پیشگفتار

حدیث کربلا، حدیث حریت و حماسه ‏هاست و روایتش روایت رویش و خیزش، و سرودش همیشه سرخ و حیات بخش و حرکت زا.
در خصوص کربلا و حماسه همیشه جاوید عاشورا، در کتابى با نام «سیماى کربلا، حریم حریت» سخن گفته ‏ایم و چندین حدیث ازاحادیث این دفتر را نیز در آنجا البته با شرح و بسطى بیشتر آورده‏ایم.
دیگر لازم نیست در این مقدمه حرف به درازا کشد، تنها به تذکر چند نکته که در فهم بهتر این مجموعه می‏تواند مفید باشد بسنده می‏شود:
1.روایت هایى که درباره کربلا، بویژه زیارت آستان قدس حسینى علیه السلام، در منابع روایى آمده است.بیشتر از اینها است که در یک مجموعه چهل حدیثى بگنجد، ما از صدها حدیث، این چهل نمونه را، از سخنان برگزیدگان خدا برگزیده‏ ایم.
2 ـ احادیث از کتابهای معتبر نقل شده و بیشتر آنها را در کتاب وزین کامل الزیارات می‏توان دید، کتابى که در نظر دانشوران شیعى معتبراست و محکم.
3 ـ در انتخاب حدیث ها، علاوه بر نکات چندى که در نظر بوده این نکته نیز در نظر گرفته شده است که تا حد امکان حدیثى نقل شود که کم لفظ و معتبر، اما پر معنى باشد تا حفظ آن براى همه سهل و ممکن باشد.
4 ـ پیشاپیش اقرار می‏شود که ترجمه‏ ها نارسا بوده و آن لطف بى نظیرى که در سخن معصوم علیه السلام است در ترجمه ‏ها دیده نمی‏شود ما تلاش خویش را کرده ‏ایم، امید که مقبول درگاه حضرت حق واقع گردد.
محمد صحتى سردرودى
قم ـ 10/8/ 73

 

فصل اول: فضیلت کربلا

 

 

حدیث اول

حریم پاک
عن النبى صلى الله علیه و آله و سلم قال:
«..و هى اطهر بقاع الأرض و اعظمها حرمة و انها لمن بطحاء الجنة.»
پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و سلم در ضمن حدیث بلندى می‏فرماید: کربلا پاکترین بقعه روى زمین و از نظر احترام بزرگترین بقعه‏ها است و الحق که کربلا از بساطهاى بهشت است.
بحار الانوار، ج 98، ص 115 و نیز کامل الزیارات، ص 264

 

حدیث دوم

سرزمین نجات
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:
«یقبر ابنى بأرض یقال لها کربلا هى البقعة التى کانت فیها قبة الاسلام نجا الله التی علیها المؤمنین الذین امنوا مع نوح فى الطوفان.»
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: پسرم حسین در سرزمینى به خاک سپرده می‏شود که به آن کربلا گویند، زمین ممتازى که همواره گنبد اسلام بوده است، چنانکه خدا، یاران مؤمن حضرت نوح را در همانجا از طوفان نجات داد.
کامل الزیارات، ص 269، باب 88، ح 8

 

حدیث سوم

مسلخ عشق
قال امیر المؤمنین علی علیه السلام:
«هذا...مصارع عشاق شهداء لا یسبقهم من کان قبلهم و لا یلحقهم من کان بعدهم.»
حضرت على علیه السلام روزى گذرش از کربلا افتاد و فرمود: اینجا قربانگاه عاشقان و مشهد شهیدان است شهیدانى که نه شهداى گذشته و نه شهداى آینده به پاى آنها نمی‏رسند.
تهذیب، ج 6، ص 73 و بحار، ج 98، ص 116

 

حدیث چهارم

عطر عشق
قال على علیه السلام:
«واها لک أیتها التربة لیحشرن منک قوم یدخلون الجنة بغیر حساب.»
امیر المؤمنین علیه السلام خطاب به خاک کربلا فرمود: چه خوشبوئى اى خاک! در روز قیامت قومى از تو بپا خیزند که بدون حساب و بى درنگ به بهشت روند.
شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 4، ص 169

