شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

پس در این روز شیعیان باید به عزاداری آن حضرت قیام نمایند و آن مظلومه را زیارت کنند و ظالمان و غاصبان حق او را نفرین نمایند.(۱)

۴ جمادی الثانی

۱. مرگ هارون الرشید

در شب چهارم سال ۱۹۳ ه شقی پلید هارون الرشید در سن ۴۵ سالگی به درک واصل شد.(۲) و قول دیگر اول جمادی الثانی است.(۳) او ۲۳ سال خلافت کرد و قبرش پشت سر امام رضاعليه‌السلام قرار دارد، و جا دارد زائرین هارون را لعنت کنند.

۱۲ جمادی الثانی

۱. حرکت به سوی خیبر

در این روز در سال هفتم هجری پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم با ۴۰۰ نفر به سوی خیبر حرکت فرمودند و دو روز بعد به آنجا رسیدند.(۴)

۱۳ جمادی الثانی

۱. وفات حضرت امّ البنینعليه‌السلام

در این روزدر سال ۶۴ ه حضرت امّ البنینعليها‌السلام و مادر قمر بنی هاشمعليه‌السلام از دنیا رحلت فرمودند.(۵)

____________________

۱. اقبال: ج۳ ص۱۶۱. بحار الانوار: ج۹۵ ص۳۷۵.

۲. توضیح المقاصد: ص ۱۳. التنبیه و الاشراف: ص۲۹۹.

۳. تاریخ خلیفة بن خیاط: ص۳۷۷. تاریخ الیعقوبی: ج۲ ص۴۳۰.

۴. وقایع المشهور: ص ۱۰۷.

۵. امّ البنینعليها‌السلام سیّده نساء العرب: ص ۸۴.

نام مبارک آن حضرتفاطمه ، و کنیه شریفشامّ البنین است، و آن حضرت به همین کنیه معروفند. پدر آن حضرتحزام بن خالد ، و مادرشانلیلی دختر شهید بن ابی عامر است.

امیر المؤمنینعليه‌السلام آن حضرت را به همسری برگزید و خداوند چهار پسر به آن حضرت عنایت فرمود:حضرت قمر بنی هاشم عباس عليه‌السلام ،عبداللَّه، جعفر و عثمان عليهما‌السلام ، که هر چهار پسر در کربلا شهید شدند.

بانوانی که از کربلا به مدینه مراجعت کردند، درخانه امّ البنین عليها‌السلام عزاداری می کردند . آن حضرت اگرچه در کربلا نبود ولی از ناله و گریه قرار نداشت و همه روزه به بقیع می رفت و آنقدر جانسوز مرثیه می خواند که مروان با آن همه قساوت قلب گریه می کرد. هنگامی که زنها او را امّ البنین خطاب می کردند و تسلیت می دادند، می فرمود: «دیگر مرا امّ البنین نخوانید ...».(۱) امام باقرعليه‌السلام می فرماید:«آن حضرت به بقیع می رفت و آن قدر جانسوز مرثیه می خواند که مروان با آن قاسوت قلب گریه می کرد.» (۲) این گریه و زاری حضرت ادامه داشت تا بدرود حیات گفت.(۳)

علامه مامقانی می نویسد: از علوّ مقام حضرت ام البنینعليهما‌السلام همین بس که وقتی بشیر بن جذلم خبر شهادت فرزندانش را به او داد، فرمود:«رگ های قلبم را بریدی! فرزندانم و هر آنچه زیر آسمان است به فدای اباعبدالله الحسینعليه‌السلام باد».(۴)

۱۹ جمادی الثانی

۱. ازدواج حضرت عبداللَّه و آمنهعليهما‌السلام

شب ازدواج حضرت عبداللَّه و آمنهعليهما‌السلام و باردار شدن آن حضرت بهرسول اکرم صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

____________________

۱. ریاحین الشریعه: ج ۳، ص ۲۹۴. مقتل الحسینعليه‌السلام (ابی مخنف): ص۱۸۱.

۲. بحارالانوار: ج۴۵ ص۴۰. مقاتل الطالبیین: ص۵۶.

۳. ریاحین الشریعة: ج۳ ص۲۹۴.

۴. تنقیح المقال: ج۳، فصل کینه ها، ص۷۰. العقیلة و الفواطم علیهن السلام: ص۱۲۴.

است.(۱) سزاوار است مؤمنین آن شب را تعظیم و احترام نمایند و به عبادت احیاء کنند.(۲) قول دیگر شب عرفه(۳) یا روز عرفه هنگام عصر(۴) است.

