Kur'an: "Yoluna gücü yetenlerin o evi (Kabe'yi) haccetmesi Allah'ın in-sanlar üzerinde bir hakkıdır." "İnsanları hacca çağır; yürüyerek veya binekler üstünde uzak yollardan sana gelsinler." 3257. İmam Ali (a.s), vefat esnasında ettiği vasiyetinde şöyle buyurmuştur: "Allah için, Allah için Rabbinizin evinin hakkını gözetin! Hayatta olduğunuz müddetçe onu boş bırakmayın. Şüphesiz eğer terk edilirse sizlere (ilahi azap hususunda) mühlet verilmez."
3258. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hac her zayıfın cihadıdır." 3259. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hacda bir dirhem harcamak (sevap hususunda) bin dirheme eşittir." 3260. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hac ve Umre ziyaretçisi Allah'ın mi-safiridir. Ona hediye olarak mağfiret verir." 3261. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim haccetmek isterse, kendi-sini buna hazırlasın. Eğer gidemezse bir günah yüzünden gidememiştir." 3262. İmam Bakır (a.s) veya İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz İbra-him insanları hacca çağırdı ve şöyle dedi: "Ey insanlar! Ben İbrahim Hali-lullahım! Şüphesiz Allah bu evi haccetmenizi emretmiştir; o halde hacce-din." Kıyamete kadar haccedenler onun sesine icabet etmiş olurlar. Onun çağrısına ilk icabet eden Yemen ehlinden biriydi."
694. Bölüm Haccın Felsefesi
3263. Fazl b. Yunus şöyle diyor: "İbn-i Ebi'l Evca meslektaşlarından bir grupla birlikte İmam Sadık'ın (a.s) yanına geldi ve şöyle dedi: "Ey Eba Abdillah! Şüphesiz meclisler emanettir. Öksürüğü olan öksürmelidir. Konuşmama izin verir misin?"İmam Sadık (a.s) "İstediğini konuş"diye buyurdu. İbn-i Ebi'l Evca şöyle dedi:
"Daha ne zamana kadar bu harmanı dövecek, bu taşa sığınacak, bu harç ve kiremitten yükseltilmiş eve tapacak ve ürkmüş deve gibi etrafında koşturup duracaksınız? Her kim bu işi düşünür ve bir değerlendirmesini yapacak olursa bunu hikmet sahibi olmayan düşüncesiz birinin ortaya koyduğunu anlayacaktır. Şüphesiz sen bu işin başı ve zirvesisin. Baban da bu işi tesis eden ve düzenleyen kimsedir. O halde bana cevap ver."
İmam Sadık (a.s) şöyle buyurdu: "Şüphesiz Allah her kimi saptırırsa ve kalp gözünü kör ederse hakkı tatsız bulur ve hakkın tatlı tadını asla ala-maz. Şeytan dostu olur, onu helaket kaynağına götürür ve artık, asla geri döndürmez. Bu ev Allah'ın kullarını orada hazır bulunmakla, itaatlerini denemek için o ev vasıtası ile ibadete yönlendirdiği bir evdir. Bu yüzden onları onu ululamaya ve ziyaret etmeye teşvik etmiş;
Peygamberlerin yeri ve namaz kılanların kıblesi karar kılmıştır. Bu ev Allah'ın rızasından bir dal ve mağfiretine uzanan bir yoldur. Kemal üzere dikilmiş ve azamet merkezi haline gelmiştir." 3264. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haccın hedefi Allah-u Teala'nın hu-zuruna varmak, bir çok sevap elde etmek, tüm günahlardan temizlenmek ve geçmişine tövbe ederek gelecek ile ilgili hayata yeniden başlamaktır. Hakeza mal harcamak, bedeni zorlayarak istek ve lezzetlerden sakındır-maktır... Alemin doğu ve batısında,
denizde ve karada, hac eden veya et-meyen, tacir, mal getiren, satan, alan, sanatkar ve fakir olan insanlara bir fayda vermektir. Etrafta ve insanların toplandığı yerlerde bir araya gelen insanların ihtiyacını karşılamak ve kendilerinin olan menfaatlerini elde etmelerini sağlamaktır."
3265. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Münezzeh olan Allah nezdinde hiçbir yer Mes'a'dan (sa'y edilen yerden) daha sevimli değildir. Zira şüp-hesiz her kibirli zorba orada zelil duruma düşer."
3266. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın Adem'in (a.s) zamanından buyana ilk ve son bütün insanları ne zararı ve ne de faydası olan, görme-yen ve duymayan taşlarla denediğini görmüyor musunuz? O taşları ken-dine saygın bir ev ve evini de insanlar için kıyam yerikıldı. Sonra onu, yeryüzünün taşı en çok, ot bitmez,
dar bir vadide, sarp dağlar arasında, savrulan kumlar içinde, suyu az pınarların ve birbirinden kopuk köylerin bulunduğu bir bölgede kurdu. Orada ne deve, ne at, ne inek ve ne de ko-yun barınırdı.
Sonra, Adem ve evladına oraya yönelmelerini emretti. Böylece orası seyahatlerin konağı, kervanların durağı oldu. Gönüllerin seyri orayadır. İnsanlar, çölleri aşarak, yükseklerden inerek, geniş yolları, yurtlarını, ada-larını bırakarak oraya gelirler. Omuzlarını oynatarak, eziklikle hoşnutlu-ğunu isteyerek lailahe illallah diyerek yürürüler,
koşuşurlar. Saçları dar-madağın, toz toprak içinde kalırlar, elbiselerini çıkarıp arkalarına atarlar, yaratılışlarındaki güzelliklerden olan saçlarını kestirirler. Bunlar büyük bir deneme, çetin bir imtihan, apaçık bir seçim, güzel bir arıtmadır. Allah, onu rahmetine vasıta, cennetine ulaşmaya sebep kılmıştır.
Allah dileseydi, hürmetli evini büyük yerleşim yerlerine yakın, bahçeler ve nehirler arasında; düz, kolay ve istikrarlı bir yerde; ağacı çok, meyvesi bol, binaları sık, köylerin bitişik ve yakın olduğu bir yerde kurardı. Kızıla çalan buğdayların, yemyeşil çayırların yetiştiği, sulak bir yerde; taze bitki-lerin, güzelim suların, bayındır yolların bulunduğu bir mevkide bina eder-di. Böyle yapsaydı imtihanların azlığına karşı mükafatın da az olması ge-rekirdi.
Kabe eğer yeşil zümrüt, kırmızı yakutla süslü, nurlu ışıklar saçan, parıl parıl parıldayan bir bina olarak yapılsaydı, gönüllerdeki şüphe azalır, iblisin kalplerdeki savaşı biter, insanların arasında dalgalanıp duran vesve-seler giderilmiş olurdu. Lakin kalplerindeki kibri çıkarsın, yerine ruhlarına huzu ve huzuru yerleştirsin, yüzlerine rahmet kapılarını açsın ve onlara bağışlama araçlarını kolayca versin diye Allah, kullarını çeşitli zorluklarla imtihan etmekte, sorunlarla ibadete davet etmekte ve çeşitli belalara düçar kılmaktadır."
3267. İmam Sadık (a.s), Hişam b. Hakem'in Haccın ve Kabe'yi tavaf etmenin sebebi-ni sorması üzerine şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah-u Teala yaratıklarını yarattı... ve onlara dinde itaat ve dünyada maslahat hususlarında (bir takım şeyler) emretti ve (bir takım şeyler de) yasakladı.
Böylece bir şehirden di-ğer şehire mal götüren tüccarlar kar etsin, kiraya verenler ve deve sahipleri bir faydaya ulaşsın, Resulullah'ın (s.a.a) eserleri tanınsın, rivayetleri bi-linsin, hatırlansın ve unutulmasın diye haccı dünyanın doğusundan ve ba-tısından tüm insanların toplanmasına ve birbirleriyle tanışmasına neden kıldı."
Eğer her kavim kendi şehri ve memleketiyle yetinseydi yok olurdu ve şehirleri harabeye dönerdi. Gelirler ve faydalar düşer haberler örtülü kalır ve hiç kimse ondan haberdar olmazdı. İşte haccın sebepleri bunlardır. 3268. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah insanlara kıble kıldığı Beyt'ül Haram'ını (Kabe'yi) ziyaret edip haccetmeyi farz kıldı. İnsanlar, (suya ko-şan susuz) hayvanlar gibi oraya koşuşurlar, güvercin kafilesi gibi oraya sı-ğınırlar. Münezzeh olan Allah Beyt'ül Haram'ı kendi azameti karşısında insanların tevazu ve alçak gönüllülüğüne bir işaret ve izzetini (yüceliğini) kabul için bir gösterge kıldı."
3269. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sürekli haccedin ve ziyaret edin. Şüphesiz sürekli haccı yerine getirmeniz sizden dünyanın tatsızlıklarını ve kıyamet gününün korkularını giderir." 3270. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hac kalpleri sakinleştirir." 3271. İmam Zeyn'ul Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haccedin ve Umre yapın ki cisimleriniz sağlıklı kalsın, rızıklarınız genişlesin, imanınız düzelsin. İnsanların ve kendi evinizin masraflarını temin edesiniz."
3272. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer, "Neden hac emredilmiş?"diye sorulacak olursa şöyle cevap verilir: Aziz ve celil olan Allah'ın huzuruna varmak ve artış dilemek için... Ayrıca hacda dini meselelerden haberdar olmak, imamların (a.s) rivayetlerini her tarafa ve her bölgeye ulaştırmak da vardır. Nitekim Allah-u Teala şöyle buyurmaktadır: "Her topluluktan bir taifenin dini iyi öğrenmek için göç etmesi gerekmez mi? Ta ki kendi menfaatlerine şahit olsunlar" bak. ed-Dunya, 1251. Bölüm
695.Bölüm Hacc'ın Fakirliği Ortadan Kaldırması
3273. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim iki defa hacca giderse ölünceye kadar hayır üzere kalır." 3274. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim üç defa hacca giderse ebe-di olarak fakirliğe düşmez." 3275. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hac fakirliği yok eder." 3276. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çok çabuk zengin olmak ve fakirli-ği gidermek hususunda bu evi ziyaret etmek gibi bir şey görmedim."
3277. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hac edin ki ihtiyaçsız olasınız." 3278. İmam Sadık (a.s), "Ben her yıl hacca gitmeye veya kendi ailemden birini kendi paramla hacca göndermeye hazırladım"diyen İshak b. Ammar'a şöyle buyurmuştur: "Bu hususta kesin kararlı mısın?" O, "Evet" deyince de şöyle buyurdu: "Eğer böyle yaparsan servetin çoğalacağına yakin et ve (o zaman) sana zenginliği müjdeliyorum." bak. el-Fekr, 3232. Bölüm
696.Bölüm Haccın Günahları Temizlemesi
3279. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haccın hakkı, bu vesileyle Rabbinin huzuruna varacağını, günahlarından O'na doğru kaçtığını, onunla tövbenin kabul olduğunu ve Allah'ın sana farz kıldığı farzını yeri-ne getirdiğini bilmendir." 3280. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hac ve Umre yapmak fakirliği orta-dan kaldırır, günahları siler ve cennete girmeye sebep olur." bak. ez-Zunub, 1387. Bölüm
697.Bölüm Haccın Kamil Olmasına Sebep Olan Şey
Kur'an: "(Başladığınız) hac ve umreyi Allah için tamamlayın." 3281. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hacc'ın tamamı İmamla görüşmek-tir." 3282. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın "Sonra kirlerini giderip temiz-lensinler"ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Maksat imamı görmektir."
3283. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın evini ziyaret için çıktığınızda Haccınızı Resulullah (s.a.a) (ziyareti) ile tamamlayın. Zira bunu terk et-mek cefadır ve buna emredilmişsiniz.
Haccınızı aziz ve celil olan Allah'ın sizlere hakkını ve ziyaretini gerekli saydığı kabirleri ziyaret ederek tamam-layın ve bu kabirlerin (bereketi ile) rızık taleb edin." 3284. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sizden birisi haccedince haccını bi-zi ziyaret etmek ile tamamlasın. Zira bu haccın tamamlanmasındandır."
3285. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz insanlar bu taşlara gelip onları tavaf etmekle, sonra bize gelip velayet ve dostluk izharında bulun-makla ve bize yardımlarını açıklamakla emrolunmuşlardır." bak. 3297. Hadis; Vesail'uş-Şia, 1/252, 2. Bölüm
698.Bölüm Haccı Terketmenin Akıbeti
Kur'an: "Oraya yol bulabilen insana Allah için Kabe'yi haccetmesi Al-lah'ın insanlar üzerinde bir hakkıdır." 3286. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ey Ali! Bu ümmetten on kişi yüce olan Allah'a küfretmiştir: ... Geniş imkanlar bulunduğu halde hac etmeden ölen kimse." 3287. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim ölünceye kadar sürekli Hacc'ı ertelerse Allah onu kıyamet günü Yahudi veya Nasrani (Yahudi) olarak haşreder."
3288. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim haccı dünya hacetlerinden bir hacet sebebiyle terk ederse hacıları görmediği müddetçe (hacılar hac-dan dönmedikçe veya bizzat hacca gitmedikçe) ihtiyacı giderilmez." 3289. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim kendisini engelleyen şid-detli bir fakirlik, hacca tahammül edemeyeceği bir hastalık veya kendisini engelleyen bir sultan olmaksızın hacca gitmediği halde ölürse ister Yahudi veya isterse de Nasrani olarak ölsün."
3290. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın, "Her kim bu dünyada kör olursa ahirette de kör ve yol açısından daha da sapık olur"ayeti hakkında şöy-le buyurmuştur: "Bu kimse haccı erteleyen ve "Bu yıl hacca gideceğim, ge-lecek yıl gideceğim"diyerek kendisine ölüm gelip çatan kimsedir." bak. Vesail'uş-Şia, 8/19, 7. Bölüm
699.Bölüm Haccı Tatil Etmek
Kur'an: "Allah, hürmetli ev Kabe'yi, insanların işlerinin düzene girmesi için sebep kıldı." 3291. İmam Sadık (a.s), kendisine bu hikayecilerden bir grup, "Eğer birisi bir defa hacca giderse ve sonra (yeniden hacca gitmek yerine) sadaka verip sıla-i rahimde bu-lunursa daha iyi iş yapmıştır"demektedir diyen Abdurrahman'a şöyle buyurmuştur: "Yalan söylüyorlar, eğer halk bunu yapacak olursa bu ev tatil olur. Şüphe-siz Allah-u Teala bu evi insanların işinin düzene girmesi için bir sebep kıldı."
3292. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer insanlar hacca gitmeyi tatil edecek olursa ister istesinler, ister istemesinler İmam onları hacca gitmeye zorlamalıdır. Zira bu ev hac ve ziyaret için bina edilmiştir." bak. Vesail'uş-Şia, 8/13, 4. Bölüm
700. Bölüm Yetmiş Hacdan Üstün Olan Şey
3293. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz eğer Müslümanlardan bir aileye bakacak, açlığını gidererek, çıplak bedenlerini örtecek ve insanlar arasında yüzünün suyunu koruyacak olursam bu benim için yetmiş defa hacca gitmekten daha sevimlidir."
701.Bölüm Gerçek Hacılar Azdır
3294. Abdurrahman b. Kesir şöyle diyor: "İmam Sadık (a.s) ile hacca gittim. Bir yoldan geçerken İmam (a.s) dağın başına çıktı ve o yukarıdan insanlara bakarak şöyle buyurdu: "Bağırıp çağıranlar ne çok ve gerçek hacılar ne de azdır!" 3295. Ebu Basir şöyle diyor: "İmam Sadık (a.s) ile hacda birlikte idim.
Tavaf esnasında ona şöyle dedim: "Fedan olayım ey İbn-i Resulillah! Allah bu insanları bağışlayacak mı?"İmam şöyle buyurdu: "Ey Ebu Basir! Gördü-ğün insanların çoğu domuz ve maymundurlar."Ben, "onları bana gös-ter"deyince İmam kendi kendine bir şeyler söyledi, elini gözlerime sürdü ve o an onları maymunlar ve domuzlar şeklinde gördüm! Çok korktum, İmam (a.s) yeniden ellerini gözüme sürdü ve ben yeniden onları ilk ol-dukları haliyle gördüm."
702. Bölüm Hacca Gidenin Edebi
Kur'an: "Hac bilinen aylardadır. O aylarda hac farizasını eda eden kim-se bilmelidir ki, hacda kadına yaklaşmak, günah sayılan davranış-lara yönelmek, kavga etmek yoktur" 3296. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim bu evi ziyaret eder de onda şu üç haslet olmazsa hiç bir değeri yoktur: "Allah-u Teala'ya isyandan alı koyan bir ver'â, öfkesini dizginleyecek bir hilim ve kendisi ile arkadaşlık edene güzel arkadaşlık etmek."
3297. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhrama giyince Allah'ın takvasına bürün, Allah'ı çok zikret ve hayır dışında bir şey konuşma. Şüphesiz hac-cın ve umrenin kemali aziz ve celil olan Allah'ın da buyurduğu gibi insa-nın dilini sadece hayır üzere koruması ile mümkündür. Nitekim aziz ve celil olan Allah şöyle buyurmuştur: "O aylarda hac farizasını eda eden kimse bilmelidir ki, hacda kadına yaklaşmak yoktur..."
703. Bölüm Kendine Dikkat Edenlerin Adabı
3298. Misbah'uş-Şeria'da yer aldığına göre İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hac etmek istersen kalbini Allah-u Teala'dan başka her meşguliyetten ve her engelden arındır. İşlerini tümüyle yaratıcına havale et. Tüm hareket ve sükunetlerinde Allah'a tevekkül et, kaza, hüküm ve kaderine teslim ol.
Dünyayı rahatlığı ve insanları terket. Boynunda olan insanların haklarını öde. Azığına, bineğine, arkadaşlarına, gücüne, gençliğine ve malına da-yanma. Zira bunun sana düşman ve vebal olmasından korkulur. Herkim Allah'ın rızasını iddia eder ve buna rağmen başka bir şeye güvenirse Allah o şeyi ona düşman ve vebal kılar ki kendisinin ve başkasının Allah'ın ko-ruması ve tevfiki olmaksızın bir gücü ve çaresi olmadığını bilsin.
Dönüşü olmayan kimse gibi hazırlıklı bulun, iyi arkadaşlık et, Allah'ın farzlarının ve Resulünün (s.a.a) sünnetlerinin vakitlerine ve sana farz olan edep, sabır, şükür, şefkat, cömertlik ve azığından fedakarlık etmeye tüm vakitlerde riayet et. Sonra günahlarını halis tövbe suyuyla yıka; doğruluk, sefa, huzur ve huşu elbisesini giyin. Seni Allah'ın zikrinden ve itaatinden alı koyan her şeyden kaçın. Allah'ın çağırdığında halis, temiz ve saf bir şekilde aziz ve celil olan Allah'a Lebbeyk de ve O'nun sağlam kulpuna sa-rıl.
Müslümanlarla Allah'ın evini tavaf ettiğin gibi meleklerle arşın etrafın-da kalbinle tavaf et. Hervele ederken nefsinin isteklerinden kaçın, tüm güç ve kudretinden el çek. Mina'ya doğru çıkarken gafletten ve sürçmele-rinden uzaklaş, sana helal olmayan ve yakışmayan şeyleri temenni etme. Arafat'ta hatalarını itiraf et.
Allah ile vahdaniyeti üzere yeniden sözleş. Müzdelife'de güvenle Allah'a yaklaş. Meş'êr dağından yukarı çıkınca ru-hunu da yüce aleme gönder. Kurban keserken istek ve ihtirasının boğazını kes. Şeytanı taşlar iken isteklerini, düşüklüğünü, alçaklığını ve kınanmış işlerini taşla. Başını tıraş ederken zahiri ve batıni ayıplarını tıraş et.
Hare-me girince isteklerine uymak yerine Allah'ın emanına, sığınağına, örtüsüne ve himayetine gir. Ev sahibinin azametine yakin ederek ve onun kudret, azamet ve saltanatını tanıyarak evini ziyaret et. Hacer'ül-Esved'e Allah'ın kısmetine razı olarak ve izzetine boyun eğerek el sür. Veda tavafını yaparken de O'ndan başka her şeye veda et. Sefa'da vakfe durunca ruhunu ve içini Allah ile görüşeceğin gün için temiz kıl. Merve'de mürüvvet sahibi ol, vasıflarını yok bilerek ilahi takvaya bürün. Bu haccında şart koş-tuğun, Rabbin ile sözleştiğin ve kıyamete kadar kendine farz kıldığın şey-ler hususunda mukavemet göster."
704.Bölüm İhram Giymenin Adabı
3299. Malik b. Enes şöyle diyor: "İmam Sadık (a.s) ile bir yıl hacca gittim. Bi-neği ihram yerinde durunca her ne kadar telbiye (lebbeyk) söylemek iste-diyse de sesi boğazında kesildi ve neredeyse bineğinden yere düşecek ol-du."Ben şöyle dedim: "Ey İbn-i Resulillah! Lebbeyk demek gerekir."İmam Sadık (a.s) şöyle buyurdu: "Ey İbn-i Ebi Amir! Nasıl cesaret edip de lebbeyk Allahumme lebbeyk"diyeyim? Zira aziz ve celil olan Allah'ın bana cevap olarak lebbeyk değil, sa'deyk değil!" demesinden (davetimi reddetmesinden) korkuyorum."
3300. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim helal olmayan bir mal ka-zanır da hacca gider ve lebbeyk derse kendisine "lebbeyk değil, sa'deyk değil"denir. Ama helal olan bir mal ile hacca gider ve lebbeyk derse o zaman da kendisine "lebbeyk ve sa'deyk"denir." 3301. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim haram bir mal ile hacca gi-der ve "lebbeyk Allahumme lebbeyk"derse Allah da ona şöyle der: "Leb-beyk değil, sa'deyk değil. Haccın reddedilmiştir."
3302. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz insanlar Allah'ın haremine ve güvenlik bölgesine girmeden önce kalpleri huşu içine girsin, dünya iş-leri, süsleri ve lezzetlerine gönül vermesin, içinde bulundukları halde cid-di ve gayretli olsun, O'na yönelsin, tüm varlıklarıyla ona teveccüh etsinler diye ihrama girmekle emrolunmuşlardır."
705. Bölüm Hac Çeşitleri
3303. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hac iki çeşittir: Allah için hac ve insanlar için hac. Her kim Allah için hac ederse Allah katındaki sevabı cennettir. Her kim de insanlar için hac ederse kıyamet günü sevabı insan-lara kalmıştır." 3304. İmam Sadık (a.s), Mehdi'nin (a.s) zuhur alametleri hakkında şöyle buyurmuş-tur: "Allah'tan başkası için hac ve cihadı taleb etmeyi gördün... O halde sakın ve aziz ve celil olan Allah'tan kurtuluş taleb et."
3305. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim aziz ve celil olan Allah'ı is-ter, riya ve meşhur olma kastı olmaksızın haccederse Allah şüphesiz onu bağışlar."
706. Bölüm Hac Yolunda Ölen Kimsenin Sevabı
3306. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim giderken veya gelirken Mekke yolunda ölürse kıyamet günü büyük korkudan güvende olur."
3307. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim ihramda iken ölürse Allah onu Lebbeyk diyen bir halde diriltir." 3308. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim iki haremden birinde (Mekke veya Medine'de) ölürse Allah onu azabından güvende olan kim-seler ile birlikte haşreder. Her kim de iki harem arasında ölürse onun için divan kurulmaz. (hesaba çekilmez)"
707. Bölüm Haremin Hürmeti
Kur'an: "Kim oraya girerse, güvenlik içinde olur;" 3309. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın "Kim oraya girerse, güvenlik içinde olur"Ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "İnsanlardan her kim Allah'a sığınarak hareme girerse Allah'ın gazabından güvende olur. Oraya giren hayvan ve kuşları da haremden çıkıncaya kadar ürkütmemek ve eziyet etmemek gerekir."
3310. Hakeza İmam Sadık (a.s) ayetin tefsirinde şöyle buyurmuştur: "Eğer bir hır-sız Mekke dışında bir yerde hırsızlık veya bir suç işler de Mekke'ye kaçar-sa Harem'de olduğu müddetçe tutuklanmamalıdır. Ama pazara gitmesi engellenmeli ve haremden çıkıncaya kadar kendisi ile alış veriş edilmemeli, arkadaşlık yapılmamalıdır. Haremden çıkınca tutuklanmalıdır. Ama o işi haremde yapmışsa onu tutuklamak gerekir."
3311. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sizden hiç birine Mekke'de silah ta-şıması helal değildir." 3312. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Mekke'yi saygın kılan şüphesiz in-sanlar değildir, orayı Allah saygın kılmıştır. Bu yüzden de saygınlığı kıya-mete kadar sürecektir. İnsanlardan Allah'a en çok isyan eden kimse ha-remde bir insanı öldüren, canına kastetmeyen birini öldüren veya cahiliyye kini üzere birine saldıran kimsedir."
3313. Ebu Hureyre şöyle diyor: "Allah Mekke'yi Peygamberine fethedince ayağa kalkarak Allah'a hamd-u senada bulundu ve şöyle buyurdu: "Allah Fil ashabına Mekke'ye saldırma hususunda engel oldu; Peygamberini ve müminleri onlara hakim kıldı. Bu şehir günün belli bir vakti bana helal kı-lındı ve sonra kıyamete kadar haram (saygın) kılındı. Ağaçlarını kesmemek gerekir ve avını ürkütmemek icab eder."
708. Bölüm Hac Mevsiminde Gaip İmamın Hazır Oluşu
3314. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanlar imamını kaybedecektir, ama o hac mevsiminde hazır bulunur ve insanlar kendisini görmediği halde o insanları görür."
97. Konu el-Huccet Hüccet-Delil
El-Bihar, 5/298, 14. Bölüm, Yelzimu Alallahi et-Ta'rif El-Bihar, 5/288, 13. Bölüm, el-Etfalu ve men lem yetimmu aleyhim huccet fi dunya El-Bihar, 7/285, 13. Bölüm, ma yehtaccullahu bihi alel ibadi yevm'ul-kıyamet El-Bihar, 9/2, 1. Bölüm, ihtacullahi Teala alel erbab'ul-milel El-Bihar, 9/255, Ebvab-u İhticacat'ir Resul (s.a.a)
Kur'an: "Biz peygamber göndermedikçe kimseye azâb etmeyiz." "Fakat Allah, helak olanın, apaçık bir delille helak olması yaşa-yanın da apaçık bir delille yaşaması için (böyle yaptı.)" bak. Bakara, 256, 286; A'raf, 42; Enfal,
42; Tevbe, 115; Ta-Ha, 134; Hac, 71; Şuara, 208, 209; Kasas, 46, 59; Talak, 7 3315. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz aziz ve celil olan Allah in-sanlara verdiği ve onlara tanıttığı şeyleri hüccet (delil) gösterir." 3316. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın "Allah, bir milleti doğru yola eriştirdikten sonra, sakınacakları şeyleri onlara açıklamadıkça, sa-pıklığa düşürmez" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Hoşnut olduğu veya öfkelendiği şeyi onlara tanıtmadıkça..."
710. Bölüm Allah'a Marifet İsnad Etmek
Kur'an: "Bize düşen sadece doğru yolu göstermektir." "Sizi imana eriştirmekle Allah sizi minnet altında bırakır." "Andolsun ki onlara: "Gökleri ve yeri yaratan kimdir?"diye sor-san, "Allah'tır"derler. De ki: "hamt Allah'a mahsustur", ama çoğu bilmezler." 3317. İmam Ali (a.s), "Marifet kimin işidir?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Al-lah'ın işidir, kulların marifetin ortaya çıkışında hiçbir etkisi yoktur."
3318. Sefvan b. Yahya şöyle diyor: "İmam Rıza'ya (a.s) "İnsanların marifeti vü-cuda getirmekte bir etkisi var mıdır?" diye sordum. , "Hayır"dedi." İnsan-ların marifet hususunda bir sevabı var mıdır? diye sorunca da şöyle bu-yurdu: "Evet, Allah fazlından onlara doğruyu göstermiştir."
3319. İmam Sadık (a.s), "insanlar için marifete erişecek vesileler var mıdır?"diye soran Abdulala'ya "Hayır"diye buyurdu."O halde inanlar marifet elde etmekle mükellef midir?"diye sorunca da şöyle buyurmuştur: "Hayır! Şüphesiz Allah beyan eder. Allah insanları sadece güçleri oranında mükellef kılmıştır. Allah insanları sadece kendilerine verdikleriyle mükellef kılmıştır." bak. el-Bihar, 5/220, 9. Bölüm
711. Bölüm Kesin Hüccet Allah'a Mahsustur
Kur'an: "De ki: Kesin delil Allah'a mahsustur. O dileseydi hepinizi doğ-ru yola eriştirirdi." 3320. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın "Kesin hüccet Allah'a mahsus-tur." ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah-u Teala kıyamet gü-nü kuluna şöyle diyecektir: "Ey kulum! Sen biliyor muydun?" Eğer "Evet!"derse ona: "Bildiğin şeyle amel ettin mi?" diye sorar. Eğer: "Ben cahil idim"derse o zaman da: "Neden amel etmek için öğrenmedin?" diye sorar. Böylece o mahkum olur. Kesin hüccet işte budur!"
3321. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın hücceti yaratılıştan önce de vardı, yaratılış ile birlikte olmuştur ve yaratılıştan sonra da olacaktır." bak. el-İlm, 2891. Bölüm, el-Hicret, 3989, Bölüm
712. Bölüm Hüccet Sultanının Gücü
Kur'an: "Allah, "Andolsun ki Ben ve peygamberlerim üstün gelece-ğiz"diye yazmıştır. Doğrusu Allah kuvvetlidir, güçlüdür." 3322. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hüccet sultanının gücü kudret sulta-nının gücünden daha büyüktür."
713. Bölüm En Kesin ve Yetkin Hüccet
Kur'an: "Müjdeleyici ve sakındırıcı peygamberler gönderdik ki insanla-rın peygamberlerden sonra Allah'a karşı bir bahaneleri olmasın. Al-lah izzet ve hikmet sahibidir."
3323. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey insanlar! Şüphesiz münezzeh olan Allah'ın yeryüzünde Muhammed'den (s.a.a) daha güçlü bir hücceti ve Kur'an-ı Azim'den daha yetkin bir hikmeti yoktur." 3324. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah Tebarek ve Teala'nın yeryüzün-de Kitab'ından daha yetkin bir hikmeti ve hücceti yoktur."
714. Bölüm Hadis Ravilerinin Hüccet Oluşu
3325. İmam Mehdi (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ortaya çıkan olaylarda (gaybet dö-neminde) hadislerimizin ravilerine müracaat edin. Şüphesiz onlar sizlere hüccetimdir ve ben de Allah'ın hüccetiyim!" bak. el-Keza (2), 3357. Bölüm
715. Bölüm Hüccet (Çeşitli)
Kur'an: "Allah'ın çağrısına icabet eden bulunduktan sonra, O'nun hak-kında tartışmaya girişenlerin delilleri Rableri katında hükümsüz-dür. Onlara bir gazâb vardır, çetin bir azâb da onlar içindir." "İşte siz böyle kimselersiniz. Hadi bilginiz olan şey üzerinde tartıştınız ama bilginiz olmayan şey hakkında niçin tartışıyorsu-nuz? Oysa Allah bilir, sizler bilmezsiniz."
bak. En'am suresi, 80-83. ayetler; Şura suresi, 15. ayet; Al-i İmran suresi, 20. ayet 3326. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim şek veya zanna kapılır da bu esas üzere hareket ederse Allah amelini batıl eder. Şüphesiz Allah'ın hücceti apaçık hüccettir."
3327. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kimin sözü doğru olursa hücceti de güçlü olur." 3328. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah kullarına verdiği ve tanıttığı şeyleri hüccet gösterir." 3329. İmam Bakır (a.s), Allah'ın kulları üzerindeki hücceti sorulunca şöyle buyur-muştur: "Bildiklerini söylemeleri ve bilmedikleri hususunda durmalarıdır."
3330. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Delaleti hidayet sanıp ona doğru yü-rüyen veya bir hakkı dalalet sayıp onu terk eden ve bu sebeple de helak olan kimsenin özrü hiç kimse tarafından kabul edilmez." 3331. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kulun üzerinde gerek işlediği günahta ve gerekse de şükründe kusur ettiği nimette Allah'ın bir hücceti vardır."
98.Konu el-Hadis Hadis
El-Bihar, 2/144, 19. Bölüm, Fezlu Kitabeti'l-Hadisi ve rivayetih Kenz'ul-Ummal, 10/220, Rivayet'ul-Hadis ve Adab'ul-Kitabet El-Bihar, 2/158, 21. Bölüm, Adab'ur-Rivaye
bak. el-Kitab, 3448. bölüm; es-Sıdk, 2192. bölüm el-Fıkh, 3239. bölüm; el-Kur'an, 3293. bölüm
716. Bölüm Hadis
3332. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sözümü işitip ezberleyen ve benden taraf başkalarına ulaştıranı Allah mutlu kılsın." 3333. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hadislerimiz kalpleri ihya eder." 3334. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz doğru konuşan birinden bir tek hadis alman senin için dünyadan ve dünyadaki her şeyden daha hayırlıdır."
3335. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Birbirinizle (ilmi) müzakerelerde bulunun, görüşün ve hadis söyleyin. Şüphesiz hadis kalplerin cilasıdır. Kı-lıçlar paslandığı gibi kalpler de paslanır. Cilası ise hadistir."
3336. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "İlim elde etmekte yarışın. Nefsim elinde olan (Allah'a) andolsun ki helal veya haram hususunda doğru sözlü bir insandan aldığın hadis senin için dünyadan ve içinde taşıdığı altın ve gümüşten daha hayırlıdır."
3337. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'a yemin olsun ki doğru sözlü birinden helal veya haram hususunda öğrendiğin bir tek hadis güneşin üzerine doğduğu ve battığı her şeyden senin için daha hayırlıdır." 3338. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İki hadis öğrenen ve o iki hadisten faydalanan veya başkalarına faydalanacağı iki hadis öğreten kimsenin ameli, altmış yıl ibadetten daha hayırlıdır."
3339. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların nezdimizdeki makamını bizden rivayet ettikleri kadar bilin." 3340. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim ümmetime kendisiyle bir sünneti ikame edecek veya bir bidatı delecek bir hadis öğretirse ona cen-net vardır." 3341. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hıfzetmek rivayetin süsüdür. Delil-leri hıfzetmek ise ilmin süsüdür."
717. Bölüm Muhaddis
3342. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allahım halifelerime rahmet et."(Üç defa bunu tekrarladı) kendisine: "Ey Allah'ın Resulü! Halifelerin kimler-dir?"benden sonra gelecek, hadislerimi ve sünnetimi rivayet edecek ve benden sonra insanlara onları öğretecek kimselerdir diye buyurdu."
3343. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allahım halifelerime rahmet et!" di-ye sorulunca (Üç defa bunu tekrarladı) "Ey Allah'ın Resulü! Halifelerin kimlerdir?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Hadis ve sünnetimi tebliğ edenler ve sonra da ümmetime onları öğretenlerdir."
3344. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hadislerimizi insanlar arasında ri-vayet eden ve bu vesileyle Şiilerimizin (taraftarlarımızın) kalbini güçlü kı-lan kimse bin abidden daha üstündür."
3345. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hadis rivayet den ve dinde derinleşen kimse dinde derinleşmeyen ve rivayet etmeyen bin abidden daha üstün-dür." 3346. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim ümmetime bir sünneti ikame edecek veya bidatı delecek bir hadis ulaştırırsa o kimse cennette-dir."
718. Bölüm Kırk Hadis Ezberleyen Kimsenin Sevabı
3347. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ümmetimden her kim kırk hadis ezberlerse Allah kıyamet günü onu fakih ve alim olarak diriltir."
3348. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ümmetimden her kim kırk hadis ezberleyip bununla sadece aziz ve celil olan Allah ve ahiret yurdunu diler-se Allah da kıyamet günü onu Peygamberler, doğrular, şehitler ve salihler-le birlikte haşreder. Bunlar ne de güzel arkadaştır! "
3349. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim bizden helal ve haram ile ilgili hadislerimizden kırk hadis ezberlerse Allah kıyamet günü onu fakih ve alim olarak haşreder ve ona azap etmez."
3350. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim dinleri hususunda faydala-nacakları kırk hadisi ümmetim için ezberlerse Allah onu kıyamet günü fa-kih ve alim olarak diriltir." bak. el-Bihar, 2/153, 20. Bölüm; Kenz'ul Ummal, 10/224
719.Bölüm Hadis Anlamak
Kur'an: "Onu sizin için bir ibret ve öğüt yapalım ve anlayan kulaklar onu bellesin diye." 3351. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Anladığın bir hadis naklettiğin bin hadisten hayırlıdır." 3352. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şiilerin (taraftarların) makamını ri-vayetleri ve marifetleri ölçüsünce bil. Hiç şüphesiz marifet rivayeti der-ketmektir."
3353. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sözümüzü işitip ezberleyen, sonra bizim adımıza onu insanlara ulaştıran kimseyi Allah mutlu kılsın. Bir çok kimse fakih olmadığı halde fıkhı yüklenir. Bir çok kimse de fıkhı kendi-sinden daha fakih olan kimseye nakleder."
3354. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Bizden bir hadis işiten ve onu işitti-ği gibi başkalarına ulaştıran kimseyi Allah mutlu kılsın. Zira çoğu zaman kendisine hadis ulaşan kimse, onu duyandan daha iyi derk eder."
3355. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Siz (hadisleri) derk etmeye bakın; ri-vayet etmeye değil." 3356. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Beyinsizlerin himmeti rivayet etmek-tir. Alimlerin himmeti ise (hadisleri) anlamaktır." 3357. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Alimlerin hüznü dirayet (anlamak); Cahillerin hüznü ise rivayettir." bak. el-Fıkh, 3243. Bölüm, 345. Konu, el-Ma'rifet (1)
720. Bölüm Rivayet Etmek ve Anlamak
3358. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak bir sözü işittiğinizde ona bağlı olma düşüncesi ile algılamaya çalışın; rivayet etme düşüncesi ile değil. Şüphesiz kitabın ravileri çoktur, ama riayet edenleri çok azdır."
3359. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir rivayeti işittiğinizde ona bağlı ol-ma düşüncesi ile algılamaya çalışın; rivayet etme düşüncesi ile değil. Şüp-hesiz kitabın ravileri çoktur,
ama riayet edenleri çok azdır." 3360. İmam Bakır (a.s), Sa'd'ul-Hayr'a yazdığı mektubunda şöyle buyurmuştur: "Cahiller rivayeti ezberlemekle hoşnut olurlar; alimler ise (rivayetlere) ria-yet etmeyi terk ettikleri için hüzünlenirler." bak. el-İlm, 2894. Bölüm
721.Bölüm Peygamber Hayattayken O'na Yalan Şeyler İsnad Edenlerin Çokluğu
3361. İmam Ali (a.s), uydurma hadisler hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz insanların elinde hak ve batıl, yalan ve doğru, nasih ve mensuh, genel ve özel, muhkem ve müteşabih, ezberlenen ve vehm edilen (ravinin hadis sandığı) sözler vardır. Resulullah (s.a.a) zamanında Resulullah'a
o kadar yalan şeyler isnad ettiler ki sonunda okuduğu bir hutbesinde şöyle buyurdu: "Her kim bana yalan yere bir şey isnad ederse ateşteki yerini hazırlasın."Şüphesiz hadisi sana sadece dört kişi getirir..."
3362. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah'ın (s.a.a) hayatında kendi-sine öyle yalan şeyler isnad ettiler ki sonunda hutbesinde şöyle buyurdu: "Ey İnsanlar! Bana çok yalan şeyler isnad ediyorlar. Her kim bilerek bana yalan şeyler isnad ederse ateşteki yerini hazırlasın."Buna rağmen Pey-gamber'den sonra da kendisine yalan şeyler isnad ettiler." bak. el-Bihar, 2/214, 28. Bölüm; Kenz'ul Ummal, 10/295
722.Bölüm Resulullah'a (s.a.a) Yalan Şeyler İsnad Etmekten Sakındırmak
3363. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim bilerek bana yalan şeyler isnad ederse ateşteki yerini hazırlasın." 3364. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim yalan olduğunu bildiği hal-de benden bir hadis naklederse iki yalancıdan biridir." 3365. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim bana yalan bir şeyi isnad ederse kendisine cehennemde içinde otlayacağı bir ev bina edilir."
3366. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim bilerek insanları saptırmak için bana yalan bir şey isnad ederse ateşteki yerini hazırlasın." 3367. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'ım! Bana yalan bir şey isnad etmelerini helal görmüyorum." 3368. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz büyük günahların en bü-yüğü biri de birinin demediğim şeyleri bana isnad etmesidir." bak. el-Bihar, 2/250
723. Bölüm Yalan Olduğu Belli Olmayan Bir Şeyi Yalanlamaktan Sakındırmak
Kur'an: "Onlar, ilmini kavrayamadıkları ve henüz yorumu da kendileri-ne bildirilmemiş olan şeyi yalanladılar. Onlardan öncekiler de böy-lece yalanlamışlardı. Zalimlerin sonunun nasıl olduğuna bir bak." bak. Nisa, 94; Kehf, 66, 67; Nur, 15; Ahzab, 22, 35
3369. İmam Bakır (a.s) veya İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mürcie, Kade-riye veya Haricilerden olan birisi bize isnad ettiği bir hadisi size nakl eder-se onu yalanlamayın, zira siz bilemezsiniz, belki de onda hak bir söz var-dır. Onu yalanlamakla arş üzerindeki aziz ve celil olan Allah'ı yalanlamış olursunuz."
3370. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim bizden kendisine ulaşan bir hadisi reddederse kıyamet günü ben onun hasmı olacağım. Benden size oanlamadığınız bir hadis ulaşırsa, "Allah daha iyi bilir"deyin." 3371. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim benden kendisine bir hadis ulaşır da onu yalanlarsa şüphesiz şu üç şeyi yalanlamış olur: Allah, Resulü ve o hadisi kendisine nakleden kimseyi."
724. Bölüm Temel İlkeleri Açıklamak Bize, Detayını Bulmak İse Size Kalmıştır
3372. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Temel ilkeleri açıklamak bize, detay-ları bulmak ise size kalmıştır." 3373. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz sizlere temel ilkeleri açık-lamak bizim, detaylarını bulmak ise sizin görevinizdir." bak. 14. Konu, el-Usul
725. Bölüm Hadisin Sıhhati ve Kur'an İle Uyumluluğu
3374. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hadisimi Kur'an'a arz ediniz, eğer Kur'an ile uyum içindeyse o bendendir ve onu ben demişimdir."
3375. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz her hakkın bir hakikati vardır. Her doğru şeyin de bir nuru vardır. Allah'ın kitabı ile uyuşan şeyi alınız, Allah'ın kitabına muhalif olan şeyleri ise terk ediniz." 3376. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hadislerden Kur'an'la uyuşmayan şey uydurmadır." bak. El-Bihar, 2/242, 243
1
Mizan'ul Hikmet.3.Cilt Mizan'ul Hikmet.3.Cilt
726.Bölüm Hadisin Sıhhati ve Fıtrat İle Uyuşması
3377. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Benden kalplerinizin tanıdığı saç ve ciltlerinizin hoşlandığı ve sizlere yakın olan bir hadis işittiğinizde bilin ki ben o söze sizden daha evlayım. (onu ben demişimdir) Ama benden kalplerinizin tanımadığı, saç ve ciltlerinizin kaçındığı ve sizlere uzak olan bir hadis işittiğinizde bilin ki ben sizlerden ona daha uzağım."
3378. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Al-i Muhammed'den (a.s) sizlere ulaşan, kalplerinizi yumuşatan ve tanıdığınız bir hadis ulaştığında onu ka-bul ediniz. Ama eğer kalpleriniz ürker, yabancı görürsen onu Allah'a, Re-sulüne ve Al-i Muhammed'den olan alime havale ediniz."
727. Bölüm Hadisin Sıhhati ve Hak İle Uyuşması
3379. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Size benden hak ile uyuşan bir hadis gelecek olursa şüphesiz onu ben demişimdir. Ama benden size hak ile uyuşmayan bir hadis geldiğinde şüphesiz onu ben dememişimdir. Zira şüphesiz ben sadece hakkı söylerim." Hadisin sıhhatini bilmek için yerinde söylenmesi gereken bir takım ölçüler vardır.
728. Bölüm Hadisi Mana Açısından Nakletmenin Cevazı
3380. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir hadisi doğru anlarsan onu iste-diğin şekilde beyan et." 3381. İmam Sadık (a.s), hadisi mana esasınca nakletmenin hükmü sorulunca şöyle buyurmuştur: "Eğer onu doğru anladıysan sakıncası yoktur. Bu "teal"ve "helumme"(ikisi de gel anlamındadır) veya "uk'ud"ve "iclis"(ikisi de otur anlamındadır) demen gibidir."
3382. Muhammed b. Müslim şöyle diyor: "Ebi Abdillah'a (a.s), "Sizden bir hadis işitiyorum, sonra da onu azaltıyor veya çoğaltıyorum"diye söyleyince İmam şöyle buyurdu: "Eğer manasını ifade etmek için yapıyorsan sakın-cası yoktur." 3383. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Manasını doğru anladığın takdirde hadisin bir bölümünü öne alman veya sona bırakmanın sakıncası yok-tur."
3384. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir haramı helal ve bir helalı da ha-ram kılmadıkça manayı anlaman şartıyla azaltıp çoğaltmanın bir sakıncası yoktur."
729. Bölüm Hadis Nakletmekte Riayet Edilmesi Gereken Şey
3385. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ümmetime hadislerimden sadece akıllarının alabileceği şeyleri söyleyin." 3386. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Biz insanlara akılları miktarınca ko-nuşmakla emrolunduk." 3387. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Eğer insanlara akıllarının almayacağı bir hadis söyleyecek olursan şüphesiz onların bazısı fitneye düşer."
3388. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim tefsirini ne kendisinin ne de kendisine hadisi nakledilenin bilmediği bir hadis söylerse o hadis ken-disinin ve kendisine hadisi nakledilenin fitneye düşmesine sebep olur." 3389. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah ve Resulünün yalancı sayılması-nı ister misiniz? Öyleyse insanlara bildikleri hadisleri söyleyin ve inkar et-tikleri şeyleri söylemekten sakının."
3390. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanlara Rablerinden bahsedince onları dehşete düşürecek ve kabulde meşakkate sokacak şeyler söyleme-yin." bak. en-Nübüvvet (1), 3776. Bölüm
730. Bölüm Bazı Hadislere Tahammülün Zorluğu
3391. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hadislerimiz zor ve çok ağırdır. Ona sadece mukarreb melek, mürsel nebi, Allah'ın kalbini imanla imtihan ettiği kul veya korunmuş şehir tahammül edebilir."Amr şöyle diyor:
"Hadisin ravisi olan Şuayb'a, "Ey Ebe'l Hasan! Korunmuş şehir nedir?"diye sorunca şöyle dedi: "Ben de Eba Abdillah'a (a.s) bunu sordum. Bana, "Geniş ve sağlam kalptir"diye buyurdu." bak. el-Bihar, 2/182, 26. Bölüm
731. Bölüm Kitap ve Sünnetin Kapsamlılığı
Kur'an: "Yeryüzünde yürüyen hayvanlar ve (gökyüzünde) kanatlarıyla uçan kuşlar da ancak sizin gibi birer toplulukturlar. Kitapta Biz hiçbir şeyi eksik bırakmadık; onlar sonra Rablerine toplanacaklar-dır." "Bu gün, size dininizi kemale erdirdim."
3392. Ebu Usame şöyle diyor: "Ebi Abdillah'ın (a.s) yanındaydım, Muğiriye kabilesinden olan birisi de oradaydı. Sünnetler hakkında İmam'a sorular soruyordu. İmam şöyle buyurdu: "İnsanoğlunun ihtiyaç duyduğu her şey hususunda Allah ve Resulü tarafından bir sünnet ortaya konmuştur.
Eğer böyle olmasaydı getirdiği hüccetlerde bizleri hüccet kılmazdı."Muğiriye kabilesinden olan şahıs, "Allah hangi şeylerle bizlere hüccet getirmiş-tir?"diye sorunca Ebu Abdillah (a.s) şöyle buyurdu: "Allah'ın şu sözü: "Bu gün size dininizi kemale erdirdim ve üzerinize olan nimetimi tamamladım."
3393. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sizleri cennete yaklaştıran ve ateşten uzaklaştıran her şey hususunda sizleri ondan nehyettim ve sizlere onu emrettim." bak. el-Bihar, 2/168, 22. Bölüm; el-Hudud, 735. Bölüm
732.Bölüm Bazı İlim ve Hükümleri Saklamanın Sebebi
3394. İmam Sadık (a.s), Ebi Basir'e şöyle buyurmuştur: "Allah'a andolsun ki eğer aranızdan sır saklayan üç mümin bulabilseydim onlardan bir tek hadis gizlemeyi helal görmezdim."
3395. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer ben kendisine ilim emanet bı-rakacağım ve buna ehli olan üç grup bulabilseydim kıyamete kadar olacak artık helal ve haramı incelemeye ihtiyaç kalmayacak olayları kendilerine söylerdim." 3396. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur:
"Daha önceden diğer kitapların gay-risinin eline düştüğü gibi, sizden başkasının eline düşme korkusu da ol-masaydı, size şüphesiz Kaim (a. f) kıyam edinceye kadar hiç kimseye ihti-yaç duymayacağınız bir kitap verirdim."
3397. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendisine hadis söyleyeceğim birini bulamıyorum. Eğer sizden birine bir hadis söyleyecek olursam o şahıs henüz Medine'den çıkmadan o hadis yanıma getirilmektedir (bir grup ge-lip, "Sen mi bu hadisi söylemişsin!"diye söylemektedir. ) Bunun üzerine ben de, "Hayır söylememişim"diyorum." bak. 456. Konu, el-Kitman, 557. Konu, et-Takiyye
733. Bölüm Hadislerin İhtilaf Nedenleri
3398. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bizim haktan başka bir şey söyle-mediğimizi bilen kimse hakkımızdaki bu bilgisi kendisine yetmelidir. O halde bizim hakkımızdaki bilgisiyle uyuşmayan bizden bir söz işittiğinde o sözü kendisini savunmak için dediğimizi ve onu tercih ettiğimizi bilme-lidir."
3399. İmam Sadık (a.s), Ebi Amr el-Kinaniyy'e şöyle buyurmuştur: "Ey Eba Amr! Eğer sana bir hadis söylediysem, bir fetva verdiysem sonra yeniden gelip bana o konuyu sorduysan ve ben de önceki söz ve fetvamın aksine cevap ve fetva verdiysem hangisiyle amel edeceksin?" Ben, "Yenisini alırım ve diğerini bırakırım" dedim.
İmam (a.s) şöyle buyurdu: "Doğru söyledin ey Eba Amr! Allah gizli ibadet edilmeyi ister. Allah'a andolsun ki bil eğer bu işi yapacak olursanız bu hem benim ve hem de sizin için daha hayırlı olur. Allah dini hususunda bizden ve sizlerden sadece takiyyeyi istemiştir." bak. el-Bihar, 2/219, 29. Bölüm; Vesail'uş-Şia, 18/75, 9. Bölüm
734. Bölüm Müteşabih Hadisler
3400. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "(Şüphesiz Kur'an'ın müteşabihi ol-duğu gibi bizim hadislerimizin de müteşabihi vardır ve Kur'an'ın muh-kemi olduğu gibi bizim hadislerimizin de muhkemi vardır.) Şüpheiz Kur'anın müteşabihi ve muhkemi olduğu gibi bizim hadislerimizin de müteşabihi ve muhkemi vardır. O halde müteşabihini muhkemine dön-dürün ve muhkemi olmaksızın müteşabihine uymayın ki delalete düşersi-niz." bak. el-Kur'an, 3320. Bölüm
Kur'an: "Yeryüzünde yürüyen hayvanlar ve (gökyüzünde) kanatlarıyla uçan kuşlar da ancak sizin gibi birer toplulukturlar. Kitapta Biz hiçbir şeyi eksik bırakmadık; onlar sonra Rablerine toplanacaklar-dır."
3401. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah Tebarek ve Teala... her şey için bir sınır belirlemiş ve o sınırı göstermek için bir delil karar kılmıştır. O sınırı aşan kimse için ise bir had (ceza) tayin etmiştir."
3402. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her şeyin bu evim gibi belli bir sı-nırı ve haddi vardır. Sokakta olan her şey onun bir parçası ve evde olan her şey ise evden bir parçadır."
3403. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah helal ve haram olan her şeye bu evim gibi bir sınır belirlemiştir... Hatta bir sıyrık için bile diyet ve gay-risi için bir kırbaç ve yarım kırbaç gibi hudutlar belirlemiştir." 3404. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Ali (a.s) rivayetlerin helal ve haramını öğretiyor ve Kur'an'ı öğretiyordu. Bu ikisinden (helal ve ha-ramdan) her birinin belli bir haddi vardır."
3405. Ebu Lebid el-Behrani şöyle diyor: "Şüphesiz Mekke'de İmam Bakır'ın (a.s) yanına birisi geldi ve şöyle dedi: "Ey Muhammed bin Ali! Her şeyin bir sınırı olduğunu sanan sen misin?"Ebu Cafer (a.s) şöyle buyurdu: "Evet ben söyledim. Şüphesiz Allah yarattığı küçük ve büyük her şey için belli bir sınır tayin etmiştir.
O sınırı aşınca o hususta Allah'ın haddini aşmış olur." O adam, "Bu sofranızın haddi nedir?" diye sorunca, İmam (a.s) şöyle buyurdu: "Bu sofranın haddi açtığında Allah'ın adını anman, topladığında Allah'a şükretmen ve kırıntılarını süpürmendir." O adam, "bu testinin haddi nedir?" diye sorunca da İmam şöyle buyurdu: "Bunun da haddi ağız tarafından içmen ve kırık yerlerinden içmemendir."
3406. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sizleri cennete yaklaştıran ve ateşten uzaklaştıran her şey hususunda sizlere emrettim ve sizleri sakındırdım." bak. el- Bihar, 2/168, 22. Bölüm Vesail'uş-Şia, 18/309, 2. Bölüm
736.Bölüm Had ve Cezaları Uzaklaştırmak
3407. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Yapabildiğiniz kadar had ve cezaları Müslümanlardan uzak tutun. Eğer Müslümanlar için bir çıkış yeri bulacak olursanız serbest bırakın. Zira imamın bağışlamada hata etmesi cezalan-dırmada hata etmesinden daha hayırlıdır."
3408. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Def edecek bir yer bulduğunuzda Allah'ın kullarından hadleri def edin." 3409. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hadleri şüphelerle def edin."
737. Bölüm Hadleri Uygulamak
3410. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın hadlerinden (ceza huku-kundan) bir had uygulamak Allah'ın beldelerinde kırk gece yağan yağ-murdan daha hayırlıdır."
3411. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Yeryüzünde uygulanan bir had alt-mış yıllık ibadetten daha temizdir." 3412. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Münezzeh olan Allah'ın hadlerini ko-rursanız sizlere vadettiği fazlını ve bereketini çok çabuk ulaştırır."
3413. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah hadleri uygulamayı haramların önemini vurgulamak için farz kılmıştır." 3414. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın "Allah'ın dini konusunda o iki-sine acımayın" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Yani hadleri hususun-da..."
3415. İmam Sadık (a.s), birine yaptığı tavsiyesinde şöyle buyurmuştur: "Yakın ve uzak herkese Allah'ın haddini uygula. Hoşnutluk ve öfke anında Allah'ın kitabıyla hükmet ve siyah ve beyaz arasında adaletle bölüştür." 3416. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın hadlerinden bir had dışında yüce insanların hatalarını görmezlikten gelin."
3417. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Birbirinizle yarışmak zorundasınız. O halde Allah'ın hadlerini uygulamak ve iyiliği emretmek hususunda birbi-rinizle yarışın." bak. Vesail'uş-Şia, 18/307, 1. Bölüm
738. Bölüm Hadleri Uygulamamak
3418. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Resulullah'a (s.a.a) kavmi arasında şerafetli olan hırsızlık yapmış bir kadın getirdiler. Resulullah (s.a.a) elinin kesilmesini emretti. Kureyş'ten bir grup Resulullah'ın etrafı-na toplanıp şöyle dediler: "Ey Allah'ın Resulü! Küçük bir hata için bunun gibi şerafet sahibi bir kadının eli kesilir mi?"
Resulullah (s.a.a) şöyle bu-yurdu: "Evet, şüphesiz sizden öncekiler de bu gibi şeyden dolayı helak oldu. Onlar zayıflarına had uyguluyorlar; güçlü ve şerafet sahibi olanlar hakkında ise haddi terk ediyorlardı. Bu yüzden de helak oldular." 3419. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsan sadece Allah'ın hadlerini uygu-layarak mutluluğa erişir ve sadece Allah'ın hadlerini zayi ettiği için mut-suzluğa düşer."
3420. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Zina eden iri göbekli ve sakat birini Resulullah'ın (s.a.a) yanına getirdiler. Resulullah (s.a.a) içinde yüz dal bu-lunan bir hurma demetini getirdi ve had olarak ona bir darbe vurdu. Zira Allah'ın hadlerinden bir haddin uygulanmamasını hoş görmüyordu." bak. Mustedrek'ul Vesail, 18/7, 1. Bölüm, Mukeddemat'ul Hudud
739. Bölüm Hadleri Uygulamada Şefaat Etmek Doğru Değildir
3421. İmam Sadık (a.s) babasından, o da babalarından, onlar da Resulullah'tan (s.a.a) hadler hususunda şefaat etmekten nehy ettiğini rivayet etmiştir. İmam Sadık (a.s) ayrıca şöyle buyurmuştur: "Allah'ın hadlerinden bir haddi iptal etmek için şefaat eden ve Allah'ın hadlerini iptal hususunda çalışan kimseye Al-lah kıyamet günü azab eder." 3422. Resulullah (s.a.a), Üsame'ye şöyle buyurmuştur: "Ey Usame! Had hususun-da şefaat etme."
3423. Ayşe şöyle diyor: "Mahzum kabilesinden bir kadın emanet olarak bir ta-kım şeyler alıyor ve sonra inkar ediyordu. Peygamber (s.a.a) elinin kesil-mesini emretti. O kadının ailesi Üsame'nin yanına giderek ondan Pey-gamber (s.a.a) nezdinde aracılık etmesini istediler. Üsame de o kadın hak-kında Peygamber (s.a.a) ile konuştu.
Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: "Ey Üsame! Allah'ın hadlerinden bir had hususunda konuştuğunu gör-meyeyim."Peygamber (s.a.a) daha sonra bir hutbe okuyarak şöyle buyurdu: "Sizden öncekiler de işte bu yüzden helak oldular. Onlar arasında soylu biri hırsızlık yaptığında ona karışmazlardı.
Ama zayıf ve çaresiz biri hırsızlık yapacak olursa elini keserlerdi. Canım elinde olan Allah'a andol-sun ki eğer Muhammed'in kızı Fatıma bile hırsızlık edecek olursa elini ke-serim. Ardından da Mahzum kabilesinden olan kadının elini kesti."
3424. Nakl edildiği üzere Müminlerin Emiri Ali (a.s) Beni Esedli birini had uygu-lamak için tutukladı. Beni Esed kabilesi Hüseyin b. Ali'nin yanına gitti ve ondan aracılık yapmasını istediler. Ama O kabul etmedi. Daha sonra Müminlerin Emi-ri'nin (a.s) yanına giderek ondan had uygulamamasını rica ettiler. O şöyle buyurdu:
"Siz kendi malım olan bir şeyi isteyecek olursanız şüphesiz size veri-rim."Beni Esed kabilesi büyük bir sevinçle Müminlerin Emiri'nin yanın-dan ayrıldı. Daha sonra Hüseyin'in (a.s) yanına gidip Müminlerin Emi-ri'nin (a.s) sözünü ona da aktardılar. Hüseyin (a.s) şöyle buyurdu: "Eğer arkadaşınızla işiniz varsa geri dönün,
belki de haddi uygulanmıştır. Onlar döndüklerinde Müminlerin Emiri'nin (a.s) had uyguladığını gördüler. Onlar, "Ey Müminlerin Emiri! Bize söz vermedin mi?" dediler. O şöyle buyurdu: "Ben sizlere kendime ait olan bir şeyi sizlere vereceğime dair söz verdim. Ama bu had Allah'ındır. Ben bu konuda hiç bir şeye malik değilim."
3425. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Herkes aracı olarak Allah'ın hadle-rinden bir haddin uygulanmasına engel olursa aracılığını geri almadığı müddetçe sürekli Allah'ın gazabında olur." 3426. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kul hakkı olan hadlerde imama götü-rülmediği müddetçe şefaat etmenin sakıncası yoktur. Ama had imama gö-türüldükten sonra hiçbir şefaat kabul edilmez." bak. Vesail'uş-Şia, 18/223, 35. Bölüm
740. Bölüm Hadde Kefalet Olmaz
3427. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hadlerden herhangi bir halde kefalet etmek söz konusu değildir. (Diğer şuçlarda çrneğin mal ve hapisle ilgili şuçlarda kefalet alabilir." 3428. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah (s.a.a), "Hadde kefalet olmaz"diye buyurmuştur." 3429. Müminlerin Emiri (a.s), "Hadde kefalet olmaz" diye hükmetmiştir."
741. Bölüm Hadde Yemin Olmaz
3430. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Had uygulanacak kimse yemin etti-rilmez." 3431. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hadde şefaat, kefalet ve yemin yok-tur."
3432. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Adamın biri, birisini Müminlerin Emiri'nin (a.s) yanına getirerek şöyle dedi: "Bu adam bana iftira etmiştir." Onun bu iddiasının hiçbir delili (şahidi) yoktu. Bu yüzden şöyle dedi: "Ey Müminlerin Emiri ona yemin ettir." O şöyle buyurdu: "Had hususunda yemin yoktur. Kemik hususunda ise kısas yoktur."
742. Bölüm Hadleri Ertelemekten Sakındırmak
3433. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her ne zaman had farz olursa onu uygulamak gerekir. Haddi uygulamada ertelemek ve beklemek yoktur."
3434. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Üç kişi birinin zina ettiğine tanıklık ettiler. Müminlerin Emiri (a.s), "Dördüncü şahıs nerede?" diye sordu. Onlar, "Şimdi geliyor" dediler. Müminlerin Emiri (a.s) şöyle buyurdu: "Bu üç kişiye (iftira) had uygulayın. Zira had uygulamada bir an bile bek-lemek doğru değildir."
3435. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Had hususunda "şayet"ve "umulur" gibi şeyler söz konusu edilirse had iptal edilir."
743.Bölüm Haddi Aşmaktan Sakındırmak
Kur'an: "Bunlar Allah'ın hudutlarıdır, onları çiğnemeyin. Allah'ın hu-dutlarını çiğneyenler ancak zalimlerdir." "Allah'ın sınırlarını kim aşarsa, şüphesiz, kendisine zulmetmiş-tir." "Kim Allah'a ve Peygamberine baş kaldırır ve hudutlarını aşar-sa, onu temelli kalacağı ateşe sokar. Alçaltıcı azâb onadır." 3436. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah sizler için hadler ta-yin etmiştir. Bu hadleri aşmayınız."
3437. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Müminlerin Emiri (a.s) Kanber'e birine had uygulamasını emretti. Kanber, kızarak üç kırbaç fazla vurdu. Ali (a.s) Kanber'e üç kırbaç vurarak kısas uyguladı."
3438. Abdullah b. Ma'kil şöyle diyor: "Şüphesiz Ali birine kırbaç vurulmasını emretti. Kırbaç vuran kimse iki kırbaç fazla vurunca Ali (a.s) ona iki kır-baç vurarak kısas etti."
3439. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kıyamet günü bir kırbaç eksik had uygulayan kimseyi getirirler. O şöyle der: "Rabbim! Kullarına acıdığım için bu işi yaptım."Allah şöyle buyurur: "Sen onlara benden daha mı merhametlisin?"Onu ateşe atmalarını emreder. Sonra bir kırbaç fazla vu-ranı getirirler. O da şöyle der: "Ona günahtan el çeksin diye bir kırbaç fazla vurdum."Sonra onu da ateşe atmaları emredilir."
3440. İmam Bakır (a.s), Allah-u Teala'nın, "Bu Allah'ın hudutlarıdır. Onları çiğnemeyin. Her kim Allah'ın hudutlarını çiğnerse şüphesiz onlar zalimlerdir" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah zina eden kimseye gazab etmiş ve ona yüz kırbaç karar kılmıştır. O halde her kim öfkesinden dolayı bundan fazla vurursa ben Allah nezdinde ondan beri-yim."
744. Bölüm Had Uygulamanın Günahları Temizlemedeki Rolü
3441. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim bir günah işler de kendisi-ne had uygulanırsa o günahın haddi kendisine keffaret sayılır." 3442. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim dünyada bir günah işler de cezasını görürse Allah kulunu ikinci defa cezalandırmaktan daha adil-dir." 3443. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kılıç üzerinden geçtiği her günahı temizler." 3444. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Taşlanmak (zinakarın) yaptığının keffaretidir."
3445. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah mümin bir kulunu bu dünyada cezalandırırsa kıyamet günü yeniden cezalandırmaktan daha bağışlayıcı ve yücedir." bak. Sahih-i Müslim, 3/1333, 10. Bölüm, el-Bela, 404. Bölüm, ez-Zenb, 1387. Bölüm
745. Bölüm Had Uygulanmış Kimseye Hakaret Etmekten Sakındırmak
3446. Resulullah (s.a.a) birini recm etmelerini emretti. Onlar, "şüphesiz bu şahıs aşağılık bir insandır"dediler. O, "aşağılıktır demeyin. Allah'a yemin olsun ki o Allah nezdinde misk kokusundan daha güzeldir." diye buyur-du." 3447. Resulullah (s.a.a) zina eden birini taşladığında birisi arkadaşına, "O köpek gi-bi geberdi" dedi.
