

بهجت: دیدن نامحرم از طریق تلویزیون و شنیدن صدای آن‌ها، اگر مقرون به فساد و ریبه باشد اشکال دارد. توضیح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 2.

خامنه‌ای: بنابر احتیاط واجب نباید به تصویر زن نامحرم که به طور مستقیم از تلویزیون پخش می‌شود نگاه کرد ولی در پخش غیرمستقیم تلویزیونی اگر ریبه و خوف افتادن به گناه نباشد، نگاه کردن اشکال ندارد. استفتاء.

سیستانی: اگر فیلم معمولی باشد و نگاه از روی شهوت نباشد اشکال ندارد. استفتاء.

71 سؤال: آیا نگاه کردن به عکس‌های زنان برهنه و یا فیلم‌های جنسی بدون شهوت جایز است.

خامنه‌ای: در صورتیکه از روی شهوت و ریبه نباشد و مفسده‌ای هم بر آن مترتب نشود، شرعاً اشکال ندارد ولی با توجه به اینکه دیدن تصویر برهنه‌ای که شهوت برانگیز است، غالباً از روی شهوت بوده و به همین دلیل مقدمه ارتکاب گناه می‌باشد، بنابراین دیدن آن‌ها حرام است. استفتاء.

گلپایگانی: جایز نیست زیرا نگاه کردن این عکس‌ها و فیلم‌ها غالباً دارای آثار فتنه و فساد اخلاق است. ارشاد السائل، سؤال 462.

45. خامنه‌ای: اگر به صورت مستقیم از تلویزیون پخش می‌شود بنابر احتیاط واجب نگاه نکند و اگر به صورت غیرمستقیم پخش می‌شود، در صورتیکه به قصد لذت نگاه کنند و یا موجب ریبه و فساد باشد و یا خوف فتنه وجود داشته باشد حرام است. استفتاء.

گلپایگانی: زن‌ها نمی‌توانند عمداً به این گونه فیلم‌ها نگاه کنند. ارشاد السائل، سؤال 480.

مسئله -76

اگر نگاه کردن به فیلمی که در آن زنان نامحرم بازی می‌کنند و بعضاً بی حجاب هم هستند برای شخصی موجب تحریک شهوت گردد ولی همین فیلم برای برخی دیگر باعث تحریک نشود آیا هر دو شخص می‌توانند این فیلم را نگاه کنند.

تبریزی: اگر فیلم به طور مستقیم پخش می‌شود جایز نیست با نگاه لذّت آلود به آن نگاه کرد. خواه تحریک بشود یا نشود، اما اگر فیلم به طور غیر مستقیم پخش می‌شود، در این صورت اگر بیننده تحریک می‌شود نمی‌تواند نگاه کند و اگر تحریک نمی‌شود می‌تواند نگاه کند. صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1002 و استفتاء.

مسئله -77

آیا نگاه کردن به فیلم‌های مستهجن و ماهواره‌ای برای مردان و زنان بدون لذّت و ریبه جایز است.

بهجت، تبریزی و مکارم: نگاه کردن به این گونه فیلم‌ها جایز نیست.

بهجت و مکارم: استفتاء.

تبریزی: صراط النجاة، سؤال 901.

خامنه‌ای: از آنجا که برنامه‌هایی که توسط ماهواره‌های غربی پخش می‌شوند و همچنین برنامه‌های تلویزیونی بیشتر دولت‌های مجاور، دربردارنده آموزش افکار گمراه کننده و تحریف حقایق و لهو و فساد هستند و غالباً مشاهده آن‌ها باعث گمراهی و فساد و ارتکاب کارهای حرام می‌گردد، بنابراین دریافت و دیدن آن‌ها جایز نیست. بله اگر نگاه کردن به برنامه‌های قرآنی و نظائر آن باشد، شرعاً مانعی ندارد. با استفاده از اجوبة الاستفتائات، ج‌2، سؤال 103.

فاضل: استفاده کردن از فیلم‌های فوق که به منظور انحراف، تدارک دیده شده، جایز نیست. جامع المسائل، ج‌1، سؤال 1729.

79سؤال: توزیع و عرضه فیلم‌هایی که مورد تأیید وزارت ارشاد هستند، چه حکمی دارد همچنین توزیع نوارهای موسیقی که مورد تأیید وزارت ارشاد هستند، در دانشگاه‌ها چه حکمی دارد.

خامنه‌ای: اگر فیلم‌ها یا نوارها به نظر مکلّف عرفاً مشتمل بر غنا یا موسیقی مطرب و لهوی مناسبِ با مجالس لهو و گناه باشد، توزیع و عرضه آن‌ها و همچنین دیدن و گوش دادن به آن‌ها برای او جایز نیست و مجرّد تأیید بعضی از ادارات مربوطه تا زمانی که نظر مکلّف در تشخیص موضوع با نظر تأیید کنندگان مخالف است، دلیل شرعی برای جواز محسوب نمی‌شود.

اجوبة الاستفتائات، ج‌2، سؤال 127.

مسئله -78

اراکی، فاضل و گلپایگانی: نگاه کردن به آن حکم نگاه به عکس را دارد. استفتاء.

احکام پوشش مرد.

