درست است كه بر مردان واجب است مخارج خانواده را تامينكنند و بانوان شرعا در اين باره مسؤوليتى ندارند،ليكن خانمها نيز بايد شغل و كارى داشته باشند.در اسلام از فراغت و بيكارى مذمتشده است.
امام صادقعليه‌السلام فرمود:خداوند متعال خواب زياد و فراغت زياد رامبغوض ميدارد(١)
باز هم حضرت صادقعليه‌السلام فرمود:خواب زياد،دينو دنياى انسان را ضايع و تلف مىكند(٢)
حضرت زهراعليهما‌السلام هم درخانه كار ميكرد و زحمت مىكشيد(٣)
انسان چه نيازمند باشد چه نباشد،بايد شغل و كارى داشته باشد وعمر خويش را بيهوده هدر ندهد.كار كند و جهان را آباد نمايد.اگر محتاجبود درآمدش را صرف خانواده ميكند و اگر نبود در امور خيريه و كمك بهمستمندان به مصرف مىرساند.بيكارى ملالآور و خسته كننده است، و چهبسا باعثبيماريهاى روانى و جسمانى و فساد اخلاق ميشود.
بهترين كار براى بانوان شوهردار كارى است كه در داخل منزلانجام بگيرد.امور خانهدارى و بچهدارى و شوهردارى بهترين و آسانتريناشتغالات بانوان است.بانوانى خوش سليقه و فداكار مىتوانند خانه رابصورت بهشتبرين و مهد پرورش كودكان خوب و استراحتگاه شوهرانمجاهد و پر تلاش خويش در آورند.و اين كار بسيار بزرگ و ارزندهاىاست.رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود:جهاد زن به اين است كه خوبشوهردارى كند(٤)
ام سلمه از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله پرسيد:كار كردن زن در خانه چه مقدار فضيلت دارد؟فرمود:هر زنى كه به منظور اصلاح امور خانهچيزى را از جائى بردارد و در جاى ديگر بگذارد خدا نظر مرحمتباوخواهد كرد و هر كس كه مورد نظر خدا واقع شود بعذاب الهى گرفتارنخواهد شد.ام سلمه عرض كرد:يا رسول الله!پدر و مادرم بقربانت،براىزنان ثوابهاى بيشترى بفرمائيد.رسول خدا فرمود:هنگاميكه زن آبستنميشود خدا به او اجر كسى را ميدهد كه با نفس و مالش در راه خدا جهادميكند.هنگاميكه بچهاش را بر زمين نهاد به او خطاب مىرسد گناهانتآمرزيده شد.اعمالت را از سر بگير.و هنگامى كه بچهاش را شير ميدهدخدا در برابر هر مرتبه شير دادن ثواب آزاد كردن يك بنده در نامه عملش نوشته ميشود(٥)
خانمهاى خانهدار علاوه بر كارهاى خانهدارى گاهى فراغتديگرى هم پيدا ميكنند،كه آنها را نيز نبايد بيهوده صرف كرد.در آن اوقاتخوبست اشتغالات مرتبى را براى خودشان انتخاب كنند و همواره مشغولباشند:مىتوانند كتابهاى سودمند بخوانند و در رشتههاى مفيد تحقيق وكنجكاوى كنند،و بر علوم و اطلاعات خويش بيفزايند.و نتيجهتحقيقاتشان را بصورت كتاب يا مقاله در اختيار ديگران قرار دهند.
مىتوانند به كارهاى هنرى مانند نقاشى،خطاطى،گلدوزى،خياطى،بافندگى،بپردازند.با اشتغال به اين كارها مىتوانند هم به اقتصاد خانوادهكمك كنند هم به توليد و ترقى اقتصادى جامعه.به علاوه در اثر اشتغال به كاراز ابتلاء به بيماريهاى روانى و ضعف اعصاب نيز تا حد زيادى محفوظخواهند ماند.امير المؤمنينعليه‌السلام فرمود:خدا مؤمنى را كه به حرفه و كارى مشغول و امين باشد،دوست دارد(٦)
به هر حال خوب استبانوان نيز شغل و كارى داشته باشند و بهترينكار براى آنها كارى است كه در داخل منزل انجام ميگيرد،تا به خانهدارىو شوهردارى و بچهدارى نيز خوب برسند.
