ปรัชญาของการเชือดสัตว์กุรบานในอัลกุรอานและริวายะฮ์

 

สำหรับปรัชญาที่แท้จริงของการเชือดกุรบานนั้นยังไม่เป็นที่เด่นชัดนัก  ทว่า เมื่อเราพิจารณาจากอายะฮฺอัลกุรอานและริวายะฮ์ต่างๆเหล่านี้ เราก็พอที่จะเข้าใจในวิทยปัญญาของพระบัญชานี้ได้พอสมควร

 

 ท่านศาสดามูฮัมหมัด (ศ) กล่าวว่า
“อัลลอฮฺทรงบัญชาให้ทำกุรฺบานก็เพื่อที่จะให้คนยากไร้ได้อิ่มหนำ (สำราญ) จากเนื้อกุรฺบานนั้น (1)

 

ด้วยเหตุนี้ จึงมีหะดีษเน้นย้ำให้เลือกสัตว์ที่มีความสมบูรณ์และให้แบ่งเนื้อนั้นออกเป็น 3 ส่วน

ส่วนหนึ่งสำหรับตนเอง

ส่วนที่สองสำหรับฟะกีรฺคนยากไร้

และส่วนที่สามสำหรับฮะดียะฮฺแจกจ่ายให้กับคนทั่วไป (2)

 

คัมภีร์อัลกุรฺอานกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า

 

فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
 

พวกท่านก็จงบริโภคมัน และจงแจกจ่ายเป็นอาหารทั้งคนที่ไม่เอ่ยขอ และคนที่เอ่ยขอเช่นนั้นแหละเราได้ทำให้มันยอมจำนนต่อสูเจ้า เพื่อสูเจ้าจักได้ขอบคุณพระองค์

(อัลหัจญ์ 22 : 36)

 

อบูบะศีรฺ รายงานว่า ท่านอิมามญะอฺฟัรฺ ศอดิก (อลัยฮิสสลาม) กล่าวเกี่ยวกับการเชือดสัตว์กุรฺบานว่า

“ในขณะที่เลือดหยดแรกของสัตว์กุรฺบานที่ถูกเชือดหยดลงบนผืนดิน ความผิดบาปของผู้ทำกุรฺบานจะได้รับการชำระล้างและการทำกุรฺบาน คือ หนึ่งในเครื่องบ่งชี้ว่าใครบ้างที่ตักวาสำรวมตน (4)

 

คัมภีร์อัลกุรฺอานกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า

 

لَن يَنَالَ اللَّـهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَـٰكِن يَنَالُهُ التَّقْوَىٰ مِنكُمْ ۚكَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّـهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ ۗ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ
 

ทั้งเนื้อและเลือดของมันจะไม่ถึงอัลลอฮฺหรอก ทว่า สิ่งที่ถึงพระองค์คือตักวาความสำรวมตนของสูเจ้า เช่นนั้นแหละเราได้ให้มันจำนนต่อสูเจ้า เพื่อสูเจ้าจักได้เทิดไท้อัลลอฮฺอย่างเกรียงไกรที่พระองค์ทรงชี้นำสูเจ้าและจงแจ้งข่าวดีแก่กัลยาณชนเถิด (อัลหัจญ์ 22 : 37)

 

3. การเชือดสัตว์กุรฺบาน คือหนึ่งจากการเทิดไท้และเครื่องหมายของพระองค์ที่จะมีผลต่อความดีงามและบะรอกะฮฺ (ความจำเริญ)

 

وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُم مِّن شَعَائِرِ اللَّـهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ

และเราได้กำหนดให้อูฐที่อ้วนพีสำหรับสูเจ้าซึ่งเป็นหนึ่งจากบรรดาเครื่องหมายของอัลลอฮฺในนั้นมีความดีสำหรับสูเจ้า (อัลหัจญ์ 22 : 36)

การเชือดสัตว์กุรฺบานในพิธีหัจญ์ คือ สัญลักษณ์และเครื่องหมายหนึ่งจากศาสดาอิบรอฮีม (อลัยฮิสสลาม)และยังเป็นการร่วมรำลึกถึงความมุคลิศบริสุทธิ์ใจและการพลีอันยิ่งใหญ่ของอิบรอฮีม เคาะลีลุลลอฮฺ (อ)กับอิสมาอีล ซะบีหุลลอฮฺ (อ) บุตรชายของท่านด้วย

 

 การเชือดสัตว์กุรฺบาน คือ สื่อที่จะทำให้บ่าวได้ใกล้ชิดกับอัลลอฮฺ ซึ่งในเรื่องนี้ท่านอิมามอะลี (อลัยฮิสสลาม) กล่าวว่า

“มาตรว่าประชาชนได้ตระหนักถึงประโยชน์โภชผลของการทำกุรฺบาน พวกเขาจะทุ่มเทสุดกำลังความสามารถ ถึงแม้จะต้องกู้หนี้ยืมสินก็ตาม (7)

 

มีข้อคิดเห็นและประเด็นให้พิจารณาดังนี้

 

1. การเชือดกุรฺบานเป็นวาญิบเฉพาะผู้ที่ไปประกอบพิธีหัจญ์เท่านั้น แต่สำหรับผู้ที่ไม่ได้ไป ถือเป็นมุสตะหับ(สิ่งที่อิสลามส่งเสริมให้กระทำ)

 

2. มุสลิมสามารถที่จะ “นัซรฺ” (การบนบาน)ด้วยการตั้งเจตนาว่าถ้ามีความดีใด ๆ แผ้วพานเข้ามา ข้าจะเชือดสัตว์กุรฺบาน เป็นต้น

 

 

แหล่งอ้างอิง :

 

1.บิฮารุลอันวาร เล่ม 96 หน้า 296-298

2.ตะฮ์รีรุลวะซีละฮ์ เล่ม 1 หน้า 423-424

3.บทฮัจญ์: 36

4.บิฮารุลอันวาร เล่มเดิม

5.บทฮัจญ์:37

6.บทฮัจญ์: 36

7.บิฮารุลอันวาร เล่มเดิม

 

แปลและเรียบเรียงโดย Risalah Qomi