۲۰ جمادی الثانی

۱. ولادت حضرت زهراعليه‌السلام

در چنین روزی حضرت حوراء انسیه، عذراء بتول، امّ ابیها، حضرت فاطمه زهراعليها‌السلام در سال پنجم بعثت در مکه مکرمه به دنیا آمد.(۵)

انعقاد نطفه فاطمهعليها‌السلام

داستان انعقاد نطفه حضرت زهراعليها‌السلام مراحلی دارد که ذیلاً خلاصه آن آورده می شود:(۶)

____________________

۱. بحار الانوار: ج ۹۷، ص ۱۶۸. مستدرک سفینه البحار: ج ۲، ص ۸۵. اختیارات: ص۱۸. جنات الخلود: ص۱۴. تحفة الزائر: ص ۵۶-۵۷. فیض العلام: ص۲۷۲.

۲. اقبال: ج۳ ص۱۶۲. فیض العلام: ص۲۷۲.

۳. وقائع الشهور: ۲۲۶، از «اثبات الوصیة» و «خیرات حسان».

۴. مناقب آل ابی طالبعليها‌السلام : ج۱ ص۵۳. بحارالانوار: ج۱۵ ص۱۱۵.

۵. کافی: ج ۱، ص ۴۵۸. اعلام الوری: ج ۱، ص ۲۹۰. کشف الغمه: ج ۱، ص ۴۴۹. فیض العلام: ص ۲۷۳. العدد القویه: ص ۲۱۹. مصباح کفعمی: ج ۲، ص ۵۹۷. مصباح المتهجد: ص ۷۳۲. بحار الانوار: ج ۹۵، ص ۱۹۶، ج ۹۷، ص ۱۹۹. عوالم العلوم ج سیّده النساء فاطمه الزهراءعليها‌السلام : ج ۱، ص ۶۶، ۶۷. ریاحین الشریعه: ج ۱، ص ۵۹. مستدرک سفینة البحار: ج۲ ص۸۵. توضیح المقاصد: ص۱۴. تاج الموالید: ص۲۱. اختیارات: ص۳۶. الخصائص الفاطمیةعليها‌السلام : ج۱ ص۳۸۶.

۶. به برخی از منابع مربوط به انعقاد نطفه حضرت زهراعليها‌السلام اشاره می شود:

امام سجادعليه‌السلام : بحار الانوار: ج ۴۳، ص ۱۸. تفسیر فرات کوفی: ص ۳۲۲ - ۳۲۱. اللمعة البیضاء: ص۱۱۶. امام صادقعليه‌السلام : بحار الانوار: ج ۸، ص ۱۲۰، ج ۱۸ ص ۳۶۴، ج ۴۲، ص ۴۲. معانی الاخبار: ص ۳۹۶. تفسیر برهان: ج ۲، ص ۲۹۲.

امام رضاعليه‌السلام : بحار الانوار: ج ۸، ص ۱۱۹، ج ۴، ص ۴ ۲. توحید صدوق: ص ۱۱۸. امالی صدوق: ص ۳۷۳. عوالم العلوم: ج ۱۱/۱، ص ۱۰. سلمان فارسیرحمه‌الله : بحار الانوار: ج۳۶ ص۳۶۱. تفسیر فرات کوفی: ص۲۱۱. مدنیهة المعاجز: ج۳ ص۲۲۴. تأویل الآیات: ج۱ ص۲۳۶. جابر عبدالله انصاریرحمه‌الله : دلائل الامامة: ص۱۴۶. تفسیر فرات کوفی: ص۲۱۶. =

۱. درشب معراج خداوند سیبی به پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم هدیه داد که از عظمت خلقت و بوی و رنگ و زیبائی آن ملائکه تعجب کردند. خداوند امر فرمود تا پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آن را میل کند. هنگامی که آن سیب را شکافت، نوری از آن درخشید. جبرئیل گفت: بخور یا رسول اللَّه، کهاین نور منصوره فاطمه، دختری است که از صلب تو خارج می شود .(۱) در بعضی روایات است که از رطب بهشتی هم خاتم الانبیاءصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم میل فرمودند.(۲)

۲ - در۱۰ شعبان سال چهارم جبرئیلعليه‌السلام بر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در ابطح نازل شد و فرمان کناره گیری از حضرت خدیجهعليها‌السلام را بهمدت ۴۰ روز به عنوان مقدمه حمل حضرت زهراعليها‌السلام ابلاغ فرمود.(۳)

با اینکه آن حضرت علاقه وافری بهخدیجه عليها‌السلام داشت و این کار برای آن حضرت پر مشقت بود، ولی برای خدیجهعليها‌السلام پیغام داد که مدتی به منزل نمی آیم و بهمنزل فاطمة بنت اسد عليها‌السلام می روم. شبها در را ببند و در بستر آسایش کن.

