قرآن خودمونی

قرآن خودمونی50%

قرآن خودمونی نویسنده:
گروه: علوم قرآنی

قرآن خودمونی
  • شروع
  • قبلی
  • 23 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 6869 / دانلود: 5325
اندازه اندازه اندازه
قرآن خودمونی

قرآن خودمونی

نویسنده:
فارسی

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

‏نام کتاب: قرآن خودمونی

(آیه‏های انتخابی برای زندگی

بهتر به زبان محاوره‏ای)

نویسنده: حسین زمانی

مقدمه

تقدیم به

سَیِّدِنا وَ نَبِیِّنا مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللّهِ وَ خاتَمِ النَّبِیّینَ وَ اِلی مَوْلانا وَ مَوْلَی الْمُوَحِّدینَ عَلِیٍّ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ وَ اِلی بِضْعَةِ الْمُصْطَفی وَ بَهْجَةِ قَلْبِهِ سَیِّدَةِ نِساءِ الْعالَمینَ وَ اِلی سَیِّدَیْ شَبابِ اَهْلِ الْجَنَّةِ، السِبْطَیْنِ، الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ اِلَی الاَْئِمَّةِ التِّسْعَةِ الْمَعْصُومینَ الْمُکَرَّمینَ مِنْ‌وُلْدِ الْحُسَیْنِ لاسِیَّما بَقِیَّةِ‌اللّهِ فِی‌الاَْرَضینَ وَ وارِثِ عُلُومِ الاَْنْبِیاءِ وَ الْمُرْسَلینَ، الْمُعَدِّ لِقَطْعِ دابِرِ الظَّلَمَةِ وَ الْمُدَّخِرِ لاِِحْیاءِ الْفَرائِضِ وَ مَعالِمِ الدّینِ، الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صاحِبِ الْعَصْرِ وَ الزَّمانِ عَجَّلَ اللّهُ تَعالی فَرَجَهُ الشَّریفَ فَیا مُعِزَّ الاَْوْلِیاءِ وَ یا مُذِلَ الاَْعْداءِ اَیُّهَا السَّبَبُ الْمُتَّصِلُ بَیْنَ الاَْرْضِ وَ السَّماءِ قَدْ مَسَّنا وَ اَهْلَنَا الضُّرَّ فی غَیْبَتِکَ وَ فِراقِکَ وَ جِئْنا بِبِضاعَةٍ

مُزْجاةٍ مِنْ وِلائِکَ وَ مَحَبَّتِکَ فَاَوْفِ لَنَا الْکَیْلَ مِنْ مَنِّکَ وَ فَضْلِکَ وَ تَصَدَّقْ عَلَیْنا بِنَظْرَةِ رَحْمَةٍ مِنْکَ اِنّا نَریکَ مِنَ الْمُحْسِنینَ

(صفحه ۳)

بسم‌اللّه الرحمن الرحیم

متن تأییدیه حضرت آیة اللّه سید علی اصغر دستغیب

متن تأییدیه حضرت آیة اللّه سید علی اصغر دستغیب نماینده مجلس خبرگان رهبری درباره مجموعه کتابهای «قرآن خودمونی»

خداوند مهربان قرآن کریم را به عنوان کتابی برای کسب «مهارتهای زندگی» و رشد و تعالی انسان‌ها قرار داده است تا در پرتو عمل به محتوای آن به رفاه، آرامش، امنیت و موفقیت پایدار در دنیا و آخرت نائل شوند.

بدیهی است که عمل به پیام‌ها و برنامه‌های زندگی‌ساز قرآن کریم منوط به فهم آسان این کتاب آسمانی است. لذا در آیات متعددی از جمله در چهار آیه سوره قمر صراحت دارد که «وَ لَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ» یعنی ما قرآن را برای یادآوری و دستورِ زندگی واقع شدن ساده و آسان و قابل فهم قرار دادیم. بنابراین همه کسانی که در کرسی تدریس یا تألیف این کتاب آسمانی وظیفه و رسالتی را به عهده گرفته‌اند باید به این نکته ظریف و بسیار مهم یعنی آسان سازی تفسیر و فهم قرآن کریم عنایت و توجه ویژه داشته باشند.

از جمله کسانی که بیش از ۲۰ سال عهده‌دار این رسالت خدایی هستند جناب آقای دکتر محمد بیستونی رئیس گروه مؤسسات قرآنی تفسیر جوان می‌باشد که در آثار قرآنی خود به این موضوع خطیر و تأثیرگذار توجه جدی داشته است. لذا همه تألیفات و تلخیصات وی نظیر تفسیر کودک، تفسیر نوجوان، تفسیر جوان، تفسیر زنان، تفسیر مردان، تفسیر خانواده و سایر آثار متعدد وی که تحت نظارت و تأیید بسیاری از آیات عظام و روحانیون حوزه‌های علمیه کشور تألیف و منتشر شده است برای مخاطبین هدف «مفید و کاربردی» می‌باشد.

اخیرا اثر جدیدی از مؤسسه قرآنی تفسیر جوان تحت عنوان «قرآن خودمونی» که توسط یکی از پژوهشگران مؤسسه یاد شده به نام جناب آقای حسین زمانی تألیف گردیده است، برای بررسی محتوایی و کارشناسی در اختیار اینجانب گذاشته شد. اثر مذکور در راستای ساده سازی مفاهیم و آیات کاربردی قرآن‌کریم برای جوانان عزیز به روش «محاوره‌ای» نوشته شده است و می‌تواند مخاطبین خودرا به زبان ساده و جذاب با قرآن کریم ارتباط دهد.

از خداوند منّان برای همه مدیران و پژوهشگران مؤسسات قرآنی تفسیر جوان آرزوی استمرار توفیقات خالصانه را آرزومندم و امیدوارم قاطبه جامعه به ویژه دانشجویان و دانش آموزان عزیز از همه آثار مؤسسات یاد شده خصوصا کتابهای موسوم به «قرآن خودمونی» حداکثر استفاده را داشته باشند و مراکز دولتی ذیربط بویژه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت آموزش و پرورش از چنین نوآوری‌هایی حمایت نمایند.

سید علی اصغر دستغیب

نماینده مجلس خبرگان رهبری

(صفحه ۵)

مقدمه

قرآن‌کریم در آیات ۸۲ سوره اِسراء و ۴۴ فُصِّلَت و ۵۷ یُونس خود را به عنوان نسخه شفابخش معرفی می‌کند. بنابراین می‌توان این کتاب آسمانی را همچون داروخانه‌ای فرض کرد که بیماران و نیازمندان متناسب با نوع بیماری و نیاز خاص خود باید به سراغ آن رفته و برنامه زندگی و نجات خود را از این گنجینه معنوی و مادی انتخاب کنند تا پرنده زیبای خوشبختی را در آغوش گرفته و در ساحل امن و آرام آن طی مسیر نموده و دنیا و آخرت خود را در سایه عمل به محتوای قرآن آباد سازند.

در همین راستا گروه مؤسسات قرآنی تفسیر جوان که تشکلی مردمی و غیرانتفاعی است ۱۱ مؤسسه تخصصی قرآنی را تأسیس نموده است تا هر یک از مؤسسات متناسب با «مخاطب خاص» یا «موضوع خاص» مندرج در اساسنامه رسمی خود، گروههای سِنّی گوناگون را با آیات مرتبط با همان گروه مأنوس ساخته و درک و فهم آیات موضوعی را برای آنان ساده و میسر سازد. لذا براساس فلسفه وجودی تأسیس هر مؤسسه، شش نوع تفسیر موضوعی براساس شش جمعیت هدف در مؤسسات مذکور تدوین و منتشر شده است که عبارتند از:

- «تفسیر کودک» ویژه کودکان پیش دبستانی تا پایان دبستان که حدود ۲۰۰ آیه مورد نیاز برای کودکان عزیز به صورت گرافیکی، مفهومی و به ۴ زبان فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسه در ۳۰ جلد به صورت تمام رنگی در قطع بیاضی را در خود جای داده است.