لباس‌های حرام برای مرد.

پوشش مرد از محارم و مردان دیگر.

پوشش مرد از زنان نامحرم.

پوشش مرد از بچه‌ها.

احکام پوشش زن.

پوشش زن از نامحرم.

احکام جوراب‌ها.

احکام چادرها.

توجه و مراقبت.

احکام زینت.

پوشش زن از زن.

پوشش زن از بچه‌ها.

احکام لباس‌هایی که پوشیدن آن برای مرد و زن حرام است.

1. لباس شهرت.

2. لباس مختص.

3. لباس مهیّج.

4. لباس غصبی.

5. لباس مختص کفار.

نگاه کردن زن به عکس مردان.

مسئله -61

زن‌ها می‌توانند به عکس مردان نگاه کنند مشروط به آنکه به قصد لذّت و ریبه نباشد خواه مرد را بشناسند یا نشناسند، خواه مرد محرم باشد یا نامحرم.

امام، خامنه‌ای و مکارم: استفتاء.

بهجت، سیستانی و فاضل: (42).

در نتیجه: دیدن عکس ورزشکاران یا شهدا و … برای خانم‌ها تا زمانی که مفسده‌ای بر آن مترتب نباشد اشکال ندارد.

نگاه به فیلم.

مسئله -62

فیلمی که به طور مستقیم پخش می‌شود حکم انسان زنده را دارد و اگر به طور غیر مستقیم پخش می‌شود حکم عکس را دارد.

امام: استفتاء در کتاب احکام بانوان، محمد وحیدی، سؤال 42، ص‌32.

اراکی، بهجت، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: (43).

در نتیجه: اگر فیلمی به طور مستقیم پخش شود احکام نگاه به آن فیلم همان احکام نگاه کردن به انسان زنده را دارد لذا مردان نمی‌توانند به غیر از وجه و کفین زنان نامحرم (آنهم با شرایطی که ذکر شد) نگاه کنند و همچنین خانم‌ها نمی‌توانند به بدن مردان که در فیلم‌های ورزشی یا غیر آن که به طور مستقیم پخش می‌شود، نگاه کنند.

و همچنین اگر فیلم به طور غیرمستقیم پخش می‌شود، یعنی اول به صورت نوار یا فیلم ضبط شده باشد و سپس به نمایش گذاشته شده، نگاه کردن به مردان و زنان آن فیلم حکم نگاه کردن به عکس را دارد به طور مثال مردان نمی‌توانند به فیلم خانم مسلمانی که حجاب خود را رعایت نکرده است، در صورتی که او را بشناسند، نگاه کنند. اما اگر او را نمی‌شناسند و خوف مفسده هم ندارند می‌توانند به آن نگاه کنند همچنین مردان نمی‌توانند به فیلم‌هایی که از مجالس عقد و عروسی تهیه شده است نگاه کنند در صورتی که زنان غیر محجبه آن فیلم را بشناسند و …

(44).

مسئله -63

نگاه کردن خانمها به فیلم‌های ورزشی که از تلویزیون پخش می‌شود در حالی که مردان پوشش کافی را ندارند چه حکمی دارد.

جواب: در صورتی که خوف به مفسده افتادن نباشد و با قصد لذّت هم نباشد اشکالی ندارد.

امام، بهجت، تبریزی، سیستانی، فاضل و مکارم: استفتاء.

خامنه‌ای و گلپایگانی: (45).

(46) 73. سؤال: آیا دیدن زنان غیرمسلمان در تلویزیون که پوشش مناسب و کافی ندارند جایز است.

جواب: اگر به قصد لذّت و یا ترس از وقوع در مفسده نباشد اشکال ندارد.

امام، اراکی، تبریزی، خامنه‌ای، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسائل متفرقه، مسئله 2.

سیستانی: منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسئله 27.

مسئله -64

در مسائل ذکر شده فرقی نیست بین اینکه فیلم به صورت ویدئو باشد یا به صورت نور که بر پرده سینما می‌اندازند و یا به هر شکلی دیگر.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء. (47).

تتمه.

مسئله -65

حکم نگاه کردن به میت همان حکم انسان زنده است.

امام، بهجت، خامنه‌ای، فاضل و گلپایگانی: استفتاء.

در نتیجه: مرد نمی‌تواند به بدن زن نامحرم میت نگاه کند و زن نیز به بدن مرد نامحرم نمی‌تواند نگاه کند به همان تفصیلی که گذشت.

مسئله -66

آیا گوش دادن به اخبار زنان گوینده رادیو و تلویزیون و همچنین نگاه کردن به آن‌ها جایز است یا خیر.

جواب: بدون لذّت و ریبه اشکال ندارد.

امام، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی و مکارم: استفتاء.

بهجت: توضیح المسائل، مسائل متفرقه، با استفاده از مسئله‌2. (48).

اراکی، فاضل و گلپایگانی: (49).

توضیح: یعنی اگر انسان نترسد که به گناه آلوده بشود اشکال ندارد در غیر این صورت نگاه کردن یا گوش دادن جایز نیست.

1. بهجت: اگر در معرض فتنه و فساد باشد جایز نیست. استفتاء.

