8%

باب التجربة (آزمون، آزمايش)

١١٠١ ١- الامور بالتّجربة. ١ ١٨ كارها به تجربه و آزمايش است (و با آن سامان پذيرد).

١١٠٢ ٢- الظّفر بالحزم، و الحزم بالتّجارب. ١ ٢١ پيروزى به دور انديشى است، و دور انديشى به استفاده از تجربه‏هاست.

١١٠٣ ٣- الامور أشباه. ١ ٤٢ كارها (و وقايع روزگار) شبيه يكديگرند. ١١٠٤ ٤- التّجارب لا تنقضى. ١ ٩٩ تجربه‏ها پايان نپذيرد (و پيوسته انسان بايد در حال تجربه آموزى باشد).

١١٠٥ ٥- الايّام تفيد التّجارب. ١ ١٠١ روزها (و روزگارها) تجربه‏ها را سود دهد (و هر حادثه‏اى بر تجربه آدمى بيفزايد).

١١٠٦ ٦- الحزم حفظ التّجربة. ١ ٢٣٨ دور انديشى در نگهدارى و ياد داشت تجربه است.

١١٠٧ ٧- التّجارب علم مستفاد. ١ ٢٦٠

تجربه‏ها هر كدام دانشى بهره‏مند است.

١١٠٨ ٨- التّجربة تثمر الاعتبار. ١ ٢٧٨ تجربه، پند و عبرت به بار آورد.

١١٠٩ ٩- العاقل من وعظته التّجارب.

١ ٣١٢ عاقل و خردمند كسى است كه تجربه‏ها او را اندرز دهد.

١١١٠ ١٠- المجرّب احكم من الطّبيب.

١ ٣١٥ تجربه آزموده (يا تجربه كننده) از طبيب (نا آزموده) داناتر است. ١١١١ ١١- التّجارب لا تنقضى و العاقل منها فى زيادة. ١ ٣٩٧ تجربه‏ها پايان نپذيرد و شخص عاقل از آنها بر دانش خود بيفزايد.

١١١٢ ١٢- الحازم من حنّكته التّجارب و هذّبته النّوائب. ٢ ١١٥ دور انديش كسى است كه تجربه‏ها او را كار كشته كرده و سختيهاى روزگار او را پاك نموده است.

١١١٣ ١٣- املك النّاس لسداد الرّأى كلّ مجرّب. ٢ ٤٠٨ داراترين مردم در درستى رأى و انديشه، مردمان با تجربه هستند.

١١١٤ ١٤- انّما العقال من وعظته التّجارب. ٣ ٧٥ به راستى خردمند كسى است كه تجربه‏ها اندرزش داده باشند.

١١١٥ ١٥- ثمرة التّجربة حسن الاختيار.

٣ ٣٢٧ ميوه و ثمره تجربه (در كارها) انتخاب نيك است.

١١١٦ ١٦- حفظ التّجارب رأس العقل.

٣ ٤٠٧ حفظ و نگهداشتن تجربه‏ها سر عقل و خرد (و قوام و اساس آن) است.

١١١٧ ١٧- خير ما جرّبت ما وعظك. ٣ ٤٢٢ بهترين چيزى كه تجربه كنى آن است كه تو را پند دهد.

١١١٨ ١٨- رأى الرّجل على قدر تجربته.

٤ ٩٥ انديشه و رأى مرد به مقدار تجربه او است.

١١١٩ ١٩- فى كلّ تجربة موعظة. ٤ ٣٩٦ در هر تجربه‏اى پندى (نهفته) است.

١١٢٠ ٢٠- كفى عظة لذوى الالباب ما جرّبوا. ٤ ٥٨١ براى اندرز خردمندان همان تجربه‏هايى كه آموخته‏اند كافى است.

١١٢١ ٢١- كفى بالتّجارب مؤدّبا. ٤ ٥٧٠ براى ادب انسان تجربه‏ها كافى است.

١١٢٢ ٢٢- من قلّت تجربته خدع. ٥ ١٨٥ كسى كه تجربه‏اش كم باشد فريب مى‏خورد.

١١٢٣ ٢٣- من كثرت تجربته قلّت غرّته.

٥ ٢١٤ كسى كه تجربه‏اش بسيار باشد كمتر گول مى‏خورد.

١١٢٤ ٢٤- من احكم التّجارب سلم من المعاطب. ٥ ٢١٥ كسى كه تجربه را استوار سازد (و به كار بندد) از هلاكت و نابودى سالم ماند.

١١٢٥ ٢٥- من يجرّب يزدد حزما. ٥ ٢٠٣ كسى كه تجربه آموزد بر دور انديشى خود بيفزايد.

١١٢٦ ٢٦- من غنى عن التّجارب عمى عن العواقب. ٥ ٣٤٦ كسى كه خود را از تجربه‏ها بى‏نياز بداند سرانجام كارها را نبيند.

١١٢٧ ٢٧- من حفظ التّجارب اصابت افعاله. ٥ ٤٦١ كسى كه تجربه‏ها را نگاه دارد (و به كار بندد) كارهايش به درستى و صواب انجامد.

١١٢٨ ٢٨- من الحزم حفظ التّجربة. ٦ ٣٥ نگهدارى و حفظ تجربه) (و به كار بردن آن) از دور انديشى است.