اخلاق در خانواده و تربیت فرزند

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند0%

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند نویسنده:
گروه: خانواده و کودک

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند

نویسنده: سيد محمد نجفى يزدى
گروه:

مشاهدات: 12167
دانلود: 2952

توضیحات:

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند
جستجو درون كتاب
  • شروع
  • قبلی
  • 53 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 12167 / دانلود: 2952
اندازه اندازه اندازه
اخلاق در خانواده و تربیت فرزند

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند

نویسنده:
فارسی

بارداری و شیر دادن

زمان باروری جنسی و ازدواج به موقع

دوره فعالیت تناسلی زن تقریبا سال است یعنی اگر متوسط بلوغ جنسی (نه شرعی ) را در 15 سالگی و هنگام قطع عادت را 45 سالگی حساب کنیم ، فاصله 30 سال می شود ، لیکن این بدان معنی نیست که زن در سن 15 سالگی می تواند باردار شود ، خیر این بستگی به رشد جسمانی او دارد و چه بسا که تا سن 20 سالگی بارداری برای دختر مناسب نباشد .

دوره فعالیت تناسلی مرد طولانی تر از زن است ، چه حدودا در سن 16 سالگی بالغ شده و تا 60 سالگی ادامه دارد و گاهی تا 80 سالگی نیز این قابلیت باقی می ماند ، اما بعد از 55 سالگی روبه ضعف می نهد .

و از همین نظر است که اغلب اوقات ، اطفال اینگونه افراد ، ضعیف و نحیف می گردند ، بنابراین در آمیزش جنسی باید شرائط جسمی و استعداد مزاجی طرفین در نظر گرفته شود تا بعدا به سلامتی زوجین و فرزندان آنها لطمه ای وارد نشود .

ازدواجهائی که زودتر از موعد انجام می گیرد چه بسا بخاطر افراط در مسائل زناشوئی موجب ضعف و تحلیل قوای بدن و ابتلاء به انواع بیماریها شود ، در دختران نیز ، کسانی که خیلی زود شوهر نمایند ، ممکن است نتوانند که تعداد دلخواه صاحب فرزند شوند زیرا مبتلا به سقط جنین می شوند ، چرا که لگن خاصره بخاطر کوچکی هنوز گنجایش جنین و رشد آن را ندارد .

بارداری اینگونه افراد چه بسا پر زحمت و با مشقت بوده و در نتیجه زحمات طاقت فرسا ممکن است شکل و اندام آنها را تغییر و آنها را زودتر پیر کند ، اولاد اینگونه افراد نیز در بسیاری از موارد ضعیف و فاقد نیروی جسمانی طبیعی خواهند بود .

از طرفی اگر سن مرد از 55 به بالا و یا زن از 40 بگذرد ، ازدواج برای آنها مشکلاتی را بدنبال خواهد داشت .

زیرا اعضاء و نسوج زن قابلیت انعطاف را از دست خواهد داد ، و برای حاملگی دچار زحمت بسیار خواهد بود ، چرا که جنین وقتی رحم از طرفین توسعه نیافت ، به سمت بالای شکم پیشرفت می کند و اعضائی مانند کبد ، معده و طحال و اعضای سینه مانند قلب تحت فشار قرار خواهند گرفت .

بدین سبب است که اینگونه افراد معمولا دارای درد ، طپش قلب ، سرگیجه ، تشنج و تهوع هستند و این مساءله در زنانی که می خواهند بعد از گذشت 40 سالگی برای بار اول حامله شوند بسیار سخت تر است ، مخصوصا هنگام زایمان دچار مشکل جدی هستند ، و چه بسا هم جنین مرده بدنیا می آید و اگر زنده بماند دارای قیافه محزون و مبتلا به امراض گوناگون و از جمله نرمی استخوان خواهد بود .

