شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

کانون هدایت و فیض دایم

اشاره

حرم مطهّر حضرت معصومه سلام اللَّه علیها مرکز افاضه فیوضات ربّانیه است. انوار هدایت از این کانون نور پی در پی ساطع بوده و همه جا را روشن و تابناک می‌گرداند و پیوسته امواج علم، معرفت و فضیلت از آن محور فضیلت و کمال به اطراف و اکناف جهان می‌رسد و اینک ما در این مجال گوشه‌هایی از این فیض لاینقطع و هدایت مستمر و برکتهای بی شمار را عرضه می‌کنیم.

1- تدریس و تدرّس:

یکی از پایگاه‌های اصلی برای تدریس آقایان اساتید حوزه مبارکه علمیه، محدوده حرم شریف و مسجد بالاسر و صحن مقدّس و حجرات آن است. این جریان از دیر زمان تا کنون ادامه داته و برنامه‌ای رایج و دایر بوده است، هرچند مراکز مجهّزی برای تدریس - مخصوصاً به لحاظ عدم مزاحمت سروصدا آماده گردیده و در این سالها دروس بسیار مهم و پرجمعیّت به آن مراکز سه گانه(60) منتقل شده، لیکن درس گفتن و درس خواندن از محدوده حرم شریف منقطع نگردیده و همواره درس‌هایی برقرار است.

در سابق که مهمترین درسها در همین مرکز با قداست برگزار می‌شده است، مثلاً درس مؤسس حوزه، مرحوم آیت اللَّه العظمی حایری اعلی اللَّه مقامه در مسجد بالاسر و قبة العلماء بوده که بعد هم در همانجا دفن شدند.

نیز محل تدریس مرحوم آیت اللَّه العظمی آقای سیّد محمّد حجت

کوه‌کمری رضوان اللَّه علیه، در صحن شریف و مسجد بالاسر بوده است و هم‌اکنون عکسی موجود است که آن بزرگوار را بر کرسی تدریس در صحن مطهّر و کنار ایوان ساعت، نشان می‌دهد.

مرکز درسی زعیم بزرگ اسلام، مرحوم آیت اللَّه العظمی آقای بروجردی، بدواً تا سالیان سال در مسجد بالاسر و در تابستان، صحن شریف بوده است. عکس آن بزرگ مرد در حال تدریس، برفراز منبر درس، در کنار ایوان ساعت، موجود و در کتابهای منعکس شده است، البته در سال‌های آخر عمر شریفشان که شبستان عالی مسجد خودشان آماده شده درسشان را بدانجا منتقل کردند.

مرحوم آیت اللَّه العظمی آقای گلپایگانی قدّس‌سرّه بعد از ارتحال سید الطائفه آقای بروجردی قدّس‌سّره درس خارج خود را از منزل و از مسجد امام حسن عسکری علیه‌السّلام به مسجد بالاسر در زمستان و به صحن مطهّر در تابستان منتقل کردند و عکس‌های متنوّع، آن بزرگمرد را در کنار ایوان ساعت بر کرسی درس و در حال تدریس، نشان می‌دهد و در بعضی از این تصویرها صورت سنگ قبرهای صحن نیز که قبل از بازسازی صحن شریف بوده، پیداست و به خوبی مشخص است.

باری، این جریان ادامه داشت تا وقتی که بر اثر ازدحام طلاب و فضلا و شاگردان و جهات دیگر، درس خود را منتقل به سالن بزرگ غربی مسجد اعظم کردند.

مرحوم آیت اللَّه العظمی آقای مرعشی رضوان اللَّه علیه در مسجد بالاسر حضرت معصومه سلام اللَّه علیها تدریس می‌کردند و تا پایان عمر، این برنامه را ادامه دادند و عکس‌های موجود است که ایشان را در حال تدریس در آن مکان مقدّس، نشان می‌دهد.