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم شبها به منزل فاطمه بنت اسدعليها‌السلام می آمد. هر شب هنگام افطار، خرما و انگور و غذای بهشتی می آوردند. با آب بهشتی و حوله دست آن حضرت را شسته و تمیز می کردند. امیر المؤمنینعليه‌السلام حسب دستور پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم جلو در می نشست که کسی

____________________

= علل الشرائع: ج۱ ص۱۸۳. بحار الانوار: ج۴۳ ص۵. عائشه: الطرائف: ص۱۱۱. شرح احقاق الحق: ج۱۰ ص۶. مناقب امیرالمؤمنینعليه‌السلام (ابن سلیمان کوفی): ج۲ ص۲۰۶. ذخائر العقبی: ص۳۶. المعجم الکبیر: ج۲۲ ص۴۰۱. تاریخ بغداد: ج۵ ص۸۷. تاریخ الخمیس: ج۱ ص۲۷۷. میزان الاعتدال: ج۱ ص۸۱، ج۲ ص۵۱۸، ج۳ ص۵۳۹. عمر بن خطاب: شرح احقاق الحق: ج۱۰ ص۵. میزان الاعتدال: ج۱ ص۵۴۱، ج۳ ص۲۶۱. لسان المیزان: ج۲ ص۲۹۷، ج۴ ص۳۶۵. عیون اخبار فی مناقب الاخیار: ص۴۵.

۱. بحار الانوار: ج ۴۳، ص ۱۸. بیت الاحزان (محدث قمی): ص ۷. عوالم العلوم: ج فاطمه الزهراءعليها‌السلام ، ج ۱، ص ۳۶- ۳۷. تفسیر فرات کوفی: ص۳۲۱.

۲. دلائل الامامة: ص۱۴۷. بحار الانوار: ج۴۳ ص۴، ۶، ۴۲، ۵۰. عوالم العلوم ج فاطمه الزهراءعليها‌السلام : ج ۱، ص ۳۷.

۳. وقائع الشهور: ص۱۴۰. قلائد النحور: ج شعبان، ص ۳۹۳.

نیاید و در آن غذا با پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم شریک شود. درشب چهلم دستور رسید به خانه خدیجهعليها‌السلام برو که خداوند به خود سوگند خورده کهامشب از صلب تو ذریّه پاک و طیّبه ای بیافریند . حضرت از جا برخاسته و به منزل خدیجهعليها‌السلام آمدند.

حضرت خدیجهعليها‌السلام می فرماید: «سوگند به آن کسی که آسمان را برافراشته و آب را از زمین جوشانیده، حضرت از من دور نشده بود کهسنگینی فاطمه عليها‌السلام وجود فاطمه عليها‌السلام را در خود احساس کردم .»(۱)

دوران بارداری خدیجهعليها‌السلام

هنگامی که حضرت خدیجهعليها‌السلام دوران آبستنی خود را می گذراند، حضرت فاطمهعليها‌السلام از داخل شکم با مادر صحبت می فرمود، و او را دلدلری می داد و به صبر و پایداری دعوت می فرمود.

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به خدیجهعليها‌السلام فرمودند: «جبرئیل به من بشارت داد که این مولود دختر است، و او موجودی پاک و با برکت است. خداوند متعال نسل و ذریه مرا از او قرار می دهد، و از نسل او امامانی در امت قرار خواهد داد که بعد از پایان یافتن وحی او، جانشینانش در روی زمین باشند ».

هنگام ظاهر شدن آثار وضع حمل، سراغ زنان قریش فرستادند. ولی کسی برای کمک نیامد، چه اینکه آنها راضی به ازدواج حضرت خدیجهعليها‌السلام با پیامبر نبودند، و خدیجهعليها‌السلام از این برخورد غمناک شد.

در همین حال چهار زن بلند بالا که شبیه زنان بنی هاشم بودند بر او وارد شدند. یکی از آنان به او گفت: ای خدیجه، غمگین مباش که ما فرستادگان پروردگار تو هستیم. ما خواهران توایم.من ساره هستم، و این آسیه دختر مزاحم و همنشین تو در

____________________

۱. العدد القویة: ص۲۲۱-۲۲۰. بحار الانوار: ج۱۶ ص۸۰ - ۷۸. انوار البهیة: ص۵۵-۵۴. بیت الاحزان: ص۲۱-۱۹.

