14%

ایشان مخالف بودند در برابر وی سر تعظیم فرود می آوردند و در حضورش خاضع و خاشع بودند و این همان بلند گردانیدن خداوند است مقام ایشان را که در احادیث منقوله بدان اشاره شده است.

۲ - صبر:

از رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نقل شده است که فرمودند: الصبر والاحتساب افضل من عتق الرقاب و یدخل الله صاحبهن الجنه بغیر حساب(۱).

یعنی شکیبائی و سکون بالاتر است از آزاد کردن بندگان.

و خداوند صاحب این خصلت را بدون حساب داخل بهشت می گرداند.

۳ - حلم و بردباری و سکوت:

قال ابوالحسنعليه‌السلام : من علامات الفقه: الحلم و العلم و الصمت.

انّ الصمت باب من ابواب الحکمه، انّ الصمت یکسب المحبه انه دلیل علی کل خیر.(۲)

در بحارالانوار در باب عقل و جهل در جلد یکم از حضرت امام موسی بن جعفرعليه‌السلام روایت می کند که آن حضرت فرمودند:

از نشانه های علم و دانش و فقه: بردباری و دانش و سکوت است.

همانا سکوت دری است از درهای حکمت و موجب محبت شود و راهنمای تمام نیکی هاست.

و از حضرت امیرالمؤمنین علیعليه‌السلام روایت شده است که فرمودند: علیک بلزوم الصمت فانه یلزمک السلامه و یؤمنک الندامه(۳)

یعنی: بر تو باد به ملازمت خاموشی بدرستی که خاموشی با سلامتی تو همراه است و تو را از پشیمانی درامان دارد.

مرحوم آیت الله بهبهانی در این صفات انسانی: حلم و سکوت ممتاز بودند. کمتر در مجالس صحبت می فرمودند و آنچه می گفتند همگی علم و حکمت و پند و اندرز بود. کمتر ابتداء به سخن می نمودند و بیشتر گفته های ایشان در جواب سؤالات افراد بود. سنجیده و شمرده سخن می گفتند و کلام را درخور فهم سؤال کننده و مخاطب اداء می نمودند. در تألیفات خود نیز این نکته را بیشتر رعایت می نمودند. مثلاً کتاب های بیست پرسش و سی پرسش را چون جهت افراد متوسط اجتماع و عوام تألیف فرمودند جواب ها را با عبارات ساده و عوام هم مرقوم

_________________________________________

۱ - نهج الفصاحه، ص ۵۴۸ ح ۱۸۶۱.

۲ - الکافی ج ۲، ص ۱۱۳، باب الصمت و حفظ السان

۳ - تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص ۲۲۱۶ ح ۴۲۵۶.