مکارم: نگاه کردن به آن‌ها برای مردان اشکال دارد. ولی بسیاری از مایوها حجم را هم می‌پوشانند. استفتاء.

2. بهجت و تبریزی: نگاه کردن به عورت پسربچه ممیز حرام است.

بهجت: توضیح المسائل، مسئله 1938.

تبریزی: توضیح المسائل، مسئله 2445.

3. مرد و زنی که با یکدیگر محرمند، اگر قصد لذّت نداشته باشند می‌توانند غیر از عورت به تمام بدن یکدیگر نگاه کنند.

بهجت: توضیح المسائل، مسئله 1939.

سیستانی: استفتاء.

4. تبریزی: زینت در وجه و کفین اگر از قبیل انگشتر متعارف و اصلاح صورت (بند انداختن) و سرمه‌ای باشد که حتی در زن‌های پیر متعارف است، پوشاندن آن بر زن واجب نیست و نگاه کردن مرد به آن هم اگر التذاذی نباشد مانع ندارد. استفتاء.

سیستانی: به طور کلی اگر نامحرم حجاب خود را رعایت کرده است و یا اگر رعایت نکرده در صورتی که او را امر به حجاب کنیم رعایت می‌کند، نگاه کردن به وجه و کفین او بدون لذّت و ریبه اشکالی ندارد. اگر چه بنابر احتیاط مستحب بهتر است از نگاه کردن به وجه و کفین پرهیز کرد. منهاج الصالحین، (نکاح)، مسائل 14 و 26 و توضیح المسائل، مسائل 2442 و 2443.

گلپایگانی: بنابر احتیاط واجب جایز نیست حتی به وجه و کفین نامحرم نگاه کرد چه زینت داشته باشد چه نداشته باشد. عروه، (نکاح)، مسئله 31؛ استفتاء و ارشاد السائل، سؤال 456.

5. تبریزی: در صورتی که نامحرم انگشتر متعارفی به دست کرده باشد، نگاه کردن به دست او اشکال ندارد. لکن در بقیه موارد اگر دست زینت داشته باشد نگاه کردن جایز نیست. استفتاء.

خامنه‌ای: نگاه کردن به آن چیزهائی که چشم گیر نیست و صدق زینت نمی‌کند اشکال ندارد. استفتاء.

سیستانی: انگشتر و النگو اشکال ندارد ولی اگر زینت‌های دیگر باشد نگاه جایز نیست. استفتاء.

مسئله -67

آیا برای مردان جایز است به وجه و کفین زن نامحرمی که مقلد کسی است که باز گذاشتن وجه و کفین را جایز می‌داند نگاه کنند.

گلپایگانی: ملازمه‌ای بین جواز باز گذاشتن وجه و کفین و نگاه کردن به آن‌ها نیست. ارشاد السائل، سؤال 464.

7. تبریزی: زینت در وجه و کفین اگر از قبیل انگشتر متعارف و اصلاح صورت (بند انداختن) و سرمه‌ای باشد که حتی در زن‌های پیر متعارف است، نگاه کردن به آن اگر به قصد التذاذی نباشد اشکالی ندارد، لکن در موارد دیگر زینت مانند النگو و … باید از نامحرم پوشیده شود و نامحرم هم نمی‌تواند به آن نگاه کند. استفتاء.

8. جواب، تبریزی: نگاه کردن به قدمین (کف پا و روی پا تا قوزک) بنابر احتیاط جایز نیست. استفتاء.

سیستانی: در صورتی که زن از کسانی باشد که حجاب خود را رعایت می‌کند و یا اگر او را امر به حجاب کنیم اعتنا می‌کند، نگاه کردن به این مواضع جایز نیست، وای اشکال ندارد. منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسائل 14 و 26 و توضیح المسائل، مسائل 2442 و 2443. گلپایگانی: به طور کلی نگاه کردن به بدن نامحرم حرام است و نگاه کردن به وجه و کفین او نیز بنابر احتیاط واجب، جایز نیست. استفتاء.

9. بهجت: از نگاه کردن اجتناب کند. استفتاء.

مسئله -68

آیا نگاه کردن به هر چیزی که شهوت انسان را تحریک کند حرام است حتی اگر انسان به بدن خودش نگاه کند.

تبریزی: مجرد نگاه کردن به بدن خود به جهت تحریک شدن حرام نیست.

صراط النجاة، سؤال 893.

خامنه‌ای: هر چیزی که باعث تحریک غریزه جنسی بشود و شهوت را تحریک کند حرام است مگر بین زن و شوهر. استفتاء.

مسئله -69

آیا نگاه کردن به اعضای داخلی بدن نامحرم (مانند کبد، روده و … ) در حکم نظر به ظاهر بدن است.

خامنه‌ای و فاضل: ظاهراً در عدم جواز نظر و لمس فرقی بین اعضای ظاهر و داخل بدن نیست لکن همانگونه که در عروه مسئله 45، احکام نگاه آمده، نظر به مثل دندان آن هم بعد از جدا شدن از بدن جایز است.

خامنه‌ای: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌2، سؤال 1280..

12. سیستانی: البته به استثناء مواردی که نگاه به بدن زن نامحرم جایز باشد (تفصیل مطلب و موارد جواز در باب نگاه آمده است). منهاج الصالحین، با استفاده از مسائل 16 و 26 و توضیح المسائل، با استفاده از مسائل 2442 و 2443.

13. بهجت، سیستانی و فاضل: رفتن منعی ندارد ولی از نگاه به نامحرم اجتناب کند. استفتاء.

14. بهجت، سیستانی و فاضل: رفتن منعی ندارد ولی از نگاه به نامحرم اجتناب کند. استفتاء.

15. بهجت: بنابر اظهر نگاه کردن به زنان بادیه نشین و غیر آن‌ها (یعنی غیر زنان بادیه نشین، مثلاً خانم‌های بدحجاب شهری و … ) که عادت به پوشاندن ندارند، بدون قصد لذّت جایز است. مگر در صورت خوف وقوع در حرام (یعنی به شرط آنکه ترس از وقوع در حرام نداشته باشد). بنابراین معاشرت با آن‌ها و داد وستد و سایر نیازها جایز است. توضیح المسائل، مسئله 1935.

سیستانی: نگاه کردن به زن‌های مبتذله (بی حجاب یا بدحجاب) که اگر کسی آن‌ها را امر به حجاب کند اعتنا نمی‌کنند اشکال ندارد مشروط به آنکه بدون قصد لذّت و ترس وقوع در حرام باشد. در این حکم فرقی میان زن‌های کفار و یا دیگر زنان (مسلمانان یا بادیه نشینان و … ) نیست و همچنین فرقی نیست میان دست و صورت و دیگر جاهای بدن که عادت آنان به پوشانیدنش نیست. منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 26 و توضیح المسائل، مسئله 2443.

گلپایگانی: در صورتی که مطمئن باشد عمداً به آن‌ها نگاه نمی‌کند اشکال ندارد. عروه، (نکاح)، مسئله 27.

16. بهجت: نگاه کردن به بدن پیرزن، بدون قصد لذّت اشکال ندارد. توضیح المسائل، مسئله 1943.

خامنه‌ای: نظر به موی پیر زن هائی که رجاء نکاح ندارند اشکال ندارد. استفتاء.

مکارم: بلکه ظاهر این است که نگاه کردن به همه موی آنان نیز اشکالی ندارد. عروه، (نکاح)، مسئله 35.

مسئله -70

آیا بر مردان جایز است به زنانی که بسیار زشت هستند بدون لذّت نگاه کنند (البته اگر حجاب خود را رعایت نکرده باشند).

تبریزی: بنابر احتیاط واجب نباید نگاه کند زیرا اگر زن پیر نباشد مرد نمی‌تواند مطمئن باشد بدون لذّت نگاه می‌کند. صراط النجاة، سؤال 891.

بهجت و سیستانی: در نگاه به نامحرم فرقی بین زشت و زیبا نیست. استفتاء.

18. سیستانی: حکم نگاه به نامحرم گفته شد و هیچیک از موارد فوق در مسئله فرقی نمی‌کند. استفتاء.

گلپایگانی: بنابر احتیاط واجب باید از نگاه کردن به وجه و کفین نامحرم نیز خودداری کند. عروه، (نکاح)، مسئله 31 و استفتاء.

19. اراکی: دیدن مو و صورت و سر و دست‌های زن‌های اهل کتاب و کفار چنانچه بدون قصد ریبه و تلذذ باشد و نترسد که به حرام بیفتد، اشکالی ندارد و احتیاط واجب آن است که به غیر آنچه که گفته شد نگاه نکند. توضیح المسائل، مسئله 2448.

بهجت: نگاه کردن به زنان اهل ذمه بلکه به زنان کافری که از هنگام تولد محکوم به کفر هستند و جاهایی از بدن آنان که عادتاً نمی‌پوشانند، بدون قصد لذّت، در صورتی که خوف واقع شدن در حرام نباشد، جایز است. توضیح المسائل، مسئله 1935.

خامنه‌ای: نگاه به بدن زنان غیرمسلمان به مقداری که پوشاندن آن متعارف نیست بدون قصد لذت اشکال ندارد. استفتاء.

سیستانی: نگاه کردن به بدن زن‌های مبتذله که اگر آن‌ها را امر به حجاب کنند اعتنا نمی‌کنند اشکال ندارد، مشروط به آنکه بدون قصد لذّت و ترس وقوع در حرام باشد. و در این حکم فرقی بین زن‌های کفار و یا دیگر زن‌ها (مسلمان، مسیحی، یهودی … ) نیست و همچنین فرقی نیست میان دست و صورت و دیگر جاهای بدن که عادت آنان به پوشانیدنش نیست. توضیح المسائل، مسئله 2443.

گلپایگانی: فقط نگاه کردن به صورت و دست‌های زنان غیرمسلمان جایز است و بنابر احتیاط واجب باید از نگاه کردن به غیر این دو موضع اجتناب کرد.

عروه، (نکاح)، مسئله 27 و توضیح المسائل، مسئله 2443.

20. 32. مسئله: نگاه کردن به عورتین کافر بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

سیستانی: منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 12 و توضیح المسائل، مسئله 2445.