 

حدیث پنجم

ستاره سرخ محشر
قال على بن الحسین علیه السلام:
«تزهر أرض کربلا یوم القیامة کالکوکب الدرى و تنادى أنا أرض الله المقدسة الطیبة المبارکة التى تضمنت سید الشهداء و سید شباب اهل الجنة.»
امام سجاد علیه السلام فرمود: زمین کربلا، در روز رستاخیز، چون ستاره مرواریدى می‏درخشد و ندا در می‏دهد که‏من زمین مقدس خدایم، زمین پاک و مبارکی که پیشواى شهیدان و سالار جوانان بهشت را در بر گرفته است.
ادب الطف، ج 1، ص 236، به نقل از کامل الزیارات، ص 268

 

حدیث ششم

کربلا و بیت المقدس
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«الغاضریة من تربة بیت المقدس.»
امام صادق علیه السلام فرمود: کربلا از خاک بیت المقدس است.
کامل الزیارات، ص 269، باب 88، ح 7

 

حدیث هفتم

فرات و کربلا
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«أن أرض کربلا و ماء الفرات اول ارض و اول ماء قدس الله تبارک و تعالی...»
امام صادق علیه السلام فرمود: سرزمین کربلا و آب فرات، اولین زمین و نخستین آبی بودند که خداوند متعال به آنها قداست و شرافت بخشید.
بحار الانوار، ج 98، ص 109 و نیز کامل الزیارات، ص 269

 

حدیث هشتم

کربلا، کعبه انبیاء
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«لیس نبى فی السموات و الارض، اءلا یسألون الله تبارک و تعالى أن یؤذن لهم فی زیارة الحسین (علیه السلام)، ففوج ینزل و فوج یعرج.»
امام صادق علیه السلام فرمود: هیچ پیامبرى در آسمانها و زمین نیست مگر این که می‏خواهند خداوند متعال به آنان‏رخصت دهد تا به زیارت امام حسین علیه السلام مشرف شوند، چنین است که گروهى به کربلا فرود آیند و گروهى از آنجا عروج کنند.
مستدرک الوسائل، ج 10، ص 244، به نقل از کامل الزیارات، ص 111

 

 

حدیث نهم

کربلا، مطاف فرشتگان
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«لیس من ملک فى السموات و الأرض الا یسألون الله تبارک و تعالى أن یؤذن لهم فى زیارة الحسین (علیه السلام)، ففوج ینزل و فوج یعرج.»
امام صادق علیه السلام فرمود:
هیچ فرشته‏اى در آسمانها و زمین نیست مگر این که می‏خواهد خداوند متعال به اورخصت دهد تا به زیارت امام حسین علیه السلام مشرف شود، چنین است که همواره فوجى از فرشتگان به کربلا فرود آیند و فوجى دیگر عروج کنند و از آنجا اوج گیرند.
مستدرک الوسائل، ج 10، ص 244، به نقل از کامل الزیارات ص 114

 

حدیث دهم

راه بهشت
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«موضع قبر الحسین علیه السلام ترعة من ترع الجنة»
امام صادق علیه السلام فرمود: جایگاه قبر امام حسین علیه السلام درى از درهای بهشت است.
کامل الزیارات، ص 271، باب 89، ح 1

 

حدیث یازدهم

کربلا، حرم امن
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«ان الله اتخذ کربلا حرما آمنا مبارکا قبل أن یتخذ مکة حرما.»
امام صادق علیه السلام فرمود: به راستى که خدا کربلا را حرم امن و با برکت قرار داد پیش از آنکه مکه را حرم قرار دهد.
کامل الزیارات، ص 267 بحار، ج 98، ص 110

 

حدیث دوازدهم

زیارت مداوم
قال الصادق علیه السلام:
«زوروا کربلا و لا تقطعوه فاءن خیر أولاد الانبیاء ضمنته...»
امام صادق علیه السلام فرمود: کربلا را زیارت کنید و این کار را ادامه دهید، چرا که کربلا بهترین فرزندان پیامبران را در آغوش خویش گرفته است.
کامل الزیارات، ص 269

 