اما بعضی بانوان ميل دارند يا احساس ضرورت مىكنند كه درخارج منزل به كارى مشغول باشند.بهترين و مناسبترين شغلها براىبانوان اشتغالات فرهنگى يا پرستارى است.مىتوانند در دبستان يادبيرستان يا كودكستان به تعليم و تربيت دختران كه هم شغل بسيارارزندهاى است و هم با آفرينش لطيف آنها سازگار است مشغول باشند.ياشغل پزشكى بيماريهاى زنان يا پرستارى را انتخاب نمايند.اين قبيلاشتغالات هم با طبع لطيف و مهربان بانوان تناسب دارد،هم در انجام آنهانيازى به خلطه و معاشرت با مردان بيگانه را ندارند يا كمتر پيدا ميكنند.
به بانوانى كه مىخواهند در خارج منزل به كارى اشتغال داشتهباشند توصيه ميشود به نكات زير توجه نمايند:
١-در انتخاب شغل با شوهرتان تفاهم كنيد و بدون اجازه او شغلنگيريد،كه اين امر آرامش و صفاى خانوادگى را بر هم ميزند و زندگى رابر شما و فرزندانتان تلخ ميگرداند.و اين حق شوهر است كه اجازه بدهد ياندهد.به شوهران اين قبيل خانمها توصيه ميشود كه اگر در شغل همسرشانمانعى نمىبينند لجبازى نكنند و اجازه بدهند به شغل مورد پسندش مشغولباشد،هم به مردم خدمت ميكند هم به اقتصاد خانواده.
٢-در خارج منزل و در محل كار حجاب اسلامى را كاملا رعايت نماييد.ساده و بىآرايش به محل كار برويد از خلطه و معاشرت با مردانبيگانه حتى القوه اجتناب كنيد.اداره جاى كار و خدمت است نه جاىرقابت و خودنمائى.شخصيتبه لباس و زر و زيور نيستبلكه به متانت وسنگينى و كاردانى و انجام وظيفه است.آرامش و وقار و سنگينى يك زنمسلمان را حفظ كنيد.هم محترم باشيد هم احساسات و عواطف لطيفهمسرتان را جريحهدار نسازيد. لباسهاى زيبا و آرايش و زر و زيورتان رادر خانه و براى همسرتان بگذاريد.
٣-در عين حال كه شما در خارج كار ميكنيد اما شوهر وفرزندانتان انتظار دارند از كار خانهدارى و شوهردارى و بچهدارى نيزغفلت نكنيد:با كمك و همكارى شوهرتان نظافت منزل و طبخ غذا وشستن ظروف و لباسها و ساير امور خانه را تنظيم كنيد و در مواقع مناسببا هم انجام دهيد.منزل شما بايد مانند منزل ساير مردم بلكه بهتر اداره شود.
كار كردن خارج منزل مجوز اين نيست كه به كارهاى منزل نرسيد و شوهر وفرزندانتان را ناراحتسازيد.كار خارج منزل مقدمه،و منزل آسايشگاهشما است.از تنظيم آسايشگاه غفلت نكنيد.
به شوهران چنين بانوانى نيز توصيه ميشود كه در امر خانهدارى وبچهدارى حتما با همسرشان تعاون و همكارى نمايند.از او انتظار نداشتهباشند كه هم به شغلش ادامه بدهد و هم كارهاى منزل را به تنهائى انجامدهد.چنين انتظارى نه مقتضاى شرع است نه مطابق انصاف و وجدان،نهرسم صفا و محبت و آئين همسردارى.انصاف اقتضا دارد كه كارهاى منزلرا در بين خودشان تقسيم نمايند و هر يك از آنها با تناسب حال و وقت،كارهائى را بپذيرد و انجام دهد.٤- اگر بچهدار است،يا او را به كودكستانى بسپارد يا نزد شخصامين و دلسوز و مهربانى بگذارد و به محل كار برود.مبادا او را تنها دراتاق بگذارد و برود كه كار بسيار ناروا و خطرناكى است.علاوه برخطرات احتمالى،موجب ترس و عقده و بيماريهاى روانى خواهد شد.
٥-اگر احساس ضرورت ميكنيد كه به شغل ديگرى غير ازمشاغل مذكور مشغول باشيد، حتما با همسرتان تفاهم نمائيد و با اجازه وصلاحديد او كار بگيريد.و اگر موافقت نكرد از آن شغل منصرف شويد.ودر صورت موافقتسعى كنيد شغلى را انتخاب كنيد كه كمتر با مردانبيگانه در تماس و ارتباط باشيد كه نه به صلاح خودتان ميباشد نه به صلاحجامعه.و بهر حال حجاب اسلامى و ساده و بىآرايش بيرون رفتن را حتمارعايت كنيد.