اخلاق در خانواده و تربیت فرزند

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند15%

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند نویسنده:
گروه: خانواده و کودک

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند
  • شروع
  • قبلی
  • 53 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 14506 / دانلود: 3836
اندازه اندازه اندازه
اخلاق در خانواده و تربیت فرزند

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند

نویسنده:
فارسی

۲ - محبت ، محبت می آورد

(( بالتودد تتاکد المحبة ))

با دوستی ، محبت محکم می شود ، (۷۹) یعنی برای پیدا کردن دوست ، و دوست کردن همسر و دیگران از خودتان شروع کنید ، سعی کنید دوستی کنید تا او هم با شما دوست شود .

۳ - توجه و حضور قلب به خدا

امام صادق علیه السلام فرمود : هر که در نماز ، دل به خدا دهد ، خداوند روبه او کند ، دلهای مؤ منین را هم به دوستی با او می گرداند ، بعد از آنکه خدا او را دوست می دارد (۸۰)

۴ - احسان و نیکی محبت می آورد

(( بالاحسان تملک القلواب ))

حضرت علی علیه السلام فرمود : با احسان و خدمت ، دلها را می شود مالک شد ، و در حدیث دیگری فرمود : با احسان و نیکی می شود افراد را خرید و بنده کرد (۸۱) آری فطرت و سرشت انسان به گونه ای است که وقتی به او احسان شود ، مجذوب می شود و انس می گیرد .

۵ - سلام کنید و محبت ایجاد نمائید .

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : سوگند به آنکه جانم به دست اوست ، به بهشت وارد نمی شوید تا ایمان بیاورید و ایمان نمی آورید تا با یکدیگر دوست باشید ، آیا نمی خواهید شما را به کاری راهنمائی کنم که اگر انجام دهید ، با هم دوست شوید ؟ (برای ایجاد محبت ) به یکدیگر آشکارا سلام کنید (۸۲)

و حضرت علی علیه السلام فرمود : زبانت را به سخن ملایم و سلام کردن عادت بده تا دوستانت زیاد شوند و دشمنانت اندک گردد . (۸۳)

۶ - اظهار محبت ، محبت می آورد .

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : مرد وقتی به زنش بگوید دوستت دارم ، این سخن هرگز از دل او بیرون نمی رود (۸۴)

مردی به امام باقر عرض کرد : من فلانی را دوست دارم ، حضرت فرمود : او را از این دوستی آگاه کن ، که برای دوام مؤ ثرتر و در الفت بهتر است (۸۵)

۷ - صورت گشاده و خندان

(( حسن البشر اول العطاء و اسهل السخاء ))

حضرت علی علیه السلام می فرماید : رخسار نیکو اولین هدیه و راحت ترین بخشش است و فرمود :

صورت گشاده و باز تو اول نیکی تو است ، و دلالت بر بزرگواری تو می کند (۸۶) و فرمود : صورت باز آتش دشمنی را خاموش می کند ، و فرمود : صورت باز و گشاده ریسمان محبت است ، و فرمود : کار نیک و صورت باز ، محبت می آورد و انسان را به بهشت می رساند (۸۷)

و فرمود : صورت گشاده ، روش هر آزاده است (۸۸)

۸ - خوش آمد گوئی و محبت

حضرت علی علیه السلام فرمود : روی باز و گشاده و بخشش و نیکی و خوش آمد گفتن ، موجب دوستی مردم است (۸۹)

۹ - دست دادن ، محبت می آورد

(( تصافحوا فان المصافحة تزید فی المودة ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : به یکدیگر دست بدهید که محبت را زیاد می کند (۹۰)

حضرت صادق علیه السلام فرمود : به یکدیگر دست بدهید که کینه را از بین می برد (۹۱)

۱۰ - هدیه دادن ، دوستی آفرین است

(( تهادوا تحابوا ))

امام صادق علیه السلام فرمود : به یکدیگر هدیه دهید ، تا دوست هم باشید ، چرا که هدیه کینه را از بین می برد (۹۲)

و حضرت علی علیه السلام فرمود : هدیه محبت می آورد ، و فرمود : هیچ چیز مثل هدیه ، فرمانروا را ملایم و خشم را بیرون و رانده شده را متمایل و کارهای سخت را آسان و بدیها را دور ، نمی کند (۹۳)

نکته مهم در هدیه و اهمیت آن به اظهار محبت و دوستی است ، نه ارزش مادی آن ، بنابراین در هدیه توقعات را کنار بگذارید و ارزش واقعی آن را در نظر بگیرید تا دوستان شما و خود شما بتوانید همواره به یکدیگر هدیه ای هر چند اندک به نشان دوستی تقدیم کنید ، متاءسفانه این ابراز دوستی ، در نزد بعضی به خاطر توقعات نابجا تبدیل به وسیله کدورت می شود و بجای تشکر و دریافت پیام هدیه ، بخاطر مسائل مادی از یکدیگر دلخور می شوند .

این هم هدیه است

امام صادق علیه السلام فرمود : محبوبترین برادرانم ، کسی است که عیبهای مرا به من هدیه ای دهد (۹۴) ، و حضرت علی علیه السلام فرمود : چه خوب هدیه ای است ، موعظه (۹۵)

و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : هیچ مسلمانی برای برادرش ، هدیه بهتر از سخن حکیمانه که یا هدایتش را زیاد کند ، یا از هلاکت دورش کند ، نداده است (۹۶)

۱۱ - معاشرت نیکو

(( حسن العشرة تستدیم المودة ))

حضرت علی علیه السلام فرمود : معاشرت نیکو ، دوستی را دوام می بخشد (۹۷) ، البته تاءثیر معاشرت نیکو و رعایت اخلاق در خانواده و برخورد دوستانه ، مساءله ای کاملا روشن است .

۱۲ - خوش اخلاق باشید .

(( حسن الخلق یورث المحبة ))

حضرت علی علیه السلام فرمود : خوش اخلاق بودن ، دوستی می آورد (۹۸) ، و فرمود : سه چیز محبت می آورد ، خوش اخلاقی ملایمت نیکو و تواضع (۹۹)

۱۳ - خوش گمانی ، محبت می آورد .