Peygamber (s.a.a) o ikisiyle bir leşin yanından geçerken şöyle buyur-du: "Dişlerinizle bu leşten bir parça koparınız." Onlar, "Ey Allah'ın Resu-lü! Allah'ın selamı üzerine olsun. Leşi mi yiyelim" deyince şöyle buyurdu: "Kardeşinden kopardığınız bu leşten daha pis kokmaktadır."
3448. Abdurrahman b. Ebi Leyla şöyle diyor: "Ali (a.s) birine had uyguladı. İn-sanlar ona sövüp lanet etmeye başladılar. Ali (a.s) şöyle buyurdu: "O artık bu günahından dolayı sorguya çekilmeyecektir."
3449. "Zina ederek hamile kalan bir kadın Resulullah'ın (s.a.a) yanına geldi ve şöyle dedi: "Ey Allah'ın Resulü! Ben had uygulanmayı hak ettim. Bana had uygula." Allah'ın Resulü o kadının velisini çağırdı ve şöyle buyurdu: "Doğuruncaya kadar ona iyi davran daha sonra yanıma getir." O adam denileni yaptı.
Allah'ın Resulü kadının elbisesinin üzerine çekilip örtülme-sini, daha sonra da recm edilmesini emretti. Ardından onun cenaze na-mazını kıldı. Ömer şöyle dedi: "Ey Allah'ın resulü! Bu zina eden kadının cenaze namazını mı kılıyorsun?" Peygamber şöyle buyurdu: "Şüphesiz o öyle bir tövbe etti ki eğer tövbesi Medine halkından yetmiş kişi arasında paylaştırılacak olursa hepsini kapsar. Bundan daha üstün bir tövbe gördün mü? O Allah için kendini feda etti." bak. el-Mev'ezet, 4118. Bölüm
746. Bölüm Günahkar Günahını İtiraf Ettiği Takdirde İmam Onu Bağışla-yabilir
3450. Bir hırsızı Ali'nin (a.s) yanına getirdiler. O şahıs hırsızlık yaptığını itiraf etti. Ali (a.s) ona, "Acaba Kur'an'dan bir şey ezberledin mi?"diye sordu. O, "Evet Ba-kara suresini ezberledim" deyince şöyle buyurdu: "Elini Bakara suresine bağışla-dım." Eş'as İmam'a şöyle dedi:
"Allah'ın hadlerinden bir haddi mi iptal ediyorsun." O şöyle buyurdu: "Sen ne anlarsın! Eğer beyyine (iki şahit) ikame olursa İmam suçluyu affedemez. Ama eğer birisi hırsızlık yaptığını itiraf ederse İmam isterse onu bağışlar isterse de cezalandırır."
747. Bölüm Kanı Helal Saymak
3451. Muhammed b. İsa b. Ubeyd şöyle diyor: "İmam Ebu'l-Hasan Askeri (a.s) Faris b. Hatem Kazvini'nin öldürülmesini emretti ve onu öldürenin cen-nete gireceğini garantiledi. Daha sonra Cüneyt onu öldürdü. Faris insan-ları saptıran ve bid'at olan işlere davet eden biriydi. Dolayısıyla Ebu'l-Hasan'dan şu emir geldi:
"Bu mel'un Faris benim adıma insanları saptır-makta ve bid'ata davet etmektedir. Kanı onu öldüren herkese helaldir. Onu öldürüp beni kendisinden kurtaracak kimdir ki ben de karşılık olarak ona Allah nezdinde cenneti garantileyeyim?" 3452. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim kılıç çekerse (insanları korkutursa muharip hükmündedir ve) kanı helaldir."
3453. Cabir şöyle diyor: "Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ka'b b. Eşref'i kim halledecek? Zira o Allah'ı ve Resulünü incitmiştir." Muhammed b. Mesleme, "Ey Allah'ın Resulü! Onu öldürmemi istiyor musun?" deyince, "Evet"diye buyurdu. O, "O halde izin ver de gerekli şeyleri söyleyeyim." "söyle" diye buyurdu.
Bunun üzerine Muhammed b. Mesleme Ka'b'ın yanına gitti ve onunla bir şeyler konuştu. Onunla geçmişi hakkında bir şeyler söyleşti ve şöyle dedi: "Bu adam (yani Peygamber -s.a.a-) iyilik et-mek istedi ama bizi meşakkat ve zahmete düşürdü." Ka'b Muhammed b. Mesleme'nin sözlerini işitince şöyle dedi: "Allah'a yemin olsun ki sen de ondan incinmişsin." Muhammed b. Mesleme Haris, Abis b. Cebr ve Ub-bat b. Bişr ile birlikte onun yanına geleceklerine dair sözleşti. Onlar Ka'b'ın yanına geldiler ve onu gece davet ettiler. Ka'b da onların yanına gitti.
Muhammed b. Mesleme o üç kişiye şöyle dedi: "O gelince ben elimi başına doğru atacağım. Ben başını sıkı tutunca siz saldırın. Ka'b kılıcını kuşanmış bir halde onların yanına geldi. Onlar, "Güzel koku senden mi geliyor dediler?"Ka'b, "Evet, falan eşim Arapların en güzel kokulu kadı-nıdır."Muhammed, "bu kokuyu koklamama izin verir misin?"dedi. Ka'b, "Evet kokla"dedi. Muhammed bedenini kokladı ve sonra, "yeniden kok-lamama izin verir misin?"dedi. Bu esnada Muhammed Ka'b'ın başından sıkıca tuttu ve "saldırın"diye bağırdı. Böylece onu öldürdüler."
3454. Resulullah (s.a.a) etrafını saran Müslümanlara şöyle buyurmuştur: "Ey insan-lar, benden sonra artık bir peygamber gelmeyecektir ve benim sünnetim-den sonra da bir sünnet yoktur. Her kim böyle bir iddia da bulunursa id-diası ve bid'atı cehennemdedir. Her kim Peygamberlik iddiasında bulu-nursa onu öldürün." bak. et-Tecessus, 514. Bölüm, 101. Konu, el-Muharib
748. Bölüm Had Uygulanmış Kimse Üçüncü Defada Öldürülür
3455. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim işlediği büyük günahlar sebebiyle iki defa had cezası görürse üçüncü defada öldürülmelidir." 3456. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Üçüncü defasında öldürülmelerinin sebebi kırbaç yemeyi önemsememeleri ve neredeyse zina işinde özgür ol-duklarını sanmalarıdır. Başka bir sebebi de Allah'ı ve haddi hafif sayan kimsenin kafir oluşudur. Kafir olduğu için de öldürülmelerinin hak etmiş olur."
749. Bölüm Düşman Topraklarında Had Uygulamak
3457. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Düşman topraklarında, oradan çık-madıkça hiç kimseye had uygulamam. Zira gayrete gelip düşmana katıla-bilir." bak. Vesail'uş-Şia, 18/317, 10. Bölüm
750. Bölüm Ta'zir (Ceza)
3458. İmam Sadık (a.s), Ta'zir hakkında soru soran Hammad b. Osman'a şöyle bu-yurmuştur: "Ta'zir had sayısından aşağıdır." Ben seksen kırbaçtan aşağı mıdır?" diye sordum. Şöyle buyurdu: "Hayır, kölenin haddi olan kırk kır-baçtan daha aşağıdır."Ben, "Ne kadardır?"diye sorunca şöyle buyurdu: "Bu onun işlediği suçu ve bedeninin gücünü göz önünde bulunduracak olan hakime bağlıdır."
3459. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın hadlerinden bir had olma-dığı takdirde ondan fazla vurmamak gerekir." 3460. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Tembih etmek için üçten fazla vurmaman gerekir. Eğer daha fazla vurursan kıyamet günü kısas edilir-sin."
3461. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'a ve ahiret gününe inanan bir mümine ortada bir had olmadıkça on kırbaçtan fazla vurması helal değil-dir."
3462. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'a ve ahirete iman eden hiç bir hakime ortada bir had olmadıkça on kırbaçtan fazla vurması helal değil-dir." 3463. İmam Sadık (a.s), "ta'zir ne kadardır?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "On ila yirmi kırbaç arasıdır." bak. Vesail'uş-Şia, 18/583, 10. Bölüm ve s. 363, 10. Bölüm, 10 ve s. 309, 2. Bölüm, Sunen-i Ebi Davud, 4/167
751. Bölüm Had Uygulamanın Adabı
3464. el-Menakıb kitabında şöyle yer almıştır: "Müminlerin Emiri Ali (a.s) Amr b. Abdivedd'i yakalayıp boynunu vurmada biraz bekleyince bazıları Ali'yi (a.s) kınadı. Huzeyfe onu savundu. Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: "Ey Huzeyfe sakin ol! Ali (a.s) yakında neden onu öldürmek hususunda biraz beklediğini size söyleyecektir."
Ali (a.s) Amr'ı öldürdü. Dönünce Peygamber (s.a.a) neden beklediğini sordu. O şöyle dedi: "Amr anneme sövdü ve yüzüme tükürdü. Ben onu öldürdüğüm takdirde kendimi teskin etmek için öldürmüş olabileceğim-den korktum. Bu yüzden sakinleşinceye kadar onu bıraktım. Sonra onu Allah için öldürdüm."
3465. İmam Hüseyin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bilin ki şüphesiz savaşın şerri hızlı ve tadı çirkindir. Her kim kendini ona hazırlar, teçhizatını kuşanırsa ve zamanı gelmeden bedenini yaralarıyla elemlendirmezse savaşı kazanmıştır. Ama her kim fırsat gözetmeden ve savaş gücünden haberdar olmadan savaşa kalkışırsa ordusuna bir fayda vermemeye ve kendini helak etmeye hak kazanmıştır." 3466. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir çok savaşın faydası barışın fayda-sından daha çoktur."
753. Bölüm Savaşların Nedenleri
3467. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtilaf savaşların nedenidir." 3468. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnatçılık savaşların nedenidir." 3469. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kınanmış inatçılıktan sakın, zira bu savaş çıkarır."
754.Bölüm Hakka Karşı Olanlarla Savaş
3470. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Canıma andolsun ki hakka muhalif olan ve sapıklık uçurumuna yuvarlanan kimselerle savaşta asla uyuşmaya ve gevşeklik göstermeye yönelmedim.
O halde ey Allah'ın kulları, Al-lah'tan sakının. Allah'ın azabından Allah'a sığının. Önündeki apaçık yolda ilerleyin. Sizleri mükellef kıldığı şeyleri yapmaya koyulun. Eğer bu dünya-da zafere erişemezseniz, Ali o dünyada sizlere zaferi garantiler."
755. Bölüm Müslümanlarla Savaş
3471. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Müslümanın kardeşiyle savaşması küfür, sövmesi ise fısktır." bak. es-Sebb, 1727. Bölüm
756. Bölüm Düşmanı Gafil Avlamak
3472. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Düşman topluluğu sizinle savaşma-dan siz saldırarak savaşın. Zira Allah'a yemin olsun ki kendi topraklarında saldırıya uğrayan her millet mutlaka zillete düşmüştür."
3473. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bilin ki ben gece, gündüz açık ve gizli sizi bu toplulukla savaşa davet ettim ve sizlere: "Onlar sizinle savaşmadan siz onlarla savaşın" dedim. Allah'a andolsun ki kendi yurtlarının kalbinde savaşılan her topluluk mutlaka zillete düşmüştür."
757. Bölüm Allah Yolunda Savaşa Teşvik
Kur'an: "Ey iman edenler! Size ne oldu ki, "Allah yolunda, savaşa çı-kın"dendiği zaman yere çöküp kaldınız? Dünya hyatını ahirete tercih mi ediyorsuznu? Oysa dünya hayatının geçimi ahirete göre pek az bir şeydir." "İsteyen, istemeyen, hepiniz savaşa çıkın. Allah yolunda malla-rınızla, canlarınızla cihat edin. Eğer bilirseniz bu sizin için hayırlı-dır."
3474. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah size rahmet etsin. Düşmanınızla savaşmak için dışarı çıkın ve yeryüzüne çakılıp kalmayın ki horluk ve zillet içinde kalırsınız. Dünyanın en aşağılık şeyleri size nasip olur. Şüphesiz savaş kardeşi (savaşçı kimse) uyanıktır. Gaflet uykusunda olan kimse bil-melidir ki düşmanı kendinden gafil değildir."
758. Bölüm Allah Kendi Yolunda Savaşanı Sever
Kur'an: "Doğrusu Allah, kendi uğrunda, kenetlenmiş bir duvar gibi, sıra halinde savaşanları sever." 3475. Hz. Ali (a.s) Sıffin savaşında okuduğu bir hutbesinde şöyle buyurmuştur: "Ey İnsanlar! Zikri yüce Allah sizleri azaptan kurtaracak ve hayra yakınlaştıra-cak bir ticareti göstermiştir.
Bu ticaret Allah'a ve Resulüne iman ve Allah yolunda cihattır. Cihadın sevabını günahların mağfireti ve Adn cennetle-rinde tertemiz evler karar kılmıştır. Elbette Allah'ın rızası bunlardan daha büyüktür. Allah sizlere sevdiğini haber vermiş ve şöyle buyurmuştur: "Al-lah savaşan kimseleri sever..."O halde saflarınızı kurşundan yükseltil-miş binalar gibi sağlam kılın. Zırh giyenleri öne, zırh giymeyenleri ise saf-ların arkasına yerleştirin."
759. Bölüm Savaşılması Yasaklanmış Kimseler
3476. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dine sarılanlarla savaşmayın. Zira di-ne el uzatanlar bozguna uğrarlar." 3477. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hakka dayanan kimseler ile savaşma. Zira hak ile savaşan kimseler yenilgiye uğrar."
760. Bölüm Savaştan Önce Riayet Edilmesi Gereken Hususlar
3478. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanlarla iyi geçinin, onlara fırsat verin. Onları hakka davet etmeden önce saldırmayın. Zira şehirli ve gö-çebe tüm yeryüzü insanlarını Müslüman olarak yanıma getirmeniz, kadın ve çocuklarını esir alıp erkeklerini öldürmenizden bana daha sevimlidir."
3479. İmam Ali (a.s) Sıffin'de şöyle buyurmuştur: "Allah'a yemin olsun ki bir grubun bana katılmasını, benim vasıtamla hidayet bulmasını ve sayemde huzura kavuşmasını ümid ettiğim durumlar dışında savaşı bir gün bile er-telemedim. Zira bu bana onları sapık olarak öldürmekten daha sevimli-dir."
3480. İmam Ali (a.s) oğlu Hasan'a (a.s) şöyle buyurmuştur: "Asla savaşa davet etme. Ama savaşa davet edilirsen icabet et. Zira hiç şüphesiz savaşa çağı-ran isyankardır, isyankar insan ise yere serilir."
761. Bölüm Düşmanla Karşılaşıldığında Yapılan Dua
3481. Resulullah (s.a.a), savaşa gittiğinde şöyle dua etmiştir: "Allah'ım! Sen benim destekçim ve yardımcımsın. Senden güç alır, seninle saldırır ve seninle savaşırım."
3482. İmam Ali (a.s), Siffin'de düşmanla karşılaşmaya azmettiğinde şöyle dua etmiş-tir: "Allah'ım! Ey yükseltilmiş göklerin Rabbi!.. Eğer bizleri düşmana galip getirirsen, bizleri zulüm ve haksızlıktan uzak tut, bizleri hak yolunda güç-lü kıl. Eğer onları bize galip getirirsen bizlere şahadeti nasib et ve bizleri fitneye düşmekten koru."
3483. İmam Ali (a.s), savaşta düşmanla karşı karşıya gelince şöyle dua etmiştir: "Al-lah'ım! Kalpler sana doğru yükselmiş, boyunlar sana doğru uzanmıştır... Allah'ım! Peygamberimizin olmayışından, düşmanların çokluğundan, is-teklerimizin dağınıklığından sana şikayet ediyorum."
3484. İmam Ali (a.s) Sıffin gününde şöyle buyurmuştur: "Allah'ım! Peygamberi-mizin olmayışından, düşmanlarımızın çokluğundan, sayımızın azlığından, zamanın bizleri sıkmasından fitnelerin aleyhimize baş göstermesinden sa-na şikayet ediyorum. Bir an önce vereceğin zafer ve hakkın gücünü art-tırdığın ve üstün kıldığın bir yardımla düşmanlar karşısında bize yardım et."
3485. Hz. Ali (a.s) savaşa gitmek istediğinde bineğine binmeden önce Allah'ın adını anar ve şöyle derdi: Bizlere verdiği nimetleri ve ihsanları sebebiyle Allah'a hamd olsun. Bizlere bu (bineği)
ram kılan Allah münezzehtir. Eğer O ram kılmasaydı bizim ona gücümüz yetmezdi..." Daha sonra kıbleye dö-ner ellerini göğe kaldırır ve şöyle buyururdu: "Allah'ım! Adımlar sana doğru yürür, bedenler senin için sıkıntıya kapılır. Kalpler sana doğru uçar, eller sana doğru kalkar ve gözler sana dikilir."
3486. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Müminlerin Emiri Ali (a.s) savaşmak istediğinde şu duayı ederdi: "Allah'ım! Bizlere yollarından bu yolu sen bildirdin, hoşnutluğunu onda karar kıldın, dostlarını ona ça-ğırdın ve onu nezdinde yollarının en şerafetlisi kıldın."
3487. İmam Ali (a.s), düşmanla karşılaşınca şöyle dua ederdi: "Allah'ım sen benim koruyucum, yardımcım ve esirgeyenimsin. Allah'ım! Senin yardımınla saldırıya geçer ve senin yardımınla savaşırım." bak. Mustedrek'ul Vesail, 11/104, 46. Bölüm
762. Bölüm Öncü Birlikler
3488. İmam Ali (a.s), Ziyad b. Nazr'a yaptığı vasiyetinde şöyle buyurmuştur: "Bil ki hiç şüphesiz bir topluluğun öncü birlikleri onların gözüdür ve öncülerin gözü ise onların önderleridir. Şehrinden çıkınca ve düşmana yaklaşınca hemen her tarafa, vadilere, ağaçlıklara, pusulara ve her köşeye bir öncü birlik yerleştir ki düşman size pusu kurmasın ve aniden size karşı saldırıya geçmesin."
763. Bölüm Askeri Eğitimler
3489. İmam Ali (a.s), savaş ve askeri eğitim hakkında şöyle buyurmuştur: "Ey Müs-lümanlar topluluğu! Allah'tan korkmayı içten giyinin. Huzur örtüsünü ör-tünün ve dişlerinizi sıkın. Zira bu kılıçların başa tesirini azaltır.
Tam zırha bürünün kılıçları çekmeden önce kılıflarında hareket ettirin, kızgınca alt-tan alta bakın. Sağdan ve soldan mızrak savurun. Kılıçların keskinliği ile darbe vurun. İleriye doğru adım atarak kılıçlarınızı düşmana ulaştırın ve bilin ki sizler Allah'ın bakışları altındasınız."
3490. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Zırhlı birlikleri en ön safa, zırhsız bir-likleri ise arka saflara yerleştirin. Dişlerinizi sıkın ki bu kılıçların başa tesi-rini azaltır. Mızrakların etrafında zikzak çizin. Mızraklar karşısında böyle-likle daha iyi yer açabilirsiniz. Gözlerinizi kısın ki bu da kalplere daha faz-la güç verir ve huzur sağlar. Seslerinizi kesin ki bu da korku ve gevşekliği gidermede etkindir."
3491. İmam Ali (a.s) mektubunun bir bölümünde komutanlarına şöyle buyurmuştur: "Allah'ın kulu, müminlerin emiri Ali b. Ebu Talib'den silah arkadaşlarına: Emir sahibinin eline bir mal geçtiğinde veya bir nimete özgü kılındığında emri altındakilere karşı değişmemesi gerekir... . Bunları yaptığım zaman,
Allah'ın size nimet vermesi kaçınılmazdır. Benim sizin üzerinizdeki hak-kım ise bana itaat etmeniz, çağırdığımda geri kalmaktan kaçınmanız, hay-rınızı gördüğüm işleri yapmakta kusur etmemeniz, hak uğruna zahmetlere girişmeniz ve sıkıntılara katlanmanızdır. Bu konuda bana karşı dosdoğru davranmazsanız, benim yanımda doğru gidişini eğriltip, yoldan sapan kimseden daha aşağılık hiç kimse yoktur. Ona büyük bir ceza vereceğim! O benim asla kurtulamaz! Dolayısıyla bunu (bu sözü) emirlerinizden alın."
3492. İmam Ali (a.s) Sıffin'de savaş meydanında ashabına şöyle buyurmuştur: "Han-gi biriniz, düşmanla karşılaştığında yüreğinde bir güçlülük duyar ve kar-deşlerinden birinin zayıf düştüğünü görürse, kendisine ihsan edilen üstün cesaretle, nefsinden düşmanı defettiği gibi kardeşinden de düşmanı defe-sin. Çünkü Allah dileseydi, onu da kendisi gibi (cesur) karar kılardı." bak. 3510. Hadis, es-Sebb, 1728. Bölüm
764.Bölüm Savaş Adabı
3493. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Onlar savaşa başlamadan, siz savaşa başlamayın; çünkü Allah'a hamd olsun, siz hüccet üzeresiniz( doğru yol-dasınız). Onlar başlayıncaya kadar beklemeniz, sizin için onların aleyhine başka bir delildir. Allah'ın izniyle düşman bozguna uğradığı zaman kaçan-ları öldürmeyin, kendilerini koruyamayanlara zarar vermeyin, yaralıları katletmeyin ve kadınlara eziyet etmeyin" Başka bir rivayette ise şöyle yer al-mıştır: "Hiç bir avret yerini açmayınız ve hiçbir ölüyü parçalamayınız."
3494. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Fani yaşlıları, küçük çocukları, ka-dınları öldürmeyin. Ganimetler hususunda hıyanet etmeyin. Ganimetleri-nizi bir araya toplayın. Doğru davranın ve iyilik edin ki şüphesiz Allah iyi-lik edenleri sever."
3495. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Size ne olmuş ki soy kırım yapıyor-sunuz. Sizin en iyileriniz bu müşriklerin çocukları değil midir? Muham-med'in canı elinde olan Allah'a yemin olsun ki dünyaya gelen her nefis tevhid fıtratı üzere doğar ve sonra dili onu açığa çıkarır."
3496. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah (s.a.a) müşriklerin şehirle-rine zehir saçmayı yasaklamıştır." 3497. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Elçileri ve rehin alınanları öldür-memek gerekir." 3498. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer yol gidecek gücü ol-mayan birini esir alacak olursan ve onu taşıyacak bir aracın da yoksa onu öldürme, serbest bırak. Zira imamın onun hakkındaki hükmünün ne ol-duğunu bilemezsin." 3499. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hiç bir insanı ve hayvanı parçala-mayın."
3500. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah (s.a.a) bir seriye gön-dermek istediğinde onları çağırıyor, karşısında oturtuyor ve şöyle buyuru-yordu: "Allah'ın adı, Allah'ın yardımı, Allah yolunda ve Allah Resulünün dini üzere yola düşün. Ganimetlere hıyanet etmeyin. Ölüleri parçalama-yın. Hilekarlık yapmayın, fani yaşlıyı, küçük çocuğu ve kadını öldürmeyin ve mecbur kalmadıkça hiç bir ağacı kesmeyin."
765. Bölüm Savaş Hiledir
3501. İbn-i Abbas şöyle diyor: "Resulullah (s.a.a) ashabından birini Yahudiler-den birini öldürmekle görevlendirdi. O şöyle dedi: Ey Allah'ın Resulü! Bu işi sadece bana, (geniş ölçüde) izin vermenle yerine getirebili-rim."Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Şüphesiz savaş hile ve kurnazlıktır. İstediğini yap."
3502. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Savaş hiledir." 3503. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sana aşikar olanı söyle; zira savaş hiledir." 3504. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "(Zahirde) Bizi yardımsız bırak! Şüphesiz savaş hiledir."
3505. Adiy b. Hatim şöyle diyor: "Şüphesiz Müminlerin Emiri (a.s) Sıffin'de Muaviye ile karşı karşıya gelince taraftarları da duysun diye yüksek sesle şöyle buyurdu: "Allah'a yemin olsun ki Muaviye ve ashabını öldürece-ğim." Daha sonra bu sözün akabinde yavaş bir sesle şöyle buyurdu: "Al-lah dilerse!"Ben, yanında olduğum için şöyle dedim:
"Ey Müminlerin Emiri! Siz dedikleriniz için yemin ettiniz ve sonra "İnşallah"dediniz. Maksadınız nedir?"O şöyle buyurdu: "Şüphesiz savaş hile ve düzendir. Ben Müminler nazarında asla yalancı değilim. Ashabımı gevşemesin ve zafer ümidi taşısınlar diye Muaviye'nin ordusu aleyhine savaşmaya teşvik ettim. Allah'ın izniyle yarın bu konuyu onlara söyleyeceğim."
3506. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir kuşun beni kapıp götürmesi, Peygamber'e (s.a.a) söylemediği bir şeyi isnad etmekten daha sevimlidir. Resulullah'ın (s.a.a) Hendek savaşında şöyle buyurduğunu işittim: "Savaş hile ve kurnazlıktır."Hakeza, "Ne isterseniz söyleyiniz."diye buyurmuştur."
3507. Ahzap savaşında Ali ve Amr b. Abdived arasında bir takım sözler geçti... Ali ona şöyle buyurdu: "Ey Amr, ben seninle Arabın savaşçısıyla teke tek sa-vaşmaya geldiğim halde senin yardım alarak gelmen (ödlekliğini göster-mede) yeterli değil midir?"Amr dönüp arkasına baktı.
Müminlerin Emiri (a.s) ayak bileklerine öyle bir darbe indirdi ki tamamen bedeninden ayrıldı ve ortalığı toz toprak kapladı. Ali (a.s) başındaki darbe yerinden kanlar döküldüğü ve kılıcından kan damladığı bir halde Resulullah (s.a.a) yanına döndü... Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Ey Ali! Onu aldattın mı?" O "Evet" ey Resulullah! "Savaş hiledir." bak. 131. Konu, el-Hiyle; Vesail'uş-Şia, 11/102, 53. Bölüm
2
Mizan'ul Hikmet.3.Cilt Mizan'ul Hikmet.3.Cilt
766.Bölüm Savaştan Kaçmaktan Sakındırmak
Kur'an: "Tekrar savaşmak için bir tarafa çekilme veya diğer bir bölüğe ulaşıp mevzi tutma durumu dışında öyle bir gün de arkasını düş-mana dönen kimse Allah'tan bir gazaba uğramış olur. Onun yeri cehennemdir. Ne kötü bir dönüştür!" 3508. İmam Ali (a.s) Siffin'de ashabına şöyle buyurmuştur: "Sürekli saldırın ve kaçmaktan utanın. Zira savaş meydanlarından kaçmak geridekiler ve ge-lecektekiler için ebedi bir utanç ve hesap günü için ise ateştir. Gönül ra-hatlığı içinde savaşın; sevinç ve ruh hafifliği ile ölüme doğru yürüyün."
3509. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'a yemin olsun ki bu dünyanın kılıçlarından kaçacak olsanız bile ahiretin kılıçlarından sağlam kurtula-mazsınız. Sizler Arabın saygınları ve büyüklerisiniz. O halde kaçmaktan utanın. Savaş meydanlarından kaçmak, utanç elbisesini giymek ve ateşe girmektir." 3510. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akabinde dönüşü olan kaçış ve ar-dında saldırı olan yenilgi sizlere zor ve acı gelmesin. Kılıçların hakkını ve-riniz."
3511. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'a yemin olsun, dünya kılıcından kaçsanız da, ahiret kılıcından emanda olamazsınız. Siz Arabın büyükleri, ileri gelenlerisiniz. Savaştan kaçmak, Allah'ın gazabına uğramaya, zillete düşmeye sebep olur ve ebedi bir utançtır. Kaçan kimse, ömrünü uzatmaz,
kendisiyle ölüm günü arasına bir engel koyamaz. Suya koşan susuz kimse gibi, Allah'a doğru koşan kimse kimdir? Cennet, mızrakların gölgeleri altındadır. Bugün haberler açıklanır. (iman iddialarının doğru olup olmadığı belli olur. )Allah'a andolsun, düşmanların kendi diyarlarını özle-diği kadar, ben de onlara kavuşmayı özlüyor, şevk duyuyorum"
3512. İmam Ali (a.s) savaş esnasında ashabına yaptığı tavsiyelerinde şöyle buyurmuş-tur: "Savaşılmaya layık olan ve sapıklık yolunda birleşen kimselerle sa-vaşmaktan korkmak, dinde sapıklığa düşmek, horluk ve aşağılık bir halde dünyayı kaybetmektir. Savaş zamanı gelince savaş meydanlarından kaçmak insanın cehennemlik olmasına sebep olur.
Allah-u Tela şöyle bu-yurmaktadır: "Ey iman edenler! (Savaş için ilerlerken), küfredenlerle toplu halde karşılaştığınızda onlara arkanızı dönmeyin." 3513. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah savaş meydanlarından kaçmayı haram kılmıştır. Çünkü bu dinin zayıflığına, Peygamberleri ve adil İmam-ları (a.s) hafife almaya sebep olur."
3514. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz ben asla savaş meydanların-dan kaçmam, benimle savaşan herkesin kanıyla yeryüzünü sularım." 3515. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ey Ebazer! Şüphesiz aziz ve celil olan Rabbin meleklere karşı şu üç kişiyle övünür. (Birincisi) bir yerde yal-nız kaldığında (namaz vakti gelince) ezan okuyup namaz kılan kimse. Rabbin meleklere şöyle der: "Kuluma bir bakın! Benden başka hiç kimse kendisini görmediği halde namaz kılıyor.
"Ardından yetmiş bin melek ine-rek arkasında namaz kılar ve ertesi güne kadar onun için Allah'tan mağfi-ret dilerler. (İkincisi ise) Gecenin bir bölümünde kalkıp tek başına namaz kılan, secdeye kapanan ve secde halinde uyuyan kimse ile. Allah-u Teala şöyle buyurur: "Kuluma bir bakın, ruhu benim yanımda, cesedi ise itaa-timde secdeye kapanmıştır."(Üçüncüsü ise) Cihad meydanında olup ar-kadaşları kaçtığı halde direnen ve öldürülünceye kadar savaşan kimse ile."
767. Bölüm Ne Zaman Savaştan Kaçmak Caizdir?
Kur'an: "Ey Allah'ın Peygamberi! Müminleri savaş için coştur. Sizin sa-bırlı yirmi kişiniz onlardan iki yüz kişiyi yener. Sizin yüz kişiniz, küfredenlerden bin kişiyi yener; çünkü onlar anlayışsız bir güruh-tur." 3516. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim savaşta iki kişi karşısında kaçarsa işi kaçış sayılır. Ama eğer savaşta üç kişi karşısında kaçarsa işi ka-çış sayılmaz."
3517. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Yerinde kaçmak zaferdir." 3518. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yerinde kaçmak, yerinde zafere eriş-meye denktir."
3519. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah bu ümmete savaşmayı farz kıl-mış ve bir kişinin on müşrikle savaşmasını karar kılmıştır. Nitekim Allah şöyle buyurmuştu:
"Sizin sabırlı yirmi kişiniz onlardan iki yüz kişiyi yener."Sonra münezzeh olan Allah bu ayeti nesh ederek şöyle buyurdu: "Şimdi Allah yükünüzü hafifletti."Ondan sonra müminlere farz olan şu oldu: Düşman sayısı bir kişi karşısında ikiden fazla olduğunda savaştan kaçan kimse kaçmış sayılmadı."
768.Bölüm Savaşta Çeşitli Silahlar Kullanmak
Kur'an: "Onlar için gücünüzün yettiği kadar kuvvet hazırlayın." 3520. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Müşrikler demir, taş, su, ateş ve diğer şeylerle öldürülür."Hakeza Resulullah'ın (s.a.a) Taif ehlini mancınıkla taş-ladığını bildirdikten sonra şöyle buyurdu:
"Eğer bir kalede müşrikler ile beraber bir grup Müslüman da varsa, müşrikler onların çıkışına engel olurlarsa ve onları kendilerine siper yapmadılarsa müşriklere ok atın. Eğer onları zorla içerde tutmuşlarsa uyarın ve mümkün olduğu kadar onlara bir zarar vermeyin. Onlardan birini vurursanız diyetini ödemeniz gere-kir."
3521. Hafs b. Giyas şöyle diyor: "İmam Sadık'a (a.s) şunu sordum: "Halkı harbi olan (İslam'a savaş açan) bir şehirde kadın, çocuk, yaşlı, Müslüman esirler ve tüccarlar yaşıyorsa, insanları ölsün diye suya bağlamak, ateşe vermek veya mancınıkla taşlamak caiz midir?"O şöyle buyurdu: "Bunu onlara yapmak gerekir. Bu insanların varlığı sebebiyle şehrin harbi toplu-luğundan el çekmemek gerekir. Müslümanlar onlara karşı diyet ödemek zorundadırlar ve ne de kefaret."
769.Bölüm Savaşın Uzaması
3522. İmam Ali (a.s), Muaviye'ye yazdığı cevap mektubunun bir bölümünde şöyle bu-yurmuştur: "Savaş Arabı yedi bitirdi. Yarım canı dışında bir şeyi kalma-dı."Sözüne gelince bil ki her kim hak yolunda yenilirse cennete gider ve her kim de batıl yolda yok olursa cehenneme doğru yol alır."
770. Bölüm Deniz Kuvvetleri
3523. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim Allah için ve Müslümanları savunmak adına denize ayak basarsa Allah denizin damlaları sayısınca ona sevap ve iyilik yazar." 3524. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim bana erişip yanımda sava-şamadıysa, denizde savaşmalıdır." 3525. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz deniz şehitleri, Allah nez-dinde kara şehitlerinden daha üstündür."
771. Bölüm Kadınların Savaşa Katılması
3526. İmam Bakır (a.s) veya İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Resu-lullah (s.a.a) yaralıları tedavi etsin diye kadınları da kendisiyle birlikte sa-vaşa götürdü. Ganimetten onlara bir şey ayırmadı. Ama onlara (bir şeyler) bağışladı." bak. 485. Konu, el-Mer'e; ez-Zivac, 1653. Bölüm
Müstedrek'ul-Vesail, 18/155, Had'ul-Muharib Sünen-u Ebi Davud, 4/130, fil-Muharebe Sünen-i en-Nisai, 7/93; et-Te'vil Kavlillah Azze ve celle "Şüphesiz Allah ve Peygamberiyle savaşanlrın..."ve s. 101, es-Sulb Sahih-i Buhari, 6/2495, Kitab'ul-Muharebin min Ehl-i Küfr ve Ridde
Kur'an: "Şüphesiz Allah ve peygamberiyle savaşanların ve yeryüzünde bozgunculuğa uğraşanların cezası ancak ya öldürülmek veya asıl-mak yahut çapraz olarak el ve ayaklarının kesilmesi ya da yerlerin-den sürülmektir." "Kim bir kimseyi bir kimseye karşılık olmaksızın veya yeryü-zünde bozgunculuğa karşılık olmadan öldürürse, bütün insanları öldürmüş gibi olur."
3527. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Silahlı soyguncuyu öldür. Merak et-me, kanı benim boynumadır." 3528. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer birisi evine girer, eşine ve ma-lına sataşırsa gücün yetiyorsa ona önce sen darbe vur. Şüphesiz bu hırsız Allah ve Resulü ile savaşmaktadır. Onu öldür. Eğer başına bir şey gelirse ondan ben sorumluyum."
3529. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphe edilmeyecek kimse dışında gece silah taşıyan kimse muharip (savaş açmış) sayılır." 3530. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim kılıç çekerse kanı heder olmuştur." 3531. İmam Ali (a.s), bir topluluğun evini ateşe veren ve bu sebeple ev ve eşyasını ya-kan kimse hakkında şöyle hüküm vermiştir: "Ev ve eşyasının parasını ödemeli sonra da öldürülmelidir."
3532. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim şehirlerin birinde kılıç çe-ker ve birini yaralarsa kısas edilmeli ve o şehirden sürülmelidir. Ama eğer şehir dışında bir yerde silah çeker, dövmeye, yaralamaya ve mal kaçırmaya kalkışır ama hiç kimseyi öldürmezse, muharib sayılır. Cezası da muharibin cezasıdır. İşi artık imama kalmıştır. İster onu öldürür, dar ağacına asar veya el ve ayaklarını keser." Hakeza şöyle buyurmuştur: "Eğer savaşır,
öldürür ve malları yağmalarsa İmam yaptığı hırsızlık sebebiyle sağ elini kesmeli, sonra onu çaldığı malı geri almaları ve ardından öldürmeleri için öldürülenin velilerine teslim etmelidir." Ebu Ubeyde ona şöyle dedi: "Al-lah seni güzel kılsın, eğer öldürülenin velileri onu bağışlarsa ne olacak?"
İmam Bakır (a.s) şöyle buyurdu: "Eğer onlar affedecek olurlarsa imam yine onu öldürmelidir. Zira o muhariptir, cinayet ve hırsızlığa soyunmuş-tur."Ebu Ubeyde, "Eğer öldürülenin velileri ondan diyet alıp özgür bı-rakmak isterlerse böyle bir şey yapabilirler mi?" diye sorunca da şöyle bu-yurdu: "Hayır! O öldürülmelidir."
3533. Sevre b. Kuleyb İmam Sadık'a (a.s) şunu sordu: "Eğer birisi camiye gitmek veya başka bir iş için evinden çıkar da karşıdan veya arkasından gelen bi-risi ona vurur ve elbiselerini alırsa hükmü nedir?"İmam, "Sizin taraflar-daki alimler ne diyor?"diye sordu. O şöyle dedi: "Bu apaçık bir hırsızlıktır (muharib sayılmaz)"Muharib,
müşriklerin topraklarında bulunan kimse-dir."diyorlar."İmam şöyle buyurdu: "Hangisinin hürmet ve saygınlığı da-ha çoktur; İslam topraklarının mı yoksa şirk topraklarının mı?"O, "İslam topraklarının"diye cevap verince İmam şöyle buyurdu: "Bunlar (hırsızlar) şu ayetin işaret ettiği kimselerdir: "Şüphesiz Allah ve Resulü ile sava-şanların cezası..."
3534. Ehl-i Beyt'ten rivayet edildiğine göre muharib, ister şehirde olsun is-terse de şehir dışında silah çekip yol güvenliğini yok eden kimsedir.
3535. Celevla caddesinde bir grup yol kesici hacılara ve diğer yolculara sal-dırıp kaçtılar. Mu'tesim bunu duyunca Celevla bölgesindeki valisine şöyle yazdı: "Yol güvenliğini sen böyle mi sağlıyorsun? Müminlerin Emiri'nin yanı başında hırsızlık yapılıyor ve hırsızlar kaçıyorlar. Onları takip et ve yakala. Aksi takdirde sana bin kırbaç vurmalarını ve hırsızlık yapıldığı yerde dar ağacına asmalarını emrederim." Bunun üzerine vali yol kesicileri takibe koyuldu.
Onları yakaladı ve tutukladı. Sonra da durumu Mû'tesim'e bildirdi. Mu'tesim fakihleri ve İbn-i Ebi Davud'u topladı. On-lara yol kesicilerin hükmünü sordu. Ebu Cafer Muhammed b. Ali Rıza (İmam Cevad -a.s-) da orada hazır bulunuyordu. Onlar cevap olarak Mu'tesim'e şöyle dediler: "Allah onlar hakkında önceden hüküm vermiş ve şöyle buyurmuştur:
"Allah ve Resulü ile savaşanların ceza-sı..."Mu'tesim Ebu Cafer'e yönelerek şunu sordu: "Bunların verdiği ce-vap hakkında ne diyorsun?"İmam şöyle buyurdu: "Müminlerin Emiri (a.s) bu fakih ve kadıların ne dediğini duymuştur." Mu'tesim, "Siz de kendi görüşünüzü söyleyin." dedi. İmam şöyle buyurdu: "Onlar verdikleri fetvalarında (doğru yoldan) saptılar.
Müminlerin Emiri yol kesicilerin ne yaptığına bakmalıdır. Eğer sadece yol güvenliğini yok etmiş ama hiç kim-seyi öldürmemiş ve mal çalmamışlarsa onları sadece zindana atmalıdır. Yol güvenliğini yok ettikleri için sürülmelerinin anlamı da budur. Eğer yol güvenliğini yok etmiş ve birini de öldürmüşlerse onların da öldürül-mesine hükmedilmelidir. Yok eğer yol güvenliğini yok etmiş, birini öl-dürmüş ve mal çalmışsa el ve ayaklarının çapraz bir şekilde kesilmesini ve sonra da dar ağacına asılmasını emretmelidir."
3536. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz savaşın iki hükmü vardır. Eğer henüz savaş ateşi yanıyor, silahlar yere bırakılmamış ve savaşçılar savaş ile meşgul iseler bu esnada esir alınanlar hususunda karar imama kalmıştır. Onların boynunu vurabilir, el ve ayağını biri soldan biri sağdan olmak üzere çapraz kesebilir. Diğer hüküm ise eğer savaş bitmiş ve sa-vaşçılar savaştan el çekmişlerse bu durumda alınan esirler hakkındaki ka-rar da imamındır. Eğer isterse onlara minnet koyup özgür bırakabilir, fid-ye alıp serbest bırakabilir veya onları köle edinebilir."
3537. İmam Sadık (a.s) kendisine, "Şüphesiz Allah ve Resulü ile savaşanla-rın cezası..."ayetinde söz konusu edilen cezalardan hangisi bu muharipler hak-kında uygulanmalıdır?"diye soran Cemil b. Derrac'a şöyle buyurmuştur: "Karar imama kalmıştır; eğer isterse kesme cezasını uygular veya dar ağacına asar veya öldürür veya sürgün eder."
3538. İmam Sadık (a.s) "Şüphesiz...cezası"ayetini soran birine şöyle buyurmuş-tur: "Karar imama kalmıştır. O istediği cezayı seçebilir."Ardından, "Bu tümüyle imama mı bırakılmıştır?"diye sorunca da şöyle buyurmuştur: "Hayır, İmam yapılan suçlara göre karar alır."
İbn-i Abbas, "Allah ve Resulü ile savaşanların cezası..."ayeti hakkın-da şöyle demiştir: "Her kim İslam hakimiyeti hakkında silah çeker, yol gü-venliğini ortadan kaldırır ve ele geçirirse Müslümanların imamı isterse onu öldürür, isterse dar ağacına asar veya el ve ayaklarını keser."İbn-i Ab-bas, "... veya yer yüzünden sürülürler." bölümü hakkında da şöyle demiş-tir: "İslam topraklarından küfür topraklarına (Dar'ul-Harb'e) sürülürler." bak. ed-Durr'ul Mensur, 3/65-71
773.Bölüm Dar Ağacına Asmak
3539. Nakledildiği üzere canlı olrak yakalanan bir muharibi Müminlerin Emiri'nin (a.s) yanına getirdiler. O bu muharibin dar ağacına asılmasını emretti. Bunun için kıbleye doğru bir sopa dikti. O muharibi sırtı darağa-cına, yüzü ise insanlara ve kıbleye gelecek şekilde astı. Cesedi üç gün ora-da asılı kaldı. Üç günden sonra Aşağı indirilmesini emretti. Cenaze nama-zını kıldı ve defnetti." 3540. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dar ağacına asılmış kimseyi üç gün-den fazla asılı tutmayın." bak. Vesail'uş-Şia, 18/541, 5. Bölüm
774.Bölüm El ve Ayakların Çapraz Kesilmesi
3541. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah'a (s.a.a) Beni Zebbe'den bir grup hasta insan geldi. Resulullah (s.a.a) onlara, "Yanımda kalın. İyi-leştiğinizde sizi bir seriye ile gönderirim."diye buyurdu. Onlar, "Bize Me-dine dışında bir yer ver."Dediler. Peygamber onları beytülmaldan bir deve ile Medine dışına gönderdi. Durumları düzelip canlanınca deve ile birlikte olan üç kişiyi öldürdüler ve deveyi götürdüler.
Peygamber (s.a.a) durumu haber alınca Ali'yi (a.s) onları yakalaması için gönderdi. Onlar Yemen yakınlarında bir vadide şaşkın şaşkın geziniyor, oradan çıkamıyorlardı. Ali (a.s) onları yakalayarak Resulullah'ın (s.a.a) yanına getirdi. Bu esnada, "Şüphesiz Allah ve Resulü ile savaşanların cezası..."ayeti nazil oldu. Resulullah (s.a.a) onlar hakkında el ve ayaklarının çapraz kesilmesi cezasını uyguladı." bak. Sunen-i Ebi Davud 4/130, "Ma Cae fi'l Muharebe"Bölümü
775. Bölüm Sürgün
3542. İmam Rıza (a.s), Allah-u Teala'nın "veya yeryüzünde sürülürler"ayeti hakkında sürgün nasıl olacak ve sürgünün sınırı nedir?"diye sorulunca şöyle buyur-muştur: "Suç işlediği şehirden diğer bir şehire sürülürler. O şehir halkına bu şahsın sürgün olduğu bildirilir. Onunla oturup kalkılmaması, alışveriş etmemesi, kendisine kız verilmemesi ve aynı sofraya oturulmaması gerek-tiği söylenir. Ona bu şekilde bir yıl davranılır. Eğer bu süre zarfında başka bir şehire gidecek olursa o şehir halkına da aynı şeyler söylenmeli ve bir yıl böylece bitmelidir."
3543. İmam Sadık (a.s) hakeza bu konuda şöyle buyurmuştur: "Onunla alışveriş yapılmamalı, ona sığınak verilmemeli ve tasaddukta bulunulmamalıdır. (Mali yardım yapılmamalıdır)" 3544. İmam Sadık (a.s), aziz ve celil olan Allah'ın "Şüphesiz Allah ve Resulü ile savaşıp yeryüzünde fesat çıkarmaya çalışanların cezası öldü-rülmeleri..." ayeti hakkında şöyle buyurmuştur:
"Muharip olanın sürgünü normal sürgününden farklıdır. Hakim, işlediği suça göre hakkında hüküm verir. Eğer bir şehirden başka bir şehire sürgün edilecekse denizden götü-rülmelidir. Zira bir şehirden başka bir şehire sürgün; öldürme, darağacına asılma ve el-ayak kesmeye denk olmalıdır. Bu el-ayak kesme ve darağacına asılma düzeyinde bir cezadır."
3545. İmam Sadık (a.s) muharibin sürgün edilmesi hakkında sorulunca şöyle buyur-muştur: "Bir şehirden sürgün edilir. Müminlerin Emiri (a.s) iki kişiyi Ku-fe'den başka bir yere sürgün etti." 3546. İmam Sadık (a.s)sürgün hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "İslam top-raklarından tümüyle sürülür. Eğer İslam topraklarının bir bölümünde gö-rülürse öldürülür. Şirk topraklarına gidinceye kadar ona eman verilmez." Bak, 3535. Hadis, Vesail'uş-Şia, 18/539, 4. Bölüm
102. Konu el-Hars Korumak
bak. el-Ecel, 20. Bölüm; el-Cihad (1), 582. bölüm
776. Bölüm Resulü Korumak
3547. Sehl b. Hanzeliyye'den nakledildiği üzere Huneyn günü Resulullah (s.a.a) ile birlikte hareket ettiler ve uzun bir yol katettiler. Sonunda akşam oldu. Peygamber şöyle buyurdu: "Bu gece kim bizlere bekçilik edecek?" Enes b. Ebi Mirsed el-Ganeviy, "Ben ey Resulullah!" dedi. Peygamber, "O halde bineğine bin." diye buyurdu. O bineğine binerek Resulullah'ın (s.a.a) yanına geldi. Resulullah (s.a.a) ona şöyle buyurdu: "Bu vadinin te-pesine çık. Bu gece senin bulunduğun taraftan gafil avlanmayalım!"
3548. Nakledildiği üzere Allah-u Teala'nın, "Allah seni insanlardan koru-yacaktır." ayeti nazil olunca Sa'd ve Huzeyfe gibi ashabından kendini ko-ruyanlara şöyle buyurdu: "Evlerinize gidiniz. Zira Allah-u Teala şüphesiz beni insanlardan korumuştur."
3549. Aişe şöyle diyor: "Sürekli olarak Resulullah (s.a.a) korunurdu. Sonunda, "Allah seni insanlardan korur" ayeti nazil oldu. Resulullah başını ça-dırdan çıkararak şöyle buyurdu: "Ey insanlar! Gidiniz, Allah beni şüphe-siz koruyacaktır." Bak, ed-Durr'ul Mensur, 3/117-120
777.Bölüm Koruyucu Olarak Ecel Yeter!
3550. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: İmam Ali'nin (a.s) Kanber adında bir kölesi vardı. O Ali (a.s)'ı çok severdi. Ali (a.s) her defasında dışarı çı-kınca Kanber de elinde kılıç arkasından gidiyordu. Bir gece Kanber'i gör-dü ve ona "Ey Kanber ne istiyorsun?" diye sordu. O, "Ben arkanızdan hareket etmek için geldim Ey Müminlerin Emiri!
İnsanlar gördüğün gibi-dir. Canın hususunda endişe duyuyorum." İmam şöyle buyurdu: "Yazık-lar olsun sana! Beni gök ehlinden mi koruyorsun, yoksa yer ehlinden mi?" O, "Hayır, yer ehlinden." deyince şöyle buyurdu: "Aziz ve celil olan gökten dilemedikçe yer ehli bana bir zarar veremez. O halde geri dön."Kanber de bunun üzerine geri döndü.
3551. İmam Ali'ye (a.s), "Seni koruyalım mı?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Her insanın eceli onu korur." 3552. Siffin savaşında Ali b. Ebi Talib kendi birliklerinin saflarını düzenli-yordu. Muaviye tam karşısında atına binmiş duruyordu. Ali (a.s) Resulul-lah'ın (s.a.a) atına binmiş recez okuyordu.
Resulullah'ın (s.a.a) topuzu elinde ve kılıcı Zülfikar ise boynuna asılıydı. Ashabından biri şöyle dedi: "Dikkat et Müminlerin Emiri! Bu mel'unun ansızın saldırmasından kor-kuyorum." İmam şöyle buyurdu: "Onun dinine bağlı olmadığı doğrudur. Ve o zalimlerin en kötüsü ve hidayet imamlarına saldıran asilerin en la-netlisidir. Ama koruyucu olarak ecel yeter! Her insanın, kendini koruyan iki meleği vardır... Ben de böyleyim. Ne zaman ecelim gelirse kötülerin en kötüsü sakalımı başımın kanıyla boyayacaktır.
3553. Ye'la b. Murret şöyle diyor: "Ali (a.s) geceleri müstahab (nafile) namazları kılmak için camiye giderdi. Biz de onu korumak için giderdik. Namazı bi-tince yanımıza geldi ve, "Neden burada oturuyorsunuz?" diye sordu. Biz, "seni koruyoruz." deyince şöyle buyurdu: "Yeryüzü ehlinden mi yoksa gök ehlinden mi koruyorsunuz?" Biz,
"Yeryüzü ehlinden!" deyince şöyle buyurdu: "Gökte mukadder olmadıkça yerde hiçbir şey olmaz. Her insa-nın kendisini savunan ve taktiri gelinceye kadar koruyan iki meleği vardır. Taktiri gelince onu yalnız bırakırlar. Benim Allah tarafından sağlam bir kalkanım var. Ecelim gelince kenara çekilir. Bilin ki insan kendine isabet eden şeyin gelmezlik edemeyeceğini ve kendisine isabet etmeyen şeyin de erişemeyeceğini bilmedikçe asla imamın tadına varamaz." bak. Kenz'ul Ummal, 1563, 1565, 1566, 1593
3554. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Beş haslet vardır ki bunlardan biri-ne sahip olmayan kimsede fazla bir hayır ve nasib yoktur: Birincisi vefa, ikincisi tedbir, üçüncüsü haya, dördüncüsü güzel ahlak ve beşincisi ise di-ğer dört hasleti de kapsayan hürriyettir."
3555. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Yezid b. Muaviye hac için Medine'ye girdi. Kureyş'ten birine haber gönderdi ve o yanına geldi. Ye-zid ona şöyle dedi: "Sen benim kulum olduğunu itiraf ediyor musun? Eğer istersem seni satarım ve istersem de seni köle edinirim" O adam şöyle dedi: "Allah'a yemin olsun ey
Yezid sen Kureyş arasında benden daha soylu ve asil değilsin. Baban da cahiliyye döneminde ve İslam za-manında babamdan üstün değildi. Dindarlık hususunda benden üstün ve iyi değilsin.
O halde nasıl senin isteklerine boyun eğeyim?" Yezid şöyle dedi: "Allah'a andolsun eğer itiraf etmezsen seni öldürürüm." O şahıs şöyle dedi: "Beni öldürmen Resulullah'ın (s.a.a) oğlu Hüseyin b. Ali'nin (a.s) öldürmenden daha yüce ve önemli değildir." Bunun üzerine Yezid emretti, onu öldürdüler."
779. Bölüm Tüm İnsanlar Hürdür
3556. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey insanlar! Şüphesiz Ademden ne kul ve ne de cariye doğmuştur. Tüm insanlar hürdür." 3557. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Asla başkalarının kölesi olma, şüphe-siz münezzeh olan Allah seni hür olarak yaratmıştır."
3558. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Tamahkarlık seni köle etmesin. Allah şüphesiz seni hür olarak yaratmıştır." 3559. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Başkasının kölesi olma. Allah seni hür yaratmıştır. Kötülük ile elde edilen iyilik ne iyiliktir ve zorlukla elde edilen kolaylık ne kolaylıktır?"
780. Bölüm Hür İnsan Her Zaman Hürdür
3560. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz ki hür her haliyle hürdür. Eğer ona bir bela gelirse sabreder başına bir musibet gelirse onu kırıp dökmez. Her ne kadar esir düşse, yenilse ve kolaylığı zorluğa dönüşse de! Nitekim Sıddık-i Emin olan Yusuf (a.s) da her ne kadar köle edildi, yenil-di ve esir düştüyse
de bütün bunlar onun özgürlüğüne zarar veremedi." 3561. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hür insan her ne kadar zoruluğa düş-se de hürdür." 3562. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hür insan her ne kadar zorluğa da düşse hürdür. Köle ise her ne kadar takdir kendisine yardım etse de köle-dir."
781.Bölüm Özgürlük Ahlakı
3563. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Güler yüzlülük hür insanların ahlakı-dır." 3564. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Güler yüzlülük her hür insanın ahla-kıdır." 3565. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz haya ve iffet imanın haslet-lerindendir. Bu ikisi hürlerin karakteri ve iyilerin ahlakıdır."
3566. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Özgür insanın güzelliği utanç verici şeylerden sakınmasıdır." 3567. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir grup insan Allah'a şükür olarak ibadet ederler. Bu hürlerin ibadetidir." 3568. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim eskiden verdiği güzel ihsan sözünü tutarsa özgürlüğü kamildir." 3569. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Özgürlük her türlü kin ve hilekarlık-tan münezzehtir."
3570. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hür insan bir zorluğu defedilmedikçe köle edilemez." 3571. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Özgür insanın başarısından birisi de helal mal kazanmasıdır." 3572. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Malını hak olan yerde bağışla. Malınla dostlarına yardım et. Şüphesiz cömertlik hür insana yakışır."
782. Bölüm Özgürlüğün Neticesi
3573. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim şehvetleri terk ederse hür olur." 3574. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz dindar kimse şehvetleri terk etmiş ve hür olmuştur." 3575. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nefsini alan ve özgür kılan kimse nefsini satan ve köle eden kimse gibi değildir." 3576. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kanaatkar kul özgürdür. Tamahkar özgür ise köledir."
3577. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim dünyaya sırt çevirirse nefsini özgür bırakmış ve Rabbini hoşnut etmiştir." 3578. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dünya geçici bir yurttur. İnsanlar on-da iki gruptur: "Birisi nefsini satar, onu esir ve köle eder. Birisi de nefsini alır ve özgür kılar."
3579. Mesih (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendini tüm dünyaya satan ve sonra nef-sine karşılık aldığı şeyi başkalarına miras bırakan kimse ne fayda görmüş-tür? Böyle bir kimse nefsini heba etmiştir. Nefsini özgür kılan ve tüm dünyaya tercih eden kimseye ne mutlu" Bak, el-Heva, 4038. Bölüm
783.Bölüm Kulluğun Şartlarını Yerine Getirmek
3580. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim kulluğun şartlarını yerine ge-tirirse özgürlüğü hak etmiştir. Her kim de özgürlüğün şartlarını ve hü-kümlerini ihmal ederse köle edinilir."
784. Bölüm Hürriyet (Çeşitli)
3581. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hür insanı senden kaçıracak, değerini azaltacak, sana kötülük verecek veya kıyamet günü sana günah yükleyecek bir şey yapmaktan kaçın." 3582. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Özgür insan insana iyilik ile egemen olunur." 3583. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En hayırlı iyilik hür insana yapılan-dır."
3584. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bazen özgür insan hakkında haksızlık edilir." 3585. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Özgür insanlara ikram ve saygı dışın-da bir karşılık verilmez." 3586. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanları ürküten kimse özgürlükten uzaktır."
3587. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En üstün hazineler özgürlere yapılan iyilik ve iyilerin öğrendiği ilimdir." 3588. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir köleye malik olduğunda onu öz-gür kıl." 3589. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Acaba şu dişler arasında kalan kırıntı-ları (dünyayı) ehline bırakacak özgür insan yok mudur? Şüphesiz canları-nızın değeri sadece cennettir. O halde onu cennet dışında bir şeye satma-yınız."
104. Konu el-Hırs Hırs-İhtiras
El-Bihar, 73/160, 128. bölüm, el-Hers ve Tul'ul-Emel
Kur'an: "İnsan gerçekten pek huysuz yaratılmıştır: Başına bir fenalık gelince feryat eder." 3590. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın kendisine yakışmayan şeyi is-tememesi ne de güzeldir." 3591. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs ebedi sıkıntıdır."
3592. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs kınanmış sondur." 3593. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs ateşten daha çok yakıcıdır." 3594. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs mertliği lekeler."
3595. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs insanın değerini düşürür ve rız-kını arttırmaz." 3596. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs sıkıntı bineğidir." 3597. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs insanı bir çok ayıplara düşürür." 3598. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs süvarisini öldürür."
786. Bölüm İhtiraslı İnsan
3599. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dünyaya ihtiras duyan insanın ör-neği ipek böceği örneğidir. Etrafına ne kadar ağ örerse kozasından çıkış yerinden gittikçe uzaklaşır ve sonunda hüzünden ölür gider." 3600. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiraslı insan sürekli sıkıntıda olur."
3601. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiraslı insan kendisine zararlı olan şeyler için kendini sıkıntıya sokar." 3602. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir çok ihtiraslı insanı hırsı öldürmüştür." 3603. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiraslı İnsanın hayası olmaz."
787. Bölüm İhtiraslı İnsan Zelildir
3604. İmam Ali (a.s) "hangi horluk daha kötüdür"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Dünyaya ihtiras duymak" 3605. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hor ve hakir kılıcı isteklere sahip olması mümin için ne de çirkindir." 3606. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiras rızkı arttırmaz, hatta insanın değerini düşürür." 3607. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiraslı insan isteklerinin kölesidir."
3608. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırslı insan asla esaretten kurtulama-yacak zelil esirdir." 3609. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiraslı olmak horluk ve sıkıntıdır." 3610. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiras insanı zelil ve mutsuz kılar." 3611. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiras gibi hiç bir şey insanın nefsini zelil kılmaz ve hiçbir şey cimrilik kadar insanın yüz suyunu dökmez"
788. Bölüm İhtiraslı İnsan Mahrumdur
3612. Misbah'uş-Şeria'da yer aldığına göre Peygamber (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ha-ris insan mahrumdur. Mahrum olmanın yanı sıra yaptığı her işte kınan-mıştır. Nasıl mahrum olmasın ki, o Allah-u Teala'nın emanından kaçmış-tır."
3613. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırslı kimse iki hasletten mahrum-dur ve iki haslete her zaman sahiptir: Kanaatten mahrumdur ve neticede huzurunu kaybetmiştir. Hoşnutluktan mahrumdur ve neticede yakini kaybetmiştir." 3614. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Rızık paylaştırılmıştır. Haris insan mahrumdur."
789. Bölüm Haris Fakirdir
3615. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haris her ne kadar dünyanın tamamı-na sahip olsa da muhtaçtır." 3616. İmam Hasan (a.s), "fakirlik nedir?"diye soran babasına şöyle cevap vermiştir: "İhtiras ve açgözlülük." 3617. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs fakirlik getirir."
3618. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırsı açığa vurmak fakirlik doğurur." 3619. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs fakirliğin alametidir." 3620. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her haris insan fakirdir."
790.Bölüm Haris Mutsuzdur
3621. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs kötülerin alametidir." 3622. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs iki kötülükten biridir" 3623. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs ve açgözlülük kötülük ve zillet getirir." 3624. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırsta kötülük ve sıkıntı vardır."
3625. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çok hırslı olmak sahibini mutsuz kılar ve küçük düşürür." 3626. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim haris olursa kendini mutsuz-luğa ve sıkıntıya düşürür." 3627. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırsı çok olanın kötülüğü çok olur." 3628. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En kötünüz en hırslı olanınızdır."
791. Bölüm Hırslı İnsanın Açgözlülüğü
3629. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "İki hırslı insan asla doymaz: İlim ve mal hırsı olanlar." 3630. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah bir hırs kapısını yüzüne aç-madıkça dünyada hiç bir kapıyı kulunun yüzüne açmaz."
3631. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz dünya insanı tümüyle kendi-si ile oyalar. Dünyaya tapan insan hırs kapısından bir kapı yüzüne açılma-dıkça dünyadan bir şeye erişemez. Elde etmediği şeyin peşice gitmedikçe bu dünyadan elde ettiği şeylerle kanaat etmez."
3632. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Müminlerin Emiri (a.s) şöyle bu-yurmuştur: "Ey Ademoğlu! Eğer dünyadan yetecek kadar bir şey istersen o dünyanın en azı sana yeter. Yok eğer, yetecek miktardan fazlasını ister-sen tüm dünya sana yetmez." 3633. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırslı insan asla (elinde olanla) yetin-mez." bak. el-Kanaat, 3427. Bölüm
792.Bölüm Hırs Rızkı Arttırmaz
3634. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs rızkı arttırmaz, sadece insanın değerini düşürür." 3635. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İhtiraslı olmayan insan nasibini kaybetmez. İhtiraslı olan kimse ise rızkı olmayana erişmez."
3636. İmam Hüseyin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ne iffet rızka engel olur ve ne de ihtiraslı olmak rızkı arttırır. Zira rızık bölüştürülmüştür ve ecel kesindir. O halde hırslı olmak günahları taleb etmektir." 3637. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs insanın değerini düşürür ve rızkı arttırmaz."
793. Bölüm Hırsın Anlamı
3638. İmam Ali (a.s), hırsın manası sorulunca şöyle buyurmuştur: "Hırs çoğu zayi ederek, azı taleb etmektir."
794. Bölüm Hırsın Kökü
3639. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ey Ali! Bil ki şüphesiz korkaklık, cimrilik ve hırs bir cinsten olan hastalıklardır. (Allah hakkında) kötü zan tümünü bir araya toplamıştır."
3640. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırsı reddetmek açgözlülüğün ve ta-mahın kökünü kazır." 3641. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hırs ve şiddetli cimriliğin binası şek ve Allah'a güvensizlik üzere kuruludur." 3642. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aşırı hırs açgözlülükten ve dinde gev-şeklikten kaynaklanmaktadır."
795.Bölüm Hırsı Engelleyen Şeyler
3643. İmam Sadık (a.s), Ebu Basir'e şöyle buyurmuştur: "Acaba hüzünlenmiyor musun? Acaba kederlenmiyor musun?" Acaba dertlenmiyor musun? O, "Allah'a andolsun ki evet" deyince şöyle buyurdu: "Ne zaman böyle bir duruma düşersen ölümü ve kabirde yalnızlığı düşün.
Göz bebeklerinin eriyip yanaklarına döküldüğü, bağlarının çözüldüğü, bedeninin kurtlara yem olduğu, cesedinin çürüdüğü ve dünyadan ayrılacağın zamanı hatırla. Bunlar seni çalışmaya sevkeder ve dünya hakkında fazla hırslı olmaktan alı koyar."
796. Bölüm İnsan Engellendiği Şeye İhtiras Duyar
3644. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Adem oğlu engellendiği şeye ihtiras duyar." 3645. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Eğer onları Hecun (Mekke'de bir yer ve dağ) bölgesine göndermekten sakındırsaydım bazıları hiç bir ihti-yaçları olmadığı halde oraya giderlerdi."
797. Bölüm Hırsın Gerekli Olduğu Yer
3646. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yüce derecelere erişmek için reka-bet etmek gibi bir hırs yoktur." 3647. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin dininde güçlüdür, din anla-yışında ise haris"
3648. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sen ki ulaşacağın garantilenmiş bir şeye (rızkına) ihtiras duyuyorsun o halde sana farz olan şeylerde de haris ol." bak. et-Tesabuk, 1737. Bölüm
3649. Resulullah (s.a.a) birine bakıp onu sevdiğinde şöyle buyururdu: "İşi var mı-dır?"Eğer "yok"derlerse, "gözümden düştü"diye buyururdu. Neden Ey Resulullah dediklerinde ise şöyle buyururdu: Eğer müminin bir işi ve sa-natı yoksa dinini geçim aracı kılar."
3650. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah-u Teala sanat sahibi ve çalışan mümin kulunu sever." 3651. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ticaretle uğraşın. Zira o sizi insanla-rın elinde olan şeyden ihtiyaçsız kılar. Aziz ve celil olan Allah doğru iş yapan sanatkar kulunu sever."