حدیث سیزدهم

بارگاه مبارک
قال الصادق علیه السلام:
«(شاطی‏ء الوادى الأیمن) الذى ذکره الله فى القرآن، (1) هو الفرات و «البقعة المبارکة» هی کربلا.»
امام صادق علیه السلام فرمود: آن «ساحل وادى ایمن» که خدا در قرآن یاد کرده فرات است و «بارگاه با برکت» نیز کربلا است.
بحار الانوار، ج 57، ص 203، به نقل از تهذیب

 

فصل دوم: زیارت کربلا

 

 

حدیث چهاردهم

شوق زیارت
قال الامام الباقر علیه السلام:
«لو یعلم الناس ما فى زیارة قبر الحسین علیه السلام من الفضل، لماتوا شوقا.»
امام باقر علیه السلام فرمود: اگر مردم می‏دانستند که چه فضیلتى در زیارت مرقد امام حسین علیه السلام است از شوق زیارت می‏مردند.
ثواب الاعمال، ص 319، به نقل از کامل الزیارات .

 

حدیث پانزدهم

حج مقبول و ممتاز
قال ابو جعفر علیه السلام:
«زیارة قبر رسول الله صلی الله علیه و آله و زیارة قبور الشهداء، و زیارة قبر الحسین بن على علیهما السلام، تعدل حجة مبرورة مع رسول الله صلى الله علیه و آله.»
امام باقر علیه السلام فرمود: زیارت قبر رسول خدا «ص» ، و زیارت مزار شهیدان، و زیارت مرقد امام حسین علیه السلام معادل است با حج مقبولى که همراه رسول خدا «ص» بجا آورده شود.
مستدرک الوسائل، ج 1، ص 266، و نیز کامل الزیارات، ص 156

 

حدیث شانزدهم

تولدى تازه
عن حمران قال: زرت قبر الحسین علیه السلام فلما قدمت جاءنی.ابو جعفر محمد بن على علیه السلام...فقال علیه السلام:
«ابشر یا حمران فمن زار قبور شهداء آل محمد صلى الله علیه و آله و سلم یرید الله بذلک وصلة نبیه حرج من ذنوبه کیوم ولدته امه.»
حمران می‏گوید: هنگامی که از سفر زیارت‏امام حسین علیه السلام برگشتم، امام باقر علیه السلام به دیدارم آمد و فرمود: اى حمران! به تو مژده می‏دهم که هر کس قبور شهیدان آل محمد (ص) را زیارت کند و مرادش از این کار رضایت خدا و تقرب به پیامبر (ص) باشد، از گناهانش بیرون می‏آید چون روزى که مادرش او را زاد.
امالى شیخ طوسی، ج 2، ص 28، چاپ نجف بحار، ج 98، ص20 .

 

حدیث هفدهم

زیارت مظلوم
عن ابى جعفر و ابى عبد الله علیه السلام یقولان:
«من احب أن یکون مسکنه و مأواه الجنة، فلا یدع زیارة المظلوم.»
از امام باقر و امام صادق علیهما السلام نقل شده که فرمودند: هر کس که می‏خواهد مسکن و مأوایش بهشت باشد، زیارت مظلوم علیه السلام را ترک نکند.
مستدرک الوسائل، ج 10، ص 253

 

حدیث هجدهم

شهادت و زیارت
قال الامام الصادق علیه السلام:
«زوروا قبر الحسین (علیه السلام) و لا تجفوه، فاءنه سید شباب أهل الجنة من الخلق، و سید شباب الشهداء.»
امام صادق علیه السلام فرمود: مرقد امام حسین علیه السلام را زیارت کنید و با ترک زیارتش به او ستم نورزید چرا که او سید جوانان بهشت از مردم، و سالار جوانان شهید است.
مستدرک الوسائل، ج 10، ص 256: و کامل، ص 109
 

 

حدیث نوزدهم

زیارت، بهترین کار
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«زیارة قبر الحسین بن علی علیهما السلام من افضل ما یکون من الاعمال.»
امام صادق علیه السلام فرمود: زیارت قبر امام حسین علیه السلام از بهترین کارهاست که می‏تواند انجام یابد.
مستدرک الوسائل، ج 10، ص .311