(( من حسن ظنه بالناس حاز منهم المحبة ))

حضرت علی علیه السلام فرمود : هر کس به مردم خوش کمان باشد ، به محبت آنها دست می یابد (۱۰۰)

۱۴ - ملایمت و نرم خوئی

(( بالرفق و التودد یحببک القواب ))

امام باقر علیه السلام فرمود : با ملایمت و دوستی ، دلها تو را دوست دارد (۱۰۱)

۱۵ - بی نیازی از دیگران ، و محبت

حضرت علی علیه السلام فرمود : خود را محبوب مردم کن ، با بی رغبتی به آنچه در دست آنهاست ، تا به محبت آنها برسی (۱۰۲)

مردی نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمد و از حضرت سؤ الاتی کرد از جمله پرسید : چه کنم تا مردم مرا دوست بدارند ، حضرت فرمود : به مردم نیکی کن و چشم به داشته آنها نداشت باش و به آن طمع مکن تا تو را دوست بدارند (۱۰۳)

(بنابراین همسرانی که بی جهت و بدون تناسب ، در فکر کندن مال از شوهر خود هستند و پی در پی تقاضای نابجا دارند ، از محبت آنها کاسته خواهد شد )

۱۶ - سخاوت ، محبت آور است

(( السخاء یزرع المحبة ))

حضرت علی علیه السلام فرمود : سخاوت ، محبت را می رویاند (۱۰۴) و امام صادق علیه السلام به علی فرمود : خودت را با رسیدگی به برادرانت محبوب گردان ، همانا خداوند محبت را در بخشش و دشمنی را در امساک و ندادن قرار داده است (۱۰۵)

۱۷ - سکوت و محبت

(( ان الصمت یکسب المحبه ))

امام هفتم یا هشتم فرمود : سکوت محبت می آورد ، سکوت راهنمای هر چیزی است (۱۰۶) (زیرا بیشترین اسباب دشمنی از سخن گفتن است و از آنجا که حرکت دادن زبان کاری آسان است ، بسیاری با سخنان سبک و نسنجیده آبروی خود را می برند و خود را نزد مردم و خدا سبک می کنند) .

۱۸ - سخن زیبا و محبت

امام چهارم حضرت سجاد علیه السلام فرمود : سخن زیبا ، دارائی را زیاد و روزی را افزایش می دهد ، اجل را به عقب می اندازد و انسان را نزد خانواده محبوب و وارد بهشت می کند (۱۰۷)

۱۹ - تواضع ، محبت می آورد .

(( ثمره التواضع المحبه ))

حضرت علی علیه السلام فرمود : نتیجه تواضع و فروتنی ، دوستی است (۱۰۸)

و فرمود : سه چیز محبت می آورد خوش اخلاقی ، ملایمت نیکو و تواضع (۱۰۹)

۲۰ - سه عامل محبت

امام باقر علیه السلام فرمود : سه چیز محبت می آورد ، قرض و تواضع و بخشش (۱۱۰)

اینها نمونه ای بود از آنچه در روایات اسلامی بعنوان عامل محبت معرفی شده است ، که زن و شوهر می توانند به تناسب حال خود برای دوام محبت و زیاد شدن آن ، از اینها بهره مند شوند و در این میان باید از عوامل مهمی مثل ایمان ، محبت ، احسان ، صورت باز و خندان ، هدیه دادن اخلاق خوب ، شیرین زبانی و بی نیازی و کم توقعی و تواضع ، بیشتر استفاده نمود و گذشته از این امور ، زن و شوهر می بایست همواره به تمیزی و زیبائی خود و خانه و فرزندان ، و احترام متقابل بسیار اهمیت بدهند که در جلب محبت بسیار مؤ ثر می باشد .

کدورت چگونه به وجود می آید ؟

هر کس که به محبت و دوستی میان خود و دیگری اهمیت می دهد ، مخصوصا زن و شوهری که می دانند پایه های اصلی زندگی مشترک را محبت تشکیل می دهد ، می یابد برای دوام این محبت ، اموری را که موجب کدورت و یا کمرنگ شدن محبت می دانند بشناسند و از آنها اجتناب کنند .

بطور کلی آنچه با روح انسان ناسازگار باشد ، روح را مکدر می کند ، این عوامل اگر تکرار شود و بصورت دائمی درآید ، انسان را از انجام دهنده آن مکدر و نسبت به او بی رغبت می کند و اگر شدید و عمیق باشد تبدیل به دشمنی نیز خواهد شد .

نکته مهم در این مساءله که باید نورد توجه باشد این است که : عوامل کدورت بصورت تدریجی و آرام آرام همانند موریانه ، ریشه های محبت را خشک ، و پایه آن را سست می کنند .

نگاه نکنید که همسر شما نسبت به فلان مساله بی اهمیت است و اعتراضی نمی کند ، آری اعتراض نمی کند اما دلش هم نسبت به شما خالی می شود و از علاقه وی نیز کاسته می شود ، و می دانید که محبت و علاقه اگر برود ، بر گرداندن آن به این زودی ممکن نخواهد بود .

عوامل مهم کدورت که باید از آن اجتناب شود

۱- مخالفتهای پی در پی

صرف نظر از مخالفتهائی که شرعا و عقلا واجب است ، و باید انجام پذیرد اصولا مخالفت پی ϘѠ پی در سخن ، یا عمل ، زمینه کدورت و جدائی را فراهم می کند ، مخالفت اگر پی در پی باشد ، طرفین را در مقابل هم قرار می دهد ، و مخالفتهای پی در پی در امور جزئی ، همچون موریانه ای بی خبر و آرام آرام ، کار را به کدورت می کشد و ریشه های محبت را خشک می کند ، و زن و شوهر را بصورت دو رقیب در می آورد .

زن شوهری که به زندگی علاقه مند هستند ، باید شهامت تحمل برخی سخنها یا اعمالی را که مخالف سلیقه یا نظر آنهاست داشته باشند و برای سعادت و خوشبختی خود و خانواده از انجام کارهائی که مخالفت همسر را بر می انگیزد اجتناب کنند .

معمولا به هنگام برخورد آراء ، هر کس شخصیت خود را در گرو ثابت کردن سخن خویش می داند و شکست را هر چند از همسر و یا دوست خود ، نشان تحقیر می داند و از آن متنفر است ، در اینگونه موارد عاقل باشید ، اگر در زندگی بر همسر خود اینگونه پیروز شوید ، تیشه خود زده اید ، و به اساس زندگی مشترک که محبت است لطمه زده اید .

سکوت و عدم مخالفت شما نه تنها نشان شکست و تحقیر نیست که علامت متانت و علاقه شما به زندگی می باشد و همسر شما هم آن را درک و این هوش و اخلاق شما را تحسین می کند .

۲- تحقیر عامل کدورت

فکر نمی کنم شخصی یافت شود که از تحقیر و اهانت متاءثر نشود ، همه می خواهند در نظر دیگران بزرگ و محترم باشند ، آدمی از تحقیر متنفر است و طبعا از هر کسی که او را تحقیر کند نیز ناراحت می شود و احساس کینه می نماید ، تا چه رسد به کسی که از او انتظار محبت می رود .

نکته مهم این است که بسیاری از همسران جوان ، بطور ناخاسته و به بهانه دوستی و یکرنگی و صمیمیت و شوخی ، همسر خود را تحقیر می کنند و این اظهار محبت تلقی می کنند ، این کار بسیار اشتباه است .

همسرانی که در رعایت احترام متقابل را نمی کنند وی یکدیگر را سبک صدا می کنند و مخصوصا در مقابل دیگران سبک و دارای شوخیهای ناهنجار هستند ، در حقیقت بذر کدورت را در دل همسر خود می پاشند .