دعا و استغفار برای بچه دار شدن

امام سجاد علیه السلام به یکی از اصحاب خود فرمود : برای بچه دار شدن بگو : (( رب لا تذرنی فردا و انت خیر الوارثین ، و اجعل لی من لدنک ولیا یرثنی فی حیاتی و یسغفر لی بعد موتی و اجعله خلفا سویا و لا تجعل للشیطان فیه نصیبا ، اللهم انی استغفرک و اتوب الیک انک انت الغفور الرحیم ))

یعنی خدایا مرا تنها مگذار و تو بهترین وارث هستی ، برای من از نزد خود کسی را قرار ده که از من ارث برد در حیاتم و استغفار کند برای من بعد از مرگم ، و او را سالم قرار ده و برای شیطان در او نصیبی قرار مده ، بار خدایا از تو طلب آمرزش می کنم و به سوی تو بر می گردم ، توئی آمرزنده مهربان ، این دعا را هفتاد باز بخواند ، هر که این دعا را بسیار خواند ، خداوند آنچه امید دارد از مال و فرزند همراه با خیر دنیا و آخرت به وی خواهد داد خداوند می فرماید :

(( استغفرا ربکم انه کان غفارا یرسل السماء علیکم مدرارا و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا (186)))

فرزند شایسته گل بهشتی است ، خود را محروم نکنید

(( الولد الصالح ریحانه من ریاحین الجنة ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : فرزند شایسته گلی از گلهای بهشت است (187)

بارداری یکی از پدیده های مهم زندگی هر بانوئی است .

در روایات متعدد ، با بیانات گوناگون ، رهبران اسلامی کوشیده اند ، امت اسلامی را به ازدواج و تناسل و تولید مثل تشویق کنند ، و اینکه از نظر اسلامی زنی که باردار می شود و از آوردن بچه امتناع نمی کند ، بر آن زنی که باردار نمی شود و یا از آوردن بچه امتناع می کند ، ترجیح دارد که جای هیچگونه شک و تردیدی نیست ، و اصولا امتناع از بارداری بطور مطلق ، مخالف هدف مهم ازدواج و غریزه طبیعی انسان که مایل به بقاء و تولید مثل است می باشد .

اولاد از نعمتهای بزرگ خداوندی است ، که کانون گرم خانواده را صفائی دیگر می بخشد و پدر و مادر را مصمم تر و پرنشاط می گرداند ، این آرزوی هر عروس و دامادی است که بر ثمره گلستان خانواده خود نگاه کنند و وجود سراسر لطف محبتشان را ، نثار او کنند مردی بنام بکر ابن صالح گوید به ابو الحسن علیه السلام (حضرت رضا یا موسی ابن جعفر علیهاالسلام ) نوشتم که پنج سال است که از بچه دار شدن خودداری کرده ام زیرا خانواده ام بچه نمی خواهد و می گوید : بزرگ کردن ایشان بخاطر تنگدستی مشکل است ، شما چه می فرمائید : حضرت در جواب نامه مرقوم فرمود : بچه بخواه که خداوند به آنها روزی می دهد (188)

و در فصل اهمیت ازدواج پاره ای از این روایات گذشت ، که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : نسل خود را زیاد کنید که من به آن افتخار می کنم ، و یا فرمودند زنی بگیرید که بچه دار می شود و مانند آن ، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : فرزند بخواهید ، و از آن روگردان نباشید ، همانا فرزند روشنی چشم و (همچون ) گل (صفای ) دل است ، و بپرهیزید از ناتوانی و نازائی (189)

ارزش بارداری و شیردادن بچه

حضرت امیر علیه السلام فرمود که پیامبر اکرم راجع به جهاد و فضیلت آن سخن گفت ، در این میان بانوئی به حضر عرض کرد : یا رسول الله پس سهم زنان چیست ؟

حضرت فرمود : آری زن از هنگام بارداری تا زایمان و سپس تا از شیر گرفتن طفل ، پاداشی مانند کسی که در راه خدا جهاد می کند برای اوست ، و اگر در این مدت از دنیا برود همانند شهید است (190)

احتیاط در آمیزش

(( نهی النبی (ص ) عن و طی الحبالی حتی یضعن ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نهی فرمود از آمیزش با زن باردار تا وقتی که زایمان کند (191)

و در روایت دیگری پیامبر اکرم به علی علیه السلام فرمود : اگر همسر تو باردار است با وی آمیزش مکن مگر اینکه با وضو باشی . (192)

متخصصین گویند : بطور کلی آمیزش با زن باردار در ماههای آخر بارداری اصلا صلاح نیست و چه بسا موجب عفونت یا سقط جنین می گردد - و در ماههای اولیه بارداری اگر با احتیاط تواءم باشد ضرری ندارد .

نکات لازم برای فرزندی سالم

جنین موجودی است زنده و بسیار حساس ، آسیب پذیری او در هنگامی بیشتر است که علائم بارداری به اندازه کافی واضح و روشن نشده است .

بنابراین خانمهائی که در سنین باروری قرار دارند باید با بروز کمترین علائم مثل تاءخیر رگل یا حالاتی که و یار نامیده می شود به پزشک زنان مراجعه کنند ، تا بتوانند از خطرات احتمالی برای خود و جنین در امان باشند ، کسانی که فرزندان سالم و شاداب می خواهند می بایست در مورد جنین خویش مراقبتهای لازم را بنمایند .

رعایت نکات زیر در دوران بارداری به سلامتی جنین و نوزاد آینده کمک می کند .

1 - تغذیه مناسب :

رشد جنین بطور مستقیم بستگی به تغذیه مادر دارد ، غذای مادر باید کافی و حاوی ویتامینها و املاح و آهن باشد که با مصرف نان ، شیر ، کره ، پنیر ، تخم مرغ ، گوشت ، میوه جات و سبزیجات تاءمین می گردد ، مواد قندی و نشاسته نیز برای رشد جنین و احتیاجات فیزیولوژیکی مادر لازم است ، این مواد در برنج سیب زمینی ، غلات و انواع شیرینی ها و قند موجود است .

اما باید به حد تعادل خورده شود ، زیرا پرخوری منجر به چاقی می گردد و چاقی زیاد در دوران بارداری مضر است معمولا افزایش وزن مادر در تمام دوره حاملگی نباید از 10 - 12 کیلوگرم بیشتر باشد .

یکی از موادی که خیلی ضروری است ماده ای است بنام کلسیم که برای ساخته شدن استخوان بندی جنین لازم است ، چون کلسیم در شیر بطور کلی در لبنیات به مقدار زیاد وجود دارد ، لذا بهتر است زنان باردار و شیرده حداقل روزی دو لیوان شیر بنوشند ، علاوه بر شیر از ماست و پنیر هم می توان استفاده کرد .

2 - پیشگیری از ابتلاء به بیماریهای عفونی و تب دار :

مادر به علت تاءثیر شدید و وابستگی زیاد با جنین باید از برخورد با اشخاص بیمار ، سرماخورده ، رفتن به مراکز شلوغ ، بچه های بیمار ، اجتناب کند زیرا بیماری و داروهائی که برای رفع آن مصرف می شود ، ممکن است مشکلاتی را ایجاد کنند .

3 - داروها :

دارو هر چقدر هم که بی ضرر باشد نباید بی تجویز پزشک متخصص مصرف گردد .

4 - لباس و کفش مناسب :

پوشیدن لباس و کفش مناسب در راحتی مادر سهم به سزائی دارد .

5 - نرمش های روزانه و گردش :

در هوای آزاد و پیاده روی ، موجب راحت تر شدن زایمان می گردد (193)

بچه زیبا

امام صادق علیه السلام به پسری زیبا نظر نموده فرمود : پدر این جوان باید گلابی خورده باشد و در روایتی نیز خوردن گلابی برای مادر موجب طراوت فرزند شمرده شده است .

خرما برای زن هنگام زایمان

امام صادق علیه السلام فرمود : هیچ التیام بخشی مانند خرما برای زائو موثر نیست ، زیرا خداوند حضرت مریم را در هنگام نفاس (زایمان ) به خرمای تازه روزی داد (194)

خاصیت خوردن کندر برای زنان باردار

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : به زنان باردار خود کندر بخورانید که فرزند چون در شکم مادر با کندر تغذیه شود ، عقلش محکم می شود و اگر پسر باشد شجاع می شود و اگر دختر باشد عظمت عجیزتها فتحظی عند زوجها (از نظر جسمی در امور جنسی کامل می گردد) (195)

لقمه حرام در طفل اثر می گذارد

(( کسب الحرام یبین فی الذریة ))

امام صادق علیه السلام فرمود :

در آمد حرام در اولاد اثر می گذارد - یعنی پدر و مادر باید مراقب باشند ، که غذای حرام نخورند وگرنه نطفه ای که با غذای حرام درست شده و یا جنینی که با غذای حرام تغذیه شده باشد ، در فرزند اثر نامطلوب باقی می گذارد (196)