بهشت و این مریم دختر عمران و این صفوراء دختر شعیب است. خداوند ما را نزد تو فرستاده تا در کارهای مربوط به زنان به تو کمک کنیم.(۱) یکی از آنان در سمت راست او، دیگری در سمت چپش، و سومی پیش روی آن حضرت، و چهارمی پشت سر او نشستند.

فاطمهعليها‌السلام به دنیا آمد

عُلیا مخدره خدیجه کبریعليها‌السلام ، حضرت فاطمه زهراعليها‌السلام را پاک و پاکیزه بر زمین نهاد. در این هنگام نوری از وجودش درخشید که تمام خانه های مکه را روشن کرد، و این نور در شرق و غرب درخشش نمود. بانوئی که پیش روی خدیجهعليها‌السلام بود،حضرت فاطمه عليها‌السلام را برداشت و با آب کوثر شستشو داد ، و پارچه سفیدی که از شیر سفیدتر و از مشک و عنبر خوشبوتر بود بیرون آورد. یکی را بر بدن او پیچیده و دیگری را بر سرش انداخت و سپس از او خواست که سخن بگوید.

حضرت فاطمهعليها‌السلام لب به سخن گشود، و فرمود:«اشهد ان لا اله الا اللَّه، و انّ ابی رسول اللَّه سیّد الانبیاء و انّ بعلی سیّد الاوصیاء و ان ولدی سیّد الاسباط »: «گواهی می دهم که جز اللَّه خدائی نیست، و پدرم فرستاده خدا و سرور پیامبران است، و شوهرم سرور جانشینان و فرزندانم آقای نوادگان و اسباط هستند».

بعد بر یکایک آنان سلام کرده و هر یک را به اسم صدا زد. آنان بر چهره، او تبسم کردند، و حور العین و بهشتیان یکدیگر را به ولادت حضرت فاطمهعليها‌السلام بشارت دادند. در آسمان نوری درخشان پدید آمد که ملائکه تا آن روز چنان نوری را ندیده بودند، و لذا نام حضرت را «زهرا» گذاشتند. بانوئی که پیش روی خدیجهعليها‌السلام تشسته بود، به خدیجهعليها‌السلام گفت: «او را پاک و پاکیزه و آراسته و با برکت در بر گیر، که در نسل و ذریّه اش برکت قرار داده شده است ».

____________________

۱. در بعضی روایات «حوا» هسمر حضرت آدمعليها‌السلام ذکر شده است.

خدیجهعليها‌السلام حضرت را با شادی و خشنودی از دست او گرفته، و سینه در دهانش گذارده و دهان او را پر از شیر کرد، و این گونه بود که فاطمهعليها‌السلام رشد جسمی خود را آغاز کرد.(۱)

۲۲ جمادی الثانی

۱. مرگ ابوبکر

در شب سه شنبه۲۲ جمادی الثانی در سال ۱۳ ه عبداللَّه بن عثمان معروف به ابوبکر بن ابی قحافه در سن ۶۷ سالگی، از این جهان به سوی سزای اعمالش رخت بربست.(۲) به قولی مرگ ابوبکر در ۲۷ جمادی الثانی بوده است.(۳)

او مدت دو سال و بیست و دو روز غاصب خلافت بود، و اولین کسی بود که بعد از شهادت پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به انتخاب اعضای سقیفه بنی ساعده خلیفه شد. انتخاب ابوبکر به گونه ای بی حساب بود که عمر با آنکه خود گرداننده برنامه سقیفه بود می گوید: «بیعت با ابوبکر امری بدون تدبیر و مشورت و دقت بود، مثل زمان جاهلیّت، که خداوند مسلمانان را از شر آن محفوظ داشت. هرکس چنین کاری را تکرار کند او را بکشید ».(۴)

____________________

۱. امالی صدوق: ص ۶۹۱. العدد القویة: ص۲۲۴-۲۲۳. دلائل الامامة: ص۷۸. المختصر: ص۲۶. بحار الانوار: ج۱۶ ص۸۰، ج۴۳ ص۳. روضة الواعظین: ص۱۴۴-۱۴۳. انوار البهیة: ص۱۵۷-۱۵۶. شجره طوبی: ص۲۴۸. اللعمة البیضاء فی شرح خطبة الزهراءعليه‌السلام : ص ۲۳۰. بیت الاحزان: ص ۲۳.

۲. بحار الانوار: ج۲۹ ص۵۱۷، ۵۲۱. العدد القویة: ص۳۴۴. تتمه المنتهی: ص ۱۰. فیض العلام: ص ۲۷۹. تاریخ الخلفاء: ص ۸۱. شرح نهج البلاغة: ج۱ ص۱۶۶. تاریخ دمشق: ج۳۰ ص۱۹. تاریخ یعقوبی: ج۲ ص۱۳۸. تاریخ طبری: ج۲ ص۶۱۱. مروج الذهب: ج۲ ص۳۰۴. مستدرک حاکم: ۳ ص۶۳، ۸۱، ۲۳۸.