رعایت احترام در عین محبت ، موجب زیاد شدن علاقه به یکدیگر است اظهار علاقه با سخنان و رفتار سبک و ناهنجار نتیجه معکوس در بر دارد ، آری درست است که صمیمی شدن مهابت را می برد ، و عروس و داماد هرگز نباید همانند دو نفر غریبه با هم جملات ادیبانه صحبت کنند ، اما این به معنای اهانت و تحقیر و تعبیراتی سبک ، مثل تو به جای شما ، و یا امر نهی های سبک نیست .

محبت خود را با احترام زیاد و اخلاق خوش و گذشت و خدمت نشان دهید ، حفظ شخصیت در مقابل دیگران ، شما را نزد او بالا می برد و این احساس که شما موجب سرفرازی او شده اند بیش از هر چیزی او را به شما علاقه مند می کند .

خلاصه آنکه : هرگز انتظار نداشته باشید ، حقیقت و شخصیت و کسی را تحقیر کنید و به بازی بگیرید ، با این عمل حال او از شما مکدر نشود .

۳- کثافت و زشتی عامل کدورت

روانکاوان معتقدند غریزه زیبائی یکی از چهار غریزه فطری انسان است ، و هر انسانی فطرتا زیبائی را دوست دارد ، و از زشتی و کثافت گریزان است .

اگر شما به خود حق می دهید تا از بوی گند و کثافات متنفر باشید ، پس باید به همسر خود حق بدهید ، تا از سر و وضع ناهنجار شما ، از بوی بد یا سرو صورت و یا لباس نامرتب بودن اوضاع زشت شما و یا نامرتب بودن اوضاع زندگی ناراحت باشد .

اگر صفا می خواهید ، محبت می خواهید باید به زیبائی و آراستگی و تمیزی اهمیت دهید ، مرد به تمیز کردن لباس و بدن و امور مربوط به خود اهمیت دهد ، بانوان به سر و وضع خود ، و خانه و اهمیت دهند ، تنبلی را کنار گذارند ، و همواره سعی کنند ، خانه را همچون گلستانی با صفا و تمیز جلوه دهند ، خانه ای که هر گوشه آن اشغال ریخته است ، وضع لباسها و کفشها و اثاث نامنظم است و یا بچه ها ژولیده و کثیف و نامرتب هستند ، و یا بوی گند از فرش و رختخواب و لباسها بر می آید ، ، برای هیچکس خوشایند نیست و نشان از نالایقی همسر می دهد ، تمیزی و زیبائی و نظم و تربیت ، می تواند عامل خوبی جهت تحکیم تو صفا بخشیدن به کانون خانواده باشد ، و این مهم برای بانوان خود را مرتب کنید ، مسواک را فراموش نکنید ، هرگز نباید دهان و دندانهایتان بد جلو باشد و ما در فصل آینده نسبت به نظافت و پاکیزگ صحبت خواهیم کرد .

۴- صفات زشت عامل کدورت است .

راجع به زیبائی و مذمت زشتی و کثیف بودن صحبت شد ، اما زیبائی باطن همان اخلاق حمیده است ، که اگر تبدیل به صفات به صفات رذیله شود عامل مهم کدورت خواهد بود اگر باور دارید که یک انسان حق دارد با استشمام بوی گند و لجن صورت ترش کند و بینی خود را بگیرد ، باور کنید که همسر شما حق دارد که اگر گند و بوی برخواسته از بد دهنی شما موجب اذیت او شد رخ کند و مشمئز شود ، کج خلقی ، حسد تنبلی ، کینه توزی ، بد دهنی و درشتگوئی ، بی حیائی ، زشتیها هستند که صاحبان آنها هرگز نباید توقع محبت از دیگران داشته باشند .

وقتی کسی با دیدن این صفات آگاه شود که همسرش شخص پستی است و از اخلاق انسانی بی بهره است و صفات حیوانی بر او غلبه دارد ، حق دارد که احساس ناکامی و حقارت کند و بر حکم فطرت خویش که طلب کمال و خیر است از پلیدی و زشتی بیزار باشد .

آیا اگر همسر شما زیاده و پر توقع و ناشکر باشد شما ناراحت نمی شوید ، آیا اگر در مقابل زحمات طاقت فرسای شما نه تنها ارج ننهد بلکه توقع هم بکند شما از او مکدر نمی شوید .

زیرکی و چالاکی مطلوب انسان است ، آن بانویی که تنبلی پیشه می کند و از محبت همسر خویش سوء استفاده می کند و از کارهای روزمره زندگی در خانه شانه خالی می کند ، تیشه به ریشه خویش می زند برای موفقیت در زندگی تنها رفاه مادی کفایت نمیکند ، مال و جمال و مقام ، برای صفا بخشیدن به زندگی کافی نسبت همسر شما می خواهد که با انسان زندگی کند ، مبادا که با انجام کارهای ضد اخلاقی در جامعه ، مثل بی رحمی ، بی انصافی ، بخل و حسد و ظلم و ستم و بد دهنی و مانند اینها ، خود را نزد همسر خویش جانوری انسان نما معرفی کنید ، اجتماع دو انسان با صفات انسانی کمال می یابد ، انسان همیشه ارزشهای اخلاقی را ستایش می کند ، هر چند از آن بهر زیادی نداشته باشد .

پس سعی کنید ، باطن خود را مثل ظاهر خویش از صفات رذیله دور کنید تا در نظر همسر خود زیبا و دوست داشتنی جلوه کنید .

تن آدمی شریف است به جان آدمیت

نه همین لباس زیباست نشان آدمیت

خور و خواب و خشم و شهوت ، شغب است و جهل و ظلمت

حیوان خبر ندارند ز جهان آدمیت

به حقیقت آدمی باش وگرنه مرغ باشد

که همان سخن بگوید به زبان آدمیت

برنامه زندگی از موسی ابن جعفر علیه السلام

موسی ابن جعفر علیه السلام فرمود :

تلاش کنید که دوران خود را به چهار ساعت تقسیم کنید ، ساعتی برای مناجات با خدا ، ساعتی برای همنشینی با برادران و افراد مورد اعتماد ، آنها که عیب شما را به شما تذکر دهند ، و از دل برای شما دلسوز و خیرخواه هستند ، و ساعتی هم برای لذت و حلال باقی بگذارید ، که این ساعت کمک شما برای آن ساعت است .

هرگز با خود سخن از فقر و طول عمر به میان نیاورید ، چرا که هر کس به خود بازگو کند بخیل می شود و هر کس و طول عمر را به خود تلقین کند حریص می شود برای خودتان بهره ای از دنیا قرار دهید ، با برآوردن خواسته حلال نفس و از آنچه که به مروت شما لطمه نمی زند و اسراف هم نیست .