- «تفسیر نوجوان» ویژه نوجوانان مقطع راهنمایی تا پایان دبیرستان است که حدود ۲۰۰۰ آیه موضوعی متناسب با نیازهای نوجوانان عزیز در قطع جیبی با استفاده از تفسیر نمونه در ۳۰ جلد را در برگرفته و با استفاده از ۹ رنگ جذاب در چاپ متن برای جامعه هدف خود طراحی شده و به دلیل دارا بودن فهرستواره موضوعی این امکان را برای نخستین بار برای نوجوانان فراهم می‌سازد تا بدون نیاز به استاد حدودا ۴۰۰۰ موضوع از قرآن کریم را به سادگی فیش برداری و تحقیق نموده و در قالب مقاله یا کتاب ارائه دهند.

- «تفسیر جوان» ویژه جوانان دانشجو و بزرگسالان می‌باشد که کل آیات قرآن را با استفاده از تفسیر نمونه در ۳۰جلد به خود اختصاص داده است و جوانان عزیز با استفاده از فهرستواره موضوعی و الفبایی فارسی این تفسیر قادر خواهند بود تا حدود ۰۰۰/۱۰ موضوع مورد نیاز خود را پژوهش و استخراج نمایند.

- «تفسیر زنان» در این تفسیر مجموعه آیات مربوط به بانوان محترم استخراج شده و در ذیل هر آیه تفسیر آن بر اساس سه تفسیر معتبر موجود یعنی «تفسیر نمونه» تألیف حضرت آیة اللّه العظمی مکارم شیرازی و «تفسیر مجمع البیان» اثر گرانسنگ مفسّر بزرگ جهان تشیع امین الاسلام مرحوم آیة اللّه طبرسی (متوفّی به سال ۵۴۸ ه.ق) و «تفسیر المیزان» نوشته مرحوم آیة اللّه علامه طباطبایی، درج شده است. البته مجموعه مطالب استخراج شده از تفسیر المیزان درباره زنان و خانواده به صورت یکجا جمع‌آوری و در پایان کتاب درج شده است. تعداد آیات گزینش شده در این تفسیر ۲۷۵ آیه می‌باشد.

- «تفسیر مردان» که دربردارنده آیات مربوط به آقایان می‌باشد. نظیر آیاتی که وظایف و تعهدات مردان نسبت به خانم‌ها را تبیین نموده یا گروه آیات جهاد و شهادت. تعداد آیات گزینش شده در این تفسیر ۳۵۰ آیه می‌باشد.

- «تفسیر خانواده» مجموعه آیات مرتبط با مسائل خانوادگی را به صورت تخصصی و موضوعی مورد ارزیابی قرار داده است. تعداد آیات گزینش شده در این تفسیر ۴۲۵ آیه می‌باشد.

پس‌از پایان کار تدوین ۶ تفسیر مذکور برای ۶ جمعیت هدف، با تقاضاهای فراوانی مواجه شدیم که متقاضی روشی ساده و خودمونی برای فهم راحتِ قرآن کریم بودند. در همین اثناء در اتفاقی مبارک که ما آن را امداد غیبی خداوند منّان برای فعالیت‌های قرآنی خود می‌دانیم، با جناب آقای حسین زمانی آشنا شدیم. ایشان دارای مدرک کارشناسیِ مترجمی زبان انگلیسی از دانشگاه علامه طباطبایی بوده و در حال حاضر مسئول آموزش اداره کل اخبار و برنامه‌های سیاسی شبکه جهانی جام‌جم می‌باشند. وی از توانمندی بسیار بالایی در نوآوری برای روش‌های ارتباطی با مخاطبین صدا و سیما برخوردار است. لذا از وی تقاضا نمودیم تا برای ۱۲۰ آیه قرآن کریم که با نگاه ویژه به ارتقاء «مهارتهای زندگی» گزینش شده‌اند، شرحی را به زبان محاوره‌ای و خودمونی بنویسند.

حاصل کار را که در مجموعه‌ای تحت عنوان «قرآن خودمونی» منتشر خواهد شد، برای بررسی کارشناسی و تخصصی به حضرت آیة اللّه سیدعلی اصغر دستغیب نماینده محترم مجلس خبرگان رهبری که از اساتید برجسته حوزه‌های علمیه کشور هستند ارائه دادیم که پس از تشویق و تأیید ایشان عزم خود را بر نشر این اثر جزم نمودیم.

امیدوارم این اثر قرآنی بتواند آحاد افراد جامعه خصوصا جوانان عزیز را با دریای زیبای قرآن کریم به راحتی ارتباط دهد.

دکتر محمد بیستونی

رئیس مؤسسه قرآنی تفسیر جوان

تهران ۸/۸/۱۳۸۸ مصادف با سالروز ولادت

سلطان قلبها علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

(صفحه ۷)

مقدمه مؤلف

خیلی‌ها می‌گفتن قرآن نور داره، قرآن گیرایی داره، اما من حسش نمی‌کردم.

تا این که چند سال پیش یه سری دلتنگی‌ها و بعدش یه سری نشونه‌ها اومدن سراغم، با خودشون تشنگی آوردن، تشنه اللّه شدم. دوست داشتم ذکر بگم اما می‌ترسیدم از هر کسی ذکر بگیرم.

تو دلم افتاد تو قرآن بگردم دنبال ذکر.

من به قرآن رو آوردم؛ ذکرها هم به من، «وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ» (چهره‌هایی در آن روز خاشع و

ذلّت‌بار است) (۲ غاشیه ) «وَ هَدَیْناهُ النَّجْدَیْنِ» (و او را به خیر و شرّش هدایت نمودیم) (۱۰ بلد) و خیلی‌های دیگه. همشون برام نورانی بودن و شکر خدا هنوز هم هستن.

چطور شد تو دلم افتاد برم سراغ قرآن؟ واقعا نمی‌دونم. این کتاب رو نوشتم فقط به این امید که این نور به بقیه هم برسه و تو زندگیشون جاری بشه. «وَ ما تَدْری نَفْسٌ ماذا تَکْسِبُ غَدا» (و هیچ‌کس نمی‌داند فردا چه می‌کند (۳۴ لقمان).

حسین زمانی

۲۳/۴/۸۸

(صفحه ۸)

خدایا شکرت

خیلی‌ها غر می‌زنن، زیاد هم غر می‌زنن! همش از زندگی می‌نالن، هی می‌گن اینو کم دارم اونو کم دارم، اینجام ایراد داره، اونجام ایراد داره. همش نصفه خالی لیوان رو می‌بینن. یکی نیست بگه آخه با انصاف، اگه به خاطر چیزهایی که نداری غر می‌زنی، لااقل برای چیزهایی که داری هم شکر کن!

تازه یک مدت که بگذره متوجه می‌شی اگه چیزی هم نداشتی مقصر یا خودت یا اطرافیان بودن، یا اصلاً به صلاحت نبوده که داشته باشی. اون وقت دوست داری برای داشته و نداشته‌ات بگی:

اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ

ستایش مخصوص خداست که خدای همه دنیاست

(۲ فاتحه)

(صفحه ۹)

راه راست

تازگی‌ها چقدر راه باز شده! فقط این راه‌ها کجا می‌رن خدا می‌دونه. حرف از خدا و ماوراء که می‌شه تا دلت بخواد آدرس بهت می‌دن، این راه‌ها تا یه جاهایی جلو می‌رن ولی بعد یهو میرن تو خاکی. اگر خدای نکرده افتادیم تو یکی از این راه‌ها، یا دیدیم دوستامون گیر افتادن، یا حتی قبل از این که گرفتار این بی‌راهه بشیم، همه با هم فریاد بزنیم:

اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ

ما را به راه راست هدایت کن

(۶ فاتحه)

(صفحه ۱۰)

آدم نورانی

آدم نورانی کمیابه! همیشه همین طوری بوده، آدمی که واقعا نورانی باشه خیلی کم بوده. ولی تو همین دنیای شلوغ امروز بعضی وقت‌ها یه آدم‌هایی رو می‌بینی که میخکوبت می‌کنن!

وقتی نزدیکت هستن این قدر انرژی مثبت بهت می‌دن که فکر می‌کنی از بهشت اومدن.