2- مباحثه‌ها:

مواضع مختلف مسجد بالاسر حضرت معصومه سلام اللَّه علیها و مسجد طباطبائی - مسجد موزه - و صحن شریف و برخی از حجرات آن غالباً جایگاه مباحثه آقایان طلاب و فضلا است که هر دو نقر، سه نفر یا بیشتر در آن مواقف نورانی سرگرم بحثهای علمی و دینی و مرور و بازگو کردن و تکرار نمودن درسهایی که خوانده‌اند، می‌باشند.

3- اذان در مقاطع سه‌گانه:

از برنامه‌های نشاطانگیز حرم مطهّر، پخش اذان در مقاطع سه‌گانه، یعنی طلوع فجر و مقارن زوال یعنی ظهر و دیگر اول مغرب از بلندگوهای حرم است. صدای روحبخش اذان به وسیله مؤذنان خوش آهنگ، طنین خاصّی دارد، به ویژه هنگام اذان صبح که صوت اذان در سکوت و آرامش محیط و فضا، تا مسافتی دور می‌رود و مردم باایمان را به اقامه نماز دعوت می‌کند و اثر مخصوصی در دل و جان اهل ایمان دارد.

4- پخش مناجات قبل از اذان صبح:

لحظاتی قبل از طلوع فجر و اذان صبح، بلندگوهای حرم مطهّر مناجاتی را پخش می‌کند که به وسیله یکی از آقایان خوش‌صدا برگزار شده است. صدای دلنواز مناجات حرم، در آن ساعت اثر معنوی ویژه‌ای دارد و روحانیّت خاصّی را ایجاد می‌کند و شاید مسافران و زائران کریمه اهلبیت، بیشتر لذّتِ وصف‌ناپذیر این مناجات سحرگاهی را درک کنند.

جای تأسف است که به نظر ما این برنامه روحبخش از جهت کمّ و کیف، کاهش یافته و وضع بسیار عالی سالیان سال قبل از ده یا بیست سال اخیر، رو به ضعف گذاشته است، آنچنان که بنده می‌فهمم وقت آن کمتر و صدای بلندگوها هم ضعیف‌تر است و گاهی در غیر حول و حوش حرم، به گوش نمی‌رسد.

5- نمازهای جماعت در مقاطع سه‌گانه:

یکی از برنامه‌های شکوهمند حرم مطهّر، نمازهای جماعت متعدّدی است که صبح و ظهر و شب در آن مکان مقدّس و اطراف و جوانب آن برگزار می‌شود.

آنچه برای خود بنده به صورت یک خاطره شیرین از دوران تجرّد در ذهنم باقی مانده است، منظره نماز صبح است که اول طلوع صبح، نخست مرحوم آیت اللَّه العظمی مرعشی رحمة اللَّه علیه نماز صبح را برگزار می‌کردند.(61) و با فاصله‌ای اندک می‌رفتند و سپس اذان دیگری گفته می‌شد و نماز جماعت توسط مرحوم آیت اللَّه العظمی آقای گلپایگانی قدّس‌سرّه برگزار می‌شد و بعد از فراغت ایشان از نماز و خروجشان از مسجد بالاسر، جماعت سوّم توسط مرحوم آیت‌اللَّه آقای حاج سید احمد زنجانی رضوان اللَّه علیه برگزار می‌شد و در هر جماعتی عدّه‌ای که تازه آمده بودند شرکت می‌کردند و گاهی بعضی از مؤمنین موفق به شرکت در دو جماعت نیز می‌شدند.

راستی آن صحنه بسیار باشکوه و دیدنی بود و از روحانیّت خاصّی برخوردار بود، یاد آن ایّام و ساعات و لحظات عطرآگین بخیر.

6- دعا:

از فیوضات عالیه حرم مطهّر حضرت معصومه سلام اللَّه علیها مراسم مختلف در اوقات مناسب آنهاست که گروه کثیری از ساکنان محترم قم و نیز از زائران حضرت معصومه سلام اللَّه علیها در آن مراسم روحانی و معنوی شرکت می‌کنند و دعاهای مبارکه و مأثوره، مانند دعای شریف کمیل در شب‌های جمعه و دعای مبارک ندبه در صبح جمعه و در مواقعی دعای شریف توسّل را می‌خوانند و از باشکوهترین مظاهر این برنامه، مراسم دعای عرفه امام حسین علیه‌السّلام در عصر روز عرفه است که جمعیت عظیمی با شور فراوان در آن شرکت می‌کنند.