3652. İmam Sadık (a.s) ashabından birinin işini sordu. O, "Fedan olayım"ben ticareti bir kenara bıraktım." deyince "Neden?"diye buyurdu. O, "Ben bu işi (sizin hakimiyetinizi) bekliyorum deyince şöyle buyurdu: "Bu sizin için şaşılacak bir durum. Servetiniz yok olacak, ticaretten el çekme. Allah'ın ihsanını ve bereketini ara. İş yerini aç, çalışma ve kazanç tezgahını kur ve Rabbinden rızık taleb et."
106. Konu el-Tehrif Tahrif
Tefsir-i el-Mizan, 12/104, el-Kelam fi enne'l-Kur'an mesunun ani't-Tahrif El-Bihar, 92/40, 7. Bölüm; ma cae fi keyfiyeti cem'il-Kur'an
799.Bölüm Tahrif
Kur'an: "Yahûdilerden bir kısmı, (ilahi) sözleri yerlerinden değiştirir-ler" "Sözlerini bozdukları için onlara lânet ettik, kalplerini katılaş-tırdık. Onlar sözleri yerlerinden değiştirirler." "Yahûdilerden (küfür içinde koşulanlar) yalana kulak verirler ve sana gelmeyen kimselere kulak verirler; sözleri asıl yerlerinden de-ğiştirirler."
"Size imam edeceklerini umuyor musunuz? Oysa onlardan bir takımı Allah'ın sözünü işitiyor, ona akılları yattıktan sonra, bile bi-le onu tahrif ediyorlar." "Kur'an'ı, önce gelen Kitab'ı tasdik ederek ve ona şahit olarak gerçekle sana indirdik." "Doğrusu Kitab'ı Biz indirdik, onun koruyucusu elbette Biziz."
Ben şöyle diyorum: Allame Tabatabai el-Mizan Tefsirinde şöyle diyor: Verdiğimiz açıklamalardan da anlaşıldığı üzere Allah'ın Peygamberine (s.a.a) nazil buyurduğu ve "zikr"olarak adlandırdığı Kur'an nazil olduğu şekliyle korunmuştur. İlahi koruma sayesinde korunmuştur. Nitekim Al-lah Kur'an'da peygamberine bunu vaat etmiş, Kur'an'ı eksilip çoğalmak-tan ve değişmekten koruduğunu beyan etmiştir.
Bu burhanın özetle şudur. Allah Kur'an'ı peygamberine nazil buyur-muş ve bir çok ayette özel vasıflarla anmıştır. Eğer vasıflarda bir eksiklik veya fazlalık vücuda gelseydi lafız veya tertipte gözle görülür bir değişiklik olsaydı bu özelliklerin ve vasıfların etkileri kesinlikle yok olurdu. Ama mevcut Kur'an bu sayılan vasıfların nişanelerine ve etkilerini mümkün olan en güzel ve en kamil şekilde haiz bulunmaktadır.
Neticede Kur'an'ın bazı sıfatlarının ortadan kalkmasına sebep olacak bir tahrif meydana gelmemiştir. Elimizde olan Kur'an Peygamber'e (s.a.a) nazil olan Kur'an'ın ta kendisidir. Farzen Kur'an'da bir eksiklik veya i'rab (harekeler), harfler veya tertibinde bir değişiklik olmuşsa da bu düşüş veya değişiklik Kur'an'ın icaz, içinde ihtilaf olmayışı,
hidayet, nuraniyet ve zikir oluşu diğer kitaplardan üstün oluşu ve benzeri özelliklerine her hangi bir etkide bulunmamıştır. Tekrar edilen ayetlerin düşüşü, i'rab (harekeler) hususunda görülen farklılıklar bu tür değişikliklerdir.
Şii ve Sünni bir çok yoldan Peygamber'den (s.a.a) nakl edilen rivayet-lerde fitneler anında veya sorunları halletmede Kur'an'a müracaat edilme-si gereği ifade edilmiştir. Şii ve Sünni yoluyla mütevatir olarak nakl edilen sekaleyn hadisinde şöyle buyurulmaktadır: "Ben sizin aranızda iki değerli şey bırakıyorum.
Biri Allah'ın kitabı diğeri ise itretimdir." Ve aynı şekilde Ehl-i Beyt ve Peygamber'den rivayetlerin bile Kur'an ile ölçülmesi gerek-tiğini beyan eden bir çok rivayet nakl edilmiştir. Bütün bunlar Kur'an'da hiç bir tahrifin olmadığının en açık göstergesidir.
3653. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Müminin uyanıklığı günahlardan kaçı-şı ve yüceliklere koşuşundadır." 3654. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Saygılara güzel riayet edin ve mert in-sanlara yönelin."
3655. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yüceliklere rağbet edince haramlar-dan sakın." 3656. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haramlardan kaçınmak yüceliklerin en güzelindendir."
801. Bölüm Aklın Haramlardan Kaçınmaya Daveti
3657. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer münezzeh olan Allah haramlar-dan sakındırmamış olsaydı bile, yine de akıl sahiplerinin haramlardan ka-çınması gerekirdi." 3658. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haramlardan sakınmak akıllıların hu-yu ve yüce insanların hasletidir." bak. eş-Şukr, 2061. bölüm; ez-Zenb, 1361. Bölüm; et-Taat, 2427. Bölüm; eş-Şeriat, 1982. Bölüm
802. Bölüm Haramlar
Kur'an: "De ki: "Gelin size Rabbinizin haram kıldığı şeyleri okuyayım: O'na hiçbir şeyi ortak koşmayın, " "Şüphesiz size ölü hayvan etini, kanı, domuz etini, Allah'tan başkası için kesilen hayvanı haram kılmıştır; fakat, darda kalana, başkasının payına el uzatmamak ve zaruret miktarını aşmamak üzere günah sayılmaz. Çünkü Allah bağışlayandır, merhamet edendir."
"Leş, kan, domuz eti, Allah'tan başkası adına kesilenler, canları çıkmadan önce kesmemişseniz, boğulmuş, bir yerine vurularak öl-dürülmüş, düşüp yuvarlanmış, başka bir hayvan tarafından süsül-müş, yırtıcı hayvan tarafından yenmiş olanları dikili taşlar üzerine boğazlananlar ile fal oklarıyla kısmet aramanız size haram kılın-dı." "Analarınız, kızlarınız, kız kardeşleriniz. Sizlere haram kılınmıştır."
803. Bölüm Haramlar
Kur'an: "De ki: "Rabbim sadece, açık ve gizli fenalıkları, günahı, haksız yere tecavüzü, hakkında hiçbir delil indirmediği şeyi Allah'a ortak koşmanızı, Allah'a karşı bilmediğiniz şeyleri söylemenizi haram kılmıştır." "Temiz şeyleri helal, murdar şeyleri haram kılar, " 3659. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Münezzeh olan Allah insanı sadece ihtiyaçsız kıldığı şeyden sakındırmıştır."
804. Bölüm Haram Yemek
3660. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Herkim bir lokma haram yerse kırk gece namazı kabul olmaz." 3661. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz aziz ve celil olan Allah ha-ram ile beslenen cesede cenneti haram kılmıştır." 3662. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Eti haram lokmadan oluşan kimse cennete girmez. Ateş ona daha evladır." 3663. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanın içine haram bir lokma gi-rerse göklerdeki ve yerdeki tüm melekler ona lanet eder."
3664. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haram lokmayla yapılan ibadet ku-mun üstüne kurulan bina gibidir."ve "su üzerine kurulan..."diye de nakle-dilmiştir. 3665. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haram ne de kötü yiyecektir." 3666. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz her kim haram bir mal edinirse haccı, umresi, sıla-i rahim yapması kabul edilmez. Hatta evlilik ilişkilerini bile etkiler."
3667. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haram olan bir danegi (bir dirhe-min altıda biri) bile reddetmek Allah nezdinde yetmiş bin temiz ve mak-bul hacca denktir." 3668. İmam Sadık (a.s) aziz ve celil olan Allah'ın "Yaptıkları her işi ele alır, onu toz duman ederiz."ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Allah'a yemin olsun ki her ne kadar amelleri Mısır keteninden beyaz idiyse de haramla karşılaştığında onu terk etmiyorlardı."
3669. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah nezdinde bir daneg (dirhemin altıda biri) haramı terk etmek, helal malla yapılan yüz hacdan daha sevim-lidir." 3670. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haram lokmayı terk etmek Allah'a bin rekat müstahap namaz kılmaktan daha sevimlidir." 3671. İmam Ali (a.s) iyi olmayan hurmadan yedi, üzerine su içti ve eliyle karnına vu-rarak şöyle buyurdu: "Her kim karnına ateş koyarsa Allah onu (rahmetin-den) uzaklaştırsın."
3672. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Suffe ehli Resulullah'ın (s.a.a) mi-safirleri idi. Onlar ev ve barklarını terk edip Medine'ye hicret etmişlerdi. Resulullah (s.a.a) sayıları kırkı bulan Suffe ehline mescidin sofasında yer verdi. Sabah ve akşam yanlarına varıyor onları selamlıyordu. Bir gün so-fada oturanların yanına vardı, birinin ayakkabısını yamadığını gördü. Di-ğeri elbisesini yamıyor, bir grubu da elbisesindeki bitleri temizliyordu.
Re-sulullah (s.a.a) her gün onlara yaklaşık bir mud (iki avuç dolusu) hurma veriyordu. Onlardan biri kalkarak şöyle dedi: "Ey Allah'ın Resulü bizlere verdiğin hurmalar midemizi yaktı."Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: "Bi-lin ki eğer dünyayı sizlere yiyecek kılabilseydim bunu yapardım. Ama siz-lerden benden sonra hayatta kalacak olanlar sabah akşam doyasıya yiye-cekler. Sabah bir gömlek, akşam ise ayrı bir gömlek giyecekler.
Evlerinizi Ka'be gibi yüksek ve süslü kılacaklar."Biri kalkarak şöyle dedi: "Ey Al-lah'ın Resulü! Ben güne iştiyak duyuyorum. O gün ne zaman gele-cek?"Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Bu zamanınız o zamandan daha hayırlıdır. Siz eğer karınlarınızı helal ile doldurursanız şüphesiz haramla doldurmanız uzak değildir." bak. el-Kâlb, 3395. Bölüm
805. Bölüm Haram İşleyebildiği Halde Onu Terk Edenin Sevabı
3673. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim bir kadın veya cariyeye ha-ram yolla yaklaşma fırsatını bulur da Allah korkusundan bunu yapmazsa aziz ve celil olan Allah ona ateşi haram kılar. Onu büyük korkudan gü-vende kılar ve cennete götürür." 3674. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim haram bir şey işleyebildiği halde sadece Allah korkusundan onu terk ederse, ahiretten önce bu dün-yada Allah ona ondan daha hayırlısını verir."
108. Konu el-Hizb Hizip-Parti
806. Bölüm Hizbullah
Kur'an: "Kim Allah'ı, Peygamberini ve iman edenlerı dost edinirse bil-sin ki, şüphesiz (Hizbullah) Allah'tan yana olanlar üstün gelirler." "Allah onlardan hoşnut olmuştur, onlar da Allah'tan hoşnut ol-muştur. İşte bunlar, Allah'tan yana olanlardır. İyi bilin ki, saadete erecek olanlar, Allah'tan yana olanlardır."
3675. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın galip hizbinden olmaya sevi-nir misin? Allah'tan kork, tüm işlerinde güzel amel et. Zira Allah sakınan-lar ve iyilik edenler iledir." 3676. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Biziz soylular, bayraklarımız peygam-berin bayraklarıdır. Hizbimiz Allah'ın hizbidir. İsyankar topluluk ise şey-tanın hizbidir."
3677. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim kurtuluş gemisine binmek, sağlam kulpa sarılmak ve Allah'ın sağlam ipine tutunmak isterse benden sonra Ali'ye dost olsun. Düşmanına düşman olsun ve onun soyundan olan hidayet imamlarına uysun. Zira onlar benim halifelerim ve vasile-rimdir... Onların hizbi benim hizbimdir. Benim hizbim ise aziz ve celil olan Allah'ın hizbidir. Düşmanlarının hizbi ise şeytanın hizbidir." 3678. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Biz ve Şialarımız (taraftarlarımız) Allah'ın hizbiyiz. Şüphesiz Allah'ın hizbi galiptir." 3679. İmam Sadık (a.s) İmam Hüseyin'in (a.s) ziyaretinde şöyle buyurmuştur: "Onarın Şialarının (taraftarlarının) kalbini onlara itaat, yardım ve dostlukları üzere sabit kıl." 3680. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın ipine ve kulpuna sarılın. Al-lah'ın ve peygamberinin hizbinden olun. Allah ile yaptığınız sözleşmeye bağlı kalın. Şüphesiz İslam garip başlamış ve yakında da galip kalacaktır."
3681. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın farz kıldıklarını yerine getiren kimseye ne mutlu! Onlar kıyamet korkusu geceleri gözlerini uyanık tutmuş, yanlarını yumuşak yataktan boş bırakmış, dudaklarını Rablerinin zikriyle hareket ettirmiş, günahları uzun mağfiret dilemeleriyle silinmiş topluluktandır. Onlar Allah'ın hizbindendir. Bilin ki şüphesiz Allah'ın hizbi kurtuluşa erenlerdir."
807.Bölüm Şeytanın Hizbi
Kur'an: "Şeytan onların başlarına dikilip Allah'ı anmayı unutturmuştur. İşte onlar şeytanın taraftarlarıdır. İyi bilin; şeytanın taraftarları el-bette hüsrandadırlar." "Şeytan şüphesiz sizin düşmanınızdır; siz de onu düşman tutun; o, kendi taraftarlarını, çılgın alevli cehennem yaranlarından olmaya çağırır."
3682. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey insanlar! Şüphesiz fitneler nefsani isteklere uymakla başlar... Eğer hak halis ve tek renk olsaydı hiçbir ihtilaf ortaya çıkmazdı. Ama biraz hak, biraz da batıl alınmakta, birbirine karıştı-rılmakta ve birlikte (insanlara) gelmektedir. İşte burada şeytan dostlarına hakim olmaktadır. Ama önceden Allah'ın iyiliğine erişenler kurtulmuş-tur."
3683. İmam Hüseyin (a.s) Kerbela'da sel gibi gür ve gece gibi yoğun düşman ordusunun kendisine doğru akın ettiğini görünce şöyle buyurmuştur: "Rabbimiz ne güzel Rabdir ve sizler ne kötü kulsunuz. Allah'a itaati itiraf ettiniz, Peygamber'i Muhammed'e iman ettiniz, ama şimdi çocuklarını ve itretini öldürmeye koyuldunuz. Şüphesiz şeytan sizlere galip gelmiş ve Allah'ın zikrini sizlere unutturmuştur."
3684. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ama ben bu ümmetin beyinsizlerinin ve kötülerinin iş başına geçmesine, Allah'ın malını elden ele dolaştırmala-rına, Allah'ın kullarını kendilerine kul edinmelerine, salihlerle savaşmala-rına ve fasıklarla bir hizip olmalarına üzülüyorum."
3685. İmam Ali (a.s), biatlarından dönenlerin haberini alınca okuduğu hutbesinde şöyle buyurmuştur: "Bilin ki zulüm yerine geri dönsün ve batıl üssüne müra-caat etsin diye şeytan hizbini kışkırtmış ve ordusunu seferber etmiştir. Al-lah'a yemin olsun ki onlar bende bir kötülük görmediler ve aramızda in-safa riayet etmediler."
3686. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bilin ki şüphesiz şeytan hizbini top-lamış, yaya ve atlılarını her taraftan çağırmıştır. Ama şüphesiz ben basire-tim ileyim."
3687. İmam Ali (a.s) münafıkları vasfettiği bir hutbesinde şöyle buyurmuştur: "Onlar şeytanın gurubu ve cehennem ateşinin alevleridir. Onlar şeytanın hizbidir. Şüphesiz şeytanın hizbi hüsrana uğrayanlardır." bak. eş-Şeytan, 2018. bölüm
808. Bölüm Her Hizip Kendi Yanındakileri İle Mutludur
Kur'an: "Her hizb kendi yanında olan şeylerle sevinir." Bak. Tefsir'ul Kummi, 2/91 ve Durr'ul Mensur, 6/103
109. Konu el-Hazm Uzak Görüşlülük
el-Bihar, 71/338, 83. bölüm, el-Haram
bak. el-Kader, 3283. Bölüm
809. Bölüm Uzak Görüşlülük
3688. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlülük uyanıklıktır." 3689. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlülük sanattır. Uzak görüş-lülüğün meyvesi selamettir. Her kimi uzak görüşlülük ileri götürmezse, acizlik geri bırakır."
3690. İmam Hadi (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhmalkarlıktan kaynaklanan hasret-leri hatırlarsan eski uzak görüşlülüğü elde edersin." 3691. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü olan ihtiyatlı davranır. Uzak görüşlülüğü terk eden ise (çılgınca) korkusuz olur." 3692. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlülük zannın kandilidir."
810. Bölüm İşlerin Akibetine Bakmak
3693. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz adamın biri Resulullah'ın (s.a.a) yanına vardı ve, "Ey Allah'ın Resulü! Bana nasihat et" dedi. Pey-gamber (s.a.a), "Eğer nasihat edersem ona ona amel edecek misin?" diye buyurdu. Peygamber bu sözü üç defa tekrarladı ve o da üç defa "Evet, ey Allah'ın Resulü!" diye cevap verdi.
Sonra Allah'ın Resulü (s.a.a) ona şöyle buyurdu: "Sana tavsiye ediyorum ki her ne zaman bir iş yapmak istersen sonuna bak. Eğer doğru bir iş ise yap, yok eğer saptıracak ise sakın." 3694. Adem (a.s) oğlu Şit'e (a.s) şöyle tavsiyede bulunmuştur: "Her ne zaman bir işe azm ederseniz, sonuna bakın. Zira eğer ben işimin sonunu düşünsey-dim, bu başıma gelenler başıma gelmezdi."
3695. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim sonunu düşünmeden bir işi yapmaya kalkarsa kendini zorluklara düşürür." 3696. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim işin sonunu düşünmeden bir işi yapmaya kalkarsa kendini helak edici sıkıntılara düşürür."
3697. İmam Cevad (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim işe nereden başlayacağını bilmezse sona erdirmekten aciz kalır." 3698. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "İşlerin sonuna bakmak, kalpleri aşı-lar. (meyvelendirir)" 3699. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Amel etmeden önce alınan tedbir in-sanı pişmanlıktan güvende kılar." 3700. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim işlerin sonuna bakarsa zor-luklardan kurtulur, işlerin sonunu düşünen kimse ise helak edici şeylerden güvende olur."
3701. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her ne zaman işlerini düşünürsen her işte akibetin güzel olur." 3702. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İşe başlamadan önce düşün ki yaptık-ların hususunda kınanmayasın." 3703. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en akıllısı işlerin sonunu en çok düşünendir."
811. Bölüm Uzak Görüşlülük ve Azim
3704. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Düşün ki uzak görüşlü olasın. İşin tümüyle açığa kavuşunca kesin karar al." 3705. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bil ki azim uzak görüşlülüktendir." 3706. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Zafer, uzak görüşlülük ve sağlam ira-de ile elde edilir." 3707. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Azmin sıhhati ve kuvveti uzak görüş-lülüktendir."
3708. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kimin uzak görüşlülüğü az olur-sa, azmi zayıf olur." 3709. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim azmini aşikar ederse uzak görüşlülüğü batıl olur." 3710. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İçinde uzak görüşlülük olmayan azimde hayır yoktur."
812. Bölüm Uzak Görüşlülüğün Anlamı
3711. İmam Hasan (a.s), "uzak görüşlülük nedir?" diye soran babasına şöyle cevap vermiştir: "Fırsatları beklemen ve fırsat bulunca da acele etmendir." 3712. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah'a (s.a.a) uzak görüşlülük nedir?"diye sorulunca şöyle buyurdu: "Görüş sahipleri ile meşveret etmek ve onların görüşlerine uymaktır."
3713. İmam Askeri (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz uzak görüşlülüğün bir miktarı vardır. Eğer onda aşırı gidilirse, ödleklik olur." 3714. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'tan sakınmanız, uzak görüşlü-lüktendir. Allah'a karşı gururlanmamanız da şüphesiz ismettendir."
3715. İmam Hasan (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanlar hakkında kötü zanda bu-lunmaktan sakınmak uzak görüşlülüktür." 3716. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlülük sorumluluğundan olan şeyleri koruman ve senin sorumluluğundan kaldıran şeyleri terk et-mendir." 3717. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlülük tecrübeleri sakla-maktır. ."
3718. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlülük işlerin sonuna bak-mak ve akıl sahipleri ile meşveret etmekdir." 3719. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz uzak görüşlülük Allah'a itaat ve nefse isyandır." 3720. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlülüğün kökü şüpheli hu-suslarda durmaktır." 3721. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Zafer uzak görüşlülük ile uzak görüş-lülük meşveretle ve görüş ise sırrı saklamak ile elde edilir."
813. Bölüm Uzak Görüşlü Kimse
3722. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse, dünya gururunu, ahiret amelinden kendisini meşgul etmediği kimsedir." 3723. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse iyi dost seçen kimsedir. Zira insan dostuyla ölçülür." 3724. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse başına buyruk değildir." 3725. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse tecrübelerin de-nediği zorlukların deneyimli kıldığı kimsedir." 3726. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz uzak görüşlü kimse nefsiyle cihat etmekle meşgul olup nefsini islah eden ve nefsini istek ve lezzetler-den alıkoyup ona sahip olan kimsedir."
3727. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz uzak görüşlü kimse sürekli nefsiyle mücadele eden, tüm himmetiyle dini için çalışan ve tüm ciddiye-tiyle ahirete yönelen kimsedir." 3728. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü insan için yaptığı her iş-te bir üstünlük vardır." 3729. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlünün aklı onu her türlü aşağılıktan korur." 3730. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hakka sadece uzak görüşlü akıl sahibi sabreder."
3731. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü insan belalar karşısında şaşkınlığa düşmez." 3732. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü insan eziyet etmeyen-dir." 3733. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü insan omuzlarından ağır ve külfetli yükü atan kimsedir." 3734. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse zamanın getirdik-leriyle iyi geçinendir." 3735. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse ahiret için dün-yayı terkedendir."
3736. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse savurganlıktan uzak duran ve israftan kaçınandır." 3737. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse nimetlerin kendi-sini ahiret için çalışmaktan alıkoymadığı kimsedir." 3738. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse kendisine yöne-len her nimete şükr eden ve kendisine sırt çeviren her nimete ise sabredip unutan kimsedir."
3739. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse öfkelenince ceza-landırmayı erteleyen ve mümkün olan ilk fırsatı ganimet bilerekiyiliğe kar-şılık vermek hususunda acele edendir." 3740. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlü kimse, elinde olanı ba-ğışlayan ve bugünkü işini yarına ertelemeyen kimsedir."
814. Bölüm İnsanların En Uzak Görüşlüsü
3741. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en uzak görüşlüsü öfke-sini en çok yenendir." 3742. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz en zekiniz ölümü en çok hatırlayanınızdır ve şüphesiz en uzak görüşlünüz, ona en güzel hazır ola-nınızdır." 3743. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En uzak görüşlünüz, en zahit olanı-nızdır." 3744. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en uzak görüşlüsü dünya işini önemsemeyendir." 3745. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en uzak görüşlüsü aşırı çe-kingen davranmaktan dolayı aciz sanılandır."
3746. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en uzak görüşlüsü içten ve dıştan sabrı ve işlerin sonunu düşünmeyi giyinendir." 3747. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Görüş açısından insanların en uzak görüşlüsü verdiği sözde duran ve bugünkü işi yarına ertelemeyendir." 3748. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlülüğün kemali, zıtlarla uzlaşmak ve düşmanlarla idare etmektir." 3749. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlülüğün nihayeti ihtiyatlı davranmaktır." 3750. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En üstün uzak görüşlülük ihtiyatlı davranmaktır." 3751. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En üstün uzak görüşlülük zorluklara karşı sabretmektir.
815. Bölüm Uzak Görüşlülük (Çeşitli)
3752. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Denemeden güvenmek uzak görüşlü-lüğe aykırıdır." 3753. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Uzak görüşlülüğün afeti işi (fırsatı) kaçırmaktır." 3754. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Doğru düşünmekle uzak görüşlülük güçlenir."
3755. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim denerse uzak görüşlülüğü ar-tar" 3756. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim uzak görüşlü olmak ister ama ihtiyatlı davranmazsa kendini alaya almıştır." 3757. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kötülük davetçilerine itaat işlerin so-nunu ifsad eder."
3758. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hüzün yaşlılığın yarısıdır." 3759. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hüzün bedeni eritir." 3760. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hüzün iki yaşlılıktan biridir."
3761. Mesih (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kimin hüznü çoğalırsa bedeni rahatsız olur." 3762. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hastalıklar bedenlerin rahatsızlığı olduğu gibi, hüzünler de kalplerin rahatsızlığıdır." 3763. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hüzün bedeni zayıflatır." 3764. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hüzün bedeni dağıtır." 3765. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Gam ruhun hastalığıdır." 3766. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hüznü sevmekten Allah'a sığının."
817.Bölüm Hüzün Doğuran Şey
3767. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dünyaya rağbet gam ve hüzün do-ğurur. Dünyadan yüz çevirmek ise kalp ve bedenin rahatlığıdır." 3768. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanların elinde olana bakanın hüznü uzar, esefi sürekli olur." 3769. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nice bir anlık şehvet uzun hüzünler doğurur."
3770. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim zarar veremeyeceği birine öfkelenirse hüznü uzar ve nefsine azap verir." 3771. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimseden daha çok maz-luma benzeyen bir zalim görmedim. Onun hasta bir ruhu, şaşkın bir kalbi ve sürekli bir hüznü vardır." 3772. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim amelde kusur ederse hüzne müptela olur." 3773. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sabırsızlıktan sakın, şüphesiz sabırsız-lık ümidi keser, ameli zayıflatır ve keder doğurur."
3774. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim dünya aşkını giyinirse kalbi hüzünle dolar ve hüzünler vadilerin zikzaklarında sel üzerinde oynayan köpük ve çerçöp gibi kalbi üzerinde oynar. (dünyevi) Bir istek onu hüzünlendirir , diğer bir istek onu kendisiyle meşgul eder ve sonunda böylece boğazı tutulur (sıkıntıda boğulur)."
3775. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah-u Teala'nın "Kâfirler içinde bazı kimselere verdiğimiz kat kat servete gözünü dikme; onlara üzülme; iman edenleri kanatların altına al" ayeti nazil olduğunda Re-sulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Her kim Allah'ın verdiği teselli ile teselli bulmazsa nefsi dünya hususunda hasretlere düşer. Her kimin gözleri baş-kalarının varlığında olursa hüznü çok olur ve öfkesi dinmez."
3776. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim dünyaya sarılırsa ben ona üç şeyi kesin bilirim. Hiçbir zaman zenginliği olmayan fakirliği, kurtuluşu olmayan sıkıntıyı ve sona ermeyen hüzün ve gammı!" bak. el-Emsal, 3638. Bölüm; ed-Dünya, 1223. Bölüm
818. Bölüm Hüznü Gideren Şeyler
Kur'an: "İyi bilin ki, Allah'ın dostlarına korku yoktur, onlar üzülmeye-ceklerdir." 3777. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kalbindeki hüzünleri, yılmaz sabır ve güzel yakin gücüyle gider." 3778. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yakin hüzünleri ne güzel giderici-dir." 3779. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İlahi taktire dayanmak hüzünleri ne güzel gidericidir."
3780. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her şey kaza ve kader üzereyse, o halde hüzün neden?" 3781. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim hüzünlenirse gam ve hüzne layıktır. O halde mümin Allah'tan ve Allah'ın yaptığı şeyden hoş-nut olmalıdır." 3782. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim dünya hakkında hüzünle-nerek sabahlarsa Allah'a öfkelenmiş halde sabahlar."
3783. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah adalet, hikmet ve ilmiyle huzur ve ferahlığı yakin ve Allah'tan hoşnutlukta, hüzün ve gamı ise şek ve (Allah'tan) hoşnutsuzlukta karar kılmıştır. O halde Allah'tan hoşnut olun ve emrine teslim olun." 3784. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah hikmet ve fazlıyla huzur ve ferahlığı yakin ve rızada, hüzün ve gamı ise şek ve hoşnutsuz-lukta karar kılmıştır."
3785. İmam Hüseyin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şehirlerden birinde, bir duvarın altında bir levha bulundu ki üzerinde şöyle yazılıydı: "Ben Allah'ım, ben-den başka ilah yoktur. Muhammed benim Peygamberimdir, ölüme yakin ettiği halde sevinen kimseye şaşarım. Taktire yakin ettiği halde hüzünle-nen insana şaşarım."
3786. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Muhammed b. Müslim b. Şihab ez-Zühri üzüntülü ve kederli bir halde Ali b. Hüseyin'in (a.s) yanına vardı. İmam Seccad (a.s) ona, "Seni gamlandıran nedir?"diye sordu. O, "Bana sürekli olarak hüzün ve kederler iniyor. Zira nimetlerimi kıskananlara malıma tamah gözünü dikenlere, kendilerinden ümitli olduklarıma, kendile-rine iyilik ettiklerime ve sandığım gibi olmayanlara üzülüyorum."Ali b. Hüseyin (a.s) ona şöyle buyurdu: "Dilini koru ki onunla kardeşlerine ma-lik olasın."
3787. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sabırsızlık çoğalınca Allah'a sığınmak gerekir." 3788. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bil ki şüphesiz Allah hüzünlü in-sanlara hüzünleri miktarınca ferahlık vermez. Lakin onların gamlarını yumuşaklığı ve rahmeti ölçüsünce giderir."
819. Bölüm Hüznü Gideren Şeyler
Kur'an: "Bu, kaybettiğinize üzülmemeniz ve Allah'ın size verdiği nimet-lerle şımarmamanız içindir. Allah, kendini beğenip öğünen hiç kimseyi sevmez." 3789. İbn-i Abbas şöyle diyor: "Resulullah'ın (s.a.a) sözlerinden sonra, Ali b. Ebi Talib'in (a.s) bana yazdığı mektup kadar hiçbir sözden istifade etme-dim. O bana şöyle yazdı: "Allah'a hamd-ü senadan sonra...
İnsan kendi-sine ulaşmayacak şey ulaşmadığı için hüzünlenir ve kendisine ulaşması mümkün olmayan şey ulaştığı için de sevinir. O halde ahiretten bir şeye eriştiğin zaman sevin ve ahiretten bir şeyi kaybettiğin zaman da eseflen. Eğer dünyadan bir şeye erişirsen sevinme, eğer dünyadan bir şeyi kaybe-dersen üzülme. Kederin ölümden sonrası için olmalıdır. Ve's-Selam."
3790. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hüzünlenme iki şeyden biridir: Ya bir şey geçmişte bana ulaşmamış ve gelecekte de kendisine ulaşma ümidim yoktur veya bir şey vakti gelmedikçe gökler ve yer ehlinden kendisine ulaşmak için yardım bile dilesem kendisine ulaşamam. Bu insanın işi ne kadar da ilginçtir! Kendisine kesin ulaşacak bir şeye ulaştığı için sevin-mekte ve asla kendisine ulaşmayacak bir şeyi kaybettiği için de üzülmek-tedir.
Eğer düşünecek olsaydı basireti açılır, kendisine önceden program-landığını anlar, kendisine ulaşan şeylerle yetinir ve olmayacak şeylerin pe-şinde koşmazdı ve kalbi zorla elde edilen şeylerden dolayı rahatlığa ererdi. O halde ömrümü bu ikisinden hangisi yolunda tüketeyim?"
3791. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ey insanlar, dünya hüzün yurdudur, sevinç değil! Zorluk yurdudur, rahatlık değil. O halde onu tanıyan bir ümitle sevinmez; zorluk ve darlık sebebiyle üzülmez." 3792. İmam Hasan (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dünyadan talep edip ulaşmadığın şeyi, asla aklından bile geçirmediğin şey gibi say."
3793. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Devran iki gündür, bir gün lehine ve bir gün aleyhinedir. Lehine olduğu takdirde şımarma, aleyhine olduğu takdirde ise incinme!"
3794. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Dünya elden ele ulaşır. Dünyadan sana nasip olan şey güçsüz dahi olsan sana ulaşır. Senin zararına olan şeyi ise zorla dahi kendinden uzaklaştıramazsın. Her kim kaybettiği şeylerden ümidini keserse bedeni huzura kavuşur. Her kim de Allah'ın kendisini rı-zıklandırdığı şeye hoşnut olursa gözü aydın olur." 3795. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kaybettiğin şeyler için üzülme ki seni gelecek şeylerden alı koymasın." bak. Kenz'ul Ummal, 6147
820. Bölüm Hüznü Gideren Şeyler
3796. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her ne zaman bir devlet veya diğer bir şeyden dolayı hüzünlenirsen, "la havle vela kuvvete illa bil-lah"(Allah'tan başka bir güç ve kuvvet yoktur) cümlesini çok tekrarla. Zi-ra bu kurtuluşun anahtarı ve cennet hazinelerinden bir hazinedir." 3797. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "La hevle vela kuvvete illa bil-lah"(Allah'tan başka bir güç ve kuvvet yoktur) cümlesi doksan dokuz derde şifa verir ki en küçüğü hüzündür."
3798. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her ne zaman sana hüzünler nazil olursa "la havle vela kuvvete illa billah"(Allah'tan başka bir güç ve kuvvet yoktur) zikrine sarıl."
3799. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "La havle vela kuvvete ila billah la melcee ve la menca minellah illa ileyhi"(Allah'tan başka bir güç, kuvvet, sığınak ve Allah'tan (gazabından), Allah'a sığınma dışında başka bir kur-tuluş yeri yoktur) cümlesi, ümmetimi hüzün ve gamdan güvenliğe erdi-rir."
3800. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim Allah'tan fazla mağfiret di-lerse (istiğfar ederse) Allah da onun her kaderi için bir kurtuluş yolu karar kılar, tüm darlıklardan kurtarır ve hiç hesaba katmadığı yerden onu rızık-landırır."
821. Bölüm Hüznü Gideren Şeyler
3801. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Peygamberlerden biri gamdan do-layı Allah'a şikayette bulundu. Allah ona üzüm yemesini emretti." 3802. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Su çekildi, ölülerin kemikleri ortaya çıktı, Nuh (a.s) o sahneyi görünce çok şidetli bir şekilde sabırsızlandı ve hüzünlendi. Allah-u Teala ona şöyle vahyetti: "Siyah üzüm ye ki hüznün gitsin." 3803. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Elbiseleri yıkamak hüzün ve kederi giderir."
3804. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim kendinde bir hüzün görür de sebebini bilmezse başını yıkasın."
822. Bölüm Sevinç ve Hüzün Birbirinden Ayrılmazlar
3805. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sevinç bulunan her eve, arkasından mutlaka hüzün iner." 3806. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her sevinçle birlikte hüzün vardır." 3807. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her sevincin bir belası vardır."
823. Bölüm Cehennem Ehlinin Kederi Dışında Her Kederin Bir Çıkışı Vardır
Kur'an: "Derler ki: "Bizden üzüntüyü gideren Allah'a hamdolsun. Doğ-rusu Rabbimiz bağışlayandır, şükrün karşılığını verendir." "Orada, uğradıkları gamdan ne zaman çıkmak isteseler her de-fasında oraya geri çevrilirler: "Yakıcı azabı tadın"denir." 3808. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ateş ehlinin hüznü dışında her ke-derin bir çıkışı vardır."
824. Bölüm Görünürde Bir Sebebe Dayanmayan Hüzün ve Sevincin Sebebi
3809. Ebu Basir şöyle diyor: "Dostlarımızdan biriyle birlikte Ebi Abdillah'ın (a.s) yanına vardım ve kendisine şöyle dedim: "Fedan olayım ey İbn-i Re-sulillah! Ben sebebini bilmediğim bir şeyden dolayı bazen hüzünleniyor ve kederleniyorum."Ebu Abdillah (a.s) şöyle buyurdu: "Şüphesiz bu hüzün ve sevinç sizlere bizden ulaşmaktadır. Şüphesiz bize bir hüzün ve sevinç gelince size de gelir. Şüphesiz biz ve sizler aziz ve celil olan Allah'ın nurundanız."
3810. Cabir el-Cu'fiy şöyle diyor: "İmam Bakır'ın (a.s) huzurunda ruhum sıkıldı ve şöyle dedim: "Fedan olayım, bazen bana isabet eden bir musibet veya ortaya çıkan bir iş olmaksızın hüzünleniyorum. Öyle ki bunu eşim ve dostum yüzümden anlamaktadır."O şöyle buyurdu:
"Evet ey Cabir! Şüp-hesiz aziz ve celil olan Allah müminleri cennet tiynetinden yaratmış, ru-hunun rüzgarını içinde harekete geçirmiştir. Bu yüzden mümin müminin anne ve babadan olma öz kardeşidir. Dolayısıyla şehirlerden bir şehirde bu ruhlardan bir ruha hüzün inince diğer ruh da hüzünlenir. Zira o da, ondandır."
3811. Rivayet edildiği üzere Alim'e (a.s), "birisi sebebini bilmeksizin hüzünlenmekte-dir."diye sorulunca şöyle buyurdu: "Eğer kendisine bir hüzün gelirse bilsin ki kardeşinin de bir hüznü vardır. Hakeza sebepsiz sevinmesi de aynı şekil-dedir. O halde kardeşlerin haklarını eda etmek için Allah'tan yardım dile-yelim." bak. el-Kalb, 3391. Bölüm
825.Bölüm Övülmüş Hüzün
3812. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah her hüzün-lü kalbi sever." 3813. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nice hüzünlü kimseyi hüznü, ebedi sevince eriştirir." 3814. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve celil olan Allah'a uzun hü-zün gibi bir şeyle ibadet edilmemiştir." 3815. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ali'nin (a.s) kitabında okudum: "Mümin sabah ve akşamı hüzünle geçirir. Bunun dışında bir şey onun sa-lahına değildir."
3816. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin sabah ve akşamı hüzünle geçirir. Bunun dışında bir şey onu ıslah etmez." 3817. Davud (a.s) şöyle buyurdu: "Allah'ım! Yüzümü, bedenimi ve ayaklarımı suyla temizlememi emrettin. Ama kalbimi neyletemizleyeyim?" Allah-u Teala şöyle buyurdu: "Keder ve gamla." 3818. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah ise İsa b. Meryem'e (a.s) şöyle vahyetti: "Boş insanlar gülünce sen hüzün kalemiyle gözlerine sürme çek."
3819. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim dünyada nefsi için uzun süre hüzünlenirse Allah onu kıyamette sevindirir ve onu ebedi kalacağı yere yerleştirir." 3820. Resulullah (s.a.a), "Allah nerede?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Allah kalpleri kırılanlar nezdindedir." 3821. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kalplerine gaybi girişlerin çokluğu ve kibriya örtüsü altındaki uzun süre süren övünçleri sebebiyle hüzün, ariflerin ayrılmaz bir parçasıdır. Eğer ariflerin kalbinden bir an hüzün si-linecek olursa hemen Allah'tan yardım dilerler. Eğer hüzün başkalarının kalbine konulursa bunu hoş görmezler."
3822. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hiç kimse hüzün gibi bir sürme sür-memiştir." 3823. Rivayet edildiği üzere Allah-u Teala şüphesiz şöyle buyurmuştur: "Ey Ade-moğlu! Her gün rızkın verildiği halde hüzünleniyorsun, ama ömrün azal-dığı halde üzülmüyorsun, yanında olanlar sana yettiği halde, seni tuğyana sürükleyecek şeyleri diliyorsun." 3824. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer ölüm hak ise o halde sevinç neden?" 3825. İmam Bakır (a.s), Cabir el-Cu'fiy'e şöyle buyurmuştur: "Ey Cabir! Ben hü-zünlüyüm ve kalbim meşguldür." Ben "Seni hüzünlendiren ve kalbini meşgul eden şey nedir?"diye sorunca İmam şöyle buyurdu: "Ey Cabir! Şüphesiz her kimin kalbine Allah'ın saf ve halis dini girecek olursa, onu gayrisinden alı koyar."
3826. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim bizim için kaygılanır, hü-zünlenir ve bize yapılan zulümden dolayı üzülürse nefes alışı tesbih ve bi-zim için hüzünlenişi ibadet sayılır."
Kur'an: "Onlar ise "Rabbimiz! Bizim payımızı hesap gününden önce ver"derler." 3827. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Bilin ki şüphesiz sizler içinde hesabı olmayan amel günündesiniz. Çok geçmeden ameli olmayan hesap gü-nünde olacaksınız."
3828. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hesap cezadan öncedir. Sevap ise he-saptan sonradır." 3829. Resulullah (s.a.a), Muaz bin Cebel'e şöyle tavsiyelerinden birinde bulunmuştur: "Sana Allah'tan sakınmanı ve hesaba çekileceğinden endişelenmeni tavsiye ediyorum."
3830. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Nefsim elinde olan Allah'a andol-sun ki birbirine boynuz vuran iki koyun bile hesaba çekilecekler." 3831. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah her amele bir sevap ve her şeye bir hesap taktir etmiştir."
827. Bölüm Nefis Muhasebesine Teşvik
Kur'an: "Ey iman edenler! Allah'tan sakının; herkes yarına ne hazırladı-ğına baksın; Allah'tan sakının, çünkü Allah işlediklerinizden ha-berdardır." 3832. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nefislerinizin amelini hesaba çekin, nefislerinizden görevlerini yerine getirmesini, gidici olandan kalıcı olan için almasını ve kıyamette diriltilmeden önce hazırlıklı olup, azık topla-masını isteyin."
3833. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nefislerinizi hesaba çekerek bağlayın ve ona muhalefet ederek sahip olun." 3834. İmam Zeyn'ul Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey Ademoğlu! Kendi nef-sine vaaz ettiğin ve kendi amelini hesaba çektiğin müddetçe sürekli hayır üzere olacaksın."
3835. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nefsini nefsin için hesaba çek. Zira şüphesiz başkaları için senden başka bir hesaba çekici vardır." 3836. Zebur'da şöyle yer almıştır: "Ey Ademoğlu! Dünyayı sizlere, ahireti gös-teren nişaneler kıldım. Sizden biri birini kiralayıp ondan hesabını sordu-ğunda bedeninin adaleleri titriyor; ama çok isyan ettiği halde ateş cezasın-dan korkmuyor." 3837. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur:
"Zekilerin en zekisi nefsini hesaba çeken ve ölümden sonrası için çalışan kimsedir. Ahmakların en ahmağı ise heva ve heveslerine tabi olan ve Allah'tan arzular dileyen kimsedir."
828. Bölüm Hesaba Çekilmeden Önce Kendinizi Hesaba Çekin
Kur'an: "Göklerde ve yerde olanlar Allah'ındır. İçinizdekini açıklasanız da gizleseniz de Allah sizi onunla hesaba çeker ve dilediğini bağış-lar, dilediğine azâp eder. Allah her şeye kadirdir." 3838. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hesaba çekilmeden önce nefisleri-nizi hesaba çekin, ölçülmeden önce kendinizi ölçün ve o büyük hesab için hazırlıklı bulunun."
3839. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hesaba çekilmeden önce nefisleri-nizi hesaba çekin. Şüphesiz kıyamet mekanlarında elli durak vardır. Her durakta bin yıl durulur." Sonra da şu ayeti okudu: "Miktarı elli bin yıl o-lan günde..."
3840. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Nefislerinizi hesaba çekilmeden ön-ce hesaba çekin. Azab edilmeden önce nefislerinizi hazırlayın, götürül-meden önce göç için azığınızı hazırlayın. Şüphesiz orası adalet durağıdır. Orada hak ile hükm edilir, farzlar sorulur, önceden uyaran kimse tümüyle mazurdur."
3841. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ey Eba Zer! Hesaba çekilmeden önce nefsini hesaba çek. Şüphesiz bu yarın hesaba çekilmeni kolaylaştırır. Nefsini ölçülmeden önce ölç ve o büyük hesap görücüye sunulduğun ve hiç bir gizli şeyin Allah'a gizli olmadığı o gün için hazırlıklı bulun."
4
Mizan'ul Hikmet.3.Cilt Mizan'ul Hikmet.3.Cilt
829.Bölüm Her gün Nefsi Hesaba Çekmenin Gereği
3842. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın günün hiç kimsenin onu meşgul etmediği belli bir saatini sadece nefsini muhasebe etmeye ayırması lehine veya aleyhine gece gündüz ne yaptığına bakması ne kadar da ye-rindedir."
3843. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bizleri tanıyan her Müslümanın ge-ce gündüz amellerini kendisine sunması ve nefsini hesaba çekmesi gerekir. Eğer iyi bir iş yaptığını görürse daha fazlasını elde etmeye çalışmalıdır. Eğer bir kötülük yaptığını görürse kıyamet günü rezil rüsva olmamak için Allah'tan mağfiret dilemelidir."
3844. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yatağına gittiğin zaman midene ne-yi gönderdiğine ve o gün neler yaptığına bir bak! Bir gün öleceğini ve diri-lişinin olduğunu hatırla."
3845. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her gün nefsini muhasebe etmeyen bizden değildir. Eğer bir hayır yapmışsa Allah'tan fazlasını dilemeli ve bunun için Allah'a hamd etmelidir. Eğer bir kötülük yapmışsa o zaman Allah'tan mağfiret dilemeli ve tövbe etmelidir." bak. el-Murakebe, 1544
830. Bölüm Nefsi Muhasebede Sıkı Tutmak
3846. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kul, ortağın ortağını ve efendinin kölesini hesaba çekmesinden daha sıkı bir şekilde nefsini hesaba çekme-dikçe mümin sayılmaz."
3847. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsan nefsini ortağın ortağı hesaba çekmesinden daha sıkı bir şekilde hesaba çekmedikçe; nereden yediğini, nereden içtiğini, nereden giyindiğini, haramdan veya helalden olup olma-dığını bilmedikçe takva sahibi olamaz."
831. Bölüm Muhasebenin Keyfiyeti
3848. İmam Ali (a.s), nefis muhasebesinin keyfiyeti hakkında sorulunca şöyle buyur-muştur: "Sabahlayıp akşamlayınca nefsine dönüp şöyle der: Ey nefis! Bu günü geçirdin ve asla sana geri dönmeyecektir. Allah sana onu nasıl ge-çirdiğini soracaktır. O gün ne yaptın? Allah'ı hatırladın mı? Ona hamd et-tin mi?
Mümin kardeşinin hakkını eda ettin mi? Kalbinden hüznünü gi-derdin mi? Onun yokluğunda eşini ve çocuklarını korudun mu? Öldü-ğünde geride kalanlarına baktın mı? Makam ve mevkinden istifade ederek mümin kardeşinin gıybetinin edilmesine engel oldun mu? Bir Müslümana yardım ettin mi? Onun için ne yaptın?
O zaman yaptığı işleri hatırlar. Eğer hayırlı bir şey yapmışsa aziz ve celil olan Allah'a hamd eder ve ken-disine verdiği başarının şükrü olarak onu ulular. Eğer bir günah işlediğini veya hata ettiğini görürse aziz ve celil olan Allah'tan mağfiret diler ve bir daha o işe dönmeyeceğine azmeder."
832. Bölüm Nefis Muhasebesinin Ürünü
3849. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim sürekli nefsini hesaba çek-meyi üstlenirse yaltakçılıktan güvende olur." 3850. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim nefsini hesaba çekerse ayıp-larını görür ve düzeltir; günahlarını kavrar ve telafi eder." 3851. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nefsini muhasebe etmenin semeresi nefsi ıslah etmektir." 3852. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim nefsini hesaba çekerse kazanır ve her kim nefsinden gaflet ederse hüsrana uğrar. Her kim korkarsa güvende olur."
3853. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nefislerinizi hesaba çekin ki Allah'ın tehdidinden güvende olasınız ve Allah'ın yanında olan müjdelere erişesi-niz." 3854. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim nefsini hesaba çekerse mutlu olur."
833. Bölüm İnsanın İlk Sorulduğu Şey
3855. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kulun ilk sorulduğu şey biz ehli beytin sevgisidir." 3856. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Azameti yüce olan Allah huzurunda durunca kulun sorulduğu ilk şey farz namaz, farz zekat, farz oruç,
farz hac ve biz Ehl-i Beyt'in velayetidir (imametlerini kabul etmek). Eğer ve-layetimizi ikrar ederek ölürse namazı, orucu, zekatı ve haccı kabul gö-rür." bak. es-Selat, 2273. Bölüm el-Ketl, 3273. Bölüm
834. Bölüm Sorulmayan Şey
3857. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah yolunda harcanan şey dışında kıyamet günü her nimet sorulur." 3858. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Cihad ve hac yolunda harcananlar dışında her nimet, sahibinden sorulur." 3859. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim yemek yerken Allah'ın adını zik-rederse ebedi olarak o yemek nimetinden sorulmaz."
835. Bölüm Sorulmayan Şey
3860. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin kul şu üç şeyden sorulmaz. Yediği yemekten, giydiği elbiseden ve kendisine yardım eden ve kendisi ile günaha düşmekten korunduğu salih eşinden." 3861. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kul üç şeyden sorguya çekilmez: Avretini örttüğü parçadan, açlığını giderdiği ekmek parçasından ve sıcak-lık ve soğuktan korunduğu evinden."
836.Bölüm Sorulan Şey Kur'an: "Sonra o gün, size verilmiş olan her nimetten sorguya çekile-ceksiniz." 3862. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın, "O gün her nimetten sorguya çekileceksiniz."ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Bu ümmet Allah'ın kendilerine ihsan ettiği Resulullah (s.a.a) ve sonra da Ehl-i Beyt'den sor-guya çekilirler."
3863. İmam Sadık (a.s) bu ayetin başka bir tefsirinde şöyle buyurmuştur: "Biz de o nimetin bir parçasıyız." 3864. İmam Sadık (a.s) yine bu ayetin tefsirinde şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah müminin yiyeceğini ve içeceğini sorgulamaktan daha yücedir."
3865. Ebu Halid el-Kabuliy şöyle diyor: "İmam Bakır'ın (a.s) yanına vardım. Beni kahvaltıya davet etti. Ben de onunla birlikte yemek yedim. O kadar temiz ve güzel bir yemek yememiştim. Yemek yedikten sonra şöyle bu-yurdu: "Ey Ebu Halid! Yemeğini (veya yemeğimizi) nasıl buldun?"Ben, "Fedan olayım, asla bu kadar temiz ve güzel bir yemek yemedim. Ama Allah'ın kitabından bu ayeti hatırladım."Sonra o gün nimetten sorulur-lar."İmam Bakır (a.s) şöyle buyurdu: "Sizden sorulacak olan şey hak inançtır." bak. Nur'us, Sakaleyn, 5/662/12, 14-18 En-Ni'met, 3909. Bölüm
837. Bölüm Sorulan Şey
3866. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kıyamet günü kul bir adım atmadan dört şeyden sorguya çekilir: Ömrünü nerede geçirdiğinden, gençliğini ne-rede tükettiğinden, malını nereden kazanıp nerede harcadığından ve biz Ehl-i Beyt'in sevgisinden."
3867. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Lokman'ın oğluna yaptığı öğütler-den biri de şuydu: "Bil ki yarın aziz ve celil olan Allah karşısında yer alın-ca dört şeyden sorguya çekileceksin: Gençliğini nerede tükettiğinden, ömrünü nerede geçirdiğinden, malını nereden kazandığından ve malını nerede harcadığından.
O halde o zamana hazırlan ve bir cevap hazırla." 3868. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın "Şüphesiz kulak, göz ve kalp, bütün bunlar ondan sorulur" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Kulaktan duydukları hakkında sorulur, gözden gördükleri hakkında ve kalpten ise bağlandığı şeyden sorulur." bak. 211. Konu, el-Mes'uliyyet el-Kebr, 3265. Bölüm
838. Bölüm Kıyamet Günü Hesabı Kolaylaştıran Şey
Kur'an: "Onlar, Allah'ın birleştirilmesini emrettiği şeyi birleştirirler, Rablerinden ürkerler; kötü hesaptan korkarlar." 3869. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz sıla-i rahim kıyamet günü hesabı kolaylaştırır." Sonra şu ayeti okudu: "Onlar Allah'ın birleştiril-mesini emrettiği şeyi birleştirirler,
Rablerinden ürkerler ve hesabın kötülüğünden korkarlar." 3870. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ademoğlu iki şeyi hoş görmez: Ölümü hoş görmez; oysa ölüm mümini fitneden rahatlığa erdirir. Mal az-lığını hoş görmez; oysa mal azlığı hesabı kolaylaştırır."
3871. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: : "Sana verilen ile kanaat et hesabın kolaylaşsın." 3872. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dünyadan yarın hesaba çekilmeye-ceğin bir şey elde etmemeye güç yetirirsen bunu yap." 3873. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ahlakını güzelleştir ki Allah hesabı-nı hafif kılsın."
839. Bölüm Hesapta İnsan Grupları
3874. Resulullah (s.a.a), Allah-u Teala'nın, "Sonra kitabı seçtiğimiz kimse-lere miras bıraktık..." ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Önce davranan-lar hesaba çekilmeden cennete girerler. Orta yolu tutanlar kolay olan bir hesaba çekilirler, ama kendilerine zulmedenler mahşer müddeti boyunca tutulurlar."
3875. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ümmetim üç kısma ayrılır: Üçte biri hesaba çekilmeden ve azap görmeden cennete girer. Diğer üçte biri biraz hesaba çekilir ve sonra cennete girer. Diğer üçte biri ise temizlenir ve arındırılır."
3876. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "O gün insanlar sınıflara ve derecelere ayrılır. Onlardan bazısı bir miktar hesaba çekilir ve sevinç içinde ailesine geri döner.
Bazısı hesaba çekilmeden cennete girer. Zira dünyevi hiçbir kirliliğe bulaşmamışlardır. Orada sadece burada dünyaya bulaşan kimse hesaba çekilir. Bazısı da hurma çekirdeğinin altındaki girinti ile hurma arasındaki ince zar ve çekirdeği (amellerinin en ince detayına kadar) ile hesaba çekilir ve alevli ateşin azabına düçar kalır."
840. Bölüm Zor Hesap
Kur'an: "Rablerinin çağrısına gelenlere en güzel karşılık vardır. O'nun çağrısına uymayanlar ise, yeryüzünde olan her şey ve daha bir katı onların olsa, kurtulmak için fidye verirlerdi. İşte hesapları kötü olanlar bunlardır. Varacakları yer cehennemdir; ne kötü konaktır!"
"Onlar, Allah'ın birleştirilmesini emrettiği şeyi birleştirirler, Rablerinden ürkerler; kötü hesaptan korkarlar." 3877. İmam Sadık (a.s) Allah-u Teala'nın "Kötü hesaptan korkarlar."ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Kötülükleri ve iyilikleri dakik bir şekilde ve tüm boyutlarıyla hesaba çekilir."
3878. İmam Sadık (a.s) bazı kardeşlerinin kendisinden şikayet ettiği birine şöyle bu-yurmuştur: "Neden falan kardeşlerin senden şikayetçidir?" O: "Ondan tüm hakkımı istediğimden dolayı mı şikayet ediyor?"
İmam Sadık (a.s) kızarak oturdu ve şöyle buyurdu: "Tüm hakkını ondan istemekle kötü bir şey yapmadığını mı sanıyorsun? Allah Tebarek ve Teala "Kötü hesaptan korkarlar"buyurmaktadır. Yoksa onlar Allah'ın kendilerine zulmedece-ğinden mi korkuyorlar? Hayır,
Allah'a andolsun ki onlar, Allah'ın "kötü hesap"olarak adlandırdığı kamil ve dakik bir şekilde hesaba çekilmekten korkuyorlar. O halde her kim tüm hakkını isterse kötülük etmiştir." bak. Vesail'uş-Şia, 13/100, 16. Bölüm
841. Bölüm Kolay Hesaba Çekilenler
Kur'an: "Amel defteri kendisine sağından verilen kimse, kolay geçirece-ği bir hesaba çekilir ve arkadaşlarının yanına sevinçle döner." 3879. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Her kim hesaba çekilirse, azap görür." Birisinin, "Ey Allah'ın Resulü! O halde aziz ve celil olan Allah'ın "kolay geçireceği bir hesaba çeki-lir"ayeti ne olacak?" diye sorması üzerine Peygamber (s.a.a) şöyle buyur-du: "O iş sadece arz etmek, yani yüzeysel hesap görmektir (dakik bir şe-kilde hesaba çekmek değildir)."
3880. Rivayet edildiği üzere kolay hesaba çekilmek iyi işleri mükafatlandır-mak ve günahları affetmektir. Eğer birinin hesabında kendisiyle münakaşa edilirse azap görür.
3881. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah mümini kabrinden diriltince onunla birlikte önünden gidecek bir misal (örnek) yaratır. Mümin kıyame-tin korkunç sahnelerinden biriyle karşılaşınca o misal kendisine şöyle der: "Korkma ve üzülme, müjdeler olsun. Sana sevinç ve aziz ve celil olan Al-lah'ın kerameti müjdeler olsun." Sonunda mümin, aziz ve celil olan Al-lah'ın karşısında durur ve kolay bir hesaba çekilir."
3882. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Üç haslet her kimde olursa Allah onu kolay hesaba çeker ve rahmetiyle onu cennete koyar." Kendisine: "O üç haslet nedir, ey Allah'ın Resulü!?" diye sorduklarına şöyle buyurdu: "Seni mahrum kılana vermen, seninle ilişkisini kesene gitmen ve sana zu-lüm edeni affetmen."
842.Bölüm Cennete Hesapsız Girenler
Kur'an: "Şöyle de: "Ey iman eden kullarım! Rabbinize karşı gelmekten sakının; bu dünyada iyilik yapanlara iyilik vardır. Allah'ın yarattığı yeryüzü geniştir. Yalnız sabredenlere, ecirleri sonsuz olarak öde-necektir."
3883. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim Allah-u Teala için amel eder-se Allah onun mükafatını dünya ve ahirette verir ve önemli isteklerini her iki alemde de karşılar.
Allah-u Teala şüphesiz şöyle buyurmuştur: "Şöyle de: "Ey iman eden kullarım! Rabbinize karşı gelmekten sakının; bu dünyada iyilik yapanlara iyilik vardır. Allah'ın yarattığı yeryüzü geniştir. Yalnız sabredenlere, ecirleri sonsuz olarak ödenecektir." Allah kendilerine dünyada verdiği şey sebebiyle, ahirette onları hesaba çekmez."
3884. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah tüm insanları bir ara-ya toplayınca bir münadi şöyle seslenir: "Sabredenler nerede ki hepsi he-saba çekilmeksizin cennete girerler." Sonra şöyle dedi: "Melekler onlara, "Siz kimsiniz?" der. Onlar, "Sabredenleriz." derler. Melekler, "Hangi hu-susta sabrettiniz?" diye sorar. Onlar, "Allah'a itaat üzere ve Allah'a isyan etmek hususunda sakınarak sabrettik derler."
3885. Resulullah (s.a.a), Allah-u Teala'nın "sonra kitabı seçtiğimiz kimsele-re miras bıraktık" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Önce davrananlar hesaba çekilmeden cennete girerler. Orta yolu tutanlar biraz hesaba çeki-lirler, ama kendilerine zulmedenler mahşer müddeti boyunca tutulur-lar."
3886. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kıyamet günü olduğunda bir grup insan kalkarak cennet kapısına gelir ve kapıyı çalarlar. Onlara, "Siz kimsi-niz?"diye sorulunca, "Biz fakirleriz."derler. Onlara, "Sizler hesap görme-den mi cennete gireceksiniz?" diye sorulunca şöyle derler: "Bizim (dün-yada) hakkında sorguya çekileceğimiz bir şeyimiz yoktu." Sonra aziz ve celil olan Allah şöyle buyurur: "Doğru söylüyorlar. Cennete girin."
3887. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Dünyada sana sadece açlığını gide-recek ve çıplaklığını örtecek miktar yeter. Eğer seni koruyacak bir evin olursa güzeldir. Eğer bineceğin bir bineğin olursa daha iyidir. Eğer bunla-ra sahip değilsen ekmek ve testi suyuyla yetin. Bundan fazlası ya senden sorulur ya da azap görmene sebep olur."
3888. İmam Seccad (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve celil olan Allah tüm insan-ları toplayınca bir münadi kalkarak insanların duyacağı şekilde şöyle ses-lenir: "Allah için sevenler nerede?" İnsanlardan bir grup kalkarlar ve on-lara şöyle denilir: Hesapsız olarak cennete girin."
3889. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah-u Teala (Kıyamette) şöyle bu-yurur: "Ey yolumda savaşan, yolumda öldürülen, eziyet gören ve cihad eden kullarım! Cennete girin." Böylece onlar hiç bir hesap ve azap ol-maksızın cennete girerler."
3890. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Amel defterleri açılıp tartılar kurulunca bela görenler için terazi kurulmaz ve amel defterleri açılmaz. Sonra şu ayeti okudu: "Şüphesiz sabredenlerin mükafatı tam verilir..."
3891. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kıyamet günü olunca ümmetimden bir grup için Allah kendilerine kanat verir. Bu kanatlar vesilesiyle mezar-larından cennete uçarlar. İstedikleri şekilde nimetlerinden istifade ederler. Melekler onlara, "Hesaba çekildiniz mi?" diye sorar. Onlar, "Bizim hesa-bımız yoktur" derler.
Melekler, "Sırattan geçtiniz mi?" diye sorarlar. On-lar, "Biz sıratı görmedik." derler. Melekler, Cehennemi gördünüz mü?" diye sorarlar, onlar, "Biz bir şey görmedik" derler. Melekler, "Siz kimin ümmetindensiniz?" diye sorarlar. Onlar, "Muhammed'in (s.a.a) ümme-tindeniz."derler. Melekler, "Allah'a yemin ederek bizlere söyleyin,
dünya-da ne işler yaptınız?" diye sorarlar. Onlar, "Bizler de iki haslet vardı ve bu yüzden Allah fazlı ve rahmetiyle bizleri bu makama ulaştırdı."derler.
Me-lekler, "O iki haslet ne idi?" diye sorarlar. Onlar şöyle derler: "Biz halvet ve yalnızlık halimizde Allah'a isyan etmekten utanırdık ve bizlere nasip olan az rızka bile razı olurduk." Bunun üzerine melekler şöyle derler: "Evet bu makam sizin hakkınızdır."
bak. el-İsar, 3. Bölüm el-Fezilet, 3216. Bölüm el-Car, 646. Bölüm
843. Bölüm Hesaba Çekilmeden Ateşe Girenler
3892. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz aziz ve celil olan Allah, Allah'a şirk koşanlar dışında tüm yaratıklarını hesaba çeker. Şüphesiz Al-lah'a şirk koşanlar kıyamet günü hesaba çekilmez ve ateşe atılmaları em-redilir." 3893. İmam Zeyn'ül Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur:
"Ey Allah'ın kulları! Bilin ki şüphesiz şirk ehline teraziler kurulmaz ve amel defterleri açılmaz. Onlar grup grup cehenneme sürülürler. Şüphesiz İslam ehli için teraziler kuru-lur ve amel defterleri açılır."
3894. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Üç grubu Allah hesapsız ateşe atar. Zalim imam, yalancı tüccar ve zina eden yaşlı."
3895. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Altı kişi hesapsız olarak ateşe girer: Yöneticiler zulümden dolayı, Araplar asabiyetten dolayı, varlıklı mülk sa-hipleri kibirden dolayı, tüccarlar yalandan dolayı, alimler hasetten dolayı ve zenginler cimrilikten dolayı!"
3896. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Altı kimse hesap görmeden ateşe girer."Kendisine, "Ey Allah'ın Resulü! Onlar kimlerdir?"denince şöyle buyurdu: "Yöneticiler zulümden dolayı, Araplar asabiyetten dolayı, varlık-lı mülk sahipleri kibirden dolayı, tüccar hıyanetten dolayı, köylüler ceha-letten dolayı ve alimler hasetten dolayı!" bak. el-Azab, 2568. Bölüm
844. Bölüm En Hızlı Hesap Gören
Kur'an: "Şüphesiz Allah hesabı çabuk olandır." "Sonra gerçek Mevlalarına döndürürler. Haberiniz olsun, hü-küm O'nundur. O, hesap görenlerin en süratlisidir." 3897. İmam Ali (a.s), "Allah'ın yaratıkları çok olmasına rağmen onları nasıl hesaba çeker?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Çok oldukları halde rızık verdiği gi-bi."
3898. Mecmeul Beyan'da şöyle rivayet edildiği yer almıştır: "Şüphesiz münezzeh olan Allah tüm kullarını bir koyunu sağma müddetince hesaba çeker. Bu da birini hesaba çekmenin bir diğerini hesaba çekmeye engel teşkil etme-diğine delalet etmektedir. Allah'ın dil ve küçük dili olmaksızın konuştu-ğuna delalet etmektedir. Bu yüzden hepsini bir anda hesaba çekmesi sa-hihtir."
3899. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset dermansız bir derttir." 3900. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset aşağılık insanların adeti ve dev-letlerin düşmanıdır." 3901. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset iblisin büyük tuzağıdır." 3902. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset ruhun zindanıdır." 3903. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset en kötü hastalıktır."
3904. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset iki azaptan biridir." 3905. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset rüsva edici bir ayıp ve aşırı bir cimriliktir. Haset sahibi haset ettiği kimsedeki emellerine ulaşmadıkça şifa bulmaz." 3906. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Rezilliklerin başı hasettir." 3907. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset yağmuru yağdığında fesat yeşe-rir."
3908. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aferin hasede! Ne kadar adaletlidir!? Herkesten önce sahibini öldürür!" 3909. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim hasede vurulursa, uğursuz-lukta ona vurulur." 3910. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset sıkıntı bineğidir." 3911. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hasedin semeresi dünya ve ahiret se-faletidir." 3912. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim hasedi terkederse insanlar arasında sevilir."
