كسيكه خوش اخلاق باشد،با مردم خوشرفتارى كند،با لب خندانسخن بگويد،در مقابل حوادث و مشكلات بردبار باشد،محبوب همه است،دوستانش زيادند،همه دوست دارند با او معاشرت و رفت و آمد كنند،عزيزو محترم است،به ضعف اعصاب و بيماريهاى روانى مبتلا نميشود،برمشكلات و دشواريهاى زندگى پيروز ميگردد،از زندگى لذت ميبرد،و برمعاشرانش خوش ميگذرد.
امام صادقعليه‌السلام فرمود:«هيچ زندگانى گواراتر از خوشاخلاقى نيست.»(١)
اما كسيكه بد اخلاق باشد،با صورت درهم كشيده با مردم ملاقاتكند،در مقابل حوادث و ناملايمات داد و فريادش بلند شود،بيخود داد وقال راه بيندازد،تند خو و بد زبان باشد زندگى تلخ و ناگوارى خواهدداشت،خودش هميشه ناراحت و معاشرينش در عذابند،مردم از او متنفر واز معاشرتش گريزانند،آب خوش از گلوى خودش و معاشرانش پائيننميرود،خواب و خوراك درستى ندارد.براى انواع بيماريها مخصوصاضعف اعصاب كاملا آمادگى دارد،هميشه اوقاتش تلخ و آه و نالهاش بلند است،دوستانش كماند،محبوب كسى نيست.
پيغمبر اسلامصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود:«آدم بد اخلاق نفس خودشرا در رنج و عذاب دائم قرار ميدهد.»(٢)
خوش اخلاقى براى همه لازم است مخصوصا براى زن و شوهرضرورت دارد،زيرا هميشه با هم هستند و ناچارند با هم زندگى كنند.
خانم محترم،اگر ميخواهى به خودت و شوهر و بچههايتخوشبگذرد اخلاقت را اصلاح كن، هميشه شاد و خندان باش،اوقات تلخى ودعوا نكن،خوش برخورد و شيرين زبان باش،با اخلاق خوش ميتوانىخانهات را به صورت بهشتبرين درآورى،حيف نيستبا بداخلاقى آنرا بهصورت جهنم سوزانى تبديل كنى و خودت و شوهر و فرزندانت در آنمعذب باشيد؟تو ميتوانى فرشته رحمتباشى،محيط خانه را با صفا ونورانى گردانى،چرا آنرا به صورت زندان تاريكى در مي آورى؟لب خندان وشيرين زبانى تو دل شوهر و فرزندانت را غرق سرور و شادمانى ميگرداند،غم و اندوه را از دلشان بر طرف ميسازد.آيا ميدانى:بامداد كه رزندانتبهمدرسه يا سر كار ميروند اگر با تبسم و گرمى از آنها بدرقه كنى چه تاثيرنيكوئى در روح و اعصابشان خواهى گذاشت.
اگر به زندگى و شوهرت علاقه دارى بد اخلاقى نكن،زيرا اخلاقخوب بهترين پشتوانه پيمان زناشويى است.
اكثر طلاقها در اثر بد رفتارى زن و شوهر و عدم توافق اخلاقى پيداميشود.آمار طلاقها اين مطلب را تاييد ميكند.عدم توافق اخلاقى نخستينعلتبروز اختلافات خانوادگى است.
به عنوان نمونه به آمار سالهاى ٤٧ و ٤٨ و ٤٩ اشاره ميكنيم:«درسال ١٣٤٧ از ١٦٠٣٩ پرونده شكايت كه به دادگاه خانواده رسيده است،١٢٧٦٠ پرونده بر اساس عدم توافق اخلاقى بوده است.در سال ١٣٤٨ ازميان ١٦٠٥٨ پرونده اختلافات زناشويى ١١٢٤٦ پرونده به عدم توافقميان زن و شوهر اختصاص داده شده است.يعنى با يك آمار خيلى سادهمىبينيم كه بيش از هفتاد درصد اختلافات زناشويى به واسطه عدم توافقاخلاقى بروز ميكند.(٣) »
خانم محترم،با خوش اخلاقى عشق و محبتشوهرت را جلب كنتا به زندگى و خانواده علاقهمند شود،با شوق و ذوق كار كند و اسباب رفاهشما را فراهم سازد،اگر خوش اخلاقى كردى دنبال شب نشينى و عياشىنمىرود و زودتر به خانه ميآيد.
زنى به شوراى داورى شكايت كرد كه:«شوهرم هميشه ناهار و شامرا بيرون خانه ميخورد.
شوهر جواب داد:علت اينست كه زنم اصلا سازگارى ندارد وبد اخلاقترين زن دنياست.
زن ناگهان خيز برداشت و در حضور اعضاى داورى شوهرش راكتك زد.(٤) »
اين خانم نادان خيال ميكرد با شكايت و فحش و كتك ميتوانشوهر را به خانه جلب كرد،در صورتى كه يك راه عقلى و ساده داشت وآن خوشرفتارى و خوش اخلاقى بود.
زنى در شوراى داورى گفت:شوهرم ١٥ ماه است كه با من حرفنميزند و مخارج ما را به وسيله مادرش مىفرستد.
مرد در جواب گفت:چون از دستبد اخلاقيهاى زنم به تنگ آمدهبودم تصميم گرفتم صحبت نكنم و مدت ١٥ ماه استباينكار ادامهميدهم.(٥) »
اكثر مشكلات زناشويى را با هوشيارى و اخلاق خوش ميتوان حلكرد.اگر شوهرت كم محبت است،اگر به خانه و زندگى علاقه ندارد،اگردنبال عياشى ميرود،اگر دير به خانه مي آيد، اگر شام و ناهار را بيرون صرفميكند،اگر بد رفتارى ميكند،اگر تندخويى و دعوا ميكند،اگر ثروتش رابه باد ميدهد،اگر دم از طلاق و جدايى ميزند همه اينها و صدها مانند اينها رابه وسيله خوشرفتارى و اخلاق خوش ميتوان حل كرد.تو اخلاق و رفتارترا عوض كن و نتيجه اعجاز آميز اخلاق خوب را تماشا كن.
امام صادقعليه‌السلام فرمود:«خدا به آدم خوش اخلاق ثوابجهاد ميدهد،صبح و شب برايش ثواب نازل ميشود.(٦) »
حضرت صادقعليه‌السلام فرمود:هر زنيكه شوهرش را اذيت كندو اندوهگينش سازد و از رحمتخدا دور است.و هر زنيكه به شوهرشاحترام بگذارد و آزارش نرساند و فرمانبردارش باشد خوشبخت ورستگار است».(٧)
به رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله عرض شد:«فلان شخص زن خوبى است.روزها روزه دارد و شبها عبادت ميكند.ليكن بد اخلاق استهمسايگانش را آزار ميرساند». فرمود:«هيچ خير و خوبى ندارد.و از اهل دوزخ ميباشد(٨) ».