 

حدیث بیستم

سفره‏ هاى نور
قال الامام الصادق علیه السلام:
«من سره ان یکون علی موائد النور یوم القیامة فلیکن من زوار الحسین بن علی (علیهما السلام)»
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس دوست دارد روز قیامت، بر سر سفره‏هاى نور بنشیند باید از زائران امام حسین (علیه السلام) باشد.
وسائل الشیعه، ج 10، ص 330 بحار الانوار، ج 98، ص 72

 

 

حدیث بیست و یکم

شرط شرافت
قال الصادق علیه السلام:
«من اراد أن یکون فى جوار نبیه و جوار على و فاطمة فلا یدع زیارة الحسین علیهم السلام»
امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که می‏خواهد در همسایگى پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم) و در کنار على (علیه السلام) و فاطمه (س) باشد، زیارت امام حسین (علیه السلام) را ترک نکند.
وسائل الشیعه، ج 10، ص 331، ح 39.

 

حدیث بیست و دوم

زیارت، فریضه الهی
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«لو أن احدکم حج دهره ثم لم یزر الحسین بن على علیه السلام لکان تارکا حقا من حقوق رسول الله (ص) لأن حق الحسین فریضة من الله تعالی، واجبة على کل مسلم.»
امام صادق علیه السلام فرمود: اگر یکى از شما تمام عمرش را احرام حج بندد، اما امام حسین علیه السلام را زیارت نکند، حقی‏از حقوق رسول خدا (ص) را ترک کرده است چرا که حق حسین علیه السلام فریضه الهى و بر هر مسلمانی واجب و لازم است.
وسائل الشیعه، ج 10، ص 333.

 

حدیث بیست و سوم

کربلا، کعبه کمال
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«من لم یأت قبر الحسین علیه السلام حتى یموت کان منتقص الأیمان، منتقص الدین، اءن ادخل الجنة کان دون المؤمنین فیها.»
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس به زیارت قبر امام حسین علیه السلام نرود تا بمیرد، ایمانش ناتمام و دینش ناقص خواهد بود، به بهشت هم که برود پایین تر از مؤمنان در آنجا خواهد بود.
وسائل الشیعه، ج 10، ص335.

 

حدیث بیست و چهارم

از زیارت تا شهادت
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«لا تدع زیارة الحسین بن على علیهما السلام و مر أصحابک بذلک یمد الله فى عمرک و یزید فى رزقک و یحییک‏ء الله سعیدا و لا تموت الا شهیدا.»
امام صادق علیه السلام فرمود: زیارت امام حسین علیه السلام را ترک نکن و به دوستان و یارانت نیز همین را سفارش کن! تا خدا عمرت را دراز و روزى و رزقت را زیاد کند و خدا تو را با سعادت زنده دارد و نمیرى مگر شهید.
وسائل الشیعه، ج 10، ص 335.

 

حدیث بیست و پنجم

حدیث محبت
عن ابى عبد الله علیه السلام قال:
«من اراد الله به الخیر قذف فی قلبه حب الحسین علیه السلام و زیارته، و من اراد الله به السوء قذف فى قلبه بغض الحسین علیه السلام و بغض زیارته.»
از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: هر کس که خدا خیر خواه او باشد، محبت حسین (علیه السلام) و زیارتش را در دل او می‏اندازد و هر کس که خدا بدخواه او باشد، کینه و خشم حسین (علیه السلام) و خشم زیارتش را در دل او می‏اندازد.
وسائل الشیعه، ج 10، ص 388، بحار الانوار، ج 98، ص 76.

 

حدیث بیست و ششم

نشان شیعه بودن
قال الصادق علیه السلام:
«من لم یأت قبر الحسین علیه السلام و هو یزعم انه لنا شیعة حتى یموت فلیس هو لنا شیعة، و ان کان من اهل الجنة فهو من ضیفان اهل الجنة.»
امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که به زیارت قبر امام حسین نرود و خیال کند که شیعه ما است و با این حال و خیال بمیرد، او شیعه ما نیست، و اگر هم از اهل بهشت باشد، از میهمانان اهل بهشت خواهد بود.
کامل الزیارات، ص 193، بحار الانوار، ج 98، ص 4.

