20%

الف: حيا در بيان حق

در بيان سحن حق نبايد شرم وجود داشته باشد. يکى از علل ترک شدن امر به معروف و نهى از منکر حيا کردن بى جاست، بايد توجه شود که حفظ و رعايت شؤون در بيانات شرط است اما نبايد مانع از بيان حق شود:

امام علىعليه‌السلام مى فرمايد:

«مَن استَحيا مِنَ القَولِ الحَقِّ فَهُوَاَحمَقُ»

هر که از بيان کلام حق حيا کند کم انديش است.

چه بسا محاسبات ذهنى انسان اشتباه و همراه با وسوسه هاى شيطانى است و به هنگام انجام وظيفه شيطان شرم و حيا را بر انسان مستولى مى کند و براى فرد چنين مى نمايد که اگر سخنى را بگويد از عزت او مى کاهد، ولى او بايد بداند که گفتن حرف حق هرچند به ظاهر خوار گردد عزت الهى را به او مى بخشد. حيا کردن نابه جا حيايى عاقلانه نيست بلکه نشان از کم انديشى آدمى است.

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله مى فرمايد:

«اَلحَياءُ حَياءان : حَياءُ العَقلِ وَ حَياء الحُمق»

حيا بر دو گونه است: حياى عاقلانه و حياى به دور از خرد.

اگر کسى از تذکر دادن به افراد غافل حيا کند اين حيا، حياى غيرعاقلانه است نه حياى عاقلانه، جاى عقل همان شرم و حياى پسنديده است که در مقابل انجام کارهاى ناشايست براى انسان دست مى دهد و اما حياى احمق و به دور از خرد همان شرم و حياى مذموم و بى جاست.