و کمک بگیرید با این کار - لذتهای حلال و تفریحات سالم - بر امور ، دین همانا روایت شده است که ما از نیست آنکه دنیایش راه بخاطر دینش و یا دینش را بخاطر دنیایش رها کند (۱۱۱)

با مروت باشید

مؤ لف گوید : این حدیث شریف نکات بسیار مهم و حساسی را تذکر می دهد ، نکته مورد غفلت که این حدیث به آن عنایت فرموده است این است که فرمود : در زندگی سعی کنید حتی کارهای حلال هم بگونه ای باشد که مروت و صفای اخلاقی را از شما نگیرد ، یعنی مبادا جوانان در اول زندگی فردی پاک و با مروت و جوانمرد باشند ، اما پس از چند سال بخاطر گرفتاریهای گوناگون ، مروت آنها را از بین برود ، دیگر رحم و انصاف نداشته باشند ، بخیل و محافظه کار با دروغگو و بی حیا و سنگدل بشود ، هرگز بخاطر منافع ، مروت و اخلاق را از دست ندهید ، هیچ معامله و درخواستی وقتی به صفات اخلاقی شما لطمه می زند سودمند نیست .

زیان می کند مرد تفسیردان

که علم و ادب می فروشد به نان

کجا عقل ، یا شرع فتوی دهد

که اهل خرد دین به دنیا دهد

ده دستور برای خوشبختی در ازدواج و خانواده

موفقیت در زندگی و ایجاد یک کانون آرامش و با صفا که در آن زن و شوهر و فرزندان بتوانند ، از زندگی خود حداکثر بهره را ببرند در گروه انجام دستورات که جهت راهنمائی و تذکر عزیزان به ده دستور سعادت بخش اشاره می کنیم .

۱- نظم و ترتیب

(( اوصیکما و جمیع ولدی واهلی و من بلغه کتابی بتقوی االله و نظم امرکم ))

حضرت علی علیه السلام در وصیتنامه خود به امام حسن و امام حسین فرمود : شما و تمام فرزندان و خانواده و هرکه نوشته من به او می رسد ، همه را به تقوی الهی و نظم در کار وصیت می کنم (۱۱۲)

موفقیت در زندگی به نظم است ، اگر با نظم و ترتیب و مدیریت صحیح که در روایات به تقدیر المعیشة تعبیر شده است ، توجه کنیم ، بسیاری از مشکلات و کمبودها کمرنگ می شود .

نبودن نظم و ترتیب و بی حساب و بی اندازه کار کردن ، معنایش هدر دادن نیروهاست .

چه بسا خانواده ای که با داشتن چند تا خدمتکار و وسائل متعدد رفاهی ، هنوز نتوانسته اند خانه را اداره کنند و از بهم ریختن اوضاع شکایت دارند .

یکی از امتیازات زن ، عقل معاش داشتن است ، یک بانوی شایسته باید بداند ضروریات زندگی چیست ؟ چه چیزهائی از نظر اهمیت در رتبه دوم یا سوم می باشد .

زمان خود و امور خانواده را چگونه باید تنظیم کرد .

وگرنه هر چقدر هم که در آمد بالا باشد اگر براساس بی نظمی و هوس و بدون کنترل خرج شود ، نه تنها رفع نیاز نمی کند که باعث افراط و تفریط و غم و غصه دائمی خواهد شد .

بسیارند کسانی که اگر به آنها مبلغی داده شود نمی دانند چگونه با آن زندگی را بگردانند .

بسیاری از گرفتاریهای خانواده ، امروز ناشی از کمبود درآمد نیست ، بلکه در اثر بی نظمی در مخارج است .

آری یک لشکر عظیم اما بی نظم در مقابل سپاهی اندک ولی منسجم و منظم شکست خواهد خورد ، به همین جهت است که علم خانه داری و رسیدگی به امور منزل و مسائل آن خصوصا برای بانوان جنبه حیاتی دارد ، و می تواند خانواده را که زیر بنای اجتماع است ، موفق و سالم سازد ، و این وظیفه پدران و معلمان آگاه است که د راین راستا کوشا باشند ، و باید اقرار کنیم که دیگران از ما در این مساءله پیش افتاده اند .

صلاح مسلمان در این سه چیز است .

(( لا یصلح المرء الا ثلاثه : التففه فی الدین و الصبر علی النائبه و حسن التقدیر فی المعیشة ))

امام صادق علیه السلام فرمود : مرد مسلمان را جز سه چیز اصلاح نمی کند ، بینش و آگاهی در دین ، استقامت در مصیبت و سختیها و برنامه ریزی خوب در زندگی (۱۱۳)

۲- اعتماد و خوش گمانی

زندگی احتیاج به اعتماد و خوش گمانی دارد ، گرچه گمان نیک ، نسبت به مسسلمانان همیشه لازم است و قرآن مجید می فرماید : (( اجتنبوا کثیرا من الظن ان بعض الظن اثم و لا تحبسسوا ))

از بسیاری از گمانها اجتناب کنید ، همان برخی از گمانها گناه است ، تجسس نکنید (۱۱۴)

در یک زندگی مشترک و خانواده ، مرد و زن باید به کمال خوشبینی و اعتماد را داشته باشند ، و در راه تقویت این صفت بکوشند ، پیامبر اکرم (ص ) فرمودند : خداوند متعال خون و مال مسلمان را و اینکه به او گمان بد برده شود حرام است . (۱۱۵) شیطان نیز در این میان ، انسان را به شدت تحریک می کند و می خواهد با قوی کردن برخی احتمالات و وسوسه های گوناگون ، اساس خانواده را بر هم زند .

یک مسلمان هرگز نباید کسی را متهم کند ، و با در اثر بدگمانی از شیطان پیروی کند ، و رفتار او با همسرش یا دیگران تغییر کند .

غیرت بی جا

(( ایاک و التغایر فی موضع الغیره فان ذلک یدعو الصحیحة منهن الی القسم ))

امیر المومنین (ع ) به امام حسن فرمود : بپرهیز از غیرت بی جا (سختگیریهای نامعقول و احیانا متهم کردن همسر) زیرا این کار زن پاکدامن را به آلودگی گرایش می دهد (۱۱۶)

تاءثیر تهمت زشت

پیامبر اکرم (ص ) فرمود : هر مردی که همسر خود را به زنا نسبت دهد از کارهای نیک خود جدا می شود همچنانکه ما از پوست خود بیرون می رود (اعمالش باطل می شود) و به مقدار هر موئی که بر بدن اوست هزار گناه برایش می نویسند (۱۱۷)

حیاببین که پوشد او ، چهره خود ز کور هم

فاطمه ای تو بازگو ، فلسفه حیات را

ساخته جد و جهد تو سفینة النجاة را

زنده نگاه داشتی و آتوالزکاة را

حی علی الفلاح را حی علی الصلاة را

مزرعه عفاف را ز اشک ، آب داده ای

به بانوان ز شرم خود ، درس حجاب داده ای

ای که خدای بی مثل ، به کوثرت مثال زد

دم از جلال و قدر تو قادر ذوالجلال زد

نبی زمهر ، بضعتی ، به سینه ات مدال زد

حلقه به باب خانه ات دست علی و آل زد

یافته است پرورش ، خون خدا ز شیر تو

شیر خدا به مرتبت ، نظیر تو ، بشیر تو

به حسن تو که می کند جلوه گر آفتاب را

به اشک تو که بشکند قیمت در ناب را

به کوی تو که دلم ربوده صبر و تاب را

عرض سلام کردم و منتظرم جواب را

دریغ از جواب ما به خاطر خدا مکن

دست توسل مرا ز دامنت جدا مکن

قسمتی از قصیده : سید رضا مؤ ید

وظایف مرد یا آداب زن داری

مرد بعنوان سرپرست خانواده و تنظیم کننده برنامه زندگی ، دارای وظائفی است ، که باید آن را مراعات کند ، از نظر اقتصادی ، مرد مسئول تاءمین مخارج همسر و فرزندان می باشد و باید در حد توان خود به این مهم بپردازد ، اما مسئولیت مهم او همان تربیت و اخلاق پسندیده در خانه است ، که در بحث خانواده توضیح خواهیم داد ، اینک پاره ای از روایات و دستورات اسلامی در رابطه با وظائف مرد نسبت به همسر خویش ذکر می شود .

فرمان خدا در مورد بانوان

(( عاشروهن بالمعروف ))

خداوند راجع به رفتار شایسته با همسر می فرماید : با زنهای خود به نیکوئی رفتار کنید (32)

آری ، این جمله در حین کوتاهی ، حدود برخورد با همسر و کیفیت رفتار با او را تعیین می کند و می فرماید مرد نباید در رفتار نسبت به همسر ، از حد اعتدال خارج شود ، ظلم و بداخلاقی و بخل و سختگیری ، خلاف دستور خداست ، همچنانکه رها کردن همسر ، مراقب او نبودن ، مطیع کامل زن بودن و خرجهای بیهوده و سستی های ناپسند نیز درست نیست ، مرد باید با همسر از حد اعتدال خارج نشود ، نه ظلم کند و نه خود را رها و در اختیار همسر قرار دهد حضرت علی علیه السلام فرمود : هر مردی که امور او را زن بگرداند ملعون است (33)

زن گل است با او مدارا کنید

(( فان المراة ریحانة و لیست بقهرمانة ))

امیرالمؤ منین در ضمن سفارشات خویش به فرزندانش محمد حنفیه فرمود : ای پسر من وقتی قوی بر طاعت خدا قوی باش (ظلم نکن ، به مردم خدمت کن ) و چون ناتوان شدی از معصیت خدا ناتوان باش (حقوق مردم را ضایع مکن ) اگر بتوانی که زن را بیش از آنچه مربوط به خود اوست ، اختیار ندهی ، انجام ده ، چرا که این کار جمال زن را پیوسته و خاطرش را آسوده و حال او را نیکو می کند ، همانا زن گل است نه قهرمان ، با او به هر حال مدارا کن و نیکو برخورد نما تا زندگی تو با صفا شود (34)

با همسر خود خوب رفتار کنید

(( رحم الله عبدا احسن فیما بیته و بین زوجته ))

امام صادق علیه السلام فرمود :

رحمت خدا بر آن بنده که با همسرش به نیکی رفتار کند ، همانا خداوند زن را در اختیار او قرار داده و او را سرپرست وی کرده است (35) (پس باید با این امانت به خوبی برخورد کند)

با زنها ، زیبا صحبت کنید

(( فداروهن علی کل حال و احسنوا لهن المقال لعلهن یحسن الفعال ))

امیرالمؤ منین علیه السلام در ضمن بیاناتی که راجع به صفات ناپسند (برخی ) بانوان همانند خودپسندی و تکبر ، ناشکری و بی صبری و مانند اینها ایراد نمود و توصیه فرمود که مراقب زنها باشید تا به هلاکت نیفتند و سرپرستی خانواده را به آنها نسپارید فرمود :

با زنها در هر حالی مدارا کنید (سخنان تند و زشت بر زبان نیاورید) شاید (در اثر این رفتار نیکویی شما) آنها کارهای خود را درست کنند (36)

اذیت و آزار به همسر مجازات دارد

بزرگی از علماء اعلام و سلسله جلیله سادات که شاید از ذکر نام شریفش راضی نباشد نقل فرمود : وقتی پدر علامه ام را در خواب دیدم و پرسشهایی از ایشان نموده و پاسخهایی شنیدم ، پرسیدم : ارواحی که در عالم برزخ معذبند ، عذاب و سختیهای آنها چگونه است ؟

در پاسخ فرمود : آنچه برای تو که هنوز در عالم دنیا هستی از عذاب برزخ و ناچاری آن می توان بیان کرد مثل آن است که در دره ای باشی و از چهار سمت کوههای بسیار مرتفعی که هیچ توانایی بر بالا رفتن از آنها نباشد تو را بر گرفته باشد و در آن حال گرگی هم تو را دنبال کند و هیچ راه فراری از او نباشد (عذاب برزخ هم چنین است )

پرسیدم : آیا خیراتی که در دنیا برای شما انجام داده ام به شما رسیده و کیفیت بهره مندی شما از خیرات ما چگونه است ؟

در پاسخ فرمود : بلی تمام آنها به من رسیده است و اما کیفیت بهره مندی از آنها را هم با ذکر مثالی برای شما بیان می کنم .

هرگاه در حمام گرم و بسیار پر جمعیتی باشی که در اثر بخار و حرارت ، نفس کشیدنت سخت باشد در آن حال گوشه درب حمام باز شود و نسیمی خنک به تو برسد چقدر شاداب و راحت و آزاد می شوی ؟ ! چنین است حال ما هنگام رسیدن خیرات شما !

صورت نورانی و لبهای چرکین

ایشان می گوید : چون بدن پدرم را سالم و نورانی دیدم و تنها لبهای او زخمی و آلوده به چرک خون بود از ایشان سبب زخم بودن لبهایش را پرسیدم و گفتم اگر کاری از دست من بر می آید برای بهبود لبهای شما بفرمائید تا انجام دهم ؟

در پاسخ فرمود : تنها علاج آنها بدست علویه مادر شما است ، زیرا سبب اهانتی بود که در دنیا به او می نمودم و چون نامش سکینه است و هر وقت او را صدا می زدم خانم سکو می گفتم ، او رنجیده خاطر می شد ، اگر بتوانی او را از من راضی کنی امید بهبودی هست ایشان از خواب بیدار شده گوید :

این مطلب را به مادرم گفتم در جواب گفت : بلی پدر شما هر وقت مرا می خواند از روی تحقیر می گفت خانم سکو و من سخت آزرده و رنجیده می شدم ولی اظهار نمی کردم و احترام ایشان چیزی نمی گفتم و چون فعلا گرفتار و ناراحت است او را حلال نموده و از او راضی هستم و از صمیم قلب برایش دعا می کنم (37)

زن خوب سعادت است

(( من سعادة المراة الزوجة الصالحة ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : از خوشبختی مرد ، داشتن زن شایسته است (38)

زن خوب فرمانبردار پارسا

کند مرد درویش را پادشا

چو مستور باشد زن خوبروی

به دیدار او در بهشت است شوی

دست روی همسر بلند نکنید

(( انی اتعجب ممن یضرب امراته و هو بالضرب اولی منها ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرموده : تعجب می کنم از مردی که همسرش را می زند در حالی که خویش مستحق تر است به کتک خوردن (39) (خود دهها خطا را انجام داده است اما تحمل یک خطا را ندارد) .