آرومن، مؤدبن، استرس ندارن، اهل نمازن، اهل دعا و ذکرن. با خودت می‌گی حاضرم همه چیزمو بدم مثل اینا بشم، می‌پرسی اینا کی هستن؟ خدا جوابت   رو میده:

اُولئِکَ عَلی هُدًی مِنْ رَبِّهِمْ

آن‌ها از طرف خدایشان هدایت شده‌اند

(بخشی از آیه ۵ بقره)

(صفحه ۱۱)

گوش نمی‌دن

هر چی به طرف می‌گی این کار به ضررته، این کار رو نکن، اصلاً فایده نداره و به حرفت گوش نمیده. هر چی سعی می‌کنی راهنماییش کنی، از خطرها آگاهش کنی فایده نداره و طرف کار خودشو می‌کنه. این جور وقت‌ها قرآن خیلی جالب می‌گه:

سَواءٌ عَلَیْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ

چه هشدارشان بدهی چه ندهی فرقی برایشان ندارد

(بخشی از آیه ۶ بقره)

(صفحه ۱۲)

غرق گناه

اول که کار خلاف می‌کنه تنش می‌لرزه، بعد کم‌کم عادی می‌شه. یه روزی می‌بینی که تو گناه غرق شده ولی اصلاً متوجه نیست.

یکی می‌دونه داره کار خلاف می‌کنه و هنوز امیدی هست که پشیمون بشه و نجات پیدا کنه، اما یکی دیگه اصلاً متوجه نیست که غرق شده. قرآن این آدم‌ها رو که غرق شدن این طوری معرفی کرده:

اَلا اِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَ لکِنْ لا یَشْعُرُونَ

بدانید که آن‌ها فاسد هستند اما متوجه نیستند

(۱۲ بقره)

(صفحه ۱۳)

پچ پچ

میگن آدم‌های خلاف می‌گردن همدیگه رو پیدا می‌کنن و بعد هم یه جایی با هم خلوت می‌کنن و توطئه می‌کنن یا خلاصه برای یکی می‌زنن. حتما دیدید آدم‌هایی که تو کار خلاف هستن معمولاً یک گوشه‌ای با هم پچ‌پچ می‌کنن. خب حق دارن، چون اگه بلند حرف بزنن که لو میرن!!

قرآن برای این آدم‌ها می‌گه:

خَلَوْا إِلی شَیاطینِهِمْ

با شیطان‌های (همفکری‌های) خود خلوت کنند

(بخشی از آیه ۱۴ بقره)

(صفحه ۱۴)

خرید تاریکی

بعضی‌ها هر روز بیشتر از دیروز غرق زرق و برق دنیا می‌شن، طوری که دیگه فرصت فکر کردن هم ندارن. تا صحبت از خدا و معنویت می‌شه سرشونو می‌کنن تو وسایل دو رو برشون و اصلاً نمی‌خوان نور الهی بهشون بخوره. نور الهی همیشه بوده و هست ولی اهل دنیا ازش فرار می‌کنن، اهل دنیا دوست دارن بیراهه برن و تو گمراهی بمونن. قرآن خیلی وقت پیش این آیه رو در مورد این آدم‌ها گفته:

أُولئِکَ الَّذینَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدی

آن‌ها کسانی هستند که هدایت را به گمراهی فروختند

(بخشی از آیه ۱۶ بقره)

(صفحه ۱۵)

هدایت ناپذیر

یه وقت‌هایی دوست داری چیزهایی که بلدی، یا تجربه‌هایی که داری رو به دیگران انتقال بدی. می‌خواهی بگی من این راهو رفتم، مثل کف دست می‌شناسمش، اینجاش راهه، اینجاش چاهه. ولی کسی گوشش بدهکار نیست، از این گوش می‌شنون از او گوش در می‌کنن. اصلاً مثل این که چاهو از راه دوست دارن. تازه می‌فهمی پیغمبرها چی کشیدن از دست مردم روزگارشون، تازه می‌فهمی حضرت محمد صلی الله علیه و آله چقدر غصه مردمو خورد. خدا هم تو قرآنش گفته که اینا هدایت شدنی نیستن:

ما کانُوا مُهْتَدینَ هدایت‌پذیر نبودند

(بخشی از آیه ۱۶ بقره)

(صفحه ۱۶)

انگشت به گوش!

ما آدم‌ها از واقعیت فرار می‌کنیم. از مردن، از مریضی، از گرفتاری، از مشکلات. همش می‌گیم مرگ خوبه ولی برای همسایه! خیلی وقت‌ها خودمونو می‌زنیم به اون راه تا واقعیت رو نشنویم، خیلی وقت‌ها هم لج می‌کنیم و انگشت می‌کنیم تو گوشمون تا صدای حقیقت رو نشنویم.

قرآن می‌گه:

یَجْعَلُونَ أَصابِعَهُمْ فی آذانِهِمْ

انگشت‌هایشان را در گوش‌هایشان می‌گذارند

(بخشی از آیه ۱۹ بقره)

(صفحه ۱۷)

شرمنده‌ام، نمی‌دونم!

هر چی علم پیشرفت می‌کنه، هر چی مردم بیشتر می‌دونن، تازه می‌فهمن خیلی چیزها هست که نمی‌دونن! برای همینه که روز به روز علم تخصصی‌تر می‌شه و هر کس فقط می‌ره دنبال بخشی از علم. به قول معروف چشم چپ متخصص خودش رو داره و چشم راست هم متخصص خودش رو! اما ظاهرا یک عده کاری به سؤال ندارن، هر چی ازشون بپرسی یه جوابی بهت می‌دن!

خیلی وقت‌ها پیش میاد جواب یک چیزی رو نمی‌دونیم، این موقع‌ها چه چیزی بهتر از این آیه:

لا عِلْمَ لَنا

ما چیزی نمی‌دانیم

(بخشی از آیه ۳۲ بقره)

(صفحه ۱۸)

بقیه خوب باشن

بعضی‌ها استاد امر به معروف هستن و هی به بقیه می‌گن آدم باید به دیگران خوبی کنه! اما نوبت خودشون که می‌شه اصلاً کلمه «خوبی» یادشون می‌ره!! قرآن خوب جوابی بهشون داده:

أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ

آیا مردم را به نیکی دعوت می‌کنید و فراموش می‌کنید که خودتان هم باید آن را انجام دهید؟

(بخشی از آیه ۴۴ بقره)

(صفحه ۱۹)

مسخره می‌کنی؟

حتما برای شما هم پیش اومده که یهو کسی چیزی بگه که دود از کله شما بلند بشه. طرف یه چیزی می‌گه که باورکردنی نیست و آدم فکر می‌کنه داره مسخره‌اش می‌کنه. اما همیشه این طوری نیست. باور کردن خیلی از چیزها اولش سخته ولی بعد آدم می‌بینه واقعیت داره. میشه برای این که متوجه بشیم طرف مقابل راست می‌گه یا نه از قول قرآن ازش بپرسم:

أَ تَتَّخِذُنا هُزُواً

ما را مسخره می‌کنی؟

(بخشی از آیه ۶۷ بقره)

(صفحه ۲۰)

انگشت اتهام

معمولاً اگه برای دو نفر مشکلی پیش بیاد شروع می‌کنن به متهم کردن همدیگه و کمتر پیش میاد که یکی قبول کنه اشتباه کرده. حتی وقتی یکی از دو طرف متوجه می‌شه اشتباه از طرف اون بوده باز هم رو حرفش پافشاری می‌کنه و به متهم کردن طرف مقابل ادامه می‌ده. در این موارد باید گفت:

فَادَّارَأْتُمْ فیها

آن را گردن یکدیگر انداختید

(بخشی از آیه ۷۲ بقره)

(صفحه ۲۱)

گفتار نیک

ثابت شده زبون خوش خیلی کارایی داره. خوب حرف زدن با بقیه یعنی احترام گذاشتن بهشون. مردم از احترام خوششون می‌یاد و واکنش مثبت نشون میدن. زبون خوش باعث می‌شه مردم با هم دوست بشن و با آرامش مشکلاتو حل کنن. اما اگه کسی بد دهن باشه و تند حرف بزنه حتی اگه حق هم باهاش باشه بقیه جلوش مقاومت می‌کنن و تو کارش سنگ میندازن. برای همین هست که خدا گفته:

قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناًبا مردم با زبان خوش حرف بزنید

(بخشی از آیه ۸۳ بقره)

(صفحه ۲۲)

حرص پول

این پول چیه که این همه براش حرص می‌زنیم؟ طرف هر چی پول در میاره و جمع می‌کنه سیر نمی‌شه! یه موقع به خودش میاد می‌بینه عمودی بود، افقی شده و یه عده دارن می‌برنش! چه سخته اون موقع دل کندن از خونه و ماشین و ویلا و گاو صندوق و حساب‌های بانکی و دسته چک و طلا و سهام شرکت‌ها و لباس‌های آن‌چنانی و زرق و برق این دنیا و …

قرآن چه عالی گفته:

أَحْرَصَ النَّاسِ

حریص‌ترین آدم‌ها

(بخشی از آیه ۹۶ بقره)

(صفحه ۲۳)

ببخشید

میگن اگه چیزی از خدا می‌خواهی خودت اول سعی کن اون کارو در توان خودت انجام بدی. اگه از خدا روزی بیشتر می‌خواهی اول خودت به بقیه کمک کن، اگه رحم خدا رو می‌خواهی اول خودت به دیگران رحم کن.