۳. مسار الشیعة: ص۳۲. العدد القویة: ص۳۴۳. مصباح کفعمی: ج۲ ص۵۹۸. مصباح المجتهد: ص۷۳۲. بحار الانوار: ج ۹۵، ص ۲۰۰.

۴. الغدیر: ج ۳، ص ۲۴۱، ج۵ ص۳۷۰، ج۷ ص۷۹، ۱۷۱. الایضاح: ص۱۳۴، ۱۳۸، ۵۱۶. احتجاج: ج۱ ص۳۸۱. التعجب: ص۱۳. بحار الانوار: ج۳۰ ص۴۴۳. شرح نهج البلاغة ج۲ ص۹۶، ۲۹، ۳۴. تاریخ یعقوبی: ج۲ ص۱۵۸. عمر بن خطاب: ص۲۰۳. صحیح بخاری: باب رجم الحبلی: ج۸ ص۲۶. مسند احمد: ج۱ ص ۵۵ حدیث ۳۹۳. سیرة النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم (ابن هشام): ج۴ ص۳۰۸. =

اهل سنّت در علّت مرگ او نوشته اند: ابوبکر در روزدوشنبه ۷ جمادی الاخر غسل کرده بود، و آن روز هوا سرد بود. به این دلیل سرما خورد و تب کرد، و ۱۵ روز این تب ادامه داشت، و به نماز نمی رفت، تا در شبسه شنبه ۲۲ جمادی الاخر بعد از آنکه خلافت را به عمر واگذار کرد، مرد.(۱)

قبل از وفات عثمان را برای نوشتن وصیت نامه ای در باره خلافت طلب کرد که امر خلافت بعد از ابوبکر با عمر بن خطاّب باشد. او کلمه ای گفت و بیهوش شد، و بقیه را عثمان از پیش خود نوشت که امر خلافت با عمر است. ابوبکر به هوش آمد و عثمان را دعا کرد که آنچه او می خواسته نوشته است.(۲)

باید پرسید: چرا هنگامی که پیامبر در روزهای آخر عمر کاغذ و قلم خواست تا وصی بعد از خود را به امر خداوند معین کند نسبت هذیان به آن مقام معظم دادند؟

ابوبکر هنگام مرگ کلماتی گفت. از جمله اینکه: «کاش تفتیش خانه فاطمه و علی عليهما‌السلام نمی کردم ». همان تفتیشی که شهادت پاره تن پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را به همراه داشت؟

____________________

= تاریخ طبری: ج۲ ص۴۴۶. البدایة و النهایة: ج۵ ص۲۶۶. تاریخ دمشق: ج۳۰ ص۲۸۱، ۲۸۳، ۲۸۵. سبل الهدی و الرشاد: ج۱۱ ص۱۲۷. السیرة النبویة (ابن کثیر): ج ۴، ص ۴۸۷. الفائق فی غریب الحدیث: ج۳ ص۵۰.

۱. تاریخ الخلفاء: ص ۸۱. بحار الانوار: ج ۲۹، ص ۵۲۱.

۲. بحار الانوار: ج۳۰ ص۵۱۹. شرح نهج البلاغة (ابن ابی الحدید): ج۱ ص۱۶۵.

۳. مروج الذهب: ج ۲، ص ۳۰۸. الایضاح: ص۵۱۸. بحار الانوار: ج۳۰ ص۳۵۲. الغدیر: ج۷ ص۱۷۰. تتمه المنتهی: ص ۱۰. سبعه من السلف: ص ۷۷. خلاصة عقبات الانوار: ج۳ ص۳۲۲. السقیفة و فدک: ص۷۵. تاریخ طبری: ج ۴، ص ۶۱۹. میزان الاعتدال: ج ۳، ص ۱۰۹. شرح نهج البلاغة: ج۲۰ ص۲۴. کنز العمال: ج۵ ص۶۳۱. تاریخ دمشق: ج۳۰ ص۴۲۰. لسان المیزان: ج۴ ص۱۸۹. الامامة و السیاسه: ج ۱، ص ۳۶.