حالات و روحیات مادر در روان طفل اثر می گذارد

نواقصی که در ساختمان جنین در شکم مادر پدید می آید ، منحصر به ضایعات جسمانی نیست ، بسیار اتفاق می افتد که فرزند در رحم مادر دچار عوارض روانی و انحرافهای معنوی می شود که ظاهرا ناپیداست ، ولی مادر زمینه های آن را در فرزند آماده نموده و بچه با وضع اسرارآمیزی با همان زمینه ها و شرائط شکل می گیرد و پس از ولادت و گذشت زمان تدریجا آن اسرار نهفته را آشکار می کند . (197)

شاید یکی از رموز دستورات دینی به اینکه همسری ، انتخاب کنید ، که اخلاق و دین داشته باشد ، و ازدواج با زن احمق بپرهیزید که فرزندش ضایع است ، در همین نکته نهفته باشد ، مادر فقط بدن و جسم طفل را پرورش نمی دهد ، بلکه صفات اخلاقی بسیاری از مادر به فرزند سرایت می کند .

مادر در دوران بارداری ، می بایست از آرامش و اعصاب خوب ، برخوردار باشد ، هیجانات فوق العاده ترس های زیاد ، حتی بغض و کینه و حسدهای شدید و اموری مانند اینها می تواند در روح و روان و حتی جسم جنین اثر سوء بگذارد .

صفات روحی مادر هم سرایت می کند

از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده است که فرمود :

(( انظر فی ای شیی ء تضع ولدک فان العرق دساس )) ببینید و دقت کنید که نطفه خودتان را در چه محلی قرار می دهید ، که اخلاق سرایت می کند (198)

محمد حنفیه یکی از فرزندان حضرت علی علیه السلام است ، حضرت علی علیه السلام در جنگ جمل ، او را پرچمدار لشکر نمود ، حضرت به او فرمان حمله داد ، محمد حمله کرد ، اما دشمن با بارش تیر مانع از حمله او شد ، او صبر کرد تا تیرها کمتر شود ، حضرت خود را به او رسانید و فرمود : نترس ، در میان نیزه ها حمله کن که مرگ سپر خوبی است ! ! او کمی پیشروی کرد ، ولی باز متوقف شد .

علی علیه السلام از این ضعف فرزندش آزرده شد ، نزدیک آمد و با قبضه شمشیر بر او کوبید و فرمود : (( ادرکک عرق من امک ، )) این ضعف و ترس را از مادرت به ارث برده ای (199) ، آری ، اگر پدری همچون حضرت امیر علیه السلام که قهرمان بی همتای میدان نبرد است ، برای کسی باشد اما مادر او دارای برخی صفات نباشد ، باز تاءثیر مادر سبب انتقال آن ضعف به فرزند می شود .

کنترل جمعیت راحتی در جمعیت کمتر

(( قلة العیال احد الیسارین ))

حضرت علی علیه السلام فرمود : کمی زن و بچه یکی از دو راحتی است (200) - عیال به معنای افراد تحت سرپرست می باشد .

مال و فرزند شما را غافل نکند

(( یا ایها الذین آمنوا لا تلهکم اموالکم و لا اولادکم عن ذکر الله فمن یفعل ذلک فاولئک هم الخاسرون ))

خداوند متعال می فرماید : ای کسانی که ایمان آورده اید ، دارائی ، و فرزندان شما ، شما را از یاد خدا باز ندارند - کسانی که چنین کنند اینان از زیانکارانند (201) .

فرزندش او را بد عاقبت کرد

(( مازال الزبیر رجلا منا اهل البیت حتی نشاء ابنه المشوم عبدالله ))

حضرت علی علیه السلام فرمود : زبیر (نام مردی از اصحاب پیامبر است ) همواره با ما خانواده بود تا پسر شوم او عبدالله بزرگ شد (202) (این حدیث را در بحث مسئولیت پدر و مادر توضیح خواهیم داد)

بچه دار شدن از ازدواج کردن که بالاتر نیست

مساءله 4 : مستحب بودن ازدواج گاهی بخاطر بعضی جهات حکمش تغییر می کند ، گاهی ازدواج واجب می شود مثل آنجائی که اگر ازدواج نکند به گمان بسیار در حرام می افتد یا ضرر می بیند و گاهی هم ازدواج حرام می شود ، مثل آنجائی که ازدواج موجب شود که واجبی ترک شود مثلا تحصیل علمی که بر او واجب است انجام نشود ، یا حقی از حقوق واجب ترک شود ، و گاهی نیز ازدواج مکروه است ، و آن جائی است که شخص با ازدواج در کار مکروه بیفتد (203) . .