21. بلکه دیدن عورتین پسر ممیز که هنوز به سن بلوغ نرسیده است، حرام است اگر چه بدون قصد لذّت باشد.

اراکی: توضیح المسائل، مسئله 2450.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسائل 1938 و 1943.

22. سنّی که بچه، خوبی و یا بدی روابط بین مرد و زن را درک کند.

اراکی: استفتاء.

گلپایگانی: ارشاد السائل، با استفاده از مسئله 245 و استفتاء.

بهجت و فاضل: سنّی که بچه در آن خوب و بد را می‌فهمد.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1938.

فاضل: استفتاء.

سیستانی و مکارم: سنّی که بچه بالغ نشده ولی خوب و بد را می‌فهمد و احتمال می‌رود که نگاهش به بدن نامحرم موجب تحریک شهوتش شود.

سیستانی: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2444.

مکارم: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2082.

23. اراکی، بهجت و تبریزی: دیدن عورتین دختر ممیز قبل از بلوغ حرام است اگر چه بدون قصد لذّت باشد.

اراکی: توضیح المسائل، مسئله 245.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسائل 1938 و 1943.

تبریزی: استفتاء.

خامنه‌ای: بلکه نگاه کردن به عورتین دختر ممیز محرم جایز نیست اگرچه نگاه کردن به او قبل از سن تمییز اشکالی ندارد، در صورتیکه به قصد لذت و ریبه نباشد. استفتاء.

مسئله -71

نگاه کردن به بدن دختر نابالغ در مسئله 2447 توضیح المسائل در صورت عدم ریبه و … جایز گفته شده است ولی در همان رساله ص‌578 فقط به مواضعی که عادتاً پوشیده نیست نگاه جایز است گفته شده است. کدامیک صحیح است و باید بدان عمل کرد.

اراکی: می‌توانید به مسئله 25 (کتاب نکاح) تحریر الوسیله حضرت امام قدس سره مراجعه نمایید.

توضیح: در نتیجه نظر معظم له با حضرت امام در مسئله فرقی ندارد.

بهجت: بنابر احتیاط واجب نگاه کردن مرد به بدن و موی دختری که نُه سالش تمام نشده ولی خوب و بد را می‌فهمد (ممیز باشد) جایز نیست، اگر چه بدون قصد لذّت و ریبه باشد. توضیح المسائل، مسئله 1932.

تبریزی: نگاه کردن به عورتین بچه ممیز جایز نیست مگر در موارد ضرورت. استفتاء.

خامنه‌ای: نگاه کردن مرد به بدن دختر نامحرم تا زمانی که به سن بلوغ نرسیده است، بدون لذت و ریبه اشکال ندارد. (البته به استثناء عورتین که درسن تمییز نگاه به آن جایز نیست.) استفتاء.

سیستانی: نگاه کردن به بدن دختر غیر بالغ مشروط به اینکه به قصد لذّت و ریبه نباشد اشکالی ندارد، (به استثنای عورتین که حکم آن گذشت) اگر چه بنابر احتیاط مستحب بهتر است مواضعی را که به طور معمول دختران به وسیله لباس‌های عادی می‌پوشانند نگاه نکنند. منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 23.

فاضل: نگاه کردن به صورت و بدن و موی دختر نابالغ اگر به قصد لذّت نباشد و موجب تحریک شهوت نگردد و به واسطه نگاه کردن انسان نترسد که به حرام بیفتد مانعی ندارد. توضیح المسائل، مسئله 1932.

گلپایگانی: نگاه کردن به بدن دختر نامحرمی که نُه سالش تمام نشده ولی خوب و بد را می‌فهمد و نگاه کردن به او عادتاً امکان تهییج و تحریک شهوت دارد همچنین نگاه کردن به موی آنان چه با قصد لذّت و چه بدون آن حرام است و نگاه کردن به دست و صورت آنان اگر به قصد لذّت باشد حرام بلکه حرام بودن نگاه به آن‌ها بدون قصد لذّت هم خالی از قوّت نیست (این تعبیر به منزله احتیاط واجب است). توضیح المسائل، مسئله 2442.

25. بهجت: نگاه کردن به بدن دختر ممیز بنابر احتیاط واجب جایز نیست اما نگاه به عورتین او حرام است. با استفاده از توضیح المسائل، مسائل 1948 1943 و 1932.

خامنه‌ای: نگاه به عورتین در زمان تمییز جایز نیست و نگاه به بدن او تا قبل از سن بلوغ، بدون قصد لذت و ریبه اشکال ندارد. استفتاء.

سیستانی: بنابر احتیاط مستحب بهتر است به بدن دختر ممیز نگاه نکند ولی نگاه به عورتین او بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

با استفاده از منهاج الصالحین، نکاح مسئله 12 و 23 و توضیح المسائل، مسئله 2445.

گلپایگانی: دختر ممیز نابالغ حکم زن بالغ را دارد که احکام آن گذشت (یعنی دیدن بدن او حرام است و دیدن وجه و کفین او بنابراحتیاط واجب جایز نیست به تفصیلی که گذشت). استفتاء و با استفاده از توضیح المسائل، مسئله 2442.