۲۷ جمادی الثانی

۱ - شهادت سلطان علی بن محمّد الباقرعليه‌السلام

در این روز درسال ۱۱۶ ه جناب ابوالحسن سلطان علی فرزند امام باقرعليه‌السلام در اردهال کاشان به شهادت رسید.(۱)

عده ای از دوستان اهل بیتعليهم‌السلام از اهالی چهل حصاران و فین کاشان نامه ای خدمت امام باقرعليه‌السلام نوشتند، که چون ما از محضر شما دور هستیم یکی از آقازادگان خود را برای راهنمائی و تربیت ما و تعلیم احکام به جانب ما بفرستید.

آن حضرت فرزند بزرگوار خود، جناب علی بن محمّدعليه‌السلام را با رسولان فرستاده، روانه کاشان کردند، و اسباب سفر آن حضرت را برادرش امام صادقعليه‌السلام فراهم نمودند.

هنگام ورود آن حضرت، در فین حدود شش هزار نفر برای استقبال آمدند، حضرت مدتی در جاسب و خاوه مشغول هدایت مردم بودند، و بیشتر در مسجد جامع کاشان که فعلاً در کوی میدان کهنه واقع است مشغول عبادت بودند و شیعیان برای ادای نماز جمعه خدمتش مشرف می شدند، و کرامات زیادی مشاهده می نمودند.

آن حضرت نامه هایی برای پدر بزرگوارش به مدینه می فرستاد و حالات خود و شیعیان را بیان می فرمود، تادر سال ۱۱۴ ه خبر شهادت پدر بزرگوارش به آن حضرت رسید و بعد از سه سال از شهادت پدر بزرگوارش در سال ۱۱۶ ه، مخالفین آن حضرت را با عده ای از دوستان و موالیان و منسوبین به آن حضرت شهید کردند.

از آنجا که ۲۷ جمادی الثانی در سال شهادت آن حضرت با ۱۷ مهر ماه شمسی بوده، هر سال به مناسبت سالگرد آن حضرت در جمعه دوم مهر ماه مراسم قالی شویان همراه با عزاداری با شکوهی کنار قبر مطهرش برگزار می شود.

____________________

۱. شرح زندگانی حضرت سلطانعلی بن محمّد باقرعليه‌السلام : ص ۶۲. مراقد المعارف: ج ۲، ص ۸۲۷۹. روضات الجنّات: ج ۴، ص ۲۱۲.

هم اکنون در سرداب زیر ضریح مقدس آن حضرت، بدن مبارک حدود صد نفر از آن شهدای بزرگوار تازه و سالم هست، که مرحوم آیه اللَّه سیّد شهاب الدین مرعشی نجفی مشاهده فرموده اند.(۱)

۲۸ جمادی الثانی

۱. سپردنصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به حلیمه سعدیه

در این روز جنابعبدالمطلب عليه‌السلام نور چشم خود پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را در اطراف کعبه طواف داد و آن حضرت را برای شیر دادن بهحلیمه سعدیه سپرد.

۲۹ جمادی الثانی

۱. وفات حضرت ام کلثومعليها‌السلام

جناب ام کلثومعليها‌السلام چهار ماه پس از بازگش از کربلا به مدینه از دنیا رفتند .(۳) پدرشان مولی الموحدین امیرالمؤمنینعليه‌السلام و مادرشان حضرت زهرای مرضیهعليها‌السلام است.(۴)

صاحب ریاحین الشریعة به نقل از اعیان الشیعة می فرماید: امیر المومنینعليه‌السلام آن مخدره را به عون بن جعفر طیار تزویج نمودند.(۵)

____________________

۱. به کتاب «نور باهر» تألیف مرحوم محمّد باقر مرندی و «اجساد جاویدان» به نقل از کسانی که همراه آیه اللَّه مرعشی نجفی اجساد مطهر را زیارت کرده اند مراجعه شود.

۲. وقایع المشهور: ص ۱۱۳.

۳. ریاحین الشریعه: ج۳ ص۲۵۶ -۲۴۴. العقیلةعليها‌السلام و الفواطم: ص۷۵.

۴. بحار الانوار: ج۴۲ ص۷۴. تذکرة الخواص: ص۲۸۸.

۵. اعیان الشیعة: ج۳ ص۴۸۴. ریاحین الشریعه: ج۳ ص۲۴۵. العقیلةعليها‌السلام و الفواطم: ص۷۹.

آنچه در مورد ازدواج ام کلثومعليها‌السلام با غیر عون بن جعفر نقل شده از بافته های مخالفین است. آن حضرت در وافعه جانسوز کربلا حضور داشتند و بعد از شهادت امام حسینعليه‌السلام و اهل بیت و اصحابشان در کنار خواهرشان حضرت زینبعليها‌السلام از بانوان و یتیمان محضافظت می نمود، و اشعار آن حضرت در فراق در کربلا مشهور و جانسوز است.