حالا اگه می‌خواهی خدا تو رو ببخشه و از گناهات بگذره، خب اول خودت بقیه رو ببخش و ازشون بگذر.

فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا

پس ببخشید و گذشت کنید

(بخشی از آیه ۱۰۹ بقره)

(صفحه ۲۴)

تو بیشتر می‌دونی یا خدا؟

یه عده هستن که جای خدا حرف می‌زنن! یه جوری حرف می‌زنن که یعنی ما از خدا هم بیشتر می‌دونیم! روشون نمی‌شه بگن ما از خدا بیشتر می‌دونیم ولی یه جوری رفتار می‌کنن که یعنی ما دست کمی از خدا نداریم! همش می‌خوان حرفای خدا رو رد کنن. قرآن می‌گه:

أَ أَنْتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللَّهُ

شما بهتر می‌دانید یا خدا؟

(بخشی از آیه ۱۴۰ بقره)

(صفحه ۲۵)

فرار از زیر قول!

تو دنیای امروز بازار معامله کردن و قولنامه کردن و بعد هم زیرش زدن خیلی داغه! قدیم یه دونه سبیل گرو می‌ذاشتن و تا پای جون پای حرفشون بودن. اما الان بعضی‌ها صد تا امضاء و مهر می‌کنن بعد هم یک راهی پیدا می‌کنن و از زیر قولشون در میرن. دلیلش اینه که موقع معامله همه‌چی یادشون هست به جز قرآن. برای همین باید موقع معامله کردن، گفت: و نوشت:

وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا

و وقتی عهد بستند به آن وفا می‌کند

(بخشی از آیه ۱۷۷ بقره)

(صفحه ۲۶)

خدای آسون‌گیر

نمی‌دونم تا حالا گیر این آدم‌ها افتادید که خیلی سخت می‌گیرن؟ این‌قدر مسایل رو برای آدم پیچیده می‌کنن که آدم دلش می‌خواد از دستشون فرار کنه! البته یه جاهایی واقعا لازمه سخت گرفت و خدای نکرده آسون گرفتن به این معنی نیست که هر کاری دلمون خواست بکنیم.

سختی و آسونی کارها رو اهل فن باید تعیین کنن. به هر حال قرآن می‌گه:

یُریدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لا یُریدُ بِکُمُ الْعُسْرَ

خدا راحتی شما را می‌خواهد نه زحمت شما را

(بخشی از آیه ۱۸۵ بقره)

(صفحه ۲۷)

خدایا کمک

تو زندگی روزایی هست که واقعا از همه جا گرفتاری و بدبختی می‌رسه. حتما برای شما هم پیش اومده. تو خونه مشکل پیدا می‌شه، سر کار گرفتاری پیش می‌یاد، تو خیابون دعوات می‌شه، یکی از اعضای خونواده مریض می‌شه و الی آخر. آدم واقعا نمی‌دونه چی کار باید بکنه، جز این که بپرسه چه وقت کمک خدا می‌رسه:

مَتی نَصْرُ اللَّهِ

کمک خدا کی می‌رسد؟

(بخشی از آیه ۲۱۴ بقره)

(صفحه ۲۸)

بلای ظاهری

کسی نیست که از بدبختی‌هاش نناله. همه میگن خدایا این بلاها چیه سر ما میاری. نمی‌دونن که باعث بیشتر بدبختی‌ها و گرفتاری‌ها خودمون هستیم. و از طرفی ما بنده‌ها متوجه نیستیم که گرفتاری‌ها دل آدمو صیقل می‌ده و باعث رشد می‌شه. ممکنه خیلی از این چیزهایی که به ظاهر بد هستن باعث خیر بشن. خدا تو قرآن گفته:

وَ عَسی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ

خیلی چیزها است که شما از آن بدتان می‌آید در صورتی که به نفع شما است

(بخشی از آیه ۲۱۶ بقره)

(صفحه ۲۹)

حیف شد! کاش می‌شد!

این دختره خیلی نجیب بود کاش زن من شده بود! این پسره خیلی سر به زیر بود کاش شوهر من شده بود! کاش یه ماشین تو قرعه کشی بانک برنده می‌شدم! کاش بچه داشتم! حیف شد نتونستم آپارتمان بخرم! حیف شد به من وام ندادن!

از این کاش‌ها و حیف‌ها تو زندگی همه ما هست. بعضی وقت‌ها تو همین دنیا متوجه می‌شیم که این چیزای به ظاهر خیر برامون شر بوده، بعضی وقت‌ها هم باید صبر کنیم تا اون دنیا بفهمیم اینا شر بودن و ما خبر نداشتیم.

وَ عَسی أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ

خیلی از چیزها است که شما دوست دارید در صورتی که به ضرر شماست

(بخشی از آیه 216 بقره)

(صفحه 30)

قسم نخور

به خدا، به پیر، به پیغمبر، به جون مادرم، به جون بابام، به ارواح خاک پدرم، و …

چرا این قدر قسم؟ طرف همین‌طور پشت سر هم قسم می‌خوره تا کارش پیش بره. بیشتر وقت‌ها از قسم سوء استفاده می‌شه. یعنی برای این که دروغشون آشکار نشه شروع می‌کنن تند و تند قسم خوردن. اگه واقعا راست باشه که نباید این قدر قسم خورد، حرف حق خودش راهشو پیدا می‌کنه و نیاز به قسم خوردن نداره. به این آدم‌هایی که خیلی قسم می‌خورن باید از قول قرآن گفت:

لا تَجْعَلُوا اللَّهَ عُرْضَةً لِأَیْمانِکُمْ

نام خدا را بهانه قسم‌های خود قرار ندهید

(بخشی از آیه 224 بقره)

(صفحه 31)

خدای آرامش

خدا که ول کن ما نیست. هر چی ما بد باشیم، باز هم به موقع میاد و یه دستی به سر و روی بنده‌هاش می‌کشه و میره. حالا چطوری؟ یهو می‌بینی یه کسی رو می‌فرسته سراغت، دوستی، آشنایی؛ یا یه چیزی می‌فرسته سراغت، کتابی، سخنرانی، آیه قرآنی، خلاصه یه چیزی که میاد و آب خنک می‌ریزه رو همه دردها و بدبختی و بی‌کسی‌هات و … و یهو می‌بینی آروم شدی، به همین راحتی. باور کن خودش گفته:

فیهِ سَکینَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ

در آن آرامشی است از طرف خدای شما

(بخشی از آیه 248 بقره)

(صفحه 32)

مال دنیا

راستش صحبت از مال دنیا که می‌شه آب از لب و لوچه هممون راه میفته. کمتر کسی هست که وقتی صحبت از ماشین و ویلاهای آنچنانی و مسافرت‌های خارجی و لباس‌های پرزرق و برق و … می‌شه، قلبش تندتر نزنه! جالب این‌جاست که همه می‌دونیم اینا رو باید بذاریم و بریم! یعنی این چیزا برای همیشه با ما نمی‌مونن. حرف قرآن رو گوش بدیم و وقتی این چیزا رو می‌بینیم بگیم:

ذلِکَ مَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا

این‌ها وسایل زندگی دنیا هستند

(بخشی از آیه 14 آل‌عمران)

(صفحه 33)

جیز جیز دل

وقتی غذا می‌خواد رو گاز سر بره اول یه مدتی آروم جیز جیز می‌کنه و بعد سر میره. وقتی با بعضی‌ها صحبت می‌کنی هم، یه صدای جیز جیزی می‌شنونی، این آدم‌ها کینه به دل گرفتن اما بروز نمی‌دن. از رفتارشون و حرکاتشون می‌شه فهمید که کینه دارن، این همون جیز جیزه. اگه از دلشون خبر بگیری، کینه غوغا می‌کنه و هر لحظه ممکنه سرریز بشه. قرآن برای این آدم‌ها می‌گه:

وَ ما تُخْفی صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ

کینه‌ای که در دل پنهان می‌کنند خیلی بزرگ‌تر است

(بخشی از آیه 118 آل‌عمران)

(صفحه 34)

در دل با غریبه

یه وقت‌هایی آدم حسابی دلش می‌گیره، یه مشکلی، یه چیزی هست و آدم فکر می‌کنه باید حرف دلشو به یکی بگه. این جور وقت‌ها معمولاً آدم‌ها دنبال یه بهونه هستن تا سر دلشونو باز کنن. و یه وقت می‌بینی اصلاً حواسشون نیست دارن برای کی درد دل می‌کنن، برای یه آدم غریبه، یا برای آدمی که ممکنه بدی مارو بخواد. اگه خیلی لازم بود با کسی درد دل کنیم باید به دوست واقعی بگیم، نه به غریبه و دشمن.

لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِکُمْ

محرم اسرار از غیر خودتان انتخاب نکنید

(بخشی از آیه 118 آل‌عمران)

(صفحه 35)

قورت بده

این دنیای ماشینی خیلی بدبختی و مشکل برای مردم آورده، یکیش اینه که همه آدم‌ها عصبی شدن. آدم وقتی از کوره در میره کارای عجیب و غریب و خنده‌دار می‌کنه که بعد خودش خجالت می‌کشه. تو حالت عادی همه خوب و آروم هستن، اصل اینه که آدم موقع عصبانی شدن خودشو کنترل کنه. یعنی اصلاً نذاره عصبانی بشه، حتی اگه حق باهاش باشه. قورت دادن عصبانیت کار خیلی سختیه، ولی وقتی قورتش دادی حس خوبی داری. چطوره وقتی کسی داره عصبانی می‌شه بهش از قول قرآن بگیم:

وَ الْکاظِمینَ الْغَیْظَ

و کسانی که جلوی عصبانیت خود را می‌گیرند

(بخشی از آیه 134 آل‌عمران)

(صفحه 36)

روز خوب، روز بد

دنیا بالا و پایین داره، تلخ و شیرین داره، خوبی و بدی داره. کسی پیدا نمی‌شه بگه من همیشه خوش بودم یا همیشه گرفتار بودم. نه سختی‌ها و مشکلات موندنیه نه خوشی‌ها و شادی‌ها. نباید خیلی به خوشی‌ها دل بست، چون همیشگی نیستن. از طرفی نباید تو سختی‌ها هم جا زد، چون اونا هم موندنی نیستن. در هر دو حالت باید یاد خدا باشیم. در نعمت‌ها شکر کنیم، در سختی‌ها صبر. خدا گفته روزای خوب و بد میون آدم‌ها می‌چرخن:

تِلْکَ الْأَیَّامُ نُداوِلُها بَیْنَ النَّاسِ

این روزهایی است که آن‌ها را بین مردم می‌چرخانیم

(بخشی از آیه 140 آل‌عمران)

(صفحه 37)

مشورت

همه شدن منبع اطلاعات! هر کس واسه خودش تصمیم می‌گیره، مشورت قدیمی شده. طرف زن می‌گیره، به دو ماه نمی‌کشه طلاق می‌ده، شوهر می‌کنه، یه ماه نمی‌شه طلاق می‌گیره، ماشین می‌خره، هنوز صد کیلومتر راه نرفته، دلشو می‌زنه! دوست پیدا می‌کنه، آخر هفته ولش می‌کنه. اینترنت شده مرکز مشاوره‌اش، آدم‌های مجازی بهش اطلاعات میدن، اونم قبول می‌کنه. آدم‌های حقیقی رو قبول نداره، اونایی که چند تا پیرهن بیشتر پاره کردنو قبول نداره. با تجربه‌ها رو قبول نداره. پس لااقل حرف خدا به پیغمبرشو که باید قبول داشته باشه:

وَ شاوِرْهُمْ فِی‌الاَْمْرِ

در کارها با آن‌ها مشورت کن

(بخشی از آیه 159 آل‌عمران)

(صفحه 38)

خودت مقصری

من نبودم دستم بود، تقصیر آستینم بود! بچه که بودیم این شعرو می‌خوندیم، الان بهش عمل می‌کنیم! هر مشکلی که پیش میاد می‌اندازیم گردن بقیه! یا می‌اندازیم گردن پدر و مادر، یا خواهر و برادر، یا همسایه و همکار، یا دست آخر می‌اندازیم گردن خدا! در حالی که بیشتر وقت‌ها خودمون مقصریم و الکی خودمونو تبرئه می‌کنیم. از این به بعد بد نیست قبل از این که خدا رو مقصر بدونیم این آیه را بخونیم:

لَها ما کَسَبَتْ وَ عَلَیْها مَا اکْتَسَبَتْ

(انسان) هر کار (نیکی) را انجام دهد، برای خود انجام داده

و هر کار (بدی) کند، به زیان خود کرده است

(بخشی از آیه 286 بقره)

(صفحه 39)

چرا مردی؟

همه یه روزی می‌میرن! بعضی‌ها که می‌میرن آدم تا یه مدت زیادی پکره، همش خوبی‌های بنده خدا یاد آدم میفته. اما بعضی‌ها که می‌میرن آدم یه خدا رحمتش کنه می‌گه ولی هر کاری می‌کنه اون اذیت‌ها و آزارها و کلک‌ها و حقه‌های طرف یادش نمی‌ره. این موقع‌هاست که آدم دوست داره بره بالای جنازه و بگه: تو که خدایی می‌کردی، تو که خدا رو بنده نبودی، تو که خون همه رو تو شیشه کرده بودی، حالا اگه می‌تونی:

فَادْرَؤُا عَنْ أَنْفُسِکُمُ الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صادِقینَ

اگر راست می‌گویید مرگ را از خودتان دور کنید

(بخشی از آیه 168 آل‌عمران)

(صفحه 40)

سوپر جی پی اس

تا همین چند سال پیش بود که جی پی اس نیومده بود خیلی‌ها باور نمی‌کردن که بشه از راه دور حرکات کسی یا چیزی رو زیر نظر داشت و ثبت کرد. الان هم که این دستگاه اومده باز خیلی‌ها باور نمی‌کنن خدا که خالق همه موجوداته بتونه همه کارها و حرف‌های ماهارو ثبت کنه و تو اون دنیا نشونمون بده. مثل این که یادشون رفته خدا مخترع دستگاه «جی پی اس» رو خلق کرده، پس براش کاری نداره کارها و حرف‌های مارو با همه ریزه کاری‌هاش بنویسه. خودش گفته:

سَنَکْتُبُ ما قالُوا

حرفی که می‌زنند خواهیم نوشت

(بخشی از آیه 181 آل‌عمران)

(صفحه 41)

مزد کار محفوظ

تقریبا همه، بچه‌ها و بزرگ‌ها، همه عادت کردن اگه کاری می‌کنن زود مزدشو بگیرن. بچه برای پدر و مادر کاری می‌کنه و منتظره همون دقیقه یه چیزی بهش بدن. بزرگ‌ها هم خیلی صبر کنن تا سر برجه! اما خدا دنبال آدم‌های صبوره؛ کسایی که کار خوب کنن و صبر کنن تا دیر یا زود نتیجه‌اش رو بگیرن. خدا گفته هیچ کار شما رو ضایع نمی‌کنم:

لا أُضیعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْکُمْ

کار هیچ یک از شما را ضایع نمی‌کنم

(بخشی از آیه 195 آل عمران)

(صفحه 42)

مهربونی با خانم خونه

بعضی مردها فکر می‌کنن هنوز تو غار زندگی می‌کنن! تا می‌رسن خونه یه غرشی می‌کنن که کل غار، ببخشید، کل خونه می‌لرزه! بعد هم لم می‌دن رو مبل و پشت سر هم به خانم خونه دستور می‌دن. تو طول روز تلفن می‌زنن خونه و شروع می‌کنن به دستور دادن. فکر می‌کنن کلفت گرفتن و باید با زبون زور با زنشون حرف بزنن. تصورشو بکن، خدا چهارده قرن پیش به مردا گفته آقا آروم‌تر! با خانم خونه درست رفتار کن!

وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ

با آن‌ها به خوبی رفتار کنید

(بخشی از آیه 19 نساء)

(صفحه 43)

دستور خدایی

معمولاً کسی دوست نداره بقیه بهش دستور بدن. ولی ظاهرا کار این دنیا بدون دستور پیش نمیره! از صبح تا شب همش یا دستور می‌دیم یا دستور می‌شنویم. همسر و بچه و رئیس و … همه دستور می‌دن! خیلی وقت‌ها این دستورها بی‌حساب کتابه و به قول معروف حرف زوره! ولی دستور خدا از دستورای این دنیا نیست. شاید بشه دستورای این دنیارو اجرا نکرد، اما دستور خدا باید اجرا بشه و نمی‌شه ازش فرار کرد.

کِتابَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ

دستور خدا بر شما است

(بخشی از آیه 24 نساء)

(صفحه 44)

ایمان باطنی

بعضی لباس‌ها خوب به تن بعضی‌ها نمی‌شینه! یعنی هر کاری می‌کنن باز معلومه که این لباس مناسبشون نیست. مثلاً یه عده کت و شلوار بهشون نمیاد و باید همیشه لباس اسپرت بپوشن. اما تو این دنیا همه میرن تو لباس دیگرون! ظاهر طرفو که می‌بینی فکر می‌کنی یه عمر عابد بوده. ولی کم‌کم می‌فهمی این فقط ظاهر کاره و باطنش کاملاً فرق داره. ما کم‌کم طرف مقابلو می‌شناسیم، اما خدا از همون اول می‌دونه! خدا می‌گه من بیش از خودتون و دیگران از عمق ایمانتون خبر دارم:

وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإیمانِکُمْ

خدا به ایمان شما آگاه‌تر است

(بخشی از آیه 25 نساء)

(صفحه 45)

صبر کنی خیلی بهتره

این آدم‌های عجول هم خودشونو می‌ندازن تو دردسر هم به بقیه استرس می‌دن. وقتی دارن کار می‌کنن آدم فکر می‌کنه داره یه فیلم دور تند می‌بینه! آدم‌های عجول معمولاً کلی به خودشون و بقیه ضرر می‌زنن. سریع تصمیم می‌گیرن و سریع هم انجام می‌دن و سریع هم پشیمون می‌شن! معمولاً آدم‌هایی که سر صبر کاراشون رو انجام می‌دن برنده می‌شن. قرآن هم می‌گه اگر صبر کنید و پخته عمل کنید براتون بهتره:

وَ أَنْ تَصْبِرُوا خَیْرٌ لَکُمْ

و اگر صبر کنید برای شما بهتر است

(بخشی از آیه 25 نساء)

(صفحه 46)

آدم ضعیف

پرورش اندام هم بد نیست! بازوها می‌شه اندازه تنه درخت! فیگور که می‌گیری همه چشماشون چهار تا می‌شه! اما فقط یک مشکلی داره. چند روز که تمرین زیاد و غذاهای پرانرژی و داروهای گرون قیمتو می‌ذاری کنار، نصف اون عضله‌های برجسته آب می‌شن و ناپدید می‌شن! اگه الان هم آب نشن، چند سال دیگه که آدم پیر می‌شه آب می‌شن. آدم چه پرورش اندام کار کنه چه نکنه باید متوجه باشد که کلاً ضعیف خلق شده و با هارت و پورت و گردن کلفتی و تکبر به جایی نمی‌رسه:

خُلِقَ الْإِنْسانُ ضَعیفاً

انسان ضعیف خلق شده است

(بخشی از آیه 28 نساء)

(صفحه 47)

یک کلاغ، نه چهل کلاغ!

«یک کلاغ چهل کلاغ» دیگه لازم نیست! قبلاً یکی یه حرفی می‌زد و این حرف بین مردم می‌گشت و کم‌کم عوض می‌شد. اما الان نفر اول حرفو می‌گیره و چنان عوضش می‌کنه که دیگه نفر سوم لازم نیست! طرف هر جور که به نفعشه حرف بقیه رو عوض می‌کنه. اگه می‌خواهیم این آیه قرآن درباره ما نباشه، باید حرف دیگرونو همون طور که هست برای بقیه تعریف کنیم:

یُحَرِّفُونَ الْکَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ

معنی و تلفظ کلمات را از جای خود منحرف می‌کنند

(بخشی از آیه 46 نساء)

(صفحه 48)

خسیس

خدا همه جور آدمی رو آفریده. بعضی‌ها هنوز پول درنیاورده خرج می‌کنن. بعضی‌ها هم پول درمیارنو جمع می‌کنن! البته پس‌انداز خیلی خوبه، اما این دسته دوم برای بعدا جمع نمی‌کنن، برای همیشه جمع می‌کنن! یعنی جمع می‌کنن و خرج نمی‌کنن. این آدم‌های خسیس خیرشون به هیچ‌کس نمی‌رسه، حتی به خونواده خودشون! برای همین ورثه منتظرن تااینا بمیرن و یه دلی از عزا دربیارن. تا وقتی زنده‌اند دریغ از یه هسته خرما! اگه بتونن اونم جمع می‌کنن.

لا یُؤْتُونَ النّاسَ نَقیرا

ذره‌ای به مردم نمی‌دهند

(بخشی از آیه 53 نساء)

(صفحه 49)

امانتدار

«امانات خود را بسپارید» قرآن هم می‌گه امانات مردمو بهشون برگردونید. متأسفانه بعضی‌ها امانت می‌گیرن ولی موقعی که می‌خوان اونو برگردونن، یا اصلاً منکر می‌شن که چیزی دستشون هست، یا اگر هم پس می‌دن، یه چیزی داغون و معیوب بر می‌گردونن. امانتداری کار خیلی سختیه، آدم باید خیلی بیشتر از مال و اموال خودش مواظب جنس امانتی باشه و اونو مثل روز اول تحویل صاحبش بده. مخصوصا امانت‌هایی مثل پست و مقام و خدمت به خلق‌اللّه.

إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها

خدا به شما دستور می‌دهد امانت‌ها را به صاحبانش برگردانید

(بخشی از آیه 58 نساء)

(صفحه 50)

حکم عادلانه

یکی از سخت‌ترین کارها قضاوته. قاضی قبل از حکم دادن باید همه چیزو در نظر بگیره و بدون در نظر گرفتن منافع شخصی خودش یا یکی از طرفین حکم صادر کنه. قضاوت فقط تو دادگستری نیست! ما هر روز بدون این که متوجه باشیم داریم حکم صادر می‌کنیم. تو سر کار، تو خونه بین اعضای خونواده، بین دوست و آشنا. خدا تو قرآن می‌گه وقتی لازم شد قضاوت کنید به عدالت حکم کنید.

تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ

عادلانه قضاوت کنید

(بخشی از آیه 58 نساء)

(صفحه 51)

اول نصیحت، بعد دوری

یه جاهایی آدم تو رو در واسی میمونه. یه عده دارن کار خلاف می‌کنن و آدم نمی‌دونه با این عده بمونه، یا بره جای دیگه. مثلاً دارن غیبت یه بنده خدایی رو می‌کنن، یا دارن چیزهای حروم می‌خورن. تکلیف ما چیه؟ باید اون جا بمونیم یا نمونیم؟ قرآن جواب داده. می‌گه نه تنها باید ازشون دور بشی، بلکه باید نصیحتشون هم بکنی تا از این کارا نکنن.

فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ

از آن‌ها کناره‌گیری کن و آن‌ها را نصیحت کن

(بخشی از آیه 63 نساء)

(صفحه 52)

دوست خوب

دوست خوب چه‌قدر کم شده! روز به روز هم کمتر می‌شه. رفاقت‌ها خیلی کوتاه شده و آدم‌ها خیلی زود همدیگه رو فراموش می‌کنن. یکی از دلایلش اینترنته. تو اینترنت خیلی زود با هم دوست می‌شن و خیلی زود هم جدا می‌شن. دوست خوب پیدا کردن خیلی سخته. واقعا اگه کسی دوستای خوب پیدا کرد باید محکم نگهشون داره چون خدا هم گفته:

وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفیقاً

آن‌ها دوستان خوبی هستند

(بخشی از آیه 69 نساء)

(صفحه 53)

اجرش با خدا

رو بعضی چیزها نمی‌شه قیمت گذاشت، می‌گن قیمت نداره! بعضی کارا هم این قدر ارزشمنده که نمی‌شه روش قیمت گذاشت. شاید ظاهر کار زیاد بزرگ نباشه ولی ارزشش بی‌نهایته. مثلاً ماشینت تو جاده خراب شده و یکی میاد یه نگاه می‌ندازه و می‌گه از سر باطریه! سر باطری رو سفت می‌کنه ماشین روشن می‌شه! این کار ظاهرا کوچیکه ولی خیلی ارزش داره. یا مثلاً می‌خواهی کتاب بخری ولی وقت نداری، یکی از دوستات می‌گه من برات می‌خرم.این کار خیلی خیلی برات ارزشمنده. خدا گفته اجر این کارا با خودشه:

فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللَّهِ

پاداش او بر عهده خداست

(بخشی از آیه 100 نساء)

(صفحه 54)

گناه جلوی خدا

از خیلی از ماها اگه بپرسن از خدا بیشتر می‌ترسی یا از پدر و مادرت؟ همسرت؟ همکارت؟ همکلاسیت؟ جواب می‌دم معلومه از خدا! اما راستش بیشتر آدم‌ها از خدا اصلاً نمی‌ترسن. اگه می‌ترسیدن که این‌قدر راحت جلوی خدا گناه نمی‌کردن. جلوی بقیه پنهان‌کاری می‌کنن و کارای خلافشونو قایم می‌کنن. اما تا تنها می‌شن راحت گناه می‌کنن. فکر نمی‌کنن خدا همه جا هست، نه فقط بعضی جاها!

یَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَ لا یَسْتَخْفُونَ مِنَ اللَّهِ

از مردم مخفی می‌کنند اما از خدا نه

(بخشی از آیه 108 نساء)

(صفحه 55)

تنبل نماز

می‌گن می‌خواهی خدا باهات حرف بزنه قرآن بخون و اگه می‌خواهی با خدا حرف بزنی نماز بخون. خدا این قدر مهربونه که روزی پنج بار وقت تعیین کرده بریم باهاش حرف بزنیم، تازه اگه بخواهیم بیشتر هم می‌تونیم بریم پیشش. اما بعضی‌ها همون پنج‌بار هم این‌قدر بی‌حال می‌رن پیش خدا که حال اطرافیان رو هم می‌گیرن. طرف با قیافه در هم و لباس نامرتب شروع می‌کنه به نماز، وسط نماز هم هی با خودش یا لباسش ور میره تا زودتر ملاقات با خدا تموم بشه. خدا در مورد این آدم‌های تنبل گفته:

وَ إِذا قامُوا إِلَی الصَّلاةِ قامُوا کُسالی

وقتی که برای نماز بلند می‌شوند با تنبلی بلند می‌شوند

(بخشی از آیه 142 نساء)

(صفحه 56)

ریاکار

حتما شما هم دیدید، یه سری از آدم‌ها وقتی می‌خوان به فقیر پول بدن یه جوری کیف پولشونو در میارن که همه ببینن! یا اگه می‌خوان کار خوبی انجام بدن طوری انجام می‌دن که همه متوجه بشن، یا اگه می‌خوان وضو بگیرن و نماز بخونن طوری عمل می‌کنن که همه آدم‌های دو رو بر بفهمن این آقا یا این خانم اهل نمازه! این کارا یعنی ریا! به همین سادگی!

یُرآؤُنَ النّاسَ

جلوی مردم ریا می‌کنند

(بخشی از آیه 142 نساء)

(صفحه 57)

پشیمون

آدم وقتی ده سالشه فکر می‌کنه عقل کل شده! بعد که بیست سالش می‌شه فکر می‌کنه دیگه عقلش کامل شده، چند سال بعد که سی سالش شد می‌گه دیگه این بار عقلم کامل کامل شده! ولی راستش هر چی سنش بیشتر می‌شه می‌بینه هنوز خیلی مونده تا پخته و باتجربه بشه. برای همینه که آدم خیلی وقت‌ها از کارایی که می‌کنه پشیمون می‌شه، به خصوص اگه سنش کم باشه و تا پخته شدن خیلی فاصله داشته باشه.

فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمینَ

پس جزو پشیمان‌ها شد

(بخشی از آیه 31 مائده)

(صفحه 58)

قاطی خلافکارها

تا صحبت از فروع دین می‌شه همه یاد نماز و روزه و خمس و زکات و … میفتن. تقریبا کسی امر به معروف و نهی از منکرو جدی نمی‌گیره. درسته که امر به معروف و نهی از منکر شرایط خاصی داره ولی این دلیل نمی‌شه که آدم کلاً فراموششون کنه. باید تا جایی که ممکنه آدم دوست و آشنارو به کارای خوب راهنمایی کنه و از کارای بد دور کنه. متأسفانه خیلی‌ها نه تنها این کار و نمی‌کنن بلکه خودشون هم قاطی بقیه می‌شن و شروع می‌کنن به کار خلاف!

کانُوا لا یَتَناهَوْنَ عَنْ مُنکَرٍ فَعَلُوهُ

از کار زشت یکدیگر را منع نمی‌کردند و آن را انجام می‌دادند

(بخشی از آیه 79 مائده)

(صفحه 59)

من شاهد بودم!

شهادت دادن از اون کارای سخته. مثلاً یه مشکلی پیش اومده یا یه اتفاقی افتاده و چند نفر شاهد باید بیان بگن که در جریان موضوع هستن. اما نمی‌شه همین‌طوری به خاطر دوست و آشنا رفت و شهادت داد. خدای نکرده شهادت دروغ نباید داد. یه عده هم هستن که به خاطر دردسرش از شهادت دادن فرار می‌کنن. می‌گن آدم گرفتار می‌شه و هی باید بره این اداره و اون اداره! ولی اگر پای حق در میون باشه باید شهادت داد، حتی اگه خیلی هم دردسر داشته باشه.

فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدینَ

پس ما را جزو شاهدها بنویس

(بخشی از آیه 83 مائده)

(صفحه 60)

رحمت واجب

رحمت و لطف خدا برای همه ثابت شده ولی نمی‌دونم چرا بعضی‌ها دوست دارن یه تصویر خشن و سختگیر از خدا نشون بدن. هر گوشه دنیا رو که نگاه کنی نعمت‌های خدا رو می‌بینی، از آب و غذا و آفتاب گرفته تا دین و قرآن و پیامبری که فرستاده تا مارو هدایت کنن. از طرفی خدا همش دنبال اینه که گناهای بنده‌هاشو ببخشه و اونا رو عذاب نکنه. حتی تو قرآن هم بیشتر از رحمتش گفته تا عذابش. و گفته به خودش واجب کرده که رحم کنه و ببخشه.