26. خامنه‌ای: خود این عمل اشکال ندارد و حرمت لمس و نظر به قوت خود باقی است و اضطراری در بین نیست، چون می‌شود از راه‌های دیگر، از حمل جلوگیری کرد. استفتاء.

سیستانی: جایز است که زن از دستگاه پیشگیری از حاملگی (آ یو دی) و مانند آن اگر ضرر مهمی به او نزند استفاده کند، لیکن در صورتی که گذاشتن دستگاه مستلزم نگاه یا لمس قسمتی از بدن که دیدن و لمس آن جایز نیست نباشد. بنابراین جایز نیست کسی غیر از شوهر این کار را انجام دهد مگر در صورت اضطرار، مانند اینکه بچه دار شدن برای زن ضرر داشته باشد. این در صورتی است که معلوم نباشد دستگاه نطفه را پس از انعقاد سقط می‌کند و الا بنابر احتیاط باید این کار را ترک کرد. توضیح المسائل، مسائل ضمیمه، مسئله 71.

27. مکارم: مرد و زنی که با یکدیگر محرم هستند (مانند خواهر و برادر) می‌توانند به بدن یکدیگر به آن مقدار که در میان محارم معمول است نگاه کنند و در غیر آن، احتیاط آن است که نگاه نکنند. توضیح المسائل، مسئله 2082 و عروه، (ستر و ساتر) قبل از مسئله 1 و (نکاح)، مسئله 32.

28. بهجت و گلپایگانی: اگر معرض گناه و مفسده نباشد اشکال ندارد. استفتاء.

29. بهجت: نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم، بنابر احتیاط واجب حرام است. و اما جواز نگاه کردن زن به قسمتی از بدن مرد نامحرم که غالباً باز است، مثل سر، خالی از وجه نیست. مگر آنکه این نگاه کردن کمک به معصیت باشد. توضیح المسائل، مسئله 1933.

فاضل: نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم به استثنای وجه و کفین حرام است. عروه، (نکاح)، مسئله 31 و توضیح المسائل، مسئله 2501.

30. بهجت: بنابر احتیاط واجب جایز نیست. توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1933.

31. بهجت: نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم، بنابر احتیاط واجب حرام است، و اما جواز نگاه کردن زن به قسمتی از بدن مرد نامحرم که غالباً باز است، مثل سر، خالی از وجه نیست، مگر اینکه این نگاه کردن، کمک به معصیت باشد. توضیح المسائل، مسئله 1933.

32. بهجت: بنابر احتیاط واجب جایز نیست مگر در مقام اضطرار. توضیح المسائل، با استفاده از مسائل 1933 و 1942.

33. دیدن عورتین بچه ممیز حرام است.

اراکی: توضیح المسائل، مسئله 2450.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1938.

تبریزی: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2445.

گلپایگانی: توضیح المسائل، مسئله 2445.

34. دیدن عورتین بچه ممیز حرام است.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1938.

تبریزی: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2445.

گلپایگانی: توضیح المسائل، مسئله 2445.

خامنه‌ای: جایز است برای زن که به بدن پسر غیر بالغ بدون قصد لذت و ریبه نگاه کند، اما نگاه کردن به عورتین پسر بچه ممیز جایز نیست. استفتاء.

35. بهجت: از جهت نگاه کردن حکم بچه غیر ممیز را دارد. اگر چه در صورت احتمال عقلایی اولی تنزّه است. استفتاء.

36. بهجت: احتیاط در اجتناب است. استفتاء.

37. بهجت: به نحوی عمل کند که مرتکب خلاف نشود. استفتاء.

38. بهجت: نگاه کردن اشکالی ندارد. استفتاء.

بهجت، سیستانی و مکارم: نگاه کردن به او اشکالی ندارد. عروه، (نکاح)، مسئله‌50.

گلپایگانی: بلکه دیدن او حرام است. عروه، (نکاح)، مسئله 50.

39. اراکی: نگاه کردن به عکس‌های نامحرم و یا فیلم آن، که به وسیله تلویزیون و غیره پخش می‌شود اگر به قصد لذّت نباشد و خوف فساد و به حرام افتادن نباشد مانعی ندارد هر چند صاحب عکس را بشناسد. توضیح المسائل، مسئله 2453.

سیستانی: اگر زن نامحرم در عکس حجاب کامل را رعایت نکرده است، در صورتی که او از زنان مبتذله نباشد (زن بدحجاب یا بی حجابی که وقتی او را امر به حجاب کنند اعتنا نمی‌کند) و مرد نیز او را می‌شناسد، بنابر احتیاط واجب نباید به آن عکس نگاه کند. در غیر این صورت نگاه کردن بدون قصد لذّت و ریبه اشکالی ندارد. منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 27.

در نتیجه: اگر مرد زن را نمی‌شناسد و یا اینکه زن از زنان مبتذله است و یا اینکه حجاب خود را در عکس کاملاً رعایت کرده است نگاه کردن به عکس او اشکالی ندارد.

گلپایگانی: در صورتی که او را نمی‌شناسد بنابر احتیاط مستحب نگاه نکند و اگر او را می‌شناسد بنابراحتیاط واجب نباید نگاه کند خصوصاً اگر معرض هتک و فساد باشد. توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2448؛ مجمع المسائل، سؤال 655 و ارشاد السائل، سؤال 451.