7- جشن‌ها:

از جمله فیوضات و برکات این مرکز نور، بر پاداشتن مراسم اعیاد مذهبی و اقامه جشن‌ها در مسجد بالاسر و احیاناً رواق‌ها و صحن‌هاست. در این مراسم، جمعیّت بسیار از زوّار و غیر زوّار شرکت می‌کنند و به شادی و سرور پرداخته، مدّاحان آل عصمت، مدیحه سرائی نموده، شعرا اشعار نغز خود را ارایه می‌کنند و سخنرانان مذهبی ایراد خطابه کرده و مطالب مربوط به روز خاص و جریان آن روز را ارایه می‌نمایند.

8- سوگواری‌ها:

در همه سوگواری‌های امامان معصوم و کلاً خاندان عصمت و طهارت علیهم‌السّلام، مجالس سوگواری و عزاداری برای عزیزان خدا برگزار می‌شود. در ماه محرم و صفر، مجالس عزاداری در آن روضه منوّره منعقد است. نوحه‌خوانان، نوحه‌خوانی و مرثیه‌سرایان، مرثیه‌سرائی می‌کنند و گاهی تهییجی در مستمعین ایجاد می‌شود که صدای گریه و زاری فضا را می‌گیرد و بالاخره خطبا و وعاظ بر فراز منبر قرار گرفته، پیرامون خاندان رسالت و نبوّت با مردم سخن می‌گویند و فضایل و مناقب آن معصومین پاک را برای مستمعین تبیین کرده و ذکر می‌نمایند. در بسیاری از این مراسم یا قسمتی از آنها جمعیّتهای متراکم از مجاورین و مسافرین جمع می‌شوند و آن را به صورت مطلوبی برگزار می‌نمایند.

9- زیارت مقابر علما:

زیارت قبور مبارک علمای اعلام و زعمای دینی و رجال بزرگ مذهبی که در حول و حوش قبر مطهّر حضرت معصومه سلام اللَّه علیها مدفونند، از برکات حضرت فاطمه معصومه سلام اللَّه علیها و از فیوضات این حرم شریف است. و شاید این خصوصیّات در حرم حضرت معصومه سلام اللَّه علیها بیش از حرم‌های شریف امامان بزرگوار، معمول و مرسوم است، زیرا این همه علما و مجتهدین و مراجع بزرگ شیعه در حرم‌های دیگر در کنار هم، آن هم با فاصله مختصری از حرم مطهّر به صورت مشخص مدفون نمی‌باشند و این خصوصیات در حرم قم می‌باشد.

و از این‌رو غالباً کسانی که قبر مطهّر حضرت فاطمه معصومه سلام اللَّه علیها را زیارت می‌کنند، بلافاصله کنار قبور علمای بزرگوار حضور یافته و فاتحه می‌خوانند و عرض ادب به آن رجال بزرگ علمی می‌کنند. بالاخره زیارت مقابر رجال بزرگ علمی و زعمای گران قدری که در اطراف و جوانب مضجع منوّر فاطمه معصومه سلام اللَّه علیها مدفونند، یادآور زحمات آن بزرگواران در مقاطع خطرناک برای حفظ اصول دیانت و صیانت احکام، مقرّرات و مقدّسات دینی است و خود، نوعی قدردانی و حق‌شناسی نسبت به خدمات بی‌دریغ آن عزیزان، تجدید عهد دائمی مردم مسلمان با آن ارواح پاک و پاکیزه است و همه این‌ها در پرتو عنایات حضرت فاطمه معصومه سلام اللَّه علیها می‌باشد.

