آب زياد بنوشيد! أبي طيفور طبيب گويد: «دخلت علي أبي الحسن الماضيعليه‌السلام فنهيته عَن شرب الماء قال و ما بأس بالماء و هو يدير الطعام في المعدة و يسكن الغضب و يزيد في اللّب و يطفئ المرار»«۱» «امام موسي‌كاظمعليه‌السلام را از آشاميدن آب نهي كردم، فرمود: آب ناراحتي ندارد، آب طعام را در معده مي‌گرداند، غضب را ساكن و عقل (مخ و تشخيص صحيح آدمي) را زياد كرده و تلخي را خاموش و از ميان بر مي‌دارد. (ازبين مي برد.»
۲ - قال أبوالحسنعليه‌السلام : «انّي لأكثر شرب الماء تلذّذا»«۲» امام موسي‌كاظمعليه‌السلام فرمود: «من آب را براي تلذّذ و لذّت بردن، زياد مي‌نوشم
۳ - قال ابوالحسنعليه‌السلام : «انّ شرب الماء البارد أكثره تلذّذ»«۳» امام موسي‌كاظمعليه‌السلام فرمود: «نوشيدن آب سرد بيشترش براي لذّت بردن است» در روايت اصول كافي «اكثر تلذّذاً» آمده يعني: نوشيدن آب سرد، لذت بخش تر است.
روايات اين فصل، زياد نوشيدن آب را تجويز مي‌كند و روايات گذشته نهي كرده و مجاز نمي داند، جمع ميان روايات و حلّ آن به چند صورت ممكن است.
۱ - روايات منع را متوجّه سرد مزاجها و رطوبتي ها و چاقها كنيم؛ چون نوشيدن آب زياد براي اين اشخاص، باعث سستي اعضاء و ضعف احشاء و فساد هضم و خرابي رخسار و فراموشي و بي حوصله گي و ترس و هيجان و سنگيني حواس و بدن ايشان مي شود.
پس بايد تا حدّ امكان از نوشيدن زياد آب، اجتناب كرده و كمتر بنوشند و كمتر استحمام كنند و خود را از مجاورت آن دور ساخته، مدّت حمام را به حدّأقل برسانند.
و روايات تجويز كننده نوشيدن زيادِ آب را، براي كساني كه گرم مزاج هستند، متوجّه سازيم، چون خود داري گرم مزاجها از نوشيدن آب و صبر بر تشنگي جهت آنان باعث مرض «دق، سل و غم» و سوخته شدن غذا در معده و خشكي و لاغري بدن مي‌شود«۱»
يا اينكه در زمان ائمهعليهم‌السلام مخصوصاً در عربستان آب بهداشتي كم پيدا ميشد و آلودگي زياد داشت از نوشيدن زياد آب نهي مي‌كردند، و اقعاً آب غير بهداشتي منشأ تمام امراض است؛ چنانكه روايات فصل قبل بيانگر آن بود.
۲ - علّامه مجلسيرضي‌الله‌عنه جمع بين روايات را، با راههاي مختلف ارائه داده است:- روايات منع كننده را به چند مورد متوجّه ساخته است
۱ - بر مزاجهايي كه با آب، سازگاري بيشتري ندارد.
۲ - بر نوشيدن آب روي غذاهاي چربي دار
۳ - به حالت عدم اشتهأ بر آب.
۴ - بر يك نفس و يكباره سركشيدن آب.
أمّا نوشيدن زياد را، بر طول دادن زمان آشاميدن آب، كه بطور مَك و مكيدن
باشد، در نهايت مي‌فرمايد: اكثر روايات المنع من اكثار شرب المأمرويّة في المكارم مرسلًا«۱»
بيشتر روايات منع كننده از نوشيدن زياد آب دركتاب مكارم الأخلاق به طور مرسل روايت شده است. يعني ازنظر روائي سنديّت قوي ندارد.
با توجه به مطالب بالا فعلًا در جامعه پزشكي پذيرفته شده است كه بيماران كليوي بايد زياد آب بنوشند،
حتّي در هر ساعت نوشيدن يك ليوان آب را توصيه مي‌كنند. البتّه اين تجويزها در موارد خاصّ است؛ امّا به طور كلّي و در حالت عادي، نوشيدن آب را به ميزان لازم توصيه كرده‌اند.
در پايان به اين روايت اخلاقي و تشويقي توجّه فرمائيد.
عَن ابي عبداللّهعليه‌السلام قال: «من تَلَذّذَ بالماء في الدّنيا لَذَّذَه اللَّه من أشربة الجنّة»«۲» از امام صادقعليه‌السلام روايت شده است كه فرمود: «هر كس در دنيا با آب تلذّذ نمايد؛ يعني آب را با لذّت بردن و نوش جاني بنوشد، خداوند او را از نوشيدنيهاي لذيذ بهشت، خواهد بخشيد.
۴ - خود داري از آب روي غذاي چربي دار عَن جعفر عَن آبائهعليهم‌السلام قال: «كان رسول اللّه،صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اذا أكل الدّسم أقلّ من شرب الماء فقيل: يا رسول الله! إنّك لتقلّ من شرب الماء، قال: هو أمرء لطعامي»«۱» امام جعفر صادقعليه‌السلام از پدران بزرگوارشعليهم‌السلام نقل كرده است كه: «رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وقتي كه غذاي چربي دار مي‌خورد نوشيدن آب را كم مي‌كرد، گفته شد (پرسيدند): يا رسول اللّه! آب را (روي غذاي چربي دار) كم مي آشامي؟
فرمود: آن طوري (به صلاح بدن من) وبراي غذايم بهتر و گواراتر است»
با نوشيدن آب سرد روي غذاي با چربي، چربي آن در اندرون معده وأحشاء يخ مي‌كند و سبب بروز مشكلات وآلام مي‌گردد.
۲ - قال: «شرب الماء علي أثر الدّسم يهيّج الداء»«۲» فرمود: «نوشيدن آب پس از چربيها، درد ها رابه هيجان آورده و (تحريك مي كند).
۵ - نوشيدن آب روي غذاي بي چربي عَن ياسر الخادم عَن ابي الحسن الرّضاعليه‌السلام قال: «لابأس بكثرة شرب الماء علي الطّعام و لا تكثر منه علي غيره و قال: لو رأيت رجلًا اكَلَ مِثَل ذا و جمع بين كلتيهما ولم
يفّرقهما، ثم لم يشرب عليه الماء كان تنشقّ معدته.»«۱» ياسر خادم از امام رضاعليه‌السلام نقل كرده فرمود: «روي غذا، نوشيدن زياد آب ترسي ندارد، اما بر روي خوردني هاي ديگر (از قبيل ميوه وسبزيجات وجز آنها، در نوشيدن آب زياده روي نكن (چون اثرات طبيعي آنهارا از بين برده وبه سمّ تبديل مي‌كند).
و فرمود: اگر كسي را ديدي كه به اندازه يك مشت غذا خورد و روي آن آب نياشاميد بعيد نيست كه معده‌اش پاره شود، (بتركد)!»
۲ - عَن ياسر قال: قال ابوالحسنعليه‌السلام : «عجباً لمن أكل مثل ذا و أشار بكفّه و لم يشرب عليه الماء كيف لا تنشقّ معدته»«۲» ياسر گويد: امام رضاعليه‌السلام فرمود: «تعجب است كسي كه به اندازه اين (اشاره به كف دستش كرد) غذا بخورد و بر روي آن آب ننوشد، چگونه معده‌اش نمي‌تركد، وپاره نمي‌شود!