خشونت و محبت ؟ !

(( ایضرب احدکم المراة ثم یظل معانقها ))

پیامبر اکرم (ص ) فرمود : کسی که همسرش را نمی زند چگونه دست در گردن او می کند . (40) (وقتی کانون زندگی باید با شعله های محبت گرم باشد ، زدن همسر به شدت از این صمیمیت می کاهد) .

گذشت و مروت

آورده اند که مردی زن زیبائی داشت ، چند سالی با کمال خوشی با هم زندگی نمودند ، تا اینکه ناگاه زن در اثر آبله صورتش از زیبایی افتاد .

شوهر جوانمردی وی برای اینکه مبادا همسرش از این حادثه خجالت کشد و غمگین شود ، روزی چون سر از خواب برداشت ، شروع کرد به فریاد کردن و گریستن و بر سر و صورت می زد ، زن پرسید چه شد است ؟ گفت : دریغا که هر دو چشم من نابینا شده و جایی را نمی بینم ، و مدت بیست سال باقیمانده عمر خود را با این حال سپری کرد ، تا مبادا همسرش از زشتی رخسارش خجالت کشد .

عفو حق زن است

اسحاق ابن عمار می گوید : به امام صادق علیه السلام عرض کردم : حق زن بر شوهر چیست ؟ حضرت فرمود : او را سیر کند ، لباس بپوشاند ، و اگر خطائی کرد از او در گذرد (41)

حضرت هود و همسر ایشان

حضرت هود یکی از پیامبران الهی است ، او همسر بدی داشت ، اما برایش دعا می کرد ، از علت این کار پرسیدند ؟ فرمود : خداوند هیچ مؤ منی را نیافرید ، مگر اینکه دشمنی دارد که او را اذیت می کند ! دشمن من هم همین زن من است ، اگر دشمنم در اختیار خودم باشد بهتر از این است که من در اختیار دشمنم باشم (42)

پاداش مرد صبور

(( من صبر علی خلق امراة سینة الخلق و احتسب فی ذلک الاجر اعطاه الله ثواب الشاکرین ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : هر مردی که اخلاق بد همسر خود را به خاطر پاداش آن ، تحمل کند ، خداوند پاداش شاکرین به او عطا خواهد نمود (43)

مهربانی و محبت به بانوان

(( العبد کلما ازداد للنساء حبا ازداد فی الایمان فضلا ))

امام صادق علیه السلام فرمود : بنده هر چه محبتش به بانوان زیادتر شود ایمانش بیشتر فضیلت می یابد (44)

شیرینی جاودانه

(( قول الرجل للمراة انی احبک لا یذهب من قلبها ابدا ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : شوهری که به همسرش بگوید دوستت دارم ، این سخن همیشه در دل زن خواهد ماند (45) (زیرا بانوان دوست دارند خود را محبوب شوهر ببینند و این اظهار محبت ، نشان دهنده علاقه و موجب محبت نیز می شود )

سفارش نسبت به زن

(( اوصافی جبرئیل بالمراءة حتی ظننت انه لا ینبغی طلاقها الا من فاحشة مبینة ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : جبرئیل آنقدر راجع به زن به من سفارش کرد که گمان کردم جز در کار زشت آشکار نمی شود زن را طلاق گفت (46)

با غیرت باشید

(( یا اهل العراق نبئت ان نسائکم یدافعن الرجال فی الطریق اما تستحون لعن الله من لایغار ))

حضرت امیر علیه السلام فرمود : ای اهل عراق (ای مردم ) شنیده ام که زنهای شما در راه رفتن با مردها برخورد پیدا می کنند ، آیا خجالت نمی کشید ، خدا لعنت کند بی غیرتها را (هیچ لزومی ندارد بانوان برای مسائل جزئی در کوچه و بازار تردد کنند و موجب تحریک و تهییج غرائز دیگران شوند آن هم با عدم رعایت مسائل عفت در لباس و سخن و حرکات خود ) (47)

این مرد جهنمی است

(( من اضر بامراءة حتی تفتدی منه نفسها لم یرض الله له بعقوبة دون النار ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : هر مردی که همسرش را آزار دهد تا مهرش را ببخشد و جانش را آزار کند ، خداوند به کمتر از جهنم او راضی نخواهد شد (48)

بهشت بر او حرام است

(( حرمت الجنة علی الدیوث ))

حضرت صادق علیه السلام فرمود : بهشت بر دیوث حرام است (کسی که از آمیزش همسرش با اجانب ناراحت نیست ) (49)

از اعدام تا شهادت به خاطر پنج خصلت

امام باقر علیه السلام فرمود : چند اسیر (مشرک و بت پرست که جز اسلام از آنها پذیرفته نشود و آنها هم اسلام را نپذیرفته بودند) نزد پیامبر آوردند ، حضرت دستور داد ایشان را بکشند ، لیکن یکی از ایشان را جدا نمود ، آن مرد گفت : چرا مرا آزاد کردی ؟ حضرت فرمود : جبرئیل از طرف خدا به من خبر داد که تو پنج خصلت داری که خدا و رسول او آن را دوست می دارند ، نسبت به خانواده خودت به شدت غیرتمند هستی ، سخاوت و خوش خلقی و راستگوئی و شجاعت داری ، آن مرد که این سخن را شنید مسلمان شد و اسلامش نیکو گردید و با پیامبر جهاد کرد تا شهید شد (50)

بی غیرتی پستی است

(( کان ابی ابراهیم غیورا و انا اغیر منه و ارغم الله انف من لایغار من المؤ منین ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : پدرم ابراهیم با غیرت بود و من از او با غیرت ترم ، خدا به خاک مالد بینی آن مؤ منی را که غیرت ندارد (51) (شوهر باید تا می تواند همسر خود را از معاشرت نامشروع در اعمال و مجالس حفظ کند ، بی حجابی یا بد حجابی ، شوخی با اجانب و شرکت در محافل نامحرم بدون ضرورت ، از کم غیرتی مرد است ) .