 

حدیث بیست و هفتم

سکوى معراج
قال الصادق علیه السلام:
«من اتى قبر الحسین علیه السلام عارفا بحقه کتبه الله عز و جل فى اعلى علیین.»
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس که به زیارت قبر حسین علیه السلام نایل شود و به حق آن حضرت معرفت داشته باشد، خداى متعال او را در بلندترین درجه عالی مقامان ثبت می‏کند .
من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 581.

 

حدیث بیست و هشتم

مکتب معرفت
قال ابو الحسن موسى بن جعفر علیه السلام:
«أدنى ما یثاب به زائر أبی عبد الله (علیه السلام) بشط فرات، اذا عرف حقه و حرمته و ولایته، أن یغفر له ما تقدم من ذنبه و ما تأخر.»
حضرت امام موسى کاظم علیه السلام فرمود: کمترین ثوابى که به زائر امام حسین علیه السلام در کرانه فرات، داده می‏شود این است که تمام گناهان، مقدم و مؤخرش بخشوده می‏شود.بشرط این که حق و حرمت و ولایت آن حضرت را شناخته باشد.
مستدرک الوسائل، ج 10، ص 236، به نقل از کامل الزیارات، ص  138.

 

حدیث بیست و نهم

همچون زیارت خدا
قال الامام الرضا علیه السلام:
«من زار قبر الحسین (علیه السلام) بشط الفرات کان کمن زار الله.»
امام رضا علیه السلام فرمود: کسى که قبر امام حسین علیه السلام را در کرانه فرات زیارت کند، مثل کسى است که خدا را زیارت کرده است.
مستدرک الوسائل، ج 10، ص 250، به نقل از کامل

 

فصل سوم :عاشورا و اربعین

 

 

حدیث سی ‏ام

زیارت عاشورا
قال الصادق علیه السلام:
«من زار الحسین علیه السلام یوم عاشورا وجبت له الجنة.»
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس که امام حسین علیه السلام را در روز عاشورا زیارت کند، بهشت بر او واجب می‏شود.
اقبال الاعمال، ص 568.

 

حدیث سى و یکم

بالاتر از روسپیدی
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«من بات عند قبر الحسین علیه السلام لیلة عاشورا لقى الله یوم القیامة ملطخا بدمه، کانما قتل معه فى عرصة کربلا.»
امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که شب عاشورا را در کنار مرقد امام حسین علیه السلام سحر کند، روز قیامت در حالى به پیشگاه خدا خواهد شتافت که به خونش آغشته باشد، مثل کسى که در میدان کربلا و در کنار امام حسین علیه السلام کشته شده باشد.
وسائل الشیعه، ج 10، ص 372.

 

حدیث سى و دوم

نشانه‏ هاى ایمان
قال ابو محمد الحسن العسکرى علیه السلام:
«علامات المؤمن خمس: صلاة الخمسین، و زیارة الاربعین، و التختم، فى الیمین، و تعفیر الجبین و الجهر ببسم الله الرحمن الرحیم.»
امام حسن عسگرى علیه السلام فرمود: نشانه‏هاى مؤمن پنج چیز است:
1 ـ نمازهای پنجاهگانه (3)
2 ـ زیارت اربعین
3 ـ انگشتر به دست راست کردن
4 ـ بر خاک سجده کردن
5 ـ بسم الله الرحمن الرحیم را بلند گفتن.
وسائل الشیعه، ج 10، ص 373، و نیز التهذیب، ج 6، ص 52.

 

فصل چهارم: تربت و تسبیح عشق

 

 

حدیث سى و سوم

رواق منظر یار
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:
«الا و ان الاجابة تحت قبته، و الشفاء فى تربته، و الأئمة (علیهم السلام) من ولده»
پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: بدانید که اجابت دعا، زیر گنبد حرم او و شفاء در تربت او، و امامان علیهم السلام از فرزندان اوست.
مستدرک الوسائل، ج 10، ص 335.