مکارم: در صورتی که زنی مقید به حفظ حجاب شرعی است نگاه کردن به عکس بدون حجاب او اشکال دارد، مگر آنکه او را نشناسد و مفسده دیگری از نگاه کردن حاصل نشود. توضیح المسائل، مسئله.

در نتیجه: یا مرد زن را می‌شناسد یا نمی‌شناسد، اگر نمی‌شناسد نگاه به عکس او بدون لذّت و ریبه اشکال ندارد. و اگر او را می‌شناسد، در صورتی که زن مقید به حفظ حجاب اسلامی است نگاه کردن به عکس او اگر حجاب کامل را در عکس رعایت نکرده است جایز نیست. و اگر مقید به حفظ حجاب نیست، اگر چه مرد او را بشناسد لکن نگاه کردن به عکس او بدون قصد لذّت و ریبه اشکالی ندارد.

40. سیستانی: در صورتی که عکس زن غیرمسلمان باشد و یا عکس زنان لاابالی و مبتذله باشد نگاه کردن به آن‌ها بدون قصد لذّت و ریبه اشکال ندارد. منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسئله 27.

مکارم: در صورتی که زن غیر مسلمان است و یا مقید به حجاب شرعی نیست، بدون لذّت و ریبه اشکال ندارد. توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2087.

مسئله -72

دیدن عکس دوران کودکی زنان نامحرم درصورتیکه پوشش کافی نداشته باشند چه حکمی دارد.

تبریزی، خامنه‌ای و فاضل: اگر این دیدن باعث هتک آنان نباشد و باعث تهییج شهوت نشود اشکال ندارد.

تبریزی: صراط النجاة، سؤال 889.

خامنه‌ای و فاضل: استفتاء.

مسئله -73

نگاه کردن مرد به عکس زن نامحرمی که فوت شده در صورتی که او را بشناسد جایز است یا نه.

اراکی: اگر مفسده نداشته باشد اشکال ندارد. استفتاء.

بهجت: جایز نیست. استفتاء.

گلپایگانی: نگاه کردن مرد نامحرم به عکس زن مرده خالی از هتک نیست و محل اشکال است. مجمع المسائل، سؤال 656.

مسئله -74

لطفاً نظر خود را در باب نگاه کردن افراد متخصص یا دانشجویان رشته‌های پزشکی و … که به واسطه رشته‌های خود مجبورند به کتاب‌ها و فیلم‌های علمی که دارای صحنه‌های مبتذل است نگاه کنند بیان نمایید.

بهجت: اگر موجب ریبه و تلذذ بشود جایز نیست. استفتاء.

خامنه‌ای، فاضل و گلپایگانی: اگر برای آموزش ناچار از نگاه کردن باشند بدون قصد ریبه مانعی ندارد.

خامنه‌ای و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، با استفاده از سؤالات 2082 و 2094.

مسئله -75

آیا نگاه کردن به عکس‌های مستهجن برای زنان و مردان بدون لذّت و ریبه جایز است.

خامنه‌ای و بهجت: اگر مقرون به فساد و ریبه باشد اشکال دارد و بعض اقسام آن حرام یقینی است. استفتاء.

تبریزی: نگاه کردن به این گونه عکس‌ها جایز نیست. صراط النجاة، سؤال 901.

فاضل: چنانچه مفسده داشته باشد جایز نیست. استفتاء.

43. بهجت و فاضل: اگر نگاه کردن به عکس مرد موجب فتنه و فساد باشد جایز نیست. استفتاء.

سیستانی: اگر بیش از مواضع معمول برهنه باشد به احتیاط واجب نگاه کردن جایز نیست و البته با شهوت مطلقاً جایز نیست. استفتاء.

44. اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: فیلم اعم از مستقیم یا غیر مستقیم حکم عکس را دارد. استفتاء.

بنابراین، بنابر فتوای آقای اراکی دیدن فیلم زنان نامحرم برای مردان اشکال ندارد اگر چه آن‌ها را بشناسد مشروط به آنکه به قصد لذت و ریبه نباشد و انسان نترسد که به گناه بیافتد با همان تفصیلی که گذشت.

و بنابر فتوای آقای گلپایگانی دیدن فیلم زنان نامحرم برای مردان در صورتی که آن‌ها را نمی‌شناسد بنابر احتیاط مستحب و اگر می‌شناسد بنابر احتیاط واجب جایز نیست به همان تفصیلی که گذشت.

بهجت: دیدن نامحرم از طریق تلویزیون و شنیدن صدای آن‌ها، اگر مقرون به فساد و ریبه باشد اشکال دارد. توضیح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 2.

خامنه‌ای: بنابر احتیاط واجب نباید به تصویر زن نامحرم که به طور مستقیم از تلویزیون پخش می‌شود نگاه کرد ولی در پخش غیرمستقیم تلویزیونی اگر ریبه و خوف افتادن به گناه نباشد، نگاه کردن اشکال ندارد. استفتاء.

سیستانی: اگر فیلم معمولی باشد و نگاه از روی شهوت نباشد اشکال ندارد. استفتاء.