بنابراین ، کسانی که می دانند - و کیست که نداند ؟ ! - در عصر کنونی بخاطر مشکلات اجتماعی و اقتصادی و اخلاقی فراوان که بسیاری از آنها در اختیار پدر و مادر هم نیست ، نمی توانند رعایت ضوابط شرعی و الهی را در مورد خود و تربیت فرزندان خود بنمائید ، و لااقل دچار دهها مکروه می شوند ، بهتر است نسبت به زیادی فرزند حساب شده فکر کنند .

بسیار سادگی است اگر کسی گمان کند ، حکم اسلام به مستحب بودن فرزند داشتن ، ضابطه و حدی ندارد ، این حکم استحبابی هم مثل سایر احکام استحبابی دیگر همانند ، ازدواج زیارت مومن ، استحباب قرض ، سلام کردن و غیره دارای مرز و حدودی است که ابعاد آن و تقدم و یا تاءخر آن نسبت به سایر ارزشها می بایست طبق نظر علماء و مجتهدین انجام گیرد .

آیا کسی هست که معتقد باشد ، چون ازدواج مستحب است ، پس هرزه گی در ازدواج و هر روز به دنبال زنی رفتن و عیاشی کردن و از تمامی ارزشها دوری کردن هم مستحب است ؟ !

اول فکر کن بعد انجام بده

آیا نباید هر کس ، شرائط خود و مسائل مهم را در نظر بگیرد و به عاقبت کار فکر کند و سپس اقدام کند ؟ در روایت است که مردی خدمت حضرت رسول (ص ) آمد و عرض کرد مرا نصیحتی بفرما ، حضرت فرمود : آیا می پذیری ؟ گفت آری ، حضرت سه بار ابن پیمان را از او گرفت سپس فرمود : ترا سفارش می کنم ، هر وقت خواستی کاری انجام دهی ، به عاقبت آن فکر کن ، اگر صلاح است انجام بده و اگر صلاح نیست و رهایش کن (204)

عقل و تدبیر هم نعمت خداست

برخی گویند ، که روزی دهنده فرزند خداست ؟ ! ما گوئیم درست است روزی و تمام حالات و نیروهای انسان همه و همه در دست خداست ، اما فکر و اندیشه و عقل و تدبیر هم یکی از ابزار الهی است که خداوند در اختیار انسان قرار داده است .

آیا می شود گفت که چون روزی دهنده خداست ، پس باید دنبال کار و کسب نرفت ؟ آیا می شود گفت که چون روزی دهنده خداست ، پس انسان اموالش را حیف و میل کند ؟ ! خیر ، در روایت است که دعای چند نفر مستجاب نیست ، یکی از آنها مردی است که خداوند به او نعمت داده ، او همه را می بخشد بعد دعا می کند که خداوند به او روزی دهد ، خداوند می فرماید : مگر به تو روزی بسیار ندادم ، چرا میانه روی نکردی ؟ (205)

آری درست است که روزی دهنده خداست ، اما در عین حال طلب روزی کردن و به دنبال کار و کسب رفتن که امام صادق علیه السلام فرمود : برخی از روزیها پوست را بر استخوان می خشکاند ، (206) یعنی با ج ǙƠ کندن و به سختی بدست می آید ، مگر نه این است که امروزه ، بمقتضای حدیث امام صادق علیه السلام که فرمود : زمانی بر مردم می آید که چیزی بهتر (یا کمیاب تر) از دوست مناسب و پول حلال نیست (207) و اینکه در آخر الزمان پول حلال کم است و در آوردن مخارج زندگی از راه حلال بسیار مشکل شده است ؟ !

آیا اینهمه بی انصافی و دزدی و رشوه و فحشاء و مردم آزاری که از بعضی مشاهده می شود .

