معجزه كار خارق العاده اى است كه از راه غيرطبيعى و شناخته نشده، انجام مى گيرد; به عبارت ديگر، قانون عليت، يكى از قوانين مسلّم عقلى است كه قرآن نيز آن را پذيرفته است. بنابراين هيچ حادثه اى بدون علت، هستى نمى يابد; حتى معجزات هم بدون علت نيستند.
نهايت اين كه يك پديده از دو راه مى تواند وجود پيدا كند: طبيعى و غيرطبيعى (اعجاز); مثلاً يك عصا از دو طريق مى تواند به اژدها تبديل شود:
اول: از طريق علل و عوامل طبيعى، يعنى با گذشت زمان و فعل و انفعالات طبيعى، ماده عصا به حالى درآيد كه براى قبول نفس اژدها استعداد پيدا كند. پس از آن از طرف خداوند متعال، صورت و نفس اژدها بر آن اضافه شود. در اين صورت اژدها از طريق علل و عوامل طبيعى به وجود آمده و اعجازى در كار نيست.
دوم: از طريق اعجاز. در اين صورت نيز ماده عصا استعداد پذيرش نفس اژدها را پيدا مى كند ولى نه با فعل و انفعالات طبيعى، بلكه فوراً با تصرفِ نفسِ نيرومند و اراده قاطع پيامبر، چنين استعدادى در ماده عصا به وجود مى آيد، در اين هنگام نفس اژدها به وسيله خداى متعال بر آن اضافه مى شود و عصا به يك اژدهاى واقعى تبديل مى گردد. بنابراين در مورد اعجاز نيز حادثه بدون علت تحقق نيافته است، منتها نه علل طبيعىِ شناخته شده، بلكه در اثر خواست خداى متعال و عوامل غيرطبيعى و خارق العاده صورت گرفته است. به همين جهت معجزه ناميده مى شود و مى تواند گواه صدق مدعاى پيامبر باشد.