10- برنامه های مستقیم

و از برنامه‌هایی که مستقیم از ناحیه مردم در حرم مطهّر صحن‌هاانجام می‌شود، آمدن هیأت‌های مذهبی و دسته جات سینه‌زن و زنجیرزن است که در ایام سوگواری خصوصاً در تاسوعا و عاشورا و اربعین و بیست و هشتم ماه صفر و دیگر مناسبات مربوط به امامان و معصومین علیهماالسّلام این مراسم با فروغ و شکوه مخصوص برگزار می‌شود و بالاخره صحن شریف حضرت معصومه سلام اللَّه علیها و حرم مطهر آن بانوی سرفراز کانون علم و عمل و مرکز نور و هدایت به صور گوناگون است: تدریس، تدرّس، مباحثه، مناجات، دعا، اذان، نماز جماعت، اقامه عزا و سوگواری عزیزان خدا، مراسم جشن و سرور در اعیاد مذهبی، سخنرانی‌های سودمند مذهبی، ارشاد، وعظ و خطابه، قرائت قرآن کریم، ذکر مصیبت امام حسین علیه‌السّلام، مدیحه و مرثیه سرائی خاندان عصمت، نشر معارف اهل بیت، آشنایی ملل مسمان جهان با یکدیگر و ده‌ها عناوین افتخارآمیز دیگر از فیوضات این کانون فیض لاینقطع و گسترده الهی است.

در کنار این برنامه‌ها مراسم دیگری می‌باشد که جنبی است و آنها نیز بالاخره بازگشت به الطاف و مرحمتهای حضرت فاطمه معصومه سلام اللَّه علیها می‌کند. مانند اطعامی که از ناحیه آستانه مقدّسه می‌شود و علاقمندان خاندان علی و اولاد علی علیهم‌السّلام بر سر سفره ضیافت بانوی عالم، سلام اللَّه علیها می‌نشینند و بهره‌مند می‌شوند. طبعاً این برنامه هم خالی از مراسم معنوی نیست.

و مانند نذوراتی که تقدیم حرم مطهّر می‌شود که ما در این باب سخنی داریم و مطالبی را ذکر خواهیم نمود.

و مانند اتفاقاتی که زائران و واداران نسبت به فقرا و ضعفا و مستمندان دارند که غالباً در خود حرم مطهر و رواق‌ها و صحن‌ها و مساجد متعلّقه به نوعی صورت می‌گیرد.

11- نذورات و موقوفات:

اشاره

از جمله مظاهر برازندگی و قداست حضرت فاطمه معصومه سلام اللَّه علیها و موقعیّت بسیار رفیع آن بانوی یگانه و پایگاه منیع او در اعماق جان مردم، موضوع نذرهایی است که برای آن مخدّره می‌شود و در طول سال و هر روز و شبی به انواع مختلف، جریان دارد.

یکی از کانالهای این نذورات و شاید مهمترین و بیشترین آنها عبارت از نذورات مالی است که به وسیله طبقات مختلف از عالم و عامی و ثروتمند و یا مردم متوسط الحال و احیاناً ضعفا و کسانی که خود مشکل مالی دارند، انجام می‌شود.

علاقمندان به خاندان پیغمبر صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم و علی الخصوص فاطمه معصومه سلام اللَّه علیها احیاناً نذورات مطلقه می‌کنند که نذرشان بدون قید و شرط است، ولی غالباً نذرهای مقیّد می‌نمایند؛ یعنی وجهی را مقید به رسیدن به حاجتشان - مثلاً پیدایش فرزند برای آنان یا مراجعت مسافرشان و یا پیشروی تجارت و کارشان و یا موفقیّت در ازدواج و یا تحصیل، یا شفاگرفتن و درمان شدن بیمارانشان یا مرتفع شدن درد و بیماری خودشان و یا آزادشدن گرفتاران و محبوسینشان و ده‌ها و صدها حاجت و خواسته به مناسبت زمان و مکان - نذر می‌کنند و در بسیاری از موارد به خواسته‌های خود می‌رسند و به برکت فاطمه معصومه سلام اللَّه علیها و در پرتو الطاف بی‌دریغ آن مکرّمه حاجتشان برآورده می‌شود و لذا نذر خود را هم انجام می‌دهند.

