در گفتار پیشوایان دین، حکما، پزشک های متخصّص قدیم و جدید برای باروری، مسائل و مطالب فراوانی مطرح شده است، در این جا به برخی فهرست وار اشاره می شود:
1.دعا و نیایش، 2. طلب استغفار، (که شاید کفران کرده و حق را نادیده گرفته باشد)، 3. بلند اذان گفتن در داخل خانه، 4. دو رکعت نماز بخواند و پس از نماز 71 بار در سجده «أَسْتَغْفِرُاللهَ» بگوید، آن گاه با همسرش آمیزش کند و بگوید: « ٱ للّهُمَّ ٱ رْزُقْنی وَلَداً لِاُسَمِّیَهُ بِ ٱ سْمِ نَبِیِّکَ (مُحَمَّد2) و بعد از آن که غسل کرد در سجده بیش از هفتاد بار طلب استغفار کند. (خدا برایش فرزند عنایت خواهد کرد.)(2) 5. خوردن کاسنی، 6.خوردن تخم مرغ با گوشت. 7.خوردن شیر با عسل 8. استفاده کامل از مواد پروتئینی (گوشت، تخم مرغ، ماهی، پنیر و...) 9. ویتامین ها، مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر و ویتامین E و... به قول دکترساموئل) 10. از همه مهم تر این که با آزمایش فنّی از نظر متخصّصان ارزیابی شود که اگر آویل
1- ) بحار: 104/81؛ المحاسن: 508.
2- ) مکارم الاخلاق: 389.
ص: 40
یا ژن ضعیف باشد، باید تقویت شود یا شاید قابل باروری نیست، امّا در مورد کِشت، لقاح و... مطابق شریعت باید عمل کرد. [درباره لقاح و باروری از نظر پزشکی و... به ارمغان خانواده (ارمغان2) مراجعه شود.]
کارشناسان گفته اند که نخستین آمادگی برای بارداری زن از نظر سن 17سالگی و از نظر وزن بیشتر از 45 کیلوگرم است. و در طول حاملگی افزایش وزن تدریجی زن اگر به این ترتیب باشد مناسب است:
1 از لحظه ی انعقاد نطفه از یک تخمک و یک اسپرم، تا مدت سه ماه اگر5/1 کیلوگرم باشد طبیعی خواهد بود.
2 در مدّت شش ماه آخر، در هر ماه اگر8/1 کیلوگرم افزایش وزن داشته باشد، مناسب خواهد بود.
3 افزایش وزن دفعیِ زنِ حامله خطرناک است.
4 اندازه ی افزایش وزنِ زن بستگی مستقیم با تحرّک زن و نیز با دارو و غذا [از نظر کمّی و کیفی] خواهد داشت.
در سیره سعادت آفرین پیامبر اسلام2 و ائمه ی طاهرینعليهم‌السلام نامگذاری فرزند پیش از ولادت شان به عنوان یک سنّت حسنه است. چنانچه پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آخرین فرزندِ حضرت زهر J را محسن نام کرد.
ص: 41
! عَنْ أَمیرِ ٱ لمُؤْمِنینَ عَلیٍّعليه‌السلام : «سَمُّوا أَوْل ٰ ادَکُمْ قَبْلَ أَنْ یُولَدُوا...».(1)
امیرمؤمنانعليه‌السلام : «فرزندان تان را پیش از ولادت شان نامگذاری کنید؛ و اگر نمی دانیدکه پسر است یا دختر نام مشترک را برگزینید.» [فعلاً سونوگرافی این مشکل را حل کرده است.] در ادامه امیرمؤمنان امام علیعليه‌السلام می فرمایند: «(یَقُولُ السِّقْطُ لِأبیهِ: أَلاسَمَّیْتَنِی؟) در روز رستاخیز فرزند سقط شده ی بدونِ نام برای پدر ش می گوید: چرا برای من نامی را انتخاب نکردی و نگذاشتی؟»
از منظر فرهنگ اسلام پایه گذاری سعادت یا شقاوت فرزند در شکم مادر و پیش از تولّد او دو مرحله دارد: مرحله ی اول تا زمان انعقاد نطفه است، لذا والدین از آغاز برنامه ها تا هنگام آمیزش، حساب شده و مطابق عقل و شرع باید عمل کنند وگرنه مصائب ناگواری به بار خواهد آمد.
مرحِله ی دوّم، تربیتِ فرزند پیش از تولّد در دوران بارداری است. بنابراین پس از آن که زن از راه مشروع و با رعایت آداب اسلامی باردار شد رسالتش برای حفظ و پرورش جنین (این امانت الهی و انسان آینده) فوق العاده سنگین و حسّاس خواهد شد، در دوران بارداری که جسم جنین رشد می کند، شخصیّت او نیز شکل می گیرد.(2) . لذا تمام حرکات، سکنات، خورد و خواب، و حالات مادّی و معنوی مادر بر جنین اثر جدّی
1- ) فروع کافی:2/76، وسائل الشیعه:15/121.
2- ) به ارمغان ازدواج و ارمغان خانواده به قلم مؤلف مراجعه شود.
ص: 42
دارد. بنابراین والدین و حتّی بستگان باید مراقب باشند، به ویژه مادر (نه آن که از خود سلب مسئولیّت کند و حاملگی را بهانه قرار دهد.!)
به تازه عروسی، هر کاری را محوّل می کردند، می گفت: از توان من خارج است، من حامله ام. یک روز که همه کنار سفره ی غذا جمع شده بودند، گربه خود را نزدیک کرد که چیزی بخورد. یکی از بچه ها گربه را عقب زد، مادر شوهرِ عروس با صدای خشن صدا زد. بچه ها به گربه نگاه تند نکنید که حامله است!!! (همه خندیدند اما عروس قهر کرد از کنار سفره برخاست و... .)
مادری که می خواهد فرزند سالم، قوی و کاملاً طبیعی به دنیا بیاورد باید مراقبت های لازم را داشته باشد که برخی از مراقبت ها عبارتند از:
1. افزون بر رعایت زمان، مکان و روش شرعی انعقاد نطفه نخستین چیزی که برای مادرِ باردار لازم است توجّه به خدا و معنویّت است. مثل انجامِ به موقعِ عبادت های واجب و حتّی مستحب، خواندن قرآن، ذکر، دعا، رعایت حجاب اسلامی و... [زیرا عبادت و معنویّتِ مادر اثر مستقیم بر جنین می گذارد.]
2. پیش از 17 سالگی و پس از 38 سالگی حامله نشود.
3. پیش از حامله شدن آزمایش های لازم را انجام دهد که مبادا فرزند
ص: 43
معیوب، معلول و مریض به دنیا بیاورد.
4. پیش از حامله شدن باید با نظم مناسب از نظر غذا و تحرّک خود را تقویت وآماده ی باروری کند.
5. نعوذ بالله، به شراب، الکُل، مواد مخدر، داروهای نامطلوب و به دخانیات و... آلوده نباشد. و از داروهای ناشناخته و از خود درمانی و... باید بپرهیزد و نیز بدون نظر پزشک از دارو نباید استفاده نماید.
6. از ترس، کم خوابی، نگرانی زایمان، دعوا، ناراحتی و افسردگی پرهیز کند زیرا حالات روانی و استرس زن بر جنین اثر می گذارد.
7. از برداشتن چیزهای سنگین،کارهای دشوار و طاقت فرسا بپرهیزد.
8. اگر حالت تهوّع، کاهش اشتها، بدبینی به غذا و احساس بوی نامطبوع در دوران بارداری دارد، نباید غذایش را کاهش دهدکه مضرّ است.
9. ازخوردنِ غذاها و میوه های فاسد شده، دیرمانده، میکروبی، نجس و نیز از غذاهای آماده (کالباس، همبرگر و...) باید خودداری کند.
10. از گناه و قانون شکنی مثل غیبت، تهمت، فحش، دروغ، موسیقی، اهانت به مسلمانان، بی حجابی و بهره برداری از حرام، شبهه ناک و... جداً بپرهیزد. [اعم از خوراکی، پوشاکی، رفتاری و گفتاری.]
11. از انواع اشعه باید دوری کند که بسیار خطرناک است. [برخی آنتن ها نیز ضرر و خطر جدّی دارند.]
12. از آب، غذا، میوه های شیرین، سبزی و [مثل: به، سیب، انار، انگور رسیده، خرما، کشمش، موز، انجیر، عسل، اسفناج، تره، کاسنی و...]
ص: 44
به طور منظّم، فنّی و بهداشتی باید استفاده کند.
بنابرآن چه که بیان شد شوهر و سایر بستگانِ زنِ باردار باید با او خوش رفتاری کرده و احترامش کنند، از محبّت و مهرورزی آنان، زن احساسِ خوشبختی وآرامش کند تا اثر مثبت به جنین بگذارد.