Briga imama Alija za Hasana i Husejna
Imam Husejn se borio u Bici na Sifinu kao i u Bici na devi, iako je, kako je preneseno u nekim predajama, Zapovjednik vjernih sprječavao Hasana i Husejna da izađu na bojno polje iz straha da se ne prekine rod Allahovog Poslanika, što se vidi iz njegovih riječi:
امْلِكُوا عَنِّي هَذَا الْغُلَامَ لَا يَهُدَّنِي، فَإِنِّي أَنْفَسُ بِهَذَيْنِ يَعْنِي الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ، عَلَيهِما السَّلامُ، عَلَى الْمَوْتِ لِئَلَّا يَنْقَطِعَ بِهِمَا نَسْلُ رَسُولِ اللَّهِ، صَلَّى الله عَلَيهِ وَ آلِه وَ سَلَّمَ.
„Zadržite mi ovog mladića da me ne slomi, jer ja ne dam da ova dva mladića budu ubijeni da se ne bi prekinuo rod Allahovog Poslanika.“U drugim predajama stoji da je Zapovjednik vjernih više puta slao svog sina Muhammeda ibn Hanefiju na bojna polja, a to nije dozvoljavao Hasanu i Husejnu. Upitali su Muhammeda zbog čega je tako postupao pa je odgovorio: „Njih dvojica su njegove oči, a ja sam njegova desna ruka, pa on svoje oči štiti svojom desnom rukom.“Ovaj odgovor pokazuje kakvo mjesto su imali Hasan i Husejn kod imama Alija.
Po predajama, imam Husejn je ostao uz oca i nakon Sifina, u svim događajima, kao što su pitanja presude i sukoba Nahrevana. Jasno je da su događaji koje je imam Husejn proživljavao uz svog oca bili tragični i veoma gorki, a tragedija je dostigla svoj vrhunac onda kada su haridžije osmislili zavjeru ubistva najuzvišenijeg primjera savršenog čovjeka nakon Allahovog Poslanika – kada je zločinac Abdurrahman ibn Muldžem el-Muradi, jedan od haridžija, udario sabljom po glavi svog imama, Zapovjednika vjernih, prilikom obavljanja ibadeta u mihrabu.
Oporuke Zapovjednika vjernih imamu Husejnu
Oporuke Zapovjednika vjernih svom sinu Husejnu pokazuju veličinu njegove pažnje i ljubavi prema njemu. U Nehdžu-l-belagi je preneseno da je Zapovjednik vjernih, kada ga je Ibn Muldžem ranio, oporučio Hasanu i Husejnu:
أُوصِيكُمَا بِتَقْوَى اللَّهِ وَ أَنْ لَا تَبْغِيَا الدُّنْيَا وَ إِنْ بَغَتْكُمَا وَ لَا تَأْسَفَا عَلَى شَيْءٍ مِنْهَا زُوِيَ عَنْكُمَا وَ قُولَا بِالْحَقِّ وَ اعْمَلَا لِلْآخِرَةِ وَ كُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً أُوصِيكُمَا وَ جَمِيعَ وُلْدِي وَ أَهْلِي وَ مَنْ بَلَغَهُ كِتَابِي بِتَقْوَى اللَّهِ وَ نَظْمِ أَمْرِكُمْ وَ صَلَاحِ ذَاتِ بَيْنِكُمْ فَإِنِّي سَمِعْتُ جَدَّكُمَا ص يَقُولُ صَلَاحُ ذَاتِ الْبَيْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ الصَّلَاةِ وَ الصِّيَامِ اللَّهَ اللَّهَ فِي الْأَيْتَامِ فَلَا تُغِبُّوا أَفْوَاهَهُمْ وَ لَا يَضِيعُوا بِحَضْرَتِكُمْ وَ اللَّهَ اللَّهَ فِي جِيرَانِكُمْ فَإِنَّهُ وَصِيَّةُ نَبِيِّكُمْ مَا زَالَ يُوصِي بِهِمْ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُمْ وَ اللَّهَ اللَّهَ فِي الْقُرْآنِ لَا يَسْبِقُكُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَيْرُكُمْ وَ اللَّهَ اللَّهَ فِي الصَّلَاةِ فَإِنَّهَا عَمُودُ دِينِكُمْ وَ اللَّهَ اللَّهَ فِي بَيْتِ رَبِّكُمْ لَا تُخْلُوهُ مَا بَقِيتُمْ فَإِنَّهُ إِنْ تُرِكَ لَمْ تُنَاظَرُوا وَ اللَّهَ اللَّهَ فِي الْجِهَادِ بِأَمْوَالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ أَلْسِنَتِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ عَلَيْكُمْ بِالتَّوَاصُلِ وَ التَّبَاذُلِ وَ إِيَّاكُمْ وَ التَّدَابُرَ وَ التَّقَاطُعَ لَا تَتْرُكُوا الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْيَ عَنِ الْمُنْكَرِ فَيُوَلَّى عَلَيْكُمْ أَشْرَارُكُمْ ثُمَّ تَدْعُونَ فَلَا يُسْتَجَابُ لَكُمْ ثُمَّ قَالَ يَا بَنِي عَبْدِ الْمُطَّلِبِ لَا أُلْفِيَنَّكُمْ تَخُوضُونَ دِمَاءَ الْمُسْلِمِينَ خَوْضاً تَقُولُونَ قُتِلَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ أَلَا لَا يُقْتَلَنَ بِي إِلَّا قَاتِلِي انْظُرُوا إِذَا أَنَا مِتُّ مِنْ ضَرْبَتِهِ هَذِهِ فَاضْرِبُوهُ ضَرْبَةً بِضَرْبَةٍ وَ لَا يُمَثَّلْ بِالرَّجُلِ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ إِيَّاكُمْ وَ الْمُثْلَةَ وَ لَوْ بِالْكَلْبِ الْعَقُور.
„Oporučujem vam da budete svjesni Boga i da ne čeznete za svijetom ovim, makar on tražio vas. Ne žalite ni za čim od njega što vam je uskraćeno. Govorite istinu i radite za nagradu. Budite protivnici tlačitelju, a pomagači potlačenom.
Oporučujem vama i svoj djeci mojoj i članovima porodice moje i svakome do koga dospije ova pisana oporuka moja da budete svjesni Boga, da valjano uređujete poslove svoje i otklanjate nesuglasice između sebe, jer čuo sam djeda vašeg – mir i blagoslovi Božiji neka su s njim i njegovim! – kako kaže: ‚Popravljanje odnosa međusobnih bolje je od namaza neobaveznog i posta neobaveznog.‘
Bojte se Boga i, opet, bojte se Boga u pogledu siročadi! Ne dopustite da gladuju i neka ne budu upropašteni dok je vas.
Bojte se Boga i, opet, bojte se Boga u pogledu susjeda vaših, jer su oni oporuka Vjerovjesnika! Toliko je oporučivao ophođenje lijepo s njima da smo pomišljali da će učiniti da jedan drugoga nasljeđuju.
Bojte se Boga i, opet, bojte se Boga u pogledu Kur'ana! Neka vas niko drugi ne pretekne u postupanju po njemu. Bojte se Boga i, opet, bojte se Boga u pogledu namaza, jer je on stup vjere vaše!
Bojte se Boga i, opet, bojte se Boga u pogledu Kuće Gospodara vašeg! Ne napuštajte je dok ste živi, jer ako ona bude napuštena, ni vi nećete biti oni na koje se ugleda.
Bojte se Boga i, opet, bojte se Boga u pogledu džihada imecima vašim, životima i riječima na putu Božijem!
Ustrajte u prijateljstvu međusobnom i žrtvovanju jednih za druge. I čuvajte se svađa i napuštanja međusobnog. Ne odustajte od pozivanja na dobro i odvraćanja od zla, pa da zli među vama upravljaju nad vama, kada ćete moliti, ali vam to neće prihvaćeno biti.“
Potom je rekao: „Abdulmuttalibovi sinovi, doista vas ne želim vidjeti kako grubo gazite u krvi muslimana vičući: ‚Ubijen je Zapovjednik vjernih!‘ Pripazite dobro! Ne ubijte nipošto za me ikog osim ubojice moga!
Pričekajte! Ako umrem od ovoga udarca njegova, onda ga udarite. Udarac za udarac. I ne unakazite čovjeka, jer sam doista čuo Poslanika Božijeg – mir i blagoslovi Božiji neka su s njim i njegovim! – kako kaže: ‚Čuvajte se nakaženja, makar se radilo o psu bijesnom!‘“
Prenesena je još jedna sveobuhvatna i vrijedna oporuka, posvećena imamu Husejnu. Zabilježio ju je Ibn Šu'be u Tuhefu-l-Ukul, a mi ćemo je navesti zbog njene važnosti jer sadržava jasne mudrosti i vječne moralne savjete:
يَا بُنَيَّ أُوصِيكَ بِتَقْوَى اللَّهِ فِي الْغِنَى وَ الْفَقْرِ- وَ كَلِمَةِ الْحَقِّ فِي الرِّضَا وَ الْغَضَبِ- وَ الْقَصْدِ فِي الْغِنَى وَ الْفَقْرِ- وَ بِالْعَدْلِ عَلَى الصَّدِيقِ وَ الْعَدُوِّ- وَ بِالْعَمَلِ فِي النَّشَاطِ وَ الْكَسَلِ- وَ الرِّضَا عَنِ اللَّهِ فِي الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ- أَيْ بُنَيَّ مَا شَرٌّ بَعْدَهُ الْجَنَّةُ بِشَرٍّ- وَ لَا خَيْرٌ بَعْدَهُ النَّارُ بِخَيْرٍ- وَ كُلُّ نَعِيمٍ دُونَ الْجَنَّةِ مَحْقُورٌ- وَ كُلُّ بَلَاءٍ دُونَ النَّارِ عَافِيَةٌ- وَ اعْلَمْ أَيْ بُنَيَّ أَنَّهُ مَنْ أَبْصَرَ عَيْبَ نَفْسِهِ شُغِلَ عَنْ عَيْبِ غَيْرِهِ- وَ مَنْ تَعَرَّى مِنْ لِبَاسِ التَّقْوَى لَمْ يُسْتَتَرْ بِشَيْءٍ مِنَ اللِّبَاسِ- وَ مَنْ رَضِيَ بِقَسْمِ اللَّهِ لَمْ يَحْزَنْ عَلَى مَا فَاتَهُ وَ مَنْ سَلَّ سَيْفَ الْبَغْيِ قُتِلَ بِهِ- وَ مَنْ حَفَرَ بِئْراً لِأَخِيهِ وَقَعَ فِيهَا- وَ مَنْ هَتَكَ حِجَابَ غَيْرِهِ انْكَشَفَتْ عَوْرَاتُ بَيْتِهِ - وَ مَنْ نَسِيَ خَطِيئَتَهُ اسْتَعْظَمَ خَطِيئَةَ غَيْرِهِ- وَ مَنْ كَابَدَ الْأُمُورَ عَطِبَ وَ مَنِ اقْتَحَمَ الْغَمَرَاتِ غَرِقَ- وَ مَنْ أُعْجِبَ بِرَأْيِهِ ضَلَّ وَ مَنِ اسْتَغْنَى بِعَقْلِهِ زَلَّ- وَ مَنْ تَكَبَّرَ عَلَى النَّاسِ ذَلَّ وَ مَنْ خَالَطَ الْعُلَمَاءَ وُقِّرَ- وَ مَنْ خَالَطَ الْأَنْذَالَ حُقِّرَ - وَ مَنْ سَفِهَ عَلَى النَّاسِ شُتِمَ - وَ مَنْ دَخَلَ مَدَاخِلَ السَّوْءِ اتُّهِمَ- وَ مَنْ مَزَحَ اسْتُخِفَّ بِهِ- وَ مَنْ أَكْثَرَ مِنْ شَيْءٍ عُرِفَ بِهِ وَ مَنْ كَثُرَ كَلَامُهُ كَثُرَ خَطَاؤُهُ- وَ مَنْ كَثُرَ خَطَاؤُهُ قَلَّ حَيَاؤُهُ وَ مَنْ قَلَّ حَيَاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ- وَ مَنْ قَلَّ وَرَعُهُ مَاتَ قَلْبُهُ وَ مَنْ مَاتَ قَلْبُهُ دَخَلَ النَّارَ- أَيْ بُنَيَّ مَنْ نَظَرَ فِي عُيُوبِ النَّاسِ- وَ رَضِيَ لِنَفْسِهِ بِهَا فَذَاكَ الْأَحْمَقُ بِعَيْنِهِ- وَ مَنْ تَفَكَّرَ اعْتَبَرَ وَ مَنِ اعْتَبَرَ اعْتَزَلَ وَ مَنِ اعْتَزَلَ سَلِمَ- وَ مَنْ تَرَكَ الشَّهَوَاتِ كَانَ حُرّاً- وَ مَنْ تَرَكَ الْحَسَدَ كَانَتْ لَهُ الْمَحَبَّةُ عِنْدَ النَّاسِ- أَيْ بُنَيَّ عِزُّ الْمُؤْمِنِ غِنَاهُ عَنِ النَّاسِ- وَ الْقَنَاعَةُ مَالٌ لَا يَنْفَدُ- وَ مَنْ أَكْثَرَ ذِكْرَ الْمَوْتِ رَضِيَ مِنَ الدُّنْيَا بِالْيَسِيرِ- وَ مَنْ عَلِمَ أَنَّ كَلَامَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ كَلَامُهُ إِلَّا فِيمَا يَنْفَعُهُ أَيْ بُنَيَّ الْعَجَبُ مِمَّنْ يَخَافُ الْعِقَابَ فَلَمْ يَكُفَّ- وَ رَجَا الثَّوَابَ فَلَمْ يَتُبْ وَ يَعْمَلْ- أَيْ بُنَيَّ الْفِكْرَةُ تُورِثُ نُوراً وَ الْغَفْلَةُ ظُلْمَةٌ- وَ الْجِدَالَةُ ضَلَالَةٌ وَ السَّعِيدُ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ- وَ الْأَدَبُ خَيْرُ مِيرَاثٍ- وَ حُسْنُ الْخُلُقِ خَيْرُ قَرِينٍ- لَيْسَ مَعَ قَطِيعَةِ الرَّحِمِ نَمَاءٌ وَ لَا مَعَ الْفُجُورِ غِنًى- أَيْ بُنَيَّ الْعَافِيَةُ عَشَرَةُ أَجْزَاءٍ- تِسْعَةٌ مِنْهَا فِي الصَّمْتِ إِلَّا بِذِكْرِ اللَّهِ- وَ وَاحِدٌ فِي تَرْكِ مُجَالَسَةِ السُّفَهَاءِ أَيْ بُنَيَّ مَنْ تَزَيَّا بِمَعَاصِي اللَّهِ فِي الْمَجَالِسِ أَوْرَثَهُ اللَّهُ ذُلًّا- وَ مَنْ طَلَبَ الْعِلْمَ عَلِمَ يَا بُنَيَّ رَأْسُ الْعِلْمِ الرِّفْقُ وَ آفَتُهُ الْخُرْقُ - وَ مِنْ كُنُوزِ الْإِيمَانِ الصَّبْرُ عَلَى الْمَصَائِبِ- وَ الْعَفَافُ زِينَةُ الْفَقْرِ وَ الشُّكْرُ زِينَةُ الْغِنَى- كَثْرَةُ الزِّيَارَةِ تُورِثُ الْمَلَالَةَ وَ الطُّمَأْنِينَةُ قَبْلَ الْخِبْرَةِ ضِدُّ الْحَزْمِ - وَ إِعْجَابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ يَدُلُّ عَلَى ضَعْفِ عَقْلِهِ أَيْ بُنَيَّ كَمْ نَظْرَةٍ جَلَبَتْ حَسْرَةً- وَ كَمْ مِنْ كَلِمَةٍ سَلَبَتْ نِعْمَةً- أَيْ بُنَيَّ لَا شَرَفَ أَعْلَى مِنَ الْإِسْلَامِ- وَ لَا كَرَمَ أَعَزُّ مِنَ التَّقْوَى- وَ لَا مَعْقِلَ أَحْرَزُ مِنَ الْوَرَعِ وَ لَا شَفِيعَ أَنْجَحُ مِنَ التَّوْبَةِ- وَ لَا لِبَاسَ أَجْمَلُ مِنَ الْعَافِيَةِ- وَ لَا مَالَ أَذْهَبُ بِالْفَاقَةِ مِنَ الرِّضَا بِالْقُوتِ- وَ مَنِ اقْتَصَرَ عَلَى بُلْغَةِ الْكَفَافِ تَعَجَّلَ الرَّاحَةَ وَ تَبَوَّأَ خَفْضَ الدَّعَةِ- أَيْ بُنَيَّ الْحِرْصُ مِفْتَاحُ التَّعَبِ وَ مَطِيَّةُ النَّصَبِ - وَ دَاعٍ إِلَى التَّقَحُّمِ فِي الذُّنُوبِ- وَ الشَّرَهُ جَامِعٌ لِمَسَاوِي الْعُيُوبِ - وَ كَفَاكَ تَأْدِيباً لِنَفْسِكَ مَا كَرِهْتَهُ مِنْ غَيْرِكَ لِأَخِيكَ عَلَيْكَ مِثْلُ الَّذِي لَكَ عَلَيْهِ- وَ مَنْ تَوَرَّطَ فِي الْأُمُورِ بِغَيْرِ نَظَرٍ فِي الْعَوَاقِبِ فَقَدْ تَعَرَّضَ لِلنَّوَائِبِ- التَّدْبِيرُ قَبْلَ الْعَمَلِ يُؤْمِنُكَ النَّدَمَ- مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجُوهَ الْآرَاءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الْخَطَاءِ- الصَّبْرُ جُنَّةٌ مِنَ الْفَاقَةِ الْبُخْلُ جِلْبَابُ الْمَسْكَنَةِ- الْحِرْصُ عَلَامَةُ الْفَقْرِ- وَصُولٌ مُعْدِمٌ خَيْرٌ مِنْ جَافٍ مُكْثِرٍ - لِكُلِّ شَيْءٍ قُوتٌ وَ ابْنُ آدَمَ قُوتُ الْمَوْتِ- أَيْ بُنَيَّ لَا تُؤْيِسْ مُذْنِباً- فَكَمْ مِنْ عَاكِفٍ عَلَى ذَنْبِهِ خُتِمَ لَهُ بِخَيْرٍ- وَ كَمْ مِنْ مُقْبِلٍ عَلَى عَمَلِهِ مُفْسِدٌ فِي آخِرِ عُمُرِهِ- صَائِرٌ إِلَى النَّارِ نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْهَا- أَيْ بُنَيَّ كَمْ مِنْ عَاصٍ نَجَا وَ كَمْ مِنْ عَامِلٍ هَوَى- وَ مَنْ تَحَرَّى الصِّدْقَ خَفَّتْ عَلَيْهِ الْمُؤَنُ فِي خِلَافِ النَّفْسِ رُشْدُهَا- السَّاعَاتُ تَنْقُصُ الْأَعْمَارَ وَيْلٌ لِلْبَاغِينَ مِنْ أَحْكَمِ الْحَاكِمِينَ- وَ عَالِمِ ضَمِيرِ الْمُضْمِرِينَ- يَا بُنَيَّ بِئْسَ الزَّادُ إِلَى الْمَعَادِ الْعُدْوَانُ عَلَى الْعِبَادِ- فِي كُلِّ جُرْعَةٍ شَرَقٌ وَ فِي كُلِّ أُكْلَةٍ غَصَصٌ لَنْ تُنَالَ نِعْمَةٌ إِلَّا بِفِرَاقِ أُخْرَى- مَا أَقْرَبَ الرَّاحَةَ مِنَ النَّصَبِ- وَ الْبُؤْسَ مِنَ النَّعِيمِ وَ الْمَوْتَ مِنَ الْحَيَاةِ وَ السُّقْمَ مِنَ الصِّحَّةِ فَطُوبَى لِمَنْ أَخْلَصَ لِلَّهِ عَمَلَهُ وَ عِلْمَهُ وَ حُبَّهُ وَ بُغْضَهُ- وَ أَخْذَهُ وَ تَرْكَهُ وَ كَلَامَهُ وَ صَمْتَهُ وَ فِعْلَهُ وَ قَوْلَهُ- وَ بَخْ بَخْ لِعَالِمٍ عَمِلَ فَجَدَّ- وَ خَافَ الْبَيَاتَ فَأَعَدَّ وَ اسْتَعَدَّ- إِنْ سُئِلَ نَصَحَ وَ إِنْ تُرِكَ صَمَتَ- كَلَامُهُ صَوَابٌ وَ سُكُوتُهُ مِنْ غَيْرِ عِيٍّ جَوَابٌ - وَ الْوَيْلُ كُلُّ الْوَيْلِ لِمَنْ بُلِيَ بِحِرْمَانٍ وَ خِذْلَانٍ وَ عِصْيَانٍ- فَاسْتَحْسَنَ لِنَفْسِهِ مَا يَكْرَهُهُ مِنْ غَيْرِهِ- وَ أَزْرَى عَلَى النَّاسِ بِمِثْلِ مَا يَأْتِي- وَ اعْلَمْ أَيْ بُنَيَّ أَنَّهُ مَنْ لَانَتْ كَلِمَتُهُ وَجَبَتْ مَحَبَّتُهُ- وَفَّقَكَ اللَّهُ لِرُشْدِهِ وَ جَعَلَكَ مِنْ أَهْلِ طَاعَتِهِ بِقُدْرَتِهِ إِنَّهُ جَوَادٌ كَرِيم.
„O, sinko moj, oporučujem ti bojazan od Allaha i u bogatstvu i siromaštvu, izricanje istine i u zadovoljstvu i u srdžbi, umjerenost i u imućnosti i oskudici, pravednost i prema prijateljima i prema neprijateljima, rad i u živahnosti i u malaksalosti, zadovoljstvo Allahom i u teškoći i lahkoći. O, sinko moj, nije zlo ono nakon čega je Džennet niti je dobro ono nakon čega je Džehennem, a svaka blagodat manja od Dženneta je neznatna i svaka nedaća manja od Džehennema je spas. Znaj, sinko moj, da je onaj koji je osvijestio svoje mahane lišen tuđih nedostataka, a onaj koji je razodjenuo odjeću bogobojaznosti neće se pokriti nikakvom odjećom. Onaj koji je zadovoljan Božijim dijeljenjem neće se rastužiti zbog onoga što je izgubio, a onaj koji je izvukao sablju neposlušnosti bit će ubijen njome. Onaj koji kopa jamu za svog brata past će sam u nju, onome ko je poderao veo drugih razotkrit će se sramota njegove kuće, onaj ko je zaboravio svoj prijestup smatrat će velikim greške drugih, a ko se bori protiv prilika – strada, ko zaranja u vrtloge – utapa se. Ko se oduševi svojom mišlju, skrenut će s puta. Ko se osamostali svojim umom, pokliznut će. Ko se uzoholi prema ljudima, bit će ponižen. Ko se druži s učenima, bit će poštovan, a ko se druži s niskim, bit će prezren. Ko pretjeruje u drskosti, bit će uvrijeđen, ko zalazi na mjesta na zlu glasu – bit će osumnjičen. Ko se šali, bit će omalovažavan, a ko se puno bavi nečim, bit će upoznat s time. Ko puno govori – puno griješi, ko puno griješi – malo se stidi, ko se malo stidi – plitke je savjesti, ko je plitke savjesti – umrtvljenog je srca, a čije je srce umrtvljeno – taj ulazi u Vatru. O, sinko moj, ko vidi nedostatke drugih, a odobrava ih kod sebe – on je budala prava. Ko razmišlja, uzima pouku, ko uzima pouku, povlači se (od grijeha i svega što vodi u propast), a ko se povuče, postaje spašen. Ko napušta strasti, slobodan je i ko ostavi zavisti, zaslužuje ljubav kod ljudi.
O, sinko moj, dostojanstvo vjernika je njegova ovisnost o ljudima, a zadovoljstvo je imetak koji ne nestaje. Ko se često sjeća smrti – zadovoljava se udjelom malim od svijeta ovoga. Ko zna da mu je govor dio djela – govori manje, osim tamo gdje to ima svrhu neku.
O, sinko moj, čudan je onaj koji se boji kazne, a ne suzdržava se, i nada se nagradi, a ne kaje se i ne čini dobra djela!
O, sinko moj, razmišljanje donosi svjetlost, nehaj tminu, a neznanje zabludu. Sretan je onaj koji se savjetuje s drugima. Učtivost je najbolje naslijeđe. Ljepota naravi je najbolji drug. Uz prekidanje rodbinskih veza nema porasta opskrbe, a uz grijehe nema bogastva.
O, sinko moj, očuvanost ima deset dijelova. Devet je u šutnji, izuzev spominjanja Allaha, a jedan je u izbjegavanju druženja s neznalicama.
O, sinko moj, ko se u druženju s ljudima okiti grijesima prema Allahu, On će mu zadati poniženje, a ko traži znanje, naučit će.
O, sinko moj, glava znanja je blagost prema ljudima, a gubitak je grubost prema ljudima. Jedno od blaga vjere je strpljivost naspram nedaća. Krjepost je ukras siromaštva, a zahvalnost je ukras bogatstva. Često posjećivanje donosi umor. Povjerenje i sigurnost prije provjere oprečno je dalekovidnom promišljanju. Ushićenost sobom upućuje na slabu pamet.
O, sinko moj, koliko li je jedan pogled privukao žalosti i koliko li je jedna riječ oduzela blagodati!
O, sinko moj, nema odlike veće od islama, niti časti uzvišenije od svijesti o Bogu, niti utočišta boljeg od suzdržavanja, niti zastupnika djelotvornijeg od pokajanja, niti odjeće ljepše od očuvanosti, niti imetka koji bolje otklanja bijedu od zadovoljstva suštim uzdržavanjem. Onaj koji se ograniči na ono što je naprosto dovoljno za uzdržavanje postiže udobnost i priprema se za boravak u lagodnosti. Želja je ključ teškoće i sredstvo umora. Pohlepa, oholost i zavist jesu poticaji grijeha, dok je zlo skup svih nedostataka loših. Dovoljno ti je za odgoj tvoje duše da izbjegavaš ono što ti se kod drugih ne sviđa! Tvoj brat ima kod tebe ista prava koja ti imaš kod njega. Ko se zaglibi u posljedice svojih poslova, a nije promišljao o njihovom ishodu, sam je sebe izložio nedaćama. Planiranje prije djelovanja sačuvat će te od kajanja. Ko raspolaže s nekoliko mišljenja, razumijeva pogrješke. Strpljivost je štit naspram oskudice. Škrtost je košulja bijede. Pohlepa je znak siromaštva, ali siromašan koji sjedinjuje je bolji od osornog bogataša. Svaka stvar ima svoju hranu, a čovjek je hrana za smrt.
O, sinko moj, nemoj baciti griješnika u očaj u pogledu njegovih grijeha, pa koliko li je griješnika koji su završili dobrima i koliko li je počinitelja dobrih djela koja su pokvarili na kraju života, završajući u Vatri! O, sinko moj, koliko li je nepokornih koji su se izbavili i koliko li je dobročinitelja koji su pali. Ko teži iskrenosti, olakšat će mu se tereti. Upućenost duše je u suprotstavljanju njenoj požudi. Prolaskom časova smanjuje se život. Teško prijestupnicima od najpravednijeg suca i znalca dubina onih koji svoje zle namjere kriju u sebi.
O, sinko moj, loša li je opskrba za Dan Sudnji nasilje prema ljudima, u svakom gutljaju je gušenje i u svakom zalogaju je davljenje. A nijedna blagodat se ne postiže osim napuštanjem druge.
Koliko li je blizu udobnost naporu, bijeda blagodati, smrt životu i bolest zdravlju! Sretan li je onaj ko učini iskrenim svoje postupke i znanje, ljubav i mržnju, prihvatanje i napuštanje, govor i šutnju, djelo i riječ. Blago li je učenjaku koji je postupio po znanju pa ustrajao, strahovao od noćnog napada pa se opremao i spremao se da, ako bude pitan – savjetuje, ako bude ostavljen – šuti. Govor mu je ispravan, a šutnja mu je odgovor, a ne slabost.
I teško onom koji je pogođen uskraćenošću, porazom i nepokornošću, pa smatra lijepim za sebe ono što vidi ružnim kod drugih i kori ljude za ono što i sam čini.
Znaj, sinko moj, da ko umekša svoj govor, prigrabi prijateljstvo, neka ti Allah da uspjeh u pronalaženju puta i Svojom moći te učini od pokornih, jer doista je On darežljiv i plemenit.“
Imam Husejn u posljednjim trenucima očevog života
Posljedna riječ koju je Zapovjednik vjernih izgovorio bila je Božija riječ:
لِمِثْلِ هَٰذَا فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُونَ
Za ovako nešto neka se trude trudbenici! (Es-Saffat, 61) i potom se uzdigla čista duša okružena melecima Premilosnoga, srušili su se stubovi pravde na Zemlji i izbrisala su se znamenja vjere.
Na bolji svijet je otišao onaj koji je bio utočište potlačenih i obespravljenih, koji je sav svoj trud bio usmjerio na uspostavljanje vlasti koja će okončati doba sebičnosti i iskorištavanja i provesti pravdu i pravo među ljudima.
Dva Poslanikova unuka su opremili svog oca, pa su ga ogasulili i umotali u ćefine. U posljednjem dijelu noći su ga odnijeli do njegovog kabura u Nedžefu i tu ukopali najveći simbol pravednosti i uzvišenih ljudskih vrijednosti, kako su to priznali i njegovi protivnici. Historičari su prenijeli da je Muavija, kada je saznao za pogibiju imama Alija, a.s., odredio da dan njegove pogibije uzmu kao praznik u Damasku. Bilo je ostvareno ono što je želio i ukazala mu se prilika koju je priželjkivao: da preuzme vlast kao sredstvo za porobljavanje muslimana i primora ih na ono što oni ne vole.