و نحوه پرداخت وجوهی که نذر حضرت معصومه سلام اللَّه علیها می‌شود، دو گونه است:

الف: مراجعه به دفتر مخصوص نذورات و صندوق ویژه آن نموده و نذر خود را ادا کرده، وجه مربوط را تحویل می‌دهند که در این مورد همراه با اخذ قبض رسید می‌باشد.

ب: خود نذر کنندگان وجه منذور را به داخل ضریح مبارک می‌اندازند و می‌ریزند و گاهی اگر مثل پارچه یا فرش کوچکی باشد به بالای ضریح می‌اندازند و روی همین جهت بعد از مدّتی خدام محترم و یا اشخاص دیگری پس از مراسم خلوت کردن حرم، درب ضریح را باز کرده و وجوه نذری را بیرون می‌آورند و تحت مراسم خاصّی آن را به مصارف مقرّر می‌رسانند.

کانال نذورات، کانال بسیار سرشار و پر درآمدی است و مقادیر زیادی مال و وجوه از همین رهگذر در هر ماه و سالی در اختیار آستانه مبارکه قرار می‌گیرد و این نذورات منحصر به خود مردم شریف قم نیست، بلکه از بلاد دیگر و حتی گاهی از بلاد بعیده و از ممالک خارج نیز این نمونه نذرها انجام می‌شود و مبالغی را تقدیم آستانه مبارکه حضرت معصومه سلام اللَّه علیها و حرم شریف او می‌کنند و آن را با دست خود یا به وسیله دیگران تحویل می‌دهند.

ناگفته نماند که نذورات منحصر به پول و مال نیست و شعب و رشته‌های فراوانی دارد از جمله، گاهی نذر تعمیر حرم شریف می‌شود، که در سابق این جریان زیاده بوده و گاهی نذر نماز و تلاوت قرآن و تقدیم ثواب آن به روح منوّر حضرت معصومه سلام اللَّه علیها است و احیاناً نذر زیارت آن معظّمه را می‌کنند و در جای خود انجام می‌دهند. چنانکه گاهی نذر اقامه عزاداری حضرت سیدالشّهدا علیه‌السّلام یا دیگر از معصومان پاک و یا ذکر مصایب خود حضرت معصومه سلام اللَّه علیها می‌کنند و در حرم مطهر یا رواق‌های مجاور، انجام می‌دهند.

اخیراً ورقه‌ای به دست آمد که مربوط به دوران فتحعلی شاه است و حاکی از مرسوم بودند نذر زیارت حضرت معصومه سلام اللَّه علیها در آن زمان بوده است و متن آن این است:

و بعد حاضر گردید احقر عباد واقّل السادة خادم خدّام والامقام سرکار فیض آثار، حضرت فاطمه بنت موسی بن جعفر علیها و علی آبائها آلاف التحیة و الثناء "سید محمدبن سید علی الرضوی" در محکمه بندگان عیّوق‌شان عالی جناب مقدّس القاب فضائل و فواضل اکتساب حقایق و مارف انتساب، حاوی الفروع و الاصول، جامع المعقول و المنقول، مجتهد العصر والزمان، میرزائی میرزا علیرضا دام فضله العالی، وبه عنوان نذر بر خود واجب و لازم و متحتّم نمود که از غرّه شهر رمضان المبارک هذالسنة و مابعدها مادام الحیاة هر روزی یک زیارت، به جهت بندگان سکندر نشان، دارا دربان، ملایک پاسبان، آسمان مکان، سلطان الاعظم و خاقان الاکرم، السلطان العادل فتحعلی شاه، نیابتاً و دو زیارت که ثواب آنها عاید رضوان آشیانان والد و والده حضرت شاهنشاهی روحی فداه نماید و صیغه نذر را جاری ساخت که هرگاه العیاذباللَّه بدون عذر شرعی خلاف نذر به عمل آمد، مبتلا به کفّاره حنث نذر گردد.