846.Bölüm Haset Eden
Kur'an: "Hased ettiği zaman hasetçilerin şerrinden" 3913. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse (haset ettiği) nimet ortadan kalkmadıkça şifa bulmaz." 3914. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse (insanların uğradı-ğı) kötülüklere sevinir, (insanların içinde bulunduğu) sevinçlere hüzünle-nir."
3915. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse haset ettiği kimse-den nimetin yok olmasını kendisi için bir nimet görür." 3916. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimsenin dostluğu sözle-rinde ortaya çıkar, nefretini fiillerinde gizler. O, dost ismini taşıyan, ama düşman sıfatına sahip kimsedir."
3917. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse kadar mazluma benzeyen bir zalim görmedim." 3918. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse hasedi ile kendine lanet Adem (a.s) için ise seçkinlik elde eden iblis gibi haset ettiğine zarar vermeden önce kendisine zarar verir."
3919. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimseden mazluma daha çok benzeyen zalim bir kimse görmedim; şaşkın bir nefsi kararsız bir kalbi ve sürekli bir hüznü vardır." 3920. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sen sevinince onun üzgün olması ha-set eden kimseden (alacağın ders olarak) sana yeter."
3921. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimsenin (hasedinden do-layı) gördükleri kendisine yeter." 3922. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimseye öğüt vermek imkansızdır."
847. Bölüm Hasetçi Kimsenin Allah'ın Nimetlerinden Hoşnutsuzluğu
Kur'an: "Yoksa Allah'ın bol nimetinden verdiği kimseleri mi çekemiyor-lar? Oysa İbrahim ailesine Kitab ve hikmet verdik, onlara büyük hükümranlık bahşettik."
3923. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve celil olan Allah Musa b. İmran'a şöyle buyurmuştur: "Ey İbn-i İmran! İnsanlara fazlımdan verdiklerime haset etme, ona gözünü dikme, peşine düşme. Şüphesiz hasetçi kimse nimetlerimden rahatsız olur ve kullarım arasında bölüştürdüğüm kısmetten yüz çevirir."
3924. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Bilin ki Allah'ın nimetlerine düş-manlık etmeyin."Kendisine, "Ey Allah'ın Resulü! Allah'ın nimetlerine düşmanlık eden kimdir?"diye sorulunca şöyle buyurdu: "İnsanlara haset eden kimsedir." 3925. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur:
"Musa bin. İmran Rabbi ile müna-caat edip konuştuğu bir sırada Allah'ın arşının gölgesinde birini gördü ve şöyle dedi."Ey Rabbim! Arşının gölgesinde olan bu adam kimdir?"Allah şöyle buyurdu: "O Allah'ın insanlara verdiği nimetlere haset etmeyen kimsedir."
848. Bölüm Hasetçi
3926. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse çok hasret duyar ve günahları ikiye katlanır." 3927. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse şifa bulmaz." 3928. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimsenin dostluğu ol-maz." 3929. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse efendilik edemez. ."
3930. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse kadere kızgın olur." 3931. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Cimrinin rahatlığı ve haset edenin lezzeti olmaz." 3932. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset edenin rahatlığı olmaz."
3933. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse kalp rahatlığını ümit etmemelidir." 3934. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse çabuk kızar ve kini geç gider." 3935. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse için ganilik (ihti-yaçsızlık) yoktur." 3936. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse ne kötü arkadaş-tır." bak. 852. Bölüm
849. Bölüm Her Nimet Sahibi Haset Edilir
3937. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İhtiyaçlarınızı gidermek için gizle-mekten yardım alın. Zira her nimet sahibi haset edilir."
850. Bölüm Haset ve İman
3938. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz haset, ateşin odunu yediği gibi imanı yer." 3939. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dinin afeti haset, kendini beğenmek ve övünmektir."
3940. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Bilin ki şüphesiz önceki ümmetlerin hastalığı sizlere de bulaşmıştır. O hastalık hasettir. Bu hastalık sadece saç-ları değil, dini de kökünden kazır." 3941. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hasetten sakının. Şüphesiz haset ateşin odunu yediği gibi iyilikleri yer bitirir."
851.Bölüm Haset ve Küfür
3942. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "İblis ordusuna şöyle demiştir: İn-sanların arasına haset ve zorbalığı atın. Şüphesiz bu iki haslet Allah nez-dinde şirke denktir." 3943. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bazılarınızın bazılarını haset etme-sinden sakının. Şüphesiz küfrün aslı hasettir."
852. Bölüm Hased ve Beden
3944. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset bedeni yıpratır." 3945. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset bedeni eritir." 3946. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset bitkinlik doğurur." 3947. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimse ebedi olarak hasta-dır." 3948. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimsenin bedeni salim ol-sa da sürekli rahatsızdır."
3949. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset eden kimsenin beden sağlığın-dan gaflet etmeleri ilginçtir!" 3950. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Beden sağlığı haset azlığındandır." 3951. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset sadece zarar ve öfke doğurur. Kalbini gevşetir ve cismini hasta kılar."
853. Bölüm Haset ve Kader
3952. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haset neredeyse taktire üstün gele-cek!" 3953. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haset neredeyse kaderden önce ge-çecek"
854. Bölüm Haset Edenin Alameti
3954. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Lokman oğluna şöyle buyurmuştur: "Haset edenin üç alameti vardır: Arkadan gıybet eder, görünce yaltaklık eder ve başkalarının musibetine sevinir." 3955. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haset edenin alameti dörttür: Gıybet, yaltakçılık etmek ve başkalarının musibetine sevinmek. "
855. Bölüm Haset Hissedilince Ne Yapmak Gerekir
3956. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kötüye yorumlayınca itina göster-me. Zannedince hemen hüküm verme. Haset edince zulmetme."
856. Bölüm Haset Edilmesi Caiz Olan Şey
3957. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haset sadece şu iki şeyde olur: Al-lah'ın kendisine bir mal verdiği ve bu malı gece gündüz infak eden kimse ve Allah'ın kendisine Kur'an verdiği ve gece gündüz onunla ilgilenen kimse."Bu rivayette yer alan haset "imrenmek ve gıpta etmek"anlamındadır. (Bi-har, 73/238) "
3958. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz mümin gıpta eder, haset etmez. Münafık ise haset eder, gıpta etmez." 3959. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın "Allah'ın bazınızı bazısına üstün kıldığı şeyi temenni etmezler" ayeti hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "Erkek başka bir erkeğin karısını ve kızını temenni etmez. Onların ben-zerlerine sahip olmayı temenni eder." bak. el-Bihar, 71/261, 75. Bölüm
Kur'an: "Hala gaflet içinde bulunanları ve hâlâ inanmayanları işin bit-miş olacağı o hasret günü ile uyar." "Kişinin: "Allah'a karşı aşırı gitmemden ötürü bana yazıklar ol-sun. Gerçekten ben alaya alanlardandım"diyeceği günden sakı-nın."
"O gün, zalim kimse ellerini ısırıp şöyle der: "Keşke Peygam-berle berâber bir yol tutsaydım." 3960. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz kıyamet günü en büyük has-ret, Allah'a itaat dışında bir mal kazanan ve onu münezzeh olan Allah yo-lunda harcayan birine miras bırakan kimsenin hasretidir. O bu vesileyle cennete girer, birincisi ise bu vesileyle ateşe girer."
3961. İmam Ali (a.s), "insanların en büyük hasret içinde olanı kimdir?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Amelini başkasının terazisinde görendir. Allah onu bu sebeple ateşe sokar, varisini ise onunla cennete koyar." 3962. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz kıyamet günü insanların en büyük haset içinde olanı, adaletten söz edip başkalarına adil olmayan kimsedir."
3963. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz kıyamet günü insanların en şiddetli pişman olanı ahiretini başkasının dünyasına satandır."
3964. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hasret, pişmanlık ve ah etmek ilim ve görüşünden istifade etmeyen ve yaptığı işin yararına mı yoksa zararına mı olduğunu bilmeyen içindir." bak. el-Bihar, 73/142, 143 ve 92/251 el-İlm, 2895. Bölüm Cehennem, 629. Bölüm
3965. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İyiliği kalpte nur, yüzde ziynet, amelde kuvvet olarak buldum. Günahı ise kalpte bir siyahlık, amelde gev-şeklik ve yüzde çirkinlik olarak gördüm." bak. 526. Konu, en-Nur En-Nur, 3961. Bölüm
859.Bölüm Kötülükten Sonra Yapılan İyiliğin Etkisi
Kur'an: "Yalnız haksızlık eden bunun dışındadır. Kötü hali iyiliğe çevi-ren kimse bilsin ki Ben şüphesiz bağışlarım, merhamet ederim." "Gündüzün iki ucunda ve gecenin gündüze yakın zamanlarında namaz kıl. Doğrusu iyilikler kötülükleri giderir." 3966. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kötülüklerden sonraki iyilikler ne de güzeldir! İyiliklerden sonraki kötülükleri ise ne de çirkindir!"
3967. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Günahtan sonra yapılan iyilik kadar şiddetle günahın peşine düşen ve süratle ona yetişen (yok eden) başka bir şey asla görmedim."
3968. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Gizlide bir kötülük yapan kimse, gizli de bir iyilik de yapmalıdır. Açıkta bir kötülük yapan kimse açıkta bir iyilik de yapmalıdır." bak. ez-Zenb, 1387. Bölüm
860. Bölüm İyiliklerin İkiye Katlanması
Kur'an: "Allah şüphesiz zerre kadar haksızlık yapmaz, zerre kadar iyilik olsa onu kat kat artırır ve katından büyük ecir verir." "Kim ortaya bir iyilik koyarsa ona on katı verilir; ortaya bir kötülük koyan ise ancak misliyle cezalandırılır; onlara haksızlık yapılmaz."
"Kim bir iyilik getirirse, ona daha iyisi verilir. Onlar o günün korkusundan güvendedirler." bak. Yunus, 26, 27; Kasas, 84; Şura, 23 3969. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Birleri onlara galebe çalana ne kötü! (Maksat kötülüğün bir, iyiliğin on kat sayılmasıdır)"
3970. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s), Allah-u Teala'nın "Kim bir iyilik yaparsa ona on katı vardır."ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Bir iyilik yapılınca ona on iyilik yazılır. Bir kötülük yapılınca da ona bir kötülük yazılır. Bir günde on kötülük yapan, bir tek iyilikte bulunmayan ve
kötülükleri iyilik-lerine galebe çalmayan kimseden Allah'a sığınırız." 3971. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin amelini güzelleştirince Al-lah her iyiliğini yediyüz kat arttırır. Nitekim Allah Tebarek ve Teala şöyle buyurmaktadır: "Allah dilediğine arttırır."
861. Bölüm İyiliklerin En Üstünü
3972. Resulullah'a (s.a.a), Allah nezdinde en üstün iyilik hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "Güzel Ahlak, tevazu, belalara sabretmek ve kaza ve kader-den hoşnutluktur." Kendisine, "Allah nezdinde en büyük kötülük nedir?"diye sorulunca de şöyle buyurdu: "Kötü ahlak ve itaat edilen cimriliktir."
bak. el-Amel (1), 2945. Bölüm el-Mehabbet, 664. Bölüm el-Buğz, 369. Bölüm
862. Bölüm İyiliklere Sevinme
3973. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kim kötü işinden rahatsız olur ve iyi işine sevinirse mümindir." 3974. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin iyilik ettiğinde sevinen ve kötülük ettiğinde ise mağfiret dileyendir." 3975. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur:
"Resulullah'a (s.a.a) kulların en ha-yırlıları sorulunca şöyle buyurdu: "İyilik yaptıklarında sevinen ve kötülük yaptıklarında ise mağfiret dileyenlerdir."
Kur'an: "Allah'ın sana verdiği şeylerde, ahiret yurdunu gözet, dünyadaki payını da unutma; Allah'ın sana yaptığı iyilik gibi, sen de iyilik yap; yeryüzünde bozgunculuk isteme; doğrusu Allah bozguncuları sevmez"demişlerdi." "Allah yolunda infak edin, kendinizi kendi elinizle tehlikeye atmayın, ihsan yapın. şüphesiz Allah ihsan sahiplerini sever." "Allah şüphesiz adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara bakmayı em-reder; hayasızlığı, fenalığı ve haddi aşmayı yasak eder. Tutasınız diye size öğüt verir. "
Bak. Al-i İmran suresi, 134. ayet; A'raf suresi, 56 ve 161. ayetler; Tevbe suresi, 91, 120. ayetelr; Hud suresi, 115. ayet; Yusuf suresi 22 ve 56. ayetler; Nahl suresi, 90 ve 120. ayetler; Kasas suresi, 14, 77. ayetler; Zariyat suresi, 16. ayet 3976. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanlardan ihsan edilmeye en layık olan kimse Allah'ın kendisine iyilik ettiği ve kudret verdiği kimsedir."
3977. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan etmek iyilerin huyudur. Kötü-lük ise kötülerin huyudur." 3978. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan etmek sevgidir." 3979. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan etmek ganimettir."
3980. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan hazinedir. Kerim insan ise bu hazinenin sahibi olandır." 3981. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İlmin ziyneti ihsandır." 3982. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsanda bulun. Şüphesiz ihsan en üs-tün ekin ve en karlı sermayedir." 3983. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En üstün iman, ihsandır."
3984. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan ve günahları görmezlikten gel-mekle izzet ve azamet büyür." 3985. İmam Sadık (a.s), İshak b. Ammar'a şöyle buyurmuştur: "Ey İshak! Dostla-rıma edebildiğince ihsanda bulun. Mümin mümine ihsanda bulununca ve yardımcı olunda Şeytan'ın yüzünü tırmalar ve kalbini yaralar." 3986. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İmanın başı insanlara iyilik etmek-tir."
3987. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kullara ihsanda bulunmak ne de gü-zel ahiret azığıdır." 3988. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Zaferin zekatı ihsanda bulunmak-tır." 3989. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İyilik etmek insanın faziletlerinden-dir." 3990. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer ihsanda bulunmak tecessüm etmiş olsaydı şüphesiz onu alemlerin en güzeli şeklinde görürdünüz."
864. Bölüm İhsan ve Muhabbet
3991. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan muhabbettir." 3992. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan muhabbet sebebidir." 3993. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kimin ihsanı çok olursa kardeşleri onu çok sever." 3994. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kimin ihsanı çok olursa hizmetçileri ve yardımcıları çok olur." 3995. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanlara iyilik eden onların muhab-betini elde eder."
865. Bölüm Kalpler İhsanla Elde Edilir
3996. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kalpler kendisine ihsanda bulunanı sevmek ve kendisine kötülük edenden nefret etmek üzere yaratılmıştır." 3997. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsanda bulunmak insanı (muhatabı) köle der." 3998. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsan ihsanın kölesidir." 3999. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan insanı köle eder." 4000. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nice insanı ihsan köle etmiştir." 4001. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan et ki onları köle edinesin."
4002. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yüce insanları ihsan kadar bir şey kö-le etmiş değildir." 4003. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsanla kalpler elde edilir." 4004. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İstediğine muhtaç ol, esiri olursun. İs-tediğinden müstağni ol, benzeri olursun ve istediğine iyilik et, emiri olur-sun."
866. Bölüm Kötülük Edene İhsanda Bulunmak
4005. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Düşman ve hasetçilerine (kötülüğünü isteyenlere) iyilik etmen onlara kötülük etmenden daha etkilidir ve onların islah olmasına sebep olur." 4006. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Senin hakkında kötülük edene ih-sanda bulun." 4007. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kötüye ihsanda bulun ki ona malik olasın." 4008. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kötüyü güzel işlerinle islah et ve gü-zel sözlerinle ona hayrı göster." 4009. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kötü insana ihsanda bulunmak en güzel fazilettir."
4011. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sana verilen nimetin karşılığı olarak sana kötülük edene iyilik et." 4012. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kötülüğe iyilik ile karşılık veren kim-se dışında, mağfiret elde edilemez." 4013. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sakın kardeşinin sana kötülük etme gücü senin ona iyilik etme gücünden fazla olmasın." bak. el-Hayr, 1170. Bölüm Er-Rahm, 1466. Bölüm el-Mukafat, 3505. Bölüm el-İnsaf, 3876. Bölüm
867. Bölüm İhsan Sahibi
4014. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan sahibi insana iyilik edilir, kötü-lük sahibi insan ise horlanır." 4015. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan sahibi canlıdır; her ne kadar ölüler yurduna nakledilse de." 4016. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsan sahibi tüm insanlara ihsanda bulunandır." 4017. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz müminler ihsan sahibidir-ler." 4018. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Tüm ihsan sahipleri, kendileriyle ün-siyet edilenlerdir."
868. Bölüm Şüphesiz Allah İhsan Sahipleri İle Beraberdir
Kur'an "Ama Bizim uğrumuzda cihat edenleri elbette yollarımıza erişti-receğiz. Allah şüphesiz, ihsan sahipleri ile berâberdir." "Allah şüphesiz sakınanlarla ve ihsan sahipleri ile berâberdir." bak. Bakara, 195 4019. İmam Bakır (a.s), Allah-u Teala'nın "Allah şüphesiz ihsan sahipleri ile beraberdir" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Bu ayet Al-i Muhammed (s.a.a) ve Şiaları (taraftarları) hakkında nazil olmuştur."
4020. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Biliniz ki ben Kur'an'da bir takım isimlere özgün kılındım. Sakın bu isimler hususunda bana üstün gelmeye çalışmayın ki dininizde sapıklığa düşersiniz. Ben, muhsinim (ihsan sahibi-yim) aziz ve celil olan Allah şöyle buyuruyor: "Şüphesiz Allah ihsan sahipleri ile beraberdir."
869. Bölüm İhsanın Anlamı
4021. Ömer b. Yezid şöyle diyor: "İmam Sadık'ın (a.s) şöyle buyurduğunu işit-tim: "Mümin amelini güzel yaptığında Allah onun her güzel amelini yedi-yüz kat arttırır."Kendisine, "ihsan nedir diye sorulunca şöyle buyurdu: "Namaz kılınca rüku ve secdelerini güzel yerine getir. Oruç tutunca orucu batıl kı-lan şeylerden uzaklaş ve Allah için bir şey yapmak istediğinde tüm pislik-lerden temizlenmiş olması gerekir."
4022. Resulullah'a (s.a.a) Allah-u Teala'nın, "... İyilik yaparak kendini Al-lah'a veren kimsenin..."ayeti hususunda, "ihsan nedir?"diye sorulunca şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: "Allah'a onu görüyorsun gibi ibadet etmendir, sen onu görmüyorsan da şüphesiz o seni görüyor." el-Amel(1), 2955. Bölüm el-Katl, 3277. Bölüm
870. Bölüm İyilik Eden Kendine İyilik Eder
Kur'an: "İyilik ederseniz kendinize iyilik etmiş olursunuz. Kötülük ederseniz o da kendinizedir. İki vaatten ikincisinin vakti gelince, yüzünüzü üzüntüye sokmaları, kötülük yapmaları, önceden Mes-cid'e girdikleri gibi girmeleri, ele geçirdikleri yerleri harap etmeleri için onları tekrar göndereceğiz." "Doğrusu size Rabbiniz'den açık belgeler gelmiştir; kim görür-se kendi lehine ve kim körlük ederse kendi aleyhinedir. Ben sizin bekçiniz değilim."
"Hak uğrunda cihat eden, ancak kendisi için cihat etmiş olur. Doğrusu Allah, âlemlerden müstağnidir" bak. Bakara, 286; İsra, 15 4023. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz ihsanda bulunursan kendini yüceltmiş ve kendine ihsanda bulunmuş olursun. Şüphesiz sen kötülük edince kendini alçaltmış ve kendine zarar vermiş olursun." bak. el-Cihad(3), 595. Bölüm
5
Mizan'ul Hikmet.3.Cilt Mizan'ul Hikmet.3.Cilt
871.Bölüm İhsanın Dünyadaki Semeresi
Kur'an: "Sakınan kimselere: "Rabbiniz ne indirdi?" denince, "iyi-lik"derler. Bu dünyada iyi davrananlara iyilik vardır. Ahiret yurdu ise daha iyidir. Sakınanların yurdu ne güzeldir!"
"Şöyle de: "Ey iman eden kullarım! Rabbinize karşı gelmekten sakının; bu dünyada iyilik yapanlara iyilik vardır. Allah'ın yarattığı yeryüzü geniştir. Yalnız sabredenlere, ecirleri sonsuz olarak öde-necektir." bak. el-Ecel, 24. Bölüm el-Ceza, 504. Bölüm 872. Bölüm ed-Dunya, 1251. Bölüm
872. Bölüm Müşriklerin İyilik Etmesinin Neticesi
4024. Süleyman b. Amir ez-Zebbiy şöyle diyor: "Ben, "Ey Allah'ın Resulü! Şüp-hesiz babam, misafir perver ve komşularına ikramda bulunan biriydi. Ahdine vefa gösterir, zorluklarda bağışta bulunurdu. Bunların ona faydası var mıdır?"diye sorunca, Peygamber (s.a.a), "O müşrik olarak mı öl-dü?"diye buyurdu.
Ben, "Evet!"deyince Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Bunların ona bir faydası yoktur, ama bu işler sebebiyle geride kalanları asla horluk ve zillete düşmez ve fakir olmazlar."
4025. Aişe şöyle diyor: "Ben, "Ey Allah'ın Resulü! İbn-i Cez'an cahiliyye dö-neminde sıla-i rahimde bulunuyor ve miskine yemek yediriyordu. Bunun ona bir faydası var mıdır?" diye sorunca şöyle buyurdu: "Ey Aişe! O bir gün dahi, "Allah'ım ceza gününde günahlarımı bağışla!"dememiştir."
4026. Resulullah (s.a.a), Adiyy b. Hatim'e şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz baban bir şeyin peşindeydi ve ona ulaştı; yani ün ve şöhrete." bak. Kenz'ul Ummal, 6/450, 451 Es-Sadekat, 2244. Bölüm Es-Sevab, 474. Bölüm
873. Bölüm İyiliği İnkar Etmek
4027. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsanı inkar etmek insanı minnet et-me çirkinliğine düşürür." 4028. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İyiliği inkar etmek, insanın mahrum kalmasına sebep olur." 4029. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İyiliği gizleyen mahrumiyetle cezalan-dırılır." bak. en-Ni'met, 3913. Bölüm
874. Bölüm İhsan (Çeşitli)
4030. İmam Kazım Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kötülüğü tatsız ve sıkıntı verici bulmayanın yanında iyiliğin de bir yeri yoktur."
4031. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İyilik bağını kesen kimsenin Allah'ta (iyilik etme) imkanını keser." 4032. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhsanın kemali minnet etmeyi terk etmektir." bak. es-Sadekat, 2242. Bölüm
4033. İmam Sadık (a.s), Mufazzal hadisinde şöyle buyurmuştur: "İnsanın özellikle-ri arasında sadece hafızası olmasaydı, halinin nasıl olacağını hiç düşündün mü? Eğer faydalı ve zararlı konuları; aldığı, verdiği, gördüğü ve duyduğu şeyleri hafızasında tutmasaydı işlerinde, hayatında ve tecrübelerinde nasıl bir karışıklığın olacağını hiç düşündün mü? Eğer bir yolu defalarca kat et-seydi yine de onu kaybederdi.
Eğer tüm ömrü boyunca ders okusaydı, il-mini hatırında tutmaz, hiç bir dine inanmaz, tecrübesinden istifade et-mezdi. Geçmiş olaylardan en küçük bir ibret almazdı. Tümüyle insanlık hakikatinden uzaklaşmasına sebep olurdu... İnsan için hafıza nimetinden daha üstünü unutkanlık nimetidir. Zira eğer unutkanlığı olmasaydı hiç kimse bir musibeti unutmazdı."
876. Bölüm Küçükken Ezberlemek
4034. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çocuğun ezberlemesi taşa kazınan işaret gibidir. İnsanın büyüdükten sonra ezberlemesi ise su üstüne yazmak gibidir."
4035. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Küçüklükte öğrenen kimsenin misali, taşa kazınan resim misalidir. Büyüklükte öğrenen kimsenin misali ise suya yazan kimse misalidir."
877. Bölüm Hafızayı Arttıran Şey
4036. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Üç şey unutkanlığı giderir ve hıf-zetmeyi sağlar. Kur'an okumak, misvak kullanmak ve oruç tutmak."
4037. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ey Ali! Üç şey hafızayı arttırır ve hastalığı yok eder. Çam sakızı, misvak kullanmak ve Kur'an okumak"
4038. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin en aşağılık ayıptır." 4039. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En aşağılık huy kindir." 4040. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin insanı yıpratır." 4041. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin öfke doğurur."
4042. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin haset edenlerin ahlakıdır." 4043. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin ağır bir dert ve helak edici bulaşı-cı bir hastalıktır." 4044. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin aşağılık bir huy ve öldürücü bir hastalıktır." 4045. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin kötülerin hasletlerindedir."
4046. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin sadece zaferle sönen bir ateştir." 4047. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kalplerinizi kinden temizleyin. Şüp-hesiz kin helak edici bir derttir." 4048. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ayıpların başı kindir."
4049. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dünya içinde kinlere uyulmasından daha küçük aşağılık ve değersizdir." 4050. İmam Hadi (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kınamak kin tutmaktan daha hayır-lıdır." 4051. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıllı kimse kalbinden kini çıkaran kimsedir." 4052. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Fitnelerin sebebi kindir."
4053. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kötülüğün silahı kindir." 4054. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim kini terk ederse kalbi ve beyni rahatlığa erer." 4055. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin eken mihnet ve meşakkat bi-çer." 4056. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kini çok olanın kınaması az olur."
4057. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Cimrilik, kin, gazap ve haset fevera-nından sakının. Bunlardan her biriyle savaşmak için işlerin sonunu dü-şünme, rezaletleri engelleme, fazilet talep etme, ahireti düzeltme ve hilim sahibi olma gibi teçhizatlarla donanın."
879. Bölüm Kin Gütmek
4058. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin güden kimsenin ruhu azap görür, hüznü kat kat artar." 4059. İmam Askeri (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en az rahat edeni kin güden kimsedir." 4060. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sizlere bana benzeme açısından en uzak olanınızı haber vereyim mi?" Onlar, "Evet ey Allah'ın Resulü!" de-yince şöyle buyurdu: "Söven, sövgü işitmekten çekinmeyen, utanmayan, cimrilik eden, kendini beğenen, kin güden ve haset eden."
4061. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kalplerin en kirlisi kin güden kalp-tir." 4062. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin güden insan ne kötü arkadaş-tır." 4063. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin güden insanın kardeşliği ol-maz." 4064. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kin güden insanın sevgisi olmaz." 4065. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yüce insan kin gütmez."
880. Bölüm Müminin Kalbinde Kin Kalmaz
4066. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Müminin kini anlıktır. Kardeşinden ayrılınca kalbinde kin barındırmaz. Ama kafirin kini ömrü boyunca sü-rer." 4067. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin oturduğu müddetçe kin güder. Kalkınca kini gider." 4068. Resulullah (s.a.a), müminin sıfatı hakkında şöyle buyurmuştur: "Kini az olur."
881. Bölüm Kinin Getirdikleri
4069. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kardeşine olduğu şekliyle tahammül et ve fazla kınama. Şüphesiz bu kin doğurur."
882. Bölüm Kini Yok Eden Şey
4070. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Başkalarının göğsünden kini biçmek için önce kendi göğsünden kökten çıkar." 4071. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Güzel yüzlülük kini yok eder." 4072. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Zorluklar esnasında kinler gider." bak. 38. Konu, el-Bişr
118. Konu et-Tahkir Aşağılamak Hakir Görmek
El-Bihar, 75/149, 56. bölüm; men ezillel müminen ev ahane ve hakkerehu Vesail'uş-Şia, 8/590, 147. bölüm, tahrim izlalil mümin ve ihtikare Vesail'uş-Şia, 8/592, 148. Bölüm, tahrim istihfaf bil mümin
bak. 9. konu, el-İza; 225. konu, el-Suhriye; el-Fakr, 3231. Bölüm
883. Bölüm İnsanları Aşağılamaktan Sakındırma
4073. Lokman (a.s) oğluna şöyle buyurmuştur: "Ey oğulcağızım! Hiç kimseyi el-bisesi eskidir diye aşağılama. Zira senin ve onun Rabbi birdir." 4074. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sizden hiç kimse Allah'ın kulların-dan hiç kimseyi hor ve hakir görmesin. Zira onlardan hangisinin Allah'ın dostu olduğunu bilmez."
884. Bölüm Mümini Aşağılamaktan Sakınmak
4075. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim mümin erkek veya kadını fakirliği veya elindekilerinin azlığı sebebiyle hor ve hakir görürse Allah-u Teala kıyamet günü onu parmakla gösterir hale getirir ve sonra rezil eder." 4076. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Müslümanlardan hiç kimseyi aşağı-lama. Şüphesiz onların en küçüğü bile Allah nezdinde büyüktür."
4077. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah Tebarek ve Teala şöyle buyurmaktadır: Her kim dostlarından birini aşağılarsa benimle sava-şa hazırlanmıştır. Ve ben dostlarıma yardım etmekte en hızlıyım." 4078. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve celil olan Allah şöyle bu-yurmuştur: Mümin kulumu aşağılayan kimse bana savaş ilan etmelidir."
4079. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Miskin bir mümini aşağılayan kim-seyi Allah sürekli aşağılar ve onu aşağılamaktan el çekmediği müddetçe düşmanı olur." 4080. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ademoğluna kötülük olarak Müs-lüman kardeşini aşağılaması yeterlidir."
885. Bölüm Hak Kur'an: "Biz, gökleri, yeri ve her ikisi arasında bulunanları hak üzere yarattık. Kıyamet günü şüphesiz gelecektir. O halde yumuşak ve iyi davran"
bak. Nahl, 3; Sebe, 49; İsra, 81; Yunus, 108 4081. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak en güçlü destekçidir." 4082. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak keskin kılıçtır."
4083. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak, batıl ehlinin aleyhine olan bir kı-lıçtır." 4084. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak her amel eden kimse için kurtu-luş sebebi ve her konuşan kimse için delildir." 4085. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak açıktır; koruma ve danışmaya ih-tiyacı yoktur."
4086. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hak yücedir; o halde onunla amel ediniz." 4087. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak yeryüzünden daha geniştir." 4088. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hak en güzel sözdür. Hakkı açıkça söyleyen mücahittir. Sana hakkı haber veriyorum; o halde kulağını bana ver."
4089. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bil ki şüphesiz hak, ram olan binek-lerdir. Sahipleri onlara bindiler ve dizginlerini ele geçirdiler. Dolayısıyla bu merkepler binicilerini sakin bir şekilde yayılmış gölgeye ulaştırıncaya kadar götürdüler."
886.Bölüm Hak Batılı Yerden Yere Vurur
Kur'an: "Gerçeği batılın başına çarparız ve onun beynini parçalar; böy-lece batıl ortadan kalkar. Allah'a yakıştırdığınız vasıflardan ötürü yazıklar olsun size!" "Allah, "Andolsun ki Ben ve peygamberlerim üstün gelece-ğiz"diye yazmıştır. Doğrusu Allah kuvvetlidir, güçlüdür." 4090. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim hakka karşı durursa helak olur."
4091. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim hakla savaşırsa yere serilir." 4092. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Az bir ateşin çok odunu yaktığı gibi az bir hak da çok batılı yok eder." 4093. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak karşısında yer alan her batıla hak mutlaka galip gelir. Nitekim Allah şöyle buyurmuştur: "Gerçeği ba-tılın başına çarparız da onu yerden yere vurur."
4094. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kötülükle galip gelen mağluptur. Hak ile savaşan yenilgiye uğrar." 4095. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak üzere mağlup olan galiptir." bak. el-Emsal, 3598. Bölüm
887. Bölüm Hak ve İzzet
4096. İmam Askeri (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hakkı terkeden her aziz zelil olur. Hakka sarılan her zelil ise aziz olur." 4097. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak dışında bir şeyle izzet arayan zelil olur ve hak ile inatlaşan hor ve hakir düşer." 4098. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "İzzet, hakla karşılaşınca karşısında boyun eğmendir." bak. el-İzze, 2712. Bölüm
888. Bölüm Hakkın Ağırlığı
Kur'an: "Ya da: "Onda delilik var"diyorlar öyle mi? Hayır; onlara gerçe-ği getirmiştir, ama çoğu ondan hoşlanmamaktadır." "Andolsun ki, size gerçeği getirdik; fakat çoğunuz gerçeği sev-miyorsunuz." 4099. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hak ağır, ama tatlıdır ve şüphesiz batıl hafif, ama öldürücüdür." 4100. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hak ağır ve acıdır batıl ise hafif ve tatlıdır. Nice bir anlık şehvet uzun hüzne sebep olur."
4101. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak tümüyle ağırdır, ama Allah onu akibeti (ahireti) talep edenler için hafif kılar. Bu yüzden onlar nefislerini sabretmeye yöneltir. Allah'ın sabredenlere ve sakınanlara vaatlerinin doğ-ruluğuna güvenirler. O halde sen de onlardan ol ve Allah'tan yardım di-le."
889. Bölüm Hakka Sabretmek
4102. İmam Sadık (a.s) Cebel ehlinden kendisine bir fetva soran birine isteğinin tersine bir fetva verince rahatsız olduğunu gördü ve ona şöyle buyurdu: "Ey İnsan! Hakka sabret, şüphesiz her kim hakka sabrederse Allah ona karşılık kendisine daha iyisini verir."
4103. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Babam Ali bin. Hüseyin vefat et-mek üzere iken beni kucağına aldı ve şöyle buyurdu: "Oğulcağızım! Ben sana babamın vefat anında bana onun babasının da kendisine söylediği şeyi vasiyet ediyorum: Ey oğulcağızım! Her ne kadar acı da olsa hakka sabret."
4104. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nefsini hakka sabretmeye alıştır. Şüphesiz hakka riayet etmeyen iki kat fazlasıyla batıla düçar olur." 4105. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hakkın acılığına sabret, batılın tatlılı-ğına sakın aldanma." 4106. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hakka sadece üstünlüğünü bilen kim-se sabreder."
890. Bölüm İnsanın Aleyhine de Olsa Hakkı Söylemesinin Farz Oluşu
Kur'an: "Ey iman edenler! Kendiniz, ana babanız ve yakınlarınız aleyh-lerine de olsa, Allah için şahit olarak adaleti gözetin; " 4107. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah'ın (s.a.a) kılıçlarının birinin kabzasında şöyle yazılıydı: Her ne kadar aleyhine de olsa hakkı söyle."
4108. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her ne kadar yok olmana sebep olsa da hakkı söyle. Şüphesiz kurtuluşun ondadır. Kurtuluşun batılda olsa da onu terk et. Şüphesiz yok oluşun ondadır."
4109. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en takvalısı lehine ve aleyhine de olsa hakkı söyleyenidir." 4110. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şu üç kişi kıyamet günü yaratıklar-dan aziz ve celil olan Allah'a hesap görünceye kadar en yakın olanlardır: ... Lehine ve aleyhine de olsa hakkı söyleyen kimse."
4111. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah nezdinde insanların en üstünü her ne kadar zarar görmesine ve hüzünlenmesine sebep olsa da hak üzere amel etmeyi, faydasına ve artışına sebep olsa da batıl üzere amel etmekten daha çok seven kimsedir."
4112. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz her ne kadar zararına da olsa hakkı tercih etmek, her ne kadar yararına da olsa batıldan el çekmek imanın hakikatindendir."
4113. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz müminin mümin üzerinde yedi hakkı vardır. Bunların en farz olanı her ne kadar kendisinin veya anne babasının aleyhine de olsa hakkı söylemesi ve onlar için haktan sapmamasıdır."
891. Bölüm Hoşnutluk ve Gazap Anında Hakkı Söylemek
4114. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Mümin, aziz ve celil olan Allah'a, hoşnutluk ve gazab halinde hakkı söylemekten daha sevimli bir infakta bulunmamıştır."
4115. İmam Ali (a.s), oğlu Hüseyin'e (a.s) yaptığı vasiyetinde şöyle buyurmuştur: "Ey oğulcağızım! Sana zenginlik ve fakirlikte Allah'tan sakınmanı ve hoşnut-luk ve gazab halinde hakkı söylemeni vasiyet ediyorum."
892. Bölüm Zalim İmam Karşısında Hakkı Söylemek
4116. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Bilin ki insanların korkusu birisinin hakkı bildiği halde söylememesine sebep olmasın. Bilin ki en üstün cihad zalim lider karşısında söylenen hak sözdür." 4117. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Babam (a.s) şöyle buyuruyordu: "Hak üzere kıyam et ve akıbetini düşünme." bak. el-Me'ruf(2), 2690. Bölüm es-Sultan, 1858. Bölüm el-Hicret, 3991. Bölüm
893. Bölüm Kendisiyle Batıl İrade Edilen Hak Söz
4118. Resulullah'ın (s.a.a) kölesi Ubeydullah b. Ebi Rafi' şöyle diyor: "Haruriyye (hariciler), isyan edince ben Ali b. Ebi Talib ile birlikteydim. Onlar, "Al-lah'tan başkasına hüküm yoktur" diyorlardı. Ali şöyle buyurdu: "Bu ken-disiyle batıl irade edilen hak bir sözdür."
4119. Kutade şöyle diyor: "Ali hakemiyete çağıranların sesini işitince, "Bunlar kimlerdir?"diye sordu. "Bunlar Kur'an kârileridir." denilince şöyle buyur-du: "Hayır, onlar ayıp peşinde koşan hainlerdir." Kendisine, "Onlar, "Al-lah'tan başkasına hüküm yoktur" diyorlar" denilince de şöyle buyurdu: "Bu batıl irade edilen hak bir sözdür." bak. 138. Konu, el-Hevaric el-Bugat, 373. Bölüm
894. Bölüm Hakkı Kabul Etmek
4120. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Küçük veya büyük düşmanın bile olsa getiren herkesten hakkı kabul et. Küçük veya büyük dostun da olsa getiren herkesten batılı red et."
4121. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Arşın gölgesine koşanlara ne mut-lu!"Kendisine, "Ey Allah'ın Resulü! Onlar kimlerdir?"diye sorulunca da şöyle buyurdu:
"Duyduklarında hakkı kabul eden, kendilerinden istendi-ğinde hakkı esirgemeyen ve insanlara kendilerine hükmettikleri gibi hük-meden kimselerdir." 4122. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Salim insanın uyuz insandan ve sıh-hatli insanın hastadan kaçtığı gibi haktan kaçmayın"
895. Bölüm Hakkı Kabul Etmek İçin Göğsü Açık Olmak
4123. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah bir kulun hayrını istediğinde kalbini İslam'a açar. Kendisine bunu verince de diline hakkı söyletir. Kal-bini ona bağlar ve o da hak ile amel eder. Allah ona hepsini verince de İs-lam'ı kemale erer...
Allah bir kulun hayrını istemezse onu kendine bırakır, göğsü dar ve sıkıntıda olur. Eğer dilinden hak bir söz çıkarsa kalbi ona inanmaz ve kalbi inanmadığı için de Allah ona hak ile amel etme başarısı-nı vermez." 4124. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Göğsü dar olan kimse hakkı eda et-meye tahammül edemez." bak. el-Kalb, 3394. Bölüm
896. Bölüm Haktan Yüz Çevirmek
Kur'an: "Sonra siz pek azınız müstesna, döndünüz. Sizler zaten dönek-siniz." "Allah'ın ayetlerini yalanlayandan ve onlardan yüz çevirenden daha zalim kimdir? Ayetlerimizden yüz çevirenleri, yüz çevirmele-rinden ötürü, kötü bir azâbla cezalandıracağız." bak. Yunus, 32; Ra'd, 36; Kehf, 56; Ta-Ha, 123; Neml, 84, Secde, 22; Zumer, 32; Casiye, 8-9; Ehkaf, 3; bak. el-Kibr, 3433. 3434. Bölümler
897. Bölüm Kime Hak Fayda Vermezse Batıl Zarar Verir
Kur'an: "İşte gerçek Rabbiniz Allah budur. Gerçeğin dışında sadece sa-pıklık vardır. Öyleyse nasıl olup da döndürülüyorsunuz?" 4125. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Muhakkak her kime hak fayda ver-mezse batıl zarar verir. Her kimi hidayet doğruya ulaştırmazsa, dalalet ona zarar verir. Her kime yakin fayda vermezse, şek ona zarar verir."
898. Bölüm Hakkı Tanımanın Ölçüsü
4126. İmam Ali (a.s), yanına gelerek, "Acaba benim Cemel ashabını sapık bildiğimi mi sanıyorsun?"diyen Haris b. Hevt'e şöyle buyurmuştur: "Ey Haris! Sen aşağına bakmış, yukarına bakmamışsın. Bu yüzden de şaşkınlık içinde bocalıyor-sun, sen hakkı tanımamışsın ki ehlini tanıyasın, batılı tanımamışsın ki ba-tıla meyledenleri tanıyasın."
4127. İmam Ali (a.s), "Bana göre Talha, Zübeyr ve Aişe hak üzere delil getiriyorlar-dı."diyen Haris'e şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hak ve batıl insanlarla tanın-maz, hakkı ona uyanın uymasıyla ve batılı da ondan sakınan sakınmasıyla tanı." 4128. Emali el-Müfid'in naklinde ise şöyle yer almıştır: "Haris,
Ali'ye (a.s) şöyle dedi: "Annem babam sana feda olsun, keşke kalplerimizden pası gider-seydin ve bizleri bu konuda işlerimizde basiret sahibi kılsaydın."İmam Ali (a.s), "Yeter, şüphesiz sen şüpheye düşmüş birisin, şüphesiz Allah'ın dini insanlarla tanınmaz; aksine hak nişanesiyle tanınır. Hakkı tanı ki ehlini de tanıyasın." 4129. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hak şahsiyetlerle tanınmaz. Hakkı tanı ki ehlini tanıyasın." bak. ed-Din, 1318. Bölüm el-Hayr, 1172. Bölüm
899. Bölüm Ammar Hak İledir
4130. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah Ammar'ı tepeden tırnağa imanla karıştırmış, imanı etine ve kanına katıştırmıştır. Hak neredeyse o da oradadır." 4131. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanlar ihtilafa düşünce İbn-i Sü-meyye (Ammar) hak iledir." bak. el-İmamet(3), 177. Bölüm
4132. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bilin şüphesiz Allah-u Teala kulla-rından renkten renge girenlerden nefret eder. Haktan ve ehlinden ayrıl-mayın. Şüphesiz her kim batıla ve ehline uyarsa helak olur ve dünyayı kaybeder." 4133. Şöyle nakledilmiştir: "Şüphesiz Allah, sapan kullarından nefret eder.
O halde haktan sapmayın. Şüphesiz kim hakkı (batıla) değiştirirse helak olur, dünyayı kaybeder ve dünyadan hoşnutsuzluk içinde ayrılırlar." 4134. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bilin ki şüphesiz Allah Tebarek ve Teala kullarından renkten renge girenlerden nefret eder. O halde haktan ve hak ehlinin velayetinden ayrılmayın. Şüphesiz bizleri (başkasıyla) değiş-tirenler helak olur, dünyayı kaybeder ve dünyadan hasret ile ayrılır."
901. Bölüm Hak İki Boyutludur
4135. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Beyan etme hususunda hak, dairesi en geniş ve amelde en dar olan şeydir. Kimin bir hakkı varsa üzerinde de bir hak vardır. Kimin üzerinde bir hak varsa kendisine de bir hak vardır. Eğer hakkı olduğu halde, üzerinde hak bulunmayan bir kimse olsaydı, o da sadece münezzeh olan Allah olurdu." 4136. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Birinin hakkına riayet etmek, aleyhine hakkı eda etmekten sizleri alı koymasın."
902. Bölüm Hak (Çeşitli)
4137. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak nerede olursa olsun ona ulaşmak için sıkıntılara tahammül et." 4138. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim mazlum birinin hakkını is-pat etmek için onunla birlikte yürürse Allah-u Teala ayakların kaydığı gün onun ayaklarını sabit kılar."
4139. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim hakkı (tanımak için vesveseye kapılıp) derinleşirse hakka ulaşamaz." 4140. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hakka kulak vermek gibi doğru bir kılavuz yoktur." 4141. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sürekli hakla ol ki haktan bir şeyle hükmedilmediği gün, sana hakka uyanların yanında yer versin."
4142. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim haktan ileri giderse yolu da-ralır ve her kim de ölçüsüyle yetinirse bu kendisine kalıcı olur."
4143. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim diliyle hakkı ihya ederse mükafatını görür." 4144. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah sizlere rahmet etsin! Bilin ki sizler; hakkı söyleyenlerin az, dilin doğruyu söylemekten gevşek ve hakka uyanların zelil olduğu bir zamanda yaşamaktasınız."
4145. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz senası yüce Allah'ın hakla-rı kulların onları yerine getirmesinden daha büyüktür. Şüphesiz Allah'ın nimetleri kulların onu saymasından daha çoktur. O halde sabah akşam Allah'a tövbe edin." 4146. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur:
"Şüphesiz münezzeh olan Allah, üzer-lerindeki hakkı olarak kullardan kendisine itaat etmelerini ve buna karşılık ihsanı üzere sevaplarını onlara kat kat arttırmayı taktir etmiştir." 4147. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın kulları üzerine farz kıldığı haklarından biri de tüm güçleriyle birbirinin hayrını dilemeleri ve arala-rında hakkı ayakta tutmak için yardımlaşmalarıdır."
904. Bölüm İnsanların Birbirlerine Karşı Hakları
4148. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sonra münezzeh olan Allah kendi haklarından biri olarak bazı insanların bazıları üzerindeki hakkını da farz kılmış, o hakları karşılıklı olarak eşitlemiştir. Bazısını bazısı sebebiyle farz kılmıştır. Bazısını sadece bazısı karşısında gerekli kılmıştır."
4149. İmam Ali (a.s), hilafetinin başında okuduğu bir hutbesinde şöyle buyurmuştur: "İhlas ve tevhidi sebebiyle yerinde Müslümanlar için bir takım haklar tak-tir etmiştir. Müslüman, Müslümanların dilinden ve elinden hakkın sözko-nusu olması dışında esenlikte olduğu kimsedir. Allah'ın farz kıldığı dışın-da Müslümana eziyet etmek helal değildir."
905. Bölüm İnsan Haklarının Öncelikli Oluşu
4150. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz münezzeh olan Allah insan-ların haklarını kendi hakkından öne almıştır. Her kim Allah'ın kullarının haklarına riayet ederse bu Allah'ın haklarına riayet ile sonuçlanır."
906. Bölüm Hakların En Büyüğü
4151. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Münezzeh olan Allah'ın bu haklardan farz kıldığı en büyük hak yöneticinin halk üzerine ve halkın yönetici üze-rindeki hakkıdır." bak. el-Velayet(1), 4214. Bölüm
907. Bölüm Kardeşler Hukuku
4152. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz sizden birisi kardeşinin haklarından birini ihmal eder ve o da kıyamet günü o hakkı kendisinden isterse onun lehine bunun ise aleyhine hükmedilir." 4153. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim Allah'ın dinini ulularsa kardeşlerin hakkını da ulular. Kim de Allah'ın dinini hafife alırsa, kardeşlerini de hafife alır."
4154. İmam Askeri (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kardeşlerinin haklarını en çok ta-nıyan ve onlara riayet için çalışan kimse, Allah nezdinde makamı en yüce kimsedir." 4155. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aranızdaki dostluğa güvenerek karde-şinin hakkını zayi etme. Zira hakkını zayi ettiğin kimse kardeşin değil-dir."
4156. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hiç kimse üstünlüğümüzü, Allah'ın bize verdiği şeyi ve bizlere farz kıldığı hakları nitelendiremediği gibi, mü-minin haklarını da nitelendiremez ve Allah'ın mümin kardeşine farz kıldı-ğı hakları eda edemez." 4157. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah müminin hakkını eda etmekten daha üstün bir şeyle ibadet edilmemiştir."
908. Bölüm Müminin Mümin Üzerindeki Hakkı
4158. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Müminin mümin üzerinde aziz ve celil olan Allah'ın farz kıldığı yedi hakkı vardır ve Allah onlardan dolayı ondan hesap soracaktır: Onu gözünde büyük saymalı, kalbinde sevmeli, malıyla yardım etmeli, kendisi için sevdiğini onun için de sevmeli, gıybe-tini haram bilmeli, hastalığında ziyaret etmeli, cenazesini teşyi etmeli ve ölümünden sonra onu sadece hayırla yadetmelidir."
4159. Resulullah (s.a.s. ) şöyle buyurmuştur: "Müslümanın Müslüman üzerindeki hakkı altıdır: Gördüğünde selam ver, çağırdığında icabet et, nasihat dile-diğinde nasihat et yol göster, hapşırıp Allah'a hamdettiğinde yerhamukel-lah (Allah sana rahmet etsin diyerek) ona dua et, hastalanırsa ziyaret et ve ölünce cenazesini teşyi et." Bu konuda bir çok hadis vardır. bak. Kenz'ul Ummal c. 9 s. 28-29
4160. İmam Zeyn'ul Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kardeşinin hakkı ise onun senin elin, izzetin ve kuvvetin olduğunu bilmendir. O halde onu Allah'a günah işleme hususunda silah ve Allah'ın yarattıklarına zulüm etmek için destek edinme. Düşmanı karşısında yardımına koşmayı ve hayrını dilemeyi ihmal etme. Eğer Allah'a itaat ederse (ne ala!) Aksi taktirde Allah senin için ondan daha yüce olmalıdır."
4161. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kardeşinin farz haklarından biri de dünya ve ahiret işine fayda veren bir şeyi ondan gizlememen, sana kötülük etse de kin tutmaman, çağırdığında icabet etmen, her ne kadar ona senden yakın da olsa onu düşmanı karşısında yalnız bırakmaman ve hastalığında onu ziyaret etmendir."
4162. İmam Rıza (a.s) müminin mümin üzerindeki hakkı hususunda sorulunca şöyle buyurmuştur: "Müminin mümin üzerindeki haklarından biri de kalbinde onu sevmesi, malıyla kendisine yardım etmesi... , ve kendisine "of!"bile dememesidir. Ona "of!"derse aralarında bir dostluk kalmaz. Ona, "Sen benim düşmanımsın"derse ikisinden biri arkadaşını kafir saymıştır. Ona iftirada bulununca tuzun suda eridiği gibi iman da kalbinde erir, yok olur."
4163. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Müminin mümin üzerindeki hakla-rından biri de açlığını doyurması, avretini örtmesi, hüznünü gidermesi, borcunu ödemesi ve öldüğünde eşine ve çocuklarına bakmasıdır." 4164. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Müslümanların müslüman üzerin-deki hakkı kardeşi açken tok olmaması, kardeşi susuzken suya kanmaması ve kardeşi çıplakken örtünmemesidir."
4165. İmam Sadık (a.s) "Müminin hakkı sorulunca şöyle buyurmuştur: "Yetmiş hakkı vardır ki ben sadece yedi tanesini sana bildireyim... o açken tok ol-maman, o çıplakken giyinmemen ve kendisine kılavuz olmandır."
909.Bölüm Müminin Mümin Üzerindeki En Küçük Hakkı
4166. İmam Sadık (a.s) "Müminin kardeşi üzerindeki en küçük hakkı sorulunca şöyle buyurmuştur: "Kardeşinin daha fazla ihtiyacı olduğu şeyi, kendisi için seçmemesidir." 4167. İmam Sadık (a.s) "Müminin mümin üzerindeki haklarını beyan ederken şöyle buyurmuştur: "En küçük hakkı kendin için sevdiğini onun için de sevmen ve kendin için sevmediğini onun içinde sevmemendir"
910. Bölüm Hakkını Tanıyanın Hakkını Tanı
4168. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hakkını eda etmeyenin hakkını eda eden kimse, Allah'a değil de ona ibadet etmiş gibidir. Sonra şöyle buyurdu: "Kardeşine hizmet et. Ama senden kendisine hizmet etmeni isterse yapma ve ona saygı gösterme."Ravi şöyle diyor: İmam'a, "Bana bir hak tanımayana ben bir hak tanıyayım mı?"diye sorulunca şöyle buyurdu: "Ona hiçbir saygı gösterme!" 4169. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Küçük veya büyük, düşük veya yüce size hak tanıyan kimselere hak tanıyın."
911. Bölüm Kendi Kendinize Hak Farz Kılmayın
4170. İmam Bakır (a.s) veya İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendi kendine hak farz kılma ve zorluklar karşısında sabret." 4171. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ebu Cafer (a.s) bizi topladı ve şöyle buyurdu: Ey çocuklarım! Haklar ile karşı karşıya kalmaktan sakının ve zorluklara sabredin. Eğer bazı yakınlarınız sizleri zararı sizler için fayda-sından çok olan bir işe çağırdılar mı icabet etmeyin." bak. ez-Ziman, 2387. Bölüm
4172. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtikar mahrumiyet nedenidir." 4173. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtikar günahkarların ahlakıdır." 4174. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtikar rezilliktir." 4175. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtikar sıkıntılar bineğidir."
4176. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sadece hainler stokçuluk yapar." 4177. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Günahkar insan dışında hiç kimse stokçuluk yapmaz." 4178. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendini stokçuluk için zorluğa dü-şürmek ahmakların hasletlerindendir." 4179. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz aziz ve celil olan Allah ta-neyle (buğday…) insana minnette bulundu ve biti (haşereleri) ona musal-lat etti. Eğer böyle yapmasaydı sultanlar altın ve gümüş biriktirdikleri gibi onu da biriktirirdi. (kulları mahrum kılarlardı. )"
4180. İmam Ali (a.s) "Malik Eşter'i Mısır'a vali tayin edince kendisine yazdığı mek-tupta şöyle buyurmuştur: "Bil ki onların çoğu alışverişte aşırı sıkı tutan ve çirkin bir cimriliğe sahip olan kimselerdir. Fazla menfaat elde etmek için stokçuluk eder ve istedikleri gibi fiyat koyarlar. Bu insanlar için bir zarar, yöneticiler içinse bir ayıp kapısıdır. O halde stokçuluktan sakındır. Şüp-hesiz Resulullah (s.a.a) de bunu yasaklamıştır."
4181. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanlara zarar veren ve fiyatları yük-selten bir stokçulukta hayır/bereket yoktur."
913. Bölüm Stokçu
4182. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Stokçu melundur." 4183. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Stokçu nimetinden mahrumdur." 4184. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Cimri stokçu kimse kendisine teşek-kür etmeyen kimse (varis) için toplamakta ve özrünü kabul etmeyecek kimseye (Allah'a) doğru gitmektedir."
4185. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Pazarlarımızda stokçuluk eden kim-se, Allah'ın Kitabı'nı inkar eden kimse gibidir." 4186. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Stokçu kimse isyan eden bir günah-kardır." 4187. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kıyamette stokçunun alnına şöyle yazılır: "Ey Kafir! Ateşteki yerini hazırla." 4188. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Stokçu kul ne de kötüdür! Allah fi-yatları indirirse üzülür ve yükseltirse sevinir." 4189. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Stokçular ve katiller cehennemde aynı derece bulunurlar."
914. Bölüm Her Kim Kırk Gün Stokçuluk Ederse
4190. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim bir yiyeceği pahalı olur beklentisiyle kırk gün stoklarsa Allah'tan beri olmuştur ve Allah da ondan beridir."
4191. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim yiyecek bir şey alır, Müs-lümanlara pahalı satmak için kırk gün stoklar, kırk gün sonra satar ve sonra tüm kazancını sadaka verirse yine de günahına kefaret olmaz." 4192. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kim kırk günden fazla stoklarsa beş yüz yıllık mesafeden duyulan cennet kokusu ona haram olur." 4193. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim ümmetime kırk gün bir yi-yeceği stok eder ve sonra onu sadaka verirse kendisinden kabul edil-mez."
122. Konu el-Hikmet Hikmet
Bihar, 1/209, 6. Bölüm, Tefsir-i Hikmet
bak. 421. Konu, el-Fezilet; el-Edeb, 68. Bölüm
915. Bölüm Hikmet
Kur'an "Hikmeti dilediğine verir. Kime hikmet verilmişse şüphesiz ona çokça hayır verilmiştir. Bundan ancak akıl sahipleri ibret alır." "Andolsun ki Allah, iman edenleri; ayetlerini okuyan, onları arı-tan, onlara Kitab ve hikmeti öğreten, kendilerinden bir peygamber göndermekle minnettar kılmıştır. Halbuki onlar önceleri apaçık sapıklıkta idiler." 4194. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmetler dahilerin bahçeleridir. İlimler ise ediplerin gezi yeridir." 4195. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet akıllıların bahçesi ve dahilerin gezi yeridir."
4196. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet kalpte yeşeren ağaçtır ki dilde meyve verir." 4197. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmeti tanıyan onu çoğaltma husu-sunda sabredemez." 4198. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer hikmet dağlara atılacak olursa onları sarsar." 4199. Hz. Mesih (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hikmet her kalbin nuru-dur."
4200. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet, gayp hazinelerinden ortaya çıkar." 4201. Lokman (a.s) oğluna şöyle vasiyet etmiştir: "Ey oğulcağızım! Hikmet öğren ki şerafet sahibi olasın. Şüphesiz hikmet dine kılavuzluk eder, köleyi öz-gür insandan üstün kılar, miskini zenginden daha yüce kılar ve küçüğü büyükten önce geçirir." 4202. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Müminin duyduğu hikmetli söz bir yıllık ibadetten daha hayırlıdır." 4203. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim hikmetle tanınırsa gözler ona vakar ve heybet gözüyle bakar."
916. Bölüm Hikmet Sahibi Kimse
4204. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hikmet sahibi kimse neredeyse peygamber olacaktır." 4205. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet sahibi kimse, sorana şifa verir ve üstünlükler bağışlar." 4206. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet sahibi kimseler nefis açısın-dan insanların en şereflisi, sabır açısından en sabırlısı, af açısından en hız-lısı ve ahlak açısından en geniş olanıdır."
4207. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hiç bir hilim sahibi hatasız ve hiç bir hikmet sahibi tecrübesiz değildir." 4208. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet sahibi kimse için en usandırı-cı zaman muhatabının ahmak olduğu zamandır." 4209. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet sahibinin sözü doğru olursa derman, hata olursa hastalıktır." bak. el-Ma'rifet (3), 2664. Bölüm
917. Bölüm Hikmet Mümininin Yitiğidir
4210. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet müminin yitiğidir. O halde Müşrikin yanında da olsa onu arayınız. Siz ona daha layık ve ehilsiniz."
4211. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet müminin yitiğidir; o halde münafıkta da olsa onu alınız." 4212. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet müminin yitiğidir; her ne ka-dar münafıkların ağzından da olsa alınız." 4213. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmeti nerede olursa alınız, zira hikmet münafığın göğsünde olursa, oradan çıkıp müminin göğsünde ar-kadaşlarıyla sakinleşinceye kadar sürekli sıkıntılıdır."
4214. Mesih (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer gece karanlığında katran ile yanan bir kandil bulsanız, onun nurundan istifade edersiniz. Kötü yağ kokusu sizi bu işten alı koymaz. Aynı şekilde hikmeti de kimde bulursanız alın, onun kötü rağbeti size engel olmasın."
4215. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Pis çöpler arasından değerli inciler çıkarmayı aşağılık bir iş sayma, zira babam şöyle buyurmuştur: "Müminlerin Emiri'nin (a.s) şöyle buyurduğunu işittim: "Hikmetli söz gerçek yerinde karar kılınacağı aşkıyla münafığın kalbinde sabırsızlık gösterir. Sonunda dışarı atılır. Ondan daha layık, daha ehil olan mümin ise duyar ve kapar."
4216. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hikmetli söz müminin yitiğidir, do-layısıyla onu nerede bulursa alır. Zira o hikmete daha layıktır."
6
Mizan'ul Hikmet.3.Cilt Mizan'ul Hikmet.3.Cilt
918.Bölüm Hikmet Sahibi Kimseye Yakışmayan Şey
4217. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendi akrabaları ve dostları dışında başkalarıyla şakalaşıp hoşbeş eden kimse hikmet sahibi kimse değildir."
4218. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiyacını kerim bir insan dışında açı-ğa vuran kimse hikmet sahibi değildir." 4219. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kendisiyle muaşeret edilmesi zo-runlu olan ve Allah kendisine ondan bir çıkış yolu taktir edinceye kadar güzel muşarette bulunmayan kimse hikmetten uzaktır."
4220. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendisi hakkındaki doğru olmayan sözden rahatsız olan kimse akıllı değildir. Cahilin kendisini övmesinden hoşnut olan kimse hikmet sahibi değildir." 4221. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendisiyle geçinmekten başka çaresi olmayan kimseyle geçinmeyen kimse hikmet sahibi değildir."
919. Bölüm Hikmetin Anlamı
Kur'an: "Hikmeti dilediğine verir. Kime hikmet verilmişse şüphesiz ona çokça hayır verilmiştir. Bundan ancak akıl sahipleri ibret alır." 4222. İmam Bakır (a.s) Allah-u Teala'nın "Hikmeti dilediğine verir..." ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Yani marifeti!" 4223. İmam Bakır'a (a.s) Ebu Basir Allah-u Teala'nın "Hikmeti dilediğine verir" ayeti hakkında sorunca şöyle buyurmuştur: "Bu Allah'a itaat ve imamı tanımaktır."
4224. Hakeza bu ayetin tefsirinde İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "İmam'ı ta-nımak ve Allah'ın işleyene ateşi farz kıldığı büyük günahlardan sakınmak-tır." 4225. Hakeza bu ayetin tefsirinde İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hikmet, marifet (tanımak) dinde derinleşmektir. Sizden her kim dinde de-rinleşirse o hikmet sahibidir."
4226. İmam Kazım (a.s) Hişam'a yaptığı vasiyetinde şöyle buyurmuştur: "Allah akıl sahiplerini en güzel şekilde anmış, onlara en güzel elbiseyi giyindirmiş ve şöyle buyurmuştur: "Hikmeti dilediğine verir…" Ey Hişam! Şüphesiz Allah şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz kalbi olanlara onda bir hatırlama ve öğüt vardır."Yani (kalb) akıldır. Hakeza şöyle buyurmuştur: "Şüphe-siz Lokman'a hikmeti verdik."Yani derin anlayış ve akıl." bak. el-Bihar, 24/86, 32. Bölüm
920. Bölüm Hikmetin Anlamı
Kur'an: "Andolsun ki, Lokman'a, Allah'a şükretmesi için hikmet verdik. Şükreden kimse ancak kendisi için şükretmiş olur. Nankörlük eden ise, bilsin ki, Allah her şeyden müstağnidir, övülmeğe layık olandır."
4227. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Lokman'a, "Hikmetinin özeti ne-dir?"diye sorulunca şöyle buyurdu: "Bana kefil kılınan şey için kendimi zahmete atmam ve üstlendiğim şeyi de asla zayi etmem." 4228. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Lokman'a, "Hikmetinin özü ne-dir?" diye sorulunca şöyle buyurdu: "Bildiğim şeyi sormam ve beni ilgi-lendirmeyen şey için kendimi zorluğa sokmam."
4229. Lokman Davud'un yanına varınca zırh ördüğünü gördü. Ona sormak istedi, ama hikmet derkedince sustu. Davud zırhını ördükten sonra giyindi ve şöyle dedi: "Sen ne kadar da güzel bir savaş elbisesisin! Lokman şöyle dedi: "Susmak hikmettir. Ona riayet edenler azdır!" Daha sonra Davud (a.s) ona şöyle dedi: "Hakkıyla hekim (hikmet sahibi) olarak adlandırılmışsın!"
921. Bölüm Hikmetin Anlamı
4230. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmetin evveli lezzetleri terketmek ve sonu ise fani olan her şeye düşman olmaktır." 4231. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmetin sınırı (tarifi) fena yurdun-dan yüz çevirmek ve beka yurduna gönül bağlamaktır."
4232. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Üstündeki kimseyle çatışmaman, al-tındaki kimseyi hor görmemen, gücün dahilinde olmayan şeyle ilgilen-memen, dilinin kalbine ve sözünün ameline aykırı olmaması, bilmediğin şeyi konuşmaman, işlerin sana yönelince terketmemen ve senden yüz çe-virince peşice koşturmaman şüphesiz hikmettendir."
4233. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın nefsini bilmesi de hikmetten-dir." 4234. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendin için sevdiğini insanlar için de sev ve nefsin için sevmediğini insanlar için de sevme" sözü ne kadar hikmetli ve kapsamlı bir sözdür."
4235. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Fakihler ve hikmet sahipleri birbirle-riyle yazışınca dördüncüsü olmayan şu üç önemli şeyi yazıyorlardı: "Her kimin tüm düşüncesi ahiret olursa Allah dünyasını üstlenir. Her kim içini düzeltirse, Allah dışını düzeltir. Her kim Allah ile kendi arasındaki ilişki-sini düzeltirse Allah da onunla insanlar arasındaki ilişkiyi düzeltir." bak. el-Edeb, 68. Bölüm el-Bihar, 1/215, Kelamu'l Meclisi Fi Tefsir'il Hikmet
922. Bölüm Hikmetin Başı
4236. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dini korumak marifetin meyvesi ve hikmetin başıdır." 4237. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmetin başı (insanları) kandırmak-tan çekinmektir." 4238. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmetin başı hakka bağlanmak ve hak sahibine itaattir."
4239. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hikmetin başı Allah'tan korkmak-tır." 4240. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her hikmetin başı Allah korkusu-dur." 4241. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "En değerli söz Allah'ın zikri ve hikmetin başı Allah'a itaattir." 4242. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İyi geçinmek hikmetin başıdır."
923.Bölüm Hikmetin Meyvesi
4243. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dünyadan yüz çeviren kimsenin kalbine Allah hikmet yerleştirir ve dilini hikmetle konuşturur." 4244. Mi'rac hadisinde şöyle yer almıştır: "Ey Ahmed! Kul karnını aç tutup dilini koruyunca ona hikmeti öğretirim. Eğer kafir ise hikmeti aleyhine bir delil ve vebal olur. Eğer mümin ise hikmeti onun için bir nur,
burhan, şifa ve rahmet olur. Böylece bilmediğini bilir ve görmediğini görür. Ona göstereceğim ilk şey kendi ayıplarıdır ki kendi ayıplarıyla uğraştığı için başkalarının ayıpları ile uğraşmaz. Şeytan ona hakim olmasın diye kendisine ilmin inceliklerini gösteririm." 4245. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şehvete galip gelin ki hikmetiniz ke-male ersin."
