169ق آغاز خلافت هادى (خليفه عباسي) که جوانى 25 ساله، مغرور، شراب خوار و فاسد بود. [1]

171ق در اين سال هارون الرشيد (خليفه عباسي) همه علويان بغداد را به مدينه تبعيد کرد، به جز عبدالله بن حسن بن عبدالله بن عباس بن امام على (ع). و پدر همين عبدالله از جمله اخراجى ها بود. [2]

173ق در اين سال، مراسم حجّ به رياست هارون الرشيد خليفه عباسى برگزار شد. [3]

174ق در اين سال نيز مراسم حج به رياست هارون الرشيد خليفه عباسى برگزار شد. [4]

175ق در اين سال براى محمد امين که بچه اى پنج ساله بود عقد بيعت براى ولايتعهدى هارون بسته شد و اين کار به دليل علاقه شديد زبيده مادر محمد امين و دختر جعفر بن منصور بود. براى اين کار، لشکريان را با اموال بسيار ساکت و راضى کردند. [5]

175ق شهادت يحيى بن عبدالله بن حسن بن حسن بن على (ع) در مبارزه با هارون الرشيد. [6]

175ق يحيى بن عبدالله علوى در ديلم بر ضد خليفه عباسى قيام کرد. هارون الرشيد ، فضل بن يحيى برمکى را با پنجاه هزار نفر براى مقابله با يحيى فرستاد. هارون الرشيد، يحيى را با وعده و امان نامه فريفت و بعد زندانى کرد و به شهادت رساند. [7]

177ق در اين سال، مراسم حج به رياست هارون الرشيد برگزار شد. [8]

178ق در اين سال هارون الرشيد تمام امور مملکتى را به يحيى بن خالد برمکى تفويض کرد. [9]

179ق (رمضان) در اين زمان، هارون الرشيد به مدينه رفت و براى جلب توجه مردم، روبه روى مرقد مطهر پيامبر اکرم (ص) چنين گفت: السلام عليک يا رسول الله! يا ابن عمّ! امام موسى کاظم (ع) که در آنجا حاضر بود جلو آمد و گفت: السلام عليک يا رسول الله! يا اَبَةِ! هارون الرشيد رنگش پريد و گفت: هذا الفخرُ يا اباالحسن جدّاً. واقعاً اين، جاى افتخار دارد. بعد از اين واقعه، هارون الرشيد دستور دستگيرى امام را صادر کرد. [10]

179ق هارون الرشيد شبانه بر مزار رسول اکرم (ص) حاضر شد و گفت: اى رسول خدا! من از کارى که مى خواهم بکنم از تو معذرت مى طلبم. مى خواهم موسى بن جعفر را زندانى کنم؛ چون او مى خواهد بين امّت تو تفرقه بياندازد و خونريزى به پا کند. سپس دستور دستگيرى او را صادر کرد. [11]

179ق در اين سال، هارون الرشيد در رمضان، عمره به جا آورد و احرامش را ادامه داد تا آنکه وقت حج رسيد و حج به جا آورد. [12]

180ق درگذشت سيف بن عُمَر تَميمى اسدى کوفى که اخبارى و جعّال و وضّاع حديث بود و منبع عمده روايات تاريخ طبرى است. [13]

181ق مراسم حجّ به رياست هارون الرشيد برگزار شد. [14]

182ق در اين سال، مراسم حجّ به رياست موسى بن عيسى بن موسى عباسى برگزار شد. [15]

182ق در اين سال، هارون الرشيد براى پسر ديگرش مأمون بيعت گرفت تا بعد از امين، وليعهد باشد، و مأمون را در حالى که مُراهِق (نزديک بلوغ) بود، والى همه ممالک خراسان قرار داد. [16]

183ق در اين سال، مراسم حج به رياست عباس فرزند هادى، خليفه عباسى برگزار شد. [17]

6 يا 25رجب 183ق شهادت امام موسى کاظم (ع) در زندان سندى بن شاهِک در 55 سالگى و آغاز امامت حضرت رضا (ع) در 35 سالگي. [18]

185ق اهالى طبرستان بر حاکمشان مَهْرُوَيْه شوريدند و او را کشتند. پس هارون الرشيد به جاى او عبدالله بن سعيد حَرَشّى را والى قرار داد. [19]

186ق در اين سال، هارون الرشيد براى ولايت عهدى پسر سومش قاسم بعد از امين و مأمون بيعت گرفت و قاسم را مؤتمن ناميد و او را که بچه اى بيش نبود، حاکم جزيره قرار داد. [20]

187ق جعفر برمکى کشته شد. [21]

187ق هارون الرشيد دستور قتل ابراهيم بن عثمان بن نهيک را صادر کرد زيرا گزارش شده بود که ابراهيم وقتى آب مى خورد شمشيرش را مى طلبد و آن را بدست گرفته و مى گويد حتماً هارون الرشيد يا قاتل جعفر بن يحيى را مى کشم و بعد براى جعفر اشک مى ريزد. [22]

188ق در اين سال مراسم حج به رياست هارون الرشيد برگزار شد. [23]

191ق مراسم حج به رياست امير مکّه فضل بن عباس بن محمد بن على، برگزار شد. [24]

192ق در اين سال، هارون الرشيد، هيثم يمانى را که قيام کره بود، کشت. [25]

198ق مرگ امين، خليفه عباسي. (به دستور برادرش مأمون کشته شد.) [26]

روز دوشنبه 7 رمضان201ق منشور ولايتعهدى امام رضا (ع) به دست مأمون، خليفه عباسى نوشته شد. اين کار توطئه اى براى کنترل علويان و امام رضا (ع) بود. [27]

202ق شهادت محمد بن زيد در زندان مأمون عباسي. [28]

203ق (صفر) شهادت امام رضا (ع) در 55 سالگى در طوس (خراسان). مدت امامت ايشان بيست سال بود. [29]

--------------------------------------------
پى نوشت ها :
1 . مروج الذهب، ج3، ص324-325.
2 . تاريخ الاسلام، الذهبى، ج11، ص6.
3 . همان، ص9.
4 . همان، ص10.
5 . همان، ص11.
6 . عمدة الطالب، ص151.
7 . تاريخ الاسلام، الذهبى، ج11، ص12.
8 . همان، ص18.
9 . همان، ص20.
10 . الکامل فى التاريخ، ج6، ص164؛ الارشاد، شيخ مفيد، ج2، ص226.
11 . الارشاد، الشيخ المفيد، ج2، ص239، تحقيق موسسة آل البيت.
12 . تاريخ الاسلام، الذهبى، ج11، ص23.
13 . التهذيب، ابن حجر، ج4، ص259.
14 . تاريخ الاسلام، الذهبى، ج12، 6.
15 . همان، ص9
16 . همان، ص9.
17 . تاريخ الاسلام، الذهبى، ج12، ص12.
18 . عيون اخبار الرضا، ج1، ص104؛ الارشاد، شيخ مفيد، ج2، ص214.
19 . تاريخ الاسلام، الذهبى، ج12، ص18.
20 . همان، ص20.
21 . همان، ص23.
22 . همان، ص36.
23 . همان، ص38.
24 . تاريخ الاسلام، الذهبى، ج13، ص8.
25 . همان، ص12.
26 . الکامل فى التاريخ، ج، ص287.
27 . کشف الغمّه، ج3، ص123 128.
28 . عمدة الطالب، ص300.
29 . اصول کافى، ج2، ص486؛ الارشاد، شيخ مفيد، ج2، ص247.