و این چند کلمه به رسم یادداشت قلمی و تحریر شد و به نظر مبارک واقفان انجمن حضور معدلت دستور رسیده که به علاوه احتیاط از گرفتاری کفّاره چنانچه تساهل و مسامحه نماید، مورد مؤاخذه و عقوبت حضرت شهریاری باشد.7 رجب المرجّب من شهور 1247

و در ذیل، مهر و امضائی است و بر بالای آن صفحه دو نفر از علما امضا و مهرکرده‌اند، یکی از آنها نوشته است: قَدْ جَرَتِ الصّیغَةُ عِنْدی. و دیگری چنین نگاشته است: قَدْ تَفَوّه بِصیغَةِ النَّذْرِ بِمَحْضَری.

موقوفات:

شدت نفوذ و قداست حضرت فاطمه معصومه سلام اللَّه علیها چنان است که از دیرزمان، اموال فراوان از منقول و غیرمنقول به وسیله اشخاص خیّر و باایمان بر آن حضرت وقف شده است. اراضی بسیار و خانه‌های متعدّد، مغازه‌های بیشمار، باغ، بستان‌های عدیده امروز در قم و چه بسا در جاهای دیگر است که وقف بر آن بانوی بزرگ می‌باشد و وقفنامه‌های بسیار و صورتهای وقف فراوان با مهر و امضاهای بسیار مهم و معتبر در دسترس است، به طوری که می‌توان به صورت کتابهای بزرگ و متعدّد در آورد و قسمتهایی از آنها در کتابهای مربوطه چاپ شده است.

محدّثه آل محمّد علیهم‌السّلام

یکی از فضایل و مناقب بزرگ حضرت فاطمه معصومه سلام اللَّه علیها محدثه بودن آن بانوی بزرگوار است. بضعه موسی بن جعفر علیه‌السّلام روایاتی نقل فرموده و کلمات گرانبهای خاندان وحی را به علاقمندان منتقل کرده‌اند و از این رهگذر نیز اهل ایمان را متنعّم و بهره‌مند ساخته است و این هم خود یکی از جهاتی است که مار را رهین منّت بانوی جهان، حضرت معصومه سلام اللَّه علیها قرار می‌دهد.

و ما در این مقام چهار مورد را که حضرت فاطمه معصومه در سند روایت قرار گرفته و آن حضرت ناقل روایت می‌باشد ذکر می‌کنیم و آن چهار مورد، حدیث غدیر، حدیث منزلت، حدیث معراج و حدیث شهید بودن محبان آل محمد صلوات اللَّه علیهم اجمعین است.

1و2- علامه بزرگ و مجاهد و مورد تأیید الهی مرحوم علامه آقای میرزا عبدالحسین امینی اعلی اللَّه مقامه به سند مفصّلی که همه سلسله سند از عامه و اهل سنت‌اند، از شخصی به نام بکربن‌احمد قصری نقل کرده که او گفته است:

حَدَّثْتَنا فاطِمَةُ زَیْنَبْ وَ اُمِّ کُلْثُومِ بَناتُ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ علیه‌السّلام، قُلْنَ حَدَّثْتَنا فاطِمَةُ بِنْتُ جَعْفَرُبْنُ مُحَمَّدٍالصّادِقُ، حَدَّثْتَنی فاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدِبْنِ عَلِیّ حَدَّثْتَنی فاطِمَةُبِنْتُ عَلِیّ بْنِ الْحُسَیْنِ حَدَّثْتَنی فاطِمَةُ وَ سَکینَةُ اِبْنَتَاالْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیّ عَنْ اُمّ کُلْثُومِ بِنْتِ فاطِمَةَبِنْتِ النَّبِیّ عَنْ فاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ‌اللَّهِ صَلّی اللَّه عَلَیْهِ وَآلِه وِسَلَّم، وَ رَضِیَ عَنْها قالَتْ اَنَسَیْتُمْ قَوْلَ رَسولِ‌اللَّهِ صَلّی اللَّه عَلَیْهِ وَآلِه وِسَلَّم، یَومَ غَدیرخُم: مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ. وَ قَوْلُهُ صَلّی اللَّه عَلَیْهِ وَآلِه وِسَلَّم: اَنْتَ مِنّی بِمَنْزِلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسی، عَلَیْهِمَاالسَّلام. (62)