71 سؤال: آیا نگاه کردن به عکس‌های زنان برهنه و یا فیلم‌های جنسی بدون شهوت جایز است.

خامنه‌ای: در صورتیکه از روی شهوت و ریبه نباشد و مفسده‌ای هم بر آن مترتب نشود، شرعاً اشکال ندارد ولی با توجه به اینکه دیدن تصویر برهنه‌ای که شهوت برانگیز است، غالباً از روی شهوت بوده و به همین دلیل مقدمه ارتکاب گناه می‌باشد، بنابراین دیدن آن‌ها حرام است. استفتاء.

گلپایگانی: جایز نیست زیرا نگاه کردن این عکس‌ها و فیلم‌ها غالباً دارای آثار فتنه و فساد اخلاق است. ارشاد السائل، سؤال 462.

45. خامنه‌ای: اگر به صورت مستقیم از تلویزیون پخش می‌شود بنابر احتیاط واجب نگاه نکند و اگر به صورت غیرمستقیم پخش می‌شود، در صورتیکه به قصد لذت نگاه کنند و یا موجب ریبه و فساد باشد و یا خوف فتنه وجود داشته باشد حرام است. استفتاء.

گلپایگانی: زن‌ها نمی‌توانند عمداً به این گونه فیلم‌ها نگاه کنند. ارشاد السائل، سؤال 480.

مسئله -76

اگر نگاه کردن به فیلمی که در آن زنان نامحرم بازی می‌کنند و بعضاً بی حجاب هم هستند برای شخصی موجب تحریک شهوت گردد ولی همین فیلم برای برخی دیگر باعث تحریک نشود آیا هر دو شخص می‌توانند این فیلم را نگاه کنند.

تبریزی: اگر فیلم به طور مستقیم پخش می‌شود جایز نیست با نگاه لذّت آلود به آن نگاه کرد. خواه تحریک بشود یا نشود، اما اگر فیلم به طور غیر مستقیم پخش می‌شود، در این صورت اگر بیننده تحریک می‌شود نمی‌تواند نگاه کند و اگر تحریک نمی‌شود می‌تواند نگاه کند. صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1002 و استفتاء.

مسئله -77

آیا نگاه کردن به فیلم‌های مستهجن و ماهواره‌ای برای مردان و زنان بدون لذّت و ریبه جایز است.

بهجت، تبریزی و مکارم: نگاه کردن به این گونه فیلم‌ها جایز نیست.

بهجت و مکارم: استفتاء.

تبریزی: صراط النجاة، سؤال 901.

خامنه‌ای: از آنجا که برنامه‌هایی که توسط ماهواره‌های غربی پخش می‌شوند و همچنین برنامه‌های تلویزیونی بیشتر دولت‌های مجاور، دربردارنده آموزش افکار گمراه کننده و تحریف حقایق و لهو و فساد هستند و غالباً مشاهده آن‌ها باعث گمراهی و فساد و ارتکاب کارهای حرام می‌گردد، بنابراین دریافت و دیدن آن‌ها جایز نیست. بله اگر نگاه کردن به برنامه‌های قرآنی و نظائر آن باشد، شرعاً مانعی ندارد. با استفاده از اجوبة الاستفتائات، ج‌2، سؤال 103.

فاضل: استفاده کردن از فیلم‌های فوق که به منظور انحراف، تدارک دیده شده، جایز نیست. جامع المسائل، ج‌1، سؤال 1729.

79سؤال: توزیع و عرضه فیلم‌هایی که مورد تأیید وزارت ارشاد هستند، چه حکمی دارد همچنین توزیع نوارهای موسیقی که مورد تأیید وزارت ارشاد هستند، در دانشگاه‌ها چه حکمی دارد.

خامنه‌ای: اگر فیلم‌ها یا نوارها به نظر مکلّف عرفاً مشتمل بر غنا یا موسیقی مطرب و لهوی مناسبِ با مجالس لهو و گناه باشد، توزیع و عرضه آن‌ها و همچنین دیدن و گوش دادن به آن‌ها برای او جایز نیست و مجرّد تأیید بعضی از ادارات مربوطه تا زمانی که نظر مکلّف در تشخیص موضوع با نظر تأیید کنندگان مخالف است، دلیل شرعی برای جواز محسوب نمی‌شود.

اجوبة الاستفتائات، ج‌2، سؤال 127.

مسئله -78

اراکی، فاضل و گلپایگانی: نگاه کردن به آن حکم نگاه به عکس را دارد. استفتاء.

احکام پوشش مرد.

لباس‌های حرام برای مرد.

پوشش مرد از محارم و مردان دیگر.

پوشش مرد از زنان نامحرم.

پوشش مرد از بچه‌ها.

احکام پوشش زن.

پوشش زن از نامحرم.

احکام جوراب‌ها.

احکام چادرها.

توجه و مراقبت.

احکام زینت.

پوشش زن از زن.

پوشش زن از بچه‌ها.

احکام لباس‌هایی که پوشیدن آن برای مرد و زن حرام است.

1. لباس شهرت.

2. لباس مختص.

3. لباس مهیّج.

4. لباس غصبی.

5. لباس مختص کفار.


4

5

6

7