پس از عاشورا که بانوان به اسارت کوفه و شام رفتند، خطبه آن حضرت در شهر کوفه و مجلس ابن زیاد، اشعار آن حضرت در قادسیه و قنسرین، اثر دعای آن حضرت در سیبور و بعلبک، کلمات آن جناب با شمر هنگام ورود به دروازه شام، مرثیه های حضرت در اربعین و مراجعت به مدینه، دلالت بر عظمت و شجاعت و صبر آن مخدره دارد.

سرانجام بعد از چهار ماه از ورود به مدینه با دلی پر از غم و اندوه در مصائب کربلا بالأخص شهادت سید الشهداءعليه‌السلام رحلت نمود و در مدینه منوره دفن شد. به قولی رحلت آن حضرت در ماه ۲۱ ماه جمادی الثانی بوده است.(۱)

۲. وفات حضرت سیّد محمّد فرزند امام هادیعليه‌السلام (۲)

حضرت سیّد محمّد فرزند امام هادیعليه‌السلام درسال ۲۵۲ ه در سامراء از دنیا رفت.(۳)

آن حضرت راابوجعفر و ابوعلی و سیّد محمّد بعاج نیز گفته اند. جلالت قدر و منزلت او به حدی بوده که عده ای از شیعیان گمان می کردند بعد از امام هادیعليه‌السلام آن بزرگوار امام خواهد بود، ولی با رحلت ایشان در زمان پدر بزرگوارش بر همه معلوم شد که امام حسن عسکریعليه‌السلام امام پس از ایشان است.

____________________

۱. وقائع الشهور: ص۱۱۰.

۲. این تاریخ مشهور بین شیعیان سامرا است و در حرم آن حضرت نیز نوشته شده است.

۳. مراقد المعارف: ج ۲، ص ۲۶۲. الامام الهادیعليه‌السلام من المهد الی اللحد: ص۱۳۷. الامام الهادیعليه‌السلام (شاکری): ص۲۰.

امام عسکریعليه‌السلام به جناب سیّد محمّدعليه‌السلام علاقه وافری داشت، به حدی کههنگام رحلت او گریبان چاک کرد .(۱) بعد از رحلت، آن حضرت را در آبادی به نام بلد، در شش فرسخی سامراء دفن نمودند، که هم اکنون قبر او در آنجا معروف است.

کرامات زیادی از آن حضرت مشاهده شده، و هم اکنون دارای گنبد و صحن و غرفه های متعدد است، و دوستان اهل بیتعليهم‌السلام به زیارت آن بزرگوار مشرف می شوند. نسب سادات آل بعاج در عراق و خوزستان به علی و احمد فرزندان سیّد محمّد بعاج منتهی می شود.

تتمه این ماه

۱. جنگ ذات السلاسل

در این ماه یا در ماه جمادی الاولی سال ۸ هـ جنگ ذات السلال اتفاق افتاده است.(۲)

۲. نزول آیه تطهیر

در این ماه پیش از نُه ماه یا شش ماه(۳) یا هشت ماه(۴) از شهادت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آن حضرتصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وقت هر نماز یا به هنگام نماز صبح(۵) درب خانه علی بن ابی طالب و

____________________

۱. کافی: ج۱ ص۳۲۷. وسائل الشیعة: ج۳ ص۲۷۴. الحدائق الناضرة: ج۴ ص۱۵۲.

۲. تنبیه و الاشراف: ص۲۳۱. طبقات الکبری: ج۲ ص۱۳۱. شرح مسلم: ص۱۵۳. نیل الاوطار: ۱ ص۳۲۴.

۳. بحار الانوار: ج۲۵ ص۲۲۳، ۲۲۷. مسند احمد: ج۳ ص۲۸۵، ۲۹۵. سنن ترمذی: ج۵ ص۳۱. مستدرک حاکم: ج۳ ص۱۵۸. المعجم الکبیر: ج۳ ص۵۶، ج۲۲ ص۴۰۲. شواهد التنزیل: ج۲ ص۲۵-۱۸، ۱۳۸. ینابیع المودة: ج۲ ص۱۱۹. اسد الغابة: ج۵ ص۵۲۱.

۴. بحار الانوار: ج۴۳ ص۵۳. شواهد التنزیل: ج۲ ص۴۶، ۸۰، ۸۱، ۱۳۴. الدر المنثور: ج۴ ص۳۱۳، ج۵ ص۱۹۹. تاریخ دمشق: ج۴۲ ص۱۳۶.

