حکم جمهور فقهای مسلمین از جامعه امامیه اثناعشریه و مالکیها و شافعیها و حنبلیها و غیرهم اتفاق دارند.
و لکن امام اعظم شما ابو حنیفه (که غالب فتاوایش روی قیاس است؛ یعنی بی سوادی) حکم می کند که در سفر اگر آب نیابند، با نبیذ تمر، عمل غسل و وضو را انجام دهند! و حال آنکه همه می دانید نبیذ مایعی است مضاف که با خرما و غیر آن ممزوج گردیده و وضو با مضاف جایز نیست.
پس نظر باینکه قرآن مجید برای ادای نماز تطهیر را بآب خالص پاک و در فقد آب تیمم با خاک پاک قرار داده، چون امام اعظم ابو حنیفه فتوی به غسل و وضوی با نبیذ داده، مخالفتی است با حکم صریح و نصّ بیّن قرآن مجید!!
و حال آنکه بخاری درصحیح خود بابی دارد به عنوانلا یجوز الوضوء بالنبیذ و لا المسکر (1) .
حافظ : با اینکه حقیر در مذهب امام شافعی -رضی اللّه عنه- هستم و با بیان شما کاملاً موافقم که اگر آب نباشد، تیمم باید نمود و به مذهب ما تطهیر با نبیذ جایز نیست، ولی گمان می کنم در فتوای امام ابو حنیفه -رضی اللّه عنه- شهرتی بیش نباشد.
داعی : قطعاً جناب عالی با علم به حقیقت مطلب دفاعبما لا یرضی صاحبه نمودید و الاّ نقل این فتوی از امام ابو حنیفه از متواترات منقوله می باشد و آنچه الحال داعی در نظر دارم، امام فخر رازی درمفاتیح الغیب ذیل آیه تیمم در سوره مائده در مسئله پنجم گوید:قال الشافعی رحمه اللّه لا یجوز الوضوء بنبیذ التمر و قال ابو حنیفه رحمه اللّه یجوز ذلک فی السفر (2) .
____________________
1- جائز نیست وضو گرفتن به نبیذ و نه بمسکر و مست کننده.(صحیح بخاری، ج1، ص66).
2- شافعی گفته است: «جایز نیست وضو بنبیذ خرما» و ابو حنیفه گفته است: «جایز است وضو به نبیذ در سفر.»