کَتَبَ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ

رحمت را بر خود واجب کرده است

(بخشی از آیه 12 انعام)

(صفحه 61)

درست می‌گم؟

وقتی حق با آدم باشه ولی کسی حرفتو قبول نکنه خیلی به آدم فشار میاد. هر کاری هم می‌کنی و هر چی دلیل میاری باز هم طرف مقابل قبول نمی‌کنه که تو درست می‌گی. این‌جور موقع‌ها اگر طرف لج کنه شما هر کاری بکنی قبول نمی‌کنه که حق با شماست. اما اگر اهل منطق و دلیل باشه بهترین کار اینه که با دلیل محکم بری جلو و بعد از قول قرآن بهش بگی:

اَلَیْسَ هذا بِالْحَقِّ

این حق نیست؟

(بخشی از آیه 30 انعام)

(صفحه 62)

جاهل نباش

چند سال پیش اگه کسی می‌خواست تو یه زمینه‌ای تحقیق کنه باید کلی وقت می‌ذاشت تا منابع لازم مثل کتاب و فیلم و … جمع کنه. اما الان با یه فلش مموری می‌شه هزار تا کتابو یه جا جمع کرد. اما با وجود این وسایل، مردم سطحی‌تر شدن. اگه بهشون بگی بیا کمی مطالعه کن، ممکنه خیلی ناراحت بگن برو خدا پدرتو بیامرزه! اما خدا به ما دستور داده جاهل نباشیم، حالا یا از راه مطالعه یا راه‌های دیگه.

فَلا تَکُونَنَّ مِنَ الْجاهِلینَ

پس از جاهلان نباش

(بخشی از آیه 35 انعام)

(صفحه 63)

زرق و برق دنیا

بهشت رفتن داره سخت و سخت‌تر می‌شه! این همه زرق و برق مگه می‌ذاره کسی به اون دنیا فکر کنه! تو خونه و محل کار و بین راه همش چیزهای خوش آب و رنگ هست که حواس آدمو پرت می‌کنه. بعد آدم فکر می‌کنه زندگی همین چیزهاست. خوردن و خوابیدن و خوش گذروندن و بعد هم مردن! اگه واقعا آخرش مردن باشه که دیگه خوشگذرونی نداره! بیشتر آدم‌ها قسمت خوشگذرونیش رو باور کردن اما مردن و رفتن به دنیای دیگه یادشون رفته!

وَ غَرَّتْهُمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا

زندگی دنیا آن‌ها را فریب داد

(بخشی از آیه 70 انعام)

(صفحه 64)

نماز، بالای بالا

ماشینو بذارم تعمیرگاه، بچه رو ببرم مهد کودک، لباس‌ها رو از خشکشویی بگیرم، بعد از ظهر برم دکتر، بعد برم باشگاه، شب یه کم زبان کار کنم، وقت شد آفلاینامو چک کنم، اگه شد یه نیم ساعت هم چت کنم!

شاید شما هم یک لیست کارهای روزانه شبیه این داشته باشید. ولی راستی جای نماز کجاست؟ جا داره، یا نداره؟ اگه داره نزدیک غروب، یا دوازده شب هول هولکی نماز خوندنه؟ قرآن می‌گه مراقب نمازت باش. یعنی نماز بخون و بیارش بالای لیست!

وَ هُمْ عَلی صَلاتِهِمْ یُحافِظُونَ

آن‌ها مواظب نمازشان هستند

(بخشی از آیه 92 انعام)

(صفحه 65)

مرگ سخت

بعضی‌ها موقع مردن خیلی سخت می‌میرن. اونایی که این دنیا رو خیلی دوست دارن، موقع مردن دل نمی‌کنن. خب خیلی سخته از همه چیزهایی که یه عمر جمع کردن دل بکنن. اونایی هم که نمی‌دونن اون طرف چه خبره می‌ترسن، خب جای ناشناس ترس هم داره. یه عده هم سخت می‌میرن چون در این دنیا فقط حق ناحق کردن و مردمو اذیت کردن. حالا موقع مردن همه ظلم و ستمی که کردن میاد جلوی چشمشون. قرآن می‌گه کاش اونارو موقع جون دادن ببینی:

وَ لَوْ تَری إِذِ الظَّالِمُونَ فی غَمَراتِ الْمَوْتِ

کاش ظالم‌ها را موقع جان کندن ببینی

(بخشی از آیه 93 انعام)

(صفحه 66)

حمله شیطون

شما تصمیم بگیر خوب باش، مطمئن باش راه برات باز می‌شه. اما یادت باشه تا میای خوب بشی شیطون دست به کار می‌شه و بهت حمله می‌کنه. یهو می‌بینی از چپ و راست از بالا و پایین شرایط برات طوری جور می‌شه که بد بشی. شیطان دوست نداره آدم‌ها خوب بشن، واسه همین تا تصمیم می‌گیرن خوب بشن هزار تا راه گناه میذاره جلوشون. همون روز اول که خدا شیطونو طرد کرد شیطون گفت برای گمراه کردن آدم‌ها:

لَآتِیَنَّهُمْ مِنْ بَیْنِ أَیْدیهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَیْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ

از جلو و عقب و راست و چپ سراغ آن‌ها می‌روم

(بخشی از آیه 17 اعراف)

(صفحه 67)

لباس نماز

می‌گن استادی بوده وقتی می‌خواسته نماز بخونه حسابی تیپ می‌زده! و حتی تو خونه هم که نماز می‌خونده با لباس کامل نماز می‌خونده. اما بعضی‌ها بدترین لباس‌ها و شلخته‌ترین قیافه‌ها رو موقع نماز دارن، لباس‌های کثیف، موهای ژولیده، جوراب‌های سوراخ، پاهای بدبو!

وقتی یه همسایه میاد دم در حتما باید یه دستی به سر و رومون بکشیم و لباس مرتب بپوشیم بعد درو باز کنیم، اما به خدا که می‌رسه خیلی خودمونی می‌شیم! خدا گفته ای مردم! وقتی برای نماز حرکت می‌کنید مرتب باشید:

یا بَنی آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ

زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد، با خود بردارید

(بخشی از آیه 31 اعراف)

(صفحه 68)

اسراف ممنوع!

سفره رنگین یعنی سفره‌ای که توش این قدر خوراکی باشه که سرت گیج بره! تو بعضی مهمونی‌ها شاید بیست جور غذا و دسر باشه. مردم هم می‌گن حالا که مجانیه تا جا داریم بخوریم! خدا به مردم گفته بخورید، اما به اندازه. هیچ‌کس نباید اسراف کنه، این غذاها و نوشیدنی‌ها نعمت خداست و خدا دستور داده ریخت و پاش نکنیم. اگه این آیه قرآن رو درست متوجه بشیم دیگه اسراف نمی‌کنیم، حالا چه مهمون باشیم چه صاحب خونه!

کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا

بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید

(بخشی از آیه 31 اعراف)

(صفحه 69)

آفریدن به خدا!

خدا نکنه یکی یه دستگاهی، وسیله‌ای، چیزی بسازه، همه جمع می‌شن و به به و چه‌چه می‌گن! مثلاً روبات می‌سازن، تاتی تاتی راه میره، هی گیر می‌کنه، هی سیماش اتصالی می‌کنه و آخر سر هم دود می‌کنه و میفته رو زمین!

خدا این همه موجود ریز و درشت‌رو خلق کرده، از سلول و کوچک‌تر از اون، تا پشه و مورچه، تا زمین و خورشید، ولی کسی آفرین نمی‌گه! کاش این آیه رو هر روز بخونیم و به خدا آفرین بگیم:

فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقینَ

بزرگ است خدایی که بهترین خلق کنندگان است.

(بخشی از آیه 14 مؤمنون)

(صفحه 70)

گندم از گندم بروید

«گندم از گندم بروید جو ز جو»، انتظار دیگه‌ای هم نمی‌ره. یعنی آدم هر کاری که بکنه نتیجه‌اش رو هم می‌بینه. نمی‌شه که آدم گندم بکاره ولی جو درو کنه! این شده حکایت مردم این دوره و زمونه. بعضی‌ها همه جور کار خلاف می‌کنن، کلاه‌برداری، حق ناحق کردن، اذیت و آزار دادن، بعد هم انتظار دارن بچه‌هاشون مثل دسته گل از آب در بیان! معلومه یه همچین آدمی به احتمال زیاد بچه‌اش از خودش بدتر می‌شه. گرچه استثناء هم هست.

وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذی خَبُثَ لا یَخْرُجُ إِلاَّ نَکِداً

زمین پاک گیاهش را به دستور خداوندش می‌رویاند و زمین ناپاک جز گیاهانی

کم و بی‌فایده نمی‌رویاند

(بخشی از آیه 58 اعراف)

(صفحه 71)


3

4