همسرانتان را حفظ کنید

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : به پدران خود نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی کنند ، نسبت به زنان مردم عفت پیشه کنید تا زنان شما با عفت باشند . (52)

این هم صدقه است

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به مردی فرمود : آیا امروز را روزه داری ؟ (گویا جمعه بوده است ) گفت : نه فرمود : به فقیری غذا داده ای ؟ گفت : نه فرمود : برو نزد خانواده ات که این خود انفاق است (53)

بیشترین خیر در زنهاست

(( اکثر الخیر فی النساء ))

امام صادق علیه السلام فرمود : بیشترین خیر در زنهاست (شکم مادر و اخلاق و پرورش او سرمنشاء استعداد و پیشرفت هر خدمتگذار و خیراندیش است ) و می شود معنای حدیث این باشد که : نسبت به بانوان نیکی بسیار نمائید (54)

سه نعمت بی حساب

(( ثلاثه لا یحاسب علیهن المؤ من طعام یا کله و ثوب یلبسه و زوجة صالحه تعاونه و یحصن بها فرجه ))

امام صادق علیه السلام فرمود : سه چیز است که بر مؤ من حسابرسی ندارد ، غذائی که می خورد ، لباسی که می پوشد ، و زن نیکوئی که او را یاری داده و شهوت خود را به او کنترل می کند (55)

اینجا اطاعت نکنید

حضرت امیر علیه السلام فرمود : هر که در چهار چیز به حرف زنش گوش دهد ، خداوند به صورت ، او را در آتش افکند ، گفتند آنها چیست ؟ فرمود : در پوشیدن لباس نازک ، در رفتن به حمامها (زیرا رعایت عفت کلام و بدن را نمی کنند) در رفتن به عروسی (زیرا رعایت حجاب و جدائی زن و مرد نمی شود بعلاوه بد زبانیها ، چشم و هم چشمی و تفاخر بی جا و بهانه جوئیها از اثرات این مراکز است ) و نوحه خوانیها (56) (که سابقا برای اموات خود می گرفتند و زنها مراعات مسائل اسلامی را نمی کردند ، بطور کلی مرد باید مراقب رفت و آمدهای همسر خود باشد و او را از رفتن به مجالسی که زمینه ساز فساد و موجب وسوسه شیطانی می باشد منع کند )

به سخن این زن گوش ندهید

(( طاعة المراة ندامة ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : اطاعت کردن از زن پشیمانی آورد (57)

مؤ لف گوید : شاید منظور از این حدیث و امثال آن ، اطاعت از بانوانی است که عقل و دین آنها اسیر هواها و هوسهای بی مورد است ، همچنانکه در بسیاری از افراد مشاهده می شود ، بانوانی که توقعات بی جا از شوهران خویش دارند و بدون در نظر گرفتن ضروریات زندگی و درآمد و شئونات خانواده چه بسا روی چشم و هم چشمی و یا احیانا احساسات بی جا ، در خواستهائی می کنند ، انجام این دستورات موجب ندامت است ، آن بانوئی که از روی کم فکری ، شوهرش را تشویق به جدائی از پدر و مادر و یا فامیل می کند اطاعتش ندامت می آورد ، آن بانوئی که شوهرش را وادار به حرام و مخارج حرام و یا بیهوده می کند اطاعتش موجب ندامت است ، آن بانوئی که هنگام جنگ و شهامت و شهادت ، شوهر و فرزندانش را تشویق به سستی می کند اطاعتش موجب ندامت است ، آن بانوئی که شوهرش را و یا دختری که پدرش را تشویق به خریدن وسائل گمراه کننده و یا تفریحات ناسالم و یا مجالس گناه و یا خریدن لباسهای ناهنجار می کند اطاعتش موجب ندامت است ، خلاصه آنکه بانوان باید در خواستهای خود را مطابق عقل و درایت و دین قرار دهند نه طبق احساسات و هوسهای بیهوده همچنانکه مردها باید در انجام تقاضاهای بانوان طبق عقل و درایت و دین عمل کنند و زمام زندگی را خود بدست گیرند نه همسرانشان .

مشورت با همسر شایسته او را سعادتمند کرد

امام هفتم موسی ابن جعفر علیه السلام فرمود : در بنی اسرائیل مرد شایسته ای بود که همسر شایسته ای نیز داشت ، شبی در خواب دید که به او خبر دادند ، عمر تو فلان مقدار است و چند سال را برای او معین کردند ، و به او گفتند : خداوند مقدر کرده است نصف عمرت را در وسعت و ثروت باشی و نصف دیگر را در تنگدستی باشی ، حالا خودت انتخاب کن ، کدامیک را می خواهی اول بگذرانی ؟

آن مرد در خواب جواب داد : من همسر شایسته ای دارم که شریک زندگی من است ، با او مشورت می کنم و جواب می دهم ، چون صبح شد خواب خویش را با همسرش در میان گذاشت ، زنش گفت : نیمه اول را انتخاب کن ، اول در عاقبت باشیم ، شاید خداوند به ما رحم کند و نعمت خود را بر ما تمام کند شب بعد ، همان شخص به خواب او آمد و پرسید : تصمیم تو چه شد ؟ آن مرد گفت : نیمه اول را انتخاب کردم ، قبول شد ، از آن به بعد دنیا از هر طرف به او رو کرد و نعمتش زیاد شد ، همسرش به او گفت : به فامیلت و نیازمندان رسیدگی کن ، به همسایه و برادرت خدمت کن و بخشش نما ، تا اینکه نیمه اول تمام شد و آن وقت موعود فرا رسید ، باز آن مرد را در خواب دید ، اینبار به او گفت : خداوند متعال از این کار خیر تو تشکر نمود و مقدر نمود تا آخر عمر خود را در رفاه و ثروت زندگی کنی (58)

خیر دنیا و آخرت در چهار چیز است

نوه امام مجتبی علیه السلام از مادرش دختر امام حسین علیه السلام و ایشان از امام حسین و ایشان از پدرشان حضرت علی علیه السلام و ایشان از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت می کند که فرمودند :

کسی که در دنیا به او چهار چیز داده شد ، خیر دنیا و آخرت را به او داده اند ، و بهره خود را از دنیا برده است (1) ورع و پرهیزکاری که او را از حرام باز دارد (2) اخلاقی که میان مردم زندگی کند (3) بردباری که با آن نادانی مردم را دفع کند (4) زن شایسته ای که او را در دین و دنیا کمک دهد (59)

صفاتی که زنان در مردان می پسندند

تو مرد رهی واقف راه باش

زحال زنان نیز آگاه باش

1 - مال و ثروت ، چرا که موجب رونق خانه و زندگی و زیبائی جامه و خانه می شود و این امور مورد توجه بانوان است ، اما مرد می بایست با عقل و فکر در تاءمین این گونه خواسته ها اقدام کند .

2 - قدرت و توانایی ، چرا که زن مرد را نگهدار خود می داند و می خواهد پشتیبان او قوی باشد .

3 - مردانگی و غیرتمند بودن مرد .

4 - استقلال در زندگی ، بگونه ای که مرد آزادانه زندگی کند و زیر بار منت دیگری نباشد .

5 - میان مردم با آبرو و با شخصیت باشد .

6 - اهل سخن و شیرین کلام و شوخ باشد چرا که زن از مرد خاموش و بی سرو صدا رنج می برد .

7 - وضع سر و لباس او تمیز و زیبا و مرتب باشد .

8 - گاهی با هدیه و سوغاتی و گاهی با سخن علاقه خود را ابراز کند .