یعنی حدیث کردند برای ما دختران موسی بن جعفر، فاطمه و زینب و امّ کلثوم و آنان گفتند: فاطمه دختر امام صادق علیه‌السّلام برای ما نقل نمود و او گفته است: که فاطمه دختر امام باقر نقل کرد که فاطمه دختر علیّ بن الحسین از فاطمه و سکینه دختران امام حسین علیه‌السّلام و آنها از امّ کلثوم دختر فاطمه، دختر پیامبر و او از فاطمه دخت رسول‌اللَّه بیان داشت که فرمود: آیا گفتار پیغمبر را در روز غدیر فراموش کردید که فرمود: هرکس من مولای اویم علی مولای اوست. و از یاد بردید سخن پیامبر را که فرمود: تو - یاعلی - نسبت به من به منزله هارون نسبت به موسی علیهماالسّلام می‌باشی؟!

3- علامه نامدار، مرحوم مجلسی اعلی اللَّه مقامه از کتاب مسلسلات، با ذکر سلسله سند از بکر بن‌احنف نقل کرده که او نیز از فاطمه دختر حضرت رضا علیه‌السّلام نقل نموده که گفته است: حدیث کرد مرا فاطمه و زینب و ام‌کلثوم، دختران موسی بن جعفر علیه‌السّلام و آنان گفته‌اند که حدیث کرد ما را فاطمه دختر امام جعفر صادق علیه‌السّلام و او می‌گوید: حدیث کرد مرا فاطمه دختر محمدبن علی علیه‌السّلام و او نقل کرده از فاطمه دختر علی بن الحسین علیه‌السّلام و ایشان فرموده‌اند: حدیث کرد مرا فاطمه و سکینه دختران حسین بن علی علیه‌السّلام از امّ کلثوم دختر علی علیه‌السّلام، از فاطمه دختر رسول‌اللَّه صَلّی اللَّه عَلَیْهِ وَآلِه وِسَلَّم که فرمود:

شنیدم رسول خدا صَلّی اللَّه عَلَیْهِ وَآلِه وِسَلَّم می‌فرمود: چون مرا به آسمان سیر دادند، داخل بهشت شدم. در آنجا قصری بود از درّ سفید و مجوّف و دری داشت مزین به درّ و یاقوت بود و بر آن در پرده‌ای بود. پس سر را بلند کردم، دیدم بر آن درب نوشته بود: لااله الاّ اللَّه محمّد رسول اللَّه علیّ ولیّ القوم و بر آن پرده مکتوب بود: بخٍّ بخٍّ مَنْ مَثَلُ شیعَةِ عَلِیٍ ؟ به به، چه کسی همچون شیعه علی خواهد بود؟!

آنگاه من داخل شدم قصری را دیدم از عقیق سرخ مجوّف و درِ آن از نقره مزیّن و زبرجد سبز بود و بر آن پرده‌ای بود. پرده را بالا زدم. بر آن نوشته بود: محمّد رسول اللَّه، علی وصیّ المصطفی: محمّد صَلّی اللَّه عَلَیْهِ وَآلِه وِسَلَّم رسول خداست و علی وصیّ پیامبر می‌باشد. و بر آن پرده نوشته بود. بَشِّر شیعَةَ عَلِیٍّ بِطیبِ الْوِلادَةِ؛ بشارت ده شیعه علی را به پاکی ولادت!

من داخل آن قصر شدم. ناگهان قصر دیگری از زمرّد سبز مجوّف نمودار شد که من نیکوتر از آن ندیده بودم و برای آن قصر دری بود از یاقوت سرخ مزیّن به لؤلو و بر آن در، پرده‌ای بود. پس سرم را بالا نموده، دیدم بر آن پرده نوشته بود: شیعة علیّ هم الفائزون؛ شیعیان علی علیه‌السّلام سعادتمند و رستگارند.

