خطبه پیامبر اکرم در جمعه آخر ماه شعبان

قال الإمام الباقر (علیه ‏السلام): خَطَبَ رَسولُ الله (صلی ‏الله‏ علیه ‏و‏آله) النّاسَ فی آخِرِ جُمُعَةٍ مِن شَعبانَ، فَحَمِدَ الله‏َ و أثنی عَلَیهِ، ثُمَّ قالَ :
«أیُّهَا النّاسُ، قَد أظَلَّکُم شَهرٌ فیهِ لَیلَةٌ خَیرٌ مِن ألفِ شَهرٍ، و هُوَ شَهرُ رَمَضانَ؛ فَرَضَ اللّه‏ُ عز و جل صِیامَهُ، و جَعَلَ قِیامَ لَیلِهِ نافِلَةً، فَمَن تَطَوَّعَ بِصَلاةِ لَیلَةٍ فیهِ کانَ کَمَن تَطَوَّعَ بِسَبعینَ لَیلَةً فیما سِواهُ مِنَ الشُّهورِ، و جَعَلَ لِمَن تَطَوَّعَ فیهِ بِخَصلَةٍ مِن خِصالِ الخَیرِ وَالبِرِّ کَأَجرِ مَن أَدّی فَریضَةً مِن فَرائِضِ اللّه‏ِ تَعالی، و مَن أدّی فیهِ فَریضَةً مِن فَرائِضِ الله‏ِ تَعالی کانَ کَمَن أدّی سَبعینَ فَریضَةً مِن فَرائِضِ الله‏ِ تَعالی فیما سِواهُ مِنَ الشُّهورِ...». (1)

امام باقر علیه ‏السلام روایت میکند: پیامبر خدا در آخرین جمعه شعبان، خطبه خواند. خدا را حمد و ثنا گفت و سپس فرمود:

«ای مردم! ماهی بر شما سایه افکنده که در آن، شبی است بهتر از هزار ماه، و آن، ماه رمضان است . خداوند، روزه‏ اش را واجب ساخته و نماز در شبش را مستحب قرار داده است . پس هر کس یک شب در آن، نماز مستحب بخواند، گویا هفتاد شب نماز مستحب در ماه‏ های دیگر خوانده است. و برای کسی که در آن، کار نیک مستحبّی از کارهای نیک انجام دهد، پاداشی همچون پاداش کسی قرار داده که واجبی از واجبات الهی را انجام داده است، و هر کس در آن، واجبی از واجبات خداوند را ادا کند، همچون کسی خواهد بود که در ماه ‏های دیگر، هفتاد واجب از واجبات الهی را انجام داده است.
این ماه، ماه صبر است و پاداش صبر، بهشت است. این ماه، ماه مواسات (همدردی با دیگران در نیازها) است و ماهی است که در آن، خداوند، روزیِ مؤمن را می ‏افزاید. هر کس مؤمن روزه‏داری را در آن افطار دهد، نزد خداوند، پاداش آزاد کردن یک بنده و آمرزش گناهان گذشته ‏اش را دارد.»
گفتند: ای پیامبر خدا! همه ما توان افطار دادن به روزه ‏دار را نداریم .
فرمود: «خداوند، کریم است؛ این ثواب را به کسی نیز می‏دهد که برای افطار دادن، جز بر جرعه ‏ای شیر یا جرعه ‏ای آب و یا چند خرما قدرت ندارد و بیش از این را نمی‏تواند. هر کس در این ماه بر برده خویش سبک بگیرد، خداوند هم حسابش را سبک می‏گیرد .
ماه رمضان، ماهی است که آغازش رحمت، میانش آمرزش، و پایانش اجابت و آزادی از آتش دوزخ است.
پیامبر اکرم فرمودند: شما از چهار خصلت، بی ‏نیاز نیستید: دو خصلت که خدا را با آنها راضی می‏ کنید، و دو خصلت که از آن دو، بی ‏نیاز نیستید. امّا آن دو خصلتی که خدا را با آنها راضی می ‏کنید، شهادت به این است که: معبودی جز خداوند نیست و من فرستاده خدایم. و اما دو خصلتی که از آن بی‏ نیاز نیستید، از خداوند، نیازهایتان و بهشت را بطلبید و از خداوند، عافیت بخواهید و از آتش به خداوند پناه ببرید.»

پی نوشت ها :
1- المقنعة: 306، الکافی: 4/66/4، تهذیب الأحکام: 3/57/198 و ج 4/152/423، من لا یحضره الفقیه: 2/94/1831، فضائل الأشهر الثلاثة: 71/51، بحار الأنوار: 96/359/26 .

برگرفته از کتاب ماه خدا، محمدی ری شهری