۲ - در فصل‌هاي مختلف اين كتاب راجع به حقوق مرد روايات زياد آورده شده است؛ اما نسبت به حقوق خانمها در گردن آقايان علاوه بر محتواي بعضي از فصل‌هاي پيشين به مطالب ذيل توجه فرماييد.
خداوند متعال در قرآن مجيد مي فرمايد:( وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ ) و براي زنان هم مانند آنچه كه برعليه آنان است، هست.«۲»
۱ - و من حقّها عليه، أن يشبعها و أن يكسوها و أن يغفر لها اذا جهلت. و از حق زن بر مرد، او را سير نمايد و بپوشاند و اگر از او ناداني ديد، او را ببخشد (و گذشت نمايد).«۳»
۲ - از امام صادقعليه‌السلام فرمود: زني پيش رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و از حق مرد بر زن پرسيد و جواب داد، گفت: حق زن بر مرد چيست؟ فرمود: يكسوها من العري و يطعمها من الجوع و اذا أذنبت غفر لها، قالت فليس لها عليه شيي‌ءٌ غير هذا؟ قال: لا قالت:
لا و اللَّه لا تزوّجت أبداً ثمّ ولّت فقال النّبيّ ارجعي فرجعت فقال انّ‌اللَّه عزّوجلّ يقول: «وان يستعففن خير لهنّ». او را از برهنگي بپوشاند، و از گرسنگي برهاند، و اگر گناهي سر زد ببخشايد، گفت: جز اينها براي زن چيزي در گردن مرد نيست؟! فرمود: نه گفت:
نه به خدا قسم ابدا ازدواج نمي كنم، سپس برگشت برود پيامبر فرمود: برگرد، برگشت، فرمود: خداي عز وجل فرمود: اگر عفاف داشته باشند، برايشان بهتر است (يعني اگر ازدواج نكردي، عفاف داشته باش).«۴»
۳ - ولا يقبحها و جهاً. به او ترش روئي نكند.«۵»
۴ - اميرمؤمنانعليه‌السلام در حديث مفصلي به پسرش محمد حنفيه نوشت: المرئة ريحانة و ليست بقهرمانة فدارها علي كلّ حال و أحسن الصّحبة لها ليصفوا عيشك. همانا زن (گل) ريحان است نه قهرمان پس با او در هر حال مدارا كن و صحبت با او را نيكو گردان تا زندگي ات صاف (و شفاف) باشد«۱».
۵ - رحم اللَّه عبداً أحسن فيما بينه و بين زوجته خدا رحمت كند بنده‌اي را كه ميان خود و همسرش را اصلاح (و خوش رفتاري) نمايد.«۲»
۶ - عمرو بن أبي المقدام از أبي جعفرعليه‌السلام و عبدالرحمن بن كثيراز أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: أميرمؤمنانعليه‌السلام در نامه‌اي به امام حسنعليه‌السلام نوشت: لا تُملك المرأة من الأمر ما يجاوز نفسها فانّ ذلك أنعم لحالها و أرخي لبالها وأدوم لجمالها فَانّ المرأة ريحانة وليست بقهرمانة ولا تعد بكرامتها نفسها واغضض بصرها بسترك واكففها بحجابك ولا تطمعها ان تشفع لغيرها فيميل من شفعت له عليك معها واستبق من نفسك بقيّةً فانّ امساكك عنهنّ وهنّ يرين انّك ذو اقتدار خير من ان يرين حالك علي انكسار. زن را بيش از توانش به كار وامدار چون اين روش (مناسب و) بهتر به حال و آرامش خاطر و دوام زيبائي اوست، همانا زن (مانند گل) ريحانه است نه قهرمانه، و با گرامي داشتن فوق العاده و پرداختن زياد او را از حد خود بالاتر نبر (و پر رو نكن)، و چشم اورا با پوشاندن (و تقواي) خود، فرو ببند، و با حجاب خود، او را (از حرام) بازدار، و (راه او را براي شفاعت به ديگران، (باز مگذار و) به طمع نينداز كه (روزي) شفاعت شونده بر عليه تو، ميل نمايد (و با او هم دست شود) و براي خودت چيزي (از قدرت) خود نگهدار زيرا خود داري تو از همه خواسته‌هاي آنها در حالي كه آنان تورا قدرتمند ببينند، برايت بهتر است از اين كه حال تو را شكسته (و ناتوان بينند).«۳»
۷ - إسحاق بن عمار گويد: به ابي عبد اللَّهعليه‌السلام گفتم: ما حق المرأة علي زوجها الذي إذا فعله كان محسناً؟ قال: يشبعها ويكسوها وان جهلت غفر لها.