این همه گرگ صفتی و درنده خوئی که اعصابها را ضعیف کرده و مردم را به یکدیگر بد بین و تند خود کرده است جز برای بدست آوردن روزی است ؟ ! امام صادق علیه السلام فرمود : با شمشیر جنگیدن آسان تر است تا یافتن روزی حلال (208)

پدر و مادر مسئول تربیت فرزندان هستند

آیا پدر و مادر ، مسئول تاءمین خوراک و پوشاک و مسکن و درس و تربیت و اخلاق فرزندانشان نیستند ، آیا شما فکر می کنید که دین مقدس اسلام فرموده است که اولاد فراوان خوب است ، هر چند پدر و مادر را بدبخت کنند ، روح و جسم آنها را خراب کنند ، پدر و مادر را از فکر دین و اخلاق و انجام وظائف باز دارند ؟ هر چند فرزندان نیز هر کدام دارای دهها مفاسد اجتماعی از قبیل بی تربیتی و فحاشی و فساد و اعتیاد باشند ؟ ! مگر نه این است که از حقوق اولاد بر پدر و مادر این است که آنها را تربیت کنند و به آنها ادب بیاموزند ، آیا بدون کنترل و فکر می توان ، همه فرزندان را اسلامی تربیت کرد ، آنچه تاکنون گفته شد ، فرزند از دید خانواده است ، اما در بعد اجتماع ، و مسائلی که رشد بی رویه جمعیت بر اجتماع پدید می آورد ، مسائل دیگری دارد که متخصصین آن را تذکر داده اند ، مساءله وقتی جدی می شود که فرزند بسیار در سطح خانواده و اجتماع هر دو دارای مشکلات سنگین باشد ، نه پدر و مادر از عهده خرج و تربیت آنها برآیند و نه اجتماع و امکانات آن .

اداره زندگی مشکل است

(( هلک صاحب العیال ))

امام رضا علیه السلام از پدرش و ایشان از امام صادق علیه السلام روایت کنند که حضرت صادق از کنار صیادی می گذشتند ، فرمودند : چه نوع حیوانی بیشتر در دام تو می افتد ؟ جواب داد : پرنده بچه دار ! حضرت در حالی که از کنار وی می گذشت فرمود : صاحب عیال هلاک است ، صاحب عیال هلاک است (209) یعنی زن و بچه دار بسیار در معرض خطر است .

کم باشد ولی اندازه ، بهتر است از . .

امام سجاد علیه السلام فرمود : پیامبر به چوپانی که شتر می چراند عبور کرد ، کسی را فرستاد تا مقداری نوشیدنی (شیر) از او بگیرد ، چوپان گفت ، اما شیری که در پستان شتر است برای مصرف صبحانه (فردا) است و اما آنچه در ظرفهاست مصرف شام آنها است .

حضرت فرمود : خدایا مال و فرزندش را زیاد کن !

سپس به چوپانی که گوسفند می چراند عبور کرد و کسی را فرستاد تا مقداری نوشیدنی از وی بگیرد چوپان آنچه شیر در پستان گوسفند بود دوشید سپس آنچه در ظرف خود نیز داشت روی آن ریخته همراه با گوسفندی نزد پیامبر فرستاد و عرض کرد : این موجودی ماست اگر دوست دارید اضافه کنیم حضرت رسول صلی الله علیه و آله عرضه داشت خدایا به او اندازه عنایت کن ، (مقداری که محتاج کسی نباشد) .

یکی از اصحاب پیامبر عرض کرد : یا رسول الله برای آن چوپان که شما را رد کرد دعائی نمودی که همه ما دوست می داشتیم (زیادی مال و فرزند) و برای آنکه شما را اجابت کرد دعائی فرمودی که همه ما نسبت به آن کراهت داریم ، حضرت فرمود : آنچه کم باشد و کفایت کند بهتر است از آنچه زیاد باشد ولی انسان را به غفلت اندازد ، بعد فرمود : (( اللهم ارزق محمدا و آل محمد الکفاف ، )) خدایا محمد و آل محمد را به اندازه کفایت روزی بده . (210) (و طبق کافی حضرت فرمود : خدایا به محمد و آل محمد و دوستان ایشان به مقدار کفایت و عفت عطا کن ، و به دشمنان محمد و آل محمد مال و فرزند بده ) . (211)

زن و بچه شمارا به حرام نیندازد

(( یا ابن مسعود لا تحملنک الشفقة علی اهلک و ولدک علی الدخول فی المعاصی و الحرام ))

پیامبر اکرم در سفارشات خود به عبدالله ابن مسعود به وی فرمود : ای پسر مسعود ، مهربانی و دلسوزی بر خانواده و فرزندان ، تو را به انجام حرام و گناه نیندازد ، خداوند متعال می فرماید : روزی که مال و پسران در آن سود ندهد مگر کسی که با قلب سالم نزد خداوند آید (212)

جلوگیری از باد داری

جلوگیری از بار داری به معنای بیرون کشیدن آلت و بیرون ریختن منی ، جائز است گر چه این کار ، خطرات بار داری نا خواسته را در پی دارد ، زیرا ممکن است ذرات ریز از منی زودتر وارد ، رحم شود ، به هر حال این کار جایز است .

همچنانکه جلوگیری از بار داری از طریق خوردن قرص و یا قرار دادن پوشش بر روی آلت نیز شرعا اشکالی ندارد ، اما گذاردن دستگاه در مجرای زن برای جلوگیری از بار داری به خودی خود مانعی ندارد ولی از آنچه که لازمه این کار نگاه کردن به عورت زن است ، حرام می باشد ، هر چند این کار را دکتر زن انجام دهد ، زیرا نگاه کردن به عورت زن بر زن هم حرام است .

پس اگر بشود از راهی که مبتلا به این محذور نشوند ، انجام داد ، مانعی ندارد .

اما بستن لوله ها و یا عقیم نمودن ، طبق گفته برخی از فقهاء اگر قبل از بچه دار شدن باشد ، جایز نیست ، زیرا جنایت حساب می شود ، اما پس از اینکه زن و شوهر صاحب حداقل یکی دو فرزند شدند ، دیگر اشکالی ندارد ، بشرط آنکه حرام دیگری مثل نگاه کردن به عورت در پی نداشته باشد .

بهترین شیر برای بچه

(( ما من لبن رضع به الصبی اعظم برکة علیه من لبن امه ))

حضرت امیر(ع ) فرمود : هیچ شیری برای بچه با برکت تر از شیر مادرش نیست (این سخن در مادرانی مؤ ثر است که دلسوز فرزندان خویش هستند نه مادرانی که به اندام و رفاه خود بیش از فرزندشان اهمیت می دهند) (213)

به فرزند خود جفا نکنید

امام صادق (ع ) فرمود : مدت شیر دادن به بچه (به وسیله سینه مادر) بیست و یک ماه است هر چه از این کم شود ستم بر بچه است . (214)

مؤ لف می گوید : اهمیت شیر مادر امروز بر کسی پوشیده نیست ، متخصصین راجع به منافع شیر مادر و امتیازات آن ، سخن فراوان گفته اند ، پس بر مادران دلسوز و شایسته است ، تا فرزند دلبند خود را از این نعمت الهی ، که حق خالص و طبیعی اوست ، محروم نکنند .

مادر شیخ انصاری او را به وضو شیر می داد

یکی از بزرگترین علماء شیعه که کتابهای ارزنده وی هم اکنون در حوزه های علمیه تدریس می شود ، آیة الله العظمی شیخ مرتضی انصاری است ، به مادر شیخ گفته شد : فرزندت به درجات عالیه ای از علم و تقوی رسیده است ، پاسخ داد : من ترقی بیشتری هم از او انتظار داشتم ، زیرا هنگام شیر دادن ، هرگز او را بدون وضو شیر ندادم ، حتی در شبهای سرد زمستان هم وضو می گرفتم و سپس به وی شیر می دادم .

ارزش مادری که به فرزند خود شیر می دهد

پیامبر اکرم در حدیثی به همسرش ام سلمه فرمود : زن وقتی که حامله می شود همانند یک انسان روزه دار ، که شب را به عبادت سپری می کند ، و در راه خدا با جان و مال جهاد می کند ، پاداش خواهد برد ، وقتی که زایمان کند آنقدر پاداش می برد که از زیادی در فکرش نمی گنجد .

و چون فرزندش را شیر دهد ، به هر جرعه ای که نوازد می مکد ، پاداش آزاد کردن یک بنده از فرزندان حضرت اسماعیل برای اوست ، و چون از شیر دادن فارغ شود ، فرشته ای بر پهلوی او زند و می گوید : آمرزیده شدی ، از نو شروع کن (یعنی مثل کسی هستی که تا به حال کار بد نکرده و تازه می خواهد انجام وظیفه کند) (215)