 

حدیث سى و چهارم

تربت و تربیت
قال الصادق علیه السلام:
«حنکوا أولادکم بتربة الحسین (علیه السلام) فانها امان.»
امام صادق علیه السلام فرمود: کام کودکانتان را با تربت حسین (علیه السلام) بردارید، چرا که خاک کربلا، فرزندانتان را بیمه می‏کند.
وسائل الشیعه، ج 10، ص 410.

 

حدیث سى و پنجم

بزرگترین دارو
قال ابو عبد الله علیه السلام:
«فى طین قبر الحسین (علیه السلام)، الشفاء من کل داء، و هو الدواء الاکبر.»
امام صادق علیه السلام فرمود: شفاى هر دردى در تربت قبر حسین علیه السلام است و همان است که بزرگترین داروست.
کامل الزیارات، ص 275 و وسائل الشیعه، ج 10، ص 410.

 

حدیث سى و ششم

تربت و هفت حجاب
قال الصادق علیه السلام:
«السجود على تربة الحسین علیه السلام یخرق الحجب السبع.»
امام صادق علیه السلام فرمود: سجده بر تربت حسین علیه السلام حجابهاى هفتگانه را پاره می‏کند.
مصباح المتهجد، ص 511، و بحار الانوار، ج 98، ص 135.

 

 

حدیث سى و هفتم

سجده بر تربت عشق
«کان الصادق علیه السلام لا یسجد الا على تربة الحسین علیه السلام تذللا لله و استکانة الیه.»
رسم حضرت امام صادق علیه السلام چنین بود که: جز بر تربت حسین علیه السلام به خاک دیگری سجده نمی‏کرد و این کار را از سر خشوع و خضوع براى خدا می‏کرد.
وسائل الشیعه، ج 3، ص 608.

 

حدیث سى و هشتم

تسبیح تربت
«قال الصادق علیه السلام: السجود على طین قبر الحسین علیه السلام ینور الی الارض السابعة و من کان معه سبحة من طین قبر الحسین علیه السلام کتب مسبحا و ان لم یسبح بها...»
امام صادق علیه السلام فرمود: سجده بر تربت قبر حسین علیه السلام تا زمین هفتم را نور باران می‏کند و کسى که تسبیحی‏از خاک مرقد حسین علیه السلام را با خود داشته باشد، تسبیح گوى حق محسوب می‏شود، اگر چه با آن تسبیح هم نگوید.
من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 268، وسائل الشیعه، ج 3، ص 608.

 

حدیث سى و نهم

تربت شفابخش
«عن موسى بن جعفر علیه السلام قال: و لا تأخذوا من تربتى شیئا لتبرکوا به فان کل تربة لنا محرمة الا تربة جدى الحسین بن على علیهما السلام فان الله عز و جل جعلها شفاء لشیعتنا و أولیائنا.»
حضرت امام کاظم علیه السلام در ضمن حدیثى که از رحلت خویش خبرى می‏داد، فرمود: چیزی از خاک قبر من بر ندارید تا به آن‏تبرک جویید چرا که خوردن هر خاکى جز تربت جدم حسین علیه السلام، بر ما حرام است، خدای متعال تنها تربت کربلا را، براى شیعیان و دوستان ما شفا قرار داده است.
جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص 533.

 

حدیث چهلم

یکى از چهار نیاز
قال الامام موسى الکاظم علیه السلام: لا تستغنى شیعتنا عن أربع: خمرة یصلى علیها، و خاتم یتختم به، و سواک یستاک به، و سبحة من طین قبر أبی عبد الله علیه السلام...
حضرت امام موسى بن جعفر علیه السلام فرمود: پیروان ما از چهار چیز بى نیاز نیستند:
1 ـ سجاده‏اى که بر روى آن نماز خوانده شود.
2 ـ انگشترى که در انگشت باشد.
3ـ مسواکى که با آن دندانها را مسواک کنند.
4ـ و تسبیحی از خاک مرقد امام حسین علیه السلام.
تهذیب الاحکام، ج 6، ص 75

 

پینوشت ها

1.قرآن مجید، سوره قصص، آیه 30
2.منظور نمازهاى روزانه و نوافل آنهاست که پنجاه رکعت می‏شود.