9 - گاهی سخنان و کارهای زن را تحسین کند .

10 - رعایت ادب و نزاکت را بکند .

11 - خوش سلیقه باشد و نسبت به کارهای زن در خانه بی تفاوت نباشد ، بلکه به آنها نظارت کند و اگر سستی یا ناهنجاری مثل کثافت و بی انضباطی دید بی تفاوت نباشد وگرنه زن نیز سرد و بی تفاوت می شود .

چهار چیز کمر شکن

پیامبر اکرم به حضرت امیر علیه السلام در ضمن سفارشات خود فرمود : یا علی چهار چیز ، پشت انسان را می شکند ، (یعنی بسیار سخت و گران و غیر قابل تحمل است ) (1) پیشوایی که معصیت خدا می کند ولی حرفش را گوش می کنند (2) زنی که شوهرش او را مراعات می کند ولی او به شوهر خیانت می کند (3) تنگدستی که صاحب آن چاره ندارد (4) همسایه بدی که در محل اقامت دائمی انسان باشد (60)

این زن نفرین کرد و خودش مرد

مردی با زنش نزد حضرت صادق آمد و از بد اخلاقی زن خود شکایت کرد ، حضرت به آن زن فرمود : چرا شوهرت از تو شکایت می کند ، زن شروع کرد به شوهرش نفرین کردن ، حضرت فرمود : اگر همینطور (بر این کنیه و بد اخلاقی و نفرین ) ادامه دهی بیش از سه روز زنده نیستی ، زن (با گستاخی ) گفت : برایم مهم نیست که هرگز او را نبینم (یعنی بمیرم و راحت شوم ) در روایت است که این زن بیش از سه روز عمر نکرد و مرد .

حضرت صادق علیه السلام فرمود : این زن متجاوز بود و خداوند عمرش را کوتاه کرد و شوهرش را راحت نمود (61)

طلا باشید نه خاک !

حضرت صادق علیه السلام فرمود : زن گردنبند است ، توجه کن چه چیزی به گردن می آویزی ، برای زن قیمت (مشخصی ) نیست ، نه خوبش و نه بدش ، اما خوبانشان را با طلا و نقره برابری نمی کنند چون طلا و نقره بهترند ، اما زن بد ، ارزش (مشتی ) خاک را هم ندارد ، خاک از آن بهتر است (زن خوب همواره سعادت آفرین و زن بد سبب سیاه کردن زندگی می شود و هیچکدام از این دو بهتر با طلا و خاک قابل مقایسه نیست ) (62)

پیری زودرس

(( کان من دعا رسول الله صلی الله علیه و آله اعوذ بک من امراة تشیبنی قبل مشیبی ))

امام صادق علیه السلام فرمود : یکی از دعاهای پیامبر صلی الله علیه و آله این بود که خدایا به تو پناه می برم از همسری که قبل از پیری مرا پیر کند (63)

دل آرام باشد مرد نیکخواه

و لیک از زن بد خدایا پناه

با این سخن اعمال زن باطل می شود

(( ایما امراة قالت لزوجها ما رایت قط من وجهک خیرا فقد حبط عملها ))

امام صادق علیه السلام فرمود : هر زنی که شوهر خویش بگوید از تو خیری ندیده ام ، اعمالش باطل می گردد (64)

دستورهای بیجا ندهید

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : هر زنی که با شوهر مدارا نکند و او را به آنچه نمی تواند وادار کند ، خداوند هیچ کار خوبی از او قبول نمی کند و خدا را در حالی که بر او خشمگین است ملاقات می کند (65)

بلای سفر به که در خانه جنگ

تهی پای رفتن به از کفش تنگ

بلای سفر به که در خانه جنگ

به زندان قاضی گرفتار ، به

که در خانه بینی بر ابرو گره

در خرمی بر سرایی ببند

که بانگ زن از وی برآید بلند

کسی را بینی گرفتار زن

مکن سعد یا طعنه بروی مزن

تو هم جور بینی و بارش کشی

اگر یک سحر در کنارش کشی

بر زنها هم حرام است

(( اشتد غضب الله علی امراءة ذات بعل ملات عینها من غیر زوجها ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : خشم خدا شدید است بر زن شوهرداری که چشم خویش را با نگاه به اجانب پر کند (66) (نگاه زن هم به نامحرم مثل نگاه مرد به زن اشکال دارد) .

سه چیز شوم

راوی گوید نزد امام صادق علیه السلام سخن از شوم بودن می کردیم ، حضرت فرمود : شومی در سه چیز است در زن و اسب و خانه ، اما شومی زن در زیاد بودن مهر او و ناراحت کردن شوهر است و اما اسب ، شومی او را رام نبودن او و چموشی آن است و اما خانه شومی آن در تنگ و کوچک بودن آن و بدی همسایه ها و عیوب زیاد داشتن است . (67)

جزای سرکوفت زدن بر شوهر

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : اگر تمامی آنچه روی زمین از طلا و نقره را زنی به خانه شوهر ببرد ولی یکروز بر شوهرش سرکوفت زند و بگوید تو چه کاره ای مال خودم است ، اعمال او باطل می شود و لو از عابدترین مردم باشد مگر اینکه توبه کند و برگردد و از شوهرش معذرت خواهی کند (68)

و در حدیث دیگری فرمود : هر زنی که بر شوهرش بخاطر مالش منت گذارد و بگوید تو از دارائی من می خوری ، اگر تمام آن مال را در راه خدا صدقه دهد خداوند از او قبول نمی کند مگر اینکه شوهرش از او راضی شود (69)

زن و تقاضای طلاق

(( ایما امراءة ساءلت زوجها الطلاق من غیر باءس فحرام علیها رائحة الجنة ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : هر زنی که بی دلیل از شوهرش تقاضای طلاق کند بوی بهشت بر او حرام است (70)

واسطه ملعون

من عمل فی فرقة بین امراءة و زوجهان کان علیه غضب الله و لعنته فی و الاخره ))

پیامبر اکرم (ص ) فرمود : هر که برای جدائی زن و شوهری گام بردارد خشم و لعنت خدا بر او است در دنیا و آخرت (71)

خداوند از طلاق نفرت دارد

همانا خداوند جائی که در آن عروسی واقع شود دوست می دارد و جائی که در آن طلاق واقع شود دشمن می دارد ، خداوند از هیچ کاری مثل طلاق نفرت ندارد (72)

صفات پسندیده و ناپسند شوهر

پیامبر اکرم (ص ) فرمود : از بهترین مردان شما مرد با تقوی و پاکیزه و دست باز است که نگاه او سالم باشد (به نامحرم نظر نکند) و به پدر و مادرش مهربان بوده و عیان خود را به دیگری محتاج نکند و فرمود : از بدترین مردان مرد تهمت زننده ای است که بخیل و بد دهن باشد ، تنها غذا خورده ، میهمان دوست نباشد ، همسر و خدمتکار خویش را بزند و عیال خویش را به دیگری محتاج کند و پدر و مادرش را اذیت نماید (73)


3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13