Namazın Anlam ve Önemi

Namaz hakkında ne kadar söz söylense, ne kadar yazı yazılsa yine hakkıyla açıklanamaz; dinin direği, İslâm'ın sancağı, dinlerin ve peygamberlerin hatırası ve bütün amellerin kabulünün odak noktası olan bir ibadet, birkaç cümleyle nasıl anlatılabilir?!

• Namaz her sabah ve her akşam uygulanan bir programdır. Sabahleyin ilk söylenmesi gereken söz, namazdır; akşamleyin de en son söylenmesi gereken sözdür.

Yani, güne namazla başlayıp namazla bitirmek durumundayız. O hâlde her günün başlangıcı ve sonu, Allah'ı anmak ve O'nun rızasını kazanmak olmalıdır.

• Mukimlikte veya seferde; karada veya havada; fakirlikte veya zenginlikte kılman namazların sırrı ve mesajı şudur: Ey insan, kim olursan ol, nerede olursan ol, sadece Allah'a kul ol, O'ndan başkasına boyun eğme.

• Namaz, Müslümanın inancını, düşüncesini, isteklerini ve edindiği örnekleri ortaya koyan bir pratiktir.

• Namaz, değerleri sağlamlaştırır, insanların kişiliğinin yok olmasını ve toplumun parçalarının dağılmasını önler. Eğer binada kullanılan malzemeler kalitesiz olursa bina çökebilir.

• Namaz için okunan ezan, İslâm'ın dağınık ordusunu bir safta, bir bayrak altında ve adil bir önderin arkasında toplayan tevhit nidasıdır.
• Cemaat imamının bir oluşu; işlerin idaresinin bir noktada merkezleşmesini sağlamak amacıyla toplumun önderinin de bir olması gerektiğini gösteren bir şifredir.

• Cemaat imamı cemaatin en zayıfının durumunu gözetmek zorundadır, bu da toplumsal kararlarda mahrum tabakanın durumunun gözetilmesi gerektiğini vurgulayan bir derstir. Resulullah (s.a.a) namazda bir çocuğun ağladığını duyunca annesinin namazdaysa çocuğunu susturması için hemen namazını bitirirdi.[1]

• İnsan yaratılışının ardından verilen ilk emir secdeydi; Allah Tealâ, meleklere Adem'e secde edin. buyurdu.[2]

• Su istilâsından kurtulup ilk kuruyan yer (Mekke ve Kâ'be), ibadet yeriydi.[3]

• Resulullah'ın Medine'ye hicret ettikten sonra ilk işi mescit yapmaktı.

• Namaz hem iyiliği emretmek, hem de kötülükten sakındırmaktır. Her gün ezan ve ikamede Namaza koş. Kurtuluşa koş. En hayırlı amele koş. demekteyiz.

Bütün bunlar iyiliklerin en üstünü olan namaza emirdir. Diğer taraftan, namaz insanı fesat ve kötülükten men eder. Doğrusu namaz kötülük ve çirkinlikten alıkoyar.[4]

• Namaz bilinç ve bilgiden kaynaklanan bir harekettir. Emri üzere, O'nun için ve O'nunla ünsiyet bulmak amacıyla kıyam ettiğimiz Allah'ı bilmekten kaynaklanıyor;

dolayısıyla Kur'ân-ı Kerim namazda söylediğimiz şeylerin bilinçli olması için bizi sarhoşken[5] ve halsizken[6] namaz kılmaktan sakındırmıştır.

• Namaz insana bilinç kazandırır. Her hafta Cuma günleri cuma namazı kılınmakta ve namazdan önce de iki hutbe okunmaktadır. Bu iki hutbe namazın iki rekâtı yerine okunmaktadır.

Yani namazın bir parçasıdır. Bu hutbeler İmam Rıza'nın buyurduğu gibi insanları dünyadaki bütün meseleler hakkında bilinçlendirmelidir.[7]

• Hutbeleri dinledikten sonra namaz kılmak, bilinçlendikten sonra namaz kılmak anlamına gelir.

• Namaz insanın kendisinden kopup Allah'a doğru yükselişidir. Kur'ân-ı Kerim buyuruyor ki:

Kim Allah ve Elçisi için göç etmek amacıyla evinden çıkar da kendisine ölüm yetişirse, onun mükâfatı Allah'a düşer.[8]

İmam Humeyni şöyle buyuruyor:

Gönül evinden Allah'a hicret etmek, ayetin örneklerinden birisidir. Kendini beğenmişlik, egoistlik ve kibirden ayrılıp Allah'a tapmak, Allah'ı dilemek ve her şeyden Allah'a doğru hicret etmek hicretlerin en büyüğüdür.[9]

• Namaz Allah'ın en yüce ismi konumundadır, hatta İsm-i A'zam'ın tâ kendisidir.

• Namazda Rabbin izzeti ve kulun zilleti söz konusudur ve bu da çok yüce bir makamdır.

• Namaz İslâm'ın sancağıdır: İslâm'ın sancağı namazdır.[10] ' Sancak bir belirti ve simge olduğu gibi namazda Müslümanlığın belirti ve simgesidir.

Bayrak saygın bir şey olup ona ihanet, bir millet ve ülkeye ihanet olduğu gibi, namaza ihanet ve ilgisizlik de bütün bir dine ilgisizliktir.

Bayrağın dalgalanışı siyasî ve askerî hayatın ve gücün göstergesi olduğu gibi namazın ikame edilmesinde de bütün bunlar söz konusudur.


[1] Bihar'ul-Envar, c. 88, s. 41 ve 93

[2] Bakara, 34

[3] Âl-i İmrân, 96

[4] Ankebût, 45

[5] Nisa, 43

[6] Nisa, 142

[7] Bihar'ul-Envar, c.89, s. 201

[8] Nisa, 100

[9] Esrar'us-Salât, 12

[10] Kenz'ül-Ummal, 18870 hadis