۵. الطرائف: ص۱۲۸. بحار الانوار: ج۱۰ ص۱۴۲، ج۳۵ ص۲۱۴، ۲۲۳. غایة المرام: ج۳ ص۱۸۳. ینابیع المودة: ج۱ ص۴۱، ج۲ ص۵۹، ۱۱۹.

فاطمه زهراعليهما‌السلام آمده، دو طرف درب را می گرفت و فرمود: «السلام علیکم و رحمة الله و برکاته؛ اَهل البیت، الصلاة رحمکم الله(۱) !( إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا ) .(۲)

۳. شهادت ابراهیم بن مالک اشتر

در این ماه در سال ۷۱ ه ابراهیم پسر مالک اشتر نخعیرحمه‌الله به شهادت رسید.(۳)

____________________

۱. امالی طوسی: ص۵۶۵. شواهد التنزیل: ج۱ ص۴۹۷، ج۲ ص ج ۲ ص۴۴، ۷۴، ۸۱، ۸۲. الدر المنثور: ج۴ ص۳۱۳، ج۵ ص۱۹۹. فتح القدیر: ج۳ ص۳۹۶.

۲. سوره احزاب: آیه ۳۳. عیون اخبار الرضاعليه‌السلام : ج۲ ص۲۱۷. بحارالانوار: ج۱۶ ص۲۰۳، ج۲۵ ص۲۱۲، ۲۲۳، ج۷۹ ص۱۹۶. غایة المرام: ج۲ ص۳۳۳، ج۳ ص۱۸۵. تفسیر مجمع البیان ج۷ ص۶۸. شرح احقاق الحق: ج۲ ص۵۸۴، ج۹ ص۴۷، ۵۴، ج۲۴ ص۸۲، ج۳۳ ص۵۷. الدر المنثور: ج۵ ص۱۹۹. المناقب خوارزمی: ص۶۰. ینابیع المودة: ج۱ ص۱۴۷. شواهد التنزیل: ج۲ ص۸۲.

۳. مراقد المعارف: ج ۱، ص ۳۷. تاریخ سامراء: ج۲ ص۲۴۲.

۷ رجب المرجب

ماه رجب بسیار پر خاطره و بیاد ماندنی است. ایام ولادت امامانعليهم‌السلام و بعثت پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم از یک سو، و مرگ چند تن از دشمنان معروف اهل بیتعليهم‌السلام از سوی دیگر، خبرهای خوشی است که این ماه را قرین سرور ساخته است. شهادت معصومینعليهم‌السلام و چند نفر از یاران با وفای ایشان نیز روزهای حزن آل محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در این ماه است.

در روزهای ۱، ۲، ۳، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۲۲، ۲۳، ۲۴، ۲۵، ۲۶ و ۲۷، ۲۸، ۲۹ ماه رجب خاطره هائی تازه می شود که ذیلاً به مرور آنها می پردازیم.

ولادت امیرالمؤمنینعليه‌السلام ، امام باقرعليه‌السلام ، امام جوادعليه‌السلام ، امام علی النقیعليه‌السلام ، و حضرت علی اصغرعليه‌السلام برکات متواصلی است که در این ماه نازل شده است. بعثت پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، خروج از شعب ابی طالبعليه‌السلام ، و اعطای فدک به حضرت زهراعليها‌السلام خبرهائی هستند که از بعد اعتقادی اهمیّت ویژه ای دارند. مرگ معاویه و مأمون و معتمد عباسی نیز ایام شادی برای دوستان اهل بیتند.

شهادت حضرت زهراعليها‌السلام به قولی، و نیز شهادت امام صادقعليه‌السلام و امام موسی بن جعفرعليه‌السلام و امام هادیعليه‌السلام روزهای اشک و حزن در این ماه اند. وفات حضرت زینبعليها‌السلام ، حضرت ابوطالبعليه‌السلام ، حضرت خدیجهعليها‌السلام ، ابراهیم فرزند پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، و نجاشی پادشاه حبشه خبرهای حزن آور این ماه به شمار می آیند.

همچنین حمله به امام مجتبیعليه‌السلام در مدائن و خروج امام حسینعليه‌السلام از مدینه به سوی مکّه دو خبر مهم این ماه است.

اولین اقامه نماز در اسلام، هجرت مسلمانان به حبشه و بازگشت آنان، تغییر قبله، فتح خیبر به دست امیر المؤمنینعليه‌السلام ، غزوه نخله، ورود امیرالمؤمنینعليه‌السلام به کوفه، اولین خطبه امیرالمؤمنینعليه‌السلام در مسجد کوفه، اول خلافت شوم یزید، فرار ابوبکر و عمر در جنگ خیبر صفحات دیگری از تاریخ اسلام اند مه در ماه رجب رخ داده است.