فصول المهمّه (1) و شیخ سلیمان بلخی حنفی درینابیع (2) و سبط ابن جوزی درتذکرة خواص الامه (3) آخر باب 5 و دیگران از علما و مورخین شما نقل نموده اند، مذاکرات معاویه -علیه الهاویه- را با ضرار بن ضمره که مفصّل است در آخر گفتارش ضرار در وصف علی در حضور معاویه گفت:
لقد رایته فی بعض مواقفه و قد ارخی اللیل سدوله و غارت نجومه قابضا علی لحیته یتململ تململ السلیم و یبکی بکاء الحزین و یقول یا دنیا غرّی غیری ابی تعرضت ام الیّ تشوّقت هیهات هیهات طبّقتک ثلاثا لا رجعه فیها فعمرک قصیر و خطرک کبیر و عیشک حقیر آه من فلّه الزاد و بعد السفر و وحشه الطریق فبکی معاویه و قال رحم اللّه ابا الحسن لقد کان و اللّه کذلک(4) .
در جای دیگر همین معاویه گفته است:
عقمت النساء ان تلدن مثل علیّ بن أبی طالبعليهالسلام (2) .
زهد امیر المؤمنینعليهالسلام از افاضات فیض ربانی است که رسول اکرمصلىاللهعليهوآلهوسلم به او بشارت داده؛ چنانچه محمد بن یوسف گنجی شافعی در باب 46کفایت الطالب مسنداً خبری از عمار یاسر نقل می نماید که گفت شنیدم از رسول خداصلىاللهعليهوآلهوسلم که به علیعليهالسلام فرمود:
____________________
1- فصول المهمه، ج1، ص599.
2- ینابیع المودة، ج1، ص438.
3- تذکرة الخواص، ص70.
4- در شب تاری علیعليهالسلام را دیدم محاسنش را به دست گرفته، مثل مار گزیده بخود می پیچید و با حالت حزنی می گریست و می گفت: «ای دنیا، غیر مرا مغرور نما و فریب ده که من فریب تو را نمی خورم. چقدر دور است؛ من تو را سه طلاق دادم. دیگر امید بازگشتی به تو نیست، برای آنکه عمر تو کوتاه است و خطر تو بسیار بزرگ و عیش تو بسیار کم، آه از کمی زاد و دوری سفر و وحشت راه!» معاویه (با آن قساوت قلب و عداوتی که با آن حضرت داشت، بعد از شنیدن کلمات ضرار در شرح حال علیعليهالسلام ) بی اختیار گریه کرد و گفت: «خدا رحمت کند ابو الحسن را (کنیه علیعليهالسلام بود) هرآینه بتحقیق و اللّه همین قسم بود!»
5- عقیمند زنان عالم بزایند مثل علی بن أبی طالبعليهالسلام .