من گفتم: حبیبم جبرئیل! این قصر از آن کیست؟ گفت: یا محمد برای پسر عمّ و وصیّ تو علیّ بن ابی‌طالب علیه‌السّلام، مردم همه در روز قیامت عریان و پابرهنه‌اند، جز شیعه علی و مردم به نامهای مادرانشان خوانده می‌شوند، جز شیعه علی علیه‌السّلام که به نام پدرانشان خوانده می‌شوند.

گفتم: حبیبم جبرئیل! این مطلب چگونه است؟ گفت: زیرا آنان علی را دوست داشتند، پس ولادت آنان پاکیزه است و پدری معلوم و مشخّص دارند، لذا به نام آنها خوانده می‌شوند.(63)

4- علامه محدث شیخ محمدبن محمّدبن احمد داغستانی، در کتاب اللؤلوة الثمینة فی الاثار المعنعة المرویّة که در سال 1306 ه'ش در مصر چاپ شده از فاطمه بنت الحسین الرضوی نقل نموده است و او از فاطمه دختر محمدالرضوی از فاطمه دختر ابراهیم رضوی از فاطمه دختر حسن رضوی، از فاطمه دختر محمّد موسوی، از فاطمه دختر عبداللَّه علوی، از فاطمه دختر حسن حسینی، از فاطمه بنت ابی هاشم حسینی، از فاطمه دختر محمدبن احمد بن موسی مبرقع، از فاطمه دختر احمد بن مبرقع، از فاطمه دختر موسی مبرقع، از فاطمه بنت امام ابی الحسن الرضا علیه‌السّلام، از فاطمه دختر موسی بن جعفر، از فاطمه دختر جعفر بن محمد صادق، از فاطمه دختر محمدبن علی باقر، از فاطمه دختر علی بن الحسین سجّاد زین العابدین، از فاطمه دختر ابی عبداللَّه الحسین، از فاطمه دختر امیرالمؤمنین، از فاطمه بنت رسول اللَّه علیهاالسّلام که رسول خدا صَلّی اللَّه عَلَیْهِ وَآلِه وِسَلَّم فرمود:اَلا مَنْ ماتَ عَلی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ شَهیداً؛ (64) آگاه باشید هرکس که بر محبت و دوستی آل محمّد بمیرد، شهید از دنیا رفته است.

و طبق نقل، این روایت را فاطمیّات خوانده‌اند؛ زیرا راویان آن جز یکی دو نفر، همه فاطمه نام می‌باشند.

باری، بر اساس مطالب این بخش، بضعه موسی، حضرت معصومه علیهاالسّلام بانویی عالمه و محدثه از خاندان عصمت و طهارت محسوب می‌شوند و علاوه بر فضایل ذاتی و واسطه فیض ربوبی بودن، وساطت در رساندن اخبار و احادیث شریفه به دست شیعه نیز دارند و باید محدّثین بزرگ و اهل روایت، فخر و مباهات کنند که همچون حضرت معصومه علیهاالسّلام، حبیبه خدا، جزء محدثین و راویان اخبار و ناقلان روایات می‌باشند. چنانکه پیش از او فاطمه بنت الحسین علیهاالسّلام و بعضی دیگر از فواطم خاندان پیامبر، افتخارِ بزرگ محدّثه بودن را داشتند و از همه مهمتر جدّه گرانقدر حضرت فاطمه معصومه علیهاالسّلام یعنی حضرت فاطمه زهرا صلوات اللَّه علیها محدثه و اهل حدیث و روایت بودند و در این عمر کوتاه خود، مطالب و روایات بسیاری را از پدر بزرگوارش حضرت خاتم النّبیین صَلّی اللَّه عَلَیْهِ وَآلِه وِسَلَّم روایت فرموده‌اند که در کتب مربوطه ثبت و ضبط است.

آری، شیعه افتخار دارد که در بین طبقه بانوان، زنانی با جلالت قدر و فخامت شأن، مانند حضرت زهرا و حضرت فاطمه معصومه علیهماالسّلام دارد که احادیث و کلماتشان، راهگشای زندگی انسانهاست.