4246. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet, öz konuşmak ve yumuşak ve güzel geçinmekle elde edilir." 4247. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet sadece ismetle (günahsızlıkla) elde edilir."
4248. Lokman'a (a.s), "Sen falan ailenin kölesi değil misin?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Evet!" diye buyurdu. "Seni bu gördüğümüz makama ne ulaştırdı?" diye sorulunca da, "doğru konuşmak, emaneti eda etmek, beni ilgilendirmeyen şeyleri terketmek, (haramlar karşısında) gözümü yummak, dilimi korumak ve helal şeyler yemekle! O halde her kim bundan eksiğini yaparsa benden aşağıdır. Her kim bundan fazlasını yaparsa benden üstündür. Her kim de bunları (aynen) yaparsa benim gibidir." bak. es-Sevm, 2363. Bölüm
924. Bölüm Hikmete Engel Olan Şeyler
4249. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çok yemek hikmeti yok eder. Tıka basa karnını doldurmak zekayı engeller." 4250. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kalp, karın boş olunca hikmeti ka-bullenir. Karın dolu olunca kalb hikmeti dışarı atar."
4251. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şehvet ve hikmet bir araya gelmez." 4252. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim şehvet için bir şey yerse Allah da kalbine hikmeti haram kılar." 4253. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Gazab hikmet sahibi kimsenin kal-bini öldürür. Gazabına sahib olmayan kimse aklına da sahib çıkamaz."
925. Bölüm Hikmete Engel Olan Şey
4254. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz ekin yumuşak toprakta biter; taş üzerinde değil! Aynı şekilde hikmet de mütevazi kalpte yeşerir; zorba kibirlinin kalbinde değil. Zira şüphesiz Allah tevazuyu aklın aracı kılmıştır."
4255. Mesih (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her tulum bal için uygun değildir. Her kalpte de hikmet yeşermez. Tulum yırtılmadıkça, kurumadıkça ve çürü-medikçe bal kabı olabilir. Aynı şekilde kalpler de şehvetlerden yırtılma-dıkça hırs ile kirlenmedikçe ve nimetler katılaştırmadıkça hikmet kabı olabilir." 4256. İmam Hadi (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet fasıt/bozuk ruhlarda yer etmez."
926. Bölüm Hikmetten İstifade Etmeyen
4257. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Gazab ve şehvet esiri akıl hikmetten istifade edemez." 4258. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şehvetlere bağlanan kalp öğütlerden istifade edemez." bak. el-Heva, 4040, 4041. Bölümler
927. Bölüm Hikmetin Etkileri
4259. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet güçlenince şehvet zayıflar." 4260. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kimde hikmet yer ederse ibretleri tanır."
4261. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmetin yardım edemediği kimse düşmanların muhalefetine nasıl sabredebilir ki?!" 4262. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hikmet hususunda fazla düşünmek aklı (hikmetle) aşılar."
928. Bölüm Hikmeti Korumak
4263. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Cahile hikmet vermeyin ki ona (hikmete) zulmetmiş olursunuz. Ehlinden de hikmeti alıkoymayın ki on-lara zulmetmiş olursunuz." 4264. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hikmet sahipleri hikmeti ehli olmayan kimselerin yanına bırakınca hikmeti zayi ettiler." 4265. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İlmi ehli olmayana bırakan kimse, domuzlara cevher, inci ve altın asan kimse gibidir."
929. Bölüm Yeni Hikmetler
4266. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz bu kalpler de bedenler gi-bi usanır. O halde onlara yeni hikmetler hediye edin." 4267. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yeni hikmetler dışında her şey usan-dırıcıdır."
930. Bölüm Münezzeh Olan Allah'a Yeminden Sakındırmak
Kur'an: "İnsanların arasını düzeltmeniz, günahtan sakınmanız ve iyi olmanız hususunda, Allah'a yaptığınız yeminleri engel kılmayın, Allah işitir ve bilir." 4268. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ey Ali! Doğru veya yalan, zaruret olmadıkça Allah'a yemin etme. Allah'ı yeminine aracı kılma. Şüphesiz Al-lah yalan yere yemin edene merhamet etmez ve gözetlemez."
4269. Havariler İsa b. Meryem'e, "Bize bir tavsiyede bulun!"deyince şöyle buyurdu: "Musa kavmine "yalan yere Allah'a yemin etmeyin."diye buyurdu. Ben ise size doğru veya yalan Allah'a yemin etmeyin diyorum."
4270. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Doğru veya yalan yere Allah'a ye-min etmeyin. Şüphesiz aziz ve celil olan Allah şöyle buyuruyor: "Allah'ı yeminlerinize engel kılmayın." bak. Vesail'uş-Şia, 16/115, 1. Bölüm
931.Bölüm Yalan Yeminden Sakındırmak
Kur'an: "Sürekli yemin eden hiçbir aşağılık kimseye itaat etme." "Allah'ın gazâb ettiği milleti dost edinen münafıkları görmedin mi? Onlar ne sizdendir ne de onlardan, bile bile, yalan yere yemin etmektedirler." bak. Tevbe, 74; Mücadele, 18
4271. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yalan olduğunu bildiği halde Al-lah'a yemin eden kimse, aziz ve celil olan Allah'a savaş açmıştır." 4272. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve celil olan Allah şöyle buyu-ruyor: "Yalan yere yemin eden rahmetime erişemez."
4273. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim Allah'a yemin ederse doğru söylemelidir. Eğer doğru konuşmazsa aziz ve celil olan Allah nezdinde hiç bir değeri yoktur." 4274. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yalan yere yemin eden kimse nasıl Allah'ın azabından güvende olabilir?!" bak. Vesail'uş-Şia, 16/118, 4. Bölüm
932. Bölüm Yalan Yeminin Neticesi
4275. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Yalan yere yeminden sakının. Şüp-hesiz yalan yere yemin, evleri sakinlerinden boşaltır." 4276. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Mecburi yalan yemin evlerden be-reketi kaldırır." 4277. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mecburi yalan yemin geride kalan-lara fakirlik verir."
4278. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Yalan yemin malı sattırır, ama bere-keti yok eder."
933. Bölüm Yeminlerini Bozmalarının Günah ve Kefareti Olmayan Kimseler
4279. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendinden bir zulmü defetmek için takiyye ederek yemin eden kimse için günah ve kefaret yoktur." 4280. İmam Sadık (a.s), "malımızı sınırdan geçirmek için haraç alan kimseye yemin edebilir miyiz?"diye soran Ebu Bekir Harezmi'ye şöyle buyurmuştur: "Evet! İnsan takiyye ederek yemin edebilir. Can ve malın için korkarsan kötülüğü de-fetmek için yemin et. Ama yemininin hiç bir kötülüğü def etmediğini gö-rürsen yemin etme!"
4281. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sıla-ı rahimi (akrabalarla ilişkiyi) terk etmek için yapılan yemin geçerli değildir." 4282. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haramı helal ve helalı haram kılma ve sıla-i rahimi terketme hususunda yemin caiz değildir." 4283. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Gazab ve sıla-I rahimi terk etmek hususunda yapılan yemin geçerli değildir." 4284. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'a isyan hususunda yemin ol-maz." 4285. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın "Allah'ı yeminlerinize engel kıl-mayın"ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Örneğin insan kardeşiyle konuş-mamak ve benzeri hususlarda veya annesiyle konuşmamak üzere yemin eder." (Bu yeminler geçerli değildir. )
4286. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Gazab, sıla-ı rahimi terk etmek, ic-bar ve zorlama üzere yapılan yeminler geçerli değildir." 4287. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın "Allah boş yeminlerinizden sizle-ri sorumlu tutmaz" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Boş yemin insanın hiç bir sebeb olmaksızın "Hayır, vallahi!", "Evet vallahi!" gibi söylediği öylesine sözlerdir."
934. Bölüm Zalime Ant İçirmenin Şekli
4288. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Zalime ant içirmek isteyince ona "Al-lah'ın güç ve kudretinden uzak olayım."diye yemin ettirin. Zira yalan yere böyle yemin ederse hemen cezasını görür. Ama eğer, "Tek olan Allah'a yemin ederim ki..."derse cezalandırmada acele edilmez. Zira o yüce olan Allah'ı birlemiştir." bak. Şerh-u Nehc'il Belağa-i İbn-i Ebi'l Hadid, 19/19 Vesail'uş-Şia, 16/167, 33. Bölüm
935. Bölüm Yalan Yere, "Allah Biliyor!"diyen Kimse
4289. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kul yalan yere "Allah bili-yor!"derse, aziz ve celil olan Allah şöyle buyurur: "Benden başka yalan söyleyecek birini bulamadın mı?" 4290. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim Allah'ın da bilmediği (doğru olmayan) bir şeyde "Allah da biliyor"derse Allah'ın arşı Allah'a saygıdan titrer."
Bak. Vesail'ul Şia, 16/123, 5. Bölüm
124. Konu el-Helal Helal
El-Bihar, 103/1, 1. Bölüm; el-Hess-u Ali Taleb-il Helal
Kur'an: "Sana, kendilerine neyin helal kılındığını soruyorlar." De ki: "Size temiz olanlar helal kılındı; Allah'ın size öğrettiği üzere alıştı-rıp yetiştirerek öğrettiğiniz avcı hayvanların sizin için tuttuklarını yiyin ve üzerine Allah'ın adını anın. Allah'tan sakının, doğrusu Al-lah hesabı çabuk görür."
"Ey Peygamberler! Temiz şeylerden yiyin, salih amel işleyin; doğrusu Ben, yaptığınızı bilirim." "Ey insanlar! Yeryüzündeki temiz ve helal şeylerden yiyin, şey-tana ayak uydurmayın, zira o sizin için apaçık bir düşmandır."
4291. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Helalden istifade et ailene güzel iyilik-te bulun ve her halinde Allah'ı zikret." 4292. Şeddad bin Evs'in kız kardeşi Ümmü Abdillah oruç tutan Peygambere (s.a.a) iftar için bir kadeh süt gönderdi. Peygamber (s.a.a) Ümmü Ab-dillah'ın gönderdiği şahsı geri çevirip bu sütü nereden elde ettiğini sorma-sını istedi.
Ümmü Abdillah, "Kendi koyunumdan sağdım"diye haber gönderince Peygamber (s.a.a) bu defa koyunu nereden getirdiğini sorma-sını istedi. Ümmü Abdillah, "Kendi malımla aldım."diye haber gönderin-ce o sütten içti. Ertesi gün Ümmü Abdillah Peygamberin yanına gelerek şöyle buyurdu: "Sizin için süt gönderdim ama siz gönderdiğim şahsı geri çevirip süt hakkında sorular sordunuz."Peygamber (s.a.a.) şöyle buyurdu: Benden önceki Peygamberler sadece temiz (helal) yemek yemekle ve sa-dece salih amel işlemekle emrolundular."
937.Bölüm Helal Mal Elde Etmenin Zorluğu
4293. Ebu Cafer el-Fezari şöyle diyor: "İmam Sadık (a.s), Musadif adlı kölesini yanına çağırdı ve ona bin dinar vererek şöyle buyurdu: "Yakında Mısır'a gitmeye hazırlan. Çünkü ailem çoğalmıştır... Mısır'a yaklaştıklarında onları bir kervan karşılamaya geldi. Onlara getirdikleri malın Mısır'da olmadığını haber verdiler. Bunun üzerine mallarını yüzde yüz karla satacaklarına dair ant içtiler ve sözleştiler.
Malları satıp paralarını aldıktan sonra Medine'ye geri döndüler. Musadif, her birinde bin dinar bulunan iki para kesesi olduğu halde Ebi Abdillah'ın (a.s) yanına vardı ve şöyle dedi: "Fedan olayım! Bu sermaye, bu da kârıdır. Ebi Abdillah, "bu şüphesiz büyük bir kârdır. Sen mala ne yaptın ki?" diye sordu.
Musadif ona yaptıklarını ve nasıl ant içtiklerini söyleyince Ebi Abdillah şöyle buyurdu: "Sübhanallah! Müslümanlara sadece yüzde yüz kar etmek üzere satacağınıza dair mi yemin ettiniz?" Sonra para keselerinden birini alarak şöyle buyurdu: "Bu benim sermayemdir, bizim bu kara ihtiyacımız yoktur." Sonra da şöyle buyurdu: "Ey Musadif! Kılıçların mücadelesi helal talebinden daha kolaydır." bak. et-Ticaret, 439. Bölüm
938. Bölüm Müminin Malından Rızayeti Dışında İstifade Etmek Helal Değildir
Kur'an: "Ey iman edenler! Mallarınızı karşılıklı rıza ile yapılan ticaret dışında batıl ile (haram ve haksızlıkla) aranızda yemeyin, nefsinizi (ve birbirinizi) öldürmeyin. Allah şüphesiz ki size merhamet edici-dir."
4294. Resulullah (s.a.a), veda hutbesinde şöyle buyurmuştur: "Ey İnsanlar! Şüphe-siz müminler kardeştir. Bir müminin rizayeti olmaksızın kardeşinin ma-lından istifade etmesi helal değildir." 4295. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanın kardeşinin malından rizayeti olmaksızın istifade etmesi helal değildir." Bu manada bir çok hadis vardır. bak. Kenz'ul-Ummal, 10/637 ve sonrası, 1/92 4296. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Müslümanın malının hürmeti kanı-nın hürmeti gibidir."
4297. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim, üstün bir haslettir." 4298. İmam Hüseyin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hilim ziynettir." 4299. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim, örtücü bir perdedir. Akıl kes-kin bir kılıçtır. O halde ahlaki ayıplarını hilminle ört ve aklınla heva ve heveslerine karşı savaş."
4300. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim, afetler karşısında bir engel-dir." 4301. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim, riyaset ve efendiliğin başıdır." 4302. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim, (tek başına) kabiledir."
4303. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim, beyinsizi konuşmaktan aciz bı-rakan duvaktır." 4304. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim cevheri akıl olan bir nurdur." 4305. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim, aklın kemalidir." 4306. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim, müminin işinin düzenidir."
4307. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilimden daha faydaları bir izzet yok-tur." 4308. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilimden daha yüce bir izzet yok-tur." 4309. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilimli olmayı öğrenin. Şüphesiz hi-lim müminin dostu ve veziridir." 4310. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Vakar olarak hilim yeter."
4311. İmam Sadık (a.s) mümini vasf ederken şöyle buyurmuştur: "Onun hilminde bir eksiklik ve görüşünde bir gevşeklik görülmez." 4312. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl insanın arkadaşı, hilim ise yar-dımcısıdır." 4313. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ben hilme merkez, ilme maden ve sabra mesken olarak gönderildim." 4314. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim ve tahammülü kendime,
cesur insanlardan daha çok yardımcı buldum." 4315. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz senin şahsiyetin edebinledir. O halde onu hilimle süsle!" 4316. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Erkeğin güzelliği hilmiyledir."
4317. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim beyinsizlik çirkinliği ile seni kızdıracak olursa, sen hilim güzelliği ile onu kızdır."
940. Bölüm Kendini Hilim Sahibi Olmaya Zorlamak
4318. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer hilim sahibi değilsen de, kendini öyle gözükmeye zorla. Şüphesiz bir topluluğa benzemeye çalışan çok geçmeden onlardan biri haline gelir."
4319. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En hayırlı hilim, kendisini hilim sahibi olmaya zorlamaktır." 4320. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer hilim sahibi değilsen kendini hilim sahibi olmaya zorla." 4321. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendini hilimli olmaya zorlamayan, hilim sahibi olamaz."
4322. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim kendisini hilim sahibi olmaya zorlarsa (sonunda) hilim sahibi olur." 4323. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bazen hilim sahibi olmayan kimse bi-le hilim örtüsüne bürünür." 4324. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Güçlü insanın en güzel işi kızdığı hal-de hilimli kalmasıdır."
941. Bölüm Hilim Sahibi
Kur'an: "Doğrusu İbrahim çok içli, hilim sahibi (yumuşak huylu) ve kendini Allah'a vermiş bir kimse idi." 4325. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim sahibi kardeşlerine tahammül eden kimsedir." 4326. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim sahibi, hilim zorluğu kendisine ağır gelmeyen kimsedir."
4327. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hilim sahibi kimse, neredeyse pey-gamber olacaktır." 4328. İmam Ali (a.s), "insanların en güçlüsü kimdir?"diye sorulunca şöyle buyurmuş-tur: "Hilim sahibi!" 4329. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kul hilim sahibi olmadıkça abid ol-maz!"
942. Bölüm Hilmin Getirdikleri
4330. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aklın çoğalmasıyla hilim çoğalır." 4331. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsan vakar sahibi olmadıkça hilim sahibi olamaz." 4332. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim sahibi ol. Şüphesiz hilim, ilmin meyvesidir." 4333. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim ve vakar yüce himmetlerin ne-ticesi olan iki ikiz kardeştir."
943.Bölüm Hilmin Semeresi
4334. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim hilim sahibi olursa efendi olur." 4335. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Barış hilmin meyvesidir." 4336. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim sahibi olan zafere erişir."
4337. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim ilmin süsü, barışın sebebidir." 4338. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Düşmanı karşısında hilim sahibi olan ona galip gelir." 4339. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim gazap ateşini söndürür. Hiddet ise gazap ateşini alevlendirir." 4340. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz hilim sahibinin hilimden dolayı elde ettiği ilk karşılık insanların cahil karşısında kendisine yardımcı olmasıdır."
4341. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim senin karşında hilimden yardım alırsa sana galip gelir ve senden üstün olur." 4342. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yardımcı olarak hilim yeter." 4343. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim ile yardımcılar çoğalır."
4344. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Beyinsiz insan karşısında hilim sahibi olmak ona karşı insanın dostları çoğaltır." 4345. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz güzelliklerle süslenmek, iyilerle oturup kalkmak, düşüklükten kurtulup yücelmek, aşağılıktan kur-tulup yücelmek, iyiliğe rağbet etmek, sahibini yüce derecelere yakınlaştır-ması, af, sükunet, iyilik ver susmak da hilimdendir. Bunlar akıl sahibinin hilminden kaynaklanan şeyleridir."
4346. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Gazabı şiddetlendiği zaman hilim sa-hibi olmak insanı cebbarın (Cebbar olan Allah'ın) gazabından güvende kılar."
944. Bölüm Hilmin Anlamı
4347. İmam Hasan (a.s), hilim hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "Hilim öf-kesini yenmek ve nefsine sahip olmaktır." 4348. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın kurtarması için bir çıkış yo-lu taktir edinceye kadar kendisi ile muaşeret etmesi gereken kimseyle gü-zel muaşeret etmeyen insan, hilim sahibi değildir."
4349. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aciz kaldığında saldıran ve güçlü ol-duğunda intikam alan kimse hilim sahibi değildir. Şüphesiz hilim sahibi kimse güç elde ettiğinde bağışlayan ve tüm işlerine hilmin galebe çaldığı kimsedir."
4350. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Korkması gerektiği yerde hiç kim-seden korkmayan kimse hilim sahibi değildir." 4351. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim öfkesini dindirmek ve nefsine sahip olmakladır." 4352. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sabır ve sessizlik gibi bir hilim yok-tur."
4353. Misbah'uş-Şeria'da yer aldığına göre İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hi-lim Allah'ın kandilidir... Hilim beş şey etrafında döner: Aziz olduğu halde zelil olan veya doğru olduğu halde iftiraya uğrayan veya hakka davet ettiği halde küçümsenen veya günah işlemediği halde eziyet gören veya hakkı istediği halde insanların kendisine muhalefet ettiği kimsenin etrafında. Eğer bütün bunların hakkını eda edersen hilim sahibi sayılırsın."
4354. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İlmin kemali hilim ve hilmin kemali ise çok tahammül etmek ve öfkesini dindirmektir."
945.Bölüm Hilim ve İlim
Kur'an: "Allah bilendir, hilim sahibidir. ." 4355. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim sahibi ol. Şüphesiz hilim il-min esasıdır." 4356. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim alimin elbisesidir. O halde ondan soyunma." 4357. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilmin ilimle karşıması kadar birbi-riyle karışan güzel bir şey yoktur." 4358. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İlim hilim ile birlikte olmadıkça mey-ve vermez."
4359. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İlim hilmin temelidir. Hilim ise ilmin süsüdür." 4360. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hilmin ilme eklendiği kadar üstün hiç bir şey birbirine eklenmemiştir." 4361. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Müminin dinde gücü... ve hilimde ilmi vardır." 4362. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Nefsim elinde olan Allah'a andol-sun ki hilmin ilimle toplandığı kadar üstün hiç bir şey birbiriyle bir araya gelmemiştir."
946. Bölüm Gazap Anında Hilim
4363. İmam Zeyn'ul Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Öfkelenince hilim gösteren kimse beni hayran bırakmıştır." 4364. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim gazap ateşini söndürür. Hiddet ise gazap ateşini alevlendirir." 4365. Lokman (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim sadece gazap anında belli olur."
947. Bölüm İnsanların En Hilimlisi
4366. İmam Ali (a.s), insanların en hilimlisi hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "Gazaplanmayan kimsedir." 4367. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en hilimlisi insanların ca-hilinden kaçan kimsedir." 4368. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En hayalınız en çok hilim sahibi ola-nınızdır."
948. Bölüm Hilmin Afeti
4369. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilmin afeti zillettir." 4370. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim fesada sebep olduğunda affet-mek acizliktir."
949. Bölüm Münezzeh Olan Allah'ın Hilmi
Kur'an: "Ey iman edenler! Size açıklanınca hoşunuza gitmeyecek şeyleri sormayın. Kur'an indirilirken onları sorarsanız size açıklanır, (ama üzülürsünüz). Allah sorduğunuz şeyleri affetmiştir. Allah ba-ğışlayan'dır, hilim sahibidir. ." "Güzel bir söz ve bağışlama, peşinden eza gelen bir sadakadan daha iyidir.
Allah zengindir, hilim sahibidir. ." "Eğer Allah'a güzel bir ödünç takdiminde bulunursanız, onu si-zin için kat kat yapar ve sizi bağışlar; Allah, şükrün karşılığını ve-rendir; halimdir."
4371. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah-u Teala'nın günahla-rın karşısındaki hilmi, seni küstahlaştırmış ve seni nefsini helak etmeye teşvik etmiştir." 4372. İmam Ali (a.s) bir duasında şöyle buyurmuştur: "Günahım yokmuş gibi bana hilim gösteren Allah'a hamdolsun."
950. Bölüm Hilim (Çeşitli)
4373. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Güler yüzlülük hilmin süsüdür." 4374. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Erkeğin kendisine muhalefet edildi-ğinde gazabı terketmesi kendisine hilim olarak yeter." 4375. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilmin en üstünü öfkesini yenmek ve güçlü olduğu halde nefsine sahip olmaktır." 4376. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hilim sahibi kimse de bazen sür-çer."
126. Konu el-Hamd Hamd-Övgü
951. Bölüm
Kur'an: "De ki: "Hamd, çocuk edinmemiş olan, mülkünde ortağı bu-lunmayan, düşkün olmayıp yardımcıya da ihtiyaç göstermeyen Al-lah'a mahsustur." O'nu gereği gibi büyükle." "De ki: "Hamd Allah'a mahsustur. O, ayetlerini size gösterecek, siz de onları bileceksiniz."Rabbin yaptıklarınızdan habersiz değil-dir."
"Andolsun ki onlara: "Gökleri ve yeri yaratan kimdir?"diye sor-san, "Allah'tır"derler. De ki: "hamt Allah'a mahsustur", ama çoğu bilmezler." "Andolsun ki onlara: "Gökten su indirip onunla, ölümünden sonra yeri dirilten kimdir?"diye sorarsan, şüphesiz, "Al-lah'tır"derler. De ki: "Övülmek Allah içindir", fakat çoğu bunu akıl etmezler." 4377. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'a hamd ile başlamayan her önemli iş kısır kalır." 4378. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hamdeden kimse rabbinden başkası-na hamdetmez ve kınayan kimse kendinden başkasını kınamaz."
4379. İmam Ali (a.s), Cuma hutbesinde şöyle buyurmuştur: "Hamd, korkulan ve övünülenlerin en layığı, sakınılan ve ibadet edilenlerin en üstünü, ululanan ve temcid edilenlerin en evlası olan Allah'a mahsustur. Büyük zenginliği ve ihsanı, aşikar nimetleri ve güzel imtihanı sebebiyle Allah'a ham-dederiz."
4380. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hamd; övgüyü zikrine anahtar, fazlı-nın artışına bir sebeb, nimetlerine ve azametine bir delil kılan Allah'a mahsustur."
952.Bölüm Her Durumda Allah'a Hamdetmek
4381. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah (s.a.a) kendini sevindiren bir işle karşılaşınca şöyle derdi: "Bu nimet sebebiyle Allah'a hamdol-sun"hüzünlendiren bir işle karşılaşınca da şöyle buyururdu: "Her haliyle hamd Allah'a mahsustur."
127. Konu el-Humk Ahmaklık
Şerh-i Nehc'ül-Belağa-i İbn-i Ebi'l-Hadid, 18/159, 168, Ekval ve Hikayat Hav'el-Humeka
4382. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaklık en kötü derttir." 4383. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaklık dermansız dert ve iyileşmez bir hastalıktır." 4384. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaklık en zararlı arkadaştır." 4385. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaklık mutsuzluktur."
4386. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaklık kendi vatanında bile gur-bettir." 4387. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmak kendi beldesinde garip, kendi azizleri arasında hordur." 4388. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En zararlı şey ahmaklıktır." 4389. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En kötü fakirlik ahmaklıktır."
4390. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaklık yokluğunu hiçbir mal gide-remez." 4391. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmak insanın kendine verdiği ziyanı düşman düşmanına veremez."
954. Bölüm Ahmağın Sıfatları
4392. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmak insanı güzel bir şeye yönlen-dirirsen gaflet eder, iyilikten el çekmesini istersen çeker, eğer cehalete zorlarsan cehaletin ardısıra gider. Konuşunca yalan söyler, anlamaz ve ona anlatmak istersen de anlayamaz."
4393. Mesih (a.s) ahmak hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "Başına buyruk ve kendini beğenen kimsedir. Var olan faziletlerin tümüyle kendisinin ol-duğunu ve başkalarının kendinden üstün bir fazileti olmadığını sanır. Tüm hakların kendisine olduğunu ve başkalarının kendi üzerinde hakkı olmadığını sanır.
İşte bu tedavisi için ilacı olmayan ahmaklıktır." 4394. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim insanların ayıplarına bakar da onları çirkin görür, ama kendisi için hoş görürse gerçek ahmağın ta ken-disidir."
4395. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın ahmaklığı nimetler içinde sarhoşluğu ve mihnet anında çok zelil hale gelişiyle tanınır." 4396. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın ahmaklığı üç şey ile tanınır: Kendisini ilgilendirmeyen hususlarda konuşması, kendisine sorulmadığı şeylere cevab vermesi ve işlerdeki çılgınlığı ile."
4397. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmak insan eksiklik ve hüsrandan ayrı kalmaz." 4398. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çok renkten renge girişi ahmağın ni-şanelerindendir." 4399. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sebebsiz yere şımarmak ve şerafeti olmaksızın kendini övmek ahmaklığın delillerindendir." 4400. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaktan sakın. Şüphesiz ahmak kö-tü bile olsa kendini iyi sanır. Acizliğini zekilik ve kötülüğünü hayır sa-nır."
4401. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaklık yersiz müdahalelere sebeb olur." 4402. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yersiz müdahalede bulunma tutkun-luğu ve cahillerle arkadaşlık ahmaklıktır." 4403. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmak insan aşağılanma ile de dü-zelmez."
4404. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Helak edici işlere bulaşmak ahmaklı-ğın nişanesidir." 4405. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmak insan her sözünde yemin eder." 4406. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Arzulara dayanmak ahmaklıktandır." 4407. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Cahil ahmaktan başkası ilim ve ilim ehlini hafife almaz." 4408. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların sana her dediğini inkar et-meye kalkışma, yoksa bu sana ahmaklık olarak yeter."
455. Bölüm Ahmak İle Arkadaşlık
4409. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmak ile oturduğunda, kötü kimse ile muaşeret ettiğinde ve zalim ile muamele yaptığında ondan kaçın (dik-katli ol)."
4410. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s) oğlu Bakır'a (a.s) vasiyet ettiğinde şöyle buyurmuş-tur: "Oğulcağızım! Ahmak ile oturmaktan ve onunla kaynaşmaktan sakın, ondan uzak dur, onunla konuşma, zira ahmak insan hazır olsun veya ol-masın aşağılıktır. Konuşunca ahmaklığı onu rüsva eder. Suskunluğu ko-nuşmadaki acizliğindendir.
Eğer bir iş yaparsa bozar, bir sorumluluk üst-lendiğinde onu zayi eder. Ne ilmi kendisine fayda verir ve ne de başkala-rının ilmi ona fayda verir. Kendisine nasihat edene itaat etmez, arkadaşları elinden rahat görmez. Annesi ölmesini hanımı onu kaybetmeyi komşuları uzağa gitmesini arzular. Onunla oturup kalkan birlikteliğinden kur-tulmanın yolunu arar. Eğer bir meclisin en küçüğü olursa kendinden üs-tün olanı zorluğa salar. Eğer meclisin en büyüğü olursa altındakileri fesa-da sürükler."
4411. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim ahmakla dost olmaktan kaçınmazsa çok geçmeden onun ahlakıyla ahlaklanır." 4412. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıllı düşman bilgin ahmak arkadaş-tan daha hayırlıdır." 4413. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmağın uzaklığı yakınlığından ve susması konuşmasından daha hayırlıdır." 4414. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmağa bakmak gözü bulandırır."
4415. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaktan dolayı sıkıntıya düşmek ruha azap verir." 4416. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaktan sakın şüphesiz onu idare etmek seni sıkıntıya düşürür. Onunla uyuşmak seni helak eder. Ona mu-halefet etmek sana sıkıntı verir ve onunla birlikte olmak sana vebal olur." 4417. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmak insanla dost olmak dalları birbirini yakan ateş ağacı gibidir." bak. Es-Sadik, 2208. Bölüm
956. Bölüm Ahmağın Tedavisi
4418. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz İsa bin Meryem şöyle de-di: Hastaları tedavi ettim ve Allah'ın izniyle onları iyileştirdim. Anadan doğma körlere ve alacalıya Allah'ın izniyle şifa verdim. Ölüleri Allah'ın izniyle dirilttim ama ahmak insanı islah edemedim." Bu hadisin devamı 954. Bölüm 4393. hadiste zikredildi.
957. Bölüm İnsanların En Ahmak Olanı
4419. İmam Ali (a.s) insanların en ahmağı sorulunca şöyle buyurmuştur: "İnsanların en ahmak olanı dünyanın çeşitli hallere büründüğünü gördüğü halde ona aldanan kimsedir."
4420. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en ahmak olanı, insanların en akıllısı olduğunu sanan kimsedir." 4421. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en ahmak olanı iyilik et-mediği halde insanlardan teşekkür bekleyen ve kötülük yaptığı halde hayır sevap uman kimsedir."
4422. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en ahmak olanı kendisi sa-hip olduğu halde, başkasının ayıbını çirkin görendir." 4423. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en ahmak olanı kibirli fa-kirdir." 4424. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ahmaklığın en kötüsü facirlik-tir/günahkarlıktır." 4425. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmaklığın en kötüsü gaflettir."
4426. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En büyük ahmaklık övme ve kınama-da aşırı gitmektir." 4427. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Facir insanlarla kardeşlik en büyük ahmaklıktır." 4428. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Böbürlenmekten daha büyük ahmak-lık yoktur." 4429. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yoklukta kibirlenmek ahmaklığın kemalindendir."
7
Mizan'ul Hikmet.3.Cilt Mizan'ul Hikmet.3.Cilt
958.Bölüm Ahmağın Cevabı
4430. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmak, sessiz kalmak gibi (güzel) bir şeyle cezalandırılmamıştır." 4431. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahmağa karşı susmak ona verilen en üstün cevaptır."
959. Bölüm Ahmaklık (Çeşitli)
4432. İmam Hasan (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendisiyle rabbi arasında olan şey-lerde ahmak olan kimse dışında hiçbir ahmak kimse tanımadım." 4433. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Geçici (dünya) ahmakları kandırır." 4434. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Arzular ahmakları kandırır." 4435. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dünya ahmağın ganimetidir."
4436. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Boş şeylerle uğraşmak ahmaklığın gü-cüdür." 4437. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dünyaya sevinmek ahmaklıktır." 4438. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Tekebbür ahmaklığın kendisidir." 4439. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sultana karşı nazlanmak ahmaklık-tandır." 4440. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İmkan bulmadan acele etmek ve fırsat bulduktan sonra gevşeklik etmek ahmaklıktır."
4441. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hamam ne güzel evdir! İnsana ateşi (cehennemi) hatırlatır ve kirleri giderir." 4442. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Üç şey insanı şişmanlatır ve üç şey de zayıflatır. İnsanı şişmanlatan üç şey: Hamama çok gitmek, güzel koku koklamak ve yumuşak elbise giymek. İnsanı zayıflatan üç şey ise: Sürekli yumurta, balık ve ham hurma yemek."
4443. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Üç şey bedeni mahveder, hatta bazen öldürür: Geceden kalma haşlamayı yemek, tok karnına hamama gitmek ve yaşlı kadınlarla evlenmek." 4444. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Midende hararetini söndürecek az bir şey olmadan hamama gitme. Bu bedenin için bir güçtür. Tok karnına hamama gitme."
4445. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Gün aşırı hamama gitmek insanı şişmanlatır. Her gün hamama gitmek ise böbreklerin yağını eritir."
129. Konu el-Hacet Hacet-İhtiyac
El-Bihar, 74/283, 20. bölüm, kaza hacet'ul-Müminin El-Bihar, 75/173, 59. bölüm, men menea müminen şeyen min indihi ev min indi gayrih
bak. 213. konu, es-Sual (2) el-Eh, 59. Bölüm es-Surur; 1794. Bölüm ve ondan sonraki bölümler, ed-Dua, 1195. bölüm
961. Bölüm Hacet
4446. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kime emir olmak istersen ona iyilik et! Kime esir olmak istersen ona muhtaç ol. Kime de benzemek istersen ondan müstağni ol."
4447. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kime muhtaç olursan yanında hor olursun." 4448. İmam Cevad (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiyaçlar ricayla istenir ve ilahi ka-za ile iner. Afiyet ise en iyi bağıştır."
962. Bölüm İhtiyaçları Gidermek
4449. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah'ın yeryüzünde öyle kulları vardır ki insanların ihtiyaçlarını karşılamak için çalışırlar. Onlar kı-yamet günü güvende olanlardır."
4450. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın rizayetini elde etmek ama-cıyla Müslüman kardeşinin ihtiyacını karşılamak için çalışan kimseye aziz ve celil olan Allah binlerce iyilik yazar."
4451. İmam Sadık (a.s) uzun bir hadisinde şöyle buyurmuştur: "Giderilinceye ka-dar kardeşimin ihtiyacı için çalışmak bana bin köleyi azad etmekten ve Allah yolunda eyerlenmiş ve dizginlenmiş bin at hediye etmekten daha sevimlidir."
4452. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim mümin kardeşinin ihtiya-cını karşılamak için çalışırsa Allah'a gündüzleri oruç tutmuş ve geceleri (ibadetle) sabahlamış olarak dokuz bin yıl ibadet etmiş gibidir."
4453. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim Müslüman ve mümin kardeşi-nin ihtiyacını karşılamaya çalışırsa, kardeşinin ihtiyacını karşılamaya çalış-tığı sürece, Allah da onun ihtiyacını karşılar." bak. Vesail'uş-Şia, 11/582-586, 27-28. Bölümler
963. Bölüm İnsanlardan Allah'a En Sevimlisi Onlara En Faydalı Olandır
4454. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve celil olan Allah şöyle bu-yurmuştur: "Yaratıklar benim ailemdir. Onlardan bana en sevimli olan onlara en yumuşak davranan ve ihtiyaçlarını karşılamaya çalışandır."
4455. İmam Sadık (a.s) Allah-u Teala'nın "Nerede olursam beni mübarek kıldı" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "(Mübarek) yani çok faydalı." bak. 348. Konu, el-Me'ruf (1), 115. Konu, el-İhsan
964. Bölüm Müminin İhtiyacını Karşılamak İçin Yürümek
4456. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah indinde olanı taleb ederek mümin kardeşinin ihtiyacını karşılamak için yürüyen kimseye aziz ve celil olan Allah bu sebeple ona makbul olan bir hac ve umrenin haram aylarda iki ay oruç tutmanın ve Mescid'ul Haram'da haram aylarda iki ay itikaf etmenin ecrini yazar. Her kim de bu niyetle müminin ihtiyacını gidermek için yürür de başarılı olamazsa Allah ona bu sebeple makbul bir hac se-vabını yazar."
4457. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz kul mümin kardeşinin ih-tiyacını karşılamak için yürürse aziz ve celil olan Allah ona biri sağından, diğeri de sollundan olmak üzere iki melek tayin eder. Bu iki melek onun için Rabbinden bağışlanma diler ve hacetinin karşılanması için dua eder-ler."
4458. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim kardeşine yardım etmek ve bir fayda vermek için yürürse ona Allah yolunda cihad edenlerin sevabı verilir." 4459. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kardeşinin ihtiyacı hususunda yü-rüyen kimse Sefa ve Merve arasında sa'y eden kimse gibidir." 4460. Rivayet edildiği üzere İsrailoğulları'ndan bir abid ibadette zirveye ulaşınca insanların ihtiyaçlarını karşılamak için yola düşerdi." bak. el-Eh, 59. Bölüm
965. Bölüm Müminin Hacetini Gidermek
4461. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim mümin kardeşinin bir ihti-yacını giderirse ömrü boyunca Allah'a ibadet etmiş kimse gibidir." 4462. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin kardeşinin ihtiyacını karşı-layan kimsenin aziz ve celil olan Allah da kıyamet günü bundan dolayı yüz bin ihtiyacını giderir ki ilki cennettir."
4463. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz amellerinizin nihayeti kardeşlerinizin ihtiyaçlarını karşılamak, yapabildiğiniz kadarıyla onlara iyi-lik etmektir. Aksi taktirde sizden hiç bir amel kabul görmez."
4464. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kim müminin bir ihtiyacını karşı-larsa Allah da onun en küçüğü cennet olan bir çok ihtiyacını giderir." 4465. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir Müslüman bir Müslümanın ih-tiyacını karşılarsa Allah Tebarek ve Teala şöyle nida eder: "Sevabın benim üzerimdedir. Ben sana cennet dışında bir şeyle hoşnut olmam."
966. Bölüm Müminin İhtiyacını Karşılamak Hacdan Daha Üstündür
4466. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin insanın ihtiyacını karşıla-mak hacdan, hacdan, hacdan (tam on hac saydı) daha üstündür." 4467. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin insanın ihtiyacını karşıla-mak Allah'a sahibinin (hacca gidenin) her defasında yüz bin (dinar) infak ettiği yirmi hacdan daha sevimlidir."
4468. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz bir Müslüman ailenin so-rumluluğunu üstüme almam, açlıklarını gidermem, , çıplaklıklarını ört-mem ve insanlar nezdinde saygınlıklarını korumam bana onu buluncaya kadar bir hac, bir hac,
bir benzerini ve bir benzerini yapmamdan, sonra (yetmişi buluncaya kadar bir hac, bir hac, bir benzerini ve bir benzerini) yapmaktan daha sevimlidir."
4469. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Müminin ihtiyacını gidermek tüm erkanıyla makbul olan bin hacdan Allah yolunda bin köle azad etmekten ve eyerlenmiş, dizginlenmiş bin at hediye etmekten daha üstündür." bak. el-İtikaf, 2829. Bölüm
967. Bölüm Kardeşinin İhtiyacını Gidermekten Kaçınan Kimse
4470. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir Müslüman bir ihtiyacı için bir Müslümana gelir de o bunu giderebildiği halde sakınırsa Allah kıyamet günü onu şiddetle kınar ve şöyle der: "Kardeşin bir ihtiyacı için sana gel-di. Ben onun ihtiyacını giderme imkanını sana verdiğim halde ondan esir-gedin. Sevabına rağbet göstermedin. İzzetime andolsun ki ben de bugün ister bağışlanmış ol, istersen de azap gör hiç bir ihtiyacına bakmayaca-ğım."
4471. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz her kim kardeşlerinden birinin bazı hallerinden ötürü yanına gider de o gücü yettiği halde ona yardım etmezse aziz ve celil olan Allah'ın velayetini kesmiş olur."
4472. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kime mümin kardeşi darlık anında bir ihtiyacını bildirir de o bizzat veya başkası vasıtasıyla buna gücü yettiği halde yardım etmezse, Allah kıyamet günü onu insanların hesabını görünceye kadar ellerini boynuna zincirlemiş olarak haşreder."
4473. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kime mümin kardeşi bir ihti-yacı için gelirse bu Allah Tebarek ve Teala'dan kendisine gelen bir rah-mettir. Eğer ihtiyacını giderirse şüphesiz velayetimize bağlanmış olur. Bi-zim velayetimiz de Allah'ın velayetine bağlanmıştır. Gücü yettiği halde reddederse Allah da kıyamete kadar mezarında onu sürekli sancıyacak ateşten bir yılanı ona musallat kılar."
4474. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yardım etme gücü olduğu halde kardeşine yardım etmeyen mümini Allah dünya ve ahirette yardımsız bı-rakır." 4475. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin kardeşinin ihtiyacını gider-mek için saygınlığını ortaya koyan mümine Allah ateşi haram kılar. Kıya-met günü ona bir zorluk ve horluk çatmaz.
Mümin kardeşinden daha saygın olduğu halde ona yardım etmek için saygınlığından istifade husu-sunda cimri davranırsa dünya ve ahirette zorluk ve horluğa düşer. İster bağışlanmış, isterse de azap görecek olsun, kıyamet günü yüzünü ateş alevleri kaplar."
4476. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim Müslüman kardeşine yar-dım etmek ve ihtiyacını karşılamak hususunda cimrilik ederse Allah da onu kendisi sebebiyle günah işlediği ve sevap görmediği kimsenin yardı-mına müptela kılar." 4477. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim gücü yettiği halde ihtiyaç sahibi birinin ihtiyacını gidermezse haraç yiyen kimse gibi (günah) yük-lenmiş olur."
4478. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şialarımızdan (taraftarlarımızdan) birine kardeşlerimizden biri gelir de bir ihtiyacı hususunda yardım diler de, o da gücü yettiği halde yardım etmezse aziz ve celil olan Allah da onu düşmanlarımızdan birinin ihtiyacını gidermeye müptela kılar ve kıyamet gününde de Allah bu sebeple ona azab eder."
4479. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir mümin ihtiyacı olduğu halde bir mümini malından mahrum kılarsa Allah ona cennet yiyeceğini tattırmaz ve mühürlenmiş saf şaraptan içirmez." bak. Vesail'uş-Şia, 11/599, 39. Bölüm el-Mesken, , 1847. Bölüm
968.Bölüm Muhtaç Müminden Gizlenen Kimse
4480. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim bir ihtiyacı için veya selam ve hal hatır sormak için mümin kardeşinin yanına gider de o kendisini giz-lerse ölünceye kadar Allah'ın lanetinde olur."
4481. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümin kardeşi ile arasına engel ko-yan mümine, aziz ve celil olan Allah da kendisiyle cennet arasına birbi-rinden uzaklığı bin yıllık yol olan yetmiş bin kale örer."
4482. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir Müslüman kendisini ziyaret et-mek veya bir ihtiyacını bildirmek için yanına gelen bir Müslümanı, evde olduğu ve giriş izni istediği halde karşılamazsa onu görünceye kadar aziz ve celil olan Allah'ın lanetinde kalır."
969. Bölüm Mümin Kardeşini Giydiren Kimse
4483. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim bir çıplak olan mümini giydi-rirse Allah da ona cennet ipeğini giydirir. Her kim de zengin olduğu halde bir mümini giydirirse, o elbiseden bir parça kaldığı sürece Allah'ın örtüsü altında kalır."
4484. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kim çıplak bir mümini giydirirse Allah da ona cennetin ince ve kalın ipeklerinden yeşil elbiseler giydirir. O elbiseden bir ip kaldığı
müddetçe de sürekli Allah'ın hoşnutluğunda olur." 4485. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kim kardeşine yazlık veya kışlık bir elbise giydirirse Allah'ın da ona cennet elbisesi giydirmesi, ölümün zorlu-ğunu kolaylaştırması, kabrini genişletmesi ve mezarından çıktığında me-leklerin onu müjdelemesi hak olur."
970. Bölüm İhtiyaçları Karşılamada Acele Etmek
4486. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Biri benden bir şey isterse, ihtiyacı-nı gidermede acele davranırım. Zira ihtiyacının kalmamasından ve ona yardım etmem gereğinin bulunmamasından korkuyorum."
4487. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ben düşmanımın ihtiyacını karşıla-mak hususunda acele davranırım. Zira onu reddedersem bana ihtiyacının kalmamasından korkuyorum."
971. Bölüm İhtiyacını Dileme Adabı
4488. İmam Hüseyin (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhtiyacını sadece şu üç kişiye bil-dir: Din sahibine veya mürüvvet/mertlik sahibine veya hasep (soy) sahi-bine (asil insana) zira din sahibi bu vesileyle dinini korur.
Mürüvvet sahibi de mürüvveti sebebiyle haya eder. Hasep (soy) sahibi olan kimse ise ona ihtiyacını bildirmekle yüzsuyunu döktüğünü ve ihtiyacını karşılamakla da senin yüzsuyunu koruduğunu bilir."
972. Bölüm Yeni Nimete Erişenlerden Hacet Dilemek
4489. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Elini dirseklerine kadar ejderhanın ağzına koyman yeni (sonradan) görmüşlerden hacet dilemenden daha ha-yırlıdır!"
4490. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yeni nimete ermiş kimseden hacet dilemek, engerek yılanının ağzındaki dirhem gibidir. Hem ona muhtaçsın ve hem de ondan dolayı tehlikedesin." bak. Es-Sual (2), 1717, 1716. Bölümler
973. Bölüm İnsanların En Kötülerine Muhtaç Olmak
4491. İmam Zeyn'ül Abidin (a.s) huzurunda, "Allah'ım! Beni yaratıklarından müs-tağni kıl"diyen birine şöyle buyurmuştur: "Böyle olmaz. İnsanlar birbirine muhtaçtır. Sen şöyle de:
"Allahım! Beni yaratıklarının kötülerinden müs-tağni kıl." 4492. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allahım yaratıklarının kötülerinin hiç birine bir hacetim hususunda beni muhtaç etme! Eğer beni birine muhtaç kılacaksan, en güzel yüzlü ve en cömert kimseye, ihtiyacımı güzel bir dille gideren ve bana en az minnet edecek kimseye muhtaç et."
4493. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allahım! Beni kullarından hiç birine muhtaç etme!" dediğimde Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Ey Ali! Böyle deme: Herkes insanlara muhtaçtır." Ben,
"Ey Allah'ın Resulü! O halde ne diyeyim?" deyince şöyle buyurdu: "De ki: "Beni yaratıklarının kötülerine muhtaç etme! "Ben, "Ey Allah'ın Resulü! Yaratıklarının kötüsü kimler-dir?" diye sorunca da şöyle buyurdu: "Bağışlayınca minnet edenler ve esirgeyince kınayanlardır." bak. Eş-Şer, 1966, 1967. Bölümler
4494. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kardeşin dinindir. O halde mümkün olduğu kadar ihtiyatlı ol!" 4495. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dininde uzak görüşlü ve ihtiyatlı ol."
4496. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mümkün olan tüm hususlarda ihti-yatlı ol."
4497. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her şeyin bir çaresi vardır." 4498. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çare bulmak fikrin faydasıdır." 4499. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim çare bulmaktan geri kalırsa zorluklar onu yerinden söker atar." 4500. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Devletlerin idaresi çare bulmakladır."
4501. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çare bulmak, aracı bulmaktan daha faydalıdır." 4502. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çeşitli görüşlerden haberdar olmayan kimse, çözüm bulmaz." 4503. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir çok çare bulan kimseyi, çaresi yere serer." 4504. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim işi yolundan talep ederse sürçmez. Sürçse bile çareciliği onu yardımsız bırakmaz."
4505. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bilin ki hayat dışında her şey sahibini doyurur ve usandırır. Zira insan ölümde bir rahatlık görmez. Hayat; ölü kalplerin hayatı, kör gözün görüşü, sağır kulağın duyuşu, susuz insanın suya kanışı ve içinde tümüyle zenginlik ve esenlik olan hikmet konumun-dadır." 4506. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz aziz ve celil olan Allah hayatı ölümden önce yarattı."
977. Bölüm Su ve Hayat
Kur'an: "Küfredenler, gökler ve yer yapışıkken onları ayırdığımızı ve bü-tün canlıları sudan meydana getirdiğimizi bilmezler mi? İnanmı-yorlar mı?" 4507. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Suyun tadı hayattır." bak. el-Mevt, 3741 ve 3742. Bölümler
978. Bölüm Hayattan Daha Hayırlı Şey
4508. İmam Askeri (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hayattan daha hayırlı olan şey, kaybettiğinde hayattan nefret ettiğin şeydir. Ölümden daha kötü şey ise, düçar kaldığında ölümü arzuladığın şeydir."
979. Bölüm Gerçek Hayat
4509. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hayat sadece din ile ve ölüm ise sa-dece yakini kaybetmek iledir. O halde sizi gaflet uykusundan uyandıracak tatlı ve güzel sudan içiniz öldürücü zehirlerden sakınınız." 4510. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Tevhid, ruhun hayatıdır."
980. Bölüm Hayatın Çeşitleri
4511. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Güzel anılmak da iki hayattan biri-dir." 4512. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Güzel anılmak iki ömürden biridir." 4513. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İlim iki hayattan biridir."
4514. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "(İbadet için) sabahlamak iki hayattan biridir." 4515. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Size hayat vermesi için ilim öğre-nin." 4516. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hayat ilim iledir." bak. el-Mevt, 3742. Bölüm
133. Konu el-Heyevan Hayvanlar
Kenz'ul-Ummal, 12/323-338, Fezail'ul-Hayvanat Kenz'ul-Ummal, 15/37, fi katl'il-Hayvanat Kenz'ul-Ummal, 15/41, fi katl'il-Muziyat Vesail'uş-Şia, 8/339, Ebvab-u Ahkam ed-Devat
bak. el-Halik, 1096. bölüm; el-Maruf (1), 2674. bölüm
981. Bölüm Hayvan Hakları
4517. Resulullah (s.a.a) bizlere bağlanmış ve hörgücü üzerinde dişi bir deveyi görünce şöyle buyurmuştur: "Bunun sahibi nerede? Ona söyleyin kendisini yarın (kı-yamette) şikayet için hazırlasın."
4518. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah idare etmeyi sever ve bu hususta yardım eder. O halde zayıf bineklere bindiğinizde onları konaklarında konaklatın. Eğer yer kurak ve bitkisiz ise oradan hızla uzak-laşın. Eğer yemyeşil ve otlak ise onları orada konaklatın."
4519. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sağlam bineklere binin. Onları sa-lim tutun. Onları sokak ve pazarlarda hitabe ve sohbet kürsüsü edinme-yin. Zira nice binekler, binicisinden daha hayırlıdır ve ondan daha çok Alalh Tebarek ve Teala'yı zikreder." 4520. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Eğer hayvanlara yaptığınız zulümler bağışlanırsa bir çok günahlarınız bağışlanmış olur."
4521. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah-u Teala'nın hizmetine verdiği bu hayvanlar hakkında Allah'tan korkmuyor musun? O gördüğü dert ve sıkıntısını bana şikayet etti."
4522. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah hayvanı deşip parçalayana la-net etsin." 4523. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "(Hayvana binen) üçüncü şahıs me-lundur."
4524. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hayvanın sahibi üzerinde altı hakkı vardır: İndiğinde ot vermesi, bir sudan geçince ona su vermesi, sebepsiz yere dövmemesi, takatinin üzerinde yük yüklememesi, gücünden fazla yol yürütmemeli ve uzunbir süre üzerinde durmamasıdır."
4525. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Resulullah (s.a.a) birinin deveye lanet ettiğini duyunca şöyle buyurdu: Geri dön lanetlenmiş deveyle bizimle birlikte olma."
4526. Müminlerin Emiri'nin (a.s) vefat hadisinde şöyle yer almıştır: Ümmü Gülsüm şöyle diyor: ... "Sonra İmam eve gitti. Evde Hüseyin'e (a.s) hediye edilmiş birkaç kaz vardı. İmam eve gelince kazlar peşine takıldılar.
Kanat çırptılar ve karşısında seslenip durdular. O geceden önce hiç böylesine ses çıkarmamışlardı... Sonra İmam şöyle buyurdu: "Kızcağızım! Üzerinde olan hakkım için bu hayvanları serbest bırak.
Sen acıkınca ve susayınca dili olmayan ve konuşmayan hayvanları hapsetmişsin. Ya onları doyur ve suvar ya da serbest bırak ki yerdeki bitkileri yesinler." 4527. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hayvanlar şöyle der: "Allahım! Bana iyi bir sahip nasip er. Bana su verecek, doyuracak ve gücümden fazlasını yüklemeyecek bir sahip!" bak. Vesail'uş-Şia, 8/350, 9. Bölüm el-Muruet, 3666. Bölüm
982.Bölüm Hayvanlara Vurmak
4528. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hayvanların yüzüne vurmayın. Şüphesiz onlar da Allah'a hamdederek tesbih ederler." 4529. Ali bin Hüseyin (a.s) kırk defa devesiyle hacca gitti ve bir tek kırbaç bile vurmadı." 4530. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hayvanları inatçılıkları ve isyanları sebebiyle vurunuz. Sürçmeleri sebebiyle dövmeyin."
4531. Resulullah (s.a.a) yüzü dağlanmış zayıf bir eşek görünce şöyle buyurmuştur: "Benim, hayvanın yüzünü dağlayana veya yüzünü kırbaçlayana lanet etti-ğimi duymadınız mı?" bak. Vesail'uş-Şia, 8/352, 10. Bölüm
983. Bölüm Hayvanlara Merhametli Davrananın Sevabı
4532. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kötü bir kadın bir kuyunun başında soluyan ve neredeyse susuzluktan ölecek olan bir köpeği görünce ayak-kabasını çıkardı, eşarbıyla bağlayarak ve kuyuya salarak o köpek için su çekti. de Allah bu vesileyle onun günahlarını bağışladı."
984.Bölüm Hayvana Azab Etmenin Cezası
4533. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Bir kediyi bağlayıp yiyeceği için av-lanmasına engel olan ve bu sebeple de ölümüne sebep olan kadına ce-hennem ateşi farz olmuştur." 4534. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kadının biri susuzluktan ölünceye kadar bir kediyi bağladı da bu yüzden azaba uğradı." 4535. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Cehennemde kedisi önden ve arka-dan kendisini ısıran bir kadını gördüm. Bu kadın onu (dünyada) bağlamış, ona yemek vermemiş ve yer hayvanlarından birini avlasın diye salıver-memişti."
985. Bölüm Hayvanı Sebebsiz Yere Öldürmek
4536. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her hangi bir hayvan -kuş veya başkası- haksız yere öldürülürse kıyamet günü katilini şikayet edecektir." 4537. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim serçeyi haksız yere öldü-rürse serçe kıyamet günü ondan dolayı Allah'a yakarır ve şöyle der: "Ey Rabbim! Falan şahıs beni sebepsiz yere öldürdü. Bir menfaat için öldür-medi."
4538. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haksız yere bir serçeyi öldüren kimseyi Allah kıyamet günü hesaba çeker." Kendisine: "Hakkı nedir?" di-ye sorulunca
şöyle buyurmuştur: "Onu kesmelidir. Başını koparıp atma-malıdır." 4539. İn-i Abbas (r. a) şöyle diyor: "Resulullah (s.a.a) zarar vermedikçe bir can-lıyı öldürmeyi yasaklamıştır." bak. Vesail'uş-Şia, 8/397, 53. bölüm Ez-Zenb, 1367. Bölüm
986. Bölüm Hayvanları Dövüştürmekten Sakındırmak
4540. İbn-i Abbas şöyle diyor: "Resulullah (s.a.a) hayvanları döğüştürmeyi ya-saklamıştır."
134. Konu el-Haya Haya-Utanma
El-Bihar, 71/329, 81. Bölüm, el-Haya minellahi ve min'el-Halk Kenz'ul-Ummal, 3/118, el-Haya Vesail'uş-Şia, 8/516, 110. Bölüm, istihbab'ul-Haya Şerh-i Nehc'ül-Belağa-i İbn-i Ebi'l-Hadid, 19/45, Fasl fi'l-Haya ve ma kile fih
987.Bölüm Haya
Kur'an: "O sırada, kadınlardan biri utana utana yürüyüp ona geldi: "Babam sana sulama ücretini ödemek için seni çağırıyor"dedi. Musa ona gelince, başından geçeni anlattı. O: "Korkma, artık za-lim milletten kurtuldun"dedi." 4541. Misbah'uş-Şeria'da şöyle yer almıştır: "Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya, cevheri imanın göğsü olan bir nurdur. Haya tevhit ve marifetin hoş görmediği her şeyden çekinmektir."
4542. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya her güzelliğe ulaşma aracıdır." 4543. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haya sadece hayır ile oluşur." 4544. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Din elbiselerinin en güzeli hayadır." 4545. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya yüceliğin kemali ve en güzel ah-laktır." 4546. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya, her hayrın anahtarıdır."
4547. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haya hayrın tamamıdır." 4548. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz haya İslam şeriatlerinden-dir." 4549. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kimi haya örterse, ayıpları insan-lara gizli kalır." 4550. İmam Sadık (a.s), ashabına yazdığı sürekli okumalarını ve bakmalarını emret-tiği mektubunda şöyle buyurmuştur: "Hayalı olun ve sizden önceki salihlerin sakındığı şeylerden sakının."
4551. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hayasızlık beraber olduğu her şeyi çirkinleştirmiş, haya ise beraber olduğu her şeyi süslemiştir."
4552. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer haya bri erkek şeklinde tecessüm etseydi salih bir insan olurdu." 4553. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah iffetli haya sahibini sever ve hayasız, olan inatçı dilenciden ise nefret eder." 4554. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en akıllısı, en hayalı olanı-dır."
988.Bölüm Haya Yüceliklerin Başıdır
4555. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz ahlaki yücelikler birbirine bağlıdır. Allah onu dilediğine talimeder (verir). Dolayısıyla erkekte olduğu halde çocuğunda olmaması, kölede olduğu halde efendisinde olmaması mümkündür. (Bu ahlaki yücelikler şunlardır: ) Doğru konuşmak, insanlara karşı doğru olmak, isteyene vermek, iyilikleri telafi etmek, emanete riayet etmek, sıla-i rahimde bulunmak, komşu ve arkadaş ile dost olmak, misafirperver olmak ve hepsinin de başında hayalı olmak."
989. Bölüm Hayanın Etkileri
4556. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya çirkin işlerden alıkoyar." 4557. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya, iffet sebebidir." 4558. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mertliğin kökü haya, meyvesi ise iffet-tir." 4559. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İffet haya miktarıncadır."
4560. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hiç kimseye hoşlanmadığı bir davra-nışta bulunmaması, insana haya olarak yeter." 4561. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya gözleri yummaktır. "
4562. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hayadan kaynaklanan şeyler ise; yumuşaklık, acıma, gizli ve açıkta Allah'ı dikkate almak, selamet, kötülük-ten sakınmak, güleryüzlülük, cömertlik, zafer ve insanlar arasında güzel anılmadır. Bunlar akıl sahibinin haya sebebiyle elde ettiği şeylerdir. Al-lah'ın öğüdünü kabullenen ve rezil edişinden korkan kimseye ne mut-lu!"
990.Bölüm Haya ve İman
4563. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya imandandır ve iman cennet-tedir. Hayasızlık cefadan ve cefa da cehennemdedir." 4564. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz haya, iffet ve ağırlık -dil ağırlığı kalp ağırlığı değil- imandandır. Sövmek, hayasızlık ve yüzsüzlük ise nifaktandır." 4565. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya ve iman birbirlerine bir bağla bağlıdırlar. Onlardan biri gidince diğeri de gider." 4566. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz her dinin bir ahlakı vardır. Şüphesiz İslam'ın ahlakı ise hayadır." 4567. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haya dinin tamamıdır."
4568. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın çok hayalı oluşu, imanın deli-lidir." 4569. İmam Hasan (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dini olmayanın, hayası da olmaz." 4570. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hayası olmayanın imanı da ol-maz." 4571. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya ve cömertlik gibi iman yok-tur."
991.Bölüm Kınanmış Haya
4572. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yüzü az olanın (utananın) ilmi az olur." 4573. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Heybet ümitsizliğe ve haya ise mah-rumiyete yakındır." 4574. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya mahrumiyete yakındır."
4575. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya mahrumiyet doğurur." 4576. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya rızkı engeller."
992.Bölüm Akıl ve Ahmaklık Hayası
4577. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haya iki çeşittir: Akıl hayası ve ah-maklık hayası. Aklın hayası ilim ve ahmaklığın hayası ise cehalettir." 4578. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haya iki çeşittir: Bir haya zayıflık ve bir haya ise güç, İslam ve iman hayasıdır." 4579. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak söz söylemekten haya eden ah-maktır."
993.Bölüm Hayasızlığın Neticesi
4580. İmam Askeri (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim insanların yüzlerinden sa-kınmazsa, Allah'tan da sakınmaz." 4581. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanlardan haya etmeyen kimse, münezzeh olan Allah'tan da haya etmez." 4582. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Açıkta Allah'tan haya etmeyen, giz-lide de Allah'tan haya etmez."
994. Bölüm Haya Etmezsen İstediğini Yap
4583. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Peygamberlerin (a.s) misallerinden sadece insanların şu sözü kalmıştır: "Utanmadığın zaman istediğini yap." 4584. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Peygamberlerin (a.s) misallerinden sadece şu cümle kalmıştır: "Haya etmediğin zaman istediğini yap."Bu söz Ümeyyeoğulları hakkında geçerlidir."
4585. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İlk Peygamberlikten insanlara ula-şan en son söz şudur: "Haya etmediğin zaman istediğini yap." 4586. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Cahiliye ehlinin nübüvvet sözünden aldığı en son söz şu idi: "Haya etmezsen istediğini yap." 4587. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim ayıptan utanmaz, yaşlılıkta (kötülükten) sakınmaz ve gizlide Allah'tan korkmazsa onda hayır yok-tur."
995.Bölüm Allah'tan Haya Etmek
4588. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Üzerinde olan kudreti se-bebiyle Allah-u Teala'dan kork. Sana olan yakınlığı sebebiyle O'ndan haya et." 4589. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Açık durumlarınızda insanlardan haya ettiğiniz gibi, gizli durumlarınızda Allah'tan haya edin."
4590. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Salih komşularından haya ettiğin gi-bi Allah'tan haya et. Zira Allah'tan haya etmek yakini arttırır." 4591. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En üstün haya, Allah'tan haya etmen-dir." 4592. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'tan haya etmek bir çok hataları yok eder."
996.Bölüm İki Melekten Haya Etmek
4593. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sizden biri (hepiniz), gece gündüz kendisiyle birlikte olan komşularından iki salih kişiden haya ettiği gibi kendisiyle birlikte olan iki melekten haya etmelidir."
4594. Resulullah (s.a.a) Ebu Zer'e şöyle vasiyet etmiştir: "Ey Ebu Zer! Allah'tan haya et. Nefsim elinde olana andolsun ki ben her zaman tuvalete gitti-ğimde benimle birlikte olan iki melekten haya ettiğim için yüzümü elbi-semle örterim."
997. Bölüm Gerçek Haya
4595. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Allah'tan hakkıyla haya edin." Kendisine: "Ey Resulullah! Allah'tan hak-kıyla haya eden kimdir?" diye sorulunca şöyle buyurdu: "Allah'tan hak-kıyla haya eden kimse ecelini göz önünde bulundurmalı, dünyadan ve süslerinden yüz çevirmeli, beynini ve içindekini, karnını ve doldurduğunu korumalı, kabirleri ve çürümeyi unutmamalıdır."
4596. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'tan hakkıyla korkan; beynini ve içindekini, karnını ve doldurduğunu koruyan, ölümü ve çürümeyi anan, cennetin zorluklarla ve cehennemin ise şehvetlerle kuşatıldığını bilen kimseye Allah rahmet etsin."
998. Bölüm Hayanın Zirvesi
4597. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En iyi haya kendinden utanmandır." 4598. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hayanın zirvesi insanın kendinden utanmasıdır."
4599. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın kendinden utanması imanın meyvesidir." 4600. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın kendinden utanması mertliğin kemalindendir." 4601. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En üstün sakınma açıkta yapmaktan utandığın şeyi yalnızlıkta da yapmamandır."
999. Bölüm Haya (çeşitli)
4602. İmam Ali (a.s) şöyle şöyle buyurmuştur: "Haya örtüsünü atan kimsenin gıybeti olmaz (caizdir)" 4603. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haya on parçadır; dokuzu kadınlar-da biri ise erkeklerdedir."
4604. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanlara el açmak izzeti yok eder ve hayayı giderir." 4605. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Üç şeyden haya etmemek gerekir: "Misafirlere hizmet, baba ve öğretmeni karşısında ayağa kalkmak ve az da olsa hakkı taleb etmek."
bak. el-İman, 278 - 279. bölümler Ek-Hezm, 810. bölüm el-Medh, 3652. bölüm
1000. Bölüm Sonuç
4606. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Mümin sürekli kötü akıbetten kor-kar; ruhu bedeninden çıkıncaya ve ölüm meleği kendisine zahir oluncaya kadar Allah'ın rızasına ulaşıp ulaşmadığına yakin etmez."
4607. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer akibetin saadetle sonuçlanacak olursa nimetlere doğru gider, itaat edilen bir melik olursun. Korkudan uzak güvende kalırsın ve etrafında inci taneleri gibi dizilmiş, beyaz ve içenlere lezzet veren tatlı çeşmeden doldurulmuş kadehlerle gencecik ço-cuklar döner durur."
4608. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her yaratık, bilmediği bir yöne doğru yürür."
1001. Bölüm Amelin Ölçüsü Akıbetidir
4609. Mesih (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz insanlar: "Bina temeliyledir" di-yorlar. Ben ise sizlere bunu demiyorum." Kendisine: "O halde sen ne di-yorsun ey Allah'ın ruhu?" diye sorduklarında şöyle buyurdu: "Sizlere bir hakikati söyleyeyim: Şüphesiz işçinin koyduğu son taş temeldir."
Hadisin ravisi olan Ebu Ferve şöyle diyor: "Maksadı işin akıbetidir." 4610. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İşlerin hayırlısı akıbet açısından ha-yırlı olandır." 4611. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Amelin ölçüsü akıbetidir."
4612. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İşler bitimi ile ameller ise akıbeti iledir." 4613. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sonucu hayırlı olan sevimsiz iş sonu-cu kınanmış olan sevimli işten hayırlıdır." 4614. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz gerçek mutluluk, insanın iş-lerinin sonunun mutlulukla bitmesidir. Gerçek mutsuzluk ise insanın işle-rinin sonunun mutsuzlukla sonuçlanmasıdır."
4615. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz (bazen) insan uzun süre cennet ehlinin ameliyle amel eder, sonra ateş ehlinin ameliyle sonuçlanır. (Bazen de) insan uzun süre ateş ehlinin amelini ettiği halde, cennet ehli-nin ameliyle sonuçlanır."
4616. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz kul, (bazen) insanların gördüğü hususlarda cennet ehlinin işini yapar. Oysa ateş ehlindendir. (ba-zen de) insanların gördüğü hususlarda ateş ehlinin işini yapar. Oysa cen-net ehlindendir. Şüphesiz ameller sonuçlarıyladır."
4617. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İşlerinin sonucu belli olmadıkça hiç kimsenin ameli sizi şaşırtmasın. Zira bazen insan ömrünün bir bölümün-de veya zamanının bir diliminde salih amellerde bulunur. Eğer o haliyle ölecek olursa cennete girer. Ama aniden değişir ve kötü işler yapar."
4618. Amr b. Curmuz, Ali b. Ebi Talib'e Zubeyr'in kılıcını getirdi. Ali (a.s) onu eline aldı dikkatlice baktı ve şöyle buyurdu: "Ama Allah'a andolsun ki bu kılıcın sahibi,
Resulullah'ın (s.a.a) yüzündeki nice dertleri ve sıkıntı-ları giderdi." 4619. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dünya ilmin olduğu yer dışında tü-müyle cehalettir. İlim amel edileni hariç tümüyle (alimin aleyhine) bir hüccettir. Amel ihlas üzere yapılanı dışında tümüyle riyadır. İhlas kulun akibetine bakması için tehlike üzeredir."
4620. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bazen mutlu insan mutsuz insanla-rın yolunda yürür. Öyle ki insanlar, "Ne kadar da mutsuz insanlara ben-zemektedir; hatta onlardan biridir" derler.
Sonra ona mutluluk gelir. Ba-zen de mutsuz insan, mutlu insanların yolunda yürür öyle ki insanlar, "O ne kadar da mutlu insanlara benzemektedir; hatta onlardan biridir" der, ama sonunda onu mutsuzluk sarar. Allah'ın ilminde kimin mutlu olması yazılmışsa, dünyanın ömründen devenin iki süt sağımı arasındaki süre ka-dar bir zaman da kalsa, o kimse mutlu olur." bak. 232. Konu, es-Saadet, 272. Konu, eş-Şekavet
1002. Bölüm Güzel Akibetin Sebepleri
Kur'an: "Ehline namaz kılmalarını emret, kendin de onda devamlı ol. Biz senden rızık istemiyoruz, sana rızık veren Biziz. Sonuç Allah'a karşı gelmekten sakınanındır." "Bu ahiret yurdunu, yeryüzünde böbürlenmeyi ve bozgunculuğu istemeyen kimselere veririz. Sonuç Allah'a karşı gelmekten sa-kınanlarındır."
4621. İmam Sadık (a.s) bazı kimselere şöyle buyurmuştur: "Eğer amelinin hayırla sonuçlanmasını ve ölüm anında en iyi amellerle ölmeyi istiyorsan Allah'ın hakkını ulula, nimetlerini günah yolunda harcama, sana karşı gösterdiği yumuşaklık sebebiyle gururlanma ve bizi hayırla yadeden veya muhabbe-timizden söz eden herkese ikramda bulun."
4622. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Amellerinizin sonucu, gücünüz oranında kardeşlerinizin ihtiyacını gidermenize ve onlara iyilik etmenize bağlıdır. Aksi taktirde amelleriniz kabul edilmez. Bizlere katılmak (yakın-laşmak) için kardeşlerinize karşı şefkatli ve merhametli olun."
4623. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer Allah'ın seni kötü akibetten gü-vende kılmasını istiyorsan bil ki sana ulaşan her iyilik Allah'ın fazlından ve tevfiğindendir. Sana ulaşan her kötülük ise Allah'ın sana mühleti, fırsa-tı, yumuşaklığındandır."
4624. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim akıllı olursa Allah'ın izniy-le akibeti de cennet olur." Bak, en-Ni'met, 3908. Bölüm
1003. Bölüm Kötü Akibetin Sebepleri
Kur'an: "Sizden önce (milletler hakkında) ne sünnetler gelip geçti. Yer-yüzünde gezin de, yalancıların sonunun ne olduğuna bir bakın." "Geriye kalanların üzerine öyle bir yağmur yağdırdık ki! Suçlu-ların sonunun nasıl olduğuna bir bak!" "Allah'a iman edenleri yolundan alıkoyup ve o yolun eğriliğini dileyerek tehdit edip her yolda pusu kurup oturmayın. Azken, Al-lah'ın sizi çoğalttığını hatırlayın; bozguncuların sonunun nasıl ol-duğuna bir bakın."
"Onlar, ilmini kavrayamadıkları ve henüz yorumu da kendileri-ne bildirilmemiş olan şeyi yalanladılar. Onlardan öncekiler de böy-lece yalanlamışlardı. Zalimlerin sonunun nasıl olduğuna bir bak." bak. Ez-Zenb, 1378. Bölüm
136. Konu el-Muhaddir Uyuşturucu
bak. el-Hamr, 1130. bölüm
8
Mizan'ul Hikmet.3.Cilt Mizan'ul Hikmet.3.Cilt
1004.Bölüm Uyuşturucu Kullanmak
4625. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ümmetime bir zaman gelecek ki benc adında bir şey (uyuşturucu) kullanacaklar. Ben onlardan beriyim ve onlar da benden beridirler."
4626. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Yahudi ve Hristiyanlara selam veri-niz; ama benc kullananlara selam vermeyiniz."
4627. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Benc kullanmanın günahını küçüm-seyenler kafirdir." 4628. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim beng kullanırsa kabeyi yetmiş defa viranetmiş, yetmiş mukarreb meleği öldürmüş, yetmiş mürsel peygamberi katl etmiş,
yetmiş Kur'an'ı yakmış ve Allah'a yetmiş taş atmış gibidir. Böyle bir kimse Allah'ın rahmetinden, şarab içen, faiz yiyen, zina eden ve insanlar arasında söz taşıyan kimseden daha uzaktır."
137. Konu el-Hidmet Hizmet
bak. Ez-Zevac, 1653, 1654. bölümler Es-Sefer, 1825. bölüm
1005. Bölüm Hizmet
4629. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kul, hizmet edilmedikçe sürekli Al-lah'tan ve Allah'ta ondandır. Birisi ona hizmet ederse hesap vermelidir."
4630. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Bir grup Müslümana hizmet eden bir Müslümana Allah, onların sayısınca cennette kendisine hizmetçi ba-ğışlar."
4631. Rivayet edildiği üzere Allah-u Teala Davud'a (a.s) şöyle vahyetmiştir: "Neden seni böyle uzlete çekilmiş görmekteyim?" Davud: "Kulların senin yolunda beni usandırdılar."diye buyurdu. Allah: "Ne istiyorsun?" diye sorunca, Davud: "Senin muhabbetini" diye cevap verdi. Allah şöyle buyurdu: "Benim muhabbetim kullarımı affetmen ve beni isteyen kimseyi gördü-ğünde kendisine hizmet etmendir."
4632. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Müminler birbirinin hizmetçileri-dir" Cemil: "Nasıl birbirlerinin hizmetçisidir?" diye sorunca şöyle buyur-du: "Birbirlerine fayda verirler." 4633. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Müminin mümin kardeşine hizmet etmesi, fazileti ancak misliyle derkedilebilen bir makamdır."
4634. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kardeşine hizmet et. Ama eğer o senden hizmet isterse, ona hizmet etme ve saygı gösterme." bak. el-İlm, 2873. Bölüm 3. Konu, el-İcare
1006. Bölüm Zalimler, Ahdini Bozanlar ve Dinden Çıkanlar
4635. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz ben, üç grup ile savaşmakla emrolundum: Kasitin, Nakisin ve Marikin. Kasitin, Şam ehlidir." Naki-sin!in adını zikretti (Cemel savaşı ehlindendir)." Marikin ise Nehrevan ehli, ya-ni Haruriler (Haricilerdir. )"
4636. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Peygamber bana Nakisin, Kasitin ve Marikin ile savaşacağımı bildirdi." 4637. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ama işi elime alınca bir bölük hemen biatten döndü, ahdini bozdu. Başka bir bölük ok yaydan fırlar gibi dinden çıktı, öbürleri de zulme saptılar.
Sanki onlar her türlü noksan sıfatlardan münezzeh olan Allah'ın "İşte ahiret yurdu; biz onu yer yüzünde yü-celik ve bozgunculuk dilemeyenlere veririz"ve "Akıbet takva sahip-lerinindir" buyurduğunu duymamışlardı! Evet andolsun Allah'a elbette duydular ve anladılar da. Ama dünya gözlerine süslenmiş, bezenmiş bir şekilde göründü, onun bezentisi, süsü hoş geldi onlara."
1107. Bölüm Ahdini Bozanlar
4638. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Basra halkından bir grup yanıma geldiler ve Talha ve Zübeyr hakkındaki görüşümü sordular. Ben şöyle dedim: Onlar küfrün imamlarından iki imam idiler. Ali (a.s) Basra günü (Cemel Savaşında) süvarilerini düzene koyunca dostlarına şöyle buyurdu: "Kendim,
Allah-u Teala ve onlar arasında hücceti tamamlayıncaya kadar onlara (saldırmakta) acele etmeyin." Sonra onların yanına gitti ve Basralı-lara şöyle buyurdu: "Acaba benim hükümet işinde bir zulme bulaştığımı mı zannediyorsunuz?" Onlar: "Hayır..." deyince dostlarının yanına geri döndü ve şöyle buyurdu:
"Şüphesiz Allah-u Teala kitabında şöyle buyur-muştur: "Eğer antlaşmalarından sonra, yeminlerini bozarlar, dini-nize dil uzatırlarsa, küfrün imamlarıyla savaşın." Müminlerin Emiri (a.s) daha sonra şöyle buyurdu: "Taneyi yaran, insanları yaratan ve Mu-hammed'i (s.a.a) seçen Allah'a andolsun ki siz bu ayetin muhatabısınız. Nazil olduğu günden beri böylesine bir grupla savaşılmamıştır."
1008. Bölüm Dinden Çıkanlar
Kur'an: "Size, amelce en çok kayıpta bulunanları haber verelim mi?"de. Dünya hayatında, çalışmaları boşa gitmiştir, oysa onlar güzel iş yaptıklarını sanıyorlardı." 4639. İmam Ali (a.s), huzurunda bu ayeti okuyan kimseye şöyle buyurmuştur: "Ha-ruriler (Hariciler) bunlardandır." 4640. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur:
"Şüphesiz Resulullah (s.a.a) bana şöyle buyurmuştur: "Çok geçmeden hak söz söyleyen, ama bu sözleri boğazla-rından ileri geçmeyen bir grup çıkacaktır. Onlar okun yaydan çıktığı gibi haktan çıkacaklardır." 4641. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz bir grup dinde derinleşe-cekler ve okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkacaklardır."
4642. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ahir zamanda yaşı küçük ve aklı ha-fif bir grup çıkacaktır. Allah'ın en iyi yaratığının sözünü dile getirecekler, Kur'an okuyacaklar, ama bu boğazlarından ileri geçmeyecektir. Okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkacaklardır. Onları gördüğünüzde öldürün. Zira onları öldürenin Allah nezdinde kıyamette ecri vardır." 4643. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur:
"Resulullah'ın (s.a.a) şöyle buyurduğu-nu işittim: "Ahir zamanda yaşları küçük akılları hafif bir topluluk çıkacak-tır. En iyi sözleri söyleyecekler, sizden çok namaz kılacaklar ve sizden çok Kur'an okuyacaklardır. Ama imanları köprücük kemiğinden-veya boğaz-larından, diye buyurdu- ileri geçmeyecektir. Okun yaydan çıktığı gibi din-den çıkacaklardır. Onları öldürün."
İbn-i Ebil Hadid şöyle diyor: "Haricileri öldürenlere sevap vadeden nebevi hadis-ler oldukça çoktur ve tevatür derecesine ulaşmıştır." 4644. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Resulullah (s.a.a) Kasitin (Şam ehli) ile savaşmamı emretti. Onlar kendilerine doğru hareket ettikle-rimizdir. Nakisin ile savaşmamı emretti. Onlar da kendileri ile savaşı geri-de bıraktığımız kimselerdir. Marikin ile savaşmamı emretti.
Onlar da he-nüz kendileriyle karşılaşmadıklarımızdır. O halde bizler için haricilerden daha önemli olan Kasıtin'e (Şam ehline) doğru yürüyünüz. Cabbarlardan olmak, insanların kendilerini rab edinmesini sağlamak, Allah'ın kullarını köle edinmek ve mallarını elden ele dolaştırmak için sizinle savaşan top-luluğa doğru harekete geçin."
4645. Ebu Eyyub el-Ensari şöyle diyor: "Şüphesiz Resulullah (s.a.a) bizlere Ali ile birlikte Nakisin ile savaşacağımızı haber verdi. Şüphesiz onlarla savaş-tık. Ali ile birlikte Kasitin'e karşı savaşacağımızı haber verdi. Şimdi onlara doğru (yani Muaviye ve ashabına doğru gidiyoruz). Bizlere Ali ile birlikte Marikin'e karşı savaşacağımızı haber verdi. Ama henüz onları görme-dik."
4646. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Çok geçmeden bir topluluk çıkacak ki Kur'an okuyacaklar, ama köprücük kemiklerinden ileri gitmeyecektir. Onlar okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkacaklardır."
4647. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Peygamber'in (s.a.a) yanına az bir mal getirdiler. O da malı bölüştürmeye koyuldu. Bir miktarını alıyor, bir an sağına bakıyor, sanki biriyle konuşuyordu.
Sonra o malı yanında olanlara veriyordu. Orada bulunanlar Peygamber'in (s.a.a) Cebrail ile konuştuğunu sanıyorlardı. Bu esnada siyah, uzun boylu, kolunu sıvamış, başını traş et-miş ve alnında secde izleri olan birisi gelerek şöyle dedi: Ey Muhammed! Allah'a yemin olsun ki adalete riayet etmiyorsun. Peygamber (s.a.a) kızdı. Öyle ki yanakları kızardı ve şöyle buyurdu: "Eyvahlar olsun sana, ben adil değilsem kim adildir?"Ashabı,
"Boynunu vuralım mı?"deyince şöyle bu-yurdu: "Ben müşriklerin ashabımı öldürdüğümü duymasını istemiyorum. O kendi emsali, benzeri ve yoldaşlarıyla baş kaldıracak, şeytan onların dinlerine nüfuz edecek ve okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkarak İslam'ın hiçbir şeyine bağlı kalmayacaklardır."
4648. Huneyn günü altın külçelerini bölüştürürken bir adam geldi ve, "Ey Muham-med adil ol"dedi. Bunun üzerine Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: "Eyvahlar olsun sana! Eğer ben adil değilsem o halde kim adildir?"veya şöyle buyurdu:
"Benden sonra adaleti kimin yanında bulacaksınız."Daha sonra şöyle buyurdu: "Çok geçmeden bunun gibi bir topluluk gelecek, düşman oldukları halde Allah'ın kitabını isteyeceklerdir. Allah'ın kitabını okudukları halde boğazlarından aşağı gitmeyecek. Başları traşlı olacak. Bunlar kıyam edince boyunlarını vurun."
1009.Bölüm Peygamber'in İki Hakem Olayını Haber Vermesi
4649. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz İsrailoğulları ihtilafa düş-tüler ve sürekli bu ihtilaf içinde yaşadılar. Sonunda iki hakem seçtiler. Ama o ikisi saptılar ve başkalarını da saptırdılar. Bu ümmetim de çok geçmeden ihtilafa düşecek ve sürekli ihtilaf içinde kalacaklardır. Sonunda iki hakem seçeceklerdir. Bu hakemlerin kendileri sapacak ve onlara uyan-lar da sapacaklardır."
1010. Bölüm Hakemeyn Olayında İmam'ın Delili
4650. İmam Ali'nin (a.s) ashabından biri ayağa kalkıp kendisine "Önce bizi hakem-likten alıkoydunuz, sonra da bunu bize emrettiniz. Bu iki işten hangisi daha doğru-dur?"deyince Emire'l-Müminin (a.s), bir elini diğer eline vurduktan sonra, şu ko-nuşmayı yaptı: "Biatini terk edip ahdini bozanların cezası budur.
Bilin ki Allah'a andolsun size (savaşa devamı) emrettiğim zaman, sizi Allah'ın ha-yır kıldığı, ama istemediğiniz bir işe zorluyordum. Bana uysaydınız sizi doğru yola sevk ederdim, eğrilseydiniz sizleri doğrulturdum, itaat etme-seydiniz çarenize bakardım. Bu da doğru bir şey olurdu. Fakat, bu işi ki-min için, kiminle yapayım?"
4651. İmam Ali (a.s) hakemiyet olayını kabul etmemekte direnen Haricilerin karar-gahına gidip şöyle buyurdu: "Onlar hile, aldatma, kandırma ve düzenle mus-hafları mızraklarının ucuna taktıkları zaman;
"Bunlar da dindaş ve kardeş-lerimizdir, noksan sıfatlardan münezzeh olan Allah'ın kitabına sığınarak geçmiş hatalarını bağışlamamızı diliyorlar. O halde onları kabul edelim ve kalplerinden hüznü uzaklaştıralım"diye söylemediniz mi? Size, "Bu işin dış yüzü iman, iç yüzü düşmanlıktır; evveli merhamet, sonu ise pişman-lıktır" dedim."
4652. İmam Ali (a.s), hakemeyn olayını kabul edince kendisine, "iki insanı hakem kıldın"diyen haricilere şöyle buyurmuştur: "Ben hiçbir yaratığı hakem kılma-dım. Ben Kur'an'ı hakem kıldım."
4653. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sizi bu hakem işinden sakındırmıştım. Ama siz dinlemeyerek isyancı muhalifler gibi geldiniz bana, reyimi bırakıp heva heveslerinize kapıldınız. Aklı havada ve sefih topluluk, ben sizlere bir kötülük getirmedim. Ey biçareler! Ben sizlere asla zarar ziyan vermek istemedim."
4654. Ebu Cafer Muhammed b. Cerir Taberi, Tarih kitabında şöyle diyor: "Ali (a.s) Kufe'ye girince onunla birlikte bir çok harici vardı. Onlardan bir çoğu da Nuheyle ve diğer yerlerde kaldılar ve Kufe'ye gelmediler. Haricilerin ön-derlerinden olan Hurkus b. Zuheyr is'Se'di ve Zur'et b. Burc et-Tai de Ali'nin (a.s) yanına geldiler.
Hurkus şöyle dedi: "Günahından tövbe et ve Muaviye ile savaşmak için bizimle gel." Ali (a.s) şöyle buyurdu: "Ben siz-leri hakemiyet olayından sakındırdım. Ama siz kabul etmediniz ve şimdi de onu günah sayıyorsunuz. Bilin ki hakemiyet meselesi günah değildir. Görüş zayıflığı ve tedbir gevşekliğinden
kaynaklanmıştır. Ben sizleri bun-dan sakındırmıştım. Zur'et şöyle dedi: "Allah'a yemin olsun ki eğer bu adamları hakem seçtiğin için tövbe etmezsen seni öldüreceğim." Ali (a.s) şöyle buyurdu: "Zavallı mutsuz insan! Ben üzerine rüzgarın estiği cesedi-ni görür gibiyim."Zur'et şöyle dedi: "Bu benim arzu ettiğim bir şeydir."
4655. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Önde gelenlerinizin görüşü iki kişinin seçiminde birleşti. Biz de Kur'an'ın karşısında diz çökmelerine, sınırını aşmamalarına, dilleri ve kalplerinin ona tabi olacağına dair ikisinden söz aldık. Fakat o ikisi, Kur'an'dan saptılar. Gözleri göre göre hakkı terk etti-ler."
4656. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çakıl taşlarını savuran kasırgalar essin size! Sizden haber veren bir tek kişi bile kalmasın. Acaba Allah'a imanım-dan ve Resulullah (s.a.a) ile birlikte cihad ettikten sonra küfre düştü-ğüme mi şahadet edeyim. Böyle bir şey yaparsam sapıklığa düşmüş, doğru yoldan şaşmış olurum.
Yürüdüğünüz en kötü yoldan geri dönün. Ayak izini-ze gerisin geriye dönüş yapın. (Yerinize dönün, hakka itaat edin. ) Bilin ki benden sonra hepinizi kaplayacak bir horluğa-alçalışa düşecek, keskin kı-lıca müptela olacaksınız. Zalimler size hükmedecek, (öyle bir zulmedecek ki, ) tüm zalimler bu zulmü bir sünnet edineceklerdir." bak. Şerh-u Nehc'il-Belağa li İbn-i Ebi'l-Hadid, 2/206, 8/103, 17/12; Nehc'üs-Saade, 2/325-345, 356, 368, 375, 392
1011. Bölüm İmam'ın Haricilerin Geleceğinden Haber Vermesi
4657. İmam Ali (a.s), hariciler ile savaşta şöyle buyurmuştur: "Öldürülecekleri yer nehrin bu tarafıdır. (karşıya geçemeyeceklerdir. ) Allah'a andolsun onlardan on kişi (den fazla) kurtulamaz, sizden de on kişi (den fazla) öl-dürülmez." İbn-i Ebi'l-Hadid şöyle diyor: "Bu haber meşhur ve herkes tarafından nakl edil-diği için neredeyse mütevatir derecesindedir. Bu Hz. Ali'nin (a.s) mucizelerinden ve detaylı gaybi haberlerindendir."
4658. Ebu Süleyman el-Mer'eş şöyle diyor: "Ben, Ali ile birlikte Nehrevan'a git-tim. O şöyle buyurdu: Taneyi yaran ve insanları yaratan Allah'a yemin ol-sun ki sizlerden on kişi öldürülmez, onlardan da on kişi geriye kal-maz."İnsanlar bu sözü duyunca Nehrevanlılara (Haricilere) saldırdılar ve onları öldürdüler."
4659. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Onlara karşı saldırıya geçin, Allah'a yemin olsun ki sizden on kişi öldürülmez ve onlardan on kişi sağ kal-maz."Ardından onlara karşı saldırıya geçti. İmam'ın (a.s) dostlarından dokuz kişi öldürüldü ve Haricilerden ise sadece sekiz kişi kaçabildi."
1012. Bölüm Haricilerin Haruriye Diye Adlandırılması
4660. Ebu'l-Abbas şöyle diyor: "Haruriye diye adlandırılmalarının sebebi şudur ki Ali (a.s) İbn-i Abbas'ın Hariciler ile tartışmasının ardından onlarla tar-tıştı ve şöyle buyurdu: "Bilmiyor musunuz bu cemaat Kur'an'ı kaldırdık-larında ben sizlere, "Bu bir hiledir, onların zayıflığının göstergesidir de-dim.
Eğer maksatları Kur'an'ın hakemliği olsaydı benim yanıma gelirler-di..."Benim kadar hakemiyet olayını kötü gören birini biliyor musunuz?" Onlar, "Doğru diyorsun" deyince şöyle buyurdu: "Hakemiyet olayını ka-bul etmeye sizler beni zorlamadınız mı? Ardından haricilerden iki bin kişi İmam (a.s) ile birlikte toplandıkları Harura bölgesinden döndüler. Ali on-lara şöyle buyurdu: "Sizleri ne diye adlandırayım"sonra şöyle buyurdu: "Harura bölgesinde toplandığınız için sizleri Haruriye olarak adlandırıyo-rum."
1013. Bölüm Abdullah b. Habbab'ın Öldürülmesi
4661. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Abdullah b. Habbab boynuna Kur'an astığı ve hamile olan hanımıyla birlikte eşeğe bindiği bir halde Haricilerle karşılaştı. Onlar Abdullah'a şöyle dediler: "O boynuna astığın şey bizlere seni öldürmeyi emrediyor."Abdullah onlara şöyle dedi: "Kur'an'ın diri tuttuğunu diri tutun ve öldürdüğünü öldürün."Haricilerden birisi kalka-rak ağaçtan düşen bir hurmayı ağzına koydu. Arkadaşları üzerine bağırdı
ve o da sakınganlık olarak ağzından hurmayı çıkardı. Hakeza onlardan bi-rine bir domuz saldırdı. O da vurarak domuzu öldürdü. Arkadaşları şöyle dediler: "Bu yeryüzünde fesat çıkarmaktır." Böylece domuzun öldürül-mesini bile hoş görmediler."Ardından Abdullah'a şöyle dediler: "Baban-dan bize bir hadis naklet.
" Abdullah şöyle dedi: "Babam şöyle buyurdu: "Resulllah'ın şöyle buyurduğunu işittim: "Benden sonra bedenlerin öldü-ğü gibi içinde insanın kalbinin öldüğü fitneler çıkacaktır. Gece mümindir gündüz ise kafir. Sen ey Abdullah öldürülen ol, öldüren değil!.." Hariciler şöyle dediler: "Hakem tahkim ve hakemiyet olayından
sonra Ali hakkın-daki görüşün nedir? Abdullah şöyle de dedi: Ali insanların Allah'ı en iyi bileni, en dindar olanı ve en etkili basiret sahibi olanıdır. Hariciler şöyle dediler: "Sen hidayete uymuyorsun. Sen sadece insanların isimlerine uyu-yorsun. Daha sonra onu nehrin kenarına götürdüler, yanına yatırdılar ve başını kestiler."
Ebu'l Abbas şöyle diyor: "Hariciler Hıristiyan birinden kendilerine hurma ağacını satmasını istediler. O şahıs, "Hurma ağacı sizin olsun" de-yince onlar şöyle dediler: "Biz onları para dışında bir şeyle alma-yız."Hıristiyan adam şöyle dedi: "Ne kadar ilginç! Sizler Abdullah bin Habbab gibi birini öldürüyorsunuz. Şimdi ise hurma ağacını sadece para karşılığında alacağınızı söylüyorsunuz."
1014. Bölüm İbn-i Habbab'ın Öldürülmesi Hususunda İmam'ın Görüşü
4662. "Ebu Ubeyde, İbn-i Habbab'ın öldürülmesinden sonra şöyle demiştir: "Ali (a.s), Abdullah b. Habbab'ın öldürülmesi hususunda onları sorguya çekti. Onlar, onu öldürdüklerini itiraf ettiler. İmam şöyle buyurdu: "Gruplara ayrılın ki her grubun sözlerini ayrı ayrı duyayım." Onlar grup-lara ayrıldılar. Her grup diğer bir grup gibi İbn-i Hebbab'ı öldürdüklerini itiraf ettiler ve şöyle dediler: "Seni de onun gibi öldüreceğiz."
Ali (a.s) şöyle buyurdu: "Allah'a andolsun ki eğer tüm dünya ehli onu böyle öl-dürdüğünü itiraf etse ve onları öldürmeye gücüm olsa, hepsini öldürü-rüm." Ardından ashabına dönerek şöyle buyurdu: "Onlara şiddetli dav-ran! Ben onlara şiddetli davrananların ilkiyim.
Hz. Ali (a.s) Cemel ashabını zikrettiği bir rivayette şöyle buyurmuştur: "Allah'a andolsun ki eğer bir tek Müslümanı bile bilerek suçsuz yere öldürselerdi, tüm orduyu öldürmek bana helal olurdu. Zira o ordu orada hazır bulunduğu halde o suçsuz insanın öldürülmesini çirkin görmemiş ve onu savunmamışlar-dır." Bak. El-Katl, 3275. Bölüm
1015.Bölüm Haricilerin Öldürülmesinden Sonra
4663. İmam Ali (a.s), Haricilerin cenazesinin yanından geçerken şöyle buyurmuştur: "Yazıklar olsun sizlere! Sizleri kandıran sizlere zarar verdi."Kendisine, "Ey Müminlerin Emiri! Onları kim kandırdı?"diye sorduklarında ise şöyle buyurdu: "Saptırıcı şeytan ve kötülüğü emreden nefis onları ham arzularla kandırdı, günah meydanını onlara geniş tuttu, onlara zafer vadetti ve onları ateşe gömdü."
4664. İmam Ali (a.s), Haricilerin öldürülmesi üzerine kendisine, "Ey Müminlerin Emiri! Onların tümü helak oldu" denilince şöyle buyurmuştur: "Allah'a andolsun ki hayır! Onlar erkeklerin sülbünde ve kadınların rahminde nutfeler olarak duruyorlar. Onlardan bir boynuz çıkınca kesilir ve sonunda onlardan geriye bir grup yolkesici ve hırsız kalır."
4665. "Kutade şöyle diyor: İmam Haricileri öldürdükten sonra birisi şöyle dedi: "Onları yok eden ve bizleri onların şerrinden kurtaran Allah'a ham-dolsun."Ali (a.s) şöyle buyurdu: Asla! Canım elinde olana andolsun ki on-lardan bazısı henüz babalarının sülbündedirler. Kadınlar henüz onlara hamile kalmamışlardır. Onların son grubu hırsız ve yağmacı bir grup ha-line gelecektir."
4666. İmam Ali'nin (a.s) kölesi Ebu Cafer Ferra şöyle diyor: Ali'nin iki oğlu Ha-san veya Hüseyin'den birinin şöyle buyurduğunu işitmiştir: "Hamd Mu-hammed'in ümmetini bu topluluğun şerrinden rahata kavuşturan Allah'a mahsustur." Bunun üzerine Ali (a.s) şöyle buyurdu: "Muhammed'in ümmetinden sadece üç kişi
bile kalsa içlerinden biri bu cemaatin inançları üzere olacaktır. Onlar henüz erkeklerin sülplerinde ve kadınların rahimle-rindedirler." 4667. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Bir boynuz kesilince, bir diğeri çı-kar. Sonunda Deccal da onlardan kalanlar arasından çıkacaktır."
4668. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey insanlar! Fitnenin gözünü ben çı-kardım. Karanlığı dalgalandığında ve zorluğu şiddetlendiğinde benden başka hiç kimse onu def edemezdi." bak. Nehc'us-Seadet, 2/417
1016. Bölüm İmam'ın Kendisinden Sonra Haricileri Öldürmeyi Yasaklaması
4669. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Haricileri benden sonra öldürmeyin! Zira hakkı taleb ettiği halde hata eden kimse, batılı taleb edip elde eden kimse gibi değildir." İbni-i Ebi'l Hadid şöyle diyor: Maksadı Haricilerin düştükleri şüphe sebebiyle sapmışlardır. Onlar aslında hakkı talep eden ve bir miktar da dine sarılmış kimselerdi. Gerçi hata ediyorlardı ama inandıkları yolu savunuyorlardı.
Ama Muaviye hakkı taleb etmiyordu. Batıl bir yolda yürüyordu, şüphe karışmış bir inancı savunmuyordu. Muaviye'nin ahvali de bunu gösteriyordu. O din erbabı biri değildi... Durum böyle olunca Müslümanların onun hakimiyeti için yardım etmeleri, delalet ehli de olsa aleyhine kıyam eden Haricilerle savaşmaları cayiz değildi. Zira onlar ne de olsa Muaviye'den daha iyi halleydi. En azından kötülükten sakındırıyor ve zalim imamlara karşı isyan etmeyi farz biliyorlardı..."
1017. Bölüm Zalim İmama İsyan Ettiklerinde Haricileri Öldürmeyi Yasaklama
4670. İmam Ali (a.s), Haricilere söven birini işittiğinde şöyle buyurdu: "Haricilere sövmeyin. Adil bir imama veya cemaate muhalefet ederlerse onlarla sava-şın. Bu hususta sevap elde edersiniz. Ama eğer zalime muhalefet ederlerse onlarla savaşmayın zira onların bu konuda delil ve sözleri vardır."
4671. İmam Ali (a.s) Hariciler anıldığında onlara söven cemaate şöyle buyurdu: "Hi-dayet imamına karşı çıkarlarsa onlara sövün. Ama dalalet imamına karşı çıkanlarsa onlara sövmeyin. Zira onların bu konuda delil ve sözleri vardır." bak. el-İmamet(1), 157. Bölüm Es-Sebb, 1728, 1729. Bölümler
139. Konu el-Husran Hüsran
bak. 384. konu, el-Gubn; 113. konu, el-Hasret
1018. Bölüm Kendilerini Zarara Sokanlar
Kur'an: "De ki: "göklerde ve yerde olanlar kimindir?", "Allah'ındır"de. O, rahmet etmeyi kendi üzerine almıştır; Andolsun ki, sizi olacağı şüphe götürmeyen kıyamet gününde toplayacaktır. Kendilerine yazık ettiler; çünkü onlar iman etmezler." "Tartıları hafif gelenler, ayetlerimize yaptıkları haksızlıklardan ötürü kendilerini mahvetmiş olanlardır."
"Siz de O'ndan başka dilediğinize kulluk edin."De ki: "Kıyamet günü kendilerini ve ailelerini hüsrana uğratanlar elbette onlar hüs-randadırlar."Dikkat edin, işte apaçık hüsran budur."
4672. İmam Bakır (a.s), Allah-u Teala'nın, "De ki: Şüphesiz hüsrana uğra-yanlar..."ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Onlar kıyamet gününde kendi-leri ve ailelerini zarara uğratanlardır."
4673. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nefsini hesaba çeken kazanır ve nef-sinden gaflete düşen kimse ise zarar eder." 4674. İmam Ali (a.s), Muaviye'ye yazdığı mektupta şöyle buyurmuştur:
"Kendine dikkat et! Kendine dikkat et ki şüphesiz Allah sana yolunu açıklamıştır. İşlerinin buraya varmasıyla şüphesiz hüsran ve küfür mahallinin sonuna koşup gitmişsin." 4675. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eceli gelmeden emel günlerinde ku-sur eden kimse şüphesiz amelini hüsrana uğratmış ve eceli kendisine zarar vermiştir."
1019. Bölüm Hüsrana Uğrayanlar
Kur'an: "Kim İslam'dan başka bir dine yönelirse, onunki kabul edilme-yecektir. O ahirette de kaybedenlerdendir." bak. Bakara, 27, 121; A'raf, 99, 178; Enfal, 37; Tevbe, 69; Yusuf, 14; Nahl, 109; Ankebut, 52; Zümer, 63; Mücadele, 19; Münafikun, 9; Al-i İmran, 149; Maide, 5, 21, 53; Yunus, 95
4676. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hüsrana uğramış kimse, ahiretini ıs-lah etmekten gaflet etmiş kimsedir." 4677. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ömrünü dünya talebinde tüketen kimse bu muamelede hüsrana uğramış ve başarıyı kaybetmiş kimsedir."
4678. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nice didinen amelini zayi etmiş ve ni-ce zahmet çeken hüsrana uğramıştır." 4679. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın azabı hususunda bu ümmetin en hayırlısının bile güvende olduğuna inanma. Zira Allah-u Teala şöyle buyuruyor: "Hüsrana uğrayan topluluk dışında bir kimse Allah'ın düzeninden (ve azabından) kendisini güvende sanmaz." 4680. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın seni günahlarda görmesinden ve itaatinde olmamaktan sakın. Yoksa hüsrana uğrayanlardan olursun."
1020.Bölüm Dünya ve Ahiret Hüsranı
Kur'an: "İnsanlar içinde Allah'a, bir yönden kulluk eden vardır. Ona bir iyilik gelirse yatışır, başına bir bela gelirse yüz üstü döner. Dünyayı da ahireti de kaybeder. İşte apaçık kayıp budur." 4681. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz insanlardan bazısı dünya ve ahiretini kaybeder, dünyayı sadece dünya için terkeder. Batıl yöneticilik lezzetini, helal ve mübah mal ve nimetlerin lezzetinden daha lezzetli bulur. Bütün bunları riyaset talebi için terkeder."
4682. İmam Ali (a.s), "Büyük mutsuz kimdir?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Dünyayı dünya için terk eden, bundan dolayı (dünyayı) keybeden, ahireti hususunda hüsrana uğrayan kimsedir ve bir de insanlara gösteriş için iba-det eden, çalışan ve oruç tutan kimsedir. Böyle bir insan dünya için dün-yamızın lezzetlerinden mahrum kalmış ve kendisini Allah için halis oldu-ğu taktirde sevabına müstahak olacağı bir sıkıntıya düşürmüştür."
4683. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey Müslümanlar topluluğu! Allah'tan sakınınız. Nice arzu edenler arzusuna ulaşamamış, nice bina edenler bina-larına yerleşememiş, nice toplayanlar çok geçmeden topladıklarını ter-ketmişlerdir. Belki o malı batıl yoldan toplamış, ödemediği bir hak sebe-biyle biriktirmiş veya kendisiyle günah yüklendiği bir harama bulaşma ve-silesiyle yığmıştır. Böylece günah yükünü yüklenip hüzün ve esef ile rab-binin huzuruna varır. Böyle bir kimse dünya ve ahirette hüsrana uğramış-tır ve bu apaçık bir hüsrandır."
4684. Müminlerin Emiri (a.s) Şam'a giderken yolda Enbar şehrinin bir grup toprak sahipleri ile görüştü. Onlar saygı olarak atlarından inip önden koşmaya başladılar. İmam, "Bu yaptığınız nedir?" diye sordu. Onlar, "Bu emirlerimize gösterdiğimiz bir saygı davranışıdır." deyince İmam şöyle buyurdu: "Allah'a andolsun ki bu davranışınızın emirlerinize bir faydası yoktur. Siz de bu davranışınızla dünyada kendinizi sıkıntıya sokuyorsu-nuz.
Ahiretiniz hususunda da bu yüzden mutsuzlardan olacaksınız. Arka-sında azap olan sıkıntı ne de zarar vericidir. Ateşten emanda olmakla bir-likte olan huzur, ne de karlıdır!" 4685. İmam Ali (a.s), kadısı Şureyh bin Harise şöyle buyurmuştur: "Dikkat et ey Şureyh! Sakın bu evi kendinden başkasının malıyla almış veya değerini helal mal dışında vermiş olmayasın. Bu takdirde hem dünya evinde ve hem de ahiret evinde hüsrana uğramış olursun."
1021. Bölüm En Çok Hüsrana Uğrayanlar
Kur'an: "Size, amelce en çok kayıpta bulunanları haber verelim mi?" de. Dünya hayatında, çalışmaları boşa gitmiştir, oysa onlar güzel iş yaptıklarını sanıyorlardı." "Ahirette en çok kayba uğrayacaklar şüphesiz onlardır."
"Kötü azâb işte bunlaradır. Ahirette en çok kayba uğrayacaklar da bunlardır." "Ona düzen kurmak istediler, fakat Biz onları hüsrana uğrat-tık."
4686. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en çok hüsranda olanı hakkı söyleyebildiği halde söylemeyen kimsedir." 4687. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanların alışverişte en çok hüsranda olanı ve çaba göstermede en mutsuz olanı bedenini mal talebinde eriten ve istekleri mukadderat ile örtüşmeyen, böylece dünyadan hasretle ayrılan ve ahirete günahlarıyla ayak basan kimsedir."
4688. İmam Bakır (a.s) aziz ve celil olan Allah'ın, "De ki: Sizlere insanların amel açısından en çok hüsrana uğrayanlarını haber vereyim mi?" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Onlar Hıristiyanlar, keşişler, ruhbanlar, kıble ehlinden şüphe ve nefsani istekler ehli olanlar, hariciler ve bidat ehli kimselerdir"
4689. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahireti dünyasına değiştiren kimse-den daha çok ziyan eden kimdir?" 4690. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ahirette bir nasibi olmayan kimse ne de büyük bir hüsrana uğramıştır." 4691. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En çok hüsrana uğrayanınız, en çok zulmedeninizdir."
4692. İmam Ali (a.s) Erdeşir Horre'de ki valisi Maskalet'e yazdığı mektubunda şöyle buyurmuştur: "Bazı işlerini bana haber verdiler; eğer yaptıysan Allah'ın ga-zabına uğradın, imamına da isyan ettin demektir. Müslümanların ok ata-rak, at koşturarak elde ettikleri, elde ederken uğrunda kanlarını döktükleri, canlarını verdikleri ganimetleri kavminden istediğin kimselere paylaş-tırmışsın. Dinini mahvederek dünyanı düzeltme. Yoksa işlediklerinden en çok hüsrana uğrayanlardan olursun."
Kur'an "İman edenlerin gönüllerinin Allah'ı anması ve O'ndan inen gerçeğe içten bağlanması zamanı daha gelmedi mi? Onlar, daha önce kendilerine kitab verilenler gibi olmasınlar; onların üzerinden uzun zaman geçti de kalpleri katılaştı; çoğu, yoldan çıkmış kimse-lerdir."
"Ağlayarak yüz üstü yere kapanırlar; bu, onların gönüllerindeki saygıyı artırır." bak. Mü'minun, 2; Bakara, 45; Al-i İmran, 199; Enbiya, 90; Ahzab, 35 4693. İmam Zeyn ul-Abidin (a.s) duasında şöyle buyurmuştur: "Kanaat etmeyen nefisten, doymayan karından ve huşu sahibi olmayan kalpten sana sığını-rım."
4694. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz bu ümmetten kalkacak olan ilk şey emanet ve huşudur. Öyle ki artık neredeyse bir huşu sahibi bile göremezsin." 4695. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "İman sadece amel ile, amel sadece yakin ile ve yakin ise sadece huşu ile elde edilir."
4696. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Huşu, dua için ne de güzel yardımcı-dır." 4697. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bil ki şüphesiz kendini beğenmek doğruluğun zıddı ve akılların afetidir. Eğer doğru yolu katetmek istiyor-san, Rabbin için en çok huşu gösteren kimse ol." 4698. Mi'rac hadisinde (Allah'tan naklen) şöyle yer almıştır: "Beni tanıyan ve be-nim için huşu gösteren kuluma her şey huşu gösterir."
1023. Bölüm Huşu Sahiplerinin Sıfatları
Kur'an "Biz de ona icabet ederek, Yahya'yı bahşetmiş, eşini de doğum yapacak hale getirmiştik. Doğrusu onlar iyi işlerde yarışıyorlar, korkarak ve umarak Bize yalvarıyorlardı. Bize karşı gönülden saygı duyuyorlardı."
4699. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Huşu sahibinin alameti ise dörttür: Gizli ve açıkta Allah'ın gözaltında bulundurduğunu bilmek, güzel işler yapma, kıyamet gününü düşünmek ve Allah'a münacatta bulunmak."
4700. Resulullah (s.a.a) huşu hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "Namazda te-vazu göstermek ve kulun kalbiyle tümden aziz ve celil olan Rabbine yö-nelmesidir."
4701. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kimin kalbi huşu içinde olursa diğer organları da huşu içinde olur." 4702. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kalbini münezzeh olan Allah'a huşu içinde kıl. Kimin kalbi huşu içinde olursa tüm organları da huşu içinde olur."
1024.Bölüm Huşu Evliyanın Ziynetidir
Kur'an "Biz de ona icabet ederek, Yahya'yı bahşetmiş, eşini de doğum yapacak hale getirmiştik. Doğrusu onlar iyi işlerde yarışıyorlar, korkarak ve umarak Bize yalvarıyorlardı. Bize karşı gönülden saygı duyuyorlardı."
4703. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah-u Teala İsa bin Meryem'e şöyle vahyetti: "Ey İsa! Bana gözlerinden gözyaşı ve kalbimden huşu ba-ğışla. Boş işlerle uğraşanlar gülüp oynayınca, sen hüzün miliyle gözlerine sürme sür. Ölülerin mezarlarının başlarında dur ve yüksek sesle feryat et. Böylece onlardan öğüdünü al ve de ki: "Ben de diğerleriyle birlikte onlara katılacağım."
4704. Allah-u Teala Musa ve Harun'a şöyle vahyetmiştir: "Şüphesiz dostlarım bana karşı horluk, huşu ve kalplerinde bitip bedenlerinde yeşeren korku ile süslenirler"
4705. Allah-u Tebarek ve Teala Musa'ya (a.s)şöyle buyurmuştur: "Tevrat'ın tatlılı-ğını huşu ve hüzün dolu bir sesle bana duyur." 4706. İmam Ali (a.s) Şialarının (taraftarlarının) sıfatı hakkında şöyle buyurmuştur: "Bunlardan her birini dinde güçlü ve yumuşaklıkta uzak görüşlü görür-sün... Onlar ibadetlerinde huşu içindedirler." 4707. İmam Ali (a.s) müminlerin sıfatı hakkında şöyle buyurmuştur: "Heybetleri huşudur"
1025. Bölüm Nifak Üzere Gösterilen Huşu
4708. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Nifak üzere huşu göstermekten sa-kının. Bu bedenin huşu ve kalbin ise nifak içinde olmasıdır." 4709. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Münafıkça gösterilen huşudan, yani beden huşu içindeyken kalbin nifak içinde oluşundan Allah'a sığınınız."
4710. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kimin bedeni kalbinden daha çok huşu içinde olursa, bu huşu nifaktır." Bak. El-Bid'at, 331. bölüm
141. Konu el-Husumet Husumet-Çekişmek
El-Bihar, 2/124, 17. Bölüm; ma cae fi tecviz el-Mücadele ve'l-Muhaseme fi'd-Din
Kur'an: "İşte Rableri hakkında tarçekişen iki hasım: O'nu küfredenlere, ateşten elbiseler biçilmiştir, başlarına da kaynar su dökülecektir." 4711. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sadece göğsünde olan şeyle daralan kimse çekişir." 4712. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sadece takvası olmayan veya şekke düşen kimse çekişir." 4713. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sadece dininde şek eden veya tak-vası olmayan kimse çekişir."
4714. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çekişmek mahveder ve ameli batıl eder, şek doğurur." 4715. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dostlarına dillerini korumalarını, dinde çekişmeyi terk etmelerini ve aziz ve celil olan Allah'a ibadet husu-sunda çaba göstermelerini emret."
4716. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çekişmekten sakının. Şüphesiz çe-kişmek kalbi meşgul eder, nifak doğurur ve kin kazandırır." 4717. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çekişmekten sakının. Şüphesiz çe-kişmek kalbi aziz ve celi olan Allah'ın zikrinden alı-koyar, nifak doğurur, kin kazandırır ve yalan yolunu açar."
4718. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çekişmekten sakının. Şüphesiz çe-kişmek şek doğurur, ameli batıl eder, sahibini yok eder. Bazen insan (tar-tışma sırasında) bağışlanmayacak sözler söyler."
4719. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çekişenlerden ve yalancılardan sa-kının. Şüphesiz onlar bilmeleri emredilen şeyi ve gök ilmini öğrenmede zorluğa katlandıkları gibi, bilmeleri emredilmeyen şeyleri öğrenme zah-metine katlanırlar." 4720. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çekişmek hususunda aşırı giden gü-nah işler, kusur eden zulmeder ve çekişen insan Allah'tan hakkıyla sakı-namaz."
4721. Gıyas bin İbrahim şöyle diyor: "İmam Sadık (a.s) çekişen bir topluluğun yanından geçince onlara üç defa, "Allah'tan korkun"demedikçe geçip gitmezdi." Ve bunu yüksek sesle söylerdi. 4722. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çekişmek insanın aptallığını açığa vu-rur ve hakkını arttırmaz."
142.Konu el-Hutbe Hutbe
Bihar, 77/280-376, huteb-i Emir'el-Müminin Kenz'ul-Ummal, 16/124-270, kitab'ul-Mevaiz ve'r-Rikaik ve'l-Huteb ve'l-Hikem Kenz'ul-Ummal, 16/167, huteb-i Ali (a.s) ve mevaizuh
1027. Bölüm Hutbe
Kur'an "Onun hükümranlığını kuvvetlendirmiştik. Ona hikmet ve ke-sin hüküm salahiyeti vermiştik." 4723. Sa'd bin İbrahim babasından şöyle naklediyor: "Minberde hutbe okuyan ilk kişi İbrahim (a.s) idi ve o Lut'un, Rumlar tarafından esir alındığı ve bu-nun üzerine İbrahim'in onu Rumların elinden kurtarmak için savaştığı zamandı."
4724. Cabir şöyle diyor: "Peygamber (s.a.a) hutbe okuduğunda gözleri kızarı-yor, sesi yükseliyor, gazabı şiddetleniyordu. Adeta orduyu düşman saldırı-sından uyaran kimse gibiydi."
4725. Ebu Umame şöyle diyor: "Resulullah (s.a.a) bir komutan gönderdiğinde şöyle buyururdu: "Hutbeni kısa tut ve az konuş." 4726. Ammar bin. Yasir şöyle diyor: "Resulullah (s.a.a) bizlere hutbeyi kısa tutmamızı emretmiştir." 4727. Cabir bin. Semur es-Sevai şöyle diyor: "Resulullah (s.a.a.) Cuma günü öğü-dünü uzun tutmazdı. Aksine çok kısa kelimelerle ifade ederdi." bak. Es-Selat(4), 2321. Bölüm
143.Konu el-Hatt Hattatlık
bak. 447. konu, el-Kalem; 454. konu, el-Kitab
1028. Bölüm Hattatlık
Kur'an: "Sen daha önce bir Kitaptan okumuş ve elinle de onu yazmış değildin. Öyle olsaydı, batıl söze uyanlar şüpheye düşerlerdi." 4728. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hattatlık elin dilidir."
4729. İmam Ali (a.s) katibi Ubeydullah b. Ebi Rafi'e şöyle buyurmuştur: "Hokkana "like" koy kaleminin ucunu uzun tıraş et, satırların arasını aç, harfleri birbirine yakın yaz, zira bu hattın güzelleşmesine sebep olur."
4730. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kaleminin ucunu aç, etrafını kalın tut sağ taraftan kes ki hattın güzel olsun." 4731. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hokkana yün koy, kalemini eğri kes, (Bismillahirrahmanirrahim cümlesindeki) ba harfini uzat, sin harfini açık yaz, mim harfine göbek verme, Allah'ı güzel yaz, Rahman'ı uzat ve Rahim'i güzel yaz."
4732. Resulullah (s.a.a) Allah-u Teala'nın "Veya ilmin bir nişanesi"ayeti hak-kında şöyle buyurmuştur: "Maksat hattatlıktır." 4733. Ata bin. Yesar şöyle diyor: "Resulullah'a (s.a.a) hattatlık sorulunca şöyle buyurdu: "Hattatlığı bir Peygamber öğretti ve onunla birlikte olanlar da öğrendiler."
Kur'an: "İblis: "Senin kudretine andolsun ki, onlardan, sana içten bağlı olan kulların bir yana, hepsini azdıracağım"dedi." "Sadece sana ibadet eder ve sadece senden yardım dileriz"
bak. Bakara, 112, 139, 196, 207, 238, 265; Al-i İmran, 20; En'am, 52; , 79, 163; Yusuf, 24; Kehf, 28, 110; Hac, 31; Rum, 38; Lokman, 22; Saffat, 40; Zümer, 2, 3, 11, 13, 29; Gafir, 14, Cin, 18, 20; İnsan, 9; Leyl, 20; Beyyine, 5 4734. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas en üstün hedeftir." 4735. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas sondur."
4736. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas dinin sonudur." 4737. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas yakınlaştırılmışların ibadetidir." 4738. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas ibadetin ölçüsüdür."
4739. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas en üstün imandır." 4740. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas üstün insanların ahlakıdır." 4741. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl ve gönül sahibi kimselerin reka-beti amelleri halis kılmadadır." 4742. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kurtuluş ihlastadır."
4743. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Cebrail aziz ve celil olan Allah tara-fından şöyle haber vermiştir: "İhlas sırlarımdan bir sırdır ve ben bu sırrı sevdiğim kullarımın kalbine bırakırım." 4744. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas üzere bir iş yaptığında, ahirette hedefine ulaşırsın." 4745. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Müminlerin derece farklılıkları ihlas iledir."
4746. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah için amel et. Sana herkes yeri-ne kifayet etsin." 4747. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yakinin sonu ihlastır."
4748. Misbah'uş-Şeria'da şöyle yer almıştır: "Kul tüm hareket ve sükununda ha-lis niyet taşımalıdır. Zira eğer böyle olmazsa gafildir ve gafilleri Allah şöy-le vasfetmiştir: "Onlar hayvanlar gibidir, belki yol açısından daha da sapıktırlar." 4749. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve celil olan Allah hiç bir ku-luna kalbinde Allah'tan gayrisinin olmaması gibi yüce bir nimet verme-miştir."
4750. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ameli ve ilmi, sevgisi ve nefreti alışı ve terk edişi, konuşması ve sessizliği, fiili ve sözü sadece Allah için olan kimseye ne mutlu!"
4751. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İbadet ve duasını sadece Allah için kı-lan, kalbi gözlerinin gördükleriyle meşgul olmayan, kulaklarının duyduğu kendisini Allah'ın zikrinden alıkoymayan ve başkalarına verilenlerin göğ-sünü hüzünlendirmediği kimseye ne mutlu!"
4752. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s), bir duasında şöyle buyurmuştur: "Cihadımızı se-nin yolunda ve çabamızı itaatinde karar kıl. Seninle alışverişte niyetlerimi-zi halis kıl."
4753. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Üç şeyde Müslüman'ın kalbi kir-lenmez: Allah için ihlas üzere amel etmek, Müslümanların imamlarının hayrını dilemek ve cemaatlerinden ayrılmamak."
4754. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah bu ümmete zayıfları, duaları, ihlasları ve namazları sebebiyle yardım eder."
1030. Bölüm İhlas'ın Zorluğu
4755. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ameli temizlemek, amelden daha ha-yırlıdır." 4756. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ameli temizlemek amelden daha zor-dur. Niyeti fesattan halis kılmak da amel edenler için uzun cihaddan daha zordur."
4757. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Halis oluncaya kadar amel üzere kalmak, amelden daha zordur." bak. Er-Riya, 1419. Bölüm
1031. Bölüm İhlas Üzere Olan Az Bir Amelin Bile Yeterli Oluşu
4758. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kalbini halis kıl, sana az bir amel de yeter." 4759. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Dinini halis kıl, sana az bir amel de yeter."
4760. Allah-u Teala Musa'ya (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey Musa! Benim için yap-tığın şeyin, azı da çoktur ve benden başkasına irade ettiğin şeyin, çoğu da azdır."
1032. Bölüm İhlas Sahibi
4761. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ne mutlu ihlas sahiplerine! Onlar hidayetin kandilleridir. Tüm karanlık fitneler onlarla aydınlanır." 4762. İmam Askeri (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer tüm dünyayı bir lokma yapıp Allah'a ihlas üzere ibadet eden birinin ağzına koysam yine de hakkında kusur ettiğimi sanırım."
4763. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah'ın halis bir kalple ken-disiyle sırrı üzere muamele eden kulları vardır. Allah da onlara kendi halis sevabından verir. Bunların kıyamet günü amel defterleri boştur. Onun karşısında durdukları zaman o defterleri O'nunla sırlaştıkları sırla doldu-rur."
4764. İmam Sadık (a.s), Mufazzal b. Salih'e şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Al-lah'ın Halis bir şekilde kendisi ile sırrı üzere muamele eden kulları vardır. Allah da onlara halis iyilik üzere muamele eder.
Onlar kıyamet gününde amel defterleri boştur. Allah-u Teala'nın karşısında yer aldıkları onları kendisi ile sırlaştıkları sırla doldurur."(Ravi şöyle diyor: ) "Ben, "Ey Mev-lam! Neden böyledir? (amel defterleri neden boştur?)"diye sorunca şöyle buyurdu: "Zira onlar, kendisi ile onlar arasında olandan meleklerin ha-berdar olmasından daha yücedirler."
4765. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Amelini Allah için halis kılan ve kalp-lerini Allah'ın zikir yerleri için temizleyen kimseler neredeler?"
4766. Cebrail kendisine ihlasın anlamını soran Peygamber'e (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İhlas sahipleri bizzat elde edinceye kadar hiç kimseden bir şey istemeyen kimselerdir.
Elde ettiklerinde hoşnut olurlar. Yanlarından bir şey kalınca bağışlarlar. Zira yaratıklardan bir şey istemeyen kimse aziz ve celil olan Allah'a kulluğu ikrar etmiştir. İhtiyacına ulaşıp hoşnut olunca Allah'tan hoşnut olmuştur. Allah Tebarek ve Teala da ondan hoşnuttur. Kendisinin yanında olanı Allah için bağışladığında ise aziz ve celil Rabbine güven mertebesine ulaşmıştır."
4767. İmam Hadi (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer insanların her biri bir vadiye yürüseler, ben bir olan Allah'a halis bir şekilde ibadet eden kimsenin va-disine yürürüm."
4768. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İlmiyle amel eden alimler dışında tüm alimler helak olmuşlardır. İhlas üzere amel edenler dışında tüm amel edenler helak olmuşlardır. İhlas sahipleri de sürekli tehlikededirler." bak. el-Amel(1), 2946. Bölüm
1033.Bölüm Musa'nın (a.s)İhlası
4769. Musa (a.s) ve Şuayb (a.s) kıssasında şöyle yer almıştır: "Musa Şuayb'ın yanı-na gidince Şuayb akşam yemeğini yemeğe hazırlanıyordu. Dolayısıyla Musa'ya, "Ey genç! Otur akşam yemeğini ye" dedi. Musa, "Allah'a sığını-rım" dedi. Şuayb, "Neden, aç değil misin?" diye sordu. Musa şöyle dedi: "Açım,
ama bunun iki kızına verdiğim suyun mükafatı olmasından kor-kuyorum. Biz öyle bir ailedeniz ki eğer tüm yeryüzü altınla dolsa en kü-çük ahiret işimizi bile ona satmayız." Şuayb şöyle dedi: "Ey genç! Allah'a yemin olsun ki bu senin o işinin mükafatı değildir. Misafirperverlik benim ve babalarımın adetidir." Bunun üzerine Musa oturdu ve yedi."
1034. Bölüm Amellerin Kabulünde İhlasın Rolü
4770. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Amel ettiğinde Allah için halis bir şekilde amel et. Zira Allah kullarından sadece ihlas üzere yapılan amelleri kabul eder." 4771. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah için amellerinizi halis kılın. Şüphesiz Allah sadece kendisine halis kılınanı kabul eder."
4772. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah-u Teala kendisine halis olan ve sadece rızası arzulanarak yapılan ameli kabul eder."
4773. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz namaz senin oturup kalk-man değildir. Şüphesiz namaz senin ihlasın ve sadece onunla Allah'ı is-temendir."
4774. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah-u Teala şöyle buyurmuştur: "Ben en hayırlı ortağım. Her kim amelinde bana ortak koşarsa onu asla kabul etmem. Sadece bana halis olanı kabul ederim." bak. el-Amel (1), 2946. Bölüm
1035. Bölüm İhlas Sahibi Olmayan
4775. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer heva ve heves ortadan kalkacak olursa ihlaslı olmayan kimse amelinden utanç duyar."
4776. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas üzere yapılanı dışında tüm amel-ler havaya savrulmuş gibidir." 4777. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kimin Allah'tan gayri maksadı varsa zayi olmuştur."
1036. Bölüm Halis Din
Kur'an: "Dikkat edin, halis din Allah'ındır" "De ki: "Dini Allah'a halis kılarak O'na kulluk etmekle emro-lundum. Müslümanların ilki olmakla emrolundum." 4778. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kim ihlas üzere "La ilahe illal-lah" derse cennete girer. İhlası ise "La ilahe illallah'ın kendisini Allah'ın haram kıldığı şeylerden alıkoymasıdır."
4779. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ey insanlar! Şüphesiz her kim aziz ve celil olan Allah'ı halis bir şekilde gayrisini karıştırmaksızın "La ilahe il-lallah" diye şahadette bulunarak karşılarsa cennete girer." Ali b. Ebi Talib (a.s) kalkarak şöyle arzetti: "Ey Allah'ın Resulü! Annem babam sana feda olsun,
nasıl halis bir şekilde gayrisini karıştırmaksızın şahadette buluna-caktır? Bizlere bunu tanımamız için izah et." Peygamber (s.a.a) şöyle bu-yurdu: "Evet,
dünya hakkında hırslı olmak, helal olmayan yollardan dün-yalık elde etmek ve dünyadan hoşnut olmak. Öyle topluluklar vardır ki iyilerin sözünü konuşur ama zorbaların işlerini yaparlar.
İçinde bu haslet-ler olmaksızın "La ilahe illallah"diyerek aziz ve celil olan Allah ile görüşen kimseye cennet vardır. Eğer dünyayı alır ve ahireti terk ederse ona ateş vardır."
4780. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kamil ihlas günahlardan sakınmak-tır." 4781. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Haramlardan sakınmak ihlasın ke-malidir." bak. el-Cennet, 549. Bölüm; el-Marifet (3), 2621. Bölüm
1037. Bölüm İhlas'ın Hakikati
4782. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz her hakkın bir hakikati vardır. Kul ancak Allah için yaptığı, bir amelden dolayı övülmeyi sevmez-se ihlasın hakikatine erişir."
4783. Ebu Sümame şöyle diyor: "Havariler, İsa'ya (a.s) şöyle dediler: "Ey Ru-hullah! Allah'a halis olan kimdir?"İsa (a.s) şöyle buyurdu: "Allah için amel ettiği halde insanların kendisini övmesini sevmeyen kimsedir." 4784. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İhlas sahibi kimsenin alameti dört-tür: "Selim bir kalbi vardır, organları (Allah'a) teslimdir, başkalarına hayırı dokunur, kötülükten sakınır."
4785. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Halis amel aziz ve celil olan Allah dışında hiç kimsenin övmesini istemediğin ameldir." 4786. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Açığı ve gizlisi, ameli ve sözü farklı olmayan kimse şüphesiz emaneti eda etmiş ve ibadetini halis kılmıştır."
4787. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Halis ibadet insanın sadece rabbini umması ve sadece günahından korkmasıdır." 4788. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur:
İnsanlardan kesip Allah'a yönelme-dikçe kul Allah'a hakkıyla ibadet eden abid olamaz. Böyle olunca Allah, "Bu bana halis kılınmıştır" der ve onu keremiyle kabul eder." 4789. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Zühd ihlas sahibi kimselerin karakte-ridir."
4790. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah yaratıklarının ihlasını denemek için orucu farz kılmıştır." 4791. Ebu Hamid Gazzali büyüklerin sözlerini zikrettikten sonra ihlasın hakikatini beyan hususunda şöyle demiştir: "Bu konuda bir çok görüş vardır, hakikat keşfolduktan sonra tüm görüşleri nakletmenin bir faydası yoktur. Bu ko-nuda yeterli ve kapsamlı beyan tüm insanların efendisinin (s.a.a) ihlas hakkında sorulunca söylediği
şu sözlerdir: "İhlas "Rabbim Allah'tır" de-men, sonrada emredildiğin gibi dosdoğru olmandır. Yani nefsine ve istek-lerine ibadet etmemen, sadece Rabbine ibadet etmen ve emredildiğin gibi ibadette dosdoğru olmandır. Bu aziz ve celil olan Allah'tan başka her şeyden yüz çevirmeye işarettir. Gerçek ihlas da budur." bak. 1039 ve 1032. bölümler; er-Riya, 1417. Bölüm
1038.Bölüm İhlasın Getirdikleri
4792. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlasın sebebi yakindir." 4793. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas yakinin meyvesidir." 4794. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Amelin ihlası yakin gücünden ve niyet dürüstlüğündendir." 4795. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas ibadetin meyvesidir." 4796. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz amelin ihlası yakindir."
4797. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Niyetin halis oluşu, din gücü (dindar-lık) miktarıncadır." 4798. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İlmin meyvesi amelin ihlasıdır." 4799. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Arzularını azalt, amellerin halis olur." 4800. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlasın evveli insanların elinde olan şeylerden ümidini kesmektir." 4801. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlasın kökü insanların elinde olan şeylerden ümidini kesmektir."
4802. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah indinde olana rağbet eden kim-senin ameli halis olur." 4803. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "İlmin varlığı ile şerrin varlığını ken-dinden def et. Halis amel ile ilmin varlığını kullan. Halis amelde büyük bir uyanıklıkla gafletten uzak dur. Gerçek korku ile tam uyanıklığı elde et."
1039. Bölüm İhlasın Engelleri
4804. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Heva ve heveslere mağlub düşen kimse nasıl ihlaslı olabilir." Ebu Hamid ihlasın hakikati hakkında şöyle diyor: "Aynı şekilde aziz ve celil olan Allah'ın ve ahiretin sevgisine kapılan insanın normal hareketleri bile onun ren-gine bürünür ve halis olur. Her kim de dünya, yücelme ve riyaset sevgisine mağlup düşerse -özetle Allah'tan gayrisini severse- tüm sıradan hareketleri de onun rengine bürünür.
Oruç, namaz ve diğer ibadetleri çok azı hariç genelde salim kalmaz. İhlas ilacı ise nefsani lezzetleri kırıp dökmek, dünya ihtirasından kopmak ve sadece ahirete yönelmektir. Öyle ki bu huy kalbe hakim olmalıdır. Böyle olduğu takdirde ihlas da kolaylaşır. Bir çok defasında insan bir şey yapmak için sıkıntılara katlanır ve bunu sadece Allah için yaptığını sanır oysa bu konuda aldanmıştır. Zira onun afetinden habersizdir.
Nitekim bazılarından şöyle buyurduğu nakledilmiştir. Ben otuz yıl boyunca camide cemaatin ilk saflarında kıldığım namazları kaza ettim. Zira bir gün herhangi bir sebepten dolayı camiye geç geldim ve ikinci safta namaza durdum. İnsanların beni ikinci safta görmesinden dolayı utandım. Buradan farkına varmadan insanların beni ilk safta görmelerine sevindiğimi ve bundan dolayı kalp huzuru elde ettiğimi anladım."
1040. Bölüm İhlasın Etkileri
4805. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kırk gün aziz ve celil olan Allah için ihlas üzere sabahlayan kulun kalbinden diline mutlaka hikmet çeşme-leri akar." 4806. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve celil olan Allah şöyle buyu-ruyor: Kulumun kalbine bakıp ihlas üzere ve benim hoşnutluğum için it-aat ettiğini görecek olursam kendisini düzeltmeyi ve tedbirini bizzat üst-lenirim."
4807. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her şey şüphesiz mümin karşısında teslimiyet içinde olur ve heybetinden korkar."Daha sonra şöyle buyurdu: Eğer Allah için halis olursa Allah da her şeyi, hatta yeryüzündeki ısırgan-ları, yırtıcıları ve göklerde uçan kuşları ondan korkutur."
4808. İmam Seccad (a.s) şöyle buyurmuştur: "Büyük olan Allah'ın üzerindeki hakkı ona ibadet etmen ve ona ortak koşmamandır. Eğer ihlas üzere böyle yaparsan, Allah da dünya ve ahiret işine kifayet etmeyi üzerine alır." 4809. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlasın sonu kurtuluştur."
4810. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlaslı kimse icabet edilmeye layık-tır." 4811. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İhlas gerçekleşince basiretler aydınla-nır." 4812. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ameller ihlasla yükselir."
4813. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Niyetler halis olursa ameller de temiz olur." 4814. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Niyeti halis olan kimse aşağılıktan münezzeh olur."
4815. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İşlerin kurtuluşu (başarısı) niyetlerin ihlasındadır." 4816. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Halis ol ki (yüceliklere) nail olasın." 4817. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Halis olan arzulara ulaşır."
4818. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mesih (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey kötü kullar! Buğdayı arındırıp temizleyin ve güzel öğütün ki tadını alasınız ve afiyetle yiyesiniz. Aynı şekilde imanı halis ve kamil kılın ki tadını alasınız ve sonuçta sizlere fayda versin." 4819. İdris'in (a.s) kitabında şöyle yer almıştır: "İmanı halis olan kimsenin dini salim ve güvende olur." 4820. İmam Seccad (a.s) bir duasında şöyle buyurmuştur: "Allahım! Muhammed'e ve Al-i Muhammed'e selam gönder. Allahım! Bizleri zalimlerin evleri ara-sında (onları yok etmek için) gezinenlerden, cahillerle arkadaşlık etmekten dehşete kapılanlardan ve ihlas nuruyla yüce mertebelere doğru yükse-lenlerden eyle."
4821. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah ihlas ve tevhid ile Müslümanların haklarının düğümünü sağlam kıldı."
1041. Bölüm İhlas ve Riya Arası
4822. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hak ve batıl arası sadece akıl azlığı-dır."Kendisine, "Bu nasıl olur Ey İbn-i Resulillah?"diye sorulunca şöyle buyurdu: "Kul Allah'ın hoşnut olacağı bir işi Allah'tan gayrisi için yapar. Halbuki onu sadece Allah için yapmış olsaydı, ondan daha hızlı bir şekil-de istediğini elde ederdi." Bak. El-Husran, 1020. bölüm, 4682. Hadis 145. Konu
Kur'an: "İnsanlar bir tek ümmetti. (Aralarında sınıfsal çelişki ve çatışma yoktu. Ama ihtilaflar başlayınca) Allah peygamberleri müjdeci ve uyarıcı olarak gönderdi; insanların ayrılığa düştükleri hususlarda aralarında hüküm vermek için onlarla birlikte hakka davet eden kitaplar indirdi. Ancak kitab verilenler, kendilerine belgeler geldik-ten sonra, aralarındaki ihtiras yüzünden onda ayrılığa düştüler."
"İnsanlar bir tek ümmettiler, sonra ayrılığa düştüler; şayet Rab-binden, daha önce bir takdir geçmemiş olsaydı, aralarında ihtilafa düştükleri şeyler hakkında hüküm çoktan verilmiş olurdu." 4823. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Nuh'tan (a.s) önce insanlar hidayete ermiş veya sapmış olarak değil Allah'ın fıtratı üzere tek bir ümmetti. So-nunda (dağılınca) Allah onlara peygamberler gönderdi."
4824. İmam Sadık (a.s) Allah-u Teala'nın, "İnsanlar tek bir ümmetti" ayeti hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "Bu Nuh'tan önceydi. İnsanlar o za-man tek bir ümmetti. Yitik haldeydiler. Ne mümin idiler, ne kafir ve ne de müşrik." bak. Tefsir'ul Mizan, 2/111-157
1043. Bölüm Allah İsteseydi Sizleri Tek Bir Ümmet Kılardı
Kur'an: "Allah dileseydi sizi bir tek ümmet yapardı, fakat bu, verdikle-riyle sizi denemesi içindir; " "Allah dileseydi hepinizi bir tek ümmet kılardı; fakat O, diledi-ğini saptırır. Dilediğini de doğru yola iletir. Yaptıklarınızdan mut-laka sorumlu tutulacaksınız."
"Eğer dilemiş olsaydı hepsini bir tek ümmet yapardı. Ama, O, rahmetine dilediğini kavuşturur. Zalimlerin ise bir dost ve yardım-cısı olmaz." "Ben (Reyşehri) şöyle diyorum: Ali b. İbrahim'in tefsirinde, "Allah dileseydi onları tek bir ümmet kılardı" ayetinin tefsirinde şöyle yer almıştır: "Eğer Allah tüm insanları melekler gibi masum ve içgüdüsüz ya-ratmak isteseydi buna gücü yeterdi: "Lakin O istediğini rahmetine er-dirir."
1044. Bölüm İslam Ümmeti Tek Bir Ümmettir
Kur'an: "Doğrusu bu ümmetiniz bir tek ümmettir. Ve ben de Rabbini-zim, artık bana kulluk edin." "Doğrusu bu ümmetiniz bir tek ümmettir ve ben de Rabbini-zim, öyleyse benden sakının"
"Ben (Reyşehri) diyorum ki: Ali b. İbrahim'in Tefsirinde, "Tek bir üm-met"hakkında, "Yani tek bir din" demiştir." "el- Mizan Tefsirinde ise şöyle yer almıştır: Ümmet bir tek maksat etrafında top-lanan topluluk demektir. Ayette hitap-ayetlerin siyakının da tanıklık ettiği üzere- geneldir. İnsanlardan mükellef olan herkesi kapsamaktadır.
Ümmetten maksat tek tür olan insan türüdür. "Hazihi ummetikum" (Bu ümmetiniz) ayetindeki ism-i işarenin muennes olması ise (hazihi) haberin (ummetikum) muennes oluşu sebebiyledir. O halde ayetin manası şöyledir: "Ey insanlar! Bu insan türü sizin ümmetinizdir ve bu tek bir ümmettir ve ben -ismi yüce tek Allah- Rabbinizim. Sizin malikiniz olduğumdan ve işlerinizi yönettiğimden dolayı başkasına değil, sadece bana ibadet edin."
1045. Bölüm İhtilafları Kaldırmaya Teşvik
Kur'an: "Toptan Allah'ın ipine sarılın, ayrılmayın. Allah'ın size olan nimetini anın: Hani düşmandınız, kalplerinizin arasını uzlaştırdı da onun nimeti sayesinde kardeş oldunuz."
4825. İmam Hasan (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir işte birleşen topluluğun mutla-ka işleri güçlenir ve bağları sağlamlaşır. O halde siz de düşmanınız olan Muaviye ve ordusuna karşı savaş için bir araya gelin ve birbirinizi yardım-sız bırakmayın." 4826. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Toplumun çoğunluğuyla birlikte olun.
Zira hiç şüphesiz Allah'ın eli cemaat iledir. Ayrılıktan sakının, şüphesiz halktan ayrılan kimse, sürüden ayrılanın koyunun kurda yem olması gibi, şeytanın lokması olur." 4827. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İslam ve vakar sizleri birbirinize karşı zulümden ve boş şeyler konuşmaktan alıkoymalı, söz birliğinizi sağlama-lıdır. Hiç kimseden kendisinden başkası kabul edilmeyen Allah'ın dinine ve dinin kıvamı olan ihlas kelimesine (tevhide) bağlanın."
1046. Bölüm İhtilafın Etkileri
4828. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sizden önceki ümmetlerin işledikleri kötülüklere, kınanılan amelleri yüzünden uğradıkları belalara uğramaktan korkun. Hayırda ve şerde onların durumlarını düşünün ve onlar gibi ol-maktan sakının. Hallerinin farklılığını (iyi ve kötü hallerini) düşündüğü-nüz zaman,
her işte onların üstünlüğünü sağlayan, düşmanlarını kendile-rinden uzaklaştıran, esenlik içinde yaşatan, onları nimetlere boğan, onları birbirlerine bağlayan yücelik, ayrılıktan çekinmek, birleşmeyi gerekli gör-mek, birbirini birleşmeye yönlendirip onu tavsiye etmek gibi yüceliğe ulaştıran hallerini elde etmeye çalışın.
Birbirlerini yardımsız bırakmaları, kendilerini düşünmeleri, gönüllerinde birbirine kin güdüp düşmanlık bes-lemeleri gibi belleri kıran, güçleri zayıflatan hallerinden sakının. Sizden önceki müminlerin halini bir düşünün! Onların birlik içinde, dilekleri bir, gönülleri ılımlı, elleri ve kılıçları birbirlerine yardımcı,
basiretleri açık ve azimlerinin tek olduğu zamanlarda nasıl olduklarına bakın; yeryüzünün efendileri olup, alemleri idare etmediler mi? Bir de işlerinin sonunun nasıl olduğuna bakın; birbirlerinden ayrıldıkları, birlikleri bozulduğu, arzuları, gönülleri birbirlerine zıtlaştığı, çeşitli fırkalara,
bölüklere ayrılıp birbirle-riyle savaşmaya kalkınca da Allah onlardan keramet elbisesini soyup çı-kardı, nimetlerinin genişliğini esirgedi; onlardan geriye, yalnız, içinizden ibret alanların işine yarayan hikayeler kaldı." 4829. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'a yemin ediyorum ki Allah'ın is-tediği dışında Peygamberinden sonra ihtilafa düşen her ümmetin batıl eh-li, hak ehline galip gelmiştir."
4830. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Peygamberinden sonra ihtilafa dü-şen her ümmetin batıl ehli, hak ehline galip gelmiştir." 4831. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın dininde renkten renge girip kaypaklık etmeyin. Hakta birleşip cemaat olarak yaptığınız ve hoşlanma-dığınız şey, batılda birbirinizden ayrı olarak yaptığınız ve sevdiğiniz şey-den hayırlıdır. Münezzeh olan Allah ayrılığa düşen hiç bir kavme geçmiş-te bir hayır vermediği gibi, şimdi de vermez."
4832. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şeytan, yollarını güzel gösteriyor, di-ninizi düğüm düğüm çözmek istiyor. Sizleri birlik yerine ayrılığa ve ayrı-lıkla da fitneye düşürmeye çalışıyor. O halde onun vesvese ve büyüsünden yüz çevirin." 4833. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'a yemin olsun ki onların, batıl yolda birlik içindeyken, sizin hak yolunuzda ayrılığa düşmeniz sebebiyle çok geçmeden sizlere galib geleceklerini sanıyorum."
4834. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İhtilafa düşmeyin. Şüphesiz sizden öncekiler ihtilafa düştükleri için helak oldular." 4835. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İhtilafa düşmeyin ki kalpleriniz de ihtilafa düşer." 4836. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Benim yanımdan birlik içinde gitti-niz, ayrılık halinde mi döndünüz? Şüphesiz sizden öncekileri helak eden şey ayrılıktı."
4837. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ümeyyeoğulları arasına ihtilaf düş-medikçe hükümet sürekli onların elinde kalacaktır." 4838. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ümeyyeoğullarının içinde koşturacak-ları bir fırsat meydanı vardır. Aralarında ihtilaf çıkınca sırtlanlar onlara galip gelir." 4839. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İki davet farklılaştığında şüphesiz biri delalet olmuştur."
1047.Bölüm İhtilaf İlahi Cezadır
Kur'an: "De ki: "Üstünüzden ve altınızdan size azâb göndermeğe, sizi fırka fırka yapıp kiminize kiminizin hıncını tattırmağa Kadir olan O'dur."Anlasınlar diye ayetleri nasıl yerli yerince açıkladığımıza bak." 4840. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ben korku ve ümit namazını kıldım ve Rabbim'den üç şey istedim ki ikisini bana verdi, birini vermedi. Al-lah'tan ümmetimi kıtlığa düçar kılmamasını istedim kabul etti. Düşmanla-rını onlara galip kılmamasını istedim kabul etti. Onların ihtilafa düşme-mesini istedim kabul etmedi."
4841. İmam Bakır (a.s) Allah-u Teala'nın, "veya sizlere ayrılık elbisesini giydirir..."ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Maksat dinde dağınıklık ve birbirleriyle vuruşmalarıdır."Bazınıza bazınızın kinini tattırır. Bu da bazısının bazısını katletmesidir. Bütün bunlar kıble ehli hakkındadır."
4842. İmam Ali (a.s) bazı Yahudilerin, "Henüz Peygamberinizi defnetmeden onun hakkında ihtilafa düştünüz" demeleri üzerine şöyle buyurmuştur: "Biz onun hila-feti hakkında ihtilafa düştük, kendisi hakkında değil. Ama sizler henüz ayaklarınız deniz suyundan kurumadığı bir halde peygamberinize şöyle dediniz: "Bizlere onların ilahı gibi bir ilah kıl. Bunun üzerine Musa şöyle dedi: "Şüphesiz siz cahil bir topluluksunuz."
1048. Bölüm "Ümmetimin İhtilafı Rahmettir"Hadisinin Anlamı
4843. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ümmetimin ihtilafı rahmettir." 4844. İmam Sadık (a.s) "Şüphesiz bir grup Resulullah'ın, "Şüphesiz ümmetimin ihti-lafı rahmettir" diye buyurduğunu rivayet etmektedir" diyen Abdulmumin Ensari'ye şöyle cevap vermiştir: "Doğru diyorlar."Ben, "İhtilafı rahmet ise birlikleri azap mıdır?" diye sorunca da şöyle buyurdu: "Bu senin ve onların sandığı gibi değildir."
Şüphesiz Resulullah aziz ve celil olan Allah'ın şu sözünü kastetmiştir: "Neden her gruptan bir topluluk göç etmiyor-lar."Böylece Allah, Resulullah'a (s.a.a) doğru göç etmelerini, ona doğru (şehirlerinden) ayrılmalarını, eğitim görmelerini, sonra da kendi kavmine dönüp onları eğitmesini emretmiştir. Peygamerin maksadı da onların kendi şehirlerinden kopup ayrılmasıdır; Allah'ın dininde ihtilafa düşmeleri değil. Şüphesiz din tektir."
1049. Bölüm "Ashabımın İhtilafı Rahmettir"Hadisinin Anlamı
4845. İmam Sadık (a.s), "Bana ashabımızın ihtilafından daha ağır gelen bir şey yok-tur"diyen Hariz'e şöyle buyurmuştur: "Bu benim tarafımdandır."
4846. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ashabımın ihtilafı sizler için rah-mettir." Daha sonra şöyle buyurdu: "Bu olunca (Hak zuhur edip Kaim kıyam edince) sizleri bir tek iş üzere toplarız."Ashabımızın ihtilafı sorulunca da şöyle buyurdu: "Bunu ben sizlere yaptım. Eğer bir iş üzere toplanmış olsaydınız boynunuz vurulurdu."
1050. Bölüm Cemaat ve Ayrılığın Anlamı
4847. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Cemaat ehline gelince ben ve her ne kadar az da olsa bana uyanlardır. Bu hak Allah'ın ve Resulünün emriyle-dir. Tefrika ehli ise her ne kadar çok da olsa bana ve takipçilerime muha-lefet edenlerdir." 4848. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Resulullah'a (s.a.a) ümmetinin ce-maati hakkında sorulunca şöyle buyurdu: "Ümmetimin cemaati her ne kadar az da olsa hak ehlidir."
4849. Resulullah (s.a.a), "Ümmetinin cemaati kimdir?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "On kişi dahi olsa, hak üzere olandır." 4850. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Cemaat her ne kadar az da olsa hak ehlidir. Tefrika ise her ne kadar çok da olsa batıl ehlidir."
4851. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanlar tefrika üzere birleştiler. Ve cemaatlerinden ayrıldılar. Adeta onlar Kur'an'ın imamlarıdırlar; Kur'an onların imamı değil!" bak. Es-Selat (2), 2309. Bölüm
1051. Bölüm Tefrika Sebebi
4852. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sizler Allah'ın dini üzere kardeşsiniz. Sizleri ayıran içlerinizin pisliği ve batınlarınızın kötülüğüdür. Bu sebeple birbirinizin yükünü kaldırmıyor, birbirinize hayır dilemiyor, birbirinizi bağışlamıyor ve birbirinizi sevmiyorsunuz."
4853. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer cahil sussaydı insanlar ihtilafa düşmezdi." 4854. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ayrılığın sebebi, ihtilaftır."
146. Konu el-Hilafet Hilafet
Kenz'ul-Ummal, 5/584-800, el-Hilafet me'l-İmaret
1052. Bölüm Allah'ın Halifesi
Kur'an: "Hani Rabbin meleklere "Ben yeryüzünde bir halife var edece-ğim"demişti de melekler, "Orada fesat yapacak, kanlar akıtacak birini mi var edeceksin? Oysa biz Seni överek yüceltiyor ve seni devamlı takdis ediyoruz"dediler. Allah "Ben şüphesiz sizin bilme-diklerinizi bilirim"dedi."
"Ey Davud! Seni şüphesiz yeryüzünde hükümran kıldık, o halde insanlar arasında adaletle hükmet, hevese uyma yoksa seni Allah'ın yolundan saptırır. Doğrusu, Allah'ın yolundan sapanlara, onlara, hesap gününü unutmalarına karşılık çetin azâb vardır."
bak. En'am, 165; Yunus, 14, 73; Fatır, 39, Neml, 62 4855. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her kim iyiliği emreder ve kötülük-ten sakındırırsa o yeryüzünde Allah'ın halifesi, Kitab'ının halifesi ve Re-sul'ünün halifesidir."
Kur'an: "Arş'ı su üzerinde iken, gökleri ve yeri altı günde yaratan O'dur." "Allah bütün canlıları sudan yaratmıştır. Kimi karnı üzerinde sürünür, kimi iki ayakla yürür, kimi dört ayakla yürür. Allah dile-diğini yaratır, Allah şüphesiz her şeye kadirdir." 4856. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her şey sudan yaratılmıştır."
4857. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her şey su idi. Allah'ın arşı su üze-rinde idi. Zikri aziz olan Allah suya emretti, ateş yandı, sonra ateşe emret-ti de ateş söndü. Ondan bir duman çıktı, aziz ve celil olan Allah gökleri o dumandan yarattı. Aziz ve celil olan Allah yeryüzünü de (o ateşten geriye kalan) külden yarattı."
4858. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah gökyüzünü dizginlenmiş dal-gadan yarattı." 4859. İmam Ali (a.s), "Gökler neden yaratıldı?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Suyun buharından." 4860. Habbet'ul Ureni şöyle diyor: "Ali'nin (a.s) bir gün şöyle yemin ettiğini işittim: Göğü dumandan ve sudan yaratana andolsun ki" 4861. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "O'nun muhteşem kudretinden ve ince sanatının harikalarından biri de dalgalı, yoğun ve bol deniz suyundan kuru ve katı şeyler yaratmasıdır. Sonra Allah ondan tabakalar yaratmış, birbirleriyle ilintiledikten sonra yedi gök olarak yerleştirmiştir." bak. 4869. Hadis Kenz'ul Ummal, 2/548, 6/145-179
1054. Bölüm Allah'ın Yarattığı İlk Şey
4862. İmam Ali (a.s), "Allah'ın yarattığı ilk şey nedir?"diye sorulunca şöyle buyur-muştur: "Allah nuru yarattı." 4863. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah'ın yarattığı ilk şey kalemdir. Ona emretti de o olacak her şeyi yazdı."
4864. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah'ın yarattığı ilk şey kalemdir. Ona, "Yaz"diye buyurdu. O, "Rabbim! Ne yazayım?"diye so-runca, Allah, "Kıyamete kadar her şeyin kaderini yaz"diye buyurdu." 4865. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın yarattığı ilk şey akıldır."
4866. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz övgüsü yüce olan Allah aklı yarattı. Bu Allah'ın ruhanilerden (soyut varlıklardan) yarattığı ilk şey-dir." 4867. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın yarattığı ilk şey, tüm her şeyi kendisinden yarattığı şeydir ve o da sudur."
4868. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın yarattığı ilk şey benim nu-rumdur." 4869. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve celil olan Allah'ın ilk yarattığı şey bizim (Ehl-i Beyt) ruhlarımızdır. Ruhlarımızı tevhit ve temcidiyle ko-nuşturdu. Sonra da melekleri yarattı."
4870. İmam Bakır (a.s), kendisine gelerek, "Ben sizlere Allah'ın yarattığı ilk şeyi so-ruyorum, zira bu soruyu başkalarına da sordum bazısı kader, bazısı kalem, bazısı da ruh dedi" diyen Şam ulemasından birine şöyle buyurmuştur: "Bir şey dememişler... Eğer Allah'ın yarattığı ilk şey bir şeyden (şeysizlikten değil)
yaratılmış olsaydı bu taktirde Allah'ın (varlıklardan) kopmamış olması ve sürekli olarak kendisinden önce var olmadığı bir şeyle birlikte olması lazım gelirdi. Oysa Allah var idi, onunla birlikte bir şey yok idi. Sonra tüm varlıkların kaynağı olacak bir şey yarattı. Bu da diğer tüm şeyleri kendisinden hiçbir şeye isnat etmedi. (Zira onu bir şeyden değil, yoktan yarattı. ) "
1055. Bölüm Alemin Yaratılışı
Kur'an: "Küfredenler, gökler ve yer yapışıkken onları ayırdığımızı ve bü-tün canlıları sudan meydana getirdiğimizi bilmezler mi? İnanmı-yorlar mı?" "Hamt, gökleri ve yeri yaratan, karanlıkları ve aydınlığı var eden Allah'a mahsustur. Öyle iken, küfredenler Rablerine başkalarını eşit tutuyorlar."
"Sizi yaratmak mı daha zordur, yoksa göğü yaratmak mı? Ki onu Allah bina edip yükseltmiş ve ona şekil vermiştir. Gecesini ka-ranlık yapmış , gündüzünü aydınlatmıştır. Ardından yeri düzenle-miştir. Suyunu ondan çıkarmış ve otlak yer meydana getirmiştir. Dağları yerleştirmiştir."
4871. İmam Bakır (a.s), Allah-u Teala'nın "Küfredenler bilmezler mi?" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Gök birbirine kapanmış ve yağmur yağmıyor-du. Yeryüzü birbirine bağlanmıştı ve bitki yeşermiyordu. Böylece Allah yağmurla göğü ve bitki yeşerterek de yeryüzünü açtı."
4872. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mahlukatı hiç bir şeyi örnek almadan, hiç bir kılavuzun kılavuzluğunu almadan, hiç bir yardımcının yardımını görmeden yaratmıştır. Emriyle yaratılışı tamamlamış, kendisine boyun eğdirmiş, itirazsız icabet ettirmiştir."
4873. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eşyayı ezeli maddeden ve ebedi ör-neklerden yaratmamıştır. Aksine yarattığı, sınırını belirlediği ve şekillen-dirdiğini şekillendirdi ve de en güzel şekilde şekillendirdi." 4874. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah, yaratılanları başkasından alın-mış örnek olmadan yaratmıştır. Mahlukatı yaratırken yarattıklarından hiç kimseden yardım da istememiştir."
4875. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "(Birine) Uymadan, öğrenmeden, hik-met sahibi bir yaratıcının örneğinden örnek almadan, hata etmeden veya (meşveret için) bir grubu toplamadan yaratıkları ilmiyle yaratan, onları hükmüyle (emriyle) vücuda getirendir."
4876. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah Tebarek ve Teala varlıkları yarattı ama bir şeyden değil. Allah-u Teala'nın varlıkları bir şey-den yarattığını zanneden şüphesiz kafir olmuştur. Zira herşeyi kendisin-den yarattığı o şey ezeliyet ve hüviyetinde kendisiyle var olan kadim bir şey olursa, o şey ezeli olur." bak. el-Halık, 1071. bölüm
1056. Bölüm Göklerin Yaratılması
4877. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Göklerin direksiz olarak yaratılması ve onların dayanaksız durması, yaratışının şahitlerindendir. Onları bu şe-kilde durmaya çağırmış, onlar da durup duraksamadan ve gevşemeden, itaat etmişlerdir. Onun rububiyetini ikrar etmeseler, ona itaatle boyun eğmeselerdi, onları ne arşına yer ederdi,
ne meleklerine mesken, ne de halkın temiz sözlerinin ve salih amellerinin yükseldiği yer kılardı. O, gö-ğün yıldızlarını, yeryüzünde yolculuk edenlere şaşırdıklarında yol bulmaları için kılavuz kıldı. Gecenin karanlık perdeleri, onların nurunu gideremez ve ayın göklerdeki aydınlığının parıltısına da engel olamaz."
4878. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "... O, göklerin alçak, yüksek ve geniş aralıklarını bir şeye asılı olmaksızın düzenledi, yarıklarını kapadı, onları birbirine kaynaştırdı. Buyruğuyla gökten inenlere ve yaratıkların amelle-riyle göğe yükselenlere (meleklere) çıkış zorluğunu kolay kıldı.
Bir duman yığınıyken onu (göğü) çağırdı da bir araya gelip (çekim gücüyle) birbirini tuttular. Kapandıktan sonra kapalı kapılarını açtı (santrfuj kuvvetiyle ara-larını açtı), yollarına parıl parıl parlayan yıldızlardan gözcüler dikti. Onları boşlukta titrememeleri için kudretiyle kavradı. Emrine teslim olup durmalarını emretti.
Güneşi gündüzleyin her şeyi aydınlatan, Ay'ı da parlaklığıyla gecenin karanlığını gideren bir ayet kıldı. İkisini de yerlerine yerleştirip yürüttü. Seyirleri sırasında onlara konaklar tayin ederek, onlarla geceyle gündüzün ayrılmasını, seyirleriyle yılların sayılmasını, sayıların hesabının bilinmesini takdir etti.
Sonra bulundukları boşlukta hareket ettikleri yörüngeyi tayin etti. Gö-ğü gizli/ışıkları zor görülen ve ışıkları göğü pırıl pırıl aydınlatan yıldızlarla bezedi. Gizlice dinleyenleri (şeytanları) parlak meteorlarla taradı. Yerinde sabit, gezegen, inen, çıkan, uğurlu ve uğursuz tüm yıldızları emriyle müsahhar kıldı."
1057. Bölüm Yedi Kat Gök
Kur'an: "Yedi göğü ve yerden de bir o kadarını yaratan Allah'tır, Al-lah'ın her şeye Kadir olduğunu ve Allah'ın ilminin her şeyi kuşattı-ğını bilmeniz için Allah'ın buyruğu bunlar arasında iner durur." bak. Bakara, 29; Fussilet 12; Mülk, 3; Nuh, 15; Mü'minun, 17, 86; İsra, 44
4879. İmam Rıza (a.s), sol elini açtı, sonra sağ elini üzerine koydu ve şöyle buyurdu: "Bu dünyanın yeridir, dünyanın göğü ise üzerindeki kubbedir. İkinci yer dünya göğünün üzerindedir. İkinci gök ise üzerindeki kubbedir... Yedinci kat (gök ise) üzerindeki kubbedir. Allah-u Teala'nın arşı yedinci katın üzerindedir. Allah-u Teala'nın, "Yedi kat göğü yaratan..."ayetinin an-lamı da budur." bak. el-Bihar, 58/61, 8. bölüm
1058. Bölüm Göklerin ve Yerin Altı Günde Yaratılışı
Kur'an: "Doğrusu sizin Rabbiniz gökleri ve yeri altı günde yaratıp sonra arşa hükmeden, işi düzenleyen Allah'tır, izni olmadan kimse şefaat edemez. İşte Rabbiniz olan Allah budur. O'na kulluk edin. Nasihat dinlemez misiniz?" "Arş'ı su üzerinde iken, gökleri ve yeri altı günde yaratan O'dur."
"Siz yeri iki günde yaratanı mı küfrediyor ve O'na eşler koşu-yorsunuz! O, âlemlerin Rabbidir"de. Yeryüzüne sabit dağlar yerleştirdi, onu bereketli kıldı; arayanlar için yeryüzünde gıdalarını normal olarak dört gün içinde yetiştir-mesi kanununu koydu.
Sonra, duman halinde bulunan göğe yöneldi, ona ve yeryüzüne: "İsteyerek veya istemeyerek buyruğuma gelin"dedi. İkisi de: "İs-teyerek geldik"dediler. Allah, bunun üzerine, iki gün içinde yedi gök var etti ve her gö-ğün işini kendisine bildirdi. Yakın göğü ışıklarla donattık ve bo-zulmaktan koruduk. İşte bu, bilen, güçlü olan Allah'ın kanunu-dur."
4880. İmam Rıza (a.s), Allah-u Teala'nın "Gökleri ve yeri altı günde yaratan odur" ayetinin tefsirinde şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah Tebarek ve Teala gökleri ve yeri yaratmadan önce Arş'ı suyu ve melekleri yarattı. Me-lekler kendilerini, Arş'ı ve suyu, aziz ve celil olan Allah'ın varlığına delil bildiler.
Ardından meleklere kudretini göstermek ve böylece O'nun her-şeye gücünün yettiğini bilmelerini sağlamak için arşını suyun üzerinde ka-rar kıldı. Sonra... Arşına dayandığı bir halde yeryüzünü altı günde yarattı.
O isteseydi onları göz açıp kapayıncaya kadar yaratabilirdi. Ama gökten ve yerden birbiri ardınca yarattığı şeyleri meleklere göstermek ve yavaş yavaş ortaya çıkan şeylerin çıkışını kendisine bir delil kılmak için onları al-tı günde yarattı."
10
Mizan'ul Hikmet.3.Cilt Mizan'ul Hikmet.3.Cilt
1059.Bölüm Dünya Seması
4881. Resulullah (s.a. v), kendisine "Ey Allah'ın Resulü! Bu gök nedir?"diye soran birine şöyle buyurmuştur: "Gök sizden korunmuş bir dalgadır." 4882. İmam Ali (a.s), kendisine "Dünya seması neden yaratılmıştır?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Dizginlenmiş bir dalgadan."
1060. Bölüm Gök Sütunu
Kur'an: "Gökleri, gördüğünüz bir direk olmaksızın yükselten, sonra arşa hükmeden her biri belli bir süreye kadar hareket edecek olan güneş ve ayı buyruğu altına alan, işleri yürüten, ayetleri uzun uzun açıklayan Allah'tır; ola ki Rabbinize kavuşacağınıza kesin olarak inanırsınız."
"Allah gökleri gördüğünüz bir direk olmaksızın yaratmış , sizi sallar diye yeryüzüne sabit dağlar koymuş; orada her türlü canlıyı yaymıştır. Gökten su indirip orada her hoş çiftten yetiştirmişiz-dir."
4883. İmam Rıza (a.s), Allah-u Teala'nın "İçinde yörüngeler bulunan göğe andolsun"ayeti hakkında soran Hüseyin b. Halid'e, parmaklarını birbirine geçi-rerek şöyle buyurmuştur: "Gök yeryüzüne sıkıca bağlanmıştır."Ben (Hüseyin b. Halid), "Nasıl olur da yere bağlanır? Oysa Allah şöyle buyuruyor: "Gökleri gördüğünüz bir direk olmaksızın yaratmış..."deyince İmam Rıza (a.s) şöyle buyurdu: "Sübhanallah! Allah, "gördüğünüz bir direk olmaksızın"buyurmuyor mu?"Ben, "Evet!"deyince İmam şöyle buyurdu: "Bir sütun vardır, ama siz onu görmemektesiniz."
4884. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Göz farklı ve birbirine bağlı yara-tıkları gördü ve kalp bunları bir yaratıcının varlığına delil kabul etti. Zira kalp, göklerin azameti ile havada tutucu bir sütun ve dayanağı olmaksızın geri kalıp neticede yok olmaması, öne geçip neticede zail olmaması, çöküp yakınlaşmaksızın ve yükselip kaybolmaksızın havada yükseklerde durması hakkında gözün gördüğü şeyler hakkında derince bir düşündü."
1061.Bölüm Arş ve Kürsi
Kur'an: "O çok büyük Arş'ın Rabbidir." "Arş'ı yüklenen ve çevresinde bulunanlar, Rablerini överek tes-pih ederler; O'na iman ederler. Müminlerin de bağışlanmasını is-terler..." "Kürsisi (hükümranlığı) gökleri ve yeri kaplamıştır, onların gö-zetilmesi O'na ağır gelmez. O yücedir, büyüktür." Bak. Araf suresi, 54. ayet; Yunus suresi, 3. ayet; Hud suresi 7. ayet; Rad sure-si, 2. ayet; Ta-Ha suresi, 5. ayet; Müminun suresi, 86. ayet; Furkan suresi, 59. ayet; Secde suresi, 4. ayet; Hakka suresi, 17.ayet
4885. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Kürsi karşısında yedi kat gök, bir çöle düşmüş halka gibidir. Arş'ın Kürsi'ye üstünlüğü ise çölün o halkaya üstünlüğü gibidir."
4886. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Arş bir anlamda yaratılışın tamamı-dır. Kürsi ise onun kabıdır. Başka bir anlama göre ise Arş Allah'ın nebile-rine resullerine ve hüccetlerine bildirdiği ilimdir. Kürsi ise Allah'ın nebi, resul ve hüccetlerinden hiç birine bildirmediği ilmidir." 4887. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın, "Kürsi'si gökleri ve yeri kapla-mıştır"ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Yani ilmi" bak. el-Bihar, 58/1, 1. bölüm
1062. Bölüm Bizlere Gizli Kalan Yaratılışın Azameti
4888. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey münezzeh olan Allah'ım! Yaratı-şından gördüğümüz şeyler ne kadar yücedir! Azametin karşısında her bü-yük ne de küçüktür! Melekutundan gördüğümüz şey ne de korkunçtur! Bu gördüğümüz şeyler gizli saltanatın karşısında ne de değersizdir! Bu nimetler ahiret nimetleri karşısında ne de küçüktür!"
4889. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yaratıklarından gördüğümüz şeyler ne büyüktür. Yaratmadaki gücüne şaşırtan ve gördüğümüz şeyleri kudre-tinin büyüklüğünün nişanesi sayıyoruz! Bizlere gizli olan şeyler bundan ne kadar da büyüktür! Yaratışından görmediğimiz, gözlerimizin göremediği, aklımızın hakikatine eremediği ve kendisiyle aramıza gayp perdelerinin indiği şeyler ne de büyüktür! "
1063. Bölüm Yüce Alemin Sıfatı
4890. İmam Ali (a.s) yüce alem hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "Maddeden arınmış, kuvvet ve isti'dattan (anıklıktan) yüce suretler! Allah o suretlere tecelli etti. Onlar nurdan vücuda geldi, onlara baktı ve nurlandı. Misalini hüviyetlerine attı ve onlardan fiillerini zahir kıldı."
1064. Bölüm Alemler
Kur'an: "Alemlerin rabbi" 4891. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Belki de Allah'ın sadece bu alemi yarattığını ve sizden başka insan yaratmadığını düşünüyorsun! Allah'a yemin olsun ki Allah milyonlarca alem ve milyonlarca insan yaratmıştır ve sen o alemlerin ve insanların sonundasın." 4892. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve celil olan Allah yeryüzünü yarattığından beri, Adem'in soyundan olmayan yedi alem daha yaratmış-tır."
4893. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz aziz ve celil olan Allah'ın on iki bin alemi vardır ki onlardan her biri yedi gök ve yedi yerden daha büyüktür." bak. el-Bihar, 57/316
1065. Bölüm Güzel Yaratış
Kur'an: "Yarattığı her şeyi güzel yaratan, insanı başlangıçta çamurdan yaratan..." 4894. Resulullah (s.a.a) eteği yerde sürünen birini gördüğünde şöyle buyurmuştur: "Eteğini yukarı çek!" O, "Ey Allah'ın Resulü! Ben yampiri (çarpık) ayaklı biriyim; yürürken dizlerim birbirine değiyor." Peygamber ona şöyle bu-yurdu: "Eteğini yukarı çek, Allah'ın yarattığı her şey güzeldir."
4895. Ebu Umame şöyle diyor: "Biz Resulullah (s.a.a) ile birlikte iken Amr b. Zurare el-Ensari yerlere kadar uzanmış elbisesiyle çıkageldi. Peygamber (s.a.a) elbisesinin kenarından tuttu. Amr şöyle dedi: "Ey Allah'ın Resulü! Ayaklarımın baldırları yampiridir." Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: "Ey Amr b. Zurare! Allah her neyi yaratmışsa güzel yaratmıştır. Allah etekle-rini yerlerde sürükleyen kimseleri sevmez."
4896. Resulullah (s.a.a) Allah-u Teala'nın, "Yarattığı her şeyi güzel yara-tan"ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Elbette maymunun arkası güzel de-ğildir. Ama yaratılışı sağlamdır."
Ben (Reyşehri), şöyle diyorum: "Kurtubi'nin Tefsirinde şöyle yer almıştır: (Ayette geçen) "ahsene"kelimesi "sağlam ve muhkem yarattı" anlamındadır. O halde her şey kendisi için yaratıldığı hedef yolunda güzel ve uyumludur. İbn-i Abbas ve İkrime'nin, "Maymunun kıçı güzel değildir" sözünün anlamı da budur."
İbn-i Abbas şöyle diyor: "Bu kelime lafız ve anlamda genel bir anlam ifade et-mektedir. Yani, "Her şeyin yaratılışını güzel kıldı. Katade şöyle diyor: Maymunun kıçı da bir yönden güzeldir" anlamındadır. Hatta köpeği bile güzel yaratmıştır." el-Mizan'da da şöyle yer almıştır:
"Eşyanın yaratılışı hakkında düşünmek -ve her birinin parçalarının birbiriyle ve tüm vücuduyla uyumlu oluşması, kemal ve saa-detine erişmek için en gelişmiş araçlarla en kamil şekilde donatılmış olması- her var-lığın kendi yerinde kamil bir güzelliğe sahip olduğunu göstermektedir. bak. el-Kelam, 3511. Bölüm
1066. Bölüm Aklın Muhtemel Zararı da Defetmeye Çağrısı
4897. İmam Sadık (a.s) yaratılış ve ahireti inkar eden Abdulkerim b. Evca'ya şöyle buyurmuştur: "Eğer gerçek senin dediğin gibiyse -ki dediğin gibi değildir- hem biz hem de sen kurtulursun. Ama hakikat bizim dediğimiz gibiyse -ki gerçek dediğimiz gibidir- biz kurtulur sen ise helak olur-sun."Abdulkerim arkadaşlarına dönerek şöyle dedi: "Ben kalbimde bir yanış ve hüzün hissediyorum. Beni götürün."Dostları da onu alıp götürdüler ve Abdulkerim öldü."
4898. İmam Sadık (a.s), hakeza İbn-i Ebi'l Evca'ya şöyle buyurmuştur: "Eğer bun-ların (Kabe'yi tavaf edenlerin) dediği doğruysa -ki onların dediği doğru-dur- onlar esenliğe erişmiş, siz ise helak olmuş olursunuz. Ama iş sizin dediğiniz gibiyse- ki dediğiniz gibi değildir- siz ve onlar eşitsiniz."
4899. Bir grup İmam Rıza'nın (a.s) yanında oturmuşken bir zındık çıkageldi. İmam Rıza (a.s) ona şöyle buyurdu: "Eğer sözünüz doğruysa -ki dediğiniz gibi de-ğildir- biz ve sizler eşit değil miyiz? Namaz oruç, zekat ve imanımızın bi-ze bir zararı var mıdır?" Zındık sustu. Ebu'l Hasan (a.s) şöyle buyurdu: "Eğer bizim dediğimiz doğru ise -ki dediğimiz doğrudur- biz kurtuluşa ererken siz helak olmuş olmaz mısınız?"
4900. İmam Sadık (a.s) Hintli doktor ile yaptığı münazarada şöyle buyurmuştur: "Ben, "Eğer inancın doğruysa benim seni korkuttuğum Allah'ın cezası hususunsa benim için bir korku var mıdır?"dedim.
O, "Hayır"dedi. Ben, "Eğer benim inançlarım doğruysa -ki öyledir- ve ben haklıysam korktu-ğum ilahi cezaya güvenmedim mi ve sen inkar ve yalanlamalarınla helak olmadın mı?"diye sordum. O, "Evet"dedi. Bunun üzerine ben, "O halde hangimiz daha uzak görüşlü ve kurtuluşa daha yakınız"diye sorunca, "Sen"dedi. 4901. İmam Ali (a.s) kendisinden nakledildiğine göre -başkasının olduğu da söylen-miştir- şöyle buyurmuştur: "Müneccim ve tabibin ikisi de inanıyor ki ahiret yoktur. Ben, "bu size kalmış" dedim."
"Dediğiniz doğruysa ben hüsrana uğramış olmam. Yok eğer benim dediğim doğruysa vebal aleyhinizedir."
1067. Bölüm Akılların Allah'ı İnkardan Aciz Oluşu
4902. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hamd, yarattıklarına, yaratışıyla tecelli eden, delilleriyle kalplerine görünen Allah'a mahsustur." 4903. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hamd Allah'a mahsustur ki tüm işlerin gizliliklerini bilir, açık nişaneler (varlıklar) O'nun varlığına delalet eder. Görenlerin gözüne gözükmez. O halde O'nu görmeyenin gözü, O'nu inkar edemez. O'nu kalbiyle görenler, zatının künhüne eremez... Bütün varlık alemi, hatta (diliyle) inkar edenlerin bile kalben O'nu ikrar ettiğine tanıklık etmektedir."
4904. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bunların hepsini de sanatının incelik-lerine, kudretinin azametine apaçık birer delil olarak dikmiştir; akıllar Al-lah'ın büyüklüğünü itiraf ederek boyun eğmiş, O'nun vahdaniyetine ait delilleri kulaklarımızda çınlamıştır."
4905. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah işlerin gizliliklerini bilmekte, yaratıklarında görülen tedbir nişaneleri sebebiyle akıllara aşikar olmaktadır. O Allah ki peygamberlere soruldu, ama onlar O'nu had ve cüz ile nitelendirmediler; O'nu fiilleriyle nitelendirdiler ve nişaneleriyle O'na kılavuzluk ettiler.
Mütefekkir insanların aklı O'nun varlığını inkar edemez. Zira gökleri, yeri, ikisinin arasındakileri ve içindekilerini yaratanın kudreti inkar edilemez." 4906. Hişam b. Hakem şöyle diyor: "Mısırlı bir zındık İmam Sadık'ın (a.s) ilmi-ni işitmişti. Bu yüzden onunla tartışmak için Medine'ye geldi. Ama onu Medine'de bulamadı. Ona, "İmam Mekke'dedir" denilince bu defa Mek-ke'nin yolunu tuttu.
İmam Sadık (a.s) tavafını bitirince Zındık yanına geldi ve yanına top-landığımız bir halde İmam'ın tam karşısına oturdu. İmam o zındığa, "Yeryüzünün bir altı ve bir üstü olduğunu biliyor musun?" dedi.
Zındık, "Evet!" dedi. İmam, "Yeryüzünün altına girdin mi?" diye sordu. Zındık, "Hayır" dedi. İmam, "O halde altında ne olduğunu ne biliyorsun?" Zın-dık, "Bilmiyorum, ancak altında bir şey olduğunu zannetmiyorum" dedi. İmam Sadık (a.s), "Yakin etmedikçe zan acizliktir" diye buyurdu." İmam Sadık (a.s), "Göğe çıktın mı?" diye buyurdu: Zındık, "Hayır" dedi. İmam: "O halde içinde ne olduğunu biliyor musun?" diye sordu. Zındık: "Ha-yır" dedi.
İmam: "Doğu ve batıya gidip arkalarında ne olduğuna baktın mı?" diye sordu. Zındık: "Hayır"dedi. İmam: "Ne kadar ilginçsin! Doğuya gitmemişsin, batıya gitmemişsin, yerin altına inmemişsin, göğe çıkma-mışsın, arkalarında ne olduğunu bilmek için oraları tecrübe etmememiş-sin, bütün bunlara rağmen içinde olanları inkar ediyorsun." Acaba aklıllı insan bilmediğini inkar eder mi?" Zındık: "Şimdiye kadar hiç kimse be-nimle böyle konuşmadı" dedi.
İmam: "O halde sen bu konuda şek içindesin. Doğru da olabilir, yanlış da olabilir" diye buyurdu. Zındık: "Belki de öyledir" dedi. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurdu: "Ey Adam! Bilmeyenin bilen kimse üzerinde bir hücceti yoktur. Cahilin, alim üzerinde bir delili yoktur. Ey Mısırlı Kardeş! Benden bil ki bizim Allah hakkında asla şek-kimiz yoktur. Güneş ay, gece ve gündüzün hiçbir hataya düşmeden gelip gittiğini görüyor musun?" Hişam şöyle diyor: "O zındık sonunda İmam Sadık'ın (a.s) eliyle iman etti."
1068. Bölüm Başkasıyla Kaim Olan Her Şey Sonuçtur
4907. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Başkasıyla kaim olan her şey sonradan yapılmıştır. Başkası sebebiyle vücuda gelen her şey sonuçtur." 4908. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bizzat tanınan her şey sonradan ya-pılmıştır. Başkasıyla kaim olan her şey de sonuçtur."
1069. Bölüm Cisimlerin Sonradan Olduğunun Delili
4909. İmam Sadık (a.s), kendisine, münazara sırasında "cisimlerin sonradan yaratıl-dığının delili nedir?"diye soran İbn-i Ebi'l-Evca'ya şöyle buyurmuştur: "Küçük ve-ya büyük her şey kendisine benzeri eklendiğinde daha büyük olur. Bunda bir zail oluş ve bir haletten başka bir halete geçir vardır.
Eğer o şey kadim (ezeli) olsaydı zail olmaz ve değişmezdi. Zira zail olan ve değişen bir şey var veya yok olabilir. Dolayısıyla yokluktan sonra var olmakla sonradan yaratılma merhalesine girer ve ilk halette (yokluk döneminde) ise yokluk dünyasına ayak basar. Bir tek şeyde ise ezel ve yokluk sıfatı birleşmez." bak. Ed-Dehr, 1274. Bölüm
1070. Bölüm Yaratıcının Fıtr-i Tanıma İspatı
Kur'an: "Hakka yönelerek kendini Allah'ın insanlara yaratılışta verdiği dine ver. Zira Allah'ın yaratışında değişme yoktur; işte dosdoğru din budur, fakat insanların çoğu bilmezler."
"Allah'ın rengi (ile renklenin); rengi Allah'ınkinden daha güzel olan kim vardır? Biz "O'na ibadet edenleriz"deyin." "Rabbin, insanoğlunun sulbünden soyunu alıp devam ettirmiş, onlara: "Ben sizin Rabbiniz değil miyim"demiş ve buna kendileri-ni şahit tutmuştu. Onlar da: "Evet şâhidiz"demişlerdi. Demeyesi-niz kıyamet günü, "Bizim bundan haberimiz yoktu"dersiniz veya"
"Andolsun ki, onlara, "Gökleri ve yeri yaratan kimdir?"diye sor-san: "Allah'tır"derler." "Allah'a ortak koşmaksızın O'na yönelerekAllah'ın hanifleri olun. Pis putlardan kaçının. Allah'a ortak koşan kimse, gökten dü-şüp de kuşların kaptığı veya rüzgarın bir uçuruma attığı şeye ben-zer."
4910. İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala'nın "Allah'ın fıtratı"ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Yani tevhid!" 4911. İmam Bakır (a.s) hakeza bu ayet hakkında şöyle buyurmuştur: "Onları Rab-leri olduğu marifeti üzere yarattı. Eğer böyle olmasaydı, "Rableri kimdir ve onlara kim rızık vermektedir?" sorusunun cevabını bilemezlerdi."
4912. İmam Sadık (a.s), "Rabbin Ademoğullarının sülbünden ..." ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Kalplerinde marifet sabitleşti, söz verdikleri günü (kalubela gününü) unuttular. Ama bir gün hatırlarlar. Böyle olma-saydı hiç kimse kendisini kimin yarattığını ve kimin rızık verdiğini bile-mezdi."
4913. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her çocuk fıtrat üzere doğar. Yani aziz ve celil olan Allah'ın yaratıcısı olduğunu bilme üzere doğar. Allah'ın şu sözü de buna işarettir: "Onlara, "gökleri ve yeri kim yarattı?" diye soracak olursan, şüphesiz "Allah" derler."
4914. İmam Bakır (a.s), Allah-u Teala'nın "Allah'ın hanifleri" ayeti hakkında, "Haneflik nedir?"diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Bu Allah'ın insanları üze-rinde yarattığı fıtrattır. Allah yaratıkları marifeti üzere yaratmıştır." 4915. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Her çocuk fıtrat üzere doğar.
Anne ve babası onu Hıristiyan veya Yahudi eder." 4916. Resulullah (s.a.a), Müslümanların müşriklerin çocuklarını katlettiği bir savaşta şöyle buyurmuştur: "Biliniz ki en iyileriniz müşriklerin çocuklarıdır" sonra da şöyle buyurmuştur: "Sakın soykırım yapmayın. Her çocuk fıtrat üzere doğar. Dili ondaki perdeyi aralar. Anne ve babası da onu Yahudi, veya Hıristiyan ya da Mecusi eder." bak. el-Bihar, 3/276, 11. Bölüm; 67/130, 4. Bölüm
1071.Bölüm Yaratıcının Fıtri Tanıma İspatı
Kur'an: "İnsana bir darlık gelince, yan yatarken, oturur veya ayakta iken bize yalvarıp yakarır; biz darlığını giderince, başına gelen darlıktan ötürü bize hiç yalvarmamışa döner. İşlerinde tutumsuz olanlara, yaptıkları böylece güzel görünür." "İnsanlar bir darlığa uğrayınca Rablerine dönerek O'na yalvarırlar,
sonra Allah katından onlara bir rahmet tattırınca içlerinden bir takımı kendilerine verdiklerimize nankörlük ederek Rablerine eş koşarlar." "İnsanın başına bir sıkıntı gelince Rabbine yönelerek O'na yal-varır. Sonra Allah, katından bir nimet verince önceden kime yal-varmış olduğunu unutuverir; Allah'ın yolundan saptırmak için O'na eşler koşar. De ki: "küfrünle az bir müddet zevklen, şüphesiz sen cehennemliksin."
4917. İmam Askeri (a.s), besmelenin tefsirinde şöyle buyurmuştur: "Allah, ihtiyaçlar ve zorluklar anında, her yaratığın O'ndan başka herkesten ümidini kestiği ve O'ndan başka her sebebin (bağının) koptuğu bir anda her yaratılmışın kendisine yöneldiği kimsedir. Sen, "Bismillah" diyorsun. Yani tüm işle-rimde sadece ibadete layık olan Allah'tan yardım dilerim. Yardım istendi-ğinde yardıma koşar ve çağrıldığında icabet eder.
Bu birisinin İmam Sa-dık'a (a.s) dediği şu sözdür: "Ey İbn-i Resulillah! Bana Allah'ın varlığını göster ve ne olduğunu öğret ki mücadeleciler bana karşı saldırıya geçmiş ve beni şaşkınlığa düşürmüşlerdir."İmam Sadık (a.s) ona şöyle buyurdu: "Ey Allah'ın kulu! Hiç gemiye bindin mi?" Adam, "Evet" deyince şöyle buyurdu:
"Geminin kırıldığı, seni kurtaracak bir geminin ve sana kifayet edecek bir yüzücülüğün olmadığı bir durumla karşılaştın mı?" Adam, "Evet"deyince de şöyle buyurdu: "O an herhangi bir şeyin seni bu tehli-keden kurtarmaya kadir olduğu kalbinden geçti mi?" Adam, "Evet" de-yince de İmam Sadık (a.s) şöyle buyurdu: "İşte o, hiç kurtarıcının olmadı-ğı durumda kurtarmaya ve hiçbir yardımcının olmadığı bir anda yardımda bulunamaya kadir olan Allah'tır.
4918. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın varlığı yaratıklarından bili-nir, akıllarla marifetine inanılır ve hücceti fıtratla sabit olur." 4919. İmam Ali (a.s), "Allah"hakkında şöyle buyurmuştur: "Allah; her yaratığın ihtiyaçlar ve zorluklar anında, herkesten ümidini kesdiği ve ondan başka tüm sebepler zincirinin koptuğu bir anda yöneldiği kimsedir.
Zira her in-san bu dünyada her ne kadar makam ve servet sahibi de olsa ve diğer in-sanlar kendisine çok muhtaç da bulunsa kendisinin gideremeyeceği bir takım ihtiyaçları ortaya çıkar. Hatta bizzat böyle bir şahıs için de karşıla-yamayacağı bir takım ihtiyaçlar baş gösterir. Böylece ihtiyaç ve zaruret anında Allah'a yönelir. Ama ihtiyaçları giderilince yeniden şirk yoluna ko-yulur."
1072. Bölüm Yaratıcının İspatı Nedensellik Kanunu
Kur'an: "Onlar, yaratan olmaksızın mı yaratıldılar yoksa yaratanlar ken-dileri midir? Yoksa gökleri ve yeri kendileri mi yarattılar? Hayır, Allah'a kesin olarak inanmıyorlar." 4920. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bir şeyi yapan herkes onu bir şeyden yapmıştır. Ama Allah yaptığını bir şeyden yaratmamıştır."
4921. İmam Bakır (a.s), Şam alimlerinden biri "Allah eşyayı bir şeyden mi yaratmış-tır yoksa bir şeysizlikten mi?" sorusu üzerine şöyle buyurmuştur: "Eşyayı kendi-sinden önce var olan bir şeyden yaratmamıştır. Eğer bir şeyi bir şeyden yaratsaydı, onunla eşya arasında kesinti olmaz ve o şey sürekli Allah'la birlikte olurdu. Oysa Allah var olmuş, ama onunla birlikte bir şey olma-mıştır."
4922. İmam Sadık (a.s), "Allah eşyayı neden (hangi şeyden) yarattı?"diye soran Zın-dık birine şöyle buyurmuştur: "Bir şeyden yaratmadı!"Zındık, "O halde nasıl olur da, bir şey şey olmayandan vücuda gelebilir?" diye sorunca da İmam (a.s) şöyle buyurdu: "Eşya ya bir şeyden yaratılmıştır, ya da şey olmayan-dan. Bir şeyden yaratılmış olursa, o şey Allah ile birlikte olur ve de o şey kadim sayılır. Kadim olan bir şey ise sonradan olmaz,
fena bulmaz ve de-ğişmez. Bu şey de bir cevher (tözdür) ve bir renktir. O halde bu alemde var olan çok çeşitli farklı renkler ve sayısız cevherler nereden gelmiştir? Eğer eşyanın kendisinden yaratıldığı şey diri ise o halde bu ölüm nereden geldi? O şey ölü ise, o halde hayat nereden geldi? Ezeli ve kadim olan bir diri ve bir ölüden de meydan gelemez. Zira ezeli diridir ondan ölü mey-dana gelmez. Hakeza ezeli ve kadim bir ölü de var olamaz.
Zira ölü bir varlığın kudret ve bekası olmaz" zındık: "O halde neden varlıklar ezeli-dir?" denmiştir diye sorunca İmam (a.s) şöyle buyurdu: "... Dünyanın içindekileriyle dönüşü, yerin üzerindekileriyle hareket etmesi, zamanını değişmesi, zaman farklılığı, alemdeki eksiklik ölüm, çürüme ve insanı, kendisini yaratan ve idare eden birinin olduğunu ikrar etme çaresizliğini ve eşyanın sonradan olduğuna göstermektir. Tatlının ekşidiğini, şirin ola-nın acılaştığını, yeninin eskidiğini ve her şeyin değişip yok olduğunu gör-müyor musun?"
4923. İmam Sadık (a.s) Allah'ın birliğinin delili sorulunca şöyle buyurdu: "Yaratık-ların ihtiyaç içinde oluşu!" 4924. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Mahlukatı yaratmayı ezeliyetine ve varlığına, delil kılan Allah'a hamd olsun... Allah, eşyanın yaratılışını ezeli-yetine, acziyetini kudretine, yokluğa mahkumluğunu da ebediyetine şahit kılmıştır." 4925. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hamd, yarattıklarını mevcudiyetine ve onların yaratılmalarını ezeliyetine delil kılan Allah'a mahsustur"
4926. İmam Sadık (a.s), "Bir yaratıcın olduğunun delili nedir?"diye soran Ebu Şakir Deysani'ye şöyle buyurmuştur: "Kendimi iki hal üzere buldum: Ya ben ken-dimi yarattım yada başka birisi beni yaratmıştır. Eğer ben kendimi yarat-tıysam şu iki halden biridir: Ya (önceden de) vardım veya kendimi var et-tim.
Eğer önceden var idiysem ve kendimi vücuda getirdiysem, kendimi vücuda getirmeme bir ihtiyaç yoktur. Eğer yok idiysem, senin de bildiğin gibi yok olan bir şey, bir şey vücuda getiremez. O halde üçüncü bir şık geçerlidir. O da şu ki benim bir yaratıcım vardır ve o da alimlerin rabbi olan Allah'tır."Verecek bir cevabı olmayan Ebu Şakir kalkıp gitti." bak. el-Hilket, 1053 ve 1055. bölümler
1073. Bölüm Yaratıcının İspatı Ayetler
Kur'an: "Ey insanlar! Sizin yaratılmanızda ve canlıların yeryüzünde ya-yılmasında, kesin olarak iman eden kimseler için ibretler vardır." "Göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün birbiri ar-dınca gelmesinde akıl sahiplerine şüphesiz deliller vardır." 4927. İmam Ali (a.s), yaratıcının ispatı hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: "Devenin pisliği devenin varlığına, eşeğin pisliği eşeğin varlığına ve ayak izi bir yolcunun varlığına delalet eder. O halde şu gök varlığı bunca leta-fetiyle ve yeryüzü bu yoğunluğuyla latif ve habir olan Allah'ın varlığına nasıl delalet etmez?"
4928. İmam Ali (a.s), gece namazını bitirince şu cümleyi çok tekrarlardı: "Şehadet ederim ki gökler, yer ve içinde olanlar senin varlığının nişaneleri ve ken-disine davet ettiğin şeylerin tanıklarıdır. Hüccetini açıklayan ve rububiye-tine tanıklık eden her şey nimetlerinin eserlerinin nişanesi ve tedbirinin alametleridir."
4929. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın yaratıklarından, Allah'ın var-lığına ulaşılır, akıllarla varlığı tanınır, tefekkür ile hücceti sabit olur ve ayetleri ile kullarına hücceti tamamlanır." 4930. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın hikmet eseleri vücuda getir-diği güzelliklerde aşikardır. Yarattığı her şey onun hücceti oldu ve kendi-sine mensup kılındı. O halde bir yaratığı dilsiz ve sessiz olursa, Allah'ın ondaki tedbiri konuşan hücceti olur." 4931. İmam Rıza (a.s) Adem'in sonradan yaratıldığı hususunda sorulunca şöyle bu-yurmuştur: "Sen önceden yoktun ve sonradan var oldun. (Öte yandan) Kendi kendini yaratmadığını ve benzerinin de seni vücuda getirmediğini de biliyorsun." İmam Bakır (a.s) ise Allah-u Teala'nın,
"Bu dünyada kör olan ahirette de kördür"ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Göklerin ve yerin yaratılışı-nın, gece gündüzün birbiri ardınca gelişinin ve gökyüzünün güneş ve ayla dönüşünün ve ilginç ayetlerinin bunun ötesinde daha büyük bir işe delalet ettiğini anlamayan kimse "ahirette de kördür."Yani görmediklerini mü-şahade etmek hususunda kördür ve yol açısından daha sapıktır.
4932. İmam Rıza (a.s) hakeza şöyle buyurmuştur: "Yani mevcut hakikatleri gör-mek hususunda kördür." 4933. İmam Sadık (a.s), "alemin yaratıcısının delili nedir?" diye soran zındık birine şöyle buyurmuştur: "İşlerin varlığı onların bir yapıcısının olduğuna delalet etmektedir. Bir bina görünce, her ne kadar yapıcısını görmemişsen ve müşahade etmemişsen bile, onun bir mimarı ve yapıcısının olduğunu an-lamıyor musun?"
4934. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Şanı yüce yaratıcının varlığına dela-let eden ilk öğüt ve delil, bu cihanı meydana getirmesi, cüzlerini terkip etmesi ve eczasını mevcut haliyle düzenlemesidir. Bu alem hakkında dü-şünecek olursan kullarının ihtiyaç duyduğu herşeyin içinde olduğu bir ev gibi olduğunu görürsün.
Gök yükseltilmiş bir tavan, yeryüzü serilmiş bir halı, yıldızlar, yanyana dizilmiş kandiller ve cevherler yeryüzünün bağrın-da depolanmış hazineler gibidir. Alemin herşeyi kendi yerinde hazır kı-lınmıştır. İnsan bu evin ve içindeki her şeyin sahibidir.
Bitki çeşitleri onun hedefleri için hazırlanmış, çeşitli hayvanlar maslahat ve menfaatlerine hizmet etmektedir. Bütün bunlar açıkça alemin bir program, hikmet, dü-zen ve uyum üzere yaratıldığını ve yaratıcısının bir tek olduğunu göster-mektedir." 4935. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer Allah'ın ilginç kudreti ve yüce nimetleri hakkında düşünecek olsaydılar şüphesiz yola gelir ve cehennem azabından korkarlardı. Ama kalpler hastadır ve düşünceler afete uğramış-tır. Allah'ın yarattığı en küçük varlığa bir bakmıyorlar mı? Nasıl da onu sağlam yaratmış,
parçalarını dikkatle bir araya getirmiş, kendisine kulak ve göz deliği açmış, kemik ve deri koşmuştur. Bir baksanıza şu karıncanın o küçücük cüssesine, şeklinin inceliklerine! Neredeyse gözler onu göremi-yor, zihinler onu kavrayamıyor. Yeryüzünde nasıl da hareket ediyor!
Rızkı için yeryüzünde koşturuyor. Onların yeme mecrasını; bedeninin yukarı aşağı ve içini, karnının adalelerini, kafasında yer alan göz ve kulaklarını bir düşünecek olursan yaratılışına hayran kalırsın, özelliklerini sıralamaktan yorulursun. Güneşe, aya, bitkilere, ağaca, suya,
taşa, gece ve gündüzün değişmesine, şu denizlerin kabarmasına, şu dağların çokluğuna ve zirvele-rin yüksekliğine, şu dillerin farklılığına ve lehçelerinin çeşitliliğine bir bak! Öyleyse yazıklar olsun, tedbir ve takdir ediciyi inkar edene! Onlar, hiç bir delile dayanmadan,
hiç bir araştırma yapmadan ekicisiz çıkan bitkiler gibi olduklarını ve çeşit çeşit şekillerinin yapıcısı bulunmadığını sanıyorlar. Onlar iddiaları için bir delile sığınmıyorlar ve inançları hakkında araştırma yapmıyorlar. Ustasız bina veya suç işleyen olmadan suç olur mu?!"
1074.Bölüm İnsanın Topraktan Yaratılışı
Kur'an: "Öyleyse insan neden yaratıldığına bir baksın." Sizi topraktan yaratması O'nun varlığının belgelerindendir. Son-ra hemen birer insan olup yeryüzüne yayılırsınız." "İnsanı sudan yaratarak, ona soy sop veren O'dur. Rabbin her şeye Kadir'dir." "O, insanı pıhtılaşmış kandan yarattı."
"Biz insanı katışık bir nutfeden yaratmışızdır; onu deneriz; bu yüzden, onun işitmesini ve görmesini sağlamışızdır." "Sizi annelerinizin karınlarında üç türlü karanlık içinde, yaratı-lıştan yaratılışa geçirerek yaratmıştır; işte bu Rabbiniz olan Al-lah'tır. Hükümranlık O'nundur, O'ndan başka ilah yoktur. Öyley-ken nasıl olur da O'nu bırakıp başkasına yönelirsiniz?"
4936. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kendi vücudunda, aklını hayrete düşüren bir terkip ve Allah'ı reddeden hüccetlerini iptal eden bir tertip esasınca yaratılışın eserini gördüğü halde Allah'ın kullarına gizli kaldığını sanan insan ne de ilginçtir. Canıma andolsun ki eğer bu büyük işleri dü-şünecek olsalardı şüphesiz bu açık terkip, aşikar tedbir, yok olan eşyaların meydana gelişi, bir halden bir hale değişimi, bir yapıdan diğer yapıya dö-nüşümü, onları yaratıcının varlığına eriştirirdi."
4937. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey doğru düzgün yaratılmış mahluk! Kat kat perdelerin arkasında, rahimlerin karanlığında inşa edilip korunan yaratık! İlk kez balçığın özünden yaratıldın... Sonra konulduğun yerden hiç görmediğin, menfaatlerini elde etmenin yolunu bilmediğin aleme çı-karıldın. Annenin memesinden beslenmeyi kim öğretti? İhtiyaçlarını ara-yacağın, isteyeceğin yerleri kim tanıttı?"
4938. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "O insan; rahimlerin karanlıklarında gizlice tasarlanıp kararlaştırılan dökülmüş erlik suyu ve yaratılışı noksan bir kan parçası, bir pıhtı değil miydi?... Sonra da kendisine duyduğunu belleten bir gönül, konuşan bir dil, bakıp gören bir göz verildi ki duyup gördüğünü anlasın, ibret alsın ve kötülüklerden kaçınsın. Ama o büyüyüp geliştiğinde tekebbüre kapıldı, "
4939. İmam Bakır (a.s) Allah-u Teala'nın "katışık bir nutfeden..." ayeti hak-kında şöyle buyurmuştur: "Bütünüyle karışan erkek ve kadının suyu." 4940. İmam Rıza (a.s), "Allah'ın varlığının delili nedir?" diye soran zındık birine şöyle buyurmuştur: "Ben bedenime bakıp, en veya boyunda herhangi bir art-tırma veya eksiltmede bulunamayacağımı, ondan kötülükleri uzaklaştırıp bir fayda veremeyeceğimi görünce bu yapının bir mimarı olduğunu anla-dım ve Allah'ın varlığını ikrar ettim. Ayrıca gökyüzünün kudretiyle dönü-şünü, bulutların yaratılışını,
rüzgarların harekete geçirilişini; güneşin, ayın ve yıldızların hareketini ve diğer ilginç ve sağlam nişaneleri görünce de bütün bunların bir takdir edicisi ve meydana getireni olduğunu bil-dim." 4941. İmam Sadık (a.s), yanına gelen İbi'l-Evca'ya şöyle buyurmuştur: "Ey ibn-i ibi'l-Evca! Sen mahluk musun yoksa mahluk değil misin?" O: "Mahluk değilim" dedi. İmam Sadık (a.s): "Eğer mahluk olsaydın nasıl olurdun?" diye buyurunca İbn-i Ebi'l-Evca cevap veremedi ve kalkıp gitti."
4942. İmam Sadık (a.s) hakeza şöyle buyurmuştur: "Sen mahluk musun yoksa mahluk değil misin?" Abdulkerim bin İbi'l-Evca, "Ben yaratılmış deği-lim" dedi. İmam (a.s), "Eğer mahluk olsaydın nasıl olurdun?"diye sordu. Abdulkerim bir müddet sustu, cevap veremedi ve karşısındaki çubukla oynar bir halde şöyle dedi:
"Uzun, geniş, çukur, kısa, hareketli, sakin vb. şeyler mahlukun sıfatıdır."İmam (a.s) şöyle buyurdu: "Eğer mahluk için bundan başka sıfatlar bilmiyorsan o halde kendini mahluk say. Zira bu sı-fatları bizzat kendinde buluyorsun." bak. el-İnsan, 315-316. bölümler
1075.Bölüm Rahimde Şekillendirme
Kur'an: "Ana rahminde sizi dilediği gibi şekillendiren O'dur. O'ndan başka ilah yoktur, güçlüdür, hikmet sahibidir." "O, vareden, güzel yaratan, yarattıklarına şekil veren, en güzel adlar kendisinin olan Allah'tır. Göklerde ve yerde olanlar O'nu tes-pih ederler. O güçlüdür, hikmet sahibidir."
4943. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah Tebarek ve Teala birini ya-ratmak istediğinde kendisiyle Adem'e kadar olan babası arasındaki her şekil ve sureti toplar, sonra onu onlardan biri şeklinde yaratır. O halde hiç kimse, "bu benim veya babalarımın benzeri değildir"demesin."
4944. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İki nutfe rahimde birleşir. Hangisi di-ğerinden çok olursa çocuk ona benzer." 4945. Resulullah (s.a.a), Müminlerin Emiri'ne (a.s) şöyle buyurmuştur: "Aziz ve ce-lil olan Allah'ın sana ihsan ettiği ilk nimetin ne olduğunu söyle!" Mümin-lerin Emiri: "Beni yaratması..." diye cevap verdi. Peygamber: "Üçüncüsü nedir?" diye sorunca da şöyle buyurdu: "Allah'a andolsun beni en güzel şekil ve en uygun terkiple yarattı." Peygamber, "Doğru dedin" diye bu-yurdu"
1076. Bölüm Ruhun Yaratılışı
Kur'an: "Allah'a nasıl küfredersiniz? Halbuki ölü idiniz sizleri diriltti, sonra öldürecek, sonra tekrar diriltecek ve sonunda O'na dönecek-siniz." "O, ölüden diri çıkarır, diriden ölü çıkarır; yeryüzünü ölümün-den sonra O canlandırır. Ey insanlar! İşte siz de böylece diriltile-ceksiniz."
Kur'an: "İçinizden, kendileriyle huzura kavuşacağınız eşler yaratıp; ara-nızda muhabbet ve rahmet var etmesi, O'nun varlığının belgele-rindendir. Bunlarda, düşünen kavim için dersler vardır."
"Göklerin ve yerin Yaratanı, size içinizden eşler, çift çift hayvan-lar var etmiştir. Bu suretle, çoğalmanızı sağlamıştır. O'nun benzeri hiçbir şey yoktur. O, işitendir, görendir."
"Allah sizi topraktan, sonra nutfeden yaratmış , sonra da sizi çiftler halinde var etmiştir. Dişinin gebe kalması ve doğurması, an-cak O'nun bilgisiyledir. Ömrü uzun olanın çok yaşaması ve ömür-lerin azalması şüphesiz Kitaptadır. Doğrusu bu Allah'a kolay-dır." bak. Necm, 45; Kıyamet, 39; Nahl, 72; Leyl, 3
4946. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çift kapının birinde bir menteşe olduğunu görürsen o menteşenin anlamsız olarak takıldığını mı sanırsın? Hayır şüphesiz diğer kapıyla birleştirildiğini ve böylece kapatıldığını anlarsın. Dolayısıyla bir araya gelişleri fayda versin diye diğer tekini de hazırlarsın.
Erkek hayvanın varlığı da aynı şekildedir. Adeta dişi için hazırlanan, çiftin bir tekidir. O halde erkek ve dişi birleşirler. Zira neslin bekası ve devamı bundadır. Bu felsefe iddiacıları helak, ümitsiz ve mutsuz olsun. Nasıl olur da kalp gözleri bu ilginç yaratılışı görmüyor hatta içindeki tedbir ve kastı inkar ediyorlar?"
1078. Bölüm Eşyanın Çift Oluşu
Kur'an: "Yerin yetiştirdiklerinden, kendilerinden ve daha bilmediklerin-den çift çift yaratan Allah münezzehtir." "Yeryüzüne bakmazlar mı? Orada, bitkilerden nice güzel çiftler yetiştirmişizdir. "Şüphesiz bunlarda Allah'ın kudretine işaret vardır, ama çoğu iman etmezler." "İbret alasınız diye her şeyi çift çift yaratmışızdır."
4947. İmam Ali (a.s), Allah-u Teala'yı bazı fiileri ile zikr edince şöyle buyurmuştur: "Uzak ve aykırı şekleri yakınlaştırdı ve yakınların arasını ayırdı ki aralarını ayırmakla ayıranı ve onları yakın ve bir araya getirmekle de bir araya geti-reni anlasınlar. Allah-u Teala'nın şu sözü de bunu ifade etmektedir: "İb-ret alasınız diye her şeyi çift çift yaratmışızdır." 4948. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eşyanın ecelini vakitlerine (bıraktı) ve çeşitli şeylerin arasında uyum yarattı, her birine özel içgüdüler koştu ve her birini benzeri ile birlikte kıldı."
4949. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah hiçbir şeyi bağımsız ve eşsiz olarak yaratmamıştır. Bu yolla insanları kendine yönlendirmeyi ve varlığı-nı ispat etmeyi irade etmiştir. Zira Allah Tebarek ve Teala bir ve tektir. Kendisiyle birlikte O'nu ayakta tutan, O'na yardım eden ve O'nu koruyan bir ikincisi yoktur. Allah'ın izin ve iradesiyle yaratıklar birbirine bağlıdır." 4950. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Bu gördüğümüz şeylerin her biri birbirine muhtaçtır. Zira her birinin kıvamı bir diğerine bağlıdır. Nitekim bir binanın parçaları da bir birine muhtaç ve bağlıdır. Aksi takdirde uyumlu, sağlam olmazdı. Gördüğümüz diğer şeyler de böyledir."
4951. İmam Ali (a.s), Allah'ın eşyayı yaratması hususunda şöyle buyurmuştur: "Tüm şeylerin eğriliğini düzeltti, hududlarının işaretlerini açıkça belirtti, birbiriyle çelişen şeyler arasında kudretiyle uyum yarattı. Onların yakınlık sebeplerini birleştirdi."
4952. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Edatlar kendilerini sınırlandırıyor, aletler benzerlerine işaret ediyor, varlıkların fiilleri kendilerinde oluşmak-tadır. (Allah'ta değil) Varlıklar, "munz" (falan zamandan beri) kelimesiyle kadim olmaktan çıkmıştır."Kad" (zamanın sınırlı oluşunu ifade etmekte-dir. )
kelimesiyle ezeliyetten çıkmıştır. Tamamlayıcı "levla"(olmasaydı) edatıyla kamil olmaktan çıkmıştır. Eşya birbirinden ayrılışıyla ayırıcısına delalet etmiştir. Birbirine aykırı oluşuyla, onları birbirine aykırı kılıcıyı açı-ğa çıkarmıştır. Böylece eşyanın yaratıcısı akıllara tecelli etmiştir."
4953. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Edatlar kendilerini sınırlandırıyor, aletler benzerlerine işaret ediyor, varlıkların fiilleri kendilerinde oluşmak-tadır... Eğer varlıklar ayırıcının varlığını beyan etmek için birbirinden ay-rılmamış olsalardı ve birbirine aykırı kılıcıya delalet etmek için birbirine aykırı olmasaydı şüphesiz yaratıcıları akıllara tecelli etmezdi."
1079. Bölüm Rızık ve Marifetullah
Kuran: "Ey insanlar! Allah'ın size olan nimetini anın; sizi gökten ve yerden rızıklandıran Allah'tan başka bir yaratan var mıdır? O'ndan başka ilah yoktur. Nasıl aldatılıp da döndürülürsünüz?" "Allah size verdiği rızkı kesiverirse, size rızık verecek başka kim vardır? Hayır; onlar, azgınlık ve nefrette direnmektedirler."
4954. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın mülkünde yetmiş veya sek-sen yıl yaşayıp nimetlerinden istifade ettiği halde Allah'ı hakkıyla tanıma-yan kimse ne de çirkindir!"
4955. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey Mufazzal! İnsanların vücuduna yerleştirilen örneğin bir şeyler yemek gibi fiilleri düşün. Eğer insan bede-ninin ihtiyaçlarını bilerek yemek yemeseydi ve içinde kendisini buna zor-layan bir neden olmasaydı şüphesiz yemek hususunda tembellik ve gev-şeklik eder ve böylece de bedeni eriyerek yok olurdu."
4956. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "... Ey doğru düzgün yaratılmış mah-luk! Kat kat perdelerin arkasında, rahimlerin karanlığında inşa edilip ko-runan yaratık! İlk kez balçığın özünden yaratıldın,
bilinen bir süre sağlam karar yerlerine konuldun, taktir edilen süre de orada kaldın. Annenin kar-nında bir cenin idin; ne cevap verebilirdin ne de bir çağrıyı duyardın. Sonra konulduğun yerden hiç görmediğin, menfaatlerini elde etmenin yo-lunu bilmediğin aleme çıkarıldın. Annenin memesinden beslenmeyi kim öğretti? İhtiyaçlarını arayacağın, isteyeceğin yerleri kim tarif etti?"
11
Mizan'ul Hikmet.3.Cilt Mizan'ul Hikmet.3.Cilt
1080.Bölüm Eşyanın Takdiri
Kur'an: "Musa: "Rabbimiz, her şeye ayrı bir özellik veren, sonra doğru yola eriştirendir"dedi." "Allah her dişinin rahminde taşıdığını, rahimlerin düşürdüğünü ve alıkoyduğunu bilir. O'nun katında her şey bir ölçüye göredir."
"Göklerin ve yerin hükümranlığı kendisinin olan, çocuk edin-meyen, hükümranlıkta ortağı bulunmayan, her şeyi yaratıp bir öl-çüye göre düzenleyen O'dur." "Şüphesiz Biz her şeyi bir ölçüye göre yaratmışızdır."
4957. İmam Sadık (a.s), aziz ve celil olan Allah'ın, "Her şeye ayrı bir özellik veren, sonra doğru yola eriştirendir..." ayetinin tefsirini soran Muhammed b. Müslim'e şöyle buyurmuştur: "Allah'ın yaratıklarından herşey şeklinden bir şeyin dişi mi yoksa erkek mi olduğunu bilir."Ben, "doğru yola erişti-rendir" ne anlamdadır?"diye sorunca da şöyle buyurdu: "Her varlığı kendi türünden olan muhalif cinsi ile çiftleşmeye ve yakınlaşmaya sevk etti."
el-Mizan Tefsiri "Rabbimiz, her şeye ayrı bir özellik verendir" ayetinin tefsirinde şöyle buyurmuştur: "Bu ayetin anlamı şudur: "Allah, her varlığın mücehhez olduğu kuvve ve araçlar ile o şeyi, varlığının nihai hedefine doğru sevkeden etkileri arasında bir tür irtibat vücuda getirmek-tedir. "
1081. Bölüm İnsanın Eğitimi
Kur'an: "Kalemle öğretti, insana bilmediğini öğretti." "Allah sizi annelerinizin karnından bir şey bilmez halde çıkar-mıştır. Belki şükredersiniz diye size kulak, göz ve kalp vermiştir."
1082. Bölüm Renklerin ve Dillerin Çeşitliliği
Kur'an: "Gökleri ve yeri yaratması, dillerinizin ve renklerinizin değişik olması, O'nun varlığının belgelerindendir. Doğrusu bunlarda, bi-lenler için dersler vardır." "Yeryüzünde rengarenk şeyleri de sizin için yaratmıştır. Bunda, öğüt alan kimseler için ibret vardır."
"Biz onunla (suyla) türlü türlü renkte ürünler yetiştirmiş; dağ-larda da beyaz, kırmızı, siyah ve türlü renkte yollar var etmişizdir. İnsanlar, yerde yürüyenler ve davarlar da böyle türlü türlü renkte-dirler. Allah'ın kulları arasında O'ndan korkan, ancak âlimlerdir."
4958. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Takdir ve tedbir eden Allah'ı inkar eden kimseye eyvahlar olsun. Onlar ot gibi bittiklerini ve bir ekicilerinin olmadığını sanıyorlar. Onlar çeşitli suretlerinin bir yapıcısı olmadığını zannediyorlar. Bunların iddialarını ispat edecekleri bir delilleri yoktur ve inançlarında bir araştırma yapmamışlardır."
1083. Bölüm Elbise, Gölge ve Ev
Kur'an: "Ey insanoğulları! Ayıp yerlerinizi örtecek giysi sizi süsleyecek elbise gönderdik. Takva elbisesi ise bunlardan daha hayırlıdır. Al-lah'ın bu ayetleri öğüt almanız içindir."
"Taze et yemeniz, takındığınız süsleri edinmeniz ve Allah'ın bol nimetinden faydalanmanız için denize ki gemilerin onu yara yara gittiğini görürsün boyun eğdiren de O'dur. Artık belki şükredersi-niz." "Allah yarattıklarından size gölgeler yapmış ; dağlarda sığına-cağınız barınaklar var etmiş, sizi sıcaktan koruyacak elbiseler, harpte sizi koruyacak zırhlar vermiştir."
"Allah size evlerinizi dinlenme yeri kıldı. Hayvanların derilerin-den, yolculukta ve ikamet zamanlarınızda kolayca taşıyacağınız ev-ler; yün, tüy ve kıllarından bir süre kullanacağınız ev eşyası ve tica-ret malı var etmiştir." 4959. İmam Bakır (a.s), Allah-u Teala'nın, "Onlara örtü olarak güneş (ışık-ları) dışında bir şey karar kılmadık."ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Ev yapmayı bilmiyorlardı."
1084. Bölüm Uyku
Kur'an: "Geceleyin uyumanız, gündüz de lütfünden rızık aramanız O'nun varlığının belgelerindendir. Bunlarda kulak veren kavim için dersler vardır." "Size geceyi dinlenesiniz diye karanlık ve gündüzü çalışasınız diye aydınlık olarak yarattığımızı görmediler mi? Doğrusu bunda, iman eden kavim için dersler vardır." bak. Furkan, 47; Nebe, 9; Zümer, 42
4960. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey Mufazzal! İnsanın yemek ve uyumak gibi fiillerini düşün. Eğer insan beden rahatlığına ve güç tazele-meye ihtiyacı olduğunu düşünerek uyumasaydı, belki de bu konuda tem-bellik edecek ve böylece bedeni yıpranıp yok olacaktı."
1085. Bölüm Gece ve Gündüzün Birbiri Ardınca Gelişi
Kur'an: "De ki: "Söyler misiniz? Eğer Allah geceyi üzerinize kıyamete kadar uzatsaydı, Allah'tan başka hangi ilah size bir ışık getirebilir? Dinlemez misiniz?" "De ki: "Söyleyin: Eğer Allah gündüzü üzerinize kıyamete ka-dar uzatsaydı, Allah'tan başka hangi ilah, içinde istirahat edeceği-niz geceyi size getirebilir? Görmez misiniz?"
Kur'an: "Kesin olarak iman edenlere, yeryüzünde nice deliller vardır." "Göğün ve yerin O'nun buyruğu ile ayakta durması O'nun varlığının belgelerindendir. Sonra sizi kabirlerinizden bir çağırmaya görsün, hemen çıkıverirsiniz."
"Doğrusu, zeval bulmasın diye gökleri ve yeri tutan Allah'tır. Eğer onlar zevale uğrarsa O'ndan başka, Andolsun ki onları kimse tutamaz. O, şüphesiz halimdir, bağışlayandır." "Sizin için yeri durak, göğü bina eden, size şekil verip de, şekli-nizi güzel yapan, sizi temiz şeylerle rızıklandıran Allah'tır. İşte Rabbiniz olan Allah budur. Âlemlerin Rabbi Allah ne yücedir!"
4961. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yeryüzünü yaratmış, meşgul olmadan tutmuş, bir yerde karar kılmadan sağlamlaştırmış, direksiz dikmiş, daya-naksız yükseltmiş, eğrisi-büğrüsü olmadan korumuş, paramparça olup dağılmasını engellemiştir."
4962. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Dağları yeryüzünün dört bir köşesine, var olan yerlere gömmüş... Onları yeryüzünün direkleri kılmış, yere çivi-lemiştir. Dünya, hareket halinde iken halkıyla birlikte sarsılmaması veya yerinden kopup ayrılmaması ya da hedefinden sapmaması için sakin kı-lınmıştır."
4963. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Gükyüzünü direksiz ve dayanaksız yükseltmiş ve yeryüzünü hiçbir sütuna dayanmadan havada yaymıştır." 4964. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s), Allah-u Teala'nın, "sizin için yeri döşek kı-lan"ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Yeryüzünü tabiatınıza uygun ve be-denlerinizle uyumlu yaratmıştır. Yeryüzünü sizi yakacak kadar sıcak ve hararetli, donacak kadar soğuk, başınızı ağırıtacak kadar güzel kokulu ve sizi zorluğa salacak kadar kötü kokulu kılmadı."
4965. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yeryüzünü büyük dalgaların şiddeti ve dolgun denizlerin baskınlığıyla doldurmuştur... Sonra yeryüzü suların engin yerlerinde serilip oturmuştur... Sonra, suların hareketlerine aşınmaz kaya parçalarıyla yön verilmiş, dağların yüzeye yerleşmesiyle çalkantı da dinmiş oldu"
4966. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yeryüzünü dağlar ve kayalarla perçin-lemiştir." 4967. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey Mufazzal! Bu madenleri ve on-lardan çıkarılan, alçı, kireç, cibsin, zırnık, mürdesenk, kuna, cıva, bakır, kurşun, gümüş, altın, zebercet, yakut, zümrüt, çeşitli taşlar,
zift, doğal kat-ran, kükürt, petrol ve insanların ihtiyaçlarını giderdiği şeyleri düşün. Bü-tün bunların yeryüzünün bağrında insanın çıkarıp istifade etmesi için za-hire kılındığı gerçeği akıl sahiplerine gizli midir? Sonunda insanların ma-denleri işletmek hususunda gösterdikleri ihtiras ve çabaya rağmen çareci-liği fayda vermedi. Eğer onlar bu maddeleri işletmek hususunda göster-dikleri çaba neticesinde başarılı olsalardı şüphesiz altın ve gümüş o kadar fazla olurdu ki insanların gözünden düşer ve değerlerini kaybederdi."
1087.Bölüm Dağların Yaratılışı
Kur'an: "Allah gökleri gördüğünüz gibi direksiz yaratmış, sizi sallar di-ye yeryüzüne sabit dağlar koymuş; orada her türlü canlıyı yaymış-tır. Gökten su indirip orada her hoş çiftten yetiştirmişizdir." 4968. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Yeryüzünü kayalar ve dağlarla perçin-lemiştir." 4969. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Sonra, suların hareketlerine aşınmaz kaya parçalarıyla yön verilmiş, dağların yüzeye yerleşmesiyle çalkantı da dinmiş oldu."
4970. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Daha sonra büyük kayalıkları, tepeleri ve yeryüzünün yüce dağlarını yarattı, yerinde sağlam kıldı ve yerlerinde kalmalarını takdir etti. Onları göklere yükseltmiş, temellerini suya göm-müş, alçak yerlerden yüce kılmıştır. . Dağları yeryüzünün dört bir köşesi-ne,
var olan yerlere gömmüş, doruklarını göklere yükseltmiş, uçlarını uzatmıştır. Onları yeryüzünün direkleri kılmış, yere çivilemiştir. Dünya, hareket halinde iken (halkıyla birlikte sarsılmaması veya yerinden kopup ayrılmaması ya da hedefinden sapmaması için) sakin kılınmıştır."
1088. Bölüm Suyun Yaratılışı
Kur'an: "Kupkuru gördüğün yeryüzünün, Biz ona su indirdiğimiz za-man harekete geçmesi, kabarması, Allah'ın varlığının belgelerin-dendir. Ona can veren Allah şüphesiz ölüleri de diriltir. Doğrusu O her şeye kadirdir." "Ya içtiğiniz suya nedersiniz? Buluttan onu siz mi indirdiniz yoksa indiren biz miyiz? Dilseydik onu tuzlu yapardık, şükretme-niz gerekmez mi?"
"Küfredenlere, gökler ve yer yapışıkken onları ayırdığımızı ve bütün canlıları sudan meydana getirdiğimizi bilmezler mi? İnan-mıyorlar mı?" bak. Nahl, 10, 65; Bakara, 164; Hac, 63; Neml, 60; İbrahim, 32; Furkan, 48; Enfal, 11
1089. Bölüm Denizlere Boyun Eğdirme
Kur'an: "Taze et yemeniz, takındığınız süsleri edinmeniz ve Allah'ın bol nimetinden faydalanmanız için denize ki gemilerin onu yara yara gittiğini görürsün boyun eğdiren de O'dur. Artık belki şükredersi-niz." "Onlara bir delil de: Soylarını dolu gemiyle taşımamız ve kendi-leri için bunun gibi daha nice binekler yaratmış olmamızdır."
"Dilesek, onları suda boğardık; ne yardımlarına koşan bulunur ve ne de kendileri kurtulabilirlerdi." bak. İbrahim, 32; Furkan, 53; Neml, 61; Şura, 32; Casiye, 12; Tur, 6; Mülk, 30; Rahman, 19; Mürselat, 27 4971. İmam Ali (a.s), bir münacatında şöyle buyurmuştur: "Sen büyüklüğü gök-lerde, kudreti yerde, ilginçlikleri denizde ve nuru karanlıkta olansın."
4972. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer Allah'ın hikmet genişliğini ve yaratıkların düşük ilmini tanımak istiyorsan denizlerdeki balıkların çeşitle-rine, deniz hayvanlarına, sedeflere ve denizdeki sayılamayacak kadar diğer türlere bir bak. Menfaatleri sayılamaz ve yavaş yavaş tanınırlar. İnsanlar ancak yeni aletlerle onları derk etmişlerdir."
1090. Bölüm Bitkilerin Yaratılışı
Kur'an: "Taneyi ve çekirdeği yaran şüphesiz Allah'tır; diriyi ölüden, ölüyü diriden çıkarandır. İşte Allah budur, nasıl yüz çevirirsiniz?" "Yeri yaydık, oraya sabit dağlar yerleştirdik, orada her şeyi bir ölçüye göre bitirdik." "O, gökten su indirendir. Her bitkiyi onunla bitirdik... Ürün verdiklerinde ürünlerine, olgunlaşmalarına bir bakın. Bunlarda, iman edenler için, şüphesiz, deliller vardır."
"Yeryüzüne bakmazlar mı? Orada, bitkilerden nice güzel çiftler yetiştirmişizdir. Şüphesiz bunlarda (Allah'ın kudretine) işaret var-dır, ama çoğu iman etmezler." "Söyleyin, ektiklerinizi yerden bitirenler sizler misiniz, yok Biz mi bitiriyoruz? Dilersek biz onu kuru çöp yaparız, şaşar kalırsı-nız." "Söyleyin şimdi bana tutuşturmakta olduğunuz ateşi. Onun ağacını siz mi yarattınız yoksa yaratan biz miyiz?"
1091.Bölüm Rüzgarları Göndermek
Kur'an: "Rüzgarları müjdeciler olarak göndermesi, size rahmetini tat-tırması, buyruğu ile gemilerin yürümesi, lütfundan rızık istemeniz, O'nun varlığının belgelerindendir. Belki şükredersiniz."
"Bilmez misiniz ki, Allah bulutları sürer, sonra onları bir araya getirir; üst üste yığar, sen de onların arasından yağmur yağdığını görürsün. Gökten içinde dolu bulunan dağlar gibi bulutlar indirir, dilediğini ona uğratır, dilediğinden de uzak tutar. Bu bulutların şimşeğinin parıltısı nerdeyse gözleri alır!"
4973. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Rüzgarlar sekiz kısımdır. Dört kısmı azap ve dört kısmı da rahmettir. Azap olan dört çeşit rüzgar şunlardır: Şiddetli esen (tufan), çok sesli soğuk (fırtına), yakıcı (sam yeli) ve şiddetli yıkıcı (kasırga) rüzgar. Rahmet rüzgarları ise şunlardır: "Dağıtıcı, müjdeleyici,
gönderilen ve bulutları dağıtıcı rüzgarlar. Allah mürsel (gönderilen) rüzgarları bulutları meydana getirsin diye göndermektedir. Sonra bulutları yağmur yüklensin diye müjdeleyici rüzgarları göndermektedir. Sonra bulutları harekete geçirsin diye dağıtıcı rüzgarları göndermektedir. Böylece bulutlar çok sütlü dişi develer gibi çok yağmurlu olur ve yağarlar. Bunlar yüklü bulutlar olurlar. Sonunda dağıtıcı rüzgarları gönderir ve onlar vesilesiyle istediğini dağıtır." bak. el-Bihar, 60/1, 29. bölüm
1092.Bölüm Güneş ve Ayın Yaratılışı
Kur'an: "Gece ile gündüz, güneş ile ay Allah'ın varlığının belgelerin-dendir. Güneşe ve aya secde etmeyin; eğer Allah'a kulluk etmek is-tiyorsanız, bunları yaratana secde edin."
"Güneş de yörüngesinde yürüyüp gitmektedir. Bu, güçlü ve bil-gin olan Allah'ın kanunudur." "Aya erişmek güneşe düşmez. Gece de gündüzü geçemez. Her biri bir yörüngede yürürler." "Güneşi ışıklı ve ayı nurlu yapan; yılların sayısını ve hesabı bil-meniz için, aya konak yerleri düzenleyen O'dur. Allah bunları an-cak gerçeğe göre yaratmıştır; bilen millete ayetleri uzun uzadıya açıklıyor."
Zuha suresi, 1, 2. ayetler; Felak suresi, 1, 3. ayetler 4974. İmam Zeyn'ul-Abidin (a.s) hilali görünce yaptığı duasında şöyle buyurmuştur: "Ey belirlenmiş konaklarda gelip giden ve tedbir semasında dönüp duran itaatkar ve hızlı gezinen yaratık! Karanlıkları seninle aydınlatan, zulmetleri nurunla gideren ve seni mülkünün nişanelerinden bir nişane kılan Allah'a iman ettim."
1093. Bölüm Göklerin Yaratılışı
Kur'an: "Göklerin ve yerin yaratılması, insanların yaratılmasından daha büyük bir şeydir. Fakat insanların çoğu bilmezler." "Gökleri, yeri ve ikisinde yaydığı canlıları yaratması varlığının delillerindendir. O onları toplamaya istediği zaman kadirdir." "Göklerde ve yerde İman edenlera nice dersler vardır." "Göklerde ve yerde neler var, bir bakın"de. İnanmayacak bir millete ayetler ve uyarmalar fayda vermez." "Göklerde ve yerde nice belgeler vardır ki, yanlarından yüzlerini çevirerek geçerler."
"Göğü karışıklıktan korunmuş bir tavan kıldık; oysa onlar bun-daki delillerden yüz çeviriyorlar." 4975. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey münezzeh! Yaratıklarından gör-düğümüz ne yüce! Her bela senin kudretinin yanında ne küçük! Görebil-diğimiz melekutun ne kadar muhteşem! Bunlar, gözümüzden kaçan hü-kümranlığının yanında ne de cılız! Dünyadaki nimetlerin ne kadar bol, ahiretteki nimetlerinin karşısında ne kadar da küçük!"
1094. Bölüm Yaratıcının İspatı Azimlerin Bozulması ve Himmetlerin Kırılması
4976. İmam Hüseyin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Adamın biri Müminlerin Emi-ri'nin (a.s) karşısında ayağa kalkarak şöyle dedi: "Ey Müminlerin Emiri! Allah'ı ne ile tanıdın?" İmam (a.s) şöyle buyurdu "Azimlerin bozulması ve himmetlerin kırılması ile tanıdım. Himmet ettiğimde benimle himme-tim arasına engel girdi. Azmettiğimde ise ilahi kaza muhalefet gösterdi. Böylece gerçek müdebbirin benden başkası olduğunu bildim."
4977. İmam Sadık (a.s), "Rabbini neyle tanıdın?" diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Azimlerin bozulması ve himmetlerin kırılması ile tanıdım. Azmettim azmim bozuldu ve himmet ettim himmetim kırıldı." 4978. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah'ı azimlerin (kararların) bozul-ması, düğümlerin çözülmesi ve himmetlerin kırılmasıyla tanıdım." 4979. İmam Ali (a.s), Allah'ı ispat eden bir delil sorulunca şöyle buyurmuştur: "Üç şeydir: Hallerin değişmesi, beden organlarının zayıflaması ve himmetlerin kırılması."
1095. Bölüm Tabiat ve Yaratılışı Tabiata İsnad Etmek
4980. İmam Sadık (a.s), "Ey Mevlam! Şüphesiz bir topluluk yaratmanın tabiatın işi olduğunu sanmaktadır" diyen Mufazzal'a şöyle buyurmuştur: "Onlara sor ki bu tabiat ilim sahibi midir ve böyle işleri yapmaya kadir midir yoksa değil midir? Eğer ilim ve kudretinin olduğunu söylerlerse o halde yaratıcıyı is-pat etmelerine ne engel olmaktadır. (Neden bu özelliklere sahip olan bir yaratıcının varlığına inanmıyorlar?) Zira tabiat Allah'ın yarattığıdır.
Eğer tabiatın bu işleri ilim ve kastı olmaksızın yaptığını söylerlerse işlerlerinde dürüstlük ve hikmet gördüğünde bu işin hikmet sahibi bir yaratıcıya ait olduğu açığa çıkmaktadır. Onların tabiat diye adlandırdıkları şey Allah'ın yaratılış ve varlık aleminde hakim kıldığı kanundur."
4981. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Tabiatın yaratıcılığına inananlar, ta-biatın anlamsız ve hedefsiz bir iş yapmadığını ve herşeyin tabiatının sınır-larını aşmadığını söylüyorlar. Hikmetin de buna tanık olduğunu ifade edi-yorlar. Onlara; tabiata bu hikmeti kimin verdiğini ve aşmayacak şekilde eşyanın sınırlarını
kimin tanıttığını sormak gerekir. Bu akılların bunca tec-rübeden sonra derkinden aciz kaldığı bir noktadır. Tabiatın hikmet ve böylesi işleri yapmaya kudreti olmasını gerekli görenler gerçekte inkar et-tikleri şeyi itiraf etmektedirler. Zira onlar yaratıcının sıfatlarıdır. Eğer hikmet ve kudretin tabiatın işi olmadığını söylüyorlarsa, işte tabiatın zahi-ri bu işin hikmet sahibi bir yaratıcının işi olduğunu söylemektedir."
1096.Bölüm Hayvanların Allah'ı Tanıması
Kur'an: "Onun ve milletinin Allah'ı bırakıp güneşe secde ettiklerini gördüm. Göklerde ve yerde gizli olanları ortaya koyan, gizlediğiniz ve açıkladığınız şeyleri bilen Allah'a secde etmemeleri için şeytan, kendilerine, yaptıklarını güzel göstermiş, onları doğru yoldan alı-koymuştur." "Yerde yürüyen hayvanlar ve kanatlarıyla uçan kuşlar da ancak sizin gibi birer toplulukturlar. Kitapta Biz hiçbir şeyi eksik bırakmadık; onlar sonra Rablerine toplanacaklardır."
4982. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer herşey hayvanlara müphem ve belirsiz kaldıysa da şu dört haslet müphem kalmadı: Bir yaratıcıları olduğunu bilmek ve rızık taleb etmeyi bilmek..."
4983. İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Süleyman b. Davud (a.s) zamanında insanlar şiddetli bir kuraklığa düçar oldular. Sonunda insanlar ona şikayette bulunarak kendileri için yağmur taleb etmesini istediler.
Süleyman (a.s) şöyle buyurdu: "Sabah namazından sonra yağmur taleb etmek için dışarı çıkacağım."Sabah namazını kıldıktan sonra insanlar ile birlikte dışarı çıktı. Yolda iki ayağı üzerinde duran ve ellerini göğe kaldırarak şöyle diyen bir karınca gördü: "Ey Allah'ım! Şüphesiz biz de senin yaratıklarından bir yaratığınız, senin rızkından müstağni değiliz. Bizleri ademoğullarının günahları sebebiyle helak etme."Bu esnada Süleyman (a.s) insanlara şöyle dedi: "Geri dönünüz ki sizden başka varlıklar sebebiyle yağmura kavuştunuz."Böylece o yıl daha önce hiç görmedikleri şekilde yağmura kavuştular."
1097. Bölüm Allah'ı İnkar Sebebi
Kur'an: "Sonra Allah'ın ayetlerini yalan sayıp, onları alaya alarak kötü-lük yapanların sonu pek kötü oldu." "Hayır; Kur'an, kendilerine ilim verilenlerin gönüllerinde yerle-şen apaçık ayetlerdir. Ayetlerimizi, zalimlerden başka kimse, bile bile küfretmez."
"Onların söylediklerinin seni üzeceğini elbette biliyoruz; doğru-su onlar seni yalancı saymıyorlar, fakat zalimler Allah'ın ayetlerini bile bile küfrediyorlar." "Gönülleri kesin olarak kabul ettiği halde, haksızlık ve büyük-lenmelerinden ötürü onları bile bile küfrettiler. Bozguncuların so-nunun nasıl olduğuna bir bak!"
"Yeryüzünde haksız yere büyüklük taslayanları, ayetlerimden yüz çevirteceğim." "Göklerde ve yerde neler var, bir bakın"de. İnanmayacak bir millete ayetler ve uyarmalar fayda vermez." İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Canıma andolsun ki cahil insanları cahil bir yaratıcı yaratmamıştır.
Onlar kendi yaratılışlarındaki aşikar dela-letleri, apaçık nişaneleri görüyorlar ve göklerin ve yerin melekutunu, tam bir düzen ve sağlamlık içinde olan ilginç yaratılışı ve yaratıcının varlığına delaletini müşahede etmektedirler. Ama onlar yüzlerine (nefislerine) gü-nah kapılarını açmış,
şehvet yollarını tutturmuş ve sonunda nefsani heva ve hevesleri kalplerine galip gelmiştir. Kendilerine yaptıkları zulüm sebe-biyle de şeytan onlara musallat olmuştur. Allah aşırı gidenlerin kalplerini işte böyle mühürlemektedir."
İçindekiler ---------------------------------
693. Bölüm 4 Hac 4 694. Bölüm 4 Haccın Felsefesi 4 695. Bölüm 7 Hacc'ın Fakirliği Ortadan Kaldırması 7 696. Bölüm 8 Haccın Günahları Temizlemesi 8 697. Bölüm 8 Haccın Kamil Olmasına Sebep Olan Şey 8 698. Bölüm 8 Haccı Terketmenin Akıbeti 8 699. Bölüm 9 Haccı Tatil Etmek 9 700. Bölüm 10 Yetmiş Hacdan Üstün Olan Şey 10 701. Bölüm 10 Gerçek Hacılar Azdır 10 702. Bölüm 10 Hacca Gidenin Edebi 10 703. Bölüm 11 Kendine Dikkat Edenlerin Adabı 11 704. Bölüm 12 İhram Giymenin Adabı 12 705. Bölüm 12 Hac Çeşitleri 12 706. Bölüm 13 Hac Yolunda Ölen Kimsenin Sevabı 13 707. Bölüm 13 Haremin Hürmeti 13 708. Bölüm 14 Hac Mevsiminde Gaip İmamın Hazır Oluşu 14 709. Bölüm 16 Hüccet 16 710. Bölüm 16 Allah'a Marifet İsnad Etmek 16 711. Bölüm 17 Kesin Hüccet Allah'a Mahsustur 17 712. Bölüm 17 Hüccet Sultanının Gücü 17 713. Bölüm 17 En Kesin ve Yetkin Hüccet 17 714. Bölüm 18 Hadis Ravilerinin Hüccet Oluşu 18 715. Bölüm 18 Hüccet (Çeşitli) 18 716. Bölüm 20 Hadis 20 717. Bölüm 20 Muhaddis 20 718. Bölüm 21 Kırk Hadis Ezberleyen Kimsenin Sevabı 21 719. Bölüm 21 Hadis Anlamak 21 720. Bölüm 22 Rivayet Etmek ve Anlamak 22 721. Bölüm 23 Peygamber Hayattayken O'na Yalan Şeyler İsnad Edenlerin Çokluğu 23 722. Bölüm 23 Resulullah'a (s.a.a) Yalan Şeyler İsnad Etmekten Sakındırmak 23 723. Bölüm 24 Yalan Olduğu Belli Olmayan Bir Şeyi Yalanlamaktan Sakındırmak 24 724. Bölüm 24 Temel İlkeleri Açıklamak Bize, Detayını 24 Bulmak İse Size Kalmıştır 24 725. Bölüm 24 Hadisin Sıhhati ve Kur'an İle Uyumluluğu 24 726. Bölüm 25 Hadisin Sıhhati ve Fıtrat İle Uyuşması 25 727. Bölüm 25 Hadisin Sıhhati ve Hak İle Uyuşması 25 728. Bölüm 25 Hadisi Mana Açısından Nakletmenin Cevazı 25 729. Bölüm 26 Hadis Nakletmekte Riayet Edilmesi Gereken Şey 26 730. Bölüm 26 Bazı Hadislere Tahammülün Zorluğu 26 731. Bölüm 27 Kitap ve Sünnetin Kapsamlılığı 27 732. Bölüm 27 Bazı İlim ve Hükümleri Saklamanın Sebebi 27 733. Bölüm 28 Hadislerin İhtilaf Nedenleri 28 734. Bölüm 28 Müteşabih Hadisler 28 735. Bölüm 30 Her Şeyin Bir Haddi Vardır 30 736. Bölüm 31 Had ve Cezaları Uzaklaştırmak 31 737. Bölüm 31 Hadleri Uygulamak 31 738. Bölüm 32 Hadleri Uygulamamak 32 739. Bölüm 32 Hadleri Uygulamada Şefaat Etmek Doğru Değildir 32 740. Bölüm 33 Hadde Kefalet Olmaz 33 741. Bölüm 34 Hadde Yemin Olmaz 34 742. Bölüm 34 Hadleri Ertelemekten Sakındırmak 34 743. Bölüm 34 Haddi Aşmaktan Sakındırmak 34 744. Bölüm 35 Had Uygulamanın Günahları Temizlemedeki Rolü 35 745. Bölüm 36 Had Uygulanmış Kimseye Hakaret Etmekten Sakındırmak 36 746. Bölüm 36 Günahkar Günahını İtiraf Ettiği Takdirde İmam Onu Bağışlayabilir 36 747. Bölüm 37 Kanı Helal Saymak 37 748. Bölüm 38 Had Uygulanmış Kimse Üçüncü Defada Öldürülür 38 749. Bölüm 38 Düşman Topraklarında Had Uygulamak 38 750. Bölüm 38 Ta'zir (Ceza) 38 751. Bölüm 39 Had Uygulamanın Adabı 39 752. Bölüm 41 Savaş 41 753. Bölüm 41 Savaşların Nedenleri 41 754. Bölüm 41 Hakka Karşı Olanlarla Savaş 41 755. Bölüm 41 Müslümanlarla Savaş 41 756. Bölüm 41 Düşmanı Gafil Avlamak 41 757. Bölüm 42 Allah Yolunda Savaşa Teşvik 42 758. Bölüm 42 Allah Kendi Yolunda Savaşanı Sever 42 759. Bölüm 43 Savaşılması Yasaklanmış Kimseler 43 760. Bölüm 43 Savaştan Önce Riayet Edilmesi Gereken Hususlar 43 761. Bölüm 43 Düşmanla Karşılaşıldığında Yapılan Dua 43 762. Bölüm 44 Öncü Birlikler 44 763. Bölüm 44 Askeri Eğitimler 44 764. Bölüm 45 Savaş Adabı 45 765. Bölüm 46 Savaş Hiledir 46 766. Bölüm 47 Savaştan Kaçmaktan Sakındırmak 47 767. Bölüm 49 Ne Zaman Savaştan Kaçmak Caizdir? 49 768. Bölüm 50 Savaşta Çeşitli Silahlar Kullanmak 50 769. Bölüm 50 Savaşın Uzaması 50 770. Bölüm 50 Deniz Kuvvetleri 50 771. Bölüm 51 Kadınların Savaşa Katılması 51 772. Bölüm 53 Muharip 53 773. Bölüm 55 Dar Ağacına Asmak 55 774. Bölüm 56 El ve Ayakların Çapraz Kesilmesi 56 775. Bölüm 56 Sürgün 56 776. Bölüm 59 Resulü Korumak 59 777. Bölüm 59 Koruyucu Olarak Ecel Yeter! 59 778. Bölüm 62 Hürriyet 62 779. Bölüm 62 Tüm İnsanlar Hürdür 62 780. Bölüm 62 Hür İnsan Her Zaman Hürdür 62 781. Bölüm 63 Özgürlük Ahlakı 63 782. Bölüm 63 Özgürlüğün Neticesi 63 783. Bölüm 64 Kulluğun Şartlarını Yerine Getirmek 64 784. Bölüm 64 Hürriyet (Çeşitli) 64 785. Bölüm 67 İhtiras 67 786. Bölüm 67 İhtiraslı İnsan 67 787. Bölüm 67 İhtiraslı İnsan Zelildir 67 788. Bölüm 68 İhtiraslı İnsan Mahrumdur 68 789. Bölüm 68 Haris Fakirdir 68 790. Bölüm 69 Haris Mutsuzdur 69 791. Bölüm 69 Hırslı İnsanın Açgözlülüğü 69 792. Bölüm 70 Hırs Rızkı Arttırmaz 70 793. Bölüm 70 Hırsın Anlamı 70 794. Bölüm 70 Hırsın Kökü 70 795. Bölüm 70 Hırsı Engelleyen Şeyler 70 796. Bölüm 71 İnsan Engellendiği Şeye İhtiras Duyar 71 797. Bölüm 71 Hırsın Gerekli Olduğu Yer 71 798. Bölüm 73 Sanat-Meslek 73 799. Bölüm 75 Tahrif 75 800. Bölüm 78 Günahlardan Kaçınmak 78 801. Bölüm 78 Aklın Haramlardan Kaçınmaya Daveti 78 802. Bölüm 78 Haramlar (1) 78 803. Bölüm 79 Haramlar (2) 79 804. Bölüm 79 Haram Yemek 79 805. Bölüm 80 Haram İşleyebildiği Halde Onu Terk Edenin Sevabı 80 806. Bölüm 83 Hizbullah 83 807. Bölüm 84 Şeytanın Hizbi 84 808. Bölüm 85 Her Hizip Kendi Yanındakileri İle Mutludur 85 809. Bölüm 87 Uzak Görüşlülük 87 810. Bölüm 87 İşlerin Akibetine Bakmak 87 811. Bölüm 88 Uzak Görüşlülük ve Azim 88 812. Bölüm 88 Uzak Görüşlülüğün Anlamı 88 813. Bölüm 89 Uzak Görüşlü Kimse 89 814. Bölüm 90 İnsanların En Uzak Görüşlüsü 90 815. Bölüm 91 Uzak Görüşlülük (Çeşitli) 91 816. Bölüm 93 Hüzün 93 817. Bölüm 93 Hüzün Doğuran Şey 93 818. Bölüm 94 Hüznü Gideren Şeyler (1) 94 819. Bölüm 95 Hüznü Gideren Şeyler (2) 95 820. Bölüm 97 Hüznü Gideren Şeyler (3) 97 821. Bölüm 97 Hüznü Gideren Şeyler (4) 97 822. Bölüm 98 Sevinç ve Hüzün Birbirinden Ayrılmazlar 98 823. Bölüm 98 Cehennem Ehlinin Kederi Dışında Her Kederin Bir Çıkışı Vardır 98 824. Bölüm 98 Görünürde Bir Sebebe Dayanmayan 98 Hüzün ve Sevincin Sebebi 98 825. Bölüm 99 Övülmüş Hüzün 99 826. Bölüm 102 Hesab 102 827. Bölüm 102 Nefis Muhasebesine Teşvik 102 828. Bölüm 103 Hesaba Çekilmeden Önce Kendinizi Hesaba Çekin 103 829. Bölüm 103 Her gün Nefsi Hesaba Çekmenin Gereği 103 830. Bölüm 104 Nefsi Muhasebede Sıkı Tutmak 104 831. Bölüm 104 Muhasebenin Keyfiyeti 104 832. Bölüm 105 Nefis Muhasebesinin Ürünü 105 833. Bölüm 105 İnsanın İlk Sorulduğu Şey 105 834. Bölüm 105 Sorulmayan Şey (1) 105 835. Bölüm 106 Sorulmayan Şey (2) 106 836. Bölüm 106 Sorulan Şey (1) 106 837. Bölüm 107 Sorulan Şey (2) 107 838. Bölüm 107 Kıyamet Günü Hesabı Kolaylaştıran Şey 107 839. Bölüm 108 Hesapta İnsan Grupları 108 840. Bölüm 108 Zor Hesap 108 841. Bölüm 109 Kolay Hesaba Çekilenler 109 842. Bölüm 109 Cennete Hesapsız Girenler 109 843. Bölüm 109 Hesaba Çekilmeden Ateşe Girenler 109 844. Bölüm 109 En Hızlı Hesap Gören 109 845. Bölüm 109 Haset 109 846. Bölüm 109 Haset Eden 109 847. Bölüm 109 Hasetçi Kimsenin Allah'ın Nimetlerinden Hoşnutsuzluğu 109 848. Bölüm 109 Hasetçi 109 849. Bölüm 109 Her Nimet Sahibi Haset Edilir 109 850. Bölüm 109 Haset ve İman 109 851. Bölüm 109 Haset ve Küfür 109 852. Bölüm 109 Hased ve Beden 109 853. Bölüm 109 Haset ve Kader 109 854. Bölüm 109 Haset Edenin Alameti 109 855. Bölüm 109 Haset Hissedilince Ne Yapmak Gerekir? 109 856. Bölüm 109 Haset Edilmesi Caiz Olan Şey 109 857. Bölüm 109 İnsanların En Çok Hasret Duyanı 109 858. Bölüm 109 İyilik 109 859. Bölüm 109 Kötülükten Sonra Yapılan İyiliğin Etkisi 109 860. Bölüm 109 İyiliklerin İkiye Katlanması 109 861. Bölüm 109 İyiliklerin En Üstünü 109 862. Bölüm 109 İyiliklere Sevinme 109 863. Bölüm 109 İhsan 109 864. Bölüm 109 İhsan ve Muhabbet 109 865. Bölüm 109 Kalpler İhsanla Elde Edilir 109 866. Bölüm 109 Kötülük Edene İhsanda Bulunmak 109 867. Bölüm 109 İhsan Sahibi 109 868. Bölüm 109 Şüphesiz Allah İhsan Sahipleri İle Beraberdir. 109 869. Bölüm 109 İhsanın Anlamı 109 870. Bölüm 109 İyilik Eden Kendine İyilik Eder 109 871. Bölüm 109 İhsanın Dünyadaki Semeresi 109 872. Bölüm 109 Müşriklerin İyilik Etmesinin Neticesi 109 873. Bölüm 109 İyiliği İnkar Etmek 109 874. Bölüm 109 İhsan (Çeşitli) 109 875. Bölüm 109 Hafıza 109 876. Bölüm 109 Küçükken Ezberlemek 109 877. Bölüm 109 Hafızayı Arttıran Şey 109 878. Bölüm 109 Kin 109 879. Bölüm 109 Kin Gütmek 109 880. Bölüm 109 Müminin Kalbinde Kin Kalmaz 109 881. Bölüm 109 Kinin Getirdikleri 109 882. Bölüm 109 Kini Yok Eden Şey 109 883. Bölüm 109 İnsanları Aşağılamaktan Sakındırma 109 884. Bölüm 109 Mümini Aşağılamaktan Sakınmak 109 885. Bölüm 109 Hak 109 886. Bölüm 109 Hak Batılı Yerden Yere Vurur 109 887. Bölüm 109 Hak ve İzzet 109 888. Bölüm 109 Hakkın Ağırlığı 109 889. Bölüm 109 Hakka Sabretmek 109 890. Bölüm 109 İnsanın Aleyhine de Olsa 109 Hakkı Söylemesinin Farz Oluşu 109 891. Bölüm 109 Hoşnutluk ve Gazap Anında Hakkı Söylemek 109 892. Bölüm 109 Zalim İmam Karşısında Hakkı Söylemek 109 893. Bölüm 109 Kendisiyle Batıl İrade Edilen Hak Söz 109 894. Bölüm 109 Hakkı Kabul Etmek 109 895. Bölüm 109 Hakkı Kabul Etmek İçin Göğsü Açık Olmak 109 896. Bölüm 109 Haktan Yüz Çevirmek 109 897. Bölüm 109 Kime Hak Fayda Vermezse Batıl Zarar Verir 109 898. Bölüm 109 Hakkı Tanımanın Ölçüsü 109 899. Bölüm 109 Ammar Hak İledir 109 900. Bölüm 109 Renkten Renge Girenler (Bukalemun Sıfatlılar) 109 901. Bölüm 109 Hak İki Boyutludur 109 902. Bölüm 109 Hak (Çeşitli) 109 903. Bölüm 109 Allah-u Teala'nın Hakları 109 904. Bölüm 109 İnsanların Birbirlerine Karşı Hakları 109 905. Bölüm 109 İnsan Haklarının Öncelikli Oluşu 109 906. Bölüm 109 Hakların En Büyüğü 109 907. Bölüm 109 Kardeşler Hukuku 109 908. Bölüm 109 Müminin Mümin Üzerindeki Hakkı 109 909. Bölüm 109 Müminin Mümin Üzerindeki En Küçük Hakkı 109 910. Bölüm 109 Hakkını Tanıyanın Hakkını Tanı 109 911. Bölüm 109 Kendi Kendinize Hak Farz Kılmayın 109 912. Bölüm 109 Stokçuluk/İhtikar 109 913. Bölüm 109 Stokçu 109 914. Bölüm 109 Her Kim Kırk Gün Stokçuluk Ederse 109 915. Bölüm 109 Hikmet 109 916. Bölüm 109 Hikmet Sahibi Kimse 109 917. Bölüm 109 Hikmet Mümininin Yitiğidir 109 918. Bölüm 109 Hikmet Sahibi Kimseye Yakışmayan Şey 109 919. Bölüm 109 Hikmetin Anlamı (1) 109 920. Bölüm 109 Hikmetin Anlamı (2) 109 921. Bölüm 109 Hikmetin Anlamı (3) 109 922. Bölüm 109 Hikmetin Başı 109 923. Bölüm 109 Hikmetin Meyvesi 109 924. Bölüm 109 Hikmete Engel Olan Şeyler (1) 109 925. Bölüm 109 Hikmete Engel Olan Şey (2) 109 926. Bölüm 109 Hikmetten İstifade Etmeyen 109 927. Bölüm 109 Hikmetin Etkileri 109 928. Bölüm 109 Hikmeti Korumak 109 929. Bölüm 109 Yeni Hikmetler 109 930. Bölüm 109 Münezzeh Olan Allah'a Yeminden Sakındırmak 109 931. Bölüm 109 Yalan Yeminden Sakındırmak 109 932. Bölüm 109 Yalan Yeminin Neticesi 109 933. Bölüm 109 Yeminlerini Bozmalarının Günah ve Kefareti Olmayan Kimseler 109 934. Bölüm 109 Zalime Ant İçirmenin Şekli 109 935. Bölüm 109 Yalan Yere, "Allah Biliyor!"diyen Kimse 109 936. Bölüm 109 Helal 109 937. Bölüm 109 Helal Mal Elde Etmenin Zorluğu 109 938. Bölüm 109 Müminin Malından Rızayeti Dışında 109 İstifade Etmek Helal Değildir 109 939. Bölüm 109 Hilim/Yumuşak Huyluluk 109 940. Bölüm 109 Kendini Hilim Sahibi Olmaya Zorlamak 109 941. Bölüm 109 Hilim Sahibi 109 942. Bölüm 109 Hilmin Getirdikleri 109 943. Bölüm 109 Hilmin Semeresi 109 944. Bölüm 109 Hilmin Anlamı 109 945. Bölüm 109 Hilim ve İlim 109 946. Bölüm 109 Gazap Anında Hilim 109 947. Bölüm 109 İnsanların En Hilimlisi 109 948. Bölüm 109 Hilmin Afeti 109 949. Bölüm 109 Münezzeh Olan Allah'ın Hilmi 109 950. Bölüm 109 Hilim (Çeşitli) 109 951. Bölüm 109 952. Bölüm 109 Her Durumda Allah'a Hamdetmek 109 953. Bölüm 109 Ahmaklık 109 954. Bölüm 109 Ahmağın Sıfatları 109 455. Bölüm 109 Ahmak İle Arkadaşlık 109 956. Bölüm 109 Ahmağın Tedavisi 109 957. Bölüm 109 İnsanların En Ahmak Olanı 109 958. Bölüm 109 Ahmağın Cevabı 109 959. Bölüm 109 Ahmaklık (Çeşitli) 109 960. Bölüm 109 Hamam/Banyo 109 961. Bölüm 109 Hacet 109 962. Bölüm 109 İhtiyaçları Gidermek 109 963. Bölüm 109 İnsanlardan Allah'a En Sevimlisi Onlara En Faydalı Olandır 109 964. Bölüm 109 Müminin İhtiyacını Karşılamak İçin Yürümek 109 965. Bölüm 109 Müminin Hacetini Gidermek 109 966. Bölüm 109 Müminin İhtiyacını Karşılamak Hacdan Daha Üstündür 109 967. Bölüm 109 Kardeşinin İhtiyacını Gidermekten Kaçınan Kimse 109 968. Bölüm 109 Muhtaç Müminden Gizlenen Kimse 109 969. Bölüm 109 Mümin Kardeşini Giydiren Kimse 109 970. Bölüm 109 İhtiyaçları Karşılamada Acele Etmek 109 971. Bölüm 109 İhtiyacını Dileme Adabı 109 972. Bölüm 109 Yeni Nimete Erişenlerden Hacet Dilemek 109 973. Bölüm 109 İnsanların En Kötülerine Muhtaç Olmak 109 974. Bölüm 109 Dinin İçin İhtiyatlı Ol 109 975. Bölüm 109 Çare-Çözüm 109 976. Bölüm 109 Hayat 109 977. Bölüm 109 Su ve Hayat 109 978. Bölüm 109 Hayattan Daha Hayırlı Şey 109 979. Bölüm 109 Gerçek Hayat 109 980. Bölüm 109 Hayatın Çeşitleri 109 981. Bölüm 109 Hayvan Hakları 109 982. Bölüm 109 Hayvanlara Vurmak 109 983. Bölüm 109 Hayvanlara Merhametli Davrananın Sevabı 109 984. Bölüm 109 Hayvana Azab Etmenin Cezası 109 985. Bölüm 109 Hayvanı Sebebsiz Yere Öldürmek 109 986. Bölüm 109 Hayvanları Dövüştürmekten Sakındırmak 109 987. Bölüm 109 Haya 109 988. Bölüm 109 Haya Yüceliklerin Başıdır 109 989. Bölüm 109 Hayanın Etkileri 109 990. Bölüm 109 Haya ve İman 109 991. Bölüm 109 Kınanmış Haya 109 992. Bölüm 109 Akıl ve Ahmaklık Hayası 109 993. Bölüm 109 Hayasızlığın Neticesi 109 994. Bölüm 109 Haya Etmezsen İstediğini Yap 109 995. Bölüm 109 Allah'tan Haya Etmek 109 996. Bölüm 109 İki Melekten Haya Etmek 109 997. Bölüm 109 Gerçek Haya 109 998. Bölüm 109 Hayanın Zirvesi 109 999. Bölüm 109 Haya (çeşitli) 109 Hã Harfi 109 1000. Bölüm 109 Sonuç 109 1001. Bölüm 109 Amelin Ölçüsü Akıbetidir 109 1002. Bölüm 109 Güzel Akibetin Sebepleri 109 1003. Bölüm 109 Kötü Akibetin Sebepleri 109 1004. Bölüm 109 Uyuşturucu Kullanmak 109 1005. Bölüm 109 Hizmet 109 1006. Bölüm 109 Zalimler, Ahdini Bozanlar ve Dinden Çıkanlar 109 1107. Bölüm 109 Ahdini Bozanlar 109 1008. Bölüm 109 Dinden Çıkanlar 109 1009. Bölüm 109 Peygamber'in İki Hakem Olayını Haber Vermesi 109 1010. Bölüm 109 Hakemeyn Olayında İmam'ın Delili 109 1011. Bölüm 109 İmam'ın Haricilerin Geleceğinden Haber Vermesi 109 1012. Bölüm 109 Haricilerin Haruriye Diye Adlandırılması 109 1013. Bölüm 109 Abdullah b. Habbab'ın Öldürülmesi 109 1014. Bölüm İbn-i Habbab'ın Öldürülmesi Hususunda 109 İmam'ın Görüşü 109 1015. Bölüm 109 Haricilerin Öldürülmesinden Sonra 109 1016. Bölüm 109 İmam'ın Kendisinden Sonra Haricileri Öldürmeyi Yasaklaması 109 1017. Bölüm 109 Zalim İmama İsyan Ettiklerinde 109 Haricileri Öldürmeyi Yasaklama 109 1018. Bölüm 109 Kendilerini Zarara Sokanlar 109 1019. Bölüm 109 Hüsrana Uğrayanlar 109 1020. Bölüm 109 Dünya ve Ahiret Hüsranı 109 1021. Bölüm 109 En Çok Hüsrana Uğrayanlar 109 1022. Bölüm 109 Huşu 109 1023. Bölüm 109 Huşu Sahiplerinin Sıfatları 109 1024. Bölüm 109 Huşu Evliyanın Ziynetidir 109 1025. Bölüm 109 Nifak Üzere Gösterilen Huşu 109 1026. Bölüm 109 Husumet/Çekişmek 109 1027. Bölüm 109 Hutbe 109 1028. Bölüm 109 Hattatlık 109 1029. Bölüm 109 İhlas 109 1030. Bölüm 109 İhlas'ın Zorluğu 109 1031. Bölüm 109 İhlas Üzere Olan Az Bir Amelin Bile Yeterli Oluşu 109 1032. Bölüm 109 İhlas Sahibi 109 1033. Bölüm 109 Musa'nın (a.s) İhlası 109 1034. Bölüm 109 Amellerin Kabulünde İhlasın Rolü 109 1035. Bölüm 109 İhlas Sahibi Olmayan 109 1036. Bölüm 109 Halis Din 109 1037. Bölüm 109 İhlas'ın Hakikati 109 1038. Bölüm 109 İhlasın Getirdikleri 109 1039. Bölüm 109 İhlasın Engelleri 109 1040. Bölüm 109 İhlasın Etkileri 109 1041. Bölüm 109 İhlas ve Riya Arası 109 1042. Bölüm 109 İnsanlar Tek bir Ümmetti 109 1043. Bölüm 109 Allah İsteseydi Sizleri Tek Bir Ümmet Kılardı 109 1044. Bölüm 109 İslam Ümmeti Tek Bir Ümmettir 109 1045. Bölüm 109 İhtilafları Kaldırmaya Teşvik 109 1046. Bölüm 109 İhtilafın Etkileri 109 1047. Bölüm 109 İhtilaf İlahi Cezadır 109 1048. Bölüm 109 "Ümmetimin İhtilafı Rahmettir"Hadisinin Anlamı 109 1049. Bölüm 109 "Ashabımın İhtilafı Rahmettir"Hadisinin Anlamı 109 1050. Bölüm 109 Cemaat ve Ayrılığın Anlamı 109 1051. Bölüm 109 Tefrika Sebebi 109 1052. Bölüm 109 Allah'ın Halifesi 109 1053. Bölüm 109 Yaratılışın Kaynağı 109 1054. Bölüm 109 Allah'ın Yarattığı İlk Şey 109 1055. Bölüm 109 Alemin Yaratılışı 109 1056. Bölüm 109 Göklerin Yaratılması 109 1057. Bölüm 109 Yedi Kat Gök 109 1058. Bölüm 109 Göklerin ve Yerin Altı Günde Yaratılışı 109 1059. Bölüm 109 Dünya Seması 109 1060. Bölüm 109 Gök Sütunu 109 1061. Bölüm 109 Arş ve Kürsi 109 1062. Bölüm 109 Bizlere Gizli Kalan Yaratılışın Azameti 109 1063. Bölüm 109 Yüce Alemin Sıfatı 109 1064. Bölüm 109 Alemler 109 1065. Bölüm 109 Güzel Yaratış 109 1066. Bölüm 109 Aklın Muhtemel Zararı da Defetmeye Çağrısı 109 1067. Bölüm 109 Akılların Allah'ı İnkardan Aciz Oluşu 109 1068. Bölüm 109 Başkasıyla Kaim Olan Her Şey Sonuçtur 109 1069. Bölüm 109 Cisimlerin Sonradan Olduğunun Delili 109 1070. Bölüm 109 Yaratıcının Fıtr-i Tanıma İspatı (1) 109 1071. Bölüm 109 Yaratıcının Fıtri Tanıma İspatı (2) 109 1072. Bölüm 109 Yaratıcının İspatı 109 Nedensellik Kanunu (3) 109 1073. Bölüm 109 Yaratıcının İspatı 109 Ayetler (4) 109 1074. Bölüm 109 İnsanın Topraktan Yaratılışı 109 1075. Bölüm 109 Rahimde Şekillendirme 109 1076. Bölüm 109 Ruhun Yaratılışı 109 1077. Bölüm 109 Çiftlerin Yaratılışı 109 1078. Bölüm 109 Eşyanın Çift Oluşu 109 1079. Bölüm 109 Rızık ve Marifetullah 109 1080. Bölüm 109 Eşyanın Takdiri 109 1081. Bölüm 109 İnsanın Eğitimi 109 1082. Bölüm 109 Renklerin ve Dillerin Çeşitliliği 109 1083. Bölüm 109 Elbise, Gölge ve Ev 109 1084. Bölüm 109 Uyku 109 1085. Bölüm 109 Gece ve Gündüzün Birbiri Ardınca Gelişi 109 1086. Bölüm 109 Yeryüzünün Yaratılışı 109 1087. Bölüm 109 Dağların Yaratılışı 109 1088. Bölüm 109 Suyun Yaratılışı 109 1089. Bölüm 109 Denizlere Boyun Eğdirme 109 1090. Bölüm 109 Bitkilerin Yaratılışı 109 1091. Bölüm 109 Rüzgarları Göndermek 109 1092. Bölüm 109 Güneş ve Ayın Yaratılışı 109 1093. Bölüm 109 Göklerin Yaratılışı 109 1094. Bölüm 109 Yaratıcının İspatı 109 Azimlerin Bozulması ve Himmetlerin Kırılması 109 1095. Bölüm 109 Tabiat ve Yaratılışı Tabiata İsnad Etmek 109 1096. Bölüm 109 Hayvanların Allah'ı Tanıması 109 1097. Bölüm 109 Allah'ı İnkar Sebebi 109 İçindekiler 109
0%
Yazar: Muhammed Muhammedi REYŞEHRİ
