همکاری
بـرای هـر یـک از خـوراکیها و آشامیدنیها در این کتاب ، پس از آن که سخنان پیشوایان دین آورده شـده اسـت ، مـطـالبـی پـیـرامون فواید و احیانا زیانهای آن خوراکی و آشامیدنی از نـظـر عـلم پـزشـکـی روز ذکر شده و تحقیقات اخیری که به وسیله دانشمندان و محققان غذا شـنـاس بـعـمـل آمـده توضیح داده شده است این مطالب و تحقیقات به قلم نویسنده ارجمند آقـای دکـتـر احـمـد رهـنـمـا چـیـت سـاز اسـت کـه جـوانـی اهـل قـلم و مـطـالعـه ، پـژوهـشـهـای وی در زمـیـنـه هـای مـخـتـلف قابل استفاده است .
امید
امید است خوانندگان گرامی دو جهت از این کتاب استفاده کنند :
۱-ایـمـان آنـان بـه پـیـشوایان دینی زیادتر شود و بدانند که آن بزرگواران ، مردمی عادی نبوده اند و اطلاعات ایشان مختصر و منحصر به رشته های مخصوصی نبوده است از کـسـی استفاده نکرده اند مکتب نرفته اند و معلم ندیده اند ، بلکه آنان افرادی فوق العاده بـوده انـد کـه خـداونـد دلهـای آنـان را روشـن کـرده و بـه آنـان عـلم و فـضـل ، عـنـایـت فـرمـوده است از این موضوع تعجب نکنید ، زیرا خدایی که به بشر قوه بـیـنـایـی ، شـنـوائی ، بـویـائی و سـایـر قـوا را مـرحـمـت فـرمـوده ، بـه افراد منتخب و مـخـصـوصـی ، بدون واسطه نیز نیروی علم و دانش داده است تا آنان راهبر مورد گردند و اجتماع از پرتو فضیلت آنان بهره مند شود .
۲-دسـتـورهـای پـیـشـوایـان را در مـورد خوراکیها بکار بندند و متوجه شوند که هر خوراکی خـاصـیـتـی دارد ، هـر غـذائی بـرای بـعـضـی سـودمـنـد و برای برخی زیان آور است یک خوردنی یا آشامیدنی که بطور کلی مفید و پر خاصیت است ، امکان دارد برای شخصی که دستگاه هاضمه او دچار اختلال و ناتوانی است ، ضرر داشته باشد و او را ناراحت کند به هـر جـهـت خـوانـنـدگـان محترم باید وضع خود را در نظر بگیرند ، از این نعمتهای بیشمار خوراکی بهره مند شوند و سپاس خدا را بجای آورند .
مسلمان بر سر سفره
هنگامی که مشغول نوشتن قسمتهای مختلف پیشگفتار این کتاب بودم ، به دستورهائی که از پـیـشـوایـان مـا راجـع بـه کـیـفـیـت غـذا خـوردن و سـر سفره نشستن در کتاب وافی آمده است برخوردم و متوجه شدم که پاره ای از آنها جنبه بهداشتی دارد و پیغمبر یا امام که آنها را فرموده اند ، مسلما منظور آنان رعایت آن جنبه بوده است و برخی از آنها جنبه معنوی دارد که بـه مـنـظـور تـقـویـت روح ایـمـان و خـداشـنـاسـی در افـراد ، بـیـان شـده اسـت بـه هـر حـال خـوش نـداشـتم که از آنها چشم پوشی کنم و آنها را ناگفته بگذارم و بگذارم اینک فـهـرسـت وار بـه آنـهـا اشـاره مـی کـنـم و تـوفـیـق هـمـگـان را در عمل کردن به آنها از خداوند متعال مسئلت می نمایم :
۱-پیش از غذا خوردن دستها را بشویید .
۲- پس از غذا خوردن دستها را بشویید .
۳- هنگامی شروع به غذا نام خدا را ببرید و (بسم الله) بگویید .
۴-مـوقـعـی کـه بـر سر سفره نشستید ، دعا کنید که خداوند نعمتهایش را بر شما و سایر مسلمانان بیشتر و پایدار گرداند .
۵- در پایان غذا خوردن ، خدا را بر نعمتهایش سپاس گویید .
۶- میوه ها را پیش از خوردن بشوئید .
۷- میوه را با پوست بخورید .
۸- بر سر سفره شما سبزی خوردن باشد .
۹- غذای داغ مخورید و بگذارید تا خنک شود .
۱۰- هنگامی که سیر هستید و اشتها به غذا ندارید ، غذا مخورید .
۱۱- هنوز اشتها به غذا دارید ، از غذا خوردن دست بکشید .
۱۲- پرخوری مکنید .
۱۳- شب حتما غذای سبکی بخورید .
۱۴- در حال راه رفتن غذا مخورید .
۱۵- بعد از غذا خوردن با خلال لای دندانهای خود را تمیز کنید .
۱۶- بعد از غذا خوردن دهانتان را بشویید .
یاد خدا و نعمتهای او
انـسـان مـؤ مـن و خـدا پرست حقیقی ، در قبال مواهب بی شمار پروردگار ، از آن جمله غذاهای گـونـاگـون و خـوراکی های لذیذ ، وظیفه دارد همیشه خدا و نعمتهای او را یاد کند و الطاف پروردگار را فراموش ننماید تفکر کند که حقیقتا مقصود از آفرینش جهان هستی چیست ، و این همه نعمت ها که خداوند آفریده و در اختیار انسان قرار داده است برای چیست ؟
در قرآن خداوند متعال می فرماید :
یا ایها الناس اذکروا نعمة الله علیکم هل من خالق غیر الله یرزقکم من السماء و الارض
ای مردم ! نعمت هایی که خدا به شما مرحمت فرموده به یاد آورید ، آیا آفریدگاری غیر از خداوند هست که شما را از آسمان و زمین روزی دهد؟
و نیز خداوند می فرماید :
فـلیـنظر الانسان الی طعامه انا صببنا الماء صبا ثم شققناالارض شقا فانبتنا فیها حـبـا و عـنـبا و قضبا و زیتونا و نخلا و حدائق غلبا و فاکهة و ابا متاعا لکم و لانعامکم
بـاید انسان به غذای خود بیندیشد ما باران را فرو ریختیم پس از آن زمین را شکافتیم ، و حـبـوبـات ، انـگـور ، سـبـزی ، درخـت هـای زیـتون و خرما ، باغ های پر از درخت بزرگ و تنومند ، سایر میوه ها و گیاه زار را رویانیدیم تا شما از آن ها استفاده کنید و چهار پایان شما بهره مند شوند .
ولی افـسوس که همیشه مؤ منان و مردان خدا کم بوده اند و در هر دوره و زمانه کوشیده اند که مردم را از یاد خدا غافل کنند و هنگامی که توجه به خدا کم شد و خدا فراموش گردید معنویت رو به زوال می رود .
شکر خدا
انسان غرق در نعمت های الهی است موجودیت او نعمت است استفاده او از مواهب الهی نعمت است رزقـی کـه خداوند به او عنایت می فرماید نعمت است خلاصه به هر سو که رو آورد و بـه هـر چـه بـنـگـرد ، نـعـمـت مـی بـیـنـد از ایـن جـهـت خـداونـد متعال در قرآن کریم فرموده است .
وان تعدوا نعمة الله لا تحصوها
اگر بخواهید نعمتهای خدا را بشمارید ، نخواهید توانست .
شـخـص بـاایـمـان و حـق شـنـاس بـا توجه به این مسائل ، باید شکر پروردگار را بجا بـیـاورد بـه ایـن تـرتـیـب کـه هر نعمتی را در جایی که خداوند فرموده بکار ببرد و در موردی که آن را نهی فرموده است صرف ننماید .
در قرآن کریم آمده است :
فکلوا مما رزقکم الله حلالا طیبا واشکروا نعمة الله ان کنتم ایاه
تعبدون
.
آنـچـه را کـه خـداونـد بـه شـمـا روزی داده و بـرای شـمـا حـلال و پـاکـیـزه گـردانـیـده اسـت بـخـورید و شکر نعمت خدا را بجا بیاورید ، اگر او را پرستش می کنید .
و در جای دیگر قرآن آمده است :
کلوا من رزق ربکم و اشکروا له
روزی پروردگارتان را بخورید و شکر او را بجا بیاورید .
حلال
شـخـص مـسـلمان باید کسب حلال داشته باشد ، و در آمدی که از راه کار و پیشه خود بدست می آورد مشروع باشد تا خوراک و پوشاک و سایر لوازم و احتیاجاتی که از در آمد خویش تهیه می کند حلال ، و استفاده از آنها برای او روا باشد .
خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید .
و کلوا مما رزقکم الله حلالا طیبا
از آنچه خداوند به شما روزی داد و حلال و پاکیزه است ، بخورید پیامبر اکرم فرمود :
من اکل من الحال القوت صفا قلبه و رق و دمعت عیناه ولم یکن لدعوته حجاب
کسی که خوراکش حلال باشد ، قلبش با صفا و نازک می شود .
چشمهای او از خوف خدا اشکبار می گردد و دعای او به اجابت می رسد .
اسراف
انـسـان بـایـد در زنـدگـی و مـخـارج خـویش حد اعتدال را رعایت کند ، و پا از دایره اقتصاد بیرون ننهد اشخاصی که میانه رو باشند ، هیچگاه مشکلات مالی برای آنان پیش نمی آید و بـر عـکـس کسانی که زیاده روی کنند ، خود را در زحمت می اندازند و سرانجام به فقر و ناداری دچار خواهند شد .
امام صادق علیه السلام فرمود :
ضمن لمن اقتصد ان لا یفتقر
مـن ضـامـن می شوم که اگر کسی میانه روی کند ، فقیر نشود در امر خوردن و آشامیدن نیز انسان باید حد وسط را نگاه دارد و و زیاده روی ننماید .
خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید :
کلوا و اشرابوا و لاتسرفوا انه لا یحب المسرفین .
بخورید و بیا شامید و زیاده روی مکنید ، زیرا خداوند افرادی را که زیاده روی می کنند دوست ندارد .
40%
نویسنده: محمد تقی حکیم