حق زن بر شوهرش چيست كه اگر آن را انجام دهد از نيكوكاران به شمار آيد؟! فرمود: شكم او را سير نمايد و او را بپوشاند و اگر ناداني كرد، او را ببخشد.«۱»
۸ - أبو عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: كانت امرأة عند أبيعليه‌السلام تؤذيه فيغفر لها. زني نزد پدرمعليه‌السلام بود و او را اذيت مي كرد (پدرم) آن زن را مي بخشيد.«۲»
۹ - سماعة بن مهران، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: اتّقوا اللَّه في الضعيفين يعني بذلك اليتيم والنّساء وانّما هنّ عورة درباره دو ناتوان (يعني يتيم و زنها)، از خدا بترسيد همانا آنها عورت (و شايسته پرهيزند).«۳»
۱۰ - يونس بن عمار گويد: أبو عبد اللَّهعليه‌السلام كنيز فرزندش إسماعيل را به من تزويج نمود و فرمود: به او نيكي كن، گفتم: نيكي چيست فرمود: اشبع بطنها واكس جنبها واغفر ذنبها، ثم قال: اذهبي وسطك اللَّه ماله. شكمش را سير نماو اندامش را بپوشان و گناهش را ببخش سپس به كنيز فرمود: برو خداوند آنچه او از خير دارد (يا مالش را برتو ارزاني دارد).«۴»
۱۱ - محمد بن مسلم، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام گفت: رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: أوصاني جبرئيل بالمرأة حتي ظننت انّه لا ينبغي طلاقها إلا من فاحشة مبينة. جبرئيل آن قدر درباره زن، به من سفارش نمود، خيال كردم او را نمي‌شود طلاق داد مگر در فاحشه گي آشكار.«۵»
۱۲ - امام صادقعليه‌السلام فرمود: رحم اللَّه عبداً أحسن فيما بينه و بين زوجته فانّ اللَّه عزوجل قد ملكه ناصيتها و جعله القيّم عليها. خدا رحمت كند بنده‌اي را كه ميان خود و زنش را نيكو نمايد چون خداي عزّوجلّ جان او را به او تمليك نموده و او را بر او سرپرست قرار داده است.«۱»
۱۳ - از أبي الحسن موسيعليه‌السلام فرمود: إذا وعدتم الصغار فأوفوا لهم، فانّهم يرون أنّكم أنتم الذين ترزقونهم، وإنّ اللَّه لا يغضب بشئ كغضبه للنساء والصبيان. هروقت به بچه‌ها وعده‌اي داديد، وفا كنيد زيرا آنها گمان مي‌كنند كه روزي آنها را مي‌دهيد و خداوند برهيچ چيزي مانند (مظلومان) زنان و بچه‌ها غضب نمي‌كند.«۲»
۱۴ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در حديث مناهي فرمود: زن بي اجازه شوهر بيرون رود اول كسي باشد كه به آتش وارد مي شود و فرمود: وكذلك الرجل إذا كان لها ظالماً و مرد هم اين طور است (اول كسي كه به آتش وارد مي شود) اگر به زن ظلم نمايد.«۳»
۱۵ - قال رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : وعلي الرجل مثل ذلك الوزر والعذاب إذا كان لها مؤذيا ظالما ومن صبر علي سوء خلق امرأته واحتسبه أعطاه اللَّه (بكل مرة) يصبر عليها من الثواب مثل ما اعطي ايوب علي بلائه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: وعين اين وزر و عذاب، (كه در روايت قبلي گفته شد) بر مرد هم هست، اگر زن را اذيت و ستم نمايد، و هركس بر اخلاق بد زنش صبر كند و اميد اجر داشته باشد، خداوند به هر مرتبه آن كه صبر مي‌كند، ثواب عطا فرمايد به اندازه‌اي كه به ايوبعليه‌السلام داده در مقابل صبر بر بلاها (